O banku - BS Narew

O banku
Spółdzielczość bankowa jest jedną z najstarszych form spółdzielczości na ziemiach polskich.
Ma ona długą i piękną tradycję. Nowoczesny ruch spółdzielczy powstał na ziemiach polskich
później niż na zachodzie Europy. Przyczyną tego było opóźnienie w rozwoju ziem polskich i fakt
rozbicia na zabory.
W zależności od sytuacji polityczno – gospodarczej i ustawodawstwa obowiązującego w
poszczególnych zaborach, różny był rozwój i różne formy organizacji polskich SOP. Wszystkie
jednak miały jeden główny cel – łączenie wysiłków na zasadach samopomocy w walce z lichwą
i w działaniu na rzecz rozwoju gospodarczego polskiego społeczeństwa. Ten cel przyświecał
także Franciszkowi Stefczykowi przy zakładaniu pierwszej w zaborze austriackim Spółdzielni
Oszczędnościowo – Pożyczkowej w Czernichowie pod Krakowem. Dr F. Stefczyk, zwany
pionierem spółdzielczości rolniczej, dał początek „Kasom Stefczyka”.
W Narwi w 1929 roku założona zostaje Kasa Stefczyka, do tradycji której nawiązuje Bank
Spółdzielczy. Była to spółdzielnia z odpowiedzialnością nieograniczoną, należąca do
Związku Rewizyjnego Polskich Spółdzielni Rolniczych.
Kolejny etap na drodze polskiej spółdzielczości wyznaczył wielki kryzys gospodarczy z 1930 r.
dotykający wszystkich dziedzin życia gospodarczego, w tym i spółdzielczości oraz Kasy
Stefczyka w Narwi, która z powodu niewypłacalności dłużników w roku 1934 zawiesiła swoją
działalność. Wraz z przejawami wzrostu gospodarczego kraju po 1934 r. następowały pierwsze
oznaki poprawy sytuacji ekonomicznej w spółdzielczości bankowej. W roku 1935 kasa
Stefczyka w Narwi wznowiła swoją działalność i prowadziła ją do 1939r.
Rozwój Kas Stefczyka brutalnie przerwała II wojna światowa. Spółdzielczość ta poniosła straty
materialne, straciła wielu działaczy. W Narwi uległy zniszczeniu wszystkie materiały źródłowe
dotyczące tej działalności.
Reaktywowanie działalności spółdzielczości bankowej nastąpiło w 1950r.z incjatywy Banku
Rolnego w Bielsku-Podlaskim, poprzez powołanie w Narwi Gminnej Kasy Spółdzielczej,
spółdzielni z odpowiedzialnością udziałami. Pierwszym przewodniczącym Rady był Aleksander
Marczuk, zaś prezesem Zarządu przez okres 1 roku był Aleksander Gromotowicz. Po nim
funkcję tą przejmowali:Bazyl Laszkiewicz, Michał Filjanowicz, Konstanty Michaluk, Olga
Jakubowska.
Terenem działania była gmina Narew.
Kasa Stefczyka w 1950r. zmieniła nazwę na Gminną Kasę Spółdzielczą, w 1956r. na Kasę
Spółdzielczą i od 1958r. pracuje pod szyldem Bank Spółdzielczy.
Ten Bank jak cała spółdzielczość oszczędnościowo – pożyczkowa przechodził wiele zmian
1/3
O banku
organizacyjnych. Zmiany ustrojowe, które nastąpiły w Polsce po 1944 roku powodowały zmianę
form, metod i celów działania. Spółdzielczość ta pracowała przed II wojną światową w
warunkach gospodarki kapitalistycznej. Po wojnie włączyła się w zachodzące zmiany i stała się
częścią aparatu bankowego w obsłudze finansowej gospodarki nieuspołecznionej, zwłaszcza
na wsi. Samorządność bankowa była przywracana lub ograniczana w zależności od sytuacji
społeczno - politycznej. Występuje duża złożoność okoliczności w jakich przyszło działać
Bankowi na przestrzeni całego okresu.
W 1950r. centralą finansową, organizacyjną i lustracyjną był Bank Rolny, a w 1953r. centralą
taką został NBP. W tym czasie działalność Banku jest słaba. Bank działa na podstawie ustawy
o spółdzielczości, ale spółdzielnią jest tylko formalnie. Pracuje w wynajętych lokalach, udziela
kredytów tylko obrotowych, krótkoterminowych.
Zmiany w tym zakresie przyniósł rok 1956, kiedy to zostaje powołany Związek Spółdzielni
Oszczędnościowo – Pożyczkowych, późniejszy CZSOP. Kasom Spółdzielczym przywrócono
spółdzielczy i samorządowy charakter. Następuje zwiększenie uprawnień. BS mogą na własny
rachunek przyjmować wkłady oszczędnościowe. Okres po roku 1957 jest okresem
dynamicznego rozwoju BS i ich sieci. Bank w Narwi buduje własny budynek, przy ul.
Dąbrowskiego 1, następuje zwiększenie zatrudnienie, rozszerza zakres swojej działalności.
Kolejne zmiany organizacyjne następują w roku 1975, kiedy to z połączenia CZSOP i Banku
Rolnego powstaje państwowo – spółdzielczy Bank Gospodarki Żywnościowej, który dla BS-ów
stał się związkiem spółdzielczym i rewizyjnym oraz centralą organizacyjną i finansową.
Powstają warunki do dalszego rozszerzenia zakresu działalności i tworzenia własnej bazy.
Bank przejmuje kredyty inwestycyjne z Banku Rolnego w Bielsku Podlaskim i rozpoczyna
udzielanie ich we własnym imieniu. Rolnicy wykazują dużą chłonność na kredyty, których
spłacalność jest dobra. Bank w tymokresie, w 1982r, rozbudowuje swoją siedzibę, znacznie
powiększając powierzchnię użytkową.
W okresie transformacji po 1989 roku, polskie banki spółdzielcze jak też i nasz Bank, okazały
się również niezawodnym partnerem w realizacji wielu zadań, określonych polityką Państwa w
zakresie rozwoju rolnictwa i przetwórstwa rolnego, małych i średnich przedsiębiorstw.
W 1990r. w wyniku zmian w organizacji i działalności spółdzielczości zostały zlikwidowane
centralne związki spółdzielcze. Bank Spółdzielczy w Narwi podobnie jak inne stał się jednostką
działającą na zasadach pełnej samodzielności prawnej i ekonomicznej.
Zmieniają się zasady ustrojowe, wiele banków z powodu braku doświadczenia ma kłopoty
natury ekonomicznej. Z powodu upadłości i połączeń zmniejsza się liczba banków
spółdzielczych.
Bank Spółdzielczy w Narwi dzięki doświadczeniu załogi i samorządu bankowego przez trudny
2/3
O banku
okres transformacji ustrojowej przechodzi bez kłopotów. Cały czas rozwija się wykorzystując
posiadana wiedzę i doświadczenie w nowych warunkach gospodarki rynkowej.
Kolejna zmiana stanu prawnego następuje w wyniku przyjęcia przez Sejm w 1994 r. ustawy o
restrukturyzacji BS i BGŻ oraz zmianie niektórych ustaw. Ustawa ta określa zasady tworzenia
trójszczeblowej krajowej grupy banków spółdzielczych.
W wyniku tego powstają banki regionalne i zrzeszające. Nasz bank wspólnie z bankami z
Podlasia, Warmii i Mazur tworzy Warmińsko – Mazurski Banku Regionalnym w Olsztynie.
Rozpoczął się proces łączenia banków a z tym przyszły obawy i niepewność związana z utratą
samodzielności.
Następstwem ustawy z 28 grudnia 2000 roku o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich
zrzeszaniu się i bankach zrzeszających była struktura dwuszczeblowa bankowości
spółdzielczej. W wyniku tego powstały trzy zrzeszenia: Mazowiecki Bank Regionalny, Bank
Polskiej Spółdzielczości oraz Bankowa Grupa Spółdzielcza.
Bank w Narwi jest zrzeszony z najliczniejszą grupą banków spółdzielczych w Polsce, a
mianowicie z zrzeszeniem Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie. Zrzeszenie nasze
skupia 356, to jest prawie 2/3 polskich banków spółdzielczych, z kolei Bank BPS S.A. jako
spółka, jest największym spośród Banków Zrzeszających Bankiem. Jako Bank korzystamy z
efektów zrzeszenia i liczymy na dalsze efekty dynamicznie rozwijającej się współpracy. Tak
silne zrzeszenie stanowi przede wszystkim o bezpieczeństwie zgromadzonych środków i
komforcie depozytariuszy.
3/3