Raport z diagnozy () - Narodowe Centrum Kultury

Transkrypt

Raport z badań zrealizowanych
w ramach projektu
„Kre-akcje nie tylko na miasto”
Dom Kultury w Kętach
czerwiec, 2015
Projekt „Kre-akcje nie tylko na miasto” jest współfinansowany ze środków
Programu Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne 2015
Realizatorzy badań: Karolina Handzlik-Byrdziak, Elżbieta Kózka, Małgorzata Kasolik-Piecha
Autorka raportu: Magdalena Świergolik
Koordynatorka projektu, skład i opracowanie raportu: Elżbieta Kózka
Realizator projektu:
Dom Kultury w Kętach
ul. Żwirki i Wigury 2A,
32-650 Kęty
tel. 33/ 844 86 70
www.domkultury.kety.pl
email: [email protected]
Spis treści
Wstęp ......................................................................................................................................... 4
1. METODOLOGIA BADANIA ....................................................................................................... 5
1.1 Cele badania ......................................................................................................................... 5
1.2 Narzędzia badawcze ............................................................................................................. 6
2. ANALIZA DANYCH ILOŚCIOWYCH ........................................................................................... 7
2.1 Respondenci ......................................................................................................................... 7
2.2 Aktywność kulturalna mieszkańców Kęt. ........................................................................... 10
2.3 Ocena działalności domu kultury. ...................................................................................... 12
3.BADANIA JAKOŚCIOWE ......................................................................................................... 20
3.1 Spotkanie z aktywnymi mieszkańcami gminy Kęty. ........................................................... 20
3.2 Spotkanie z młodzieżą kęckich gimnazjów i liceów ........................................................... 21
3.3 Wywiady z mieszkańcami ................................................................................................... 22
4.WNIOSKI, REKOMENDACJE ................................................................................................... 30
Wstęp
Realizacja projektu "Kre-akcje nie tylko na miasto" dotyczyła zbadania potencjału
kulturotwórczego i aktywizacji społeczności lokalnych w gminie Kęty. Jej celem było
zachęcenie mieszkańców do współpracy z domem kultury. W ramach projektu
przeprowadzono działania diagnozujące lokalne potrzeby kulturalne, jednocześnie
identyfikując w środowisku osoby zainteresowane współtworzeniem ciekawych inicjatyw,
czynną animacją społeczności lokalnych oraz rozwojem kulturalnym i społecznym gminy.
W tym celu zaplanowano spotkania, warsztaty, badania sondażowe wśród
reprezentantów różnych grup wiekowych i społecznych. Efektem warsztatów, analizy ankiet
i zgłoszonych w ramach konkursu pomysłów, miało być wyłonienie "kreatywnych akcji"
odzwierciedlających potrzeby mieszkańców i zgłoszenie ich do II części zadania Dom Kultury w
Kętach.
Udział domu kultury w Programie "Dom Kultury + Inicjatywy lokalne 2015" miał na celu
dotarcie do mieszkańców, wyjście naprzeciw ich pomysłom i inicjatywom, a także
zaktywizowanie grupy młodych osób, które „przyczynią się do przeprowadzenia badań
w społeczności lokalnej i same staną się terenowymi animatorami".
Autorzy projektu założyli, iż realizacja zadania przełoży się na wzrost zainteresowania
działalnością DK jako miejsca przyjaznego i otwartego na potrzeby i inicjatywy mieszkańców.
Pomoże również zintegrować działających oddolnie animatorów kultury oraz wzmocnić więzi
uczestników zadania ze społecznością lokalną poprzez aktywne tworzenie inicjatyw
skierowanych do najbliższego otoczenia.
1. METODOLOGIA BADANIA
Opracowany raport stanowi podsumowanie badania przeprowadzonego w ramach projektu
Domu Kultury w Kętach pn. "Kre-akcje nie tylko na miasto" dofinansowanego przez Narodowe
Centrum Kultury w ramach Programu Dom Kultury +, Inicjatywy lokalne 2015 realizowanego
w okresie od kwietnia do czerwca 2015 r.
1.1 Cele badania
W projekcie założono realizację trzech celów: diagnostycznego, praktycznego oraz
społecznego.
Pierwszy z nich dotyczy przygotowania kompleksowej diagnozy potrzeb i możliwości w
zakresie aktywności kulturalnej mieszkańców Kęt, drugi dotyczy wyłonienia spośród
mieszkańców lokalnej społeczności liderów, którzy mogliby inspirować i wspomagać
mieszkańców w realizacji pomysłów związanych z ożywieniem życia kulturalnego na terenie
gminy. Trzeci cel wiąże się ze zwróceniem uwagi osób będących przedmiotem badań na
problematykę aktywności kulturalnej i mobilizację do czynnego uczestnictwa w życiu
kulturalnym.
Cel główny badania.
Identyfikacja
potencjału
i
kapitału
kulturowego
kęckiej
społeczności
lokalnej,
kulturotwórczych zasobów instytucji, organizacji i grup nieformalnych oraz oddolnych
inicjatyw mieszkańców gminy Kęty.
Cele pośrednie.
- stworzenie mapy istotnych punktów animujących oddolne inicjatywy lokalne;
