INFORMACJA PREZYDENTA MIASTA OPOLA O SYTUACJI

Transkrypt

Druk nr 1224
INFORMACJA
PREZYDENTA MIASTA OPOLA
O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ MIASTA OPOLA W 2013 ROKU
Urząd Miasta Opola
Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju
Opole, październik 2014 r.
Id: F80EF2A8-87C2-419C-940F-62AE7108BD39. Przyjęty
Strona 1
OPOLE
2013
Informacja o sytuacji
społeczno-gospodarczej Opola
w 2013 roku
Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju
Urząd Miasta Opola
Strona 2
Słowo wstępne
Szanowni Państwo!
Mam przyjemność przekazać Państwu najnowszą edycję „Informacji o sytuacji
społeczno-gospodarczej Opola” – opracowania, które w możliwie najszerszy sposób
prezentuje aktualny obraz naszego miasta. Rozwój Opola ma charakter zrównoważony,
zgodny z celami określonymi w strategii rozwoju. Mam świadomość, iż przed nami jeszcze
wiele pracy, ale kierunek zmian jest właściwy. Główny wektor tego kierunku nacelowano na
tworzenie konkurencyjnych warunków dla inwestorów wnoszących nowe technologie.
Opolanie zasługują na to by ich miasto było miastem nowoczesnym i przyjaznym, oferującym
różnorodną i dobrze zorganizowaną ofertę usług publicznych.
Zapraszam do zapoznania się z raportem pokazującym oblicze miasta w roku 2013.
Ufam, że będzie to interesująca lektura dla wszystkich tych, którzy są ciekawi zmian
zachodzących w naszym mieście. Przekazujemy na Państwa ręce obszerne kompendium
wiedzy o Opolu i jego mieszkańcach, ważnych wydarzeniach i życiu codziennym.
Dokumentuje ono dynamiczny rozwój naszego miasta oraz wskazuje najważniejsze tendencje
rozwojowe.
Z wyrazami szacunku
Ryszard Zembaczyński
Prezydent Miasta Opola
1
Strona 3
Spis treści
Wprowadzenie ........................................................................................................................................................................... 5
I. KAPITAŁ MIASTA – JEGO MIESZKAŃCY…
LUDZIE TEGO MIASTA .................................................................................................................................................................. 6
OPOLE KSZTAŁCI…….……………………………………………………………………………………………………………….…... 12
Żłobki ............................................................................................................................................................................................ 12
Wychowanie przedszkolne ............................................................................................................................................. 13
Szkoły Podstawowe ............................................................................................................................................................. 14
Gimnazja...................................................................................................................................................................................... 14
Szkoły ponadgimnazjalne................................................................................................................................................ 15
Praktyczna nauka zawodu .............................................................................................................................................. 15
Kształcenie ustawiczne ..................................................................................................................................................... 16
Stypendia i zasiłki szkolne ........................................................................................................................................................ 16
Stypendia motywacyjne za osiągnięcia edukacyjne i sportowe .................................................................................. 17
Poziom kształcenia w opolskich szkołach............................................................................................................ 18
Wyniki sprawdzianu kompetencji po VI klasie szkoły podstawowej ........................................................................ 18
Wyniki egzaminu gimnazjalnego w Opolu i województwie opolskim ...................................................................... 18
Egzamin maturalny w 2014 roku ........................................................................................................................................... 20
Finansowanie zadań oświatowych ............................................................................................................................ 23
OPOLE JAKO OŚRODEK AKADEMICKI …………………………………………………………………………………………... 26
OPIEKA I PROFILAKTYKA ZDROWOTNA ……………………………………………………………………………………….31
WSPARCIE I OPIEKA SPOŁECZNA ………………………………………………………………………………………………... 35
Opieka nad dzieckiem ........................................................................................................................................................ 37
Opieka nad osobami starszymi i długotrwale chorymi ............................................................................... 38
Pomoc osobom wymagającym całodobowej opieki ....................................................................................... 38
Dożywianie ................................................................................................................................................................................ 39
Pomoc osobom bezrobotnym ....................................................................................................................................... 39
Pomoc osobom bezdomnym .......................................................................................................................................... 40
Wsparcie środowiskowe i socjalne osób niepełnosprawnych ............................................................... 40
WSPIERANIE ROZWOJU INICJATYW SPOŁECZNYCH ……………………………………………………………………. 42
III sektor w Opolu.................................................................................................................................................................. 42
Aglo-współpraca. Powstanie Stowarzyszenia Aglomeracja Opolska…………………………….. 45
Rady dzielnic ............................................................................................................................................................................ 46
II. MIASTO "OD PODSZEWKI"
GOSPODARKA KOMUNALNA I INFRASTRUKTURA ……………………...…………………………………………….. 48
Gospodarka odpadami – nowe zadania gminy .................................................................................................. 48
Pieniądze „na śmieci” – inwestycje infrastrukturalne ..................................................................................................... 49
Podziemne sieci miasta – wodociągi i kanalizacja .......................................................................................... 50
Opolskie nekropolie ............................................................................................................................................................ 52
Infrastruktura techniczna na miarę XXI wieku ................................................................................................ 53
2
Strona 4
TRANSPORT I KOMUNIKACJA …………………………………………………………………………………………..…….……. 54
Opolskie drogi…...................................................................................................................................................................... 54
Opolski transport .................................................................................................................................................................. 55
Opole w budowie – inwestycje i remonty drogowe ........................................................................................ 56
Czym jeździmy w Opolu? .................................................................................................................................................. 59
Jeździć bezpieczniej… ......................................................................................................................................................... 61
Parkingi ....................................................................................................................................................................................... 63
Po Opolu na dwóch kółkach ........................................................................................................................................... 64
Komunikacja zbiorowa...................................................................................................................................................... 65
JAK MIESZKAMY W OPOLU ……………………………………………………………………………………………..…………… 68
Zasoby mieszkaniowe gminy......................................................................................................................................... 71
Dodatki mieszkaniowe ............................................................................................................................................................... 72
Budownictwo społeczne ................................................................................................................................................... 72
BEZPIECZNE MIASTO ………………………………………………………………………………………………………………….. 73
Opolska Policja........................................................................................................................................................................ 73
Działalność Straży Miejskiej .......................................................................................................................................... 75
III. BIZNES I PRACA W OPOLU
PRACODAWCY ................................................................................................................................................................................ 77
Policzyć biznes…..................................................................................................................................................................... 77
Indywidualnie czy w spółce – jak rejestrujemy firmy w Opolu .................................................................................. 78
Wielki, średni, mały czy mikro – opolski biznes według zatrudnienia ..................................................................... 78
Opolski biznes według sekcji PKD ......................................................................................................................................... 79
Kto jest właścicielem opolskiego biznesu? ......................................................................................................................... 80
PRACOBIORCY I NIEPRACUJĄCY ........................................................................................................................................... 81
Pracujący..................................................................................................................................................................................... 81
Bezrobotni ................................................................................................................................................................................. 82
Bezrobotni versus aktywni zawodowo ................................................................................................................................ 83
Jaki jest charakter bezrobocia w Opolu – struktura bezrobocia .................................................................................. 84
Lekarstwem aktywizacja… ....................................................................................................................................................... 87
OPOLE DLA BIZNESU……..…………………………………………………………………………………………………………….. 88
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego .................................................................................. 88
Jak Opole wspiera lokalny biznes? ............................................................................................................................ 89
Pomoc de minimis ........................................................................................................................................................................ 89
Regionalna Pomoc Publiczna ................................................................................................................................................... 90
WSSE INVEST-PARK ................................................................................................................................................................... 90
Jak Opole obsługuje inwestora? .................................................................................................................................. 92
Otoczenie biznesu ................................................................................................................................................................. 94
Gdzie inwestować w Opolu? ........................................................................................................................................... 98
Opole inwestuje… .................................................................................................................................................................. 99
Euro w Opolu ..........................................................................................................................................................................100
BRANŻE KLUCZOWE DLA MIASTA.....................................................................................................................................103
Przemysł spożywczy .................................................................................................................................................................104
Przemysł budowlany i cementowo-wapienniczy ...........................................................................................................104
Przemysł maszynowy i elektromaszynowy ......................................................................................................................105
Przemysł wysokiej technologii..............................................................................................................................................105
Centra usług outsourcingowych ...........................................................................................................................................106
3
Strona 5
IV. "ZIELONE" OPOLE
ŚRODOWISKO NATURALNE - STAN I OCHRONA ………………………………………………………………………… 107
Czym oddychamy w Opolu? ............................................................................................................................................107
Wody ............................................................................................................................................................................................109
Wody powierzchniowe na terenie miasta .........................................................................................................................109
Wody podziemne .......................................................................................................................................................................110
Hałas ............................................................................................................................................................................................110
Odpady i ich selektywna zbiórka ..............................................................................................................................111
V. WOLNY CZAS W MIEŚCIE – OPOLE PO GODZINACH
KULTURA, SPORT I TURYSTYKA ……………………………………………………….…………………………………… 113
Kulturalne Opole .................................................................................................................................................................113
Sport i rekreacja...................................................................................................................................................................115
Turysta w Opolu… ...............................................................................................................................................................117
VI. JAK ZAROBIĆ I DOBRZE WYDAĆ 700 MLN PLN?
MIEJSKI BUDŻET ……………………………………………………………………………………………………………..…… 122
Jak zarobić 700 mln zł? Dochody miejskie .........................................................................................................123
Jak wydać 700 mln zł? Miejskie wydatki .............................................................................................................126
Pożyczyć dla rozwoju… ...................................................................................................................................................128
W SKRÓCIE… DLA TYCH, KTÓRZY NIE MAJĄ CZASU NA LEKTURĘ CAŁOŚCI ……………………………… 129
4
Strona 6
Wprowadzenie
„Miasta stoją przed bezprecedensowymi demograficznymi, środowiskowymi, gospodarczymi, społecznymi
i przestrzennymi wyzwaniami. Świat jest „miejski”, a miasta są źródłem jego rozwoju. To, jak będziemy rozwijać
nasze miasta, miasteczka i wsie w nadchodzących latach będzie miało wpływ na jakość życia milionów ludzi
i będzie stanowiło dziedzictwo dla przyszłych pokoleń.”1
Niniejszy dokument jest kontynuacją analiz społeczno-gospodarczych, prowadzonych w latach
2006-2012. Jego celem jest przedstawienie kondycji miasta, szczególnie w tych dziedzinach życia
społeczno-gospodarczego, które stanowią domenę działania samorządu gminnego: oświata, transport
publiczny i drogownictwo, usługi komunalne i funkcjonowanie infrastruktury komunalnej, pomoc
społeczna, profilaktyka i ochrona zdrowia, kultura itd.
Sporządzana rokrocznie Informacja stanowi również jeden z dokumentów służących monitorowaniu
postępów realizacji zapisów Strategii rozwoju Opola w latach 2012 – 2020, dlatego szczególnie dużo
miejsca poświęca zagadnieniom, które w Strategii określone zostały jako priorytetowe – rozwojowi
Opola jako ośrodka akademickiego, pozyskiwaniu nowych inwestorów oraz tworzeniu dogodnych
warunków do zamieszkania i pracy.
Raport jest rezultatem kilkumiesięcznych prac analitycznych dotyczących tak złożonej materii, jaką jest
współczesne miasto. Rozwój miasta, jego tempo i kierunki zależą od ogromnej liczby różnych
czynników zewnętrznych i wewnętrznych, ekonomicznych i pozaekonomicznych. Coraz większy wpływ
na różne sfery naszego życia mają niekorzystne uwarunkowania demograficzne (m.in. spadek liczby
ludności i starzenie się społeczeństwa). Skutki tych przemian wyraźnie widać nie tylko w rozdziale
poświęconym zagadnieniom opieki socjalnej, lecz także w częściach opisujących rynek pracy, oświatę
czy szkolnictwo wyższe.
W trakcie prac zestawiono informacje pochodzące z różnych źródeł. Opracowanie wykonano w oparciu
o dane Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Opolu, materiały własne Urzędu
Miasta Opola i innych jednostek organizacyjnych miasta oraz informacje na temat działalności
wybranych podmiotów życia gospodarczego i społecznego miasta. Te ostatnie pozyskiwano najczęściej
bezpośrednio „u źródła” – informacji o swej działalności udzieliły liczne podmioty życia społecznego,
szkoły wyższe i wybrane podmioty gospodarcze. W niemal każdym rozdziale znajdują się odnośniki do
stron internetowych zawierających bardziej szczegółowe informacje. Będą więc Państwo mogli
poszerzyć wiedzę na interesujące tematy, a drobiazgowe sprawozdania nie powiększają rozmiarów i tak
już obszernej publikacji. Czytelnicy korzystający z elektronicznej wersji raportu dzięki wspomnianym
odnośnikom będą w stanie od razu zgłębić wybrane zagadnienia. Podobnie jak inne materiały
Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Opola w 2013 roku opublikowana zostanie na stronie
internetowej miasta www.opole.pl.
Autorzy dziękują wszystkim, którzy wykazali zrozumienie i dużą wolę współpracy
w pozyskaniu oraz gromadzeniu tak obszernego materiału informacyjnego.
Time To Think Urban, UN-HABITAT. 24th Session Governing Council, NAIROBI, 15-19 APRIL 2013 r. [cyt. za:] Krajowa
Polityka Miejska – project, wersja 1- marzec 2014 r. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju
1
5
Strona 7
I. KAPITAŁ MIASTA – JEGO
MIESZKAŃCY…
LUDZIE TEGO MIASTA
Hasła takie jak „kapitał społeczny”, „kapitał ludzki”, „potencjał społeczny” czy „zasoby ludzkie” nieco
już nam spowszedniały. Od lat mówi się o konieczności nieustannego inwestowania w rozwój
nowoczesnych kadr, rozwijanie kluczowych kompetencji, przydatnych na rynku pracy, wzrost
elastyczności i aktywności społecznej oraz mobilności na rynku pracy i w ramach miejsca
zamieszkania. Podkreśla się znaczenie wiedzy i informacji we współczesnej gospodarce, technologii
sieciowych oraz innowacji na każdym ludzkim kroku…
Zapomina się w tym wszystkim, że społeczeństwo jest wartością samą w sobie zarówno w wydaniu
globalnym, ogólnokrajowym, jak i lokalnym. Współczesne społeczeństwa rozwijających się miast
stanowią z pewnością najcenniejszy kapitał. W szczególności, jeśli mówimy o miastach średniej
wielkości, bo te obecnie stanowią ośrodki najszybszego wzrostu i innowacji. Tylko w takich miastach
komfort życia jest największy, a mieszkańcy są najmniej skrępowani ograniczeniami i podatni na
innowacje, a przy tym mogą naprawdę poczuć „ducha miasta”, swój indywidualny z nim związek i moc
sprawczą we wpływaniu na życie i przyszłość swej małej ojczyzny – wówczas, kiedy są jednym
z kilkudziesięciu, a co najwyżej kilkuset tysięcy, a nie jednym z milionów. Przyjrzyjmy się więc
mieszkańcom Opola – rozwijającego się miasta średniej wielkości – i ich codziennemu życiu w mieście:
na początek wychowaniu, szkole i studiowaniu, potem pracy, czasowi wolnemu, aktywnościom
społecznym…
Według stanu na koniec grudnia 2013 roku liczba ludności Opola wynosiła 120 146 osoby,
co stanowiło 12% ogólnej liczby ludności województwa opolskiego. W ujęciu rocznym liczba ludności
Opola zmniejszyła się o 1 430 osób.
Struktura ludności według płci w ostatnich latach nie ulega większym zmianom. W ogólnej liczbie
mieszkańców nieznacznie przeważały kobiety - 53,7% populacji, a współczynnik feminizacji (liczba
kobiet na 100 mężczyzn) wyniósł 113. W województwie opolskim tendencja jest podobna.
W 2013 roku mieszkańcy Opola zawarli 570 małżeństw, urodziło się 977 dzieci, zmarło 1 195 osób.
W ujęciu rocznym odnotowano spadek liczby zawartych małżeństw oraz urodzeń żywych odpowiednio
o 3,2% i aż 9%. Czyli na każdy tysiąc mieszkańców przyszło na świat tylko 8,1 dziecka. W związku
z tym, że ogólnie populacja Opola starzeje się, w ciągu dwóch lat liczba zgonów w mieście wzrosła o 137
czyli o 11%. Utrzymująca się przewaga liczby zgonów nad liczbą urodzeń przekłada się na ujemny
przyrost naturalny. Prowadzi to w konsekwencji do sytuacji bardzo niekorzystnej dla dalszego rozwoju
miasta zarówno w sferze społecznej, jak i gospodarczej.
6
Strona 8
Tabela 1. Liczba ludności Opola i województwa opolskiego w latach 2011 - 2013
Wyszczególnienie
2011
2012
2013
122 439
121 576
120 146
mężczyźni
57 341
56 928
56 407
kobiety
65 222
64 648
63 739
1 013 950
1 010 203
1 004 416
Opole ogółem
Województwo opolskie
Źródło: opracowanie własne na podstawie Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie opolskim
(2011, 2012, 2013), Urząd Statystyczny w Opolu.
Niezwykle istotnym źródłem kryzysu demograficznego są migracje. W 2013 r., podobnie jak przed
rokiem, saldo migracji stałych było ujemne. Depopulacja wynika nie tylko z emigracji zagranicznej,
która w ostatnich dwóch latach ponownie się nasiliła, ale również z drenażu ludności do większych
ośrodków miejskich. Dotyczy to głównie wykształconej młodzieży, która otrzymuje niezadowalającą
ofertę zatrudnienia.
Tabela 2. Ruch naturalny ludności Opola w latach 2011 – 2013
OPOLE
2011
2012
2013
Urodzenia żywe
1 010
1 074
977
Zgony
1 058
1 181
1 195
Przyrost naturalny
-48
-107
-218
Małżeństwa
564
589
570
Rozwody
260
263
247
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Opolu.
Większość nowych mieszkańców Opola to osoby z innych miast, w mniejszym stopniu osoby, które
zamieszkiwały dotychczas na wsi. Znaczna część mieszkańców opuszczających Opole wybiera wieś jako
miejsce zamieszkania. Wskazuje to na występowanie w Opolu typowego dla większych miast procesu
suburbanizacji.
Należy jednak zauważyć, iż dla wielu mieszkańców, którzy wybierają wieś jako miejsce zamieszkania,
miasto pozostaje ośrodkiem, w którym realizują najważniejsze potrzeby życiowe.
7
Strona 9
Tabela 3. Migracje wewnętrzne i zagraniczne ludności w latach 2011-2013
OPOLE
Napływ (zameldowania na pobyt stały)
Z miast
Ze wsi
Z zagranicy
Odpływ (wymeldowania z pobytu stałego)
Do miast
Na wieś
Za granicę
Saldo migracji stałej
Na 1000 ludności
2011
2012
2013
1361
672
616
73
1530
557
848
125
-169
-1,38
1247
657
532
58
1543
530
839
174
-296
-2,42
1293
656
579
58
1581
508
896
177
-288
-2,37
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji pozyskanych w Urzędzie Statystycznym w Opolu.
W strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku, populacja osób w wieku produkcyjnym
stanowiła 64%. W porównaniu z rokiem 2011 liczba osób w tej grupie zmalała o 3 838. Coraz mniej
korzystne stają się relacje obrazujące współczynnik obciążenia ekonomicznego – w 2013 roku na 100
osób w wieku produkcyjnym przypadało 56,1 osób w wieku nieprodukcyjnym (w 2011 roku 51,6 osób).
Tabela 4. Ludność wg ekonomicznych grup wieku w latach 2011-2013
Rok
Przedprodukcyjnym
Produkcyjnym
Poprodukcyjnym
2011
17 982
80 784
23 673
Ludność w wieku
nieprodukcyjnym na
100 os. w wieku
produkcyjnym
51,6
2012
17 875
79 106
24 595
53,7
2013
17 750
76 946
25 450
56,1
Źródło: opracowanie własne na podstawie Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie opolskim (2011, 2012, 2013),
Urząd Statystyczny w Opolu.
Piramida wieku mieszkańców miasta Opola w 2013 roku jest charakterystyczna dla społeczeństwa
znajdującego się w stanie regresu.
W strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku,
populacja osób w wieku produkcyjnym stanowiła 64%. W porównaniu z rokiem 2011 liczba osób w tej
grupie zmalała o 3 838. Coraz mniej korzystne stają się relacje obrazujące współczynnik obciążenia
ekonomicznego – w 2013 roku na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 56,1 osób
w wieku nieprodukcyjnym (w 2011 roku 51,6 osób).
8
Strona 10
Wykres 1. Piramida wieku miasta Opola w roku 2013 r.
Źródło: Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie opolskim w 2013 r., Urząd Statystyczny w Opolu,
Opole 2014.
Tabela 5. Ludność według wieku w latach 2011-2013
0–2
3 -6
7 –12
13-15
16-18
19-24
25-29
30-39
40-49
50-59
60-64
3375
4167
5378
2938
3292
10396
10895
20090
14926
19334
8973
65
i
więcej
18675
2012
3242
4390
5380
2782
3205
9283
10565
20484
14970
18595
9214
19466
%
2,7
3,6
4,4
2,3
2,6
7,6
8,7
16,9
12,3
15,3
7,6
16,0
2013
3082
4506
5414
2722
3000
8036
9810
20992
15015
17953
9377
20239
%
2,6
3,8
4,5
2,3
2,5
6,7
8,2
17,5
12,5
15
7,8
16,8
Rok
2011
%
Źródło: opracowanie własne na podstawie Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie opolskim
(2012,2013), Urząd Statystyczny w Opolu.
9
Strona 11
Jak wskazuje Raport Polska 2030 pogorszenie relacji między liczbą ludności w wieku przedi poprodukcyjnym w ciągu najbliższych dwóch dekad jest procesem nieuchronnym. Ewentualne
trwałe zwiększenie dzietności w najbliższych latach może przyczynić się bowiem do zmniejszenia
wskaźników obciążenia demograficznego w perspektywie najbliższego pięćdziesięciolecia, ale nie
wpłynie na poprawę sytuacji do 2030 r.
W najbliższych latach istotnym wyzwaniem dla stolicy, jak i całego regionu opolskiego będzie
przeciwdziałanie skutkom przemian demograficznych i ruchów migracyjnych destabilizujących
sytuację na rynku pracy oraz zaspokojenie potrzeb powoli „starzejącej się” populacji miasta. Rosnąca
średnia wieku statystycznego mieszkańca Opola, przy postępującej depopulacji miasta, która dotyczy
w dużej mierze osób aktywnych zawodowo, ma poważne konsekwencje dla sytuacji na lokalnym rynku
pracy – powoduje m.in. znaczący wzrost obciążeń socjalnych osób pracujących na rzecz grup, które już
zakończyły aktywność zawodową lub jeszcze nie pracują.
Zapobieganie i przeciwdziałanie procesom depopulacji jest wyzwaniem horyzontalnym Strategii
rozwoju województwa opolskiego do 2020 roku. W odpowiedzi na zmiany demograficzne zachodzące
w naszym regionie powstał Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim do
2020 roku (Program SSD).
Działania przewidziane w ramach Programu mają pomóc nie tylko w przeciwdziałaniu negatywnym
procesom. Ich rolą jest przede wszystkim pozytywny wpływ na przedsiębiorczość, aktywność
inwestycyjną, regionalny rynek pracy, edukację oraz atrakcyjność rynku usług w województwie
opolskim2.
Źródło: http://ssd.opolskie.pl/page/15,program-ssd.html, dostęp:11.09.2014 r.
2
Źródło: http://ssd.opolskie.pl/page/15,program-ssd.html
10
Strona 12
Jednym z projektów realizowanych przez region w ramach programu
Specjalnej Strefy
Demograficznej, jest Opolska Karta Rodziny i Seniora (szczegółowe informacje na stronie internetowej
http://ssd.opolskie.pl/page/114,opolska-karta-rodziny-i-seniora.html). Od maja do połowy sierpnia
br. wydano ponad 13 tys. takich kart, w tym 2,6 tys. dla mieszkańców Opola.
W Opolu realizowany jest rządowy projekt Karta Dużej Rodziny dla rodzin wielodzietnych. Wnioski
o wydanie karty można składać od 16 czerwca br. w Wydziale Polityki Społecznej Urzędu Miasta.
Na dzień sporządzania informacji wpłynęły 74 wnioski.
Również miasto ma swoją kartę. Uchwałą Rady Miasta Opola z 17.12.2013 r. przyjęty został Program
„Opolska Rodzina” na lata 2014-2018. W ramach programu od 15 stycznia br. wydawana jest Karta
Opolska Rodzina. Otrzymać ją mogą rodziny zamieszkujące na terenie Opola, rodzice/opiekunowie
prawni, którzy rozliczają się z podatku dochodowego w Opolu, posiadający na utrzymaniu jedno
i więcej dzieci w wieku do 18 roku życia. Karta uprawnia do otrzymania określonych ulg i zniżek
w dostępie do infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej i sportowej.
Na wyzwania związane z niekorzystnymi zmianami demograficznymi odpowiada także uchwalona
w grudniu 2012 roku Strategia rozwoju Opola w latach 2012-2020. Jednym z celów sformułowanych
w tym dokumencie jest wykorzystanie miastotwórczej roli ośrodka akademickiego. Działania miasta
zmierzają zatem do tego, aby pomimo niżu demograficznego utrzymać liczbę studentów
na dotychczasowym poziomie, a także sprawić, by po zakończeniu studiów absolwenci zechcieli tu
nadal mieszkać, pracować i założyć rodzinę. Podstawowymi czynnikami decydującymi o takim wyborze
jest możliwość znalezienia satysfakcjonującej pracy, odpowiadającej posiadanym kwalifikacjom
i aspiracjom zawodowym. Stąd tak ważne jest, by w Opolu powstawały nowe miejsca pracy wysokiej
jakości – w szczególności w perspektywicznych branżach, jak np. sektor BPO/SSC. Wyzwaniem
rozwojowym miasta jest tworzenie warunków dla nowych inwestycji.
Podsumowanie
 W 2013 r. Opole zamieszkiwało 120,1 tys. osób.
 Na 100 mężczyzn przypadało 113 kobiet.
 Ludność w wieku produkcyjnym stanowiła 64% ogółu mieszkańców w tym 62%
należało do grupy mobilnej (18-44 lat).
 Stosunkowo najliczniejszą grupę mieszkańców stanowiły osoby w wieku 30-39 lat
(17,5%).
 Coraz szerszą ofertę pomocy, w tym różnego rodzaju zniżki, otrzymują rodziny z tytułu
posiadania potomstwa dzięki kartom rodziny – ogólnopolskiej, wojewódzkiej i miejskiej.
 Największe problemy demograficzne dotyczą zbyt małego przyrostu naturalnego
w mieście oraz procesów suburbanizacji.
11
Strona 13
OPOLE KSZTAŁCI…
rok szkolny 2012/20133
Przy opisie najcenniejszego kapitału Opola, czyli jego mieszkańców, nie może zabraknąć analizy
systemu miejskiej oświaty i wychowania. Te elementy umacniają wizerunek Opola jako dobrego
miejsca do życia, gdzie inwestuje się w mieszkańców już od wczesnej młodości. Tym bardziej,
że mieszkańcy Opola należą do jednych z najbardziej wyedukowanych społeczeństw miast
wojewódzkich w Polsce. Świadczą o tym wyniki w różnego rodzaju egzaminach i klasyfikacjach,
na czele z egzaminem maturalnym. Zapraszamy więc do wędrówki po opolskiej oświacie – od żłobków
poprzez przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazjalne i średnie aż po kształcenie podczas jesieni
życia…
Żłobki
W 2013 roku w mieście funkcjonowało 5 żłobków publicznych oraz 10 prowadzonych przez podmioty
prywatne4. W stosunku do roku 2012 zwiększyła się liczba żłobków niepublicznych (o trzy placówki).
Tabela 6. Żłobki w Opolu (stan w dniu 31.12.2013 r.)
Liczba dzieci w wieku
0-2 lat
(stan na 31.12.2013 r.)5
3 242
Liczba
oczekujących dzieci
Żłobki6
miejskie
prywatne
404
511
336
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta Opola.
W omawianym okresie w placówkach przebywało średnio 1286 dzieci. Liczba ta z roku na rok jest coraz
większa.
Tabela 7. Liczba dzieci przebywających w żłobkach w latach 2010-2013
2010
2011
2012
2013
500
564
917
1286
Źródło: Portrety powiatów województwa opolskiego w 2013 r.
Szczegółowe informacje na temat stanu oświaty w Opolu w roku szkolnym 2012/2013 w Informacji o stanie realizacji zadań
oświatowych Miasta Opola w roku szkolnym 2012/2013, która przedstawiona została na Sesji Rady Miasta Opola
23 października 2013 r.
4 Stan na 31.12.2012 r., na podstawie informacji Wydziału Polityki Społecznej UMO.
5 Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie opolskim w 2012 r., Urząd Statystyczny w Opolu.
6 Informacja na podstawie danych Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Miasta Opola.
3
12
Strona 14
Istotny wpływ na wzrost liczby dzieci objętych opieką żłobkową ma m.in. zwiększenie wysokości dotacji
celowej dla podmiotów prowadzących na terenie Opola żłobek lub klub dziecięcy. Zgodnie z Uchwałą
Rady Miasta Opola z dnia 30.12.2013 roku, podmioty wpisane do rejestru żłobków i klubów
dziecięcych mogą otrzymywać dotację na każde dziecko objęte opieką w pełnym wymiarze godzin
w wysokości 650 zł. Dzięki tak znaczącym dopłatom z budżetu miasta, wielu rodziców, których dzieci
nie znalazły miejsca w publicznych placówkach, zdecydowało się na powierzenie opieki nad dzieckiem
podmiotom prywatnym. Jest to istotny element prowadzonej polityki prorodzinnej, której celem jest
tworzenie warunków do pełnego rozwoju funkcjonowania rodziny poprzez wspomaganie jej
we wszystkich fazach rozwoju.
Miasto korzysta również z dofinansowania, jakie daje rządowy program "Maluch", którego celem jest
m.in. wspieranie samorządów w tworzeniu placówek opieki nad dziećmi do trzeciego roku życia.
W 2013 r. miasto otrzymało łącznie 166 800 zł dofinansowania. Część z tej kwoty przeznaczona została
na utworzenie 24 nowych miejsc opieki, pozostała na bieżące utrzymanie 34 miejsc dotychczasowych.
Wszystkie te działania w dłuższej perspektywie powinny przyczynić się do zahamowania negatywnych
zjawisk demograficznych, które obserwujemy od kilku lat. Potrzeby mieszkańców w zakresie
zapewnienia opieki nad dziećmi najmłodszymi nadal nie są w pełni zaspokojone. W 2013 roku na
miejsce w żłobku oczekiwało 336 dzieci.
Wychowanie przedszkolne
W ostatnich latach podjęto wiele działań pozwalających zapewnić maksymalną dostępność do oferty
edukacyjnej, zwłaszcza na poziomie przedszkolnym, gdzie od kilku lat występuje zwiększone
zapotrzebowanie na opiekę.
Edukację i opiekę przedszkolną zapewniały 32 przedszkola publiczne (w tym 2 przedszkola
integracyjne i 1 przedszkole specjalne), 11 niepublicznych oraz 2 punkty przedszkolne. W roku 2013
przedszkola publiczne dysponowały łączną liczbą 3 419 miejsc.
Do przedszkoli publicznych uczęszczało średnio 3 394 dzieci (75,5% dzieci w wieku 3 - 6 lat,
zamieszkałych w Opolu). Przeciętny miesięczny koszt utrzymania jednego dziecka w przedszkolu
(bez wydatków na zadania remontowe) wyniósł 782 zł.
Tabela 8. Liczba dzieci i oddziałów w przedszkolach publicznych w Opolu
w latach szkolnych 2011-2013
Rok szkolny
Liczba oddziałów
Liczba dzieci
2011/2012
141
3 312
2012/2013
145
3 394
Źródło: opracowanie własne na podstawie Informacji o stanie realizacji zadań oświatowych Miasta Opola
w roku szkolnym 2011/2012, 2012/2013.
13
Strona 15
Szkoły Podstawowe
W roku szkolnym 2012/2013 kształcenie na poziomie szkolnictwa podstawowego realizowane było
w 19 szkołach podstawowych prowadzonych przez miasto Opole (w tym Publiczna Szkoła Podstawowa
Specjalna Nr 13). Kształcenie dla łącznej liczby 5 416 uczniów prowadzone było w 250 oddziałach.
„Statystyczny” oddział liczył 24,5 uczniów, przy czym w szkołach położonych na obrzeżach miasta
liczba uczniów w oddziale jest zdecydowanie mniejsza. Najliczniejsze szkoły to PSP nr 15
(557 uczniów), PSP nr 14 (538 uczniów), PSP nr 5 (537 uczniów). Najmniejsza szkoła – PSP nr 25
liczyła zaledwie 91 uczniów. Łącznie naukę w klasie I rozpoczęło 165 sześciolatków.
Tabela 9. Liczba uczniów i oddziałów w szkołach podstawowych w Opolu
w latach 2011-2013
Rok szkolny
Liczba oddziałów
Liczba uczniów
2011/2012
258
5 475
2012/2013
250
5 416
w roku szkolnym 2011/2012, 2012/2013.
Gimnazja
W roku szkolnym 2012/13 w Opolu funkcjonowało 10 gimnazjów, w tym 5 jako samodzielne jednostki.
Największe placówki to gimnazja nr 7 i 5, do których uczęszczało odpowiednio 529 oraz 517 uczniów.
Kształcenie dla łącznej liczby 2 800 uczniów prowadzone było w 110 oddziałach. Są one dość liczne:
średnia liczba uczniów przekracza we wszystkich tych szkołach 26 osób.
Na poziomie gimnazjalnym prowadzono również kształcenie dla dorosłych (197 słuchaczy
w 11 oddziałach). Było ono realizowane w PG dla Dorosłych w Zespole Szkół im. Prymasa Tysiąclecia
Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
Tabela 10. Liczba uczniów i oddziałów w szkołach gimnazjalnych w Opolu
w latach 2011-2013
Rok szkolny
Liczba oddziałów
Liczba uczniów
2011/2012
118
2 904
2012/2013
110
2 800
w roku szkolnym 2011/2012, 2012/2013.
14
Strona 16
Szkoły ponadgimnazjalne
W roku szkolnym 2012/2013 kształcenie na poziomie szkolnictwa ponadgimnazjalnego dla łącznej
