miareczkowanie strąceniowe

ANALIZA MIARECZKOWA
ANALIZA MIARECZKOWA
(dział analizy objętościowej - wolumetrii)



Metody miareczkowe służą do oznaczania analitów w
roztworach. Sygnałem analitycznym jest objętość titrantu,
czyli roztworu używanego do miareczkowania, którego
stężenie czyli miano zostało wyznaczone (nastawione) z
wymaganą dokładnością.
Titrant - roztwór o ściśle określonym stężeniu, czyli
mianie. Stężenie takiego roztworu powinno być określone
z dokładnością do minimum 4 cyfr znaczących.
Mianowanie, czyli nastawianie miana - postępowanie
mające na celu wyznaczenie miana roztworu do
miareczkowania. Miano titrantu nastawia się bezpośrednio
na odważki substancji podstawowych lub pośrednio na
inny mianowany roztwór (titrant), który spełnia wówczas
rolę substancji odniesienia.
Wymogi stawiane substancjom podstawowym
1. Powinny być to substancje jednorodne o znanym składzie
chemicznym
2. Powinny reagować dostatecznie szybko, ilościowo i
stechiometrycznie jednoznacznie z analitem w warunkach
miareczkowania
3. Substancje stałe i trwałe w warunkach ważenia
(niehigroskopijne, nielotne, nie reagujące z tlenem
powietrza itp)
4. Dogodne do ewentualnego oczyszczenia i lub wysuszenia
5. O wymaganym stopniu czystości (zazwyczaj 99,99 %);
pozwala to wyznaczyć miano z dokładnością do czterech
cyfr znaczących
6. Moment końca ilościowego miareczkowania łatwy do
wyznaczenia z dostateczną dokładnością
Miano bezwzględne titrantu
stężenie molowe lub ułamka mola odczynnika A na 1 dm3
roztworu.
C1
n
1
n
C1
3
H 3 PO4
C1
5
A
[(mol reagentu odczynnika A)/dm3 ]
( reagent - proton, elektron, ligand)
- współczynnik równoważności
molH 
 CH  [
]
dm 3 alkacymetria (wymiana protonów)
KMnO4
mole 
 Ce  [
] redoksymetria (wymiana elektronów)
dm 3
Tak wyrażone miano bezwzględne odpowiada nieistniejącemu
w systemie SI pojęciu normalności roztworu [N]
Miano empiryczne titrantu
Tanal
manal

vt
;
[
g anal
]
3
dm
manal .  Tanal  vt
lub
[
mg anal
]
3
cm
KLASYFIKACJA METOD
MIARECZKOWYCH1
1.
2.
3.
4.
Reakcje podwójnej wymiany jonów z wytworzeniem
trudnorozpuszczalnego osadu - miareczkowanie
strąceniowe, precypitometria
Reakcje wymiany protonów – alkacymetria
- acydymetria
- alkalimetria
Reakcje wymiany elektronów – redoksymetria
- reduktometria
- oksydymetria
reakcje wymiany ligandów –kompleksometria
- miareczkowanie chelatometryczne
- miareczkowanie nie chelatometryczne
Cechy, jakie powinny spełniać reakcje
analityczne w analizie miareczkowej
1)
Ilościowy, stechiometrycznie jednoznaczny
przebieg
2)
Szybki przebieg
3)
Substraty i produkty reakcji powinny być
trwałe w środowisku roztworu
4)
Powinien być znany sposób wyznaczania
(uchwycenia) punktu końcowego PK
miareczkowania, leżącego w wymaganej
bliskości punktu równoważności PR
miareczkowania.
5)
Wskaźniki: wizualne, potencjometryczne,
konduktometryczne, spektrofotometryczne
itp.
Punkt równoważności PR - ilościowe przereagowanie
stechiometrycznie równoważnych ilości analitu i
odczynnika rozpuszczonego w titrancie
titrant
analit
ct  vt  c0  v0
Ułamek zmiareczkowania f
czyli
w PR
przed PR
za PR
f = 1;
f < 1;
f>1
mt  m0
ct  vt
f 
c0  v0
Błąd względny wyniku miareczkowania
ct  vt
ct  vt  c0  v0 mt  m0 m x
1 