- określenie potrzeb i możliwości lokalnych animatorów inicjatyw kulturalnych w kontekście
posiadanych przez Dom Kultury zasobów technicznych i kadrowych;
- zebranie opinii mieszkańców na temat funkcjonowania kęckiego Domu Kultury;
- wspomaganie rozwoju kapitału społecznego i kulturowego;
- stymulacja do kulturowej aktywności kęckiej społeczności lokalnej, jej różnych grup
społecznych i wiekowych;
- uaktywnienie i zaangażowanie w dyskurs społeczny mieszkańców gminy.
Efektem diagnozy i podjętej na jej podstawie strategii działania będzie wzmocnienie roli Domu
Kultury w Kętach jako publicznej przestrzeni i miejsca otwartego, wspólnego dla wszystkich
mieszkańców lokalnej społeczności oraz lidera stymulującego lokalny rozwój społecznokulturalny.
1.2 Narzędzia badawcze
W celu zebrania przekrojowego materiału badawczego zastosowano triangulację metod
badawczych łączących techniki ilościowe i jakościowe.
Badanie ilościowe w postaci ankiety umożliwiło ujęcie problematyki badawczej, identyfikując
ujawniające się tendencje, natomiast podejście jakościowe pozwoliło na pogłębienie wiedzy
na temat potrzeb kulturalnych mieszkańców i identyfikację ich pomysłów na działania.
Zastosowanie mieszanej metody badawczej pomogło zoptymalizować szansę na otrzymanie
wiarygodnej diagnozy identyfikującej potencjał i kapitał kulturowy kęckiej społeczności
pomocnej w procesie generowania inicjatyw społeczno-kulturalnych jej mieszkańców.
W celu dotarcia do członków lokalnej społeczności wykorzystano metodę sondażową,
w obrębie której posłużono się techniką ankiety. Narzędziem umożliwiającym zebranie
preferencji respondentów był kwestionariusz złożony z dwunastu pytań o zróżnicowanym
charakterze. Ankiety te zostały wypełnione przez 145 respondentów.
Wykorzystano
również
możliwości
portalu
internetowego
moje-ankiety.pl
przygotowując elektroniczną wersję narzędzia badawczego, które zostało umieszczone
w Internecie. W rezultacie zgromadzono 16 wypełnionych kwestionariuszy, które poddano
analizie.
Oprócz danych o charakterze ilościowym zebrano materiał pochodzący z 7 wywiadów
grupowych z różnymi grupami wiekowymi oraz warsztatów z młodzieżą szkół gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych. Dzięki temu możliwe stało się uzyskanie wielu perspektyw w
postrzeganiu kwestii problemowych badania.
Zaproponowany przekrój społeczny respondentów oraz zróżnicowane podejście
metodologiczne w gromadzeniu danych mogę stanowić wiarygodną podstawę do
formułowania wniosków dotyczących obszarów problemowych, mimo ograniczonej
reprezentatywności próby badawczej.
Na bazie zebranego materiału można formułować wnioski będące istotnym punktem
odniesienia dla celów rozwojowych DK w Kętach. Dzięki pozyskanej wiedzy placówka będzie
mogła efektywniej projektować działania zmierzające do aktywizacji kulturowej mieszkańców
Kęt, wspierania liderów życia kulturalnego przyczyniając się do podnoszenia poziomu kapitału
kulturowego członków lokalnej społeczności.
2. ANALIZA DANYCH ILOŚCIOWYCH
2.1 Respondenci
Badania ilościowe zostało przeprowadzone na próbie 145 osób w okresie od 15
kwietnia do 20 czerwca 2015r. Były one realizowane przez ankieterów, rekrutujących
się spośród pracowników Domu Kultury w Kętach. Ich zadaniem było dotarcie do
mieszkańców z terenów miejskich i wiejskich gminy Kęty, osób zróżnicowanych pod
względem wieku, wykształcenia i statusu na rynku pracy.
Wykres nr 1.Wiek
Źródło: badania i obliczenia własne (N=83).
Respondenci z podziałem na wiek.
15-24 lat – 41 % respondentów,
25-35 lat – 14 % respondentów
66 lat i więcej – 13 % respondentów
Wykres nr 2. Miejsce zamieszkania
Na temat aktywności kulturalnej wypowiadali się w przeważającej większości mieszkańcy Kęt
– 57%, mniejszą reprezentację stanowili mieszkańcy terenów wiejskich położonych na terenie
gminy - 22% oraz wsi poza Kętami – 17%.
Respondentami byli również mieszkańcy miast poza gminą Kęty: mniejszych, do 50 tys.
mieszkańców – 1% większych pow. 50 tys. osób – 3%
Wykres nr 3.Status na rynku pracy
Najliczniejszą podgrupę stanowiły osoby aktywne zawodowo oraz uczniowie i studenci
– po 41%, później pracujący - 31%, nieaktywni zawodowo – 27% i bezrobotni – 1%
respondentów.
Wykres nr 4. Wykształcenie
Do udziału w badaniu zostały zaangażowane osoby z wykształceniem średnim (36%),
podstawowym (29 %), wyższym (21%) i zawodowym (14%).
2.2 Aktywność kulturalna mieszkańców Kęt.
Diagnozę rozpoczęto od sprawdzenia, jak mieszkańcy Kęt oceniają lokalną ofertę
zagospodarowania czasu wolnego rozumianego jako „część czasu poza czasem pracy,
która pozostaje do dyspozycji człowieka i może być przez niego wykorzystana na
odpoczynek, rozrywkę, rozwój własnej osobowości, doskonalenie kwalifikacji
zawodowych, działalność społeczną”1. W tym celu pytano respondentów o sposoby
spędzania czasu wolnego, najchętniej wybierane formy aktywności oraz proszono o
odniesienie się do możliwości spędzenia go w miejscu zamieszkania.
1
Czas, w: Encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1983, t.1, s.538.
Wykres nr 5. Ocena oferty zagospodarowania czasu wolnego w gminie Kęty
Z odpowiedzi wynika, iż dostępne formy aktywności były najczęściej oceniane, jako „raczej