liczby 7 981 uczniów i słuchaczy prowadzone było w 33 szkołach, dla których organem prowadzącym
jest miasto Opole. Kształcą się w nich zarówno mieszkańcy miasta, jak i województwa. Wśród nich
funkcjonują:
 24
szkoły
dla
młodzieży,
w
tym:
6
publicznych
liceów
ogólnokształcących,
2 publiczne licea profilowane, 7 publicznych techników, 5 publicznych zasadniczych szkół
zawodowych, 1 publiczna zasadnicza szkoła zawodowa specjalna, 1 szkoła przysposabiająca do
pracy, 2 szkoły artystyczne
 9 szkół dla dorosłych, w tym: 1 liceum ogólnokształcące, 1 zaoczne liceum ogólnokształcące,
1 uzupełniające liceum ogólnokształcące, 4 uzupełniające technika, 1 zasadnicza szkoła
zawodowa, 1 szkoła policealna.
W porównaniu z rokiem poprzednim liczba uczniów uległa zmniejszeniu o 525 a liczba oddziałów o 10.
Praktyczna nauka zawodu
Zadania z zakresu przygotowania praktycznego dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych prowadzących
kształcenie zawodowe realizuje Centrum Kształcenia Praktycznego wchodzące w skład Zespołu
Placówek Oświatowych w Opolu. W roku szkolnym 2012/13 odbywały się tam zajęcia praktycznej
nauki zawodu łącznie dla 1 116 uczniów opolskich szkół zawodowych. Centrum prowadzi także bogate
zajęcia w ramach kółek technicznych, na które zaprasza uczniów i studentów opolskich szkół średnich
i uczelni. Są to m.in.: kółko spawalnictwa i obróbki termicznej, kółko AGD, kółko mechatroniczne, oraz
kółko CNC i diagnostyki samochodowej. Ponadto placówka zorganizowała i przeprowadziła etap
praktyczny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodach elektryk, monter
elektronik oraz monter mechatronik dla OKE we Wrocławiu.
Tabela 11. Liczba uczniów i oddziałów w szkołach ponadgimnazjalnych w Opolu
w latach 2010-2012
Rok szkolny
Liczba oddziałów
Liczba uczniów
2011/2012
311
8 506
2012/2013
301
7 981
w roku szkolnym 2011/2012, 2012/2013.
15
Strona 17
Kształcenie ustawiczne
Kształcenie ustawiczne jest to kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie
i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez
osoby, które spełniły obowiązek szkolny. Chcąc nadążyć za nieustannie zmieniającą się rzeczywistością
ekonomiczną, naukową, czy też kulturową człowiek musi uczyć się przez całe życie.
W roku szkolnym 2012/2013 w Opolu funkcjonowały 34 szkoły dla dorosłych. Ogółem naukę w tego
typu placówkach pobierało 2 373 uczniów Wśród szkół dla dorosłych najwięcej jest liceów
ogólnokształcących (23).7
Miasto Opole było w 2013 r. organem prowadzącym dla 1 gimnazjum dla dorosłych oraz 9 szkół
ponadgimnazjalnych dla dorosłych. Liczba słuchaczy w roku szkolnym 2012/13 wynosiła w nich 639.
W szkołach ponadgimnazjalnych prowadzone są kursy zawodowe adresowane do osób dorosłych.
Łącznie
w
2013
r. uruchomiono
5
kursów:
diagnozowanie oraz
naprawa
elektrycznych
i elektronicznych układów pojazdów samochodowych (ZSM); montaż i konserwacja maszyn
i urządzeń elektrycznych (ZSElektr.); rozliczanie wynagrodzeń i danin publicznych (ZSEkon.);
sporządzanie potraw i napojów (ZSZ Nr 4); organizacja żywienia i usług gastronomicznych (ZSZ Nr 4).
Ofertę edukacyjną dla dorosłych mają również centra kształcenia ustawicznego i centra kształcenia
praktycznego – placówki umożliwiające dorosłym uzupełnianie wykształcenia w formach szkolnych
i pozaszkolnych. Miasto Opole prowadzi 2 takie placówki: Centrum Kształcenia Praktycznego oraz
placówkę kształcenia ustawicznego (Miejski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli), dającą możliwość
podnoszenia kwalifikacji oraz kompetencji zawodowych nauczycieli. Kształcenie ustawiczne,
umożliwiając płynną zmianę kompetencji dopasowaną do wymogów rynkowych może być narzędziem
opóźniającym odejście z rynku pracy, a tym samym zwiększającym liczbę pracowników, co jest istotne
w kontekście zmniejszającej się liczby osób w wieku produkcyjnym. Konieczne jest więc rozwijanie
w Opolu edukacji ustawicznej w sposób zgodny z oczekiwaniami pracodawców, co spowoduje lepsze
dopasowanie oferty edukacyjnej do wymogów rynku pracy.8
Stypendia i zasiłki szkolne
Uczniowie znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej mogą ubiegać się o pomoc mającą charakter
socjalny w postaci stypendiów i zasiłków szkolnych.
Stypendium szkolne może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, wynikającej
m.in. z niskich dochodów na osobę w rodzinie, natomiast zasiłek szkolny może być przyznany uczniowi
znajdującemu się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.
Portrety powiatów województwa opolskiego w 2012 r.
Polityka oświatowa miasta Opola na lata 2011-2015,
http://www.oswiata.opole.pl/images/2011/06/12/do%20internetu_polityka%20oswiatowa%202011.pdf
7
8
16
Strona 18
Tabela 12. Stypendia i zasiłki szkolne w roku szkolnym 2012/2013
Liczba szkół objętych
programem
Liczba uczniów
ubiegających się o objęcie
programem
liczba uczniów objętych
programem
71
788
693
w roku szkolnym 2012/2013.
Łączna kwota wypłaconych świadczeń z pomocy materialnej dla 693 uczniów wyniosła 1 090 167 zł,
w tym 25 zasiłków szkolnych na kwotę 13 250 zł. Dla porównania w poprzednim roku szkolnym
pomocą materialną objęto 513 uczniów.
Stypendia motywacyjne za osiągnięcia edukacyjne i sportowe
W budżecie miasta rokrocznie przeznacza się pulę środków na wypłatę świadczeń motywacyjnych dla
najzdolniejszych, wyróżniających się uczniów. Uczniowie mogą ubiegać się o pomoc mającą charakter
motywacyjny w postaci: stypendium za wyniki w nauce lub za osiągnięcia sportowe. Stypendium takie
przyznaje dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej. Wypłacane jest ono raz
w semestrze. Wysokość stypendium motywacyjnego nie może być wyższa niż dwukrotność kwoty
zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.
o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.). W roku szkolnym
2012/13 pomoc materialną o charakterze motywacyjnym otrzymało łącznie 792 uczniów szkół
prowadzonych przez miasto Opole (za I semestr – 159, za II semestr - 633). Na realizację tego zadania
przeznaczono środki finansowe w wysokości 81.400 zł (I semestr – 16.410 zł, II semestr – 64.990 zł).
W
procesie
tym
niezwykle
istotna
jest
promocja
osiągnięć
uczniów
i
nauczycieli.
W 2013 roku już po raz siedemnasty przyznano tytuły Opolskich Orłów. Za szczególne osiągnięcia
w nauce nagrodzono 132 uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Opolskie Orły 2013
(fot:. http://psp1.opole.pl/index.php?option=com_joomgallery&func=viewcategory&catid=256&Itemid=62;
dostęp: 11.09.2014 r.)
17
Strona 19
Pamiątkową statuetką uhonorowano również 110 nauczycieli. W trakcie uroczystej gali wręczono
nagrody i dyplomy 95 finalistom i laureatom olimpiad i konkursów przedmiotowych.
Poziom kształcenia w opolskich szkołach
Wyniki sprawdzianu kompetencji po VI klasie szkoły podstawowej
Do sprawdzianu 1 kwietnia 2014 r. przystąpiło w województwie opolskim 8 100 uczniów
w tym 885 z Opola. Zestaw zadań w wersji standardowej w Opolu rozwiązywało 868 uczniów,
w arkuszach dostosowanych – 17 uczniów. Arkusz standardowy zawierał 26 zadań. Uczniowie byli
oceniani pod kątem umiejętności czytania, pisania, rozumowania oraz korzystania z informacji
i wykorzystywania wiedzy w praktyce. Średni wynik w Opolu wyniósł 28,5 pkt i był on o 3,3 pkt wyższy
niż w całym województwie opolskim. Był on również wyższy o 3,94 pkt od średniej krajowej. Najlepsze
wyniki uczniowie uzyskali za czytanie (8,4 pkt). Najwięcej trudności sprawia im korzystanie
z informacji, co znalazło odzwierciedlenie w niższych wynikach testu (3,1 pkt).
Tabela 13. Wyniki sprawdzianu w podziale na kompetencje (rok 2014)
Kompetencje
ucznia
Razem
Czytanie
Pisanie
Rozumowanie
Korzystanie
z informacji
Wykorzystanie
wiedzy
w praktyce
Liczba punktów
do zdobycia
40
10
10
8
4
8
Średni wynik w punktach
woj. opolskie
25,2
7,7
5,5
4,4
2,7
4,9
Opole
28,5
8,4
6,3
5,2
3,1
5,6
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OKE we Wrocławiu.
Wyniki sprawdzianu kompetencji nie decydują o dalszym kształceniu. Każdy uczeń szkoły podstawowej
z zasady ma przydzielone miejsce w gimnazjum rejonowym, niezależnie od wyników uzyskanych na
sprawdzianie. Test jest wyłącznie źródłem informacji o postępach poczynionych przez uczniów, a więc
pośrednio także o jakości pracy szkoły9.
Wyniki egzaminu gimnazjalnego w Opolu i województwie opolskim
Głównym
celem
końcowego
egzaminu
gimnazjalnego
jest
sprawdzenie
wiadomości
i umiejętności, jakie uczeń uzyskał w zakresie przedmiotów humanistycznych, matematycznoprzyrodniczych oraz języka obcego nowożytnego. Egzamin stanowi również informację o jakości
kształcenia w danej placówce i stanowi podstawę do rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych.
Wyniki testu mogą być brane pod uwagę jedynie przy rekrutacji do gimnazjum nierejonowego. Wówczas dyrektor ustala własne
zasady rekrutacji w ramach wolnych miejsc, nie wypełnionych przez dzieci przynależące do danej jednostki z tytułu miejsca
zamieszkania.
9
18
Strona 20
W 2014 r. do egzaminu zgłoszono 9 256 uczniów z województwa opolskiego, w tym 1 088
z Opola. W części językowej, jak co roku największym zainteresowaniem cieszył się język angielski.
Tabela 14. Liczba uczniów, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego
w województwie opolskim i Opolu w 2014 r.
Część egzaminu
i zakres
Woj. opolskie
Opole
Część humanistyczna
Język polski
8 906
1050
Historia i WOS
8 906
1050
Część matematyczno-przyrodnicza
Matematyka
Przedmioty
przyrodnicze
8 906
1050
8 906
1050
Język angielski
Poziom podstawowy
6 306
914
Poziom rozszerzony
5 871
898
Język niemiecki
Poziom podstawowy
2 591
127
Poziom rozszerzony
1 012
59
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych OKE we Wrocławiu.
Tabela 15. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego w województwie opolskim i w Opolu
Część egzaminu
i zakres
Woj. opolskie
Część humanistyczna
Język polski
65,8
Historia i WOS
57,8
Część matematyczno-przyrodnicza
Matematyka
45,8
Przedmioty przyrodnicze
51,1
Język angielski
Poziom podstawowy
68,1
Poziom rozszerzony
47,3
Język niemiecki
Poziom podstawowy
65,5
Poziom rozszerzony
59,7
Opole
70,4
63,7
53,6
57,3
76,7
57,1
67,6
59,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie OKE we Wrocławiu.
Przytoczone w tabelach powyżej wyniki egzaminów wskazują, że uczniowie lepiej radzą sobie
z częścią humanistyczną egzaminu niż matematyczno-przyrodniczą. Różnica w liczbie punktów
przyznanych za poszczególne części egzaminu jednak z roku na rok maleje, co świadczy
o systematycznej poprawie jakości kształcenia w opolskich gimnazjach. Średnie wyniki części
19
Strona 21
humanistycznej, jak i matematyczno-przyrodniczej egzaminów gimnazjalnych w Opolu są wyższe niż
średnie wyniki w skali całego kraju.
W województwie opolskim uczniowie osiągali lepsze wyniki z języka niemieckiego, natomiast
w Opolu lepiej „wypadł” język angielski.
Egzamin maturalny w 2014 roku
O poziomie kształcenia ponadgimnazjalnego świadczą w dużej mierze wyniki egzaminów maturalnych.
W 2014 r. w Opolu do egzaminu maturalnego przystąpiło 1 910 abiturientów (dotyczy osób zdających
maturę
po
raz
pierwszy,
które
przystąpiły
do
wszystkich
egzaminów
obowiązkowych).
Po raz kolejny wyniki zdawalności egzaminu dojrzałości w Opolu były wyższe od średniej wojewódzkiej
oraz krajowej. Średnia wyników w Opolu wyniosła 78,0 %, dla województwa opolskiego 70,2 %
a krajowa 71%. Świadczy to o wysokim poziomie kształcenia w opolskich szkołach średnich. Niestety,
zdawalność we wszystkich przypadkach była o blisko 10 punktów procentowych niższa. Zdaniem
ekspertów jedną z przyczyn takiego stanu może być m.in. powszechność matury. W ciągu ostatnich 20
lat liczba przystępujących do niej wzrosła z ok. 50 procent do około 95 proc.
Najlepsze wyniki osiągnęli absolwenci liceów ogólnokształcących. Do matury przystąpiło 1078
licealistów, a świadectwo dojrzałości uzyskało ponad 88,5% zdających (średni wynik dla całego kraju –
80%). Do egzaminu dojrzałości przystąpiło także 724 uczniów opolskich techników. Świadectwo
dojrzałości otrzymało 71,7% z nich (w całej Polsce 54%). Jest to bardzo wysoki wynik, który świadczy
o wysokim poziomie kształcenia ogólnego w szkołach technicznych. Do techników trafia dziś młodzież
nie mniej uzdolniona niż do pozostałych szkół ponadgimnazjalnych, co świadczy o wzroście
atrakcyjności i konkurencyjności tych szkół.
Tabela 16. Zdawalność egzaminu maturalnego w województwie opolskim i w Opolu (%)
Wyszczególnienie
2013
2014
Opole
87,6
78,8
Woj. opolskie
77,7
70,2
Ponad połowę zdających stanowili absolwenci liceów ogólnokształcących (56 %). Niewiele było
absolwentów liceów profilowanych (2,5 %).
Tabela 17. Liczba zdających egzamin maturalny w 2014 r. w Opolu
Opole
Woj.
opolskie
Licea
ogólnokształcące
1 078
Licea
profilowane
49
Licea
uzupełniające
12
3 994
112
27
724
Technika
uzupełniające
47
2 660
57
Technika
Razem
1 910
6 850
20
Strona 22
Z egzaminem dojrzałości najlepiej radzą sobie absolwenci liceów ogólnokształcących. Wśród nich
zdawalność była najwyższa i wyniosła 88,5% (w roku ubiegłym wyniosła 95,5%). Najniższą
„zdawalność” odnotowano wśród uczniów liceów uzupełniających (8,3%).
Tabela 18. Liczba uczniów, którzy uzyskali świadectwo dojrzałości (według rodzaju szkoły)
w Opolu w 2014 r.
Liczba osób
które zdały
maturę
Wynik w %
Liceum
Ogólnokształ
cące
Licea
profilowane
Licea
uzupełniające
Technika
Technika
uzupełniające
Razem
954
25
1
519
6
1 505
88,5
51,0
8,3
71,7
12,8
78,8
Egzamin maturalny w Publicznym Liceum Ogólnokształcącym nr III w Opolu (fot.:
http://www.lo3.opole.pl/index2.php?page=details&id=2493; dostępu: 10.09.2014 r.)
Poniższe wykresy przedstawiają tzw. zdawalność egzaminów, w podziale na poszczególne przedmioty
egzaminacyjne (w formie pisemnej oraz ustnej) w Opolu i we Wrocławiu.
21
Strona 23
Wykres 2. Zdawalność w pkt % pisemnych egzaminów obowiązkowych w 2014 r. wg przedmiotów
– zdający po raz pierwszy (stan na 27 czerwca)
Źródło: Sprawozdanie z egzaminu maturalnego z 2014 r. – cz. II Statystyka wyników egzaminu, OKE we Wrocławiu10.
Wykres 3. Średni wynik w pkt % z pisemnych egzaminów dodatkowych w 2014 r.
wg przedmiotów
Źródło: Sprawozdanie z egzaminu maturalnego z 2013 r. – cz. II Statystyka wyników egzaminu,
OKE we Wrocławiu11.
http://www.oke.wroc.pl/images/library/File/pdfy/6_zdawalnosc_przedmioty_142_2706_pis_miasta.pdf
(Data dostępu: 21.08.2014 r.)
11 Tamże.
10
22
Strona 24
Finansowanie zadań oświatowych
Silna oświata jest magnesem przyciągającym do Opola młodych ludzi. Dlatego od lat jest jednym
z najważniejszych priorytetów władz miasta. Pokazuje to analiza wydatków budżetowych.
Tabela 19. Realizacja wydatków oświatowych z udziałem subwencji oświatowej
w latach 2010–2013
Lp.
Wydatki finansowe na oświatę, w tym % udział poszczególnych
źródeł finansowania
Rok
budżetowy
Ogółem
Subwencja
Środki
pozabudżetowe
Środki budżetowe
Miasta Opola
1.
2010
192 730 040
63,8%
1,6%
34,6%
2.
2011
212 620 891
61,7%
1,8%
36,7%
3.
2012
223 675 311
63,7%
3,1%
33,2%
4.
2013
226 055 488
63,6%
3,3%
33,1%
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Wydziału Oświaty UM Opola oraz Sprawozdania z wykonania budżetu
miasta Opola za 2013 roku.
2013
226 055 488
2012
Wykres 4. Wydatki oświatowe wraz z podziałem na pochodzenie środków w latach 2010-2013
223 675 311
Subwencja
2011
212 620 891
2010
Środki pozabudżetowe
192 730 040
Środki z budżetu miasta
0,00%
50,00%
100,00%
150,00%
Tabela 20. Kwota wydatków oświatowych w 2013 roku w tys. zł (w podziale na kategorie kosztów)
Wynagrodzenia
i pochodne
165 122
Remonty
Dotacje do szkół
i przedszkoli
publicznych
i niepublicznych
Dotacje na
współpracę z
organizacjami
pozarządowymi
Pozostałe
wydatki
bieżące
Wydatki
inwestycyjne
310
22 019
15
33 517
5 072
23
Strona 25
W roku 2013 co trzecia złotówka wydana z budżetu Opola przeznaczona została na funkcjonowanie
oświaty. Koszty utrzymania przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych
systematycznie rosną i w 2013 r. osiągnęły poziom 226 mln zł.
Wydatki na oświatę finansowane są ze środków subwencji oświatowej (63,6%), budżetu miasta (33,1%)
oraz środków pozabudżetowych (3,3%)12. Koszty jednostkowe kształcenia w poszczególnych typach
szkół są bardzo zróżnicowane. Średni miesięczny koszt utrzymania jednego ucznia jest najwyższy
w szkołach, w których nauka jest prowadzona w toku indywidualnej pracy z uczniem lub w mniej
licznych oddziałach. Dotyczy to przede wszystkim placówek kształcenia specjalnego oraz szkół
artystycznych, w których kształci się również młodzież z terenu województwa opolskiego.
Zwiększa się udział środków pozabudżetowych, pozyskanych ze źródeł zewnętrznych, dzięki którym
możliwe jest poszerzenie działań w zakresie wyrównania szans edukacyjnych uczniów mających
utrudniony dostęp do edukacji, ale także wyposażenie i doposażenie jednostek oświatowych
w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne.
Największe inwestycje (remonty i zakup sprzętu dydaktycznego) w opolskich obiektach oświatowych
w 2013 r. przedstawia poniższa tabela.
Tabela 21. Najważniejsze inwestycje i remonty realizowane w 2013 r. w placówkach oświatowych
w Opolu
Obiekt
Publiczna Szkoła
Podstawowa nr 7
Publiczna Szkoła
Podstawowa nr 16
Publiczna Szkoła
Podstawowa nr 20
Publiczna Szkoła
Podstawowa nr 29
Przedszkole
Publiczne nr 25
Przedszkole
Publiczne nr 28 –
Żłobek nr 2
Publiczne
Gimnazjum nr 5
Publiczne
Gimnazjum nr 8
Publiczne
Gimnazjum nr 4
Publiczne
Gimnazjum nr 4
Zespół Szkół
Ogólnokształcących
nr II
Zespół Szkół
Budowlanych
Zespół Placówek
Oświatowych
12
Okres
realizacji
2013
Całkowity
koszt realizacji
29 000
Nakłady
w 2013 r.
29 000
2012-2013
566 890
566 890
2013
593 212
593 212
Wymiana nawierzchni placu
szkolnego
Budowa placu zabaw „Miasteczko
Ruchu Drogowego”
Dostosowanie obiektu do wymagań
ppoż. i sanitarnych
2013
116 000
116 000
2013
40 910
40 910
2013
576 242
576 242
Budowa boiska wielofunkcyjnego
2013
650 000
650 000
Termomodernizacja obiektu
2013
800 000
800 000
Utwardzenie placu szkolnego
2013
60 000
60 000
Termomodernizacja obiektu wraz z
wydzieleniem klatek schodowych
Przebudowa zaplecza Sali
gimnastycznej
2013
65 360
65 360
2013
282 869
282 869
Instalacja monitoringu
2013
32 000
32 000
2012-2014
1 633 097
765 810
Inwestycja
Budowa ogólnodostępnego boiska do
badmintona
Adaptacja pomieszczeń na oddziały
przedszkolne
Budowa boiska
Rozszerzenie bazy technodydaktycznej w CKP-ZPO
w Opolu (Zakupiono wyposażenie i
sprzęt do 6 pracowni samochodowych,
Część opisowa sprawozdań z wykonania budżetu miasta Opola w latach 2010-2013
24
Strona 26
Zespół Placówek
Oświatowych
PSP Nr 5, PSP Nr
29, PSP Nr 2, PSP
Nr 1, PSP Nr 11 PSP
Nr 15
Zespół Szkół
Ekonomicznych,
Zespół Szkół
Mechanicznych,
Zespół Szkół
Zawodowych
Szkoły
ponadgimnazjalne
i Miejska Poradnia
PsychologicznoPedagogiczna
instalacji elektrycznych i
odnawialnych źródeł energii)
Adaptacja pomieszczenia kotłowni na
pracownie dydaktyczne
Inwestycja w pierwszy krok – II
edycja – program rozwojowy szkół
podstawowych miasta Opola
Zawodowe perspektywy – program
rozwojowy szkół
zawodowych Miasta Opola
Zakup komputerów
i wizualizerów
2013
250 000
250 000
2012-2013
1 251 000
35 268
2013
774 000
35 268
2013-2014
320 000
0,00
Podsumowanie
 W roku szkolnym 2012/2013 miasto było organem prowadzącym dla 75 jednostek
organizacyjnych działających na podstawie ustawy z 7 września 1991 roku o systemie
oświaty.
 W Opolu funkcjonowało 109 placówek oświatowych w tym: 32 przedszkola, 20 szkół
podstawowych, 12 gimnazjów, 38 szkół ponadgimnazjalnych.
 Wobec roku poprzedniego w 2013 r. zmniejszyła się liczba oddziałów, jak i liczba
uczniów.
 Opolscy uczniowie nadal utrzymują się w ogólnopolskiej czołówce, biorąc pod uwagę
wyniki testów i egzaminów.
 Opolscy maturzyści egzamin dojrzałości zdali o 7% lepiej niż średnia dla całego kraju.
25
Strona 27
OPOLE JAKO OŚRODEK AKADEMICKI
Powyższe godła odzwierciedlają charakter i misje działających w Opolu szkół wyższych. Bez nich nie
byłoby kompletnego miasta – ośrodka nauczania, ale również uprawiania Nauki. Takiej „z wielkiej
litery”, o której możemy powiedzieć, że staje się motywatorem do zmian i wdrażania innowacji
w każdej niemal dziedzinie. Wszystkie umiejętnie zarządzane miasta żyją dziś z takimi placówkami
w swego rodzaju symbiozie – wspierając ich rozwój, ale i oczekując czegoś w zamian – wykuwania
kadr, służących rozwojowi miasta w każdym jego aspekcie, ale też dostarczania innowacji w zakresie
zarządzania, czy to infrastrukturalnego czy społecznego.
Współcześnie nie można nawet marzyć o kompleksowym rozwoju miasta bez postępu w sferze
edukacji. Opole z roku na rok zyskuje coraz większą renomę jako ponadregionalny ośrodek
akademicki…
Na terenie miasta funkcjonuje sześć uczelni wyższych: Politechnika Opolska, Uniwersytet Opolski,
Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, Państwowa
Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa oraz Wyższa Szkoła Bankowa. Dwie najstarsze – Uniwersytet
Opolski i Politechnika Opolska należą do grona największych pracodawców w mieście.
W roku akademickim 2012/2013 na studiach stacjonarnych, niestacjonarnych i podyplomowych
w Opolu kształciło się 29 279 studentów, przy czym ok. 75% z nich to studenci UO i PO. Szczegółowe
zestawienie
liczby
studentów
w
podziale
na
uczelnie
macierzyste
zamieszczono
w poniższej tabeli.
Tabela 22. Liczba studentów i absolwentów w 2013 r. z uwzględnieniem uczelni macierzystych13
Wyszczególnienie
Liczba studentów
studiów
stacjonarnych
w 2012/2013
Liczba studentów
studiów
niestacjonarnych
w 2012/2013
13
UO
PO
PMWSZ
WSB
SW im. B.
Jańskiego
WSZiA
RAZEM
9117
7139
856
130
3
127
17372
2604
2200
309
2100
67
2849
10129
Nie zawiera danych dotyczących Wyższej Szkoły Bankowej, która nie przekazała informacji dot. liczby studentów
26
Strona 28
Liczba słuchaczy
studiów
podyplomowych
w 2012/2013
Liczba absolwentów
studiów
stacjonarnych
w 2011/2012
Liczba absolwentów
studiów
niestacjonarnych
w 2011/2012
635
152
55
290
170
476
1778
3088
1854
281
30
5
62
5320
1402
760
190
560
16
1672
4600
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z uczelni.
Większość
(59,3%)
młodych
ludzi
studiuje
w
trybie
studiów
stacjonarnych
(dziennych).
Nie wszyscy mogą pozwolić sobie jednak na studia stacjonarne, wielu studentów wybiera studia
zaoczne (niestacjonarne) i podejmuje pracę, aby odciążyć budżet rodzinny, opłacić studia i oszczędzić
na własne wydatki.
W analizowanym okresie liczba studentów zarówno stacjonarnych, jak i niestacjonarnych uległa
zmniejszeniu. Największy spadek odnotowano w grupie studentów studiów niestacjonarnych.
W porównaniu z rokiem poprzednim było ich mniej aż o 3020. Wzrosło natomiast zainteresowanie
studiami podyplomowymi. Liczbę studentów i absolwentów opolskich uczelni na przestrzeni ostatnich
trzech lat przedstawia poniższa tabela.
Tabela 23. Liczba studentów i absolwentów w latach 2011-2013 z uwzględnieniem trybu studiów14
Rok
Liczba
studentów
stacjonarnych
Liczba studentów
niestacjonarnych
Liczba słuchaczy
studiów
podyplomowych
Liczba
absolwentów
2011
19044
13991
1945
9499
2012
18520
13149
1615
9956
2013
17372
10129
1778
9920
Zmniejszenie liczby studentów jest problemem ogólnokrajowym i nie dotyczy jedynie ośrodków
akademickich w Opolu, a obecna tendencja w najbliższych latach utrzyma się.
Ośrodki takie jak Opole, które nie mają tak silnej pozycji na „akademickiej mapie Polski” jak Warszawa
czy Kraków, będą musiały podjąć działania zmierzające do poprawy swojej sytuacji. W ostatnich kilku
latach opolskie uczelnie niezwykle intensywnie inwestowały w infrastrukturę. Tym bardziej
zmniejszenie liczby studentów jest dla nich dotkliwe – nowoczesna baza lokalowa nie jest w pełni
wykorzystywana.
Rokrocznie uczelnie wyższe modyfikują i poszerzają swoją ofertę edukacyjną poprzez wprowadzanie
innowacyjnych i perspektywicznie przydatnych na rynku pracy kierunków i specjalności. W roku
akademickim 2012/2013 studenci mogli wybierać spośród 91 kierunków i 295 specjalności. Od kilku
Dane z lat 2011-2012 nie zawierają liczby studentów uczących się w WSB. Uczelnia nie zgodziła się na przekazanie
informacji.
14
27
Strona 29
lat niezachwiana pozostaje popularność takich kierunków, jak psychologia, filologia angielska,
pedagogika i fizjoterapia, podczas gdy zainteresowanie studentów traci filozofia, europeistyka
i socjologia.
Tabela 24. Liczba kierunków i specjalności oferowanych w 2013 roku na opolskich uczelniach
43
130
PMWSZ
4
0
Kierunki cieszące się
największym
zainteresowaniem
Psychologia, Filologia
angielska, Prawo,
Bezpieczeństwo
wewnętrzne, Administracja,
Dziennikarstwo
i komunikacja społeczna,
English in public
communication
Fizjoterapia, Pielęgniarstwo
SW im. B.
Jańskiego
3
5
Socjologia
WSZiA
10
73
PO
24
42
WSB
7
45
Zarządzanie, Pedagogika
Technologie energetyki
odnawialnej, Informatyka,
Fizjoterapia
Finanse i Rachunkowość,
Zarządzanie st. I i II,
Administracja i
Bezpieczeństwo
Wewnętrzne, Pedagogika
Razem
91
295
Uczelnie
UO
Liczba
kierunków
Liczba
specjalności
Kierunki najmniej
popularne
Filozofia, Przyroda,
Muzykologia, Politologia,
Fizyka, Europeistyka
Doradztwo zawodowe,
Edukacja dla
bezpieczeństwa
Politologia, Socjologia
Zarządzanie, Inżynieria
chemiczna i procesowa,
Mechatronika
Administracja, Ekonomia
Zmniejszająca się liczba studentów oraz zmiany w przepisach dotyczących zatrudniania kadry
naukowej uczelni wyższych wpłynęły na zmniejszenie liczby pracowników naukowych na opolskich
uczelniach. Według informacji przekazanych przez szkoły wyższe, od 2011 roku łączna liczba
zatrudnionych pracowników naukowych zmniejszyła się o 277 osób.
Tabela 25. Liczba pracowników naukowych opolskich uczelni w 2013 r.
Wyszczególnienie
L. pracowników
naukowych uczelni
ogółem, w tym:
L. profesorów
L. doktorów
L. doktorantów
UO
PO
WSZiA
WSB
PMWZS
SW im. B.
Jańskiego
RAZEM
720
526
79
166
-
9
1500
211
396
414
57
366
134
26
74
4
50
77
-
16
28
-
3
6
-
363
947
552
28
Strona 30
Coraz
większe
grono
wśród
studentów
opolskich
uczelni
stanowią
obcokrajowcy.
W analizowanym okresie studia w Opolu realizowało 430 osób nie posiadających polskiego
obywatelstwa. Najliczniejsze grupy obcokrajowców studiujących w Opolu to osoby z Ukrainy,
Białorusi, Hiszpanii, Niemiec, Rosji i Turcji.
Opolscy studenci chętnie korzystają z możliwości czasowego wyjazdu na studia w innych krajach,
w ramach międzynarodowego programu LLP Erasmus. Wspiera on międzynarodową współpracę szkół
wyższych, umożliwiając wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktykę. Promuje mobilność
studentów i pracowników oraz stwarza uczelniom możliwość udziału w projektach z partnerami
zagranicznymi. W roku 2013 z możliwości wyjazdu w ramach programu skorzystało 150 osób.
Tabela 26. Liczba studentów z Opola na uczelniach zagranicznych
oraz studenci zagraniczni
Liczba obcokrajowców
studiujących na uczelni
Uczelnia
Liczba studentów biorących
udział
w programach LLP Erasmus
2012
2013
2012
2013
Uniwersytet Opolski
117
197
154
78
Politechnika Opolska
19
93
101
66
WSZiA
129
129
0
0
WSB
b.d.
3
b.d.
6
PMWSZ
0
0
0
0
WS im. B. Jańskiego
2
8
0
0
RAZEM
267
430
255
150
Źródło: opracowanie własne na postawie danych uzyskanych z uczelni.
Opolskie uczelnie wyższe sukcesywnie unowocześniają i wzbogacają bazę dydaktyczną, inwestując
w poprawę warunków kształcenia poprzez budowę nowych obiektów oraz ich wyposażenie. Znacząca
część inwestycji dofinansowana była ze środków Unii Europejskiej w ramach RPO WO 2007-2013.
Przedsięwzięcia infrastrukturalne opolskich uczelni wpływają nie tylko na poprawę warunków
kształcenia, ale również na estetykę i wygląd samego miasta. Obiekty uczelni stanowią bowiem istotny
element opolskiego krajobrazu. W 2013 r. największe inwestycje poczynił Uniwersytet Opolski.
Zakończono projekt przebudowy domu studenckiego Kmicic na potrzeby działalności Akademickiego
Inkubatora Przedsiębiorczości. Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości to inicjatywa zmierzająca do
rozwoju przedsiębiorczości akademickiej. Celem AIP jest kształtowanie i promocja postaw
przedsiębiorczych wśród studentów i absolwentów Uniwersytetu Opolskiego.15 W wyniku przebudowy
budynku
powstało
13
stanowisk
biurowych.
Dom
studencki
poddany
został
również
termomodernizacji. Ponadto laboratoria Wydziału Chemii UO wyposażone zostały w sprzęt badawczy
o wartości ponad 3,6 mln zł.
15
http://www.inkubator.uni.opole.pl/show.php?id=4&lang=pl&m=1
29
Strona 31
Opolskie uczelnie mogą liczyć na wsparcie samorządu Opola, który docenia wkład, jaki środowisko
akademickie wnosi w rozwój miasta. Wykorzystanie miastotwórczej roli ośrodka akademickiego jest
jednym z celów strategicznych wskazanych w Strategii rozwoju Opola w latach 2012-2020.
Współpraca miasta ze środowiskiem akademickim rozwija się intensywnie od 2011 roku, kiedy to Rada
Miasta podjęła uchwałę intencyjną dotyczącą wsparcia rozwoju wszystkich uczelni wyższych,
funkcjonujących w stolicy regionu. Z myślą o najzdolniejszych studentach samorząd opracował dwa
programy stypendialne:
 Stypendia Prezydenta Miasta Opola – program przyjęty przez Radę Miasta w maju 2013 r.
Skierowany do najwybitniejszych studentów, którzy nie tylko osiągają wysokie wyniki w nauce,
ale również wyróżniają się w działalności społecznej i naukowej. W założeniu program ten jest
rodzajem wsparcia dla ambasadorów opolskiego środowiska studenckiego. W pierwszym
pilotażowym naborze wniosków stypendia otrzymało 58 studentów (spośród 170 złożonych
wniosków). Stypendia wynosiły od 630 do 1000 zł miesięcznie.
 Praktyki zawodowe współfinansowane przez Prezydenta Miasta Opola – program przyjęty
przez Radę Miasta w kwietniu 2013 r. W ramach programu pomoc finansowa przyznawana jest
studentom, odbywającym praktyki w przedsiębiorstwach podejmujących na terenie Opola
nowe inwestycje. Maksymalny okres przyznawania stypendium wyniesie 6 miesięcy, natomiast
maksymalna jego wysokość to 3 tys. zł miesięcznie. Pierwszy nabór został ogłoszony w marcu
br. i trwał do końca maja br. Do udziału w programie zgłosiła się jedna firma, realizująca nowe
inwestycje – Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. W procesie wspólnej rekrutacji wyłonione
zostały 3 osoby, które w czerwcu br. rozpoczęły praktyki – 1 półroczną, 2 trzymiesięczne.
Od
wielu
lat
miasto
wspiera
finansowo
działalność
akademickich
klubów
sportowych.
W 2013 roku z tego tytułu dofinansowanie otrzymały następujące imprezy sportowe:
 Finały Akademickich Mistrzostw Polski w piłce nożnej mężczyzn,
 Akademickie Mistrzostwa Polski w wieloboju.
Dofinansowanie otrzymały również sekcje sportu seniorskiego – Klubu Sportowego Akademickiego
Związku Sportowego Politechniki Opolskiej (siatkówka mężczyzn, lekkoatletyka, short track).
Wśród osób, które otrzymały stypendium sportowe, znaleźli się również studenci, uzyskujący wysokie
wyniki w różnych dziedzinach sportu.
Miasto z roku na rok wzbogaca ofertę kulturalną. Korzystają z niej także studenci. Imprezy
i wydarzenia skierowane do młodzieży organizowane są przez miejskie instytucje kultury (finansowane
z budżetu miasta) oraz organizacje pozarządowe (często przy wsparciu finansowym samorządu
w postaci udzielanych dotacji z budżetu miasta).
Z budżetu miasta, za pośrednictwem Narodowego Centrum Polskiej Piosenki, przekazane zostały
środki na pomoc w organizacji święta opolskich studentów – Piastonalii.
30
Strona 32
Piastonalia 2013 (fot.: http://www.po.opole.pl/index.php?mod=news;5000; dostęp: 12.09.2014 r.)
Podsumowanie
 W roku 2013 o ok. 4 tys. zmniejszyła się liczba studentów opolskich uczelni.
 Najwięcej ubyło studentów niestacjonarnych (ponad 3 tys. żaków mniej).
 Prawie o 40% w stosunku do roku 2012 wzrosła liczba obcokrajowców studiujących
w Opolu.
 Rok 2013 obfitował w duże inwestycje opolskich uczelni, często wspieranych
w procesach inwestorskich przez miasto.
OPIEKA I PROFILAKTYKA
ZDROWOTNA
Powszechna świadomość konieczności dbania o zdrowie oraz otaczających nas czynników ryzyka jest
na szczęście coraz wyższa. Opiece zdrowotnej i profilaktyce chorób sprzyja dobry okres, w którym to
z różnych źródeł, choć głównie ze strony massmediów, płyną do nas informacje o chorobach
cywilizacyjnych, niezdrowych nawykach, szkodliwości używek, konsekwencji zdrowotnych niektórych
zachowań etc. Idealnie w te trendy wpisuje się działalność samorządów, realizujących zakrojone na
różną skalę programy profilaktyczne, lecznicze i medyczne. Taką działalność prowadzi również Opole…
Pod względem demograficznym Polska należy nadal do krajów o znacznym udziale ludzi młodych.
Podobnie jest w Opolu – ponad połowa populacji miasta to osoby w wieku produkcyjnym. Jednak
w kolejnych latach odsetek osób starszych, które z racji stanu zdrowia w znacznie większym zakresie
korzystają ze świadczeń opieki zdrowotnej, systematycznie będzie wzrastał. Jednocześnie ulega
wydłużeniu okres aktywności zawodowej osób powyżej 60 roku życia. Stawia to nowe wyzwania przed
służbą zdrowia. Wdrażane działania mają na celu wyrównanie i ułatwienie dostępu do ogólnej
i specjalistycznej opieki zdrowotnej, w szczególności osobom starszym, schorowanym i wymagającym
31
Strona 33
stałej opieki lekarskiej. Wspierane są także kompleksowe działania profilaktyczne ukierunkowane na
zapobieganie chorobom cywilizacyjnym stanowiącym główną przyczynę zgonów w Polsce.
Opole jest dziś miastem posiadającym dobrze rozwiniętą bazę opieki zdrowotnej, zapewniającą wysoki
poziom zabezpieczenia potrzeb mieszkańców w zakresie ambulatoryjnej i stacjonarnej opieki
medycznej. Potencjał organizacyjny służby zdrowia w Opolu nie uległ w ostatnim czasie znaczącym
zmianom. Opiekę stacjonarną zapewnia 7 szpitali, które dysponują 1741 łóżkami, w tym 5 szpitali
wielospecjalistycznych oraz 2 o jednej specjalności16. W obszarze podstawowej opieki medycznej działa
44 poradni (gabinetów) lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, 8 punktów szczepień, 118 gabinetów
zabiegowych oraz liczne poradnie specjalistyczne. Wiele placówek zdrowia, w tym szpitale
i przychodnie specjalistyczne przyjmują pacjentów z całego regionu.
Większość ZOZ w Opolu stanowią zakłady niepubliczne, jednak są one na ogół mniejsze
od zakładów publicznych. Wśród 14 samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej trzy
zakłady stanowią jednostki podległe miastu: SP ZOZ ZAODRZE, SP ZOZ ŚRÓDMIEŚCIE, SP ZOZ
CENTRUM.
Tabela 27. Podmioty lecznicze prowadzące działalność leczniczą
na terenie Opola w 2013 r.
Liczba szpitali,
w tym:
wielospecjalistyczne
jednospecjalistyczne
Liczba łóżek
7
5
2
1 741
Liczba poradni podstawowej opieki zdrowotnej
44
Liczba punktów szczepień
8
Liczba gabinetów diagnostyczno-zabiegowych
118
Liczba poradni specjalistycznych
520
Liczba placówek niepublicznych opieki
zdrowotnej (podmioty lecznicze prowadzące
działalność leczniczą jako: przedsiębiorcy,
fundacje, stowarzyszenia)
78
Liczba samodzielnych publicznych placówek
opieki zdrowotnej (podmioty lecznicze nie
będące przedsiębiorcami)
14
Źródło: Opolski Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia, 4.07.2014 r.
O ile potencjał organizacyjny służby zdrowia mierzony liczbą placówek medycznych nie ulega
znaczącym zmianom, o tyle zauważalne są duże zmiany w zakresie jakości świadczenia usług
leczniczych, poprawy warunków leczenia, estetyki i wyposażenia wnętrz. W ostatnich latach we
wszystkich szpitalach przeprowadzone były prace remontowe i modernizacyjne.
16
http://www.rejestrzoz.gov.pl/RZOZ/ oraz Opolskie Centrum Zdrowia Publicznego.
32
Strona 34
W czerwcu 2013 r. w Szpitalu Wojewódzkim po gruntownej modernizacji oddany został Oddział
Hematologii
i
Onkologii
Hematologicznej.
Obecnie
oddział
hematologii
w
pełni
spełnia
zapotrzebowanie na leczenie, jakiego wymagają chorzy z Opolszczyzny.
Rozbudowa kosztowała blisko 5 mln zł. Z tego 3,4 mln zł to środki własne szpitala, 1,1 mln zł przekazało
Ministerstwo Zdrowia i 400 tys. zł – samorząd województwa. W ramach inwestycji zakupiono również
wyposażenie i sprzęt do pracowni biologii molekularnej.
Nowy oddział Hematologii i Onkologii Hematologicznej w Szpitalu Wojewódzkim w Opolu
(fot.: http://opolskie.pl/serwis/index.php?id=199&idd=6771&str=foto; dostęp: 11.09.2014 r.)
Ogromną rolę w ochronie zdrowia odgrywa profilaktyka, zwłaszcza w zakresie chorób uznanych za
cywilizacyjne. Realizowany od kilku lat w Opolu, program prozdrowotnych działań profilaktycznych,
skupia się przede wszystkim na profilaktyce onkologicznej oraz na zapobieganiu i wykrywaniu chorób
układu krążenia.
Realizatorem większości programów są zakłady opieki zdrowotnej a także podmioty wybrane
w drodze konkursu ofert. Prezydent Miasta obejmuje honorowym patronatem liczne akcje promujące
zdrowy tryb życia, konferencje oraz konkursy dotyczące problematyki prozdrowotnej.
Szczegółowe informacje o realizowanych programach profilaktyki zdrowotnej znajdują się w tabeli
nr 28.
Lp.
1.
2.
3.
4.
Tabela 28. Programy profilaktyczne realizowane w Opolu w 2013 roku
LICZBA OSÓB
KOSZT
LICZBA
SKIEROWANYCH
REALIZACJI
PROGRAM
PRZEBADANYCH
NA DALSZĄ
PROGRAMU
OSÓB
DIAGNOSTYKĘ
[ZŁ]
Program profilaktyki
i wczesnego wykrywania
osteoporozy – badania
densytometryczne
Program profilaktyki w zakresie
wczesnego wykrywania raka
krtani
Program profilaktyki zakażeń
wirusem brodawczaka ludzkiego
(HPV) – szczepienia
Program profilaktyki raka
prostaty
2 700
933
216 000
175
50
7 000
Wykonano 1 056 szczepień. Liczba osób
zaszczepionych stanowi 80% populacji
kwalifikującej się do szczepienia.
283
156 000
92
16 960
33
Strona 35
5.
Program profilaktyki i
wczesnego wykrywania raka
jelita grubego
128
72
14 100
6.
Program profilaktyki i
wczesnego wykrywania cukrzycy
143
4
10 000
7.
onkologicznej - kolposkopia
187
34
14 000
8.
onkologicznej – USG piersi
200
12
13 000
838
Ponad 22% dzieci
ma nadwagę lub
jest otyłych. U 4%
stwierdzono
niedowagę.
13 000
886
-
15 000
1 192
-
12 000
9.
10.
11.
Program zapobiegania
nadwadze
i otyłości oraz niedożywieniu u
dzieci w wieku
wczesnoszkolnym ABC
zdrowego odżywiania
Program edukacyjny dla dzieci
w wieku przedszkolnym Biały
ząbek
Program samobadania piersi
Badaj swoje piersi
Źródło: opracowanie własne na podstawie Informacji o realizacji w 2013 roku zadań z zakresu profilaktyki chorób i promocji
zdrowia w mieście Opolu.
Koszt realizacji zadań związanych z promocją zdrowia i profilaktyką chorób wyniósł w 2013 roku
487 060 zł. Łącznie w programach profilaktyki zdrowotnej uczestniczyło 7 084 mieszkańców Opola.
Podsumowanie:

Opole może się pochwalić dobrze rozwiniętą bazą opieki zdrowotnej – w mieście działa 7
szpitali, z czego 5 to szpitale wielospecjalistyczne.

Ubiegły rok przyniósł wyraźną poprawę jakości świadczenia usług leczniczych,
w szczególności w zakresie hematologii i onkologii hematologicznej dzięki nowym
inwestycjom Szpitala Wojewódzkiego w Opolu.

Należy zadbać o promocję zdrowego trybu życia wśród najmłodszych – ponad 22%
opolskich dzieci ma nadwagę lub jest otyłych.

Opole w ubiegłym roku na profilaktykę i promocję zdrowia wydało niemal 0,5 mln zł.
34
Strona 36
WSPARCIE I OPIEKA SPOŁECZNA
Opieka społeczna to jedno z istotniejszych zadań, którego realizacja rozdzielana jest między państwo
i jednostki samorządu terytorialnego, w szczególności gminy i powiaty. Na ten cel przeznaczane są
z roku na rok coraz wyższe środki. Nie jest to specyfika wyłącznie Polska – sprzyjają temu tendencje
globalne, np. pogłębiające się w ostatnich latach, rozwarstwienie społeczne i rosnące koszty życia.
W naszym kraju zwiększanie się dysproporcji ekonomicznych i rosnący odsetek osób o niskich
dochodach wymusza
konieczność
rozszerzania
programów
wspierających osoby
najuboższe
i poszukiwania tych najbardziej skutecznych. Opolska pomoc społeczna jest w tym zakresie bardzo
aktywna, oferując i testując różnego rodzaju programy pomocy i wsparcia, osiąga przy tym znaczące
sukcesy...
Rozdział poświecony temu tematowi opracowany został na podstawie Sprawozdanie z działalności
Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Opolu za 2013 r.
Zadania w zakresie wsparcia osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej na terenie miasta Opola
wypełnia Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, który jednocześnie pełni rolę gminnego ośrodka pomocy
społecznej i powiatowego centrum pomocy rodzinie. Budżet MOPR w 2013 roku wynosił ponad
25 mln zł. Było to o prawie 1,4 mln zł więcej niż w roku ubiegłym.
Wśród świadczeniobiorców jest więcej kobiet niż mężczyzn. Związane jest to z trudniejszą sytuacją
kobiet na rynku pracy ze względu na pełnione przez nie funkcje opiekuńcze nad innymi członkami
rodziny. Struktura rodzin korzystających z pomocy nie zmienia się. Najwięcej jest małżeństw z dziećmi,
następnie samotnych matek z dziećmi oraz małżeństw bez dzieci.
Nadal najwięcej rodzin korzysta ze świadczeń pomocy społecznej z powodu ubóstwa (958), bezrobocia
(951), długotrwałej lub ciężkiej choroby (826) oraz niepełnosprawności (759). Wśród przyczyn
rodzinnych przybywa klientów bezradnych w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i w prowadzeniu
gospodarstwa domowego (279).
Do najważniejszych form pomocy udzielanej przez MOPR w Opolu należą:
 zasiłki stałe i okresowe,
 usługi opiekuńcze,
 pomoc dla cudzoziemców, którzy uzyskali zgodę na pobyt na terytorium RP,
 pomoc na usamodzielnienie się,
 udzielenie schronienia i zapewnienie posiłków oraz zakup ubrań,
 poradnictwo specjalistyczne,
 interwencja kryzysowa.
Miasto
podzielone
jest
na
5
rejonów
opiekuńczych.
Sytuacja
materialna
mieszkańców
w poszczególnych rejonach jest zróżnicowana. Z danych MOPR wynika, że największy odsetek
35
Strona 37
świadczeniobiorców (22,4%) zamieszkuje rejon nr II obejmujący Wójtową Wieś, Szczepanowice,
Zaodrze, Półwieś, Bierkowice, Zakrzów oraz Wróblin oraz rejon nr IV obejmujący Kolonię Gosławicką,
Groszowice, Nową Wieś Królewską, Malinę, Grudzice i Grotowice.
Podział miasta na rejony opiekuńcze MOPR
Źródło: Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Opolu za 2013 r.
Tabela 29. Liczba świadczeniobiorców w podziale na rejony opiekuńcze
Lp.
Rejon Opiekuńczy
Liczba świadczeniobiorców
2012 r.
2013 r.
1.
I ul. Armii Krajowej
353
436
2.
II ul. Wrocławska
539
581
3.
III ul. Armii Krajowej
407
397
4.
IV ul. Gorzołki
219
511
5.
V ul. Hubala
525
429
6.
VI ul. Piotrkowska
250
240
2 293
2 594
Razem
36
Strona 38
Kompleksowa analiza przeprowadzona przez MOPR w 2011 roku, dotycząca sytuacji bytowej
mieszkańców oraz dominujących w środowisku problemów wykazała, iż najpilniejszej interwencji
wymaga dzielnica Groszowice.
Dlatego w latach 2012-2013 realizowany był Program Aktywności Lokalnej „CHCEMY-MOŻEMYDZIAŁAMY” przeznaczony właśnie dla mieszkańców Groszowic. Jego celem generalnym było
wzmocnienie środowiska lokalnego poprzez zwiększenie aktywności środowiska lokalnego, zwiększenie
poziomu wiedzy na temat problemów i potrzeb mieszkańców oraz wsparcie członków społeczności
lokalnej w podejmowaniu aktywności w zakresie rozwiązywania własnych problemów i poprawy
standardów życia w dzielnicy. Program zakładał także aktywizację mieszkańców poprzez działania na
rzecz tej dzielnicy. W okresie tym umowy o przystąpieniu do PAL podpisano z 21 osobami, w roku 2013
z 11 uczestnikami. W ramach programu w 2013 r. organizowano następujące formy wsparcia:
 konsultacje indywidualne dla każdego z uczestników projektu z doradcą zawodowym
i psychologiem,
 warsztaty aktywnego poszukiwania pracy dla wszystkich uczestników programu,
 impreza z okazji Dnia Dziecka skierowana do uczestników programu oraz osób z ich otoczenia.
Miała ona na celu integrację mieszkańców Dzielnicy (uczestniczyło w niej ponad 350 osób).
Opieka nad dzieckiem
W 2013 roku w Opolu funkcjonowało 138 rodzin zastępczych, w których przebywało 190 dzieci.
Większość z nich to rodziny spokrewnione z dziećmi. Na pokrycie części kosztów utrzymania dzieci
umieszczonych w tych rodzinach przyznano wsparcie w wysokości ponad 2,3 mln zł.
Wychowankowie z rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych otrzymali pomoc
pieniężną – w zależności od potrzeb – na kontynuowanie nauki, zagospodarowanie i usamodzielnienie
się.
Rośnie liczba dzieci pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki domu rodzinnego. Narastają
problemy dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. Część rodzin zastępczych spokrewnionych
z dzieckiem nie radzi sobie ze złożonym problemem wychowawczym. Brakuje także zawodowych
rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. Dlatego MOPR w Opolu od kilku lat prowadzi
kampanię na rzecz rodzicielstwa zastępczego w celu pozyskania nowych kandydatów do pełnienia
funkcji rodziców zastępczych. Ośrodek prowadzi także liczne działania wspierające, w tym
o charakterze edukacyjnym i motywującym.
Ponadto rodzinom przeżywającym trudności wychowawcze oferowane jest wsparcie asystenta rodziny.
W 2013 r. pomocą asystenta objęto 39 rodzin, w których wychowuje się 83 dzieci.
37
Strona 39
Opieka nad osobami starszymi i długotrwale chorymi
Osoby starsze i długotrwale chore otrzymały pomoc finansową i objęte zostały systemem usług
opiekuńczych. W omawianym okresie z powodu długotrwałej choroby i niepełnosprawności z pomocy
finansowej skorzystało 579 rodzin.
Pomoc w formie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania lub specjalistycznych usług opiekuńczych
zorganizowano dla 197 osób. Środki przeznaczone na ten cel to ponad 1,7 mln zł.
Część z nich korzystała z oferty domów dziennego pobytu w Opolu, które promują aktywny sposób
życia oparty na idei samorealizacji i rozwoju zainteresowań. W 2013 roku w Opolu funkcjonowały trzy
takie placówki: Dom Dziennego Pobytu „Złota Jesień” przy ul. Hubala 4, Dom Dziennego Pobytu
„Magda – Maria” przy ul. Barlickiego 1-3 oraz Dom Dziennego Pobytu „Malinka” przy ul. Piotrkowskiej
2. Placówki te zapewniają także wyżywienie. Z usług oferowanych przez te placówki średnio w miesiącu
korzystało ok. 700 osób.
Celem tych działań jest utrzymanie starszego człowieka w jak najlepszej kondycji i możliwie jak
najdłużej w jego własnym, znanym mu środowisku.
Specjalnym wsparciem obejmowane są również osoby niepełnosprawne i ich rodziny. Oferowana jest
im pomoc finansowa, pomoc w formie usług opiekuńczych oraz możliwość korzystania z oferty dwóch
środowiskowych
domów
samopomocy
–
Środowiskowego
Domu
Samopomocy
dla
Osób
z Zaburzeniami Psychicznymi Magnolia oraz Środowiskowego Domu Samopomocy dla Dzieci
i Młodzieży. W 2013 z różnych form pomocy skorzystało 759 rodzin osób niepełnosprawnych.
Pomoc osobom wymagającym całodobowej opieki
MOPR zapewnia pomoc osobom, które z racji wieku, choroby lub niepełnosprawności nie są zdolne do
samodzielnej egzystencji. W dwóch tego typu placówkach na terenie Opola przebywało w ubiegłym
roku 174 osób. W DPS poza Opolem przebywało 106 osób17.
Tabela 30. Dynamika wzrostu dotycząca DPS w latach 2009-2013
(dotyczy osób z miasta Opola, za pobyt których koszty pokrywa MOPR w Opolu)
Wyszczególnienie
2009
2010
2011
2012
2013
Liczba osób znajdujących się
w DPS na terenie miasta Opola
83
88
87
87
147
Koszt poniesiony przez gminę
Opole za osoby znajdujące się
w DPS na terenie miasta Opola
1 057 474
1 089 150
1 415 591
1 548 022
1 713 902
87
87
103
102
106
12 60 843
1 406 787
1 754 105
2 028 928
2 123 965
Liczba osób znajdujących się
w DPS poza Opolem
Koszt poniesiony przez gminę
Opole za osoby znajdujące się
w DPS poza Opolem
Do DPS poza Opolem wysyłane są osoby w sytuacji braku miejsc w DPS w Opolu bądź, gdy dana osoba wymaga
specjalistycznej opieki, której nie mogą zapewnić opolskie domy pomocy społecznej (np. dla osób psychicznie i nerwowo
chorych). Zawsze są to jednak DPS najbliżej miejsca pierwotnego zamieszkania danej osoby – zwykle w Prószkowie i Branicach.
17
38
Strona 40
W omawianym okresie wpłynęły 94 wnioski dotyczące skierowania do Domów Pomocy Społecznej.
Wydano 62 decyzje kierujące. Miasto finansuje częściowo koszt pobytu w DPS. Wartość
dofinansowania z budżetu miasta w 2013 roku wynosiła ponad 3,8 mln zł.
Dożywianie
MOPR od kilku lat realizuje program rządowy Pomoc państwa w zakresie dożywiania.
W 2013 r. pomocą objęto 2075 osób i rodzin. Część osób korzysta nieodpłatnie z gorących posiłków
(376), inni otrzymują zasiłki celowe na zakup żywności (1 865 rodziny).
Pomoc osobom bezrobotnym
Bezrobocie jest zjawiskiem, które wpływa niekorzystnie na sytuację poszczególnych osób, rodzin oraz
całej społeczności lokalnej. Szczególnie długotrwałe związane jest z obniżeniem standardu
materialnego życia nie tylko samego bezrobotnego, ale i całej jego rodziny. Poza ubóstwem jest jedną
z najczęstszych przyczyn korzystania z systemu opieki społecznej.
Działający w Opolu Klub Integracji Społecznej, którego celem jest aktywizacja osób bezrobotnych
i poszukujących pracy objął wsparciem 382 osoby. W wyniku współpracy z Klubem 54 osoby podjęły
zatrudnienie na otwartym rynku pracy.
Ponadto w 2013 roku KIS realizował:
 Program
prac
społecznie
użytecznych
dla
osób
bezrobotnych
bez
prawa
do zasiłku. Tą formą wsparcia objęto 23 osoby miesięcznie. Wykonywały one prace na rzecz
instytucji publicznych (m.in. Muzeum Wsi Opolskiej, Ogrodu Zoologicznego, Zakładu
Komunalnego, Przedszkola Publicznego Nr 25).
 Program
zatrudnienia
wspieranego
w
formie
robót
publicznych.
Objęto
nim
23 osoby. Pracowały one na rzecz Ogrodu Zoologicznego, Zakładu Komunalnego oraz
Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji.
 Projekt finansowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu
Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Działaniami objęto 15 osób.
Uczestniczyły one w kompleksowych działaniach integracyjnych i aktywizacyjnych. Przez cały
okres realizacji projektu 13 uczestników wykonywało prace na rzecz miejskich jednostek
organizacyjnych.
 Program aktywizacji społeczno-zawodowej bezrobotnych oraz nieaktywnych zawodowo
klientów MOPR Moja praca – Moja przyszłość (dofinansowany ze środków EFS w ramach
PO KL). Celem programu jest zwiększenie potencjału społeczno-zawodowego osób
pozostających bez pracy, w tym usamodzielniających się wychowanków, opuszczających
rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz wsparcie integracji społecznej
i zawodowej osób niepełnosprawnych. W 2013 r. w projekcie uczestniczyło 75 osób w wieku
aktywności zawodowej, wymagających intensywnej aktywizacji. Kontrakty socjalne podpisało
39
Strona 41
natomiast 64 osoby. Po zakończeniu projektu 13 osób podjęło zatrudnienie. Wartość projektu
w 2013 r. wyniosła 605,2 tys. zł w tym dofinansowanie z PO KL 541,6 tys. zł. Podsumowując
projekt, warto dodać, iż od początku jego powstania, czyli od roku 2008, stałe zatrudnienie
znajduje ok. 30% jego beneficjentów.
Drugim
równoległym
działaniem
była
realizacja
Programu
Aktywności
Lokalnej
dla mieszkańców dzielnicy Groszowice (zob. wyżej).
Klub Integracji Społecznej jest również organizatorem i nadzoruje prace wykonywane przez osoby
skazane na karę ograniczenia wolności oraz wykonanie w zamian prac społecznie użytecznych.
W 2013 r. sąd skierował do tego typu pracy 85 osób, z czego 5 podjęło zatrudnienie. Osoby te wykonały
w przeciągu roku 9093 godzin prac społecznie użytecznych na rzecz podopiecznych MOPR.
Pomoc osobom bezdomnym
Istotnym zagrożeniem powodującym wykluczenie społeczne jest bezdomność. Rodziny, które nie są
w stanie same utrzymać mieszkania kierowane są do Ośrodka Readaptacji Społecznej „Szansa”.
Placówka ta nie tylko udziela schronienia osobom bez własnego domu, ale prowadzi również działania
o charakterze motywacyjnym i readaptacyjnym, których głównych celem jest adaptacja społeczna osób
wykluczonych i często żyjących przez wiele lat w warunkach urągających ludzkiej godności,
na marginesie życia społecznego. W roku 2013 Ośrodek „Szansa” udzielił schronienia 141 osobom.
W okresie tym 20 osób osiągnęło samodzielność życiową, mogąc opuścić ośrodek.
Wsparcie środowiskowe i socjalne osób niepełnosprawnych
Uchwałą Nr LXXV/809/10 Rada Miasta Opola w dniu 9 listopada 2010 r. uchwaliła „Miejski program
działań na rzecz osób niepełnosprawnych w mieście Opolu na lata 2011-2015”. Prezydent zarządzeniem
przyjmuje do realizacji harmonogram działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Opolu na dany rok
kalendarzowy, oparty na zadaniach szczegółowych wynikających z celów zawartych w ww. programie.
W realizację tych zadań zaangażowane są miejskie jednostki organizacyjne oraz organizacje
pozarządowe działające na rzecz osób niepełnosprawnych18.
W 2013 r. z różnych form pomocy skorzystało 759 rodzin osób niepełnosprawnych. Poza pomocą
finansową (refundacja recept, koszty rehabilitacji, dofinansowanie zakupu sprzętu rehabilitacyjnego)
osoby chore są kierowane przez pracowników socjalnych na komisję orzecznictwa do celów poza
rentowych. W przypadku uzyskania umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności MOPR
przyznaje osobie niepełnosprawnej nieposiadającej dochodu pomoc finansową w formie zasiłku
stałego.
Informacja o realizacji w 2013 roku zadań ujętych w Miejskim programie działań na rzecz osób niepełnosprawnych
w mieście Opolu na lata 2011-2015” prezentowana była na sesji Rady Miasta Opola 24 kwietnia 2014 r.
18
40
Strona 42
Osoby niepełnosprawne, wymagające pomocy w miejscu zamieszkania, korzystają z usług
opiekuńczych. W 2013 r. z tej formy pomocy skorzystało 197 osób.
Ponadto 110 osób skorzystało w 2013 r. z usług dwóch Środowiskowych Domów Samopomocy. Do tego
typu placówek wsparcia dziennego MOPR kieruje osoby z zaburzeniami psychicznymi.
Osoby wymagające wsparcia z powodu niepełnosprawności wynikającej z podeszłego wieku kierowane
są do placówek wsparcia dziennego – domów dziennego pobytu. Osoby wymagające całodobowej
opieki MOPR kieruje do domów pomocy społecznej.
We wrześniu 2013 r. MOPR był współorganizatorem XII Opolskich Dni Niepełnosprawnych pod
hasłem „Jesteśmy z Wami". Na Placu Wolności rozstawiono stragany, na których wystawiały prace
swoich podopiecznych domy pomocy społecznej i inne placówki. Na scenie zaprezentowały się
orkiestry, kapele, chóry i zespoły folklorystyczne. Z licznych atrakcji skorzystało ponad 1500 osób.
Dla osób niepełnosprawnych jest to wspaniała okazja, aby „wyjść z cienia”, integrując się
z mieszkańcami Opola, a zwłaszcza pochwalić wieloma dokonaniami z zakresu kultury i sztuki.
XII Opolskie Dni Niepełnosprawnych – przekazanie niepełnosprawnym kluczy do miasta
(fot.: http://www.zaz.branice.info/aktualnosci/124-12-opolskie-dni-niepelnosprawnych; dostęp: 4.09.2014 r.)
Podsumowanie:

Opole realizuje rozwiniętą politykę pomocy społecznej, kierowanej do osób ubogich,
wyalienowanych, zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz starszych.

Z różnych form świadczeń pomocy społecznej w ubiegłym roku skorzystało prawie 2600
osób.


Liczba świadczeniobiorców wzrosła o 13% w stosunku do roku 2012.
Najczęstszymi powodami przyznania pomocy były: ubóstwo, długotrwała lub ciężka
choroba, bezrobocie, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzeniu gospodarstwa domowego, niepełnosprawność.
41
Strona 43
WSPIERANIE ROZWOJU INICJATYW
SPOŁECZNYCH
Na jakość naszego życia, jak pokazują najnowsze badania, nie tylko wpływa to, ile zarabiamy, jaki jest
stan naszego konta i nasze zdolności do zaspokajania rosnących potrzeb, a nawet otoczenie czy
środowisko, w którym żyjemy. Do pełni szczęścia, należy do tych elementów dodać również stopień
zaangażowania się w życie społeczności, w której żyjemy. Niesie to ze sobą wiele nienamacalnych
korzyści, jak np. poczucie przynależności, sprawstwa, uznania społecznego, a więc te pozycje, bez
których nie ma mowy o zaspokojeniu ludzkich pragnień i własnej piramidy potrzeb. Dochodzą do tego
również niepoliczalne korzyści dla otoczenia, które jest adresatem naszej działalności społecznej bądź
może z niej w jakiś sposób czerpać. Od tego wszystkiego już tylko krok do uformowania się
społeczeństwa obywatelskiego z prawdziwego zdarzenia…
Samorząd Opola stale podejmuje inicjatywy sprzyjające budowie społeczeństwa obywatelskiego.
Są to m.in. następujące działania:
 rozwój współpracy z opolskim III sektorem m.in. poprzez zlecanie do realizacji zadań
publicznych w trybie konkursowym i pozakonkursowym;
 poszerzanie współpracy pomiędzy samorządem a radami dzielnic;
 prowadzenie konsultacji społecznych w istotnych dla mieszkańców sprawach;
 edukowanie mieszkańców w zakresie ekologii.
III sektor w Opolu
Organizacje pozarządowe są ważnym partnerem w rozwoju miasta. Stale rosnącej aktywności
organizacji pozarządowych sprzyjają działania samorządu, wspierające ich działalność.
W Opolu tzw. III sektor wspierany jest w ramach rokrocznie uchwalanego Programu współpracy
miasta Opola z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami. Jego głównym
celem jest aktywizacja społeczeństwa w rozwiązywaniu lokalnych problemów oraz promowanie
i wzmacnianie aktywności oraz partycypacji społecznej. Sam program co roku poddawany jest
szerokim konsultacjom tak, aby w jak największym stopniu spełniał oczekiwania organizacji
pozarządowych i odpowiadał ich potrzebom.
Koordynację i organizację współpracy powierzono Biuru Organizacji Pozarządowych (BOP) oraz
działającemu przy nim Miejskiemu Centrum Organizacji Pozarządowych (MCOP).
42
Strona 44
W 2013 r. w ramach wsparcia działalności organizacji pozarządowych MCOP udostępniało swoje sale
oraz wyposażenie na potrzeby organizacji III sektora. Organizowano w nich kursy, prelekcje
i warsztaty, w głównej mierze adresowane do seniorów i młodych mieszkańców Opola.
Ponadto
w
okresie
sprawozdawczym
zainaugurowano
działanie
Akademii
III
sektora.
Stworzono tym samym platformę spotkań mieszkańców Opola ze znanymi liderami społeczności
lokalnej oraz organizacji pozarządowych.
W ramach otwartych konkursów ofert oraz w trybie pozakonkursowym organizacjom powierzono do
realizacji szereg zadań publicznych. Ogółem wsparcie finansowe w 2013 r. otrzymało 269 zadań
realizowanych przez organizacje III sektora. Miasto przekazało organizacjom pozarządowym dotacje
celowe na organizację szeregu imprez o randze regionalnej i ogólnopolskiej. Do najbardziej znaczących
należą:
 III Rodzinny Piknik nad Odrą,
 Ulica Kultury vol. 5,
 V Przegląd Twórczości Artystycznej „Młode Opole 2013”,
 Konkurs Muzyczne Opole,
 Szuflada Literacka – cykl niebanalnych spotkań autorskich,
 Kultura w Formacie A2,
 XV mistrzostwa Polski Mażoretek wraz z XIII Międzynarodowymi Spotkaniami Mażoretek
Tamburmajorek i Chearleederek.
Ponadto samorząd współorganizował Senioriadę – międzypokoleniową imprezę promującą aktywność
ruchową i społeczną wśród osób po 50 roku życia.
Stałym elementem pomocy miasta na rzecz organizacji pozarządowych jest promocja ich działalności
oraz pomoc w pozyskiwaniu funduszy w ramach kampanii przekaż 1% podatku dochodowego.
Przedstawiciele miasta pomagali także nowopowstającym stowarzyszeniom w tworzeniu statutów
i przygotowaniu dokumentacji rejestrowej.
Jedna z imprez zorganizowanych przez BOP – Piknik Rodzinny nad Odrą
(fot.: www.trzecisektor.opole.pl; dostęp: 03.09.2014 r.)
Do zadań realizowanych przez BOP należy również wpieranie i organizacja wolontariatu na terenie
miasta. W 2013 r. w MCOP organizowano spotkania koordynatorów grup wolontariackich. Ponadto
43
Strona 45
przeprowadzono badanie ankietowe dot. rozwoju wolontariatu w Opolu. Miało ono na celu
oszacowanie liczby osób udzielających się w charakterze wolontariuszy oraz zmierzenie poziomu
zapotrzebowania na ich pomoc na terenie miasta. W ankiecie zapytano również o potrzeby organizacji
w zakresie szkolenia wolontariuszy i organizacji ich pracy.
Z danych uzyskanych w badaniu wynika, że 46 organizacji, instytucji i szkół zrzesza 460 wolontariuszy.
W dalszej kolejności planowane jest stworzenie Internetowego Pośrednictwa Wolontariatu. Zgodnie z
założeniem zostanie utworzona opolska baza zawierająca dane wolontariuszy, dane osób
zainteresowanych ich pomocą (wolontariat indywidualny) oraz współpracą ze społecznikami
(organizacje, jednostki, firmy).
W okresie sprawozdawczym MCOP nawiązało współpracę z kieleckim Centrum Wolontariatu, które
dzięki środkom pozyskanym w ramach programu Młodzież w działaniu przeprowadziło w Opolu cykl
szkoleń nt. pozyskiwania środków w ramach tego programu oraz warsztaty dla wolontariuszy.
Plakat zapraszający na Opolskie Korby – Festiwal Wolontariatu
Źródło: http://www.trzecisektor.opole.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=984%3Aopolskie-korby-festiwalwolontariatu-11-12102013&catid=63%3Aaktualnoci&Itemid=1&lang=pl (dostęp:01.09.2014 r.)
W ramach promocji tej pięknej idei w październiku 2013 r. zorganizowany został po raz drugi Festiwal
Wolontariatu. Festiwal przybliża mieszkańcom praktyczną stronę wolontariatu, a także uzmysławia
jego znaczenie dla lokalnej społeczności. Jest on również okazją do corocznego podsumowania
działania wolontariatu w mieście.
Pracę wolontariuszy organizuje również Biuro Wolontariatu Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie
(MOPR). W 2013 r. podpisano 125 umów o współpracy wolontarystycznej. Wolontariusze MOPR
podejmowali pracę w placówkach, z którymi ośrodek miał podpisane umowy o współpracy. Wspierali
także opolskie rodziny w ramach wolontariatu indywidualnego. Ponadto wolontariusze aktywnie
uczestniczyli w organizacji imprez plenerowych z okazji Dni Seniora czy Światowego Dnia Inwalidy.
Aglo-współpraca. Powstanie Stowarzyszenia Aglomeracja Opolska
Wśród ważnych organizacji III sektora w Opolu znajdziemy również takie, których powstanie
zainicjowała, nie inicjatywa oddolna aktywistów i wolontariuszy, lecz wręcz przeciwnie – dla których
pomysłodawcą był sam samorząd terytorialny. Takim przykładem jest, bardzo ważna dla przyszłości
44
Strona 46
Opola i jego otoczenia, Aglomeracja Opolska. Stowarzyszenie to jest płaszczyzną współpracy 21 gmin
województwa opolskiego19. Misją parterów jest przezwyciężanie trudności i barier hamujących rozwój
społeczno-gospodarczy, znacząca poprawa konkurencyjności całego regionu, a także wzrost jakości
życia mieszkańców AO. Stowarzyszenie powołane zostało na zebraniu założycielskim 16 października
2013 r., natomiast jego rejestracja w krajowym rejestrze sądowym nastąpiła niespełna miesiąc później
– 14 listopada 2013 r.
Stowarzyszenie kontynuować będzie działania zainicjowane w 2012 r. przez gminy, które wówczas
przystąpiły do Porozumienia w sprawie utworzenia AO. Ich głównym celem jest poprawa warunków
życia
jej
Niezwykle
istotne
mieszkańców
będą
również
oraz
zwiększenie
zadania
związane z
konkurencyjności
wykorzystaniem
funduszy
gospodarki.
unijnych,
z których w perspektywie 2014-2020 Aglomeracja Opolska korzystać będzie w formule
Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Będzie ona pełnić wobec władz regionalnych i krajowych
rolę Związku ZIT, a działalność Biura Stowarzyszenia dofinansowana będzie z funduszy Unii
Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020. Na realizację ZIT
w RPO WO 2014-2020 przeznaczono kwotę 62,1 mln euro. W porozumieniu z Ministerstwem
Infrastruktury i Rozwoju oraz z Zarządem Województwa Opolskiego trwają prace nad opracowaniem
Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.
W 2013 r. odbyło się 5 posiedzeń Zgromadzenia, 1 spotkanie zespołu roboczego Turystyka oraz 1
spotkanie zespołu roboczego Gospodarka i innowacje. Opracowano wstępne propozycje pakietów
pobytowych na terenie AO. We współpracy z Opolskim Centrum Rozwoju Gospodarki pracowano nad
określeniem kryteriów oceny terenów inwestycyjnych AO oraz ich klasyfikacją. Powstały ranking
wykorzystany został między innymi w trakcie prac nad Strategią Zintegrowanych Inwestycji
Terytorialnych AO. Od listopada 2013 r. dostępna jest również strona internetowa www.aglomeracjaopolska.pl.
Spotkanie zespołu gospodarka i innowacje, Zgromadzenie Aglomeracji Opolskiej 06.06.2013 r. (Fot.: archiwum UM Opole)
Ponadto rozpoczęto realizację projektu pn. Zintegrowany rozwój Aglomeracji Opolskiej, który
otrzymał dofinansowanie w ramach PO PT 2007-2013. Jego Liderem jest miasto Opole, natomiast
partnerami – wszyscy członkowie AO. W ramach projektu opracowany zostanie najważniejszy
dokument strategiczny obszaru funkcjonalnego - Strategia rozwoju Aglomeracji Opolskiej na lata
Uchwałą Zarządu Stowarzyszenia Aglomeracja Opolska nr 7/2014 z dnia 19 marca 2014 r. w poczet członków zwyczajnych
Stowarzyszenia jako 21 przyjęta została Gmina Tułowice.
19
45
Strona 47
2014-2020. Wyznaczy on priorytety i cele rozwojowe Aglomeracji, wskaże jej mocne i słabe strony oraz
zdefiniuje działania, które należy podjąć, aby wykorzystać atuty jakimi dysponuje Aglomeracja.
Ponadto, dzięki otrzymanemu dofinansowaniu powstaną dokumenty szczegółowo diagnozujące dwa
niezwykle istotne dla AO obszary: gospodarkę i transport: Program rozwoju gospodarczego
Aglomeracji Opolskiej do 2020 roku, Studium komunikacyjne Aglomeracji Opolskiej. Ostatnim
komponentem projektu będą dokumenty dotyczące budowy Optycznej Sieci Teleinformatycznej
Aglomeracji Opolskiej (OSTA).
Spotkania Zespołu roboczego
ds. opracowania Strategii rozwoju Aglomeracji Opolskiej na lata 2014-2020 (Fot.: archiwum UM Opola)
Rady dzielnic
Na rzecz rozwoju samorządności Opolan działają również rady dzielnic, które stanowią jednostki
pomocnicze miasta. Zadaniem dzielnic jest aktywizacja społeczności lokalnych.
W ubiegłym roku rady dzielnic ponownie otrzymały możliwość ubiegania się o dofinansowanie zadań
inwestycyjnych. Na ten cel w budżecie miasta zabezpieczono 700 tys. zł (w roku 2012 – 400 tys. zł).
Wpłynęły 34 wnioski z propozycjami inwestycji do realizacji na terenie poszczególnych dzielnic. Każdy
z wniosków został zaopiniowany i oceniony przez powołaną w tym celu komisję. Dokonała ona wyboru
12 wniosków do realizacji. Lista wszystkich propozycji znajduje się na stronie internetowej miasta 20.
Najwięcej wniosków złożyły dzielnice: Szczepanowice-Wójtowa Wieś – 8 i Groszowice – 6. Zadania
dotyczyły głównie modernizacji infrastruktury sportowej i drogowej. Najdroższy projekt Dzielnicy
Szczepanowice-Wójtowa Wieś mający na celu poprawę bezpieczeństwa w ruchu pojazdów i pieszych na
ulicach: Stawowej, Wasylewskiego i Kwoczka poprzez wyrównanie i uzupełnienie ubytków otrzymał
dofinansowanie w wysokości ponad 125 tys. zł.
W ubiegłym roku mieszkańcy dzielnicy Nowa Wieś Królewska złożyli wniosek na realizację zadania
publicznego w ramach Inicjatywy Lokalnej. Był to pierwszy tego typu wniosek, choć uchwałę
umożliwiającą realizację zadania publicznego w ramach Inicjatywy Lokalnej Rada Miasta Opola
podjęła już w październiku 2011 r. Sukces pierwszej w Opolu Inicjatywy Lokalnej jest efektem
http://www.opole.pl/urzad/artykuly/34406-35135-Article
Ogloszenie_o_wyborze_wnioskow_na_zadania_zglaszane_przez_Rady_Dzielnic_#paragraph3263.
20
46
Strona 48
współpracy młodych ludzi aktywnie uprawiających skateboarding z Radą Dzielnicy Nowa Wieś
Królewska. Całość przedsięwzięcia realizowana była w ramach ogólnopolskiej akcji „Masz głos, masz
wybór” organizowanej przez Fundację im. Stefana Batorego, mającej na celu aktywizację społeczności
lokalnych i budowanie „mostów współpracy” pomiędzy mieszkańcami a władzami gminy. W Opolu ta
współpraca zaowocowała powstaniem skate-spotu na terenie dzielnicy Nowa Wieś Królewska.
Inwestycja zrealizowana w ramach Inicjatywy Lokalnej
(fot.: http://rada-nwk.opole.pl/?p=1360; dostęp: 01.09.2014 r.)
W celu zwiększenia aktywności środowiska lokalnego oraz potencjału społeczno-zawodowego osób w
wieku produkcyjnym, w tym klientów MOPR realizowany jest Program Aktywności Lokalnej (PAL)
„CHCEMY - MOŻEMY – DZIAŁAMY”. Jest on jednym z komponentów systemowego projektu Moja
praca – moja przyszłość. Programy Aktywności Lokalnej skierowane są do osób w ramach konkretnego
środowiska. W Opolu są to mieszkańcy dzielnicy Groszowice.
W okresie objętym sprawozdaniem umowy o przystąpieniu do PAL podpisano z 11 osobami (więcej na
ten temat w podrozdziale Wsparcie i Opieka Społeczna).
Ponadto utworzony został Punkt Informacji Obywatelskiej, w którym uczestnicy PAL oraz mieszkańcy
Groszowic mogą skorzystać z bezpłatnego poradnictwa specjalistycznego, w tym usług radcy prawnego,
doradcy zawodowego oraz psychologa.
Podsumowanie:

Organizacje pozarządowe, seniorów oraz wolontariuszy wspiera Biuro Organizacji
Pozarządowych (BOP) oraz działające przy nim Miejskie Centrum Organizacji
Pozarządowych (MCOP).

III sektor wspierany jest w ramach rokrocznie uchwalanego Programu współpracy
miasta Opola z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami.

W 2013 roku, obok wielu imprez i eventów ukierunkowanych na promocję III sektora,
zainicjowano działanie Akademii III Sektora.

Na funkcjonowanie rad dzielnic zabezpieczono w budżecie 700 tys. zł (dla porównania
w roku 2012 było to raptem 400 tys. zł).

Zrealizowano pierwszą inwestycję w ramach miejskiego programu Inicjatywy Lokalnej –
skate-spot w dzielnicy Nowa Wieś Królewska.
47
Strona 49
II. MIASTO „OD PODSZEWKI”
GOSPODARKA KOMUNALNA
I INFRASTRUKTURA
Od zarania dziejów miasto od wsi różnicowała przede wszystkim rozwinięta infrastruktura komunalna.
To ona, na co dzień, ułatwiała i po dziś dzień ułatwia nam życie, dostarczając szeregu usług
i udogodnień, niedostępnych na terenach wiejskich. Dobrze zarządzane miasto musi nieustannie
inwestować w swoją infrastrukturę, tak, aby nadążać za rosnącymi potrzebami społecznymi
i oczekiwaniami mieszkańców. Niedoinwestowana infrastruktura może przysporzyć wiele poważnych
kłopotów miastu i na wiele lat postawić szlaban dalszemu jego rozwojowi. Aby temu przeciwdziałać
w Opolu na bieżąco, ale i w sposób strategiczny planuje się konieczne inwestycje…
W 2013 r. Opole, podobnie jak inne polskie gminy, przechodziło tzw. rewolucję śmieciową w związku
z nową ustawą o gospodarowaniu odpadami. Wprowadzone zmiany mają
polepszyć proces
selektywnej zbiórki rosnącej ilości odpadów oraz usunąć problem „dzikich wysypisk”. Od momentu
wprowadzenia tych zmian upłynęło zbyt mało czasu, aby można było obiektywnie ocenić ich
skuteczność.
Gospodarka odpadami – nowe zadania gminy
Na podstawie Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach od 1 lipca 2013 roku na
UM Opola spadł obowiązek organizacji odbioru odpadów komunalnych od wszystkich właścicieli
nieruchomości na terenie miasta. W tym celu 27 września 2013 roku w Zakładzie Komunalnym
powołano Dział Zarządzania Gospodarką Odpadami Komunalnymi (Dział ZGOK). Podjął on
współpracę z Wydziałem Infrastruktury Technicznej i Gospodarki Komunalnej (ITGK) UM Opola.
Nowym
systemem
gospodarowania
odpadami
objęto
wszystkie
nieruchomości,
łącznie
z niezamieszkanymi, na których powstają odpady komunalne. Wybraną metodą naliczania opłaty za
gospodarowanie
odpadami
komunalnymi
dla
nieruchomości
zamieszkałych
jest
metoda
„na mieszkańca”, a w przypadku nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady
komunalne, opłata naliczana jest od każdego pojemnika, zależnie od wielkości z uwzględnieniem
częstotliwości wywozu.
W 2013 roku Dział ZGOK przeprowadził kampanię edukacyjno-informacyjną wśród mieszkańców,
dotyczącą przyjętych zasad nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi (były to m.in.
48
Strona 50
ulotki, publikacje prasowe, książeczka dla dzieci „Bądź Eko”, happening, spotkanie informacyjne,
strona internetowa www.smieciopolis.opole.pl, prezentacje video dotyczące sposobu wypełniania
deklaracji śmieciowej). W zakres kampanii wchodziła również pomoc mieszkańcom w wypełnianiu
deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na specjalnym stoisku
w Ratuszu w okresie kwiecień – maj 2013 roku.
Zgodnie z danymi z Referatu Wymiaru Opłaty za Gospodarowanie Odpadami Komunalnymi UM
Opola, na koniec 2013 roku opolanie złożyli prawie 33 tys. tzw. deklaracji śmieciowych. Tym samym
opłatą zostało objętych nieco ponad 94 tys. mieszkańców miasta. Jeśli chodzi o wybór sposobu
odprowadzania odpadów, na wersję zdecydowanie bardziej ekologiczną – pełną segregację odpadów –
zgodziło się ponad 88 tys. obywateli miasta. Koszty związane z wprowadzeniem nowego systemu
gospodarowania odpadami wyniosły ponad 9,7 mln zł. Niemniej jednak, wpływy z tytułu tzw. opłaty
śmieciowej przekroczyły 11,2 mln zł.
„Opłata śmieciowa”, czyli właściwie opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszczana jest
przez właścicieli nieruchomości bez wezwania w terminie do 10 dnia każdego miesiąca. Szczegóły
odnośnie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi prezentuje poniższa tabela.
Tabela 31. Informacja o opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi w Opolu
Kryterium
Dane na 31.12.2013 r.
Liczba złożonych deklaracji na
odpady komunalne
W tym:
Nieruchomości zamieszkałe
Nieruchomości niezamieszkałe
Nieruchomości mieszane
Liczba mieszkańców objętych
opłatą
W tym:
32 732
Liczba mieszkańców, którzy
zadeklarowali segregację
odpadów
31 348
1 108
276
94 047 osób
88 257 osób
Wpływ z tytułu opłaty
11 243 321 zł
Koszty związane z wprowadzeniem
nowego systemu
9 773 495 zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Referatu Wymiaru Opłat za Gospodarowanie Odpadami Komunalnymi
Urzędu Miasta Opola.
Pieniądze „na śmieci” – inwestycje infrastrukturalne
Nowym zadaniem gminy, związanym z ogólnopolską reformą systemu gospodarowania odpadami, jest
zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów
Komunalnych (RIPOK). Dla osiągnięcia tego celu konieczne są inwestycje na Miejskim Składowisku
Odpadów, które podjął już Zakład Komunalny.
Zakład Komunalny w Opolu jest w trakcie realizacji dużej inwestycji o długofalowym znaczeniu dla
miasta jako zarządcy RIPOK pn. „Kompleksowa rozbudowa Miejskiego Składowiska Odpadów
49
Strona 51
w Opolu, jako element regionalnego ZZO”. Najważniejszą częścią projektu jest zadanie pn. „Budowa II
kwatery składowania odpadów – kontynuacja – 2 i 3 etap oraz zakup rozdrabniarki do odpadów
wielkogabarytowych”. Faktyczne nakłady poniesione na realizację tej inwestycji w 2013 r. (stan na
dzień 31 grudnia) wyniosły ponad 6,4 mln zł. W roku 2013 wykonano przeważającą część
zaplanowanych prac; z uwagi na niewielkie opóźnienia zakończenie robót budowalnych miało miejsce
20.02.2014 roku.
W ramach tego projektu kolejne, już nieco mniejsze, zadania – m.in. zakup rozdrabniarki do odpadów
wielkogabarytowych – realizowane są w roku bieżącym i zaplanowane na 2015.
W ubiegłym roku zakończono realizację innego ważnego projektu, realizowanego na terenie Miejskiego
Składowiska Odpadów, pn. „Budowa magazynu czasowego przechowywania odpadów niebezpiecznych
(MPZON) – II etap”. Wydatki w roku 2013 sięgnęły ponad 1,6 mln zł. Przeznaczone zostały na budowę
magazynu, placu, drogi dojazdowej oraz dostarczenie i montaż odpowiedniego sprzętu i wyposażenia.
Zakład Komunalny pozwolenie na użytkowanie magazynu otrzymał 26.11.2013 roku.
Podziemne sieci miasta – wodociągi i kanalizacja
Właścicielem sieci wodociągowych i kanalizacyjnych w Opolu jest spółka (w ponad 90% należąca do
Gminy Opole) Wodociągi i Kanalizacja w Opolu Sp. z o.o. (WiK). Odpowiada ona m.in. za pobór,
uzdatnianie i dostawę wody oraz odbiór, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w tym również
ścieków deszczowych. Prowadzi swoją działalność nie tylko na terenie gminy Opole, ale również na
terenie gmin Aglomeracji Opolskiej (np. części gminy Łubniany, Dąbrowa, Komprachcice, Tarnów
Opolski i Turawa).
W związku z realizacją projektu pn. „TRIAS Opolski – ochrona zbiornika wód podziemnych dla
aglomeracji Opole, Prószków, Tarnów Opolski” w ramach funduszy unijnych, liczba obsługiwanych
kontrahentów znacząco wzrosła w ostatnich latach. Na koniec 2013 r. zarejestrowanych było 17 267
kontrahentów, a liczba obsługiwanych mieszkańców wyniosła 122 400 z terenu Opola oraz 20 400
z terenu gmin ościennych.
Tabela 32. Zaopatrzenie w wodę oraz odprowadzenie ścieków w roku 2012 i 2013
Zaopatrzenie w wodę [m3]
2012
7 060 000
Zbiorowe odprowadzanie ścieków [m3]
2013
% zmiany
R/R
2012
2013
% zmiany
R/R
6 849 100
97
7 199 500
7 135 300
99,1
Źródło: Sprawozdanie z działalności spółki za 2013 rok, WiK Sp. z o.o. w Opolu, Opole 2014.
Zmniejszenie zużycia wody oraz ilości odprowadzanych ścieków można tłumaczyć przyczynami
społecznymi – migracją zarobkową poza granice kraju, migracją mieszkańców Opola na obszary
50
Strona 52
wiejskie oraz technicznymi – modernizacją sieci wewnętrznych położonych na terenach spółdzielni
mieszkaniowych, a także racjonalizacją zużycia (w tym strat) wody w pojedynczych gospodarstwach
domowych.
Gęstość sieci wodociągowej w Opolu w 2013 r. wynosiła niemal 305 km / 100 km2 miasta. Prawie
identyczną gęstość ma sieć kanalizacyjna. Obie instalacje, w stosunku do roku 2012, powiększyły się
o ok. 3% (patrz poniższa tabela). Co najważniejsze, możliwość poboru wody posiada w Opolu 100%
zabudowy mieszkalnej. Skanalizowane jest niemal 100%, a współczynnik osób korzystających z sieci
kanalizacyjnej wynosi ok. 99% ogółu mieszkańców.
Tabela 33. Gęstość sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej w porównaniu do odsetka osób
korzystających z sieci w Opolu w roku 2012 i 2013
Rodzaj sieci
Gęstość sieci
[km/100 km2]
2013
% zmiany R/R
Rok
2012
2013/2012
Sieć wodociągowa
296,9
304,7
103
Sieć kanalizacyjna
294,8
304,3
103
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych GUS i WiK Sp. z o.o.
Do najważniejszych projektów związanych z dostarczaniem wody i odprowadzaniem ścieków
realizowanych w 2013 r. należy zaliczyć:

Kontynuację projektu pn. „TRIAS Opolski – ochrona zbiornika wód podziemnych dla
aglomeracji Opole, Prószków, Tarnów Opolski – II etap”, w tym m.in. modernizacji sieci
wodno-kanalizacyjnej na terenie osiedla Metalchem w Opolu. Realizacja tego projektu
obejmuje m.in. budowę suszarni osadów na oczyszczalni ścieków w Opolu – niezwykle ważną
inwestycję ze względu na prawne ograniczenia dotyczące możliwości deponowania osadów na
składowisku odpadów. Problem ten wymaga szczególnego nadzoru – brak jego rozwikłania
doprowadzi do nałożenia wysokich kar przez Komisję Europejską na miasto.

Rozpoczęcie realizacji projektu pn. „Poprawa gospodarki wodno-ściekowej dla aglomeracji
Opole – TRIAS etap III”.


Zakończenie budowy Laboratorium zakładowego WiK przy ul. Oleskiej w Opolu.
Zagospodarowanie ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych (po raz pierwszy
w historii WiK właśnie w ubiegłym roku całość osadów przekazana została do powtórnego
użycia, nie trafiając na miejskie składowisko odpadów).

Zwiększenie produkcji biogazu – produktu ubocznego powstającego w procesie oczyszczania
ścieków – i wytwarzanej z niego energii elektrycznej (3 288 MWh, czyli o ponad 11% więcej niż
w roku 2012). Tym samym uzyskanie przez WiK 64% udziału energii wyprodukowanej
ze źródeł odnawialnych w bilansie energii elektrycznej na oczyszczalni ścieków w Opolu.
51
Strona 53
Opolskie nekropolie
Od 1 stycznia 2007 roku administrowaniem i utrzymaniem opolskich nekropolii zajmuje się Zakład
Komunalny Sp. z o.o. w Opolu. Spółka opiekuje się 17 cmentarzami komunalnymi o łącznej
powierzchni około 60 hektarów. Obecnie powierzchnia 6 czynnych cmentarzy wynosi 43 ha.
Ich wielkości oraz aktualny stan wypełnienia prezentuje poniższa tabela.
Tabela 34. Powierzchnia i stopień wypełnienia cmentarzy w Opolu (stan 31.12.2013 r.)
Cmentarze czynne
Cmentarz Centralny w Opolu-Półwsi,
ul. Cmentarna
Cmentarz w Nowej Wsi Królewskiej,
ul. Zielona
Cmentarz w Kolonii Gosławickiej,
ul. Tysiąclecia
Cmentarz „Na Grobli”, ul. Ustronna
Cmentarz w Wójtowej Wsi,
ul. Wyszomirskiego
Cmentarz w Wójtowej Wsi, ul. Krapkowicka
Powierzchnia
[ha]
Stopień wypełnienia
cmentarza [%]
43 ha
95%
1,7415
100% (tylko dochowania21)
1,1260
100% (tylko dochowania)
0,0688
0,1922
0,2667
80%
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Administracji Cmentarzy Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w Opolu.
Wskazywane w rozdziale poświęconym demografii trendy odnośnie starzenia się społeczeństwa
opolskiego przejawiają się również na opolskich nekropoliach. Wedle danych Administracji Cmentarzy
Zakładu Komunalnego w Opolu nie dość, że zaczyna brakować miejsc na nowe pochówki, to tych
ostatnich ciągle przybywa. Na przestrzeni czterech lat (między rokiem 2010 a 2013) o niemal 13% z poziomu 993 pochówków w roku 2010 do 1121 w roku 2013. Przez ten czas pochowano w Opolu
dokładnie 4195 osób. Rośnie również zainteresowanie pochówkami urnowymi. Obecnie ich udział
w ogóle pochówków sięga niemal 25%.
Tabela 35. Liczba pochówków na opolskich cmentarzach w latach 2010-2013 (stan 31.12.2013 r.)
Liczba pochówków w Opolu
w danym roku
Pochówki ogółem
Pochówki urnowe ilość
W tym:
Pochówki urnowe %
2010
2011
2012
2013
Zmiana %
(2013/2010)
993
1021
1060
1121
113
221
254
248
248
112
22
25
24
24
x
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Administracji Cmentarzy Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. w Opolu.
Pilną potrzebą jest budowa nowego cmentarza na terenie miasta. Pokazują to powyższe dane, jak
i sprawozdania z działalności Zakładu Komunalnego Sp. z o.o. Planowana powierzchnia nekropolii
winna mieć około 50 hektarów, tak, żeby wystarczyła na kolejne kilkadziesiąt lat.
W roku 2013 zakończone zostały prace budowlano-montażowe w ramach realizacji projektu pn.
„Rewitalizacja cmentarza Opole-Półwieś”, współfinansowanego ze środków Regionalnego Programu
21
Pochówki jedynie do istniejących grobów rodzinnych – nie tworzy się nowych grobów.
52
Strona 54
Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013. W ramach I etapu zadania, obejmującego
30% powierzchni zabytkowego cmentarza, zostały wykonane m.in.:





modernizacja kanalizacji deszczowej, sanitarnej i teletechnicznej
oświetlenie Alei Głównej i alejek oraz placu przed kaplicą cmentarną
nowe nawierzchnie, utwardzenie dróg, placów i alejek
odnowienie części drzewostanu
mała architektura oraz fontanna.
Rewitalizacji poddana została najstarsza część cmentarza. Łącznie I etap zadania opiewał na kwotę
prawie 2,9 mln zł. W przygotowaniu znajduje się II etap prac, mający objąć pozostałą, już nieco
nowszą, część cmentarza.
Oprócz tej dużej inwestycji przeprowadzano, podobnie jak w latach poprzednich, bieżące remonty,
konserwacje i drobne rewitalizacje również na pozostałych, zamkniętych już cmentarzach.
Infrastruktura techniczna na miarę XXI wieku
Współcześnie coraz częściej o poziomie rozwoju gospodarczego i poprawie jakości życia mieszkańców
miast decyduje nie tradycyjna infrastruktura drogowa, kolejowa, wodno-kanalizacyjna czy nawet
telekomunikacyjna lecz dostęp i wykorzystanie nowoczesnych systemów i sieci teleinformatycznych
(ICT). Pomagają one w codziennym życiu zarówno podczas pracy, jak i wypoczynku. W Opolu nieco
ponad 60% gospodarstw domowych ma dostęp do internetu, ale tylko niemal 35% spośród
świadczonych usług internetowych spełnia wymagania Narodowego Planu Szerokopasmowego.
W 2013 roku zakończono realizację robót budowlanych prowadzonych w ramach projektu Budowa
Optycznej Sieci Teleinformatycznej Opola (OSTO). Dzięki tej inwestycji wydatnie zwiększyła się
długość nowoczesnych tras światłowodowych (FTTH) w mieście. W ramach projektu powstało 21 km
otwartej sieci światłowodowej.
Poprawia się również stopień wzajemnego usieciowienia obiektów użyteczności publicznej za pomocą
światłowodów. Połączonych i skoordynowanych już niebawem zostanie 31 szkół i 28 jednostek
publicznych. Tworzona w ramach projektu sieć będzie mogła być wykorzystywana również przy
budowie i użytkowaniu nowoczesnego systemu bezpieczeństwa publicznego. Obecnie trwa proces
zakupu urządzeń i wyposażenia dla OSTO.
Podsumowanie:

Nowy system gospodarowania odpadami jest jeszcze w fazie dopracowywania,
za wcześnie, by go jednoznacznie ocenić.

Wpływy z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przewyższają
koszty procesu gospodarowania.
53
Strona 55

W ubiegłym roku zrealizowano w Opolu kilka dużych przełomowych inwestycji
infrastrukturalnych, m.in. w ramach projektu TRIAS Opolski oraz w ramach OSTO.

Infrastruktura sieciowa i stopień jej wykorzystania w Opolu rozwinięta jest w stopniu
dobrym.

Pilnym problemem dla miasta jest konieczność utworzenia nowego dużego cmentarza
komunalnego.
TRANSPORT I KOMUNIKACJA
Opole, jak na miasto wojewódzkie przystało, położone jest na kluczowych dla całego regionu szlakach
komunikacyjnych – międzynarodowych, jak i krajowych. Posiada dość gęstą sieć dróg i ciągów
komunikacyjnych, pozostając przy tym „zielonym miastem”, pełnym drzew, skwerów, zadbanych
nadbrzeży rzecznych i parków. Stolicy województwa, z oczywistych względów (jak choćby stosunkowo
niska liczba mieszkańców), nie doskwierają też znaczące problemy komunikacyjne – korki drogowe
i inne paraliżujące życie w mieście zatory. W porach wzmożonego ruchu drogowego zakorkowane
bywają drogi dojazdowe i wyjazdowe z miasta, co świadczy m.in. o dużej liczbie pracujących w Opolu
mieszkańców
opolskich
przedmieść,
okolicznych
wsi
i
miasteczek.
Najważniejszymi
przygotowywanymi inwestycjami w zakresie układu komunikacyjnego miasta są: obwodnica
południowa, tzw. piastowska oraz nowa przeprawa przez Odrę.
Opolskie drogi…
Układ drogowy Opola opiera się na kilku głównych arteriach komunikacyjnych – przebiegających przez
miasto trzech drogach krajowych oraz pięciu drogach wojewódzkich (wszystkie prezentuje poniższa
tabela). W dużej mierze to te właśnie drogi decydują o ważnej tranzytowej funkcji Opola.
Tabela 36. Drogi krajowe i wojewódzkie w Opolu
Rodzaj
i numer
Drogi krajowe
45
46
Drogi wojewódzkie
94c
414
423
435
454
459
drogi
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MZD w Opolu.
W zarządzie Miejskiego Zarządu Dróg pozostają także drogi gminne, zlokalizowane na 580 ulicach. Ich
łączna długość wynosi ponad 210 km. Pozostałą część stanowią drogi wewnętrzne oraz drogi
transportu rolnego o długości ponad 50 km.
54
Strona 56
Przy opisie sieci transportowej Opola istotne jest szersze spojrzenie. Do systemu komunikacyjnego
Opola wypada bowiem włączyć najważniejsze szlaki komunikacyjne, przebiegające nieopodal miasta:

Autostradę A4 (E40) łączącą południową część Polski z Niemcami i Ukrainą; w odległości ok.
15 km na południowy zachód od miasta

Drogę wojewódzką nr 429, wykorzystywaną przez linie autobusowe MZK, łączącą Wawelno
(DW 435) z DK 45 przez Komprachcice i Prószków; w odległości ok. 10 km na południowy
zachód.
Zdecydowana większość
opolskich dróg posiada nawierzchnię bitumiczną, pozostałe mają
nawierzchnię betonową bądź z kostki granitowej.
Na terenie miasta występuje najwyższa w województwie gęstość sieci drogowej. Gęstość dróg
utwardzonych wszystkich kategorii wynosi w Opolu prawie 350 km/100 km 2. Ogólna długość dróg
w Opolu wynosi natomiast 338,72 km.
Największe natężenie ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich w Opolu i jego najbliższej okolicy
występuje na odcinkach: Opole-Zawada DK 45, Opole-Borki DW 454, obwodnicy Opola DK 94 oraz
Wrzoski-Opole DW 414. Wykonywane pomiary ruchu 22 opierały się na zmierzeniu liczby pojazdów na
dobę na danej drodze. Wielkości na wskazanych odcinkach dość znacznie przekraczają wojewódzką
średnią – dla dróg krajowych wynoszącą 8 684 pojazdów na dobę – w przypadku najbardziej
obciążonej DK 45 na odcinku Opole-Zawada nawet o 48%.
Opolski transport
System komunikacyjny Opola to nie tylko drogi dla pojazdów kołowych. Idea zrównoważonego
transportu wymaga wspierania jego różnych wariantów. Do wskazanych więc powyżej najważniejszych
dróg przebiegających przez Opole należy dodać linie kolejowe. Najważniejsze to, wchodzące w skład
głównej, międzynarodowej magistrali kolejowej E30 i CE30, linia 132 oraz 136. Oprócz tego przez
Opole wytyczono przebieg linii 144, 277, 280, 287, 300 oraz 301.
W obrębie 8 linii kolejowych funkcjonuje 5 stacji (Opole Główne, Opole Główne towarowe, Opole
Zachodnie, Opole Groszowice, Opole Wschodnie), 1 posterunek odgałęźny (Bolko) i 2 przystanki
osobowe (Opole Gosławice, Opole Grotowice).
Całkowita długość linii kolejowych w Opolu wynosi niemal 52 km. Gęstość sieci kolejowej prawie 53,5
km / 100 km2 miasta i należy do najwyższych w województwie.
Należy podkreślić, iż Opole jest jednym z ważniejszych węzłów kolejowych w południowej Polsce.
Perspektywicznym, choć wciąż zbyt rzadko użytkowanym, szlakiem transportowym jest odrzańska
droga wodna. Rzeka Odra jest częścią dróg wodnych Europy Środkowej, połączonej z siecią
zachodnioeuropejskich dróg wodnych. Tkwi więc w Odrze potencjał dla stolicy województwa zarówno
22
Dane na podstawie: Strategia rozwoju Aglomeracji Opolskiej na lata 2014-2020, Opole 2014.
55
Strona 57
jako ewentualnego środka transportu, jak i elementu poprawiającego konkurencyjność terenów
nadrzecznych. Tym bardziej, że Opole posiada konieczną infrastrukturę w tym zakresie: port rzeczny
w Opolu-Zakrzowie, Marinę Opole oraz przystań przeładunkową w Opolu-Grotowicach. Warto
odnotować, iż odcinek rzeki przed i za Opolem jest całkowicie skanalizowany. Niestety charakteryzuje
się relatywnie niską przydatnością transportową. Ten odcinek sklasyfikowany jest w III klasie dróg
wodnych, co ogranicza jego wykorzystanie do jednostek o ładowności nie większej niż 700 ton. Obecnie
korzysta z niego, niemal wyłącznie, firma Odratrans S.A.
Znacznym problemem dla miasta, a niewątpliwie dużym dla Aglomeracji Opolskiej, jak i całego
województwa jest niska liczba przepraw przez Odrę. Nie jest to jednak kłopot wyłącznie Opola czy
Opolszczyzny (podobne kwestie są przedmiotem zmartwień choćby w sąsiednim województwie
dolnośląskim). Niemniej jednak na odcinku rzeki blisko 70 km (na linii przed i za Opolem) istnieje
jedynie 6 mostów, z czego jeden autostradowy i 3 zlokalizowane w samym Opolu.
W 2013 r. we współpracy z konsorcjum firm TRAKO Wierzbicki i wspólnicy S.J. oraz TRAKO Marek
Wierzbicki opracowany został Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla
miasta Opola. Rada Miejska przyjęła dokument na sesji 30 stycznia 2014. Przewiduje on zmiany
organizacyjne transportu publicznego, ukierunkowane na podniesienie jakości tego transportu oraz na
zwiększenie jego efektywności.
Opole wraz ze swoim najbliższym otoczeniem w układzie komunikacji europejskiej leży na trasie III
Paneuropejskiego Korytarza Transportowego. Przez stolicę województwa przebiega również „Szlak
staropolski”, czyli krajowy korytarz transportowy łączący południowo-zachodnie tereny kraju z Polską
centralną i wschodnią. W planach dalszego rozwoju miasta te uwarunkowania znajdują swoje odbicie.
Opole w budowie – inwestycje i remonty drogowe
Jakość infrastruktury drogowej, z której na co dzień korzystają mieszkańcy i goście Opola
systematycznie i zauważalnie się poprawia. Od kilku lat realizowane są duże, oczekiwane przez
społeczność lokalną i szeroko komentowane w mediach projekty. Źródłem ich finansowania są przede
wszystkim środki UE – jeszcze z budżetowego rozdania na lata 2007-2013. Jednocześnie jednak budżet
miasta jest inwestorem w bardzo wielu mniejszych, nie mniej istotnych projektach, ułatwiających życie
mieszkańcom, polepszających drożność, nieuciążliwość i estetykę ciągów komunikacyjnych Opola.
W 2013 roku Opole na realizację zadań z budżetowego działu Transport i łączność wydało ponad 77
mln zł. W ramach tego działu zsumowane zrealizowane wydatki dotyczące wyłącznie infrastruktury
drogowej opiewają na kwotę blisko 50,5 mln zł. Z kolei wydatki na bieżące utrzymanie dróg (w tym
bieżące remonty) dają kwotę niemal 14 mln zł. Szczegółowy rozkład wydatków, związanych
z infrastrukturą transportową i łączności prezentuje poniższa tabela.
56
Strona 58
Tabela 37. Podstawowe dane budżetowe dotyczące działu Transport i łączność w latach 2007 –
2013
Wyszczególnienie
zrealizowanych
wydatków
Wydatki ogółem
(w tys. zł)
W tym wydatki w
dziale Transport
i łączność:
MZK Sp. z o.o.
Drogi publiczne
w miastach na
prawach powiatu
Drogi gminne
Drogi wewnętrzne
Infrastruktura
telekomunikacyjna
Pozostałe
Wydatki
inwestycyjne w
dziale Transport i
łączność
Wydatki poniesione
na remonty w dziale
Transport i
łączność
2007
2008
2009
2010
2011
2012
645 857
538 162
515 780
568 840
68 742
47 399
73 586
83 563
71 637
53 543
77 038
9 600
9 500
9 900
10 201
16 483
17 985
38 820
24 009
48 921
58 789
42 186
19 616
12 760
+ 12
00023
38 133
14 547
5 587
x
12 240
1 514
X
13 185
661
x
11 525
1 112 5
X
12 065
372
x
10 036
1 071
18
11 285
864
78
x
35 550
X
16 346
x
46 762
1 937
56 374
532
39 697
4 816
17 451
1 768
47 017
x
649
1 719
1 412
6 000
5 506
205
578 653 570 581
2013
644 692
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań z wykonania budżetu miasta Opola
w latach 2007 – 2013.
W minionym roku rozpoczęto realizację jednej z najbardziej wyczekiwanych przez kierowców
i największych zarazem inwestycji: budowy węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej z drogą
wojewódzką nr 454 (ul. Budowlanych – ul. Sobieskiego).
W ramach inwestycji wykonano między innymi:





budowę węzła drogowego z dwoma rondami,
wiadukt drogowy klasy A, w ciągu drogi wojewódzkiej nr 454 nad obwodnicą północną Opola,
rondo na drodze wojewódzkiej nr 454 (ul. Budowlanych-Składowa),
dwa przejście podziemne dla pieszych P1 i P2 (zobacz fot. poniżej)
budowę dróg wraz z infrastrukturą techniczną, oświetleniem ulicznym oraz elementami
ochrony środowiska i bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Dodatkowe 12 mln zł zostało przeznaczone na objęcie udziałów w MZK Sp. z o.o. w Opolu w celu odnowienia taboru
autobusowego.
23
57
Strona 59
Wjazd na węzeł komunikacyjny na obwodnicy Opola od ulicy Budowlanych
(Fot.: Miejski Zarząd Dróg w Opolu)
Przejście podziemne P1 na węźle komunikacyjnym obwodnicy północnej Opola
58
Strona 60
Fragment węzła komunikacyjnego na obwodnicy Opola od strony Czarnowąs
Oprócz tej strategicznej inwestycji w ubiegłym roku realizowano kilkanaście innych, rzeczowo
i finansowo wyraźnie mniejszych. Wszystkie najważniejsze inwestycje drogowe, wraz z ich
lokalizacjami, przedstawia poniższa tabela.
Tabela 38. Najważniejsze inwestycje drogowe realizowane w roku 2013
Lp.
1.
2.
3.
4.
Nakłady
w 2013 r.
(w tys. zł)
Inwestycja
Rozbudowa Al. Przyjaźni, budowa oświetlenia ulicznego i przebudowa
kanalizacji deszczowej – etap I
Budowa węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej (drogi krajowej)
z drogą wojewódzką nr 454 (ul. Budowlanych – ul. Sobieskiego) wraz z
opracowaniem dokumentacji.
Przebudowa nawierzchni jezdni i chodnika w ciągu ul. Sosnkowskiego
na odcinku od ul. Pużaka do ul. Mikołajczyka oraz od ul. Horoszkiewicza
do ul. Rzeszowskiej.
Przebudowa ul. Niedziałkowskiego na odcinku od ul. Jana Dobrego
do ul. Strzelców Bytomskich
RAZEM NAKŁADY W 2013 ROKU
2 332,5
27 585,5
1 916,1
863
32 697,1
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Opola za 2013 r.
W porównaniu z latami poprzednimi w Opolu w 2013 roku zrealizowano mniej inwestycji drogowych,
jednakże biorąc pod uwagę sumę wydatkowanych na nie środków obserwujemy zdecydowany wzrost.
Stosowne porównanie pokazuje tabela 37.
Czym jeździmy w Opolu?
Mimo negatywnych zmian demograficznych – tak w Polsce, na Opolszczyźnie, jak i w Opolu –
systematycznie przybywa wszelkiego rodzaju pojazdów.
Rok 2013, podobnie jak lata wcześniejsze, był świadkiem rosnącego zainteresowania opolan
posiadaniem nowego (rzecz jasna niekoniecznie fabrycznie nowego) pojazdu – najczęściej samochodu
osobowego. Tych środków transportu przybyło w ubiegłym roku najwięcej, bo aż 2 591. Motocykli
zarejestrowano w Opolu więcej o 91 w stosunku do roku 2012. Autobusów natomiast o 52 sztuki.
59
Strona 61
Co ciekawe, nieznacznie spadła liczba samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych – o 117
zarejestrowanych pojazdów. Tendencję generalną wraz z danymi szczegółowymi na przestrzeni
ostatnich 4 lat prezentuje poniższa tabela.
Tabela 39. Liczba zarejestrowanych pojazdów (stan pojazdów) w Opolu w latach 2010-2013
(stan w dniu 31.12.)
W tym m.in.:
Rok
Ogółem
Samochody
Autobusy
osobowe
Samochody
Ciągniki
ciężarowe i
balastowe
ciągniki
i rolnicze
Motocykle
siodłowe
2013
86 604
69 545
571
12 759
866
2 084
2012
83 919
66 954
519
12 876
862
1 993
2011
81 368
64 395
511
12 889
943
1 891
2010
77 145
61 003
509
12 279
921
1 735
Analizując dane z lat poprzednich, najłatwiej chyba o wnioski dotyczące przyrostu liczby samochodów
osobowych. Rzecz jasna nie jest to specyfika wyłącznie opolska. Może świadczyć o rosnącym poziomie
życia mieszkańców Opola, w sensie pozytywnym. W negatywnym natomiast – o niewydolności
komunikacji miejskiej, która wciąż „przegrywa” z prywatnym samochodem osobowym 24.
Podobnie, wedle trendów ogólnopolskich, przebiegają zmiany liczby motocykli w Opolu. Polacy coraz
chętniej korzystają z tej formy transportu na co dzień – choćby z uwagi na najszybszą komunikację
oraz możliwość omijania zatorów drogowych – czy w ramach weekendowego hobby. Podobna
prawidłowość zachodzi w Opolu. Można spodziewać się diametralnego wzrostu tych wskaźników
w roku bieżącym oraz kolejnych. Głównie z uwagi na fakt nowelizacji Ustawy o kierujących pojazdami,
która od 24 sierpnia br. umożliwiła prowadzenie motocykla o poj. skokowej silnika do 125 ccm osobom
posiadającym prawo jazdy kat. B.
Tabela 40. Liczba zarejestrowanych pojazdów w Opolu po raz pierwszy (dane na 31.12.2013)
W tym:
Rok
Ogółem
Samochody
Autobusy
osobowe
2013
8356
6890
Samochody
Ciągniki
ciężarowe
samochodowe
948
212
81
Motocykle
225
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wydziału Komunikacji Urzędu Miasta Opole.
Jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę rejestrowanych pojazdów w Opolu tylko w roku 2013, znów
dominują auta osobowe – zarejestrowano ich prawie 6900 sztuk. Samochodów ciężarowych prawie
950, a motocykli 225. Ogółem pozytywnych decyzji o pierwszej rejestracji pojazdu w Opolu 25 Wydział
Choć przyczyn takiego stanu rzeczy może być znacznie więcej, jak choćby mentalność przeciętnego Polaka, która nakazuje mu
łączyć jeżdżenie komunikacją zbiorową z niższym statusem społecznym czy indywidualizm (i sobiepaństwo), który pełniej można
realizować we własnym samochodzie niż np. w autobusie MZK.
25 Statystyki dotyczą wyłącznie pojazdów zarejestrowanych na terenie Gminy Opole po raz pierwszy, a więc nie dotyczą np.
przerejestrowywania pojazdów czy transakcji zbycia i kupna pojazdu w ramach miasta.
24
60
Strona 62
Komunikacji Urzędu Miasta wydał 8 356. Dane z podziałem na grupy pojazdów prezentuje tabela 40.
Analizując
wszystkie
powyższe
dane statystyczne na
temat
środków
komunikacji
można
domniemywać, iż okres największego boomu komunikacyjnego w Opolu mamy już za sobą.
W ostatnich dwóch latach stabilizuje się przyrost nowych aut osobowych w mieście na poziomie ok.
2500 sztuk. Trzeba pamiętać, iż więcej pojazdów to nie tylko większe korki drogowe i uciążliwości dla
mieszkańców, lecz pogorszenie stanu środowiska naturalnego oraz wzrost zanieczyszczenia powietrza
i poziomu hałasu. Konsekwencją rozwoju motoryzacji jest także wzrost obciążenia sieci drogowej,
a co za tym idzie – jej szybsze zużywanie się i konieczność częstszych remontów.
Jeździć bezpieczniej…
Problem bezpieczeństwa na drogach publicznych to jeden z najbardziej „medialnych” tematów
ostatnich lat w naszym kraju. Na wyobraźnię działają zdjęcia z wypadków i katastrof drogowych,
statystyki odnośnie pijanych „za kółkiem” i policyjne nagrania „piratów drogowych w akcji”.
Abstrahując od takiego tabloidowego patrzenia na problem bezpieczeństwa na drogach warto przyjrzeć
się danym statystycznym. Wedle nich Opole prezentuje się jako miasto stosunkowo bezpieczne – i co
ważniejsze coraz bardziej bezpieczne – dla przeciętnego użytkownika drogi. Pokazują to dane Wydziału
Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Opolu. Z roku na rok na terenie miasta i powiatu
maleje liczba nietrzeźwych sprawców zdarzenia drogowego, liczba rannych w zdarzeniach drogowych
czy sprawstwo tzw. niechronionych uczestników ruchu drogowego – a więc np. pieszych i rowerzystów.
Co bardzo ważne, maleje również liczba tzw. przestępstw drogowych, za które grozi odpowiedzialność
karna „z urzędu”26. Wedle miejsca zaistnienia takiego przestępstwa w Opolu w 2012 roku stwierdzono
608 takich przypadków, a wykryto 599. W ubiegłym roku natomiast odpowiednio 548 i 535.
Tabela 41. Statystyka odnośnie przestępstw drogowych oraz nietrzeźwych kierujących w Opolu –
porównanie roku 2012 i 2013.
Rok
2012
2013
Przestępstwa drogowe
(dane liczbowe wg miejsca
zaistnienia przestępstwa – m. Opole)
Stwierdzone
Wykryte
%
wykrywalności
608
599
98,5
548
535
Prowadzenie pojazdu w stanie
nietrzeźwości (dane liczbowe wg miejsca
zaistnienia przestępstwa – m. Opole)
Stwierdzone
Wykryte
%
wykrywalności
494
494
100
97,6
418
417
99,8
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania ze stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie
działania Komendy Miejskiej Policji w Opolu w 2013 roku.
Kolejną pozytywną informacją z opolskich dróg jest również statystyka odnośnie nietrzeźwych
kierujących. W roku 2013 podczas kontroli drogowych stwierdzono 418 przypadków prowadzenia
Przestępstwo drogowe to naruszenie, choćby nawet nieumyślne, zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jeżeli skutkiem
tego naruszenia było: sprowadzenie katastrofy w ruchu drogowym; sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa takiej
katastrofy bądź śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby albo poważną szkodę w mieniu nienależącym do
sprawcy.
26
61
Strona 63
pojazdu w stanie nietrzeźwości, co daje znaczny spadek wobec roku poprzedniego, o 15,4%.
Porównania dwóch ostatnich lat w zakresie liczby przestępstw drogowych oraz liczby przypadków
prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości prezentuje tabela 41.
Ustabilizowała się, najbardziej problematyczna w całym kraju, ogólna liczba wypadków drogowych 27 –
w 2013 r. KMP w Opolu odnotowała 185 takich zdarzeń. Dla porównania, suma wypadków drogowych
na całym terenie, będącym pod nadzorem KMP w Opolu to 382. Liczby te nieznacznie tylko zmieniają
się na przestrzeni ostatnich kilku lat (porównaj Tabela 22).
Tabela 42. Liczba i rodzaj zdarzeń drogowych w Opolu w latach 2009 – 2013
2009
2010
2011
2012
2013
% (2012=100%)
wzrost / spadek
Wypadki
176
165
176
184
185
100,5
1
Zabici
7
10
7
2
7
350
5
Ranni
219
214
202
216
204
94,4
-12
Kolizje
1839
1996
1814
1753
1879
107,2
126
W ubiegłym roku wzrosła o nieco ponad 7% liczba kolizji drogowych. Nie jest to jednak parametr, który
miałby powodować duży niepokój policji – liczba kolizji w mieście to jedno z najbardziej zmiennych
danych jeśli chodzi o ruch drogowy. Wpływa bowiem na niego bardzo wiele przyczyn zewnętrznych,
jak np. okresowe warunki pogodowe, remonty ulic i innej infrastruktury w granicach pasa drogowego,
wprowadzanie objazdów, nasilanie się ruchu drogowego, liczba samochodów i innych pojazdów
w mieście etc.
Biorąc pod uwagę wszystkie zdarzenia drogowe na terenie miasta to rok 2013 przyniósł 2064 takie
przypadki na terenie miasta. Dla porównania, suma zdarzeń drogowych na całym terenie, będącym
pod nadzorem KMP w Opolu to 3153 przypadki. Liczby te nieznacznie tylko zmieniają się
na przestrzeni ostatnich kilku lat.
Jak wiadomo przyczyn wypadków, kolizji i innych zdarzeń drogowych może być bardzo wiele, jednak
wciąż główną przyczyną zdarzeń drogowych w Opolu jest nieuwaga kierowcy, kwalifikowana zwykle
jako niezachowanie odstępu za poprzedzającym pojazdem. Drugim klasyfikowanym czynnikiem jest
nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu. Dopiero na trzecim miejscu znajduje się nadmierna prędkość.
Nie powinno to w sumie dziwić, z uwagi na fakt, iż dane dotyczą terenów miejskich, a więc niemal
wyłącznie obszarów zabudowanych z technicznymi (infrastrukturalnymi) ograniczeniami rozwijanej
prędkości. Główne przyczyny zdarzeń drogowych na obszarze Opola w czterech ostatnich latach
przedstawia poniższa tabela.
Zdarzenie w ruchu drogowym, gdzie jeden lub więcej uczestników ruchu drogowego bierze udział w zdarzeniu, w wyniku
którego uczestnik ruchu drogowego został ranny lub doszło do jego śmierci.
27
62
Strona 64
Tabela 43. Przyczyny zdarzeń drogowych w latach 2010 – 2013
Przyczyna
2010
2011
2012
2013
%
(2012=100%)
wzrost
/
spadek
Niedostosowanie prędkości
do warunków ruchu
Nieprawidłowe wyprzedzanie
Nieudzielenie pierwszeństwa
przejazdu
Niezachowanie odstępu za
poprzedzającym pojazdem
Nieprawidłowe cofanie
421
320
315
310
98,5
-5
86
87
67
80
119,4
13
563
566
572
573
100,2
1
857
828
765
806
105,35
41
197
190
228
275
120,6
47
działania Komendy Miejskiej Policji w Opolu w 2013 roku
Z analizy stanu zagrożenia na drogach wynika, że w dalszym ciągu, na stan bezpieczeństwa na terenie
podległym Komendzie Miejskiej Policji w Opolu wpływa sama stolica województwa. Dane zbiorcze,
mówiące o 2064 zdarzeniach drogowych, 185 wypadkach i 1879 kolizjach na terenie miasta w 2013
roku, składają się aż na 65,4% ogólnej liczby zdarzeń z całego terenu powiatu.
Niebezpieczne zachowania na drodze próbuje również zwalczać samorząd Opola we własnym zakresie,
nie włączając w to służb porządkowych. W 2013 r. podjęto działania służące poprawie bezpieczeństwa
na opolskich drogach, w ramach projektu: „Budujemy miasteczka ruchu drogowego”, finansowanego
z EFRR i budżetu państwa w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Przy ulicy
Pużaka, obok zajezdni Miejskiego Zakładu Komunikacji tuż przed końcem ubiegłego roku ukończono
inwestycję Miasteczko Ruchu Drogowego o wartości 380 tys. zł. Ma ono promować bezpieczne
zachowania wśród uczestników ruchu drogowego, skierowane jest przede wszystkim do dzieci w wieku
przedszkolnym i szkolnym oraz młodzieży. Oficjalny odbiór obiektu nastąpił wiosną br.
Parkingi
Wraz z rosnącą liczbą samochodów w Opolu rośnie zapotrzebowanie na miejsca postojowe i parkingi,
w szczególności w centrum. Opole w tym zakresie spotykają więc takie same problemy, jak większość
polskich miast – niedostatek miejsc parkingowych, a zarazem przepełnienie samochodami
śródmieścia. Jednym z popularniejszych rozwiązań skutecznie mobilizujących kierowców do szybszego
udostępniania zajętych miejsc parkingowych kolejnym samochodom są strefy płatnego parkowania.
Opolska Strefa Płatnego Parkowania nie jest tworem nowym – powstała niemal dokładnie 13 lat temu.
Obejmuje ścisłe centrum miasta oraz w części wyspę Pasiekę. Oferuje miejsca parkingowe dla 3182
pojazdów. Strefa podzielona jest na dwie części – strefa A „droższa” (1842 miejsca postojowe) i strefa B
„tańsza” (1340 miejsc postojowych). W strefie A i B wydzielonych jest 131 miejsc dla osób
niepełnosprawnych.
Aby korzystanie ze strefy płatnego parkowania było dla mieszkańców i przyjezdnych jak najbardziej
komfortowe MZD umożliwił nabywanie biletów parkingowych na dwa sposoby. Pierwszy z nich to
zakup biletu parkingowego przez telefon komórkowy, za pomocą aplikacji moBILET. Drugi to zakup
63
Strona 65
biletu parkingowego w jednym ze 124 automatów parkingowych, które znajdują się na terenie SPP.
Wprowadzony w 2011 roku system opłat parkingowych nie uległ zmianie. W dalszym ciągu opłaty
wnoszone są w dni powszednie w godzinach od 8.00 do 17.00. Wolne od opłat są weekendy. Osoby
niepełnosprawne mogą bezpłatnie parkować na całym terenie strefy. Ceny za parkowanie również nie
uległy zmianie.
Wpływy do budżetu MZD z tytułu opłat parkingowych28 w Strefie Płatnego Parkowania w Opolu
w 2013 roku wyniosły ponad 4 mln zł i były wyższe niż w roku poprzednim o prawie 60 tys. zł.
Odpowiednie porównanie prezentuje poniższa tabela.
Tabela 44. Wpływy z tytułu opłat za parkowanie w Strefie Płatnego Parkowania w Opolu w latach
2012-2013
Wpływy z tytułu opłat
parkingowych
SPP Opole
2012
2013
% (2012=100%)
wzrost /
spadek
3 990 094,95
4 048 945,93
101,5%
58 850,98 zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z MZD.
Dodatkowo Zakład Komunalny jest zarządcą 374 płatnych miejsc postojowych. Miejsca te nie należą
do SPP, choć część z nich znajduje się w obszarze strefy płatnego parkowania (parkingi: na dworcu
PKP, przy miejskiej pływalni „Akwarium” i przy targowisku miejskim).
Liczba miejsc parkingowych w Opolu w dalszym ciągu nie zaspokaja rosnących potrzeb kierowców
w tym zakresie.
Jeśli chodzi o nowe miejsca parkingowe powstałe na terenie miasta w 2013 roku, będące pod zarządem
MZD, łącznie przybyło ich 39. Stworzono bowiem 19 dodatkowych miejsc parkingowych przy Alei
Przyjaźni oraz 20 miejsc przy ulicy Niedziałkowskiego.
Ponadto Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Opolu obsługuje 7 parkingów płatnych niestrzeżonych na
terenie miasta. Zarządzanie miejscami parkingowymi odbywa się w oparciu o umowy zawarte
z właścicielami terenów. Na tej liście znajduje się m.in. parking na placu dworcowym przed Dworcem
PKP, który od 02.11.2013 roku jest wyłączony z uwagi na trwającą przebudowę dworca PKP.
Całkowita liczba miejsc parkingowych, zarządzanych przez samorząd Opola, łącznie ze strefą płatnego
parkowania, wynosi obecnie 14 812. Składa się na tę liczbę 19 prowadzonych przez miasto
ogólnodostępnych parkingów.
Po Opolu na dwóch kółkach
Na terenie gminy Opole wytyczono jak dotychczas ponad 20 km ścieżek rowerowych, prawie 23,5 km
ciągów pieszo-rowerowych oraz niemal 3 km kontrapasów. Ponadto rowerzysta w mieście skorzysta
z ponad 5 km dróg wyłączonych z ruchu pojazdów z dopuszczeniem ruchu rowerowego oraz z nieco
Dane te dotyczą wyłącznie opłat za zakupione bilety parkingowe, wyłączając wpływy z kar parkingowych za brak ważnego
biletu i windykacji należnych opłat.
28
64
Strona 66
ponad 1 km poboczy przeznaczonych do ruchu pieszych i rowerzystów29. Szczegółowe dane prezentuje
poniższa tabela.
Tabela 45. Charakterystyka infrastruktury rowerowej w Opolu
Rodzaj drogi
Ścieżki rowerowe
Ciągi pieszo-rowerowe
Rodzaj nawierzchni
kostka betonowa, bitumiczna, żywica
kostka betonowa, bitumiczna, żywica,
mieszanka kamienna
Długość [km]
20,261
Kontrapasy
bitumiczna
2,726
Drogi wyłączone z ruchu
pojazdów z
dopuszczeniem ruchu
rowerów
Pobocza przeznaczone
do ruchu pieszych
i rowerów
Trasy rowerowe
oznakowane
23,400
5,118
kostka betonowa, bitumiczna, kamienna
bitumiczna
1,180
b.d.
b.d.
Źródło: Studium komunikacyjne Aglomeracji Opolskiej. Diagnoza systemu transportowego, TRAKO Wierzbicki i Wspólnicy
S.J., (projekt, stan na dzień: 08.08.2014 r.).
Komunikacja zbiorowa
Każda opolska dzielnica posiada połączenie komunikacją miejską z centrum miasta. Największa ilość
połączeń jest oferowana na ciągach komunikacyjnych:


osiedle Armii Krajowej (dawne ZWM) – ul. Ozimska – Śródmieście
osiedle Zaodrze – Rondo/ul. Piastowska – Śródmieście
Dodatkowo Miejski Zakład Komunikacyjny Sp. z o.o. w Opolu świadczy usługi przewozowe w zakresie
lokalnego transportu zbiorowego również na terenie trzech gmin ościennych:



Komprachcice – linia 8, 16, 80
Dobrzeń Wielki – linia 10, 21
Dąbrowa – linia 13, 16
Podsumowanie zadań przewozowych w 2013 roku daje ponad 4,73 mln zrealizowanych
wozokilometrów. Rok ubiegły był kolejnym, w którym doszło do zmniejszenia wykonanych przewozów.
Porównanie na przestrzeni ostatnich pięciu lat prezentuje wykres 5.
Według danych na dzień 31 grudnia 2013 roku do obsługi połączeń komunikacji miejskiej Miejski
Zakład Komunikacyjny Sp. z o.o. w Opolu używa 83 autobusów. Średni okres użytkowania taboru
wynosi 10,3 lat. Zmniejszenie średniego okresu użytkowania o 2,75 w stosunku do roku 2012 wynika
Dane na podstawie: Studium komunikacyjne Aglomeracji Opolskiej. Diagnoza systemu transportowego, TRAKO Wierzbicki
i Wspólnicy S.J., (projekt, stan na dzień: 08.08.2014 r.).
29
65
Strona 67
z likwidacji w 2013 r. 17 szt. autobusów o najstarszej konstrukcji. Szczegółowe informacje na temat
taboru MZK prezentuje tabela poniżej.
Wykres 5. Wozokilometry w pięciu ostatnich latach w MZK Sp. z o.o.
Źródło: Sprawozdanie z działalności spółki 2013, MZK Sp. z o.o. w Opolu, Opole 2014.
Tabela 46. Tabor autobusowy MZK Sp. z o.o. w Opolu (stan na dzień 31.12.2013 r.).
Kryterium
Autobusy niskowejściowe
bądź niskopodłogowe
Normy emisji spalin
Przystosowanie do przewozu
osób niepełnosprawnych
Przeznaczenie do przewozu
młodzieży szkolnej
Struktura taboru wg marek
(w nawiasie dane za rok 2012)
Ilość szt.
EURO 1
13
EURO 2
31
67
EURO 3
9
EURO 4
3
EURO 5 (EEV)
26
70
MAN
57 (42)
Jelcz
22 (38)
1
Scania
3 (3)
Ikarus
0 (3)
Źródło: Sprawozdanie z działalności spółki 2013, MZK Sp. z o.o. w Opolu, Opole 2014.
Podstawowy układ komunikacji miejskiej tworzą linie nr 3, 10, 15, 17 oraz zespoły linii 8+12 i 5+9+13
łączące największe osiedla Opola z centrum miasta oraz Dworcem Głównym. Linie te charakteryzują
się największą częstotliwością kursowania – 15 minut w godzinach szczytów komunikacyjnych w dni
robocze.
Najważniejsze zmiany dotyczące układu komunikacyjnego w roku 2013 to:



Utworzenie nowego przystanku „Wschodnia 23” na ulicy Wschodniej
Wydłużenie niektórych kursów linii nr 14 na potrzeby obsługi firmy SELT
Zmiana rozkładów jazdy linii nr 5, 9, 13 wraz z utworzeniem nowych przystanków „Północna”
i „Północna Pętla”
66
Strona 68

Zwiększenie częstotliwości kursowania linii nr 15 w godzinach popołudniowych w związku
z oddaniem do użytku basenu „Wodna Nuta” na ulicy Prószkowskiej

Utworzenie nowych przystanków „Piastowska-Korfantego” dla linii 5, 9, 13, 15 oraz „Zbożowa
Inkubator” dla linii nr 9

Objęcie regularną komunikacją zbiorową miejscowości Pucnik w gminie Komprachcice
poprzez wydłużenie trasy linii 80
Rok 2013 dla MZK był rekordowy pod względem wydatków inwestycyjnych, które sięgnęły kwoty 13,4
mln zł. W głównej mierze były one związane z wprowadzeniem do eksploatacji 16 szt. nowych
autobusów marki MAN Lion’s City A21. Realizacja tak znaczącej inwestycji była możliwa dzięki
przekazaniu przez Gminę Opole pochodzącej z emisji obligacji komunalnych, kwoty 12 mln zł, na
zakup 14 szt. pojazdów. Jednocześnie w ramach współpracy z bankiem KFW oraz Bankiem Rozwoju
Rady Europy MZK opracował i wdrożył program ograniczenia zużycia energii, co pozwoliło na
uzyskanie grantu w kwocie 1,32 mln zł, z przeznaczeniem na zakup kolejnych 2 szt. autobusów.
W bieżącym roku do eksploatacji wprowadzone zostaną kolejne 2 szt. autobusów, które zostaną
zakupione w ramach projektu finansowanego ze środków UE w ramach RPO WO na lata 2007-2013
pn. „Zakup taboru autobusowego na potrzeby komunikacji miejskiej – etap III”. W roku 2013
podpisano już bowiem umowę o dofinansowanie.
Podsumowanie:

System transportowy jest silną stroną miasta zarówno w kontekście połączeń
wewnętrznych, jak i powiązań z sąsiednimi miejscowościami i obszarami
metropolitarnymi.


W Opolu istnieje prawie 340 km dróg utwardzonych o różnym standardzie i jakości.

„Etatowym” dylematem Opola jest, z jednej strony, zbyt mała liczba parkingów dla
samochodów, w szczególności w śródmieściu. Z drugiej strony jednak – potrzeba
„oddania” centrum miasta rowerzystom i spacerowiczom.

Kluczowym wyzwaniem dla Opola jest rozwój transportu zbiorowego przy
jednoczesnym zmniejszeniu negatywnego oddziaływania indywidualnego transportu
samochodowego na środowisko przyrodnicze i jakość życia mieszkańców.
Na drogach możemy czuć się coraz bezpieczniej. Spada liczba nietrzeźwych kierujących
i przestępstw drogowych. Rośnie niestety liczba kolizji drogowych, ale jest to też efekt
wciąż powiększającej się rzeszy pojazdów.
67
Strona 69
JAK MIESZKAMY W OPOLU
„Pokaż mi jak mieszkasz, a powiem Ci, kim jesteś” – ten aforyzm, który mógłby przyświecać temu
rozdziałowi, zawiera w sobie wiele prawdy. To, w jaki sposób mieszkamy odzwierciedla nasze życie
w bardzo wielu sferach. Nie tylko tej ekonomicznej, która zwykle wysuwa się na plan pierwszy, ale
również społecznej, kulturowej, rekreacyjnej, zdrowotnej. Generalnie zależy od tego szeroko pojęta
jakość naszego życia i satysfakcja z tego, co w nim osiągnęliśmy. Miejsce, w którym spędzamy
większość naszej doby powinno być dostosowane do naszych potrzeb. Niestety, nie zawsze tak bywa.
Powszechnie wiadomo, że w Polsce mieszkamy w niemal najmniejszych mieszkaniach w Europie,
posiadamy zbyt mało mieszkań w przeliczeniu na rodzinę czy pojedynczego obywatela. Jak w Opolu –
lepiej czy gorzej? Sprawdźmy…
Opole dysponuje potencjałem mieszkaniowym szacowanym na ok. 50,9 tys. mieszkań. Średnia
powierzchnia lokalu mieszkalnego wynosiła 65,5 m2. W 2013 r. na rynek trafiło 308 nowych lokali,
tj. o 44 mniej niż przed rokiem. Średnia powierzchnia nowych lokali to 87,6 m2.
Tabela 47. Mieszkania oddane do użytkowania w latach 2010-2013 oraz w roku 2005
Ogółem
Rok
mieszkania
2005
w liczbach
bezwzględnych
114
2010
W tym w budynkach indywidualnych
przeciętna
powierzchnia
użytkowa
1 mieszkania
mieszkania
przeciętna
powierzchnia użytkowa
1 mieszkania
150,3
w liczbach
bezwzględnych
104
162,0
727
70,5
133
147,4
2011
410
87,8
85
174,0
2012
352
77,7
128
102,8
2013
308
87,6
155
115,3
w m2
w m2
Źródło: Portrety powiatów województwa opolskiego w 2012 i 2013 r., Urząd Statystyczny w Opolu
http://opole.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/inne-opracowania/portrety-powiatow-wojewodztwa-opolskiego-w-2013-r,10,5.html#
Tabela 48. Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenie oraz mieszkania, których budowę
rozpoczęto
Mieszkania, na których budowę wydano
pozwolenie
2012
2013
498
Mieszkania, których budowę rozpoczęto
440
2012
2013
349
557
Źródło: Portrety powiatów województwa opolskiego w 2012 i 2013 r., Urząd Statystyczny w Opolu.
68
Strona 70
Osobie pracującej w Opolu lub okolicach i poszukującej lokum rynek oferuje duży wybór mieszkań
w różnym stanie technicznym. Największą popularnością cieszą się lokale po generalnym remoncie lub
lokale do generalnego remontu, położone na I lub II piętrze.
Wielkość poszukiwanych lokali zależy od sytuacji rodzinnej nabywców. Rodziny z dziećmi poszukują
lokali składających się z, co najmniej 3 pokoi, natomiast osoby samotne preferują mieszkania mniejsze.
Najbardziej poszukiwane są mieszkania dwupokojowe o powierzchni do 50 m 2 i w cenie do
150 tys. zł i tutaj zapotrzebowanie na rynku nie odbiega od średniej na rynku ogólnopolskim. Dużym
zainteresowaniem cieszą się także lokale jednopokojowe, zaspokajające potrzeby osób samotnych lub
wchodzących w dorosłość, w przypadku których zazwyczaj zakup mieszkania finansują rodzice,
kierując się stosunkowo niską ceną i niskimi opłatami czynszowymi 30.
Ze względu na strukturę własnościową w starych zasobach mieszkaniowych zlokalizowanych
w kamienicach, rynek oferuje lokale po możliwie najniższych cenach ze względu na ich stan techniczny
i
trudność
w
sprawnym
zarządzaniu
wspólnotą
mieszkaniową.
Niewątpliwie
mieszkania
te w przyszłości będą cieszyły się popularnością, ze względu na usytuowanie w centrum miasta, o ile
odejdą z nich osoby nie posiadające możliwości partycypowania w kosztach napraw i remontów oraz
budynki te zdążą doczekać lepszych czasów31.
Rynek nieruchomości w Opolu charakteryzuje utrzymujący się delikatny trend spadkowy cen
mieszkań. Z danych portalu KRN.pl wynika, że średnia cena mieszkania na koniec III kw. 2013 r.
w Opolu wyniosła 4 232 zł/m2. Dla porównania, w grudniu poprzedniego roku ukształtowała się na
poziomie 4 414 zł/m2. Przestój na opolskim rynku mieszkaniowym potwierdzają również dane
Głównego Urzędu Statystycznego. W raporcie „Budownictwo mieszkaniowe w okresie I-X 2012 r.”
województwo opolskie odnotowało, w skali całego kraju, największy spadek – aż o 30 proc. – liczby
mieszkań, których budowę rozpoczęto w okresie styczeń – październik 2012 r.32
Średnie ceny mieszkań w Opolu według podziału na dzielnice są zróżnicowane i znajdują się
w rozległym przedziale od ok. 2 300 do 5 000 zł/m2. Górną granicę osiągają ceny w dzielnicy Półwieś
(w południowo-wschodniej części miasta). Znajduje się tu duże osiedle domów jednorodzinnych oraz
szeregowców. Najwyższą cenę w mieście determinują szczególnie wybudowane w ciągu ostatnich 5 lat
nowe osiedla wielorodzinne.33
Bogata oferta rynku nieruchomości wciąż nie zaspokaja popytu na mieszkania, ponieważ te, które są
w sprzedaży nie spełniają wymagań klientów.
Zaostrzone warunki kredytowania, niski poziom oszczędności, brak stałości zatrudnienia oraz
stosunkowo niskie dochody powodują, że są one w dalszym ciągu niedostępne dla wielu opolan
i innych osób pragnących osiedlić się w mieście.
Źródło:
Analiza
Rynku
Nieruchomości
–
Opole
2014,
Instytut
Gospodarki
Nieruchomościami,
http://www.ign.org.pl/rynek-nieruchomosci/monitoring-nieruchomosci/ [Data dostępu 8.09.2014 r.]
31 Tamże.
32 Tamże.
33 Analiza wtórnego rynku nieruchomości mieszkaniowych w południowo-zachodnim regionie Polski – 29.09.2013 r.
http://otodom.pl/wiadomosci/rynek-nieruchomosci/analiza-wtornego-rynku-nieruchomosci-mieszkaniowych-wpoludniowo-zachodnim-regionie-polski-id2751.html [Data dostępu: 8.09.2014 r.)
30
69
Strona 71
Wykres 6. Średnia cena 1 m2 mieszkania na rynku wtórnym w wybranych
dzielnicach Opola
Źródło: Analiza wtórnego rynku nieruchomości mieszkaniowych w południowo-zachodnim regionie Polski – 29.09.2013 r.
[za:] portal otoDom.pl
Co ciekawe w tej sytuacji, Opole jest miastem, w którym została podpisana najmniejsza liczba
kredytów z dopłatami w ramach programu „Rodzina na swoim”. Z danych Banku Gospodarstwa
Krajowego wynika bowiem, że do 2012 r. (stan na 30 września) udzielono tylko 854 takie kredyty34.
Jest to wynik zaskakująco niski w porównaniu z innymi (także tymi mniejszymi) miastami
wojewódzkimi w kraju. Przykładowo w Zielonej Górze udzielono 978 kredytów, w Olsztynie 2 028,
a w Lublinie 1 753.35
Efekty budownictwa mieszkaniowego w ostatnim dziesięcioleciu przyniosły obok wzrostu ilościowego
także istotne, korzystne zmiany jakościowe zasobów mieszkaniowych. Standard mieszkań utrzymuje
się na relatywnie wysokim poziomie.
Zmienia się również wizerunek i otoczenie kamienic. Wspólnoty mieszkaniowe czynią wiele na rzecz
poprawy estetyki budynków mieszkalnych. Dokonują napraw i remontów dachów oraz izolacji
przeciwwilgociowych, odnawiają zniszczone elewacje. Budynki, które dotychczas odstraszały
zaniedbanymi elewacjami, zaczynają przykuwać wzrok. Niezwykle ważne jest przenoszenie dobrych
wzorców pomiędzy mieszkańcami zabytkowych kamienic. Pięknie odrestaurowane budynki wraz
z uporządkowanym otoczeniem zachęcają sąsiednie wspólnoty do podjęcia wysiłków na rzecz remontu
i rewaloryzacji swoich posesji. Tym samym zmienia się oblicze całych ulic.
Kamienic, które w ostatnich latach odzyskały dawny blask jest wiele. Renowacja budynków
o potwierdzonej wartości historycznej i architektonicznej może być dofinansowana ze środków budżetu
miasta. Możliwość taką daje podjęta 31 marca 2011 r. uchwała Rady Miasta nr VIII/106/11.
W roku 2013 w ramach dotacji udzielanych przez miasto Opole na renowację, konserwację
i roboty budowlane zabytków wpisanych do rejestru zabytków, dotację otrzymały następujące
wspólnoty mieszkaniowe: Rynek 3,10,15a, 26 i 27, Pl. Kopernika 4, Katedralna 10, Armii Krajowej 16
oraz 1-go Maja 15. Miasto wsparło te inwestycje kwotą 195 tys. zł.
34
35
W 2013 r. takich kredytów udzielono tylko 12.
Źródło: http://www.gf24.pl/10428/rok-2013-bedzie-okresem-proby [Data dostępu 8.09.2014 r.]
70
Strona 72
Odnowione kamienice na ul. Kopernika 4 i ul. 1 Maja 15 (fot.: archiwum własne).
Zasoby mieszkaniowe gminy
Gmina Opole realizuje politykę mieszkaniową w dwojaki sposób. Dla osób o niskich dochodach
zapewnia lokale komunalne i socjalne. Osoby o średnich dochodach mają możliwość uzyskania lokali
mieszkalnych w ramach Opolskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego (OTBS). Pozostałe osoby
o wyższych dochodach mogą nabyć mieszkanie na wolnym rynku.
Kierunki działania Gminy Opole w zakresie gospodarowania zasobem mieszkaniowym określa
uchwalony przez Radę Miasta Opola 30 grudnia 2013 r. Wieloletni program gospodarowania
mieszkaniowym zasobem Gminy Opole na lata 2014-2018.
Mieszkaniowy zasób gminy obejmuje: lokale mieszkalne w budynkach stanowiących własność miasta
oraz lokale znajdujące się w budynkach, których miasto jest współwłaścicielem (Gmina Opole posiada
swoje lokale w 941 wspólnotach mieszkaniowych).
W analizowanym okresie było ich 4 477, w tym 410 to lokale socjalne. Łączna powierzchnia użytkowa
mieszkań będących w zasobie lokalowym gminy wyniosła 221,9 tys. m2. Średnia powierzchnia
gminnego lokalu mieszkalnego wynosiła ok. 50 m2. W zasobie mieszkaniowym dominują budynki
wybudowane przed 1945 rokiem, które stanowią 79% zasobu.
Ponadto zasoby stanowiące własność miasta Opola obejmują również 431 lokale użytkowe o łącznej
powierzchni 34 682,61 tys. m2.
W omawianym okresie na lokale z zasobu mieszkaniowego gminy oczekiwało 176 rodzin, w tym 85
rodzin oczekiwało na wskazanie lokalu socjalnego na ogólnych zasadach, natomiast 380 rodzin
uprawnionych było do otrzymania lokalu socjalnego na mocy wyroku sądowego. Ostatecznie lokale
socjalne otrzymało 16 rodzin. Przeprowadzono 28 eksmisji. Czas oczekiwania na mieszkanie socjalne
wynosił około 5 lat. Lokale socjalne pozyskiwane są najczęściej poprzez budowę nowych budynków
socjalnych bądź adaptacje pomieszczeń mieszkalnych, jak również w wyniku naturalnego ruchu
ludności.
71
Strona 73
Część lokali przeznaczona jest do sprzedaży w trybie przetargowym lub bezprzetargowym, w 2013 r.
roku sprzedano ich 246.
Maksymalna stawka czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego wynosiła 5,11 zł.
Stawkę czynszu za lokal socjalny ustala Prezydent Miasta w drodze zarządzenia.
Wydatki związane z gospodarowaniem mieniem komunalnym wyniosły w 2013 roku 15,1 mln zł.
Dodatki mieszkaniowe
Część opolan znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej otrzymuje dofinansowanie kosztów
utrzymania mieszkań w postaci tzw. dodatków mieszkaniowych. W 2013 roku wypłaconych zostało 11
098 dodatków mieszkaniowych, na kwotę ponad 2,2 mln zł. Dodatki mieszkaniowe przyznawane są
zarówno rodzinom zamieszkującym lokale będące w zasobie gminy, jak i lokale spółdzielcze (oraz
pozostałe). Zadanie realizowane było przez Miejskie Centrum Świadczeń w Opolu 36. W omawianym
okresie z tego typu pomocy skorzystało więcej osób niż w roku wcześniejszym (2012 r. – 10 505
dodatków, 2013 r. – 11 098).
Budownictwo społeczne
Jednym z elementów mających przeciwdziałać nierównowagom rynkowym w branży nieruchomości
pod wynajem w Opolu jest tzw. budownictwo społeczne. Opolskie Towarzystwo Budownictwa
Społecznego Sp. z o.o. w Opolu działa od końca 1997 roku. System ten utworzony został z myślą
o
średniozamożnych osobach.
Miał
on
wspomóc
komunalne
budownictwo
mieszkaniowe.
Do 2012 roku w zasobach Opolskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego sp. z o.o. znajdowało się
11 budynków z 515 mieszkaniami o łącznej powierzchni użytkowej 25 449,57 m2. Sytuacja ulegnie
zmianie
w
roku
bieżącym.
czterokondygnacyjnego
Spółka
budynku
z
73
w
2013
r.
rozpoczęła
mieszkaniami
o
łącznej
nową
inwestycję – budowę
powierzchni
3 856,90m2.
Koszt inwestycji przy ulicy Krzemienieckiej to prawie 13,5 mln zł. Termin zakończenia prac
budowalnych zaplanowano na czwarty kwartał 2014 roku. Na koniec 2013 roku były podpisane
54 umowy, obejmujące ponad 77% powierzchni użytkowej budynku z 74 lokalami, w tym 31 umów na
mieszkania w programie „Moje Mieszkanie” i 23 umowy w tradycyjnym systemie TBS. Zgodnie
z prognozą budynek zapełnił się w sierpniu br. w 100%. Obecnie spółka przygotowuje nowy
„partycypacyjny” projekt pn. „Mieszkania na miarę”. Ma on umożliwić potencjalnemu użytkownikowi
mieszkania
wpływ
na
wielkość,
ilość,
a
nawet
rozmieszczenie
pomieszczeń
mieszkania
w przygotowywanej inwestycji.
36
Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta Opola – lata 2012-2013.
72
Strona 74
Podsumowanie:



Opolanie zamieszkują w ok. 51 tysiącach mieszkań.

Poprawia się gospodarowanie nieruchomościami przez wspólnoty mieszkaniowe, które,
również przy pomocy miasta, przeprowadzają konieczne remonty oraz renowacje
zabytkowych kamienic.

Samorząd Opola dysponuje niemal 4,5 tys. mieszkań, których jest właścicielem lub
współwłaścicielem.

W ubiegłym roku OTBS rozpoczął budowę nowego bloku mieszkalnego z 73
mieszkaniami, który oddany do użytku zostanie w IV kwartale roku bieżącego.
Nie są to mieszkania małe – średni metraż osiąga niemal 66 m2.
Ubiegły rok przyniósł nieznaczny spadek średniej ceny m2 nieruchomości w Opolu oraz
mniejszą aktywność budowlaną w sektorze mieszkalnictwa.
BEZPIECZNE MIASTO
Od lat Opole uchodzi za bardzo bezpieczne miasto – zarówno wedle danych statystycznych, jak i opinii
mieszkańców i przyjezdnych. Opole wypada szczególnie dobrze w porównaniu z innymi miastami
wojewódzkimi. Wpływa na to stosunkowo mała liczba najcięższych przestępstw oraz fakt, iż miasto
pozbawione jest właściwie przestępczości zorganizowanej. Jak pokazuje zeszły rok w pracy służb
miejskich, dbających o porządek i bezpieczeństwo mieszkańców, ostatnie dwanaście miesięcy
przyniosło umocnienie tego wizerunku…
Opolska Policja
W 2013 roku na terenie Opola popełniono niemal 5,5 tys. przestępstw. W porównaniu z rokiem 2012
zauważalny jest spadek ilości popełnianych czynów niedozwolonych. Zanotowano ich mniej niż w 2012
roku, lecz więcej niż w roku 2011. Podobnie rzecz się ma, jeśli chodzi o wykrywalność przestępstw.
Stosowne dane prezentuje tabela.
W 2013 roku odnotowano spadek – najdotkliwszych spośród czynów karalnych – przestępstw
kryminalnych. Spadek zamknął się w liczbie 318 przypadków, czyli ponad 7%. Również w tym obszarze
obserwujemy wahania w analizowanym okresie – w roku 2011 liczba przestępstw była najniższa,
wzrosła w roku 2012 i znów zmalała w roku ubiegłym. Szczegółowe dane oraz porównania kilku
najbardziej dotkliwych rodzajów przestępstw kryminalnych prezentuje tabela.
73
Strona 75
Tabela 49. Statystyka przestępstw popełnionych w Opolu między 2011 a 2013 rokiem
Ogółem przestępstwa w Opolu
Rok
(dane liczbowe wg miejsca zaistnienia przestępstwa)
Stwierdzone
Wykryte
% wykrywalności
2011
5 188
2 950
56,9
2012
5 547
2 884
51,9
2013
5 499
3 095
54,9
Tabela 50. Statystyka przestępstw kryminalnych, popełnionych w Opolu między 2011 a 2013
rokiem wraz z wyszczególnieniem trzech rodzajów przestępstw najbardziej dotkliwych
Przestępstwa kryminalne w Opolu
(dane liczbowe wg miejsca zaistnienia przestępstwa)
Rok
Stwierdzone
Wykryte
% wykrywalności
2011
3 934
1 774
45,1
2012
4 435
1 880
42,4
2013
4 117
1 863
43,8
W tym
(kategorie przestępstw kryminalnych najbardziej odczuwalne):
Bójka lub pobicie
Stwierdzone
Wykryte
2011
51
28
2012
49
2013
43
%
Stwierdzone
Wykryte
54,9
1495
571
26
53,1
1870
23
53,5
1579
wykrywalności
Przestępstwa
Kradzież cudzej rzeczy
%
narkotykowe
%
Stwierdzone
Wykryte
38,2
169
154
91,1
562
30
208
185
88,9
520
31,3
207
181
87,4
wykrywalności
wykrywalności
Na terenie działań opolskich służb odnotowano mniejszą liczbę wszczętych dochodzeń i śledztw,
osiągnięto również nieznaczny wzrost wykrywalności przestępstw ogólnych i minimalny spadek
wykrywalności przestępstw kryminalnych w stosunku do roku 2012. Niestety, wskaźniki dynamiki
wszystkich postępowań i stwierdzania przestępstw w mieście jest jednak niższy od tego odnoszącego
się do województwa.
Działalność służb opiera się nie tylko na ściganiu czynów niedozwolonych, ale również na prowadzeniu
akcji zapobiegawczych i monitorujących. Jest to możliwe dzięki współpracy ze sobą Policji, Straży
Miejskiej, Żandarmerii Wojskowej oraz innych podmiotów z policją niezwiązanych.
W ramach doskonalenia współpracy pomiędzy KMP w Opolu, a innymi podmiotami działającymi na
rzecz porządku publicznego w 2013 roku organizowano łączne służby z funkcjonariuszami innych
służb, straży i inspekcji oraz realizowano postanowienia zawarte w porozumieniach i przyjętych
74
Strona 76
strategiach. W ramach zawartych porozumień realizowano wspólne służby patrolowe ze Strażą
Miejską, Żandarmerią Wojskową, Strażą Ochrony Kolei, Strażą Leśną, co niewątpliwie przyczyniło się
do zwiększenia ilości patroli i ich widoczności.
W 2013 r. łącznie, na terenie podległym KMP w Opolu, zrealizowano 384 służby prewencyjne
z podmiotami pozapolicyjnymi:
 292 służby ze Strażą Miejską
 43 służby ze Strażą Ochrony Kolei
 6 służb ze Strażą Leśną
 43 służby z Żandarmerią Wojskową.
Podobnie jak w poprzednich latach, opolska Komenda Miejskiej Policji swe działania ukierunkowywała
na promocję Policji jako otwartej instytucji, aktywnie działającej w środowisku lokalnym. Realizowane
były liczne akcje i programy profilaktyczne, m. in. projekt profilaktyczny „Bezpieczny Senior”,
skierowany do osób starszych i samotnych, które mogą być narażone na niebezpieczeństwo oszustwa
czy „Bezpieczne dziecko w drodze”. Podstawowym programem prowadzonym w Komendzie Miejskiej
był Rządowy Program Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań „Razem Bezpieczniej”.
W jego ramach zorganizowana została większość akcji prewencyjnych z wyłączeniem tych, które
należały do Ogólnokrajowych Akcji Profilaktycznych.
Działalność Straży Miejskiej
Instytucja straży miejskiej w Opolu swoimi korzeniami sięga jeszcze przełomu lat 1988 i 1989, kiedy to
zarządzeniem Prezydenta Miasta powołano Miejską Służbę Porządkową. Jej kontynuacją jest dzisiejsza
jednostka budżetowa pod nazwą Straż Miejska w Opolu.
Działalność straży miejskiej utrzymana jest w granicach ustanowionych aktami prawa miejscowego
oraz ustawami. Zajmuje się ochroną porządku publicznego i bezpieczeństwa mieszkańców miasta.
Straż Miejska działa w systemie całodobowym, pilnując porządku publicznego i bezpieczeństwa na
terenie miasta w granicach ustanowionych aktami prawa miejscowego oraz ustawami.
Rutynowe kontrole Straży Miejskiej obejmują obszary komunikacji miejskiej, przedszkoli i szkół,
placów
zabaw,
terenów
zielonych,
dzikich
wysypisk
śmieci,
akwenów
wodnych,
ciągów
komunikacyjnych etc.
W odpowiedzi na zgłoszenia zaniepokojonych mieszkańców pracuje w systemie całodobowym Służba
Dyżurna Straży Miejskiej, która prowadzi obserwacje i monitoring wizyjny miasta.
W 2013 r. funkcjonariusze Straży Miejskiej na terenie Opola podjęli 46 532 interwencje oraz
przeprowadzili 474 991 kontroli. Generalizując, w ubiegłym roku statystyczne efekty pracy
funkcjonariuszy były wyższe niż w latach poprzednich – większość wskaźników wyraźnie wzrosła. I tak,
przeprowadzono o ponad 17 tys. więcej niż w roku 2012 interwencji, o prawie 34 tys. wzrosła liczba
kontroli porządkowych, odholowano o 153 pojazdy więcej, prawie 300 osób więcej trafiło do izby
wytrzeźwień. Szczegółowe porównanie prezentuje poniższa tabela.
75
Strona 77
Tabela 51. Wybrane wyniki działania Straży Miejskiej w Opolu w latach 2010-2013
2010
2011
2012
2013
Interwencje ogółem
25 100
26 935
29 196
46 532
Zmiana
%
(2010 rok
– 100%)
185
Kontrole porządkowe
89 495
96 356
103 184
136 809
153
Odholowanie pojazdu
57
186
115
268
470
Odwiezienie do izby wytrzeźwień
189
196
265
563
298
1 701
3 273
2 895
3 814
224
Podjęte działanie przez
funkcjonariuszy
Kontrole pustostanów w związku
z przebywaniem osób bezdomnych
i bez stałego miejsca zamieszkania
Interwencje podjęte wobec osób
bezdomnych
Nałożenie mandatu karnego
1 183
945
2 290
3 138
265
2 716
2 732
3 015
2 797
103
Pouczenie
4 906
5 326
8 233
9 796
200
Interwencje przyjęte przez
dyżurnych Straży Miejskiej
7 522
7 683
7 794
9 796
130
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z pracy Straży Miejskiej w Opolu za rok 2013.
W ramach działalności wychowawczej i profilaktyki, skierowanej do młodzieży w ubiegłym roku
przeprowadzono 552 prelekcje, w których wzięło udział blisko 11 556 uczniów opolskich szkół.
Wzorem lat ubiegłych Straż Miejska w Opolu współpracowała z Policją w ramach wspólnych patroli
przeprowadzanych na rzecz porządku i bezpieczeństwa społeczności lokalnej. W analizowanym okresie
współpraca ta prowadzona była w oparciu o zawarte porozumienie Prezydenta Miasta Opola
z Komendantem Miejskim Policji.
Podsumowanie:

Opole pozostaje bezpiecznym miastem, nadal przodującym pod tym względem
w porównaniach z innymi stolicami województw.

Rok 2013 przyniósł spadek ogólnej liczby przestępstw stwierdzonych w stosunku do
roku poprzedniego.


W 2013 roku odnotowano w Opolu mniejszą liczbę wszczętych dochodzeń i śledztw.

Bardzo dobre wyniki pracy i zaangażowania w 2013 roku zanotowała Straż Miejska
w Opolu.

Działalność Straży Miejskiej w Opolu w niektórych obszarach zaktywizowała się nawet
o kilkaset procent.
Osiągnięto przy tym nieznaczny wzrost wykrywalności przestępstw ogólnych
i minimalny spadek wykrywalności przestępstw kryminalnych.
76
Strona 78
III. BIZNES I PRACA W MIEŚCIE
PRACODAWCY
Obecnie w naszym kraju mamy do czynienia z rynkiem pracy pracodawcy – to on dyktuje warunki
i stawia konkretne wymagania, może przy tym dość swobodnie kształtować politykę zatrudnienia,
bo popyt na nie przerasta podaż. Idealne sytuacje zbliżone są do stanu równowagi, kiedy
to oczekiwania pracodawców wypełniają niemal w 100% dostępni na rynku pracobiorcy. Od czasu
do czasu aktualny stan rzeczy na rynku pracy się zmienia. Nie dzieje się to samoistnie, trzeba się
o to bardzo mocno starać. Ma ku temu możliwości również samorząd miejski – zachęcając na przykład
do nowych inwestycji i zwiększania zatrudnienia. Jak ta sytuacja wygląda w Opolu i jakie kroki
podejmuje opolski magistrat prezentuje niniejszy rozdział…
Policzyć biznes…
Klimat dla biznesu, jak i nastroje w gospodarce opolskiej zdają się polepszać. Świadczą o tym dane
statystyczne dotyczące przedsiębiorczości w Opolu w 2013 roku.
Opole, jako miasto przyjazne inwestorom i przedsiębiorczości, może się poszczycić wysokim –
w porównaniu z innymi miastami podobnej wielkości – współczynnikiem zarejestrowanych firm na
jednego mieszkańca. Na koniec 2013 roku w Opolu funkcjonowało 20 426 podmiotów gospodarczych,
zarejestrowanych w systemie REGON. Warto podkreślić wzrost w tym zakresie w stosunku
do poprzedniego roku o 256 podmiotów (wcześniej progres o 148). Daje to o 2,7% więcej biznesu
w Opolu niż w adekwatnym okresie roku 201237.
W stolicy województwa występuje też największa koncentracja podmiotów gospodarki narodowej.
Na koniec 2013 roku sięgnęła ona 211 podmiotów na kilometr kwadratowy miasta. Przeliczając na
liczbę mieszkańców w wieku produkcyjnym otrzymamy ok. 265 podmiotów gospodarczych na każde
1000 opolan. W roku 2012 jedynie 255.
Rok poprzedni przyniósł również zwiększenie liczby nowo rejestrowanych przedsiębiorstw. W Opolu
powstało tym samym 1400 nowych firm, co stanowi niemal 20% dorobku całego województwa. Dzięki
temu na każde 1000 mieszkańców Opola przypadło w minionym roku niemal 12 nowo
zarejestrowanych przedsiębiorstw w rejestrze REGON. Adekwatnie 9 wyrejestrowanych.
Pozytywne trendy można również zaobserwować właśnie w zakresie wyrejestrowywania działalności
gospodarczych. Wprawdzie w Opolu w 2013 roku wyrejestrowano 1137 firm i generalnie w całym
województwie zwiększyła się liczba zamykanych przedsiębiorstw, niemniej jednak wyjątek wypracował
Niestety, wedle najnowszych dostępnych danych z końca czerwca 2014 r., zmniejszyła się liczba zarejestrowanych w REGON
podmiotów gospodarki narodowej do sumy 20394.
37
77
Strona 79
powiat opolski, gdzie liczba ta nieznacznie zmalała w stosunku do roku 2012 (645 w 2013 r. i 670
w 2012 r.).
Przeciętne zatrudnienie ogółem w sektorze przedsiębiorstw w Opolu w 2013 roku wynosiło 20,9 tys.
pracowników (szczegółowe dane na temat zatrudnienia w dalszej części opracowania).
Minione dwa lata można więc traktować jako potwierdzenie, długo oczekiwanego, okresu ekspansji
gospodarczej, wychodzenia z globalnego kryzysu gospodarczego lat 2008-2010. Daje to optymistyczny
prognostyk na nadchodzące miesiące, a nawet lata.
Indywidualnie czy w spółce – jak rejestrujemy firmy w Opolu
W Opolu, podobnie jak w całej polskiej gospodarce, biznes zdominowany jest przez mikrofirmy,
najczęściej rejestrowane jako osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Na koniec 2013 roku
w rejestrze REGON figurowało takich form 13 368. W stosunku do roku poprzedniego
(po uwzględnieniu firm wyrejestrowanych) w stolicy województwa przybyło więc 15 działalności
prowadzonych przez osoby fizyczne.
Równie nieznaczne zmiany zaszły w opolskich przedsiębiorstwach rejestrowanych w Krajowym
Rejestrze Sądowym. Ogólnie przybyło 221 spółek handlowych (2476 spółek na koniec 2013 r.) 38. W tym
– 2 spółki akcyjne (51 na koniec 2013 r.), 38 spółek osobowych (328 na koniec 2013 r.) i aż 181 spółek
z o.o. (2097 na koniec 2013 r.). Znikomo powiększyła się liczba spółek cywilnych i spółdzielni
zarejestrowanych w Opolu – odpowiednio o 8 i 1 nowych podmiotów.
Podsumowując, nadal najpopularniejszą formą dla prowadzenia biznesu w Opolu jest działalność
indywidualna
(osoba
fizyczna
prowadzącą
działalność
gospodarczą)
oraz,
przy
większym
przedsięwzięciu, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Obserwacje te zbieżne są z charakterystyką
całej krajowej struktury gospodarczej i raczej próżno szukać zmian odwracających te tendencje.
Opolska gospodarka mikroprzedsiębiorczością stoi
Wielki, średni, mały czy mikro – opolski biznes według zatrudnienia
Z rodzajem (formą prawną) prowadzonej działalności gospodarczej wprost koresponduje wielkość
firmy. Biorąc pod uwagę liczbę zatrudnianych pracowników, w Opolu dominują, rzecz jasna,
przedsiębiorstwa mikro i małe. Jednostki o liczbie zatrudnionych do 9 osób to aż 95,8% ogółu
podmiotów. Z kolei przedsiębiorstwa średnie, jak na warunki polskie (o zatrudnieniu od 10 do 49
pracowników) stanowią 3,4% ogółu przedsiębiorstw. Najmniej, bo tylko 0,8%, funkcjonujących firm
zatrudnia minimum 50 pracowników. Wszystkie wymienione wyżej wartości są niezmienne od roku
2012, natomiast dane dotyczące firm największych są stałe od roku 2011.
Do największych opolskich przedsiębiorstw zaliczymy takie firmy jak: Zott Polska Sp. z o.o., Nutricia
Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o., Cementownia „Odra” SA, Nowa Itaka Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo
Modernizacji Urządzeń Energetycznych Remak SA, Hart Sp. z o.o., Zakład Techniczno-Budowlany
Polbau Sp. z o.o. Biorąc pod uwagę branże gospodarcze dużych opolskich przedsiębiorstw dominują
Wedle najnowszych dostępnych danych z końca czerwca 2014 r. liczba spółek handlowych uległa kolejnemu powiększeniu –
do 2537 podmiotów.
38
78
Strona 80
produkcja (w szczególności spożywcza i budowlana) oraz usługi. Silna rynkowa pozycja firm z tych
obszarów wynika w dużej mierze z czynników zewnętrznych, niezależnych od miasta, m.in.
umiędzynarodowienia działalności, rozpoznawalnej marki, wysokiego udziału w produkcji sprzedanej,
a także wysokiego wolumenu produkcji kierowanej na eksport i na rynek krajowy.
Nie ulega wątpliwości, iż to przedsiębiorstwa mikro i małe stanowią o sile nie tylko opolskiej, ale
i ogólnopolskiej gospodarki, potwierdzając wysoką przedsiębiorczość Polaków, jak i mieszkańców
Opola. Należy przy tym podkreślić, iż to przedsiębiorstwa duże i średnie stanowią motor
innowacyjności i eksportu, niosąc przy okazji ostoję stabilności pracy i wynagrodzenia. To właśnie brak
nowych tego typu inwestycji na mapie Opola może powodować niepokój o gospodarczą przyszłość
i konkurencyjność miasta.
Opolski biznes według sekcji PKD
Struktura biznesu w Opolu, biorąc pod uwagę przedmiot działalności (na podstawie sekcji PKD) nie
zmienia się znacząco przez ostatnie lata. Nie odbiega również od sytuacji w kraju. Dominują więc
przedsiębiorstwa usługowe z sektora motoryzacyjnego, w szczególności naprawy pojazdów
samochodowych (te dane korelują z przyrostem liczby samochodów osobowych w Opolu
i współczynnikiem liczby samochodów, przypadających na jednego mieszkańca Opola). W tej samej
grupie notujemy również firmy handlowe. Razem odpowiadają one za niemal 24% opolskiego biznesu.
Drugim pod względem udziału w rynku sektorem jest działalność profesjonalna, naukowa i techniczna.
Te jakże istotne obecnie obszary odpowiadają za prawie 12,5% gospodarki w Opolu. Tylko nieco mniej
popularnymi branżami są budownictwo (niecałe 10%) oraz obsługa nieruchomości (niemal 9%).
Tabela 52. Liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w Opolu według
sekcji w latach 2012- 2013 (dane na 31 XII)
Ogółem
rolnictwo, łowiectwo
i leśnictwo
przemysł, w tym przetwórstwo
przemysłowe
budownictwo
handel
i naprawy pojazdów
samochodowych
transport
i gospodarka magazynowa
obsługa nieruchomości
zakwaterowanie i gastronomia
działalność finansowa i
ubezpieczeniowa
działalność profesjonalna,
naukowa i techniczna
administracja publiczna i obrona
narodowa; obowiązkowe
zabezpieczenie społeczne
edukacja
opieka zdrowotna i pomoc
społeczna
2012
20 170
163
1 452
1975
4 833
1 129
1 832
624
932
2 488
83
708
961
udział
%
100,00
0,8
7,2
9,8
24
5,6
9,08
3,09
4,62
12,3
0,41
3,5
4,8
2013
20 426
160
1 458
1999
4 806
1 135
1 809
616
950
2 532
82
761
996
udział
%
100,00
0,78
7.14
9,8
23,53
5,56
8,86
3,01
4,65
12,4
0,4
3,73
4,88
pozostała działalność usługowa
Lata
W tym w sekcjach:
1 267
6,3
1 307
6,4
Źródło: Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie opolskim w 2012
roku, Urząd Statystyczny w Opolu, Opole 2013 oraz Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze
REGON w województwie opolskim w 2013 r., Urząd Statystyczny w Opolu, Opole 2014.
79
Strona 81
Pozytywnym trendem generalnym – obok oczywiście samego powiększania się liczby zarejestrowanych
przedsiębiorstw – jest dość znaczny przyrost firm z sektora edukacji (53 nowe podmioty) oraz
działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (więcej o 44 jednostki). W nieco mniejszym
zakresie zmienił się sektor opieki zdrowotnej i pomocy społecznej (przyrost 35 firm) oraz budownictwa
(przybyło 24 jednostek). Wzrost w tej ostatniej branży możemy poczytywać za kolejne przesłanki
polepszającej się ogólnej koniunktury gospodarczej.
Warto odnotować odradzanie się przemysłu metalurgicznego w Opolu – tym razem bez udziału
państwa, a nawet większego udziału miasta. Dawna dzielnica Metalchem staje się miejscem inwestycji i
stopniowego rozwoju dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw przemysłowych, które zatrudniają
obecnie prawie 3 tys. pracowników (więcej na ten temat w podrozdziale Inwestycje).
Negatywną tendencją jest ubytek przedsiębiorstw z istotnego, dla atrakcyjności turystycznej miasta,
obszaru, czyli zakwaterowania i gastronomii (ubytek o 8 firm). W tym zakresie należałoby raczej
oczekiwać wzrostu.
Kto jest właścicielem opolskiego biznesu?
Obecnie forma własności przedsiębiorstwa nie wpływa zasadniczo na jego funkcjonowanie,
konkurencyjność czy np. jakość świadczonych usług i produkowanych towarów. Równe traktowanie,
a przede wszystkim równość wobec prawa, firm państwowych i prywatnych nie powoduje między nimi
nierynkowych różnic. Niemniej jednak generalną zasadą przyświecającą od wielu już lat polityce
gospodarczej w Polsce jest sukcesywna prywatyzacja przedsiębiorstw publicznych, właściwie bez
względu na branżę, oraz komercjalizacja usług publicznych. Podobna polityka dotyka pośrednio
i bezpośrednio Opole. Tym samym udział publicznych podmiotów gospodarki narodowej w ogóle
działalności gospodarczych na terenie Opola jest niewielki i nadal nieznacznie się obniża.
W badanym roku nie zmieniła się znacząco struktura sektorowa podmiotów gospodarki narodowej
działających na terenie miasta. Udział sektora publicznego wśród ogółu zarejestrowanych podmiotów
uległ niewielkiemu zmniejszeniu do poziomu 3,08% z poziomu 3,10% w roku 2012. Udział sektora
prywatnego kształtuje się na poziomie 96,92% (w 2012 r. – 96,9%).
Wskazane dane, w porównaniu z informacjami ogólnopolskimi oraz wojewódzkimi, prezentuje
poniższa tabela.
Tabela 53. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej w latach 2012-2013 (dane
na 31 XII)
Rok
Ogółem
Sektor publiczny
Sektor prywatny
Polska39
opolskie
Opole
Polska
opolskie
Opole
Polska
opolskie
Opole
2012
3 975,3
98 741
20 170
123,5
4 245
626
3 851,8
94 496
19 544
2013
4 070,3
100 038
20 426
122,8
4 203
629
3 947,5
95 835
19 797
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS oraz US w Opolu za lata: 2012, 2013
39
Dla Polski dane zostały podane w tysiącach.
80
Strona 82
Podsumowanie:

Opole cieszy się jednym z najwyższych wśród polskich miast wskaźników
przedsiębiorczości.


W Opolu rejestruje się najwięcej przedsiębiorstw na całej Opolszczyźnie.


Dominują mikroprzedsiębiorstwa.

Przybywa podmiotów gospodarki narodowej, lecz nie idą za tym oferty pracy (patrz
kolejny podrozdział) – głównie z uwagi na fakt, iż tworzone są przede wszystkim
przedsiębiorstwa mikro i małe.

W 2013 r. zarejestrowano najwięcej spółek handlowych, tylko nieznacznie przybyło
działalności prowadzonych przez osoby fizyczne.

Wyraźnie brakuje w Opolu dużych przedsiębiorstw – kluczowa rola dla WSSE Invest
Park.
Istnieje tutaj największe zagęszczenie firm – w przeliczeniu na jednego mieszkańca czy
kilometr kwadratowy miasta.
Powstające (podobnie jak dotychczas istniejące) podmioty gospodarcze reprezentują
głównie handel, usługi sektora motoryzacyjnego oraz edukację, działalność
profesjonalną i techniczną.
PRACOBIORCY I NIEPRACUJĄCY
Dostęp do odpowiednio dużych zasobów pracy oraz odpowiednio wykwalifikowana kadra,
dostosowana do aktualnych potrzeb rynku pracy, jest jednym z głównych motorów napędzających
rozwój miasta. Wraz ze zmieniającym się rynkiem pracy diametralnie zmieniło się również podejście
do pracownika, bowiem z „wykonawcy” i czynnika produkcji stał się on najcenniejszym kapitałem
przedsiębiorstwa. Coraz większy nacisk kładzie się dziś na współpracę i zaangażowanie pracowników
w funkcjonowanie firmy, a wagę zaczynają zyskiwać właśnie ich pomysły i wizje zmian. Dlatego
w długofalowym rozwoju miasta na miarę XXI wieku, w którym gospodarka opiera się nie tyle na
przemyśle, co raczej wiedzy i informacji, odpowiednie kwalifikacje i wzajemne dopasowania wymagań
na rynku pracy są aspektem kluczowym.
Pracujący
Nie ulega wątpliwości, iż z wielu względów Opole pełni szczególną rolę na regionalnym rynku pracy.
Po pierwsze, stanowi główny ośrodek gospodarczy na Opolszczyźnie, oferując zarazem największą
liczbę miejsc pracy. Jest przy tym największym ośrodkiem akademickim i kulturalnym. Po wtóre
81
Strona 83
skupia największą liczbę mieszkańców i stanowi siedzibę Aglomeracji Opolskiej. Na koniec 2013 roku
w Opolu było ponad 52 tys. osób pracujących według faktycznego miejsca pracy, co stanowiło 25,5%
wszystkich zatrudnionych w całym województwie opolskim. Ponad połowa ogółu zatrudnionych
pracowała w sektorze prywatnym (prawie 30 tys.). W podziale na sekcje dominuje przemysł, handel
i naprawa pojazdów samochodowych, transport i gospodarka magazynowa.
Dane przedstawiające liczbę pracujących w Opolu przedstawia poniższa tabela (stan na koniec 2013
roku).
Tabela 54. Liczba pracujących według sektorów i sekcji w 2012 i 2013 roku
Wyszczególnienie
opolskie
Rok
Ogółem pracujący,
w tym:
- w sektorze publicznym
- w sektorze prywatnym
- w przemyśle i budownictwie
- w handlu; naprawach pojazdów
samochodowych, transport
i gospodarka magazynowa,
zakwaterowanie i gastronomia,
informacja i komunikacja
- administracja publiczna i
obrona narodowa, obowiązkowe
zabezpieczenie społeczne
- edukacja
Opole
udział %
Opola na
tle woj.
opolskiego
2013
2012
2012
2013
2012
2013
201 037
204 014
51 929
52 057
25,8
25,5
73 639
127 398
79 397
73 108
130 906
79 687
21 886
30 043
13 011
21 934
30 123
12 797
29,8
23,5
16,4
30
23
16,1
37 701
39 024
12 896
13 159
34,2
33,7
17 000
17 055
6 638
6 648
39,0
39,0
25 832
25 802
6 113
6 196
23,7
24
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS za rok 2012 i 2013.
Bezrobotni
Na koniec 2013 r. liczba bezrobotnych, zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Opolu
wyniosła 4885 osób, czyli o 104 osoby mniej niż w roku poprzednim. Lepsze wyniki w tym okresie
zanotowało również województwo – o 139 zarejestrowanych bezrobotnych mniej.
Tabela 55. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Opolu i Województwie Opolskim
w 2012 i 2013 r.
Bezrobotni, w tym:
Opole
Ogółem
%
Kobiety
Bez prawa
do zasiłku
Dotychczas
niepracujący
Absolwenci
2012
2013
4989
4885
7,1
6,9
2502
2477
4113
4202
545
524
240
217
82
Strona 84
opolskie
2012
2013
51775
51636
14,2
14,3
26991
27040
43458
44085
7775
7423
3041
2896
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Opolu
Wśród bezrobotnych największe grupy stanowią kobiety oraz osoby bez prawa do zasiłku (w większości
są to osoby długotrwale bezrobotne). Pozytywnym trendem jest spadek liczby zarejestrowanych
bezrobotnych wśród absolwentów, zarejestrowanych w PUP w okresie do 12 miesięcy od dnia
ukończenia nauki (w tym kursów zawodowych i nabywania uprawnień do wykonywania zawodu).
Takich przypadków w 2013 r. zanotowano o 23 mniej, co daje obniżkę o ok. 10%. Trudno rzecz jasna na
tej podstawie wyrokować o większym zbliżeniu edukacji do rynku pracy czy większej mobilności
absolwentów, lecz dane te pozwalają na umiarkowany optymizm. Generalnie po raz pierwszy od kilku
ostatnich lat przyrost bezrobotnych był ujemny, co jest niezwykle pozytywną oznaką zdrowiejącej
po kryzysie gospodarki.
Mniej bezrobotnych w Opolu – trwały trend czy tylko epizod?
Bezrobotni versus aktywni zawodowo
Do statystycznego pomiaru bezrobocia oraz obserwowania jego dynamiki służy wskaźnik stopy
bezrobocia. Liczymy go dzieląc liczbę osób w wieku produkcyjnym, zarejestrowanych jako bezrobotne
przez ogólną liczbę ludności aktywnej zawodowo (czyli sumę pracujących i niepracujących). W roku
2013 stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 6,9% i obniżyła się po raz pierwszy od 2004 r.
(z wyjątkiem lat 2010/2011, -0,1%). Warto podkreślić, iż udział bezrobotnych wśród aktywnych
zawodowo jest w Opolu ponad dwukrotnie niższy niż w województwie i niemal dwukrotnie niższy niż
w całej Polsce. Wojewódzka stopa bezrobocia na koniec 2013 r. wynosiła aż 14,3%, ogólnopolska –
13,4%. Najnowsze dostępne dane z końca czerwca 2014 r. pokazują kontynuację pozytywnych trendów.
W skali roku stopa bezrobocia zmniejszyła się we wszystkich powiatach Opolszczyzny. Nadal najniższą
stopą bezrobocia cieszy się Opole – 6,3%. W województwie, jak i w całej Polsce wskaźnik ten również
uległ wyraźnemu obniżeniu – odpowiednio 12,7% i 12%. Warto pamiętać jednak, iż zwykle w okresie
letnim bezrobocie rejestrowane maleje, głównie z uwagi na prace sezonowe, w tym zagraniczne.
Dynamikę stopy bezrobocia w Opolu na przestrzeni ostatnich lat obrazuje wykres 7.
Stopa bezrobocia jest jednym z ważniejszych mierników oceniających stan gospodarki i generalnie im
niższy jest jej poziom, tym lepiej. Warto zaznaczyć, iż dla wszystkich środowisk społecznych właściwa
jest tzw. naturalna stopa bezrobocia, która związana jest z tymczasowym nieposiadaniem pracy lub
procesami przekwalifikowania, i oscyluje ona w granicach 4-5%. Ogólna stopa bezrobocia zatem
powinna jak najbardziej zbliżać się do tego poziomu. Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej dane można
przewidywać, że jeśli Opole utrzyma zeszłoroczną tendencję już niebawem będzie mogło poszczycić się
naturalną stopą bezrobocia.
83
Strona 85
Wykres 7. Dynamika stopy bezrobocia w Opolu w latach 2006-2013
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Stopa bezrobocia
rejestrowanego
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Zmniejszeniu liczby bezrobotnych, obok oczywiście procesów migracji (więcej na ten temat w rozdziale
poświęconym sytuacji demograficznej), sprzyjają inwestycje angażujące siłę roboczą, podejmowane
głównie przez sektor prywatny. Istotnym zatem jest, by Opole sprzyjało rozwojowi środowiska
biznesowego oraz stanowiło przyjazny dla inwestycji rejon. Od lat prowadzona jest polityka wspierania
inwestorów (szczegóły na ten temat znajdują się w dalszej części opracowania). Dane nie do końca
jednak te działania potwierdzają – w IV kwartale 2012 r. miesięcznie w Opolu zgłaszano średnio 339
ofert pracy, rok później już tylko 314 (podobna prawidłowość zachodziła w innych kwartałach).
Szczęśliwie, dzięki zmniejszeniu się ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych, obniżyło się
obłożenie pojedynczej oferty pracy. W 2012 r. przypadało bowiem 23 bezrobotnych na każdą ofertę
zatrudnienia, w roku 2013 o jednego bezrobotnego mniej. Analiza tych danych winna skłonić miasto do
jeszcze większego wysiłku. Tym bardziej, iż polepszająca się koniunktura gospodarcza prawdopodobnie
będzie te wysiłki wspierać. Pożądane jest jednak, aby poszukiwanie nowych inwestycji dotyczyło
sektorów i branż uznanych za kluczowe dla rozwoju miasta.
Z drugiej strony podejmowane są działania, których celem jest aktywizacja ekonomiczna mieszkańców
(m.in. przez PUP oraz MOPR w Opolu). Pozytywną przesłanką jest nawiązanie trójstronnej współpracy
między miastem, środowiskiem biznesowym oraz otoczeniem akademickim. W ten sposób popyt
i podaż na rynku pracy mają szansę na wzajemne dostosowanie się – inwestorzy podejmą nowe
biznesowe kroki w regionie jedynie w sytuacji, gdy potencjalni pracownicy będą spełniać stawiane im
wymagania kompetencyjne.
Jaki jest charakter bezrobocia w Opolu – struktura bezrobocia
O sytuacji na rynku pracy nie świadczy jedynie ogólna liczba bezrobotnych czy jej stosunek do liczby
pracujących, ale także struktura bezrobocia, czyli liczba pozostających bez pracy w określonych
kategoriach. Negatywną, lecz ogólnokrajową tendencją jest wysokie bezrobocie wśród osób grupy
wiekowej 25-34, czyli tuż po ukończeniu studiów. Średni udział tych osób w ogólnej liczbie
bezrobotnych w Polsce to ok. 25%, a w Opolu wskaźnik ten jest nieco wyższy (28%). Z drugiej strony,
84
Strona 86
udział osób poniżej 24 roku życia i grupy wiekowej 25-34 w ogólnej liczbie bezrobotnych w 2013 roku
uległ zmniejszeniu od roku poprzedniego (odpowiednio o 61 i 141 osób).
Liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w poszczególnych grupach wiekowych przedstawia poniższa
tabela.
Tabela 56. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wg wieku w Opolu w latach 2011-2013
Wg wieku
Rok
Ogółem
24 lata
i mniej
25 – 34
35 – 44
45 – 54
55 lat i więcej
2011
2012
4322
4989
565
577
1312
1528
803
991
898
959
744
934
2013
4885
516
1387
1002
980
1000
Pod względem wykształcenia dominującą grupę wśród bezrobotnych stanowią absolwenci gimnazjum,
szkoły podstawowej i osoby z niepełnym wykształceniem podstawowym. Na drugim miejscu plasują się
osoby z wykształceniem wyższym, stanowią one aż 23% ogółu bezrobotnych w Opolu. Stosunkowo
niewiele jest osób bezrobotnych z wykształceniem zawodowym.
Podział bezrobotnych w ostatnich latach według wykształcenia zawiera poniższa tabela.
Tabela 57. Liczba bezrobotnych wg wykształcenia w Opolu w latach 2011-2013
Wg wykształcenia
Rok
2011
2012
2013
Ogółem
4322
4989
4885
wyższe
średnie
zawodowe
średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
966
1182
1119
877
992
1000
592
596
649
806
992
929
gimnazjalne,
podstawowe
i niepełne
podstawowe
1081
1227
1188
W ujęciu czasowym dominuje bezrobocie średnio- i długookresowe, czyli brak zatrudnienia powyżej 6
miesięcy. Liczba osób bezrobotnych w tym okresie w ostatnich latach sukcesywnie wzrasta. Kolejną
liczną grupę stanowią osoby bezrobotne krótkookresowo, czyli w okresie 1-3 miesiące. Głównym
składnikiem bezrobocia naturalnego, o którym wspomniano wcześniej, jest bezrobocie frykcyjne, czyli
krótkookresowy brak pracy związany ze zmianą miejsca zamieszkania czy przekwalifikowaniem, zatem
wysoki odsetek osób bezrobotnych krótkookresowo nie jest objawem negatywnym. Jest nim
z pewnością liczba długotrwale i chronicznie bezrobotnych, czyli w okresie 12-24 miesięcy i powyżej
dwóch lat. Te grupy stanowią odpowiednio 17,8 i 14,8% ogólnej liczby zarejestrowanych.
85
Strona 87
Tabela 58. Liczba bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy w Opolu w latach 2011-2013
Wg czasu pozostawania bez pracy
Rok
Ogółem
Do 1
miesiąca
1–3
3–6
6 – 12
12 – 24
2011
2012
2013
4322
4989
4885
487
519
434
940
1137
989
816
939
855
798
957
1011
771
775
869
Powyżej
24
miesięcy
510
662
727
Analizując opolski rynek pracy należy zwrócić uwagę na niepokojącą sytuację ludzi młodych. Ten
problem jest wynikiem wielu czynników, z których co najmniej dwa zasługują na podkreślenie. Z jednej
strony, to głównie właśnie w młodych uderzył kryzys gospodarczy, przejawiający się m.in.
w nadużywaniu przez pracodawców umów cywilno-prawnych i zastępowaniu nimi umów o pracę.
Wszystko w celu uniknięcia tzw. pozapłacowych kosztów pracy. Idzie za tym brak stabilności
zatrudnienia, motywacji do wysokiej jakości pracy, satysfakcjonującego poziomu wynagrodzeń,
awansów zawodowych czy nawet możliwości korzystania z kredytów bankowych (np. na zakup
własnego mieszkania). Z drugiej strony, wedle opinii pracodawców, absolwenci szkół są słabo
przygotowani do pracy w wyuczonym zawodzie, częstokroć opierając się jedynie na przygotowaniu
teoretycznym, a jeśli już mają za sobą przygotowanie praktyczne, to nie rzadko pozostaje ono zacofane
w stosunku do potrzeb rynku. Niewątpliwie ten proces w naszym kraju jest powoli odwracany poprzez
inwestycje w nowoczesne szkolnictwo zawodowe oraz stopniowe dostosowywanie siatek studiów
wyższych do wymogów rynku pracy. Podobnie dzieje się w Opolu, czego najlepszym przykładem jest
Centrum Kształcenia Praktycznego przy Zespole Placówek Oświatowych czy nowe kierunki w szkołach
ponadgimnazjalnych i wyższych.
Stwierdzenie, iż wyższe wykształcenie nie gwarantuje pracy to dziś już truizm. Wzrastająca
systematycznie (do roku 2012) liczba bezrobotnych z wykształceniem wyższym, nie tylko w Opolu, ale
i w całym kraju (oraz ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych) zdaje się potwierdzać wnioski
o niedopasowaniu kwalifikacji absolwentów szkół wyższych do oczekiwań pracodawców czy
o przesyceniu rynku pracy wątpliwej jakości specjalistami lub po prostu o wybieraniu kierunków
kształcenia ciekawych, lecz niekoniecznie potrzebnych na rynku. Problemem, podkreślanym
niejednokrotnie przez absolwentów studiów wyższych, jest również średnie wynagrodzenie oferowane
magistrom, licencjatom czy inżynierom – nie tylko niespełniające subiektywnych oczekiwań, ale
obiektywnie uniemożliwiające np. założenie rodziny i jej powiększanie.
Koniecznym wydaje się dostosowanie oferty edukacyjnej (na każdym szczeblu kształcenia) do potrzeb
rynku oraz wzmocnienie relacji i bliskiej współpracy pomiędzy przedsiębiorcami a placówkami
oświatowymi – tak, aby obie strony mogły znaleźć, obopólnie satysfakcjonujący model współdziałania,
konsensus, gwarantujący poprawienie niekorzystnych statystyk.
86
Strona 88
Lekarstwem aktywizacja…
W celu ograniczenia negatywnego dla gospodarki zjawiska, jakim jest bezrobocie i idące za tym
wykluczenie społeczne, jednostki organizacyjne miasta (Powiatowy Urząd Pracy i Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej) podejmują liczne działania ograniczające jego skalę. Formami aktywizacji
zawodowej realizowanymi przez wymienione organy są m.in. szkolenia, egzaminy zawodowe, prace
interwencyjne i społeczne, roboty publiczne oraz staże.
W 2013 roku PUP w Opolu zrealizował następujące projekty:
 „Art. 49” – staże i środki na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej dla 91 osób
bezrobotnych;
 "30” – środki na podjęcie działalności gospodarczej dla osób bezrobotnych poniżej 30 roku
życia;
 "Młodzi i zdolni" – m.in. staże, doradztwo zawodowe, wsparcie finansowe na rozpoczęcie
działalności gospodarczej dla osób bezrobotnych w wieku do 30 lat, które posiadają
wykształcenie wyższe.

Działania na rzecz aktywizacji bezrobotnych prowadzone przez MOPR opisane zostały w rozdziale
Wsparcie i opieka społeczna.
Ponadto, na rzecz osób bezrobotnych, prężnie działała Fundacja Aktywizacja. Podjęte i zrealizowane
przez nią projekty umożliwiające bądź ułatwiające znalezienie zatrudnienia w 2013 roku to między
innymi „Młodzi  Aktywni  Zatrudnieni”, „Aktywni od zaraz. Staże i szkolenia specjalistyczne dla
osób niepełnosprawnych” oraz program „Włącz się”.
Podsumowanie:



W niewielkim stopniu polepsza się sytuacja na rynku pracy w Opolu.

Nieznacznie łatwiejsze niż w latach poprzednich jest pozyskanie zatrudnienia osobom
młodym, choć nadal ich sytuacja na rynku pracy jest trudna.

Studia wyższe nadal wydatnie nie pomagają w znalezieniu pracy – potrzeba współpracy
szkół, uczelni, biznesu i miasta.

Wciąż problemem pozostaje długotrwałe bezrobocie oraz trudna sytuacja kobiet i osób
po 55 roku życia na lokalnym rynku pracy.
Miasto cieszy się niższym stopniem bezrobocia niż przez ostatnie kilkanaście miesięcy.
W stolicy województwa najłatwiej jest znaleźć pracę spośród wszystkich gmin
Opolszczyzny.
87
Strona 89
Opole dla biznesu
Współczesne miasta to już nie tylko ośrodki administracji terenowej, realizatorzy zadań własnych
i zleconych oraz dostarczyciele usług publicznych czy nawet ośrodki kulturotwórcze i społecznego
rozwoju. Miasta w XXI w. są konkurującymi między sobą aktywnymi ośrodkami życia gospodarczego,
które walczą o kolejne miejsca pracy, transfer technologii, prestiż na rynku, zrównoważony rozwój,
jednym słowem – nowe inwestycje. Jednakże, by móc taką konkurencyjną walkę prowadzić, i być
w niej skutecznym, nieodzowne jest doskonałe przygotowanie oferty inwestycyjnej – prezentacji
swoich dobrych stron, czynników przyciągających do miasta inwestora, przewag konkurencyjnych oraz
uproszczonych, przejrzystych procedur inwestycyjnych i szczegółowo opisanych terenów pod
inwestycje.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
Zasadniczą kwestią dla dzisiejszych, walczących o inwestorów, miast jest posiadanie miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie takich planów skutkuje jasną ofertą
inwestycyjną i bezspornym przeznaczeniem terenu, a także znacznym przyspieszeniem procedur
związanych z realizacją inwestycji – w skrócie, sprawną i bezkonfliktową realizacją inwestycji. Plany
miejscowe stanowią podstawę planowania przestrzennego w gminie. Określają przepisy obowiązujące
powszechnie na danym terenie, które są podstawą do wydawania decyzji administracyjnych.
Opole jest miastem o powierzchni niemal 97 km². Według stanu na 30.07.2014 r. na terenie miasta
obowiązywało 53 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (MPZP), czyli o trzy więcej niż
rok wcześniej. Najnowsze plany obejmują: Cmentarz Komunalny „Centralny” w Opolu, rejon ulicy
L. Powolnego oraz plac M. Kopernika – ulica Studzienna. Tereny objęte planami ogółem stanowiły 38
% powierzchni miasta. W stosunku do roku ubiegłego współczynnik ten nie uległ większej poprawie.
W trakcie opracowywania są kolejne dwadzieścia dwa MPZP. Szczegóły odnośnie procedury
opracowywania nowych planów oraz listy aktualnie opracowywanych i już obowiązujących dostępne są
na stronach BIP UM w Opolu, pod linkiem: http://www.bip.um.opole.pl/?id=37572.
88
Strona 90
Źródło: Biuro Urbanistyczne Urzędu Miasta Opola
Jak Opole wspiera lokalny biznes?
Pomoc de minimis
Najważniejszym lokalnym programem wsparcia dla biznesu w Opolu już od 2007 r. jest Opolski
Program Pomocy Przedsiębiorcom. Podstawowym jego celem jest udzielanie, zróżnicowanych
w zależności od sektora oraz skali działalności, ulg i zwolnień w opłatach należnego gminie podatku od
nieruchomości. Wysokość zwolnienia nie może przekroczyć poziomu 200 tys. euro w ciągu 3 lat
podatkowych. Dla sektora transportowego limit ten wynosi 100 tys. euro.
Z tego rodzaju wsparcia korzystają zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jak
i przedsiębiorstwa. Podstawą do częściowego bądź całkowitego zwolnienia z podatku są 4 kategorie
podejmowanych przez przedsiębiorców działań:
1. Wybudowanie budynków, budowli lub ich części (29 zwolnień w 2013 roku ).
2. Nabycie gruntów, budynków, budowli lub ich części (68 zwolnień w 2013 roku).
3. Dokonanie inwestycji w przedsiębiorstwie (14 zwolnień w 2013 roku).
4. Utworzenie nowych miejsc pracy w pełnym wymiarze godzin (14 zwolnień w 2013 roku).
W 2013 roku do UM wpłynęło 109 wniosków o zwolnienie w ramach realizowanego programu. Tylko 2
z nich nie otrzymały wsparcia. Kwota zwolnień wyniosła niemal 3,5 mln zł. W tym osoby fizyczne
89
Strona 91
prowadzące działalność gospodarczą zyskały nieco ponad 1 mln zł, osoby prawne prowadzące
działalność gospodarczą ponad 2,4 mln zł.
Tabela 59. Wsparcie dla opolskich przedsiębiorców w ramach „Opolskiego programu pomocy
przedsiębiorcom” w latach 2010-2013
Wyszczególnienie
Decyzje ogółem
w tym osoby
fizyczne
w tym osoby
prawne
Kwota zwolnienia
ogółem (w tys. zł)
w tym osoby
fizyczne
w tym osoby
prawne
2010
2011
2012
2013
85
95
92
125
63
69
70
77
22
26
22
48
2 518
2 455
2 482
3 477
757
843
1 316
1 040
1 615
1 613
1 166
2 436
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Wydziału Podatków i Opłat Lokalnych, Urząd Miasta Opola;
Sprawozdanie Prezydenta Miasta Opola z pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcom za rok 2013.
W 2013 roku średnia wysokość ulg dla osoby fizycznej wyniosła 13,5 tys. zł. Dla firmy kwota ta równa
była 50,8 tys. zł.
Regionalna Pomoc Publiczna
Inną formą pomocy ze strony miasta dla biznesu jest tzw. pomoc regionalna. Opole oferuje w tym
zakresie wsparcie nowych inwestycji w sektorze turystyki oraz w dziedzinach związanych
z innowacyjnością. Podobnie jak przy pomocy de minimis, wsparcie opiera się na uldze w podatku od
nieruchomości, z zastrzeżeniem, iż musi dotyczyć działalności turystycznej bądź innowacyjnej. Pomoc
ta wynosi do 50% poniesionych kosztów inwestycji. Dla małego przedsiębiorcy może zostać
podwyższona nawet do 70%, dla średniego do 60% poniesionych kosztów.
W 2013 r. przedsiębiorcy z tej pomocy nie korzystali.
WSSE INVEST-PARK
Na szerokie wsparcie przedsiębiorcy mogą liczyć w przypadku inwestycji na terenie opolskiej podstrefy
ekonomicznej Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej INVEST-PARK. Podobnie jak w ww.
przypadkach pomoc opiera się przede wszystkim na ulgach podatkowych. Możliwe są zwolnienia
z tytułu kosztów nowej inwestycji do wysokości 35% kosztów inwestycji kwalifikujących się do objęcia
pomocą. Minimalna jednak wysokość kosztów inwestycyjnych, o których mowa powyżej, wynosi 100
000 Euro. Ponadto wymagany jest udział środków własnych przedsiębiorcy, wynoszący co najmniej
25% całkowitych kosztów inwestycji. Drugim wymogiem dla otrzymania pomocy publicznej jest
stworzenie nowych miejsc pracy. W tym przypadku pomoc wynosi do 35% ponoszonych dwuletnich
kosztów pracy nowo zatrudnionych pracowników. W obu przypadkach średnie przedsiębiorstwa mogą
liczyć na 10 dodatkowych punktów procentowych, natomiast małe i mikro – aż na 20. Oprócz tego
90
Strona 92
spółka INVEST-PARK oferuje między innymi wsparcie na etapie realizacji inwestycji oraz po jej
zakończeniu, organizuje szkolenia dla pracowników strefowych firm, prowadzi klub HR (human
resource) oraz pilotuje tworzenie grup zakupowych.
Lokalizacja Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej INVEST-PARK podstrefa Opole
(źródło: http://mapa.invest-park.com.pl/; dostęp: 15.09.2014 r.)
Wedle danych WSSE INVEST-PARK podstrefa Opole obejmuje obszar o powierzchni 87,42 ha. Teren
podstrefy jest w całości terenem niezabudowanym, co stwarza dogodne warunki do kształtowania
zabudowy. Na koniec lipca 2014 r. korzysta z niej 10 inwestorów (Artystyczna Odlewnia Metali ARTODLEW, PZ Stelmach, IFM Ecolink, Pasta Food Company, KAMEX, HFG Polska, Polaris Poland,
OGI4, MRP oraz Global Steering Systems Europe). Dostępnych pod inwestycje jest 41,65 ha. Obłożenie
strefy niemal w 48% karze zintensyfikować wysiłki dla pełniejszego wykorzystania jej potencjału
z korzyścią dla Opola i mieszkańców. Należy oczekiwać, iż wydatnie pomoże w tym zakresie powołanie
biura opolskiej podstrefy WSSE w Opolu, odnośnie czego decyzja zapadła w ostatnich dniach lipca
2014 r.
Dane porównawcze wobec podstrefy opolskiej oraz całej strefy INVEST-PARK prezentuje poniższa
tabela.
Tabela 60. Podstrefa opolska WSSE INVEST PARK
WSSE INVESTPARK
podstrefa
w Opolu
podstrefa opolska
(łącznie 9 podstref w
województwie)
Dane na dzień 31 lipca 2014 r.
Ogółem INVEST-PARK
(łącznie 44 podstrefy w 4
województwach)
Liczba inwestorów
10
170
26
91
Strona 93
Powierzchnia
87,42 ha
487,41 ha
2 600 ha
Dostępne tereny
inwestycyjne
41,65 ha
256,93 ha
ponad 1000 ha
Suma stworzonych
miejsc pracy
prawie 600
docelowo:
ponad 1000
prawie 2600
ponad 37 000
Suma
zainwestowanego
kapitału
152 mln zł
docelowo:
303 mln zł
ponad 2 mld zł
16,7 mld zł
Źródło: WSSE INVEST PARK Sp. z o.o.
Jak Opole obsługuje inwestora?
Już od kilku lat w Urzędzie Miasta Opola funkcję Biura Obsługi Inwestora pełni Wydział Gospodarki
i Innowacji. W celu przyspieszenia i usprawnienia procesu inwestycyjnego wydział ten każdemu
z kluczowych dla miasta inwestorów przydziela indywidualnego opiekuna. Program indywidualnej
obsługi inwestorów dotyczy przedsięwzięć o wartości przekraczającej 5 mln euro lub mających
przynieść min 30 miejsc zatrudnienia.
Poza indywidualnym systemem obsługi inwestorów
prowadzone są inne wielopłaszczyznowe działania.
Są to:
 obsługa inwestorów, w tym spotkania z przedstawicielami inwestorów, głównie sektora
motoryzacyjnego;
 prowadzenie bieżących działań mających na celu przygotowanie inwestycji na terenie
Metalchemu oraz przy ulicy Północnej, Wspólnej i Armii Krajowej;
 współpraca z przedsiębiorstwami z branży usług wspólnych (IBM Polska, Stream, TATA
Interactice, Luxoft) mająca na celu zachęcenie do otwarcia swoich oddziałów w Opolu;
 współpraca z organizacjami biznesowymi;
 współpraca z firmami consultingowymi i deweloperskimi w celu zaprezentowania
potencjału miasta oraz jego oferty inwestycyjnej;
 bieżąca obsługa pozyskanych inwestorów (The Pasta Food Company, IFM Ecolink,
Capgemini, Future Processing, opta – data, Hana Elecom, HFG).
W maju 2013 r. Forum Biznesu przyznało Opolu tytuł gminy przyjaznej inwestorom, mieszkańcom
i turystom. Otrzymują go samorządy uznane za stabilnych i dobrych partnerów w biznesie. Patronat
honorowy nad akcją objęło Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Działania podejmowane przez miasto
w 2013 roku, związane z systemem obsługi inwestora i promocji zewnętrznej atutów inwestycyjnych
stolicy województwa, prezentuje poniższa tabela.
92
Strona 94
Tabela 61. System obsługi inwestorów w Opolu – promocja inwestowania w Opolu
Folder
inwestycyjny dla
potencjalnych
inwestorów
Folder „Opole.
Inwestuj bez
granic”,
zawierający
dokładny opis
terenu z jego
danymi
technicznymi
i parametrami,
mapki, zdjęcia,
wizualizacje
terenów
inwestycyjnych.
Uczestnictwo w targach,
imprezach promocyjnych
Promocja inwestowania w Opolu
w mediach (prasa, radio, TV) oraz
jej zasięg
Informacja za rok 2013
Wizyta w Parku Naukowo –
Produkcja oraz emisja w TVP Opole pięciu
Technologicznym w Kuopio
reportaży poświęconych promocji
(Finlandia).
gospodarczej, w szczególności opolskiemu
biznesowi. W reportażach zaprezentowany
został przemysł spożywczy Opola, Strefa
Metalchem, Opolska Podstrefa WSSE
Invest -Park, branża BPO w Opolu,
inwestycje dla biznesu (Centrum
Wystawienniczo – Kongresowe oraz Park
Naukowo – Technologiczny).
Udział w Hannover Messe,
Prezentacje w czasopismach krajowych
największych na świecie targach o
i zagranicznych.
tematyce przemysłowej służącej
rozwojowi technologii, automatyki,
działalności B+R w Niemczech.
Udział w XIX Spotkaniu Biznesu
oraz konferencji „Szanse i
możliwości rozwoju współpracy
gospodarczej w Europie
Środkowej“ w Ostrawie (Czechy).
Udział w misji gospodarczej do
Stanów Zjednoczonych. Wizyta
w zakładzie B+R firmy Polaris
Industries w Wyoming w USA oraz
wizyta w siedzibie głównej firmy
Donaldson w Minneapolis w USA.
Promocja gospodarcza podczas
lokalnych, ogólnopolskich i
międzynarodowych wydarzeń
gospodarczych.
Promocja gospodarcza Opola
podczas Gali „Laurów Umiejętności
i Kompetencji”.
Udział i promocja Opola podczas V
Europejskiego Kongresu
Gospodarczego w Katowicach.
Udział i promocja Opola podczas
IV konferencji ABSL ”Innowacje
i różnorodność jako główne
czynniki odpowiadające za
rewolucyjny rozwój sektora
nowoczesnych usług biznesowych
w Polsce”.
Promocja Opola w „Opolskim Magazynie
Targowym”, który był kolportowany
podczas 42. Opolskich Targów
Budownictwa „Mój Dom” w Opolu.
Promocja opolskich inwestorów
w Magazynie Klubu 150, przygotowanym
z okazji spotkania inauguracyjnego Klubu
150.
Promocja III Ogólnopolskiego Kongresu
Branży Spożywczej wraz z Kanapą Forbesa
na łamach Magazynu Klubu 150.
Prezentacja Opola na 20 stronach jako
miasta o dobrej lokalizacji dla nowych
inwestycji z sektora usług dla biznesu
w czasopiśmie Outsourcing&More.
Publikacje zapowiadające i relacje
w Newsweek i Forbes dot. III
Ogólnopolskiego Kongresu Branży
Spożywczej wraz z Kanapą Forbesa.
Prezentacja perspektyw rozwoju miasta
Opola w VII tomie Przeglądu
Urbanistycznego.
Dodatki do Nowej Trybuny Opolskiej.
Współpraca przy wydaniu dodatku
„Akademicka” NTO poświęconego
problematyce środowiska akademickiego
Opola i jego wpływu na miasto i region.
Współpraca przy realizacji projektu „Strefa
Biznesu” NTO, w ramach którego
prezentowane były najważniejsze
wydarzenia gospodarcze Opola.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych UM Opola.
93
Strona 95
Największym sukcesem ostatnich dwóch lat było pozyskanie dużego inwestora z branży automotive
(motoryzacyjnej) – firmy Polaris Poland sp. z o.o. W maju 2013 roku spółka otrzymała zezwolenie na
rozpoczęcie działalności na terenie WSSE. W perspektywie 2-3 lat planuje zatrudnić ok. 500 osób.
Polaris Poland Sp. z o.o. w Opolu (fot. materiały inwestora)
Do inwestycji z roku 2014 r. należą, świadcząca usługi informatyczne i badawczo-rozwojowe OGI4 Sp.
z o.o. oraz zajmująca się logistyką (głównie w branży automotive) MRP Sp. z o.o. Docelowo obie firmy
planują zatrudnić ok. 85 pracowników. Na początku lipca ze strony WSSE INVEST-PARK pojawiła się
również informacja, iż w Opolu zainwestuje Global Steering System Europe – firma z branży
motoryzacyjnej, chcąca zatrudnić docelowo 200 osób. Warto dodać, iż tegoroczne przyspieszenie
tempa inwestycji w opolskiej podstrefie może wynikać ze zmniejszenia pomocy publicznej dla
inwestujących (z 50% do 35% kwalifikowanych kosztów inwestycji), która miała wejść w życie w lipcu,
jednak jeszcze na początku sierpnia brak było odpowiednich przepisów wykonawczych.
Otoczenie biznesu
W ostatnich latach coraz większe znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości, kooperacji firm i stopnia
innowacyjności biznesu w Europie i na świecie zyskują instytucje otoczenia biznesu (IOB). Podkreśla
się ich znaczenie również w dokumentach strategicznych na poziomie Unii Europejskiej i Polski oraz
w rozwoju regionów i miast. Wedle typologii Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP)
z 2012 r. w krajowej gospodarce wyróżniamy trzy główne grupy IOB. Biorąc pod uwagę profil ich
działalności należy wymienić: ośrodki przedsiębiorczości, ośrodki innowacji i instytucje finansowe 40.
Poniższe tabele prezentują najważniejsze instytucje otoczenia biznesu ulokowane w Opolu według
zaprezentowanego wyżej klucza.
40
Bąkowski A., Mażewska B. (red.), Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce – Raport 2012, PARP 2012.
94
Strona 96
Tabela 62. Opolskie instytucje otoczenia biznesu klasyfikowane jako ośrodki innowacyjne
1
2
3
Instytucja
otoczenia biznesu
Akademicki Inkubator
Przedsiębiorczości
przy Wydziale
Ekonomicznym w
Opolu Wyższej Szkoły
Bankowej we
Wrocławiu
Akademicki Inkubator
Uniwersytetu
Opolskiego
Naczelna Organizacja
Techniczna FSNT
Rada w Opolu
Profil
Oferta
ośrodek
innowacji
preinkubacja, szkolenia, usługi doradcze, usługi
informacyjne, wsparcie dla osób prowadzących i chcących
założyć działalność gospodarczą, finansowanie
działalności
ośrodek
innowacji
kooperacja firm, promocja, szkolenia, usługi doradcze,
usługi prawne w ramach projektów, wsparcie bieżącego
funkcjonowania
ośrodek
innowacji
innowacje w technologiach, kooperacja firm, szkolenia,
tłumaczenia tekstów technicznych, audyty techniczne
i środowiskowe, wydawanie opinii o innowacyjności,
wnioski i opinie o innowacyjności, wsparcie bieżącego
funkcjonowania przedsiębiorstw, wyceny nieruchomości
badania i analizy techniczne; kształcenie ustawiczne
dorosłych; doradztwo w zakresie prowadzenia działalności
gospodarczej i zarządzania, podatków; kooperacja firm;
organizacja szkoleń, targów, wystaw; prace badawczorozwojowe w dziedzinie nauk technicznych i
ekonomicznych; promocja; szkolenia związane z misją
OPNT; wsparcie bieżącego funkcjonowania
przedsiębiorstw; wsparcie działalności gospodarczej;
środowiska akademickiego; wynajem maszyn, urządzeń
biurowych i sprzętu komputerowego; wynajem
nieruchomości
finansowanie inwestycji innowacyjnych; kooperacja firm;
opracowanie analiz potencjału rozwojowego branż;
promocja, szkolenia i usługi doradcze w zakresie
informacji o funduszach europejskich, o procesach
inwestycyjnych, budowaniu powiązań kooperacyjnych
pomiędzy firmami oraz sektorem B+R i inne
inicjowanie współpracy pomiędzy sektorem B+R a
przedsiębiorcami; szkolenia; usługi badawcze i
projektowe; usługi informacyjne nt. wdrażania projektów
innowacyjnych, źródeł finansowania projektów
4
Opolski Park
Naukowo Technologiczny
ośrodek
innowacji
5
Opolskie Centrum
Rozwoju Gospodarki
ośrodek
innowacji
6
Opolskie Centrum
Transferu Innowacji
przy Instytucie
Ceramiki i Materiałów
Budowlanych
Opolskie Centrum
Wysokich Technologii
na Rzecz
Zrównoważonego
Rozwoju w Opolu
Park NaukowoTechnologiczny w
Opolu
ośrodek
innowacji
Stowarzyszenie
Polskich Wynalazców i
Racjonalizatorów
Oddział w Opolu
ośrodek
innowacji
7
8
9
ośrodek
innowacji
inkubacja, promocja, szkolenia z zakresu ochrony
środowiska
ośrodek
innowacji
Inkubacja; preinkubacja; kooperacja; pozyskiwanie
środków zewnętrznych; promocja; rozwiązywanie
problemów badawczych możliwych do zastosowania;
wspieranie rozwoju technologicznego; szkolenia i
warsztaty dot. współpracy z uczelnią wyższą i rekrutacji
pracowników – na zlecenie firm zewnętrznych; transfer
wiedzy; wsparcie bieżącego funkcjonowania
przedsiębiorstw; wsparcie dla MŚP, IOB, uczelni
wyższych, jednostek naukowych, osób fizycznych
promocja polskich wynalazków w kraju i za granicą;
wsparcie w procedurach ochrony praw autorskich,
wynalazców; wyszukiwanie warunków do wdrożeń
i upowszechniania
95
Strona 97
Źródło: opracowanie własne.
Tabela 63. Opolskie instytucje otoczenia biznesu klasyfikowane jako ośrodki przedsiębiorczości
Instytucja
otoczenia biznesu
Fundacja Rozwoju
Śląska oraz Wspierania
Inicjatyw Lokalnych
Inkubator
w Opolu
ośrodek
przedsiębi
orczości
ośrodek
przedsiębi
orczości
finansowanie działalności, szkolenia, usługi doradcze
w zakresie doradztwa organizacyjnego, technicznego,
technologicznego, finansowego i ekonomicznego
inkubacja, promocja, wsparcie bieżącego
funkcjonowania przedsiębiorstw, szkolenia w zakresie
rozpoczęcia działalności gospodarczej
3.
Instytut Trwałego
Rozwoju w Opolu –
Moja Siedziba.pl
ośrodek
przedsiębi
orczości
4.
Izba Gospodarcza
"Śląsk"
ośrodek
przedsiębi
orczości
5.
Izba Rzemieślnicza
ośrodek
przedsiębi
orczości
6.
Lokalna Grupa
Rybacka Opolszczyzna
ośrodek
przedsiębi
orczości
7.
Opolska Izba
Gospodarcza
ośrodek
przedsiębi
orczości
8.
Regionalne Centrum
Biznesu - Opolskie
Centrum
Wystawienniczo Kongresowe
ośrodek
przedsiębi
orczości
Inkubacja, wsparcie bieżącego funkcjonowania
przedsiębiorstw, promocja, kooperacja firm;
szkolenia w zakresie prawa pracy, zakładania
działalności gospodarczej, sukcesji przedsiębiorczej
promocja, wsparcie bieżącego funkcjonowania
przedsiębiorstw, kooperacja firm, szkolenia: branżowe,
otwarte, zamknięte, skomplikowane,
specjalistyczne za pomocą podwykonawcy
wsparcie bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstw,
usługi informacyjne, usługi doradcze, szkolenia w
zakresie: prowadzenie działalności gospodarczej,
możliwość uzyskania wsparcia finansowego itp.
wynajem pomieszczeń w ramach prowadzonego
Inkubatora Przedsiębiorczości
Inkubacja, finansowanie działalności, doradztwo
w zakresie pozyskiwania środków z Osi IV PO RYBY
2007-2014, promocja, usługi informacyjne, organizacja
konferencji, szkolenia dot. terenów zależnych od
rybactwa oraz realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju
Obszarów Rybackich; działania edukacyjne związane
z ekologią, ochroną środowiska, hodowlą ryb oraz
korzyści płynących z ich jedzenia
prowadzenie działalności w szerokim zakresie PKD,
zatrudnianie osób chcących rozpocząć aktywność na
rynku i wystawianie faktur w ich imieniu, inkubacja,
promocja, kooperacja firm, szkolenia „miękkie” i
techniczne zgodne z panującymi trendami oraz na
prośbę firm zrzeszonych
promocja, wsparcie działalności MŚP, kooperacja firm;
organizacja targów branżowych i wystaw,
udostępnianie sal szkoleniowych
9.
Stowarzyszenie
"Promocja
Przedsiębiorczości"
ośrodek
przedsiębi
orczości
promocja, usługi doradcze (prawne, marketingowe,
finansowe), wynajem powierzchni
10.
Wojewódzki Zakład
Doskonalenia
Zawodowego w Opolu
ośrodek
przedsiębi
orczości
preinkubacja, inkubacja, szkolenia w zakresie
kształcenia zawodowego, usługi doradcze
Lp.
1.
2.
Profil
Oferta
96
Strona 98
Tabela 64. Opolskie instytucje otoczenia biznesu klasyfikowane jako instytucje finansowe
Instytucja otoczenia
biznesu
1.
Opolski Regionalny Fundusz
Poręczeń Kredytowych Sp. z
o.o.
Profil
Oferta
Instytucja
finansowa
finansowanie działalności, inkubacja, poręczenia
kredytów, promocja, wsparcie bieżącego
funkcjonowania przedsiębiorstw, usługi
informacyjne
Biorąc pod uwagę porównanie z pozostałymi miastami wojewódzkimi ogólna liczba IOB jest niewielka,
a w całym województwie opolskim, według Raportu PARP z 2012 r., nasycenie IOB jest najmniejsze
w skali kraju. Innym problemem jest dość nikłe zainteresowanie współpracą z IOB ze strony
przedsiębiorców oraz słaba promocja oferty tych instytucji na lokalnym rynku. Jak pokazują badania,
największa część przedsiębiorców z Opola oczekiwałaby wsparcia w zakresie pozyskiwania i wdrażania
nowych technologii oraz w zakresie doradztwa specjalistycznego. Przedsiębiorców interesuje
doradztwo prawne, tematyka dotycząca rozwoju eksportu i wdrażania nowych rozwiązań
organizacyjnych, co bezpośrednio wiąże się z rozwojem działalności gospodarczej.
Dość dobrze w badaniach – biorąc pod uwagę regularną współpracę z instytucjami naukowobadawczymi i środowiskiem akademickim – wypadają IOB sprofilowane jako ośrodki innowacji.
Należy zauważyć jednak, iż jest to m.in. konsekwencją ich bezpośredniego powiązania z jednostkami
naukowymi w Opolu, dla których często stanowią organizacje podległe.
Podsumowując, oferta funkcjonujących w Opolu IOB jest mało zróżnicowana, co powoduje, że niestety
nie mają one znaczącej roli w procesach transferu technologii oraz wspierania rozwoju innowacyjnej
przedsiębiorczości. Niemałe znaczenie ma także znikomy zakres oferowanych usług finansowych. Tym
bardziej więc zasadnym wydaje się rozwijanie specjalizacji podmiotów, co w miejsce wzajemnej
rywalizacji dałoby pole do współpracy, w efekcie czyniąc generalną ofertę instytucji otoczenia biznesu
spójną i kompleksową.
Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym czynniku, ograniczającym inwestycje w Opolu.
W porównaniu z innymi miastami wojewódzkimi Opole dysponuje zbyt małą ilością budynków
biurowych o wysokim standardzie. W szczególności brakuje biurowców klasy A, a takiego rodzaju
infrastruktury wymagają zamożne (a dla miasta prestiżowe) korporacje międzynarodowe, w tym
z sektora BPO/SSC.
Pierwszy tego typu obiekt powstał właśnie u zbiegu ulic Łangowskiego i Sienkiewicza. Będzie siedzibą
Centrum Wysokich Technologii o charakterze strefy biznesu dla firm innowacyjnych, poszukujących
nowych rozwiązań w dziedzinie ochrony środowiska. Budowa obiektu rozpoczęła się w 2012 roku.
Na jej realizację firma ATMOTERM S.A. pozyskała dofinansowanie z RPO WO 2017-2013. Co równie
interesujące, będzie to budynek określany mianem "zielonego", co oznacza, że wypełni rygorystyczne
wytyczne odnośnie ekologii oraz energochłonności.
97
Strona 99
Budynek oczekujący na pierwszych najemców
Budynek od frontu
Gdzie inwestować w Opolu?
Obecnie do kluczowych zadań w ramach dobrze prowadzonych polityk miejskich zalicza się skuteczne
pozyskiwanie nowych inwestycji. Nie da się tego osiągnąć bez aktywnej roli miasta jako… inwestora na
terