A chłodnik (2). - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: CHŁODNIK (stan na dzień: 12-07-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
CHŁODNIK (15) sb m
-o- (3) MurzNT (2), -ó- (1) KochPieś.
sg N chłodnik (6). ◊ D chłodnikowi (1). ◊ A chłodnik (2). ◊ I chłodnikiem (1). ◊ L chłodniku
(2). ◊ pl G chłodników (2). ◊ A chłodniki (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI — XIX w.
1. Ocienione roślinami pomieszczenie letnie stawiane w ogrodzie lub w polu; aestiva Mącz, Cn; scena
Calep; trichilla, umbraculum Cn (12) :
a. Namiot, szałas lub szopa (6) : Gdźie téſz bliſko było święto żydoẃſkié námiotow rozbjianié
(marg) chłodników wtykanie ( —) MurzNT Ioann 7/2; A będzie opuſſcżoná corká Syon iáko chłodnik
w winnicy/ y iáko cháłupká w ogrodzie ogorkowym Leop Is 1/8, Ion 4/5; Bá to my tu gadamy ſobie/
á vfce ſię zbroyne/ ku chłodnikowi śćiągáią GórnRozm N3v.
Szereg: »chłodnik abo przybytek« (1): vczyńmy tu trzy námioty (marg) chłodniki abo przybytki
( — ) MurzNT Matth 17/4.
W przen (1) : tychże [...] niezgodne y nieuſtáwicżne piſmá/ ktorzy iedno ten fundáment gliniány/
iedni ſuli/ [...] a inſzy ieſzcże ná nim ſwoie ogrodki y chłodniki y pletli y budowáli. CzechEp 235.
b. Altana (6) : BielKron 303; Mącz 5a; Vwiy tu proſzę chłodnik ſámoroſły Wzgorę wynioſły.
KlonŻal Dv; Dobra myśli/ [...] Niegardz moim chłodnikiem chrośćiánym KochPieś 4; BA iuż/ choćia
ná ſániáeh/ Stáśiá Bránickłego/ Nákieruy dyſzlem do mnie [...]. Zaż to iedno domyśl w chłodniku
pánuie? Tákżeć ſye przy kominie czyśćie vbuduie PudłFr 64; Scena — Łietuik [!], buda z gałezią,
chłodnik. Calep 952b.
2. Sala jadalna (1) : Coenatio ‒ Cłodnik [!] dowieczerzanią, ſalia. Calep 211a.
3. Chłodnik ocieniony, miejsce do przechadzania się (2) :
a. Alejka obrośnięta pnącymi roślinami (1) : Hypaethra ‒ Chłodnik pod niebem. Calep 494a.
b. Kryty krużganek; cryptoporticus Calep, Cn (1) : Cryptoporticus ‒ Chłodnik. Calep 273b.
Synonimy: 1. buda, cieplica, letnica, letnik, szalasz, szopa; 2. sala, wieczernik; 3. chodnik, krużganek,
przechadzka, przechodnik.
Cf CHŁODNICA, CHŁODZINA
DM