zadowalające”, z czego można wnioskować o umiarkowanym entuzjazmie dla działań
realizowanych przez lokalne instytucje czy organizacje. Do tej oceny przychyliła się ponad
połowa zapytanych (51%).
18% badanych oceniało ofertę, jako „raczej niezadowalającą”, 10% miało trudność z
wyrażeniem jednoznacznej opinii, a 17% respondentów stanowiły osoby, które oceniły ją
bardzo wysoko. W najmniej liczne grupie znaleźli się, ci, którzy nie znajdują na terenie gminy
ciekawych propozycji spędzenia czasu wolnego – 4%.
Dla organizatorów działań badawczych istotną kwestią były również czynniki ograniczające
udział mieszkańców w wydarzeniach kulturalnych organizowanych na terenie gminy.
Respondenci wymieniali najczęściej:
1. Brak czasu – 37% wskazań;
2. Brak atrakcyjnej oferty -20% wskazań;
3. Brak środków finansowych – 17% wskazań;
4. Brak dostępu do informacji o wydarzeniach – 14%;
5. Trudności z dotarciem do miejsc, w których odbywają się imprezy – 7 % wskazań;
6. Niepełnosprawność - 2%
Respondenci byli pytani o ich wiedzę na temat imprez kulturalnych realizowanych na terenie
gminy i ich rozpoznawalność.
75% zapytanych potwierdziło znajomość lokalnych wydarzeń kulturalnych a 25% nie
zapamiętało lub nie uczestniczyło w takich imprezach.
Najczęściej wymienianymi wydarzeniami były:
Dni Kęt, Kęckie Noce Rockowe, Plaża Open, Pożegnanie Lata, Sylwester, Dzień Dziecka,
Konkurs o Złoty Klucz Wiolinowy, Turniej Tańca, seanse filmowe, kabarety, operetki,
Jarmark Świętojański, Festyn Franciszkański, występy zespołów: Małe Kęty, Bajdurki.
2.3 Ocena działalności domu kultury.
Inną ważną kwestią dla realizatorów projektu była ocena działalności Domu Kultury, jako
instytucji zaspokajającej potrzeby kulturalne mieszkańców.
Zebrane odpowiedzi świadczą o wysokiej ocenie wystawionej przez osoby biorące udział w
badaniu, które w większości określały ją, jako bardzo dobrą lub dobrą.
Wykres nr 6. Ocena domu kultury jako instytucji zaspokajającej potrzeby kulturalne
mieszkańców
Ocena respondentów:
55% - ocena bardzo dobra, 27% - dobra, 12% - dostateczna, 5% - niezadowalająca, 1% - zła
Sprawdzono równeż, jak rozkłada się uczestnictwo mieszkańców w imprezach/ zajęciach
organizowanych przez DK.
Osoby wypowiadający się w ankiecie, określali najczęściej swoje zaangażowanie i czynne
uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych DK na poziomie kilku imprez/ zajęć w skali roku
(44%). Podobną liczebnie grupę stanowiły osoby, które korzystają regularnie z propozycji
instytucji kultury z częstotliwością 1-3 odwiedzin miesiecznie (23% badanych) lub 1 raz w
tygodniu (21%).
Znacznie mniejszą grupę stanowiły osoby, które pojawiają się w domu kultury sporadycznie,
rzadziej nie raz w roku (8%) lub ci, którzy nie korzystają z oferty kęckiego DK.
Wykres nr 7. Częstotliwość uczestnictwa w prozpozycjach DK w Kętach
W kontekście podejmowanej problematyki istotne staje się pytanie o to, skąd badani czerpią
wiedzę o wydarzeniach kulturalnych organizowanych przez dom kultury. Przepływ informacji
warunkuje w zasadniczym stopniu aktywność kulturalną jednostek i stanowi o specyfice
funkcjonowania całej sfery kulturowej miasta.
Okazuje się, że w przypadku Kęt, na plan pierwszy wysuwają się zdecydowanie nośniki
informacji wizualnej - plakaty umieszczane w stałych, publicznych miejscach (rozklejane,
umieszczane w witrynach) – 67% wskazań. Skuteczne okazuje się również informowanie o
wydarzeniach kulturalnych z wykorzystaniem Internetu – strona internetowa DK jest ważnym
źródłem wiedzy dla ponad połowy badanych (56%) oraz Facebook, wskazywany przez średnio,
co trzecią osobę (31%).
35% pytanych deklarowało, że poprzez bezpośredni kontakt ze znajomymi dowiaduje się o
tym, co dzieje się w sferze kulturalnej miasta. W mniejszym stopniu były to informacje
przekazywane przez pracowników domu kultury (14%).
Najmniej skuteczne okazało się informowanie o wydarzeniach kulturalnych za pośrednictwem
lokalnych mediów (2%).
Praca domu kultury w Kętach była analizowana pod kątem oceny wybranych aspektów jego
działalności. Brano pod uwagę wypowiedzi respondentów na temat wartości merytorycznej
proponowanych działań, różnorodności propozycji, jakości obsługi technicznej imprez, ale
także kontaktu z pracownikami domu kultury czy skuteczności w informowaniu o ofercie
kulturalnej.
Z zebranych odpowiedzi wyłania się obraz instytucji, dobrze ocenianej przez badanych tak pod
kątem kontaktu z jej pracownikami jak i rozpoznawalnej, atrakcyjnej ofercie imprez.
Szczegółowe dane obrazują wykresy nr 8-13.
Wykres nr 8. Ocena różnorodności propozycji
Źródło: badania i obliczenia własne (N=133)
Wykres nr 9. Ocena kontaktu z pracowniami DK
Wykres nr 10. Ocena budzenia zainteresowania kulturą wśród mieszkańców
Wykres nr 11. Ocena poziomu merytorycznego organizowanych wydarzeń
Wykres nr 12. Ocena poziomu informowania mieszkańców
Wykres nr 13. Ocena poziomu technicznego organizowanych wydarzeń
Oprócz zebrania informacji dotyczących oceny działalności samorządowej instytucji kultury badanie
miało na celu także zidentyfikowanie pomysłów mieszkańców na działania projektowe, które
mogłyby poszerzyć dotychczasową ofertę kulturalną.
Pomysły takie ujawniło 24% badanych i dotyczyły one:

Promocji młodych twórców: „Artystą być”, konkursy pisarskie, warsztaty organizowane przez
uczniów, stypendia.

Wydarzeń muzycznych: festiwal, dyskoteka w plenerze, koncert muzyki poważnej klasycznej,
opera, koncerty rockowe.

Działań dla najmłodszych: Dzień dziecka, teatr, joga dla dzieci, zabawy na osiedlach dla dzieci.

Sportu i rekreacji: gra terenowa, wycieczki, wymiany zagraniczne.

Sztuki plastyczne: Kęty w linorycie
Pytano również, o działania, w których organizację mieszkańcy mogliby się czynnie zaangażować.
Wskazania respondentów: Dni Kęt, Kęckie Noce Rockowe, Turniej Tańca, Dzień Dziecka, Festiwal
muzyczny (gitarzystów), gra terenowa, „Artysta być”, konkursy pisarskie, klub filmowy, klub książki,
koncerty charytatywne, imprezy dot. kultury Japonii, spektakle, WOŚP, wystawa fotografii, koncert
Andre Rieu.
Zebrano również dane obrazujące potencjał i zaangażowanie lokalnych animatorów w działania na
rzecz upowszechniania kultury. W związku z powyższym, poproszono osoby biorące udział w wywiadzie
kwestionariuszowym o wskazanie osób aktywnie działających na rzecz upowszechniania kultury w
zamieszkiwanych przez nich społecznościach, które ich zdaniem powinny być wspierane przez dom
kultury.
Okazuje się, iż rozpoznawalność osób aktywnych nie jest zbyt duża wśród ankietowanych (28%).
Zidentyfikowano w środowisku następujące osoby i grupy:
Hejnał Kęty, Naser, Filip Wejnal- orkiestra dęta z Nowej Wsi, grupa Antrakt, Grupa „Minus jeden”,
Kinga Ślęczka, Michał Karpiński, Michał Kruczalak, pracownicy GOPS – sekcja OSL.
Pytano również o czynniki, które zdaniem badanych ograniczają aktywność osób chcących
podejmować działalność kulturalną w swoim środowisku.
Zebrane w toku badań odpowiedzi obrazują najczęściej występujące problemy i bariery.
Brak pieniędzy – 69%
Brak wsparcia mieszkańców – 35%
Brak zaplecza – 25%
Brak wsparcia instytucji publicznych – 31%
Brak wsparcia organizacji – 22%
Brak czasu – 20%
Brak zainteresowania mieszkańców – 23%
Brak wiedzy o rozwiązaniach organizacyjno-prawnych – 14%*
*Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.
Tabela nr 1. Rozpoznawalność zajęć stałych i wydarzeń kulturalnych wśród mieszkańców Kęt.
Rodzaj imprezy
Kino DK
Pożegnanie Lata
Procent wskazań
64,7%
43,6%
Kęckie Noce
Rockowe
Uniwersytet
Trzeciego Wieku
29,3%
Kino Szkoła
Zajęcia tańca
nowoczesnego
Mikołajki
18%
16,5%
18,8%
15%
Rodzaj imprezy
Procent wskazań
Muzyka na deser
7,5%
Grupa Teatralna
6,8%
Bajdurki
ZPiT Kęty/ZPiT Małe
6%
Kęty
Szkółka
5,3%
instrumentalna/Festiwal
Młodego Aktora
Zima w mieście
4,5%
Grupa teatralna Antrakt
3,8%
Akademia Dziecięca
„Kolorowe Kultury”
3%
Klasyka na luzie
Sekcja plastyczna
9,8%
9%
Wakacyjna
Akademia Przygód
Festiwal Psallite
Deo
9%
7,5%
DKF Poza kadrem
Klub brzdąca/ klub
fotografika
Olimpiada przedszkolna
3%
2,3%
1,5%
Klub filmowodziennikarski
-
3.BADANIA JAKOŚCIOWE
Podsumowanie spotkań warsztatowych i wywiadów zrealizowanych w ramach projektu „Kreakcji nie tylko na miasto.”
3.1 Spotkanie z aktywnymi mieszkańcami gminy Kęty.
Na spotkanie zaproszono: sołtysów, dyrektorów szkół, przedstawicieli zarządu dzielnic, osoby
działające aktywnie na rzecz społeczeństwa lokalnego, przedstawicieli lokalnych organizacji
pożytku publicznego i stowarzyszeń oraz grup nieformalnych. W spotkaniu wzięło łącznie
udział 12 osób, które były proszone o przeanalizowanie zasobów i deficytów lokalnej kultury,
z uwzględnieniem dzielnic Kęt oraz poszczególnych sołectw wchodzących w skład gminy.
Jako zasoby w Kętach wymieniono:
- Dom Kultury w Kętach - organizator Kęckich Nocy Rockowych, wspierający aktywność
Uniwersytetu Trzeciego Wieku, a także działających tu prężnie grup artystycznych.
- Biblioteka, która bardzo aktywnie działa na polu lokalnej kultury, organizuje ciekawe
inicjatywy takie jak: spotkania literackie, Klub Książki, Popołudniowe Bajania.
- Muzeum i jego inicjatywy: Spotkania przy armacie, warsztaty historyczne
-Towarzystwo Miłośników Kęt i jego inicjatywy: zbiórka pieniędzy na renowacje
nagrobków, wydawanie Almanachu Kęckiego oraz doroczny Spacer po Kętach.
- Organizatorów Festynu Franciszkańskiego.
- Związek Harcerstwa Polskiego.
- LO im M. Dąbrowskiej w Kętach – grupa teatralna „Minus Jeden”
Uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na potrzebę organizacji koncertów dla młodzieży, w tym
płatnych, potrzebę ożywienia parku podlesiańskiego oraz modernizację sali gimnastycznej
przy ZSG nr 3 w Kętach-Podlesiu.
Analizie poddano również zasoby i potrzeby mieszkańców zamieszkujących tereny wiejskie.
Wymieniono tu:
- Nową Wieś: Kościół i działającą przy nim świetlicę dla dzieci, dworek z prężnie
działająca biblioteką, szkołę z salą gimnastyczną, orlik, festyn organizowany przy szkole
na zakończenie roku szkolnego.
- W Bulowicach najprężniej działa szkoła, świetlica młodzieżowa przy kościele, Koło
Gospodyń Wiejskich. Zauważalną potrzebą jest konieczność zagospodarowania czasu
wolnego młodych ludzi.
Wspólnie stwierdzono, że w gminie Kęty mało inicjatyw podejmuje się na rzecz osób
niepełnosprawnych. Potrzebą jest także likwidacja barier architektonicznych utrudniających
niepełnosprawnym korzystanie z zasobów kultury.
W trakcie spotkania zgłoszono kilka propozycji inicjatyw kulturalnych, które powinny w gminie
Kęty zostać zrealizowane:
- festyn na rzecz osób niepełnosprawnych,
- konwent literatury fantasy,
- konkurs dla artystów kabaretowych – amatorów,
- wystawa linorytu – kęckie widokówki,
- prowadzenie dziecięcej orkiestry dętej przez profesjonalnego kapelmistrza.
3.2 Spotkanie z młodzieżą kęckich gimnazjów i liceów
W
spotkaniu
udział
wzięło
16
przedstawicieli
kęckich
szkół
gimnazjalnych
i
ponadgimnazjalnych. Podczas warsztatowej części spotkań zwrócono uwagę na potrzebę
organizacji w gminie Kęty następujących inicjatyw:
- realizacja filmiku o Kętach,
- Kęcka gra terenowa przybliżająca historię i tradycje lokalne,
- darmowa degustacja lokalnej kuchni połączone z warsztatami gotowania
regionalnego,
- festiwal kolorów,
- wystawy prac malarskich mieszkańców Kęt,
- festiwal dla osób niepełnosprawnych,
- kiermasz książek używanych,
- warsztaty literackie, muzyczne, malarskie, aktorskie, językowe,
- imprezy muzyczne dla młodzieży,
- spotkania autorskie,
- konwenty, np. fantasy,
- integracyjny piknik młodzieżowy,
- warsztaty tworzenia filmu,
- noce filmowe.
Wspólnie opracowano projekt inicjatywy kulturalnej pod robocza nazwą „Terenowokolorowo”, który łączyłby kilka z wyżej wymienionych propozycji w jedno wydarzenie.
Wydarzenie składałoby się z trzech etapów:
I etap: zajęcia w szkołach oraz Muzeum i Domu Kultury podejmujące temat historii i tradycji
Kęt.
II etap: gra terenowa odbywająca się w Kętach z wykorzystaniem wiedzy zdobytej przez
uczniów w I etapie, mająca charakter rozgrywek międzyszkolnych.
III etap: plenerowa impreza integracyjna dla wszystkich uczestników gry terenowej, w
programie znalazłby się: festiwal kolorów, koncerty lokalnych grup młodzieżowych, degustacje
tradycyjnego jedzenia, stoiska organizacji pozarządowych i inne atrakcje.
3.3 Wywiady z mieszkańcami
Oprócz warsztatów z młodzieżą, badaniami jakościowymi w formie wywiadów grupowych
zostało objętych siedem grup mieszkańców gminy Kęty. Łącznie w w/w badaniach wzięło
udział 127 osób.
Wywiady z różnymi grupami wiekowymi służyły partycypacyjnemu zmapowaniu zasobów
kulturotwórczych miasta i gminy Kęty, poznaniu barier w dostępie do kultury, oznaczeniu osób
i miejsc z potencjałem, które generują lub mogłyby generować lokalną aktywność,
zdiagnozowaniu problemów w pracy kulturalno-społecznej na rzecz społeczności, oraz
poznaniu opinii mieszkańców o Domu Kultury w Kętach i jego kulturotwórczej roli.
Rozmowy były przeprowadzone w oparciu o przygotowany scenariusz wywiadu zawierający
zagadnienia poddawane dyskusji. Łącznie przeprowadzono 7 wywiadów z następującymi
grupami:
1. grupa teatralna „Minus Jeden” działająca przy Powiatowym Zespole Szkół nr 9 Szkół im.
Marii Dąbrowskiej w Kętach składająca się z młodzieży szkolnej – 25 osób,
2. uczniowie Powiatowego Zespołu Szkół nr 9 Szkół im. Marii Dąbrowskiej w Kętach – 21
osób,
3. nauczyciele Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 2 w Kętach – 7 osób,
4. członkowie Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Kętach - 22 osoby,
5. uczniowie Powiatowego Zespołu Szkół nr 11 Szkół Ogólnokształcących im. Stanisława
Wyspiańskiego w Kętach – 35 osób,
6. rodzice dzieci uczęszczających na zajęcia taneczne do DK – 8 osób,
7. grupa dorosłych tańczących w Klubie Tańca Towarzyskiego Ragtime w Kętach - 9 osób.
Pierwszy blok pytań dotyczył specyfiki oferty kulturalnej w Kętach i jej adresatów.
Respondentów pytano o to, do jakich grup wiekowych i społecznych kierowane są działania
kulturalne.
W opinii badanych oferta kulturalna Kęt wszystkim kierowana jest do głównie do dzieci oraz
do osób starszych. Część badanej młodzieży uznała, że brakuje w niej propozycji dla młodych
ludzi. Według ich opinii:
„Dom kultury powinien organizować więcej koncertów dla młodzieży, nie tylko Kęckie
Noce Rockowe, a także konkursy dla młodzieży. Zajęcia skierowane do młodych
powinny być bardziej urozmaicone”.
Większość respondentów nie widziała dysproporcji pomiędzy ofertą kierowaną do kobiet
a propozycjami z obszaru kultury kierowanymi do mężczyzn. Pojawiły się jednak głosy
mówiące o tym, że oferta kierowana do kobiet jest dużo bogatsza. Członkowie Uniwersytetu
Trzeciego Wieku wysunęli nawet tezę, iż wynika to z większego zainteresowania kulturą wśród
kobiet i ich większej aktywności.
Zagadnieniem omawianym podczas wywiadów była nieobecność określonych grup
mieszkańców Kęt w życiu kulturalnym gminy. Pytano o to, które grupy najrzadziej uczestniczą
w życiu kulturalnym miasta i o to, jakie są
przyczyny ich niskiego uczestnictwa
w kulturze. Przedmiotem refleksji były również działania, które powinny zostać podjęte
w celu zwiększenia aktywności tych grup.
Grupami najrzadziej uczestniczącymi w życiu kulturalnym gminy są według badanych osoby
pracujące oraz część starszych osób na emeryturze.
Przyczyną niskiego uczestnictwa w kulturze osób pracujących jest brak czasu wynikający
z konieczności pracy zarobkowej na potrzeby rodziny, opieki nad dziećmi, pracy