f 1 
c0  v0
c0  v0
m0
m0 x0
x
f 1
xo
przed PR
za PR
f-1<0;
mt < mo
f - 1 > 0 ; mt > mo
1
x
xo
 1
x
xo
Nazewnictwo metod analizy miareczkowej
nazwa titrantu + -metria lub –
metryczny
(argentometria, cerometria) lub
bardziej ogólne:
kompleksometria, alkacymetria
Podstawowe typy metod miareczkowych
1)
Miareczkowanie bezpośrednie
2)
Miareczkowanie pośrednie - analit nie reaguje bezpośrednio z
odczynnikiem zawartym w titrancie, lecz przy pośrednim udziale
innej substancji
3)
Miareczkowanie odwrotne - odmiareczkowanie nadmiaru
titrantu (gdy reakcja przebiega wolno, lub trudno uchwycić
punkt końcowy), np. metoda Volharda argentometrycznego
oznaczania chlorków
4)
Miareczkowanie podstawieniowe, np. w kompleksonometrii,
gdy kompleks z analitem nie jest trwały, np. Ag z wersenianem,
dodaje się kompleks innego metalu, np. czterocyjanoniklan –
Ni(CN)42Ag wypiera Ni, który jest miareczkowany wersenianem
Podstawowe terminy i pojęcia
Krzywa miareczkowania
pcr = - lgcr = F(vt) lub G(f)
- układ liniowo – logarytmiczny,
gdzie
cr – stężenie oznaczanej substancji*
vt – objętość titrantu
f - ułamek zmiareczkowania
a)
b)
można wyprowadzić na drodze teoretycznej
w postaci ogólnego równania krzywej
miareczkowania lub
dla poszczególnych zakresów krzywej
miareczkowania
*stężenie
substancji oznaczanej nigdy nie spada
do zera, co stanowi konsekwencję
odwracalności reakcji chemicznych i istnienia
równowagi dynamicznej w roztworach
Teoria analizy MIARECZKOWEJ
Punkt równoważności
f = 1 wtedy ct · vt = c0 · v0
Punkt końcowy miareczkowania (rzeczywisty) –
prawie nigdy końcowy punkt miareczkowania
(obserwowany moment końca rekcji)
nie pokrywa się z rzeczywistym momentem końca
reakcji co wynika z trudności w znalezieniu
odpowiedniego sposobu precyzyjnego wykrycia
końca reakcji.
Z reguły podstawą metod wskazywania PR jest
wykrycie jednego z reagentów co pociąga za
sobą nieuchronne wprowadzenie pewnego błędu.
Teoria analizy MIARECZKOWEJ
Skok krzywej miareczkowania (nachylenie
krzywej miareczkowania)
∆pcr = pcr(f2) – pcr(f1)
przy czym f2 > 1 ; f1 < 1
arbitralnie wybrany
- zwykle f2 = 1,001; f1 = 0,999
Efekt rozcieńczenia
dla ct = c0 w PR (f = 1) vrz = v0 + vt = 2 v0
(dodatkowy spadek cr)
Teoria analizy MIARECZKOWEJ
6.
Błąd pojedynczego wyniku miareczkowania
vPK - vPR > 0
f>1
vPK - vPR < 0
f<1
mwzgl .
mwzgl. 
vPK  vPR
vPK  vPR

 100% 
 100%
vPK
vPR
m  m0
c v c v
c v
m
100%  ozn.
100%  t t 0 0 100%  ( t t 1) 100%  ( f 1) 100%
m0
m0
c0  v0
c0  v0
Teoria analizy MIARECZKOWEJ
7.
Precyzja miareczkowania Im bardziej stromy przebieg
krzywej miareczkowania wokół PR tym metoda jest
bardziej precyzyjna (dla tego samego pCr różne f)
8.
Współczynnik ostrości miareczkowania
dpcr pcr


df
f
a)
b)
Zależy od:
wartości stałej równowagi reakcji analitycznej
miareczkowania
stężeń reagentów, a więc co i ct
MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE
MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE
(precypitometria)
U podstaw metod miareczkowania strąceniowego leży
reakcja tworzenia trudnorozpuszczalnych osadów z
odpowiednich jonów
A+ + B- ⃗ AB
Zalety
•
selektywne, a nawet specyficzne (podobnie jak
wagowe)
•
szybkie w wykonanie
•
prostota
Titrant - roztwór zawierający odpowiedni kation lub
anion (od niego pochodzi nazwa metody)
Wskaźniki punktu końcowego miareczkowania najczęściej wskaźniki adsorpcyjne lub
kompleksujące.
MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE (precypitometria)
1.


Argentometria - miareczkowanie roztworem
AgNO3 lub AgClO4
głównie do Cl-, Br-, Iwobec chromianu
Substancje podstawowe:
AgNO3 cz.d.a., Ag rozpuszczone w HNO3
NaCl, KCl
woda bez chlorków
2.
Merkurometria - miareczkowanie solami Hg+
Hg2(NO3)2 – głównie do Cl-, Br-, I-
3.
Sole Ba2+ - BaCl2 lub Ba(ClO4)2
- wobec toronu (żółty ⃗ różowy) lub
DMSA-III (purpurowy ⃗ niebieski)
- oznaczanie siarczanów
4.
Sole toru - Th(OCl4)2 wobec alizaryny
(żółta ⃗ purpurowa) - oznaczanie fluorków
OGÓLNE RÓWNANIE KRZYWEJ MIARECZKOWANIA
ARGENTOMETRYCZNEGO
Reakcja analityczna
Ag+ + X- = AgX↓
titrant analit
c0 · v0
ct · vt
Z bilansu stężenia jonów X- całkowite stężenie
[X-] w miareczkowanym roztworze przed PR
wynosi:
[X-] = [X-] niezmiareczkowane + [X-] z RAgX
czyli
[X-] =
c 0  v 0  c t  v t K SO , AgX

v0  vt
[X ]
/ · [X-]
OGÓLNE RÓWNANIE KRZYWEJ MIARECZKOWANIA
ARGENTOMETRYCZNEGO
[X-]2
[X-]2
+
ct  v t  c0  v 0 [X ] – KSO,AgX = 0
v0  vt
c0  v 0
+
(f-1)·[X-] – K
v0  vt
podstawiamy [X-] =
2
K SO , AgX

[ Ag ]
SO,AgX
=0
[X-] = F(vt)
[X-] = G(f)
[Ag+]≠ 0
KSO,AgX
c0  v0

( f 1) 
 KSO,AgX  0
 2

[Ag ]
v0 vt
[Ag ]
(KSO,AgX)
OGÓLNE RÓWNANIE KRZYWEJ MIARECZKOWANIA
ARGENTOMETRYCZNEGO
( K SO , AgX ) 2
[ Ag  ]2
K SO , AgX
c0  v0
( f  1) 
 K SO , AgX  0


v0  vt
[ Ag ]
mnożymy obie strony przez
[ Ag  ] 2

K SO , AgX
otrzymujemy ogólne równanie
[Ag+]2 -
c 0  v 0 ·(f-1)·[Ag+] – K
SO,AgX = 0
v0  vt
OGÓLNE RÓWNANIE KRZYWEJ MIARECZKOWANIA
ARGENTOMETRYCZNEGO
[Ag+]2 -
c0  v 0
·(f-1)·[Ag+] – KSO,AgX = 0
v0  vt
czyli:
uwikłana postać zależności [Ag+] = G(f) w postaci
dwuparametrycznego (c0, KSO) równania
kwadratowego
Warunek: [Ag+] ≠ 0, czyli vt > 0
oraz f > 0
Krzywa miareczkowania nie zaczyna się od f = 0
MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE
(precypitometria)
Szczególne przypadki przybliżonych rozwiązań
równania ogólnego
warunek założeń upraszczających. Błąd oszacowania
stężenia [Ag+]
K
 Ag   so
Ag

Przed PR
 

K so  Ag

 2

0
stąd ogólne równanie przyjmuje uproszczoną postać
równania pierwszego stopnia


c0  v0  ct  vt
Ag   K so  0
v0  vt
MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE
(precypitometria)
Ag   c

K so
0  v0  ct  vt
v0  vt
Czyli
gdy c = c0
ct  vt vt
f 

c0  v0 v0


pAg    lg Ag   pK so  lg
pAg   pK so  lg c
c0  v0  ct  vt
v0  vt
v0  vt
v0  vt
v0
1  f 
pAg  pK so  lg c
v0  vt

MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE
(precypitometria)
W PR
f=1
Po PR
1<f< ∞
pAg  PR  1 2 pK so, AgX
Ag 
 2
 Kso  0
(odwrotnie niż przed PR)
Stąd
Ag   Ag  c  vv
 2
pAg


0
 ct  vt
0
0  vt
0


c0  v0  ct  vt
Ag  
v0  vt

ct  vt  c0  v0
vt  v0
  lg
  lg c
v0  vt
v0  vt
MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE
(precypitometria)
Ponieważ
ct  vt
f 
c0  v0
c0  v0
( f  1)
pAg   lg
v0  vt

ct  vt
m  m0 m
1 

f 1 
c0  v0
m0
m
błąd względny
Wnioski ogólne wynikające z równań krzywej
miareczkowania (argentometrycznego)
strąceniowego
1.
Przebieg krzywych w zależności od KSO i co
pAg =f(KSO); pAg = f(co)
2. Położenie PR zależy od pKSO, a nie zależy od co
3. PR leży przy tym większym pAg im większe pKSO, czyli im
trudniej rozpuszczalny osad.
4. Skok krzywej miareczkowania (a więc i precyzja) jest tym
większy im większe jest pKSO i co
5. Dla poprawienia precyzji stosuje się miareczkowanie w
środowiskach niewodnych, np. p KSO AgCl w roztworze
izopropanolu wzrasta o 2 (rozpuszczalność maleje o 2
rzędy)
6. Krzywa nie rozpoczyna się od vt = 0
Krzywe miareczkowania roztworem AgNO3
A –50 ml roztworu NaCl (0,0500 mol/L), AgNO3 (0,1000 mol/L)
B - 50 ml roztworu NaCl (0,00500 mol/L), AgNO3 (0,01000 mol/L)
Wpływ iloczynu rozpuszczalności na krzywe miareczkowania.
W każdym przypadku miareczkowano 50 mL roztworu anionu o
stężeniu 0,05000mol/L
Przykłady metod miareczkowania
strąceniowego
I.
Miareczkowanie bezpośrednie metoda Mohra
II.
Odmiareczkowanie nadmiaru metoda Volharda
III.
Pośrednie - oznaczanie siarczanów
metodą miareczkowania
strąceniowego jonami jodkowymi
Przykłady metod miareczkowania
strąceniowego
Argentometria
I.
Miareczkowanie bezpośrednie metoda Mohra
X- +Ag+
AgX
X = Cl-, BrWskaźnik pK – roztwór K2CrO4
2Ag+ + CrO4 2Ag2CrO4
(brunatno-czekoladowy osad)
Charakterystyka analityczna metody Mohra
1.
Metoda miareczkowania bezpośredniego
2.
Nadaje się do oznaczania tylko Cl- lub Brgdyż AgI i AgSCN silnie adsorbują jony CrO42-
3.
Nadaje się do roztworów wodnych o
6,5 < pH < 10,5 gdyż:
•
w roztworach kwaśnych rozpuszcza się
Ag2CrO4
2 CrO42- + 2 H+ → Cr2O72- + H2O
w roztworach zasadowych wytrąca się jon
Ag+
2Ag+ + 2OH- → 2 AgOH↓ → 2 Ag2O↓ + H2O
•
Charakterystyka analityczna metody Mohra
4.
W tym dopuszczalnym zakresie
przeszkadzają:
a) inne jony tworzące trudnorozpuszczalne
osady z Ag+,
np.: CO32- , Br-, I-, PO43-, AsO43-;
b)
jony Fe3+ lub Al3+, które same wytrącają się
w postaci wodorotlenków;
c)
kationy Ba2+ i Pb2+, tworzące
trudnorozpuszczalne chromiany;
d) Fe2+ redukuje Ag+ do metalicznego Ag.
Charakterystyka analityczna metody Mohra
W związku z tym:
- zakwasza się roztwór badany (HNO3) i
ogrzewając odpędza CO2;
- podwyższa się pH roztworu, wytrąca,
odsącza i przemywa Fe(OH)3;
- doprowadza się pH roztworu (przesączu) do
pH = 7 i wykonuje się analizę.
Charakterystyka analityczna metody Mohra
5.
Metoda wymaga ścisłego przestrzegania
stężenia wskaźnika. Dla PK ≈ PR należy
kontrolować dodatek CrO42-
6.
Metoda jest mało precyzyjna, gdyż pKso dla
AgCl jest małe (≈ 10), a więc mały skok
krzywej miareczkowania
7.
Do oznaczania Ag+ miareczkowanie odwrotne
(nadmiar NaCl i odmiareczkowanie chlorków)
obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla
AgCl
[Ag+]2 -
przed PR
c0  v0 ·(f-1)·[Ag+] – K
SO,AgX = 0
v0  vt
v0
1  f 
pAg  pK so  lg c
v0  vt

w PR
pAg
po PR

PR
1
 pK SO
2
c0  v0
pAg   lg
 ( f  1)
v0  vt

obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla
AgCl
przed PR, KSO = 10-10,
c = 0,1 mol/dm3 , f = 0,999, v0 = 100 cm3
pAg   pK so  lg c
v0
1  f   10  lg 101 100  103  10  4  lg 2  5,7
v0  vt
200
c = 0,01 mol/dm3 , f = 0,999, v0 = 100 cm3
pAg   pK so  lg c
v0
1  f   10  lg 102 100  103  10  5  lg 2  4,7
v0  vt
200
c = 0,1 mol/dm3 , f = 0,9999, v0 = 100 cm3
pAg   pK so  lg c
v0
1  f   10  lg 101 100  104  10  5  lg 2  4,7
v0  vt
200
obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla AgCl
w PR pAg+ nie zależy od stężenia i objętości
pAg

PR
1
1
 pK SO   10  5
2
2
po PR, KSO = 10-10,
c = 0,1 mol/dm3 , f = 1,001, v0 = 100 cm3
c0  v0
101  100

pAg   lg
 ( f  1)   lg
 103  4,3
v0  vt
200
c = 0,01 mol/dm3 , f = 1,001, v0 = 100 cm3
c0  v0
102  100
pAg   lg
 ( f  1)   lg
 103  5,3
v0  vt
200

c = 0,1 mol/dm3 , f = 1,0001, v0 = 100 cm3
c0  v0
101  100
pAg   lg
 ( f  1)   lg
 104  5,3
v0  vt
200

obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla
AgCl
obliczanie skoku krzywej miareczkowania dla
AgCl
KSO = 10-10,
c = 0,1 mol/dm3 , f = 1,001, v0 = 100 cm3
∆pAg+ = 5,7 – 4,3 = 1,4
Przykłady metod miareczkowania
strąceniowego
II.
Odmiareczkowanie nadmiaru - metoda Volharda
X - + Ag+
AgX + Ag+ (nadmiar)
odmiareczkowanie nadmiaru I titrantu
Ag+ + SCN- AgSCN
wskaźnik PK - Fe3+
SCN- + Fe3+ Fe(SCN)2+
(krwistoczerwony kompleks)
reakcja przeszkadzająca
Fe(SCN)2+ + AgCl AgSCN + Fe3++ Clgdyż KSOAgCl ≈ 10-10 > KSO AgSCN ≈ 10-12
utrudnione uchwycenie PK (nieostre) - ujemny błąd
systematyczny
Przykłady metod miareczkowania
strąceniowego
Metody zapobiegania:
-
odsączenie osadu AgCl przed
miareczkowaniem SCN- , ale osad silnie
adsorbuje inne jony (reguła Fajansa)
-
wykorzystanie rozpuszczalników organicznych
(trichlorometan, nitrobenzen,
tetrachlorometan), które adsorbują się na
powierzchni osadu AgCl.
Charakterystyka analityczna metody
Volharda
1.
Metoda argentometryczna oparta na miareczkowaniu
odwrotnym.
2.
Nadaje się do oznaczania w środowiskach kwaśnych, w
których nie wytrącają się jony Fe3+ i Al3+, a węglany są
nietrwałe.
3.
Dokładność wyników zakłóca reakcja uboczna.
4.
Precyzja wyników z zasady gorsza niż w metodzie Mohra
(zgodnie z zasadą propagacji wariancji).
5.
Metoda Volharda (także Mohra) nie nadaje się do
dokładnego oznaczania chlorków i bromków obok siebie,
aczkolwiek na krzywej miareczkowania występują dwa
rozróżnialne PR (współstrącanie, kryształy mieszane)
Przykłady metod miareczkowania
strąceniowego
III. Pośrednie - oznaczanie siarczanów metodą
miareczkowania strąceniowego jonami jodkowymi
Oznaczanie S w związkach organicznych, SO2 w
powietrzu
I etap SO2 + O2 (powietrze)
Ag2SO4
II etap - ekstrakcja gorącą wodą (AgX nie rozpuszcza się
- selektywność)
III etap - titrant -KI wskaźnik - skrobia + I2
Ag+ + IAgI (wobec skrobi)
pKSO ≈ 16 (dobra precyzja)
1 cm3 roztw. titrantu o cKI =0,02 mol/dm3 = 0,3203 mg S
Dla błędu odczytu z mikrobiurety 0,01 cm3
∆ms = ± 0,0032 mg S = 3,2 µg S (mikroanaliza)
Zmiany w ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do
środowiska przez Polskę
Rodzaj
zanieczyszczenia
1990
1995
2000
2002
Emisja SO2, mln ton
3,21
2,52
1,51
Emisja NOx, mln ton
1,28
1,13
Emisja CO2, mln ton
407
Emisja pyłów, mln t
2004
2006
Zmiana w
[%]
1,46
1,12
- 65
0,84
0,80
0,89
- 30
366
315
308
331
- 19
1,95
1,15
0,46
0,47
0,45
- 77
Ścieki, biliony m3
4,11
3,02
2,50
2,28
2,14
2,13
- 48
Ścieki nie oczyszczone, biliony m3
1,34
0,70
0,30
0,20
0,19
0,09
w 2007
- 93
Odpady przemysłowe,
produkcja, mln t
144
123
126
118
124
Odpady komunalne,
mln t
11,1
11,0
12,2
10,5
- 14
-5
Główne źródła emisji zanieczyszczeń
do atmosfery



punktowe - są to głównie duże zakłady
przemysłowe emitujące pyły, dwutlenku
siarki, tlenku azotu, tlenku węgla, metale
ciężkie.
powierzchniowe (rozproszone) - są to
paleniska domowe, lokalne kotłownie,
niewielkie zakłady przemysłowe emitujące
głównie pyły, dwutlenek siarki.
liniowe - są to głównie zanieczyszczenia
komunikacyjne odpowiedzialne za emisję
tlenków azotu, tlenków węgla, metali
ciężkich (głównie ołów).
Kwaśne deszcze






Wpływ na rośliny:
- obumieranie drzew, niszczenie runa leśnego;
- zmniejszenie odporności na warunki
klimatyczne;
- zakwaszenie gleby;
- wypłukiwanie z gleby niezbędnych do życia
substancji;
- uaktywnienie metali ciężkich (ołowiu, glinu i
kadmu);.
Kwaśne deszcze
Przykłady metod miareczkowania
strąceniowego

MERKUROMETRIA
Hg22+ + 2XHg2X2
Titrant - rozpuszczalna sól rtęci - HgNO3 (trujący)
Anality – jony Cl-, Br-, szczególnie Cl- w wodach i
ściekach
Wskaźniki – adsorpcyjne
Szkodliwość soli rtęci
Merkurymetria – metoda kompleksometryczna,
Titrant – rozpuszczalna sól Hg2+
SZKODLIWE ODDZIAŁYWANIA RTĘCI
Kumulują się w tkance mięsnej, szczególnie
ryb morskich;
Objawy zatrucia:
 pobudzenie, podniecenie, utrata pamięci,
bezsenność,
 zapalenie dziąseł,
 utrata apetytu,
 zaburzenia psychiczne,
 zaburzenia słuchu i wzroku,
 uszkodzenia płodu,
 uszkodzenie układu pokarmowo-jelitowego,
 ostra niewydolność nerek,
 zaburzenia psychiatryczne i neurologiczne.
Zawartość rtęci w żywności (mg/kg)
Pstrąg (Lubicz)
Karp (Lubicz)
Tuńczyk w wodzie (Graal)
Flądra długości 26 cm
Flądra długości 50 cm
Dorsz długości 47 cm
Dorsz długości 77 cm
Mąka
Kiełbasa „Zwyczajna”
Ciastka „Pieguski”
0,018
0,017
0,102
0,038
0,11
0,024
0,25
0,0004
0,0014
0,0052
Zawartość rtęci we włosach ludzkich
(mg/kg)
Włosy osoby wykonującej
oznaczenia rtęci
Włosy osoby pracującej
obok laboratorium
Włosy osoby nie mającej
kontaktu z oznaczeniem
rtęci
0,32
0,15
0,059
Udział poszczególnych rodzajów żywności w ogólnym spożyciu
rtęci w Polsce
Produkt
Pobranie rtęci µg/osobę/dzień
% udział
22,2
19,3
18,2
12,1
Warzywa
2,42
Ziemniaki
2,09
Ziarno
2,00
Mięso
1,31
Ryby
1,24
Mleko
1,04
Jaja
0,38
Owoce
0,34
11,5
9,6
3,5
3,1
Ryż
0,019
0,2
razem
10,84
100
Wskaźniki w analizie strąceniowej
Wskaźniki wewnętrzne i zewnętrzne
Wskaźniki wizualne, spektrofotometryczne i elektrochemiczne
(potencjometryczne, konduktometryczne i amperometryczne)
Wskaźniki adsorpcyjne w argentometrii
(znacznie czulsze niż roztwór chromianu)
Zasada działania opiera się na wykorzystaniu reguły Fajansa
Osad adsorbuje w pierwszej kolejności jony wspólne z osadem, a
spośród innych te, które tworzą z jonem osadu związki
trudniej rozpuszczalne.
Micela - cząstka koloidalna wraz z zaadsorbowanymi
odpowiednimi jonami i otaczającą ją chmurą przeciwjonów
wraz z cząsteczkami
Wskaźniki w analizie strąceniowej: alizaryna
do miareczkowania solami toru
Wskaźniki w analizie strąceniowej, toron i DMSA
do miareczkowania solami baru
Wskaźniki adsorpcyjne

Istota zasady działania wskaźników adsorpcyjnych
1.
Na silnie rozwiniętej powierzchni koloidowej (np. AgCl)
ulegają adsorpcji jony wspólne z osadem, które znajdują
się w nadmiarze
2.
Po przekroczeniu PR zmienia się znak ładunku osadu
koloidowego.
3.
Na skutek zmiany znaku ładunku powierzchni osadu
ulegają na niej adsorpcji lub desorpcji jony pochodzące z
dysocjacji
wskaźnika
adsorpcyjnego
(np.
anion
fluoresceiny)
4.
Inna jest barwa wskaźnika zaadsorbowanego na osadzie
niż barwa tego jonu w roztworze.
5.
Pociąga to za sobą dostrzegalną zmianę barwy roztworu
miareczkowanego (barwy powierzchni osadu w przypadku
fluoresceiny)
Fluoresceina
Istota zasady działania wskaźników
adsorpcyjnych
Istota zasady działania wskaźników adsorpcyjnych