w gospodarstwie domowym. Aby osoby pracujące spędziły swój czas wolny, korzystając
z propozycji instytucji kultury, muszą to być wydarzenia naprawdę dla nich atrakcyjne,
zaspakajające w ich autentyczne potrzeby, a przy tym nieobciążające domowego budżetu.
Oprócz grupy korzystającej z zajęć Uniwersytetu Trzeciego Wieku, istnieje duża grupa
seniorów, którzy są bierni w zakresie aktywności kulturalno-społecznej. Cześć z nich nie
udziela się kulturalnie z powodu dolegliwości zdrowotnych. Za barierę znacznie ograniczającą
ich aktywność kulturalną respondenci uznali nieumiejętność korzystania z Internetu.
Pojawiły się opinie, iż młodzież ucząca się, również z powodu dużego obciążenia nauką
ma niewiele czasu na rozwój pasji i zainteresowań, w tym na uczestnictwo w kulturze. W opinii
grupy uczestników badań niski poziom aktywności kulturalnej wynika z tego, że młodzież „ma
ciekawsze zajęcia”. Badani nie wyjaśnili jednak, jakie aktywności są według nich „ciekawszymi
zajęciami”. Wypowiedź ta może świadczyć o niskich kompetencjach kulturowych samych
badanych lub grupy młodych ludzi, o których mówili.
Według badanych trudno jest zachęcić młodych ludzi do uczestnictwa w kulturze:
„bo wolą siedzieć przed komputerem. Ciężko młodych ludzi zachęcić do udziału
w wydarzeniach kulturalnych”.
Rozwiązaniem tego problemu według respondentów jest zintensyfikowanie działań
zachęcających do aktywności kulturalnej młodych ludzi, w tym poprzez „przykład
charyzmatycznych
znajomych”.
Niewątpliwie
jednak
zebrany
materiał
świadczy
o konieczności zintensyfikowania przez placówkę działań z obszaru edukacji kulturalnej
i świadomego kreowania potrzeb kulturalnych społeczności ze szczególnym uwzględnieniem
potrzeb młodzieży.
Z przeprowadzonych wywiadów wynika, że dostęp do kultury może również ograniczać
słaba promocja wydarzeń kulturalnych. Dla seniorów rekomendowano wieszanie plakatów na
osiedlach, obok kościołów, a także na Rynku, na którym, według, badanych powinien znaleźć
się słup ogłoszeniowy. Pojawiły się głosy, że uczestnictwo w kulturze ograniczają relatywnie
wysokie w stosunku do zarobków ceny biletów na wydarzenia kulturalne:
„Powinno się wrócić do 50% zniżek na seanse filmowe w kinie DK w ramach Karty Dużej
Rodziny”.
Uczestników wywiadów pytano również o to, czy wszyscy mieszkańcy Kęt, niezależnie
od statusu materialnego, mają możliwość skorzystania z oferty kulturalnej miasta.
Według badanych, powszechny dostęp do oferty znacznie się zwiększył się dzięki wdrożeniu
karty Dużej Rodziny. Respondenci postrzegają koszty biletów, jako dużą barierę w dostępie
do kultury. Doceniają kulturotwórczą rolę imprez niebiletowanych lub wydarzeń, na które
koszt biletów jest stosunkowo niski, takich jak na przykład: Klub Obieżyświatów, koncerty czy
kino.
Kolejnym
zagadnieniem
poruszanym
podczas
przeprowadzonych
spotkań
diagnostycznych było dostosowanie oferty kulturalnej do potrzeb mieszkańców gminy.
Respondentów zapytano o to, jakiego typu imprez i działań w Kętach brakuje najbardziej.
Uczestnicy spotkań wymienili:
a) koncerty nowych gwiazd sceny muzycznej,
b) koncerty muzyki popularnej,
c) koncerty niepłatne lub za niedrogim biletem wstępu,
d) dyskoteki,
e) festyny,
f) imprezy plenerowe,
g) muzyczne pikniki,
h) wydarzenia związane z historią miasta,
i) pokazy grup rekonstrukcyjnych,
j) inne wydarzenia tematyczne,
k) wieczorki taneczne w plenerze,
l) spektakle,
m) imprezy rozrywkowe,
n) turnieje gier komputerowych,
o) dyskoteki,
p) imprezy disco polo,
q) mistrzostwa taneczne.
Istotne z punktu widzenia rekomendacji dla DK do dalszej pracy w obszarze kultury jest
to iż, wymieniane przez badanych mieszkańców gminy Kęty przedsięwzięcia mają głównie
charakter jednorazowych iwentów. Są to wydarzenia z obszaru ludyczno-rekreacyjnego
modelu kultury, nieposiadające znamion kultury wysokiej.
Wskazane jest, aby instytucja kultury, jaką jest Dom Kultury w Kętach, zawarła w
swoich planach strategicznych nie tylko przedsięwzięcia zaspokajające potrzeby kulturalne
mieszkańców, ale również działania ukierunkowane na ich kreowanie. Jest to niezbędne w
kontekście podnoszenia kompetencji kulturowych mieszkańców i rozwoju lokalnej kultury.
Działania te powinny obejmować zarówno zwiększenie uczestnictwa w kulturze wysokiej,
zwiększenie aktywności twórczej mieszkańców, jak i ich zmianę postaw w kontekście potrzeb
kulturalnych.
Uczestników wywiadów poproszono o wskazanie konkretnych osób, które można by
uznać za liderów życia kulturalnego. Zapytano ich o to, w jakich obszarach działają. Jakie osoby
skupiają wokół swoich przedsięwzięć i jakie cechy tych osób decydują o tym, że można ich
uznać za liderów życia kulturalnego, a także o to, jakie trudności napotykają liderzy,
prowadzący działalność kulturalną.
Za liderów lokalnych badani uznali następujące osoby:
1. Anna Kapcia – współprowadząca grupę teatralną „Minus Jeden”, polonistka PZ nr 9
Szkół im. Marii Dąbrowskiej w Kętach, wokół swoich działań skupia młodzież.
2. Adam Płonka – uczeń PZ nr 9 Szkół im. Marii Dąbrowskiej w Kętach, należy do grupy
„Minus Jeden”, bierze udział w konkursach dla młodych aktorów, aktywnie angażuje
się w życie kulturalne miasta i gminy.
3. Adrian Szymalski – założyciel lokalnego radia w Nowej Wsi, działa w Kęckiej Grupie
Fotografików Pryzmat, wokół swoich działań skupia głównie zainteresowanych
fotografią i muzyką.
4. Żaneta Siwiec - uczennica PZ nr 9 Szkół im. Marii Dąbrowskiej w Kętach, należy do
grupy „Minus Jeden”, aktywnie angażuje się w życie kulturalne miasta i gminy, wokół
swoich działań skupia młodzież.
5. Anna Januszyk – przedstawicielka Młodzieżowej Rady Miejskiej, aktywnie angażuje się
w życie kulturalne miasta i gminy, wokół swoich działań skupia młodzież.
6. Anna Chowaniak – przedstawicielka Towarzystwa Miłośników Kęt, aktywnie angażuje
się w życie kulturalne miasta i gminy, dużo działała wolontariacko na rzecz społeczności
lokalnej, emerytowana nauczycielka, wokół swoich działań skupia dorosłych i osoby
starsze zainteresowane historią Kęt.
7. Magdalena Zyzańska – gra i śpiewa w zespole „In Bloom”.
8. Marcin Kublin – wolontariacko prowadzi zajęcia modelarstwa przy świetlicy
parafialnej w Nowej Wsi.
9. Marcin Hałat – strona informacyjna sołectwa Nowa Wieś.
10. Justyna Motyka – bibliotekarka w Nowej Wsi.
11. Katarzyna Kajor – pracownica świetlicy w Nowej Wsi.
12. Barbara Siwiec – prowadząca grupę teatralną Antrakt, skupia dorosłych wokół swoich
działań.
13. Małgorzata Kasolik-Piecha – kierownik Działu Programowo-Animacyjnego DK, wokół
działań tej osoby skupione są różne grupy wiekowe.
14. Piotr Wojtyczek – koordynator Kęckich Nocy Rockowych, wokół działań tej osoby
skupieni są głównie młodzi ludzie i muzycy.
15. Remigiusz Hadka – właściciel studia nagraniowego, wokół działań tej osoby skupieni
są głównie młodzi ludzie i muzycy.
16. Barbara Kaczmarczyk – bibliotekarka, wokół działań tej osoby skupione są różne grupy
wiekowe.
17. Małgorzata Wiewiórka – prowadząca zajęcia taneczne.
18. Maria Karaim – prowadząca grupę teatralna dziecięcą Bajdurki.
19. Dominik Matuszczak – trener tańca nowoczesnego dla dzieci, dorosłych i młodzieży.
20. Reprezentantki Kół Gospodyń Wiejskich z gminy – wokół swoich działań skupiają
dorosłych i osoby starsze.
21. Grupy taneczne działające przy DK i nie tylko – skupiają głównie młodzież i dzieci.
Według badanych, osoby te raczej nie mają dużego wsparcia instytucji, poza panią Kapcią
i uczniami PZ nr 9 Szkół im. Marii Dąbrowskiej w Kętach, których wspiera szkoła oraz
pracownikami Domu Kultury w Kętach mających oparcie w swojej macierzystej instytucji.
Utrudnienia w działalności liderów to według respondentów przed wszystkim brak
finansów na działania, brak prywatnych sponsorów oraz brak zainteresowania ze strony
Urzędu Gminy Kęty. Badani mówili również o barierach formalnych, skarżąc się na trudności
w pozyskaniu przestrzeni na potencjalne działania.
„Aby wynająć sale w DK, każdorazowo trzeba pisać pismo i jest to odpłatne”.
Podczas spotkań diagnostycznych zapytano badanych o miejsca z potencjałem, będące
ośrodkami lokalnej aktywności. Z wypowiedzi badanych wynika, że za miejsca
z potencjałem uznawane są lokalne instytucje kultury. Jak twierdzą badani dużo się dzieje
w dk oraz w bibliotekach (Biblioteka Gminna, Biblioteka w Nowej Wsi i na Podlesiu), Muzeum
w Kątach. Za miejsca kulturotwórcze uznano również instytucje oświatowe, w tym PZ nr 9
Szkół im. Marii Dąbrowskiej w Kętach. Dużo osób uzdolnionych artystycznie skupia także
ognisko muzyczne.
Za miejsca generujące aktywność mieszkańców wskazaną również niektóre parafie i starą
świetlicę parafialną w Nowej Wsi, a także Stadion TS Hejnał Orlik i halę sportową. Stare kino
Hejnał postrzegane jest przez badanych, jako miejsce z dużym, lecz niewykorzystanym
potencjałem.
Ostatni moduł pytań przeprowadzonych wywiadów dotyczył roli Domu Kultury
w Kętach jako centrum kulturalnego miasta. Uczestników badania pytano czy funkcja DK jako
wiodącej instytucji kulturalnej w mieście jest właściwie spełniana? Jakie są słabe i mocne
strony tej instytucji? Jakie działania powinna podejmować placówka, aby ułatwić pracę
osobom, chcącym podejmować działalność kulturalną w mieście?
Rola DK jako centrum życia kulturalnego Kęt została bardzo dobrze oceniona jedynie
przez grupę seniorów, którzy cenią placówkę za różnorodność podejmowanych inicjatyw,
okazywane seniorom wsparcie i pomoc pozyskiwaniu środków.
Wypowiedzi osób dorosłych były bardziej ostrożne, a działalność DK oceniana była jako
„średnia”. Dorośli doceniali wielość grup artystycznych placówki, ciekawe wystawy i bogaty
repertuar.
Sprzeczne wypowiedzi pojawiły się w grupie młodzieży, która również oceniła
działalność DK „średnio”, nie potrafiła jednak sprecyzować, na czym polega podać słabość
placówki.
Mocne strony Domu Kultury w Kętach:
1. zajęcia teatralne,
2. dk jako siedziba różnych grup artystycznych.
3. prężna działalność Uniwersytetu Trzeciego Wieku,
4. Bajdurki – grupa teatralna dziecięca,
5. zajęcia są dla różnych grup wiekowych,
6. jest możliwość wynajęcia sali,
7. w budynku DK znajduje się restauracja,
8. dobry repertuar kina,
9. Kęckie Noce Rockowe,
10. dużo różnych występów.
11. dobra promocja na Facebooku,
12. wprowadzenie zakupu elektronicznego biletów.
Słabe strony Domu Kultury w Kętach:
1. brak możliwości nieodpłatnego wynajmu sali,
2. brak popcornu w kinie,
3. biurokracja,
4. sala widowiskowa do remontu,
5. bardzo niewygodne krzesła na sali widowiskowej,
6. brak klimatyzacji na sali widowiskowej,
7. słaba promocja (plakaty są niewidoczne w mieście),
8. słabe nagłośnienie imprez.
Według uczestników badania Dom Kultury powinien starać się ściągnąć do siebie osoby
aktywne, działające wolontarystycznie, mające nietypowe pasje związane z kulturą, ponieważ
przyciągają one za sobą określone grupy. Według respondentów nie powinno się brać od nich
brać pieniędzy za wynajem, a nawet, w niektórych przypadkach, powinno się im „płacić za
współpracę”.
4.WNIOSKI, REKOMENDACJE
1. Lokalna oferta dotycząca zagospodarowanie czasu wolnego mieszkańców jest
oceniana jako zadowalająca.
2. Ograniczenia w uczestnictwie mieszkańców w wydarzeniach kulturalnych wynikają
najczęściej z braku czasu wolnego, poziomu atrakcyjności oferty czy ilości środków
finansowych przeznaczanych na udział w imprezach odpłatnych.
3. Badani wykazywali się dobrą znajomością imprez, wydarzeń oraz zajęć stałych
organizowanych przez dom kultury. Mimo barier ograniczających ich czynny udział
w życiu kulturalnym, wiele osób korzysta z lokalnej oferty z regularną częstotliwością.
4. W ocenie mieszkańców przeważa dobra opinia na temat efektywności samorządowej
instytucji kultury w zaspokajaniu potrzeb kulturalnych mieszkańców. Dobrze oceniano
jej działalność tak pod względem poziomu merytorycznego proponowanych działań jak
i obsługi technicznej imprez czy promocji.
5. Badania pozwoliły zidentyfikować tematykę projektów, które mogłyby zostać
zrealizowane w Kętach. Dotyczyły one w dużej mierze promocji młodych talentów oraz
poszerzenia dotychczasowej oferty o wydarzenia, głównie muzyczne. W wiele tych
działań badani byli skłonni zaangażować się w charakterze współorganizatorów
(wolontariuszy).
6. Znajomość lokalnych liderów czy osób o wyróżniającym się potencjale jest niewielka.
Szansą może być tu nowe, środowiskowe podejście Domu Kultury wychodzące poza
działalność impresaryjną czy edukacyjną. Dzięki niemu możliwa będzie skuteczniejsza
promocja działalności wyróżniających się osób i grup oraz wsparcie ich rozwoju.
7. Z przeprowadzonych wywiadów wyłania się obraz Domu Kultury w Kętach jako
placówki skupionej głównie na prowadzeniu amatorskiego ruchu artystycznego oraz
na działalności impresaryjnej.
Organizacja dużej liczby wydarzeń iwentowych niewątpliwie wzbogaca ofertę
spędzania wolnego czasu skierowaną do mieszkańców miasta i gminy, jednak
w niewielkim stopniu przyczynia się do podnoszenia ich kompetencji kulturowych.
Dlatego też najbliższych latach placówka powinna skupić się na wdrażaniu starannie
zaplanowanych działań z zakresu edukacji kulturalnej ukierunkowanej na podnoszenie
kompetencji kulturowych mieszkańców. Działaniami tymi należy objąć szczególnie
młode pokolenie, wykazujące w badaniach niską świadomość roli kultury w rozwoju
zarówno w rozwoju jednostki, jak i społeczności jako całości.
8. Dom Kultury w Kętach powinien zmodyfikować i wzbogacić ofertę skierowaną do
młodzieży. Szczególnie istotne wydaję się zapewnienie młodym ludziom możliwości
aktywności twórczej, działań projektowych, umożliwiających pełne zaangażowanie się
w realizowane przedsięwzięcia, zwiększających kreatywność i przedsiębiorczość
uczestników. Proponowane działania powinny być nakierowane na podnoszenie
kompetencji kulturowych i społecznych młodych mieszkańców gminy Kęty.
9. Dom Kultury w Kętach wydaje się być monopolistą w obszarze lokalnych działań
kulturalnych. Badania wskazują na to, że w gminie brakuje samodzielnych inicjatyw
mieszkańców realizowanych niezależnie od DK i innych lokalnych instytucji. Może to
świadczyć o małej samodzielności społeczności w obszarze działań kulturalnospołecznych.
W tym kontekście ważnym zadaniem placówki jest poszukiwanie, wspieranie,
a następnie usamodzielnianie lokalnych liderów, by nabywszy odpowiednich
kompetencji, mogli podejmować na samodzielne aktywności na rzecz lokalnej
społeczności.
10. W wypowiedziach badanych w ogóle nie jest doceniana rola kultury jako narzędzia
integracji lokalnej społeczności, budowania tożsamości lokalnej i kształtowania postaw
obywatelskich. Powinien to być ważny obszar rozwoju instytucji, który, właściwie
wdrażany,
będzie
przekładał
się
na
rozwój
społeczności
odpowiedzialności mieszkańców za swoją „małą ojczyznę”.
i
zwiększanie

Raport z diagnozy () - Narodowe Centrum Kultury

Transkrypt

Podobne dokumenty

Regulamin konkursu na najpiękniejszą ozdobę świąteczną

Rewitalizacja w wymiarze społecznym i kulturalnym strefy

Laboratorium w Kętach pracuje nad nowymi urządzeniami do

KONKURS POETYCKI

Uchwala Nr VII/68/2015 z dnia 26 maja 2015 r.

Regulamin konkursu Gitara i Pióro 2015

Uchwała Rady Miejskiej w Kętach w sprawie opłat za korzystanie z

ZAPROSZENIE SZKOLENIE POSZUKIWAWCZE

osiagniecia-2015-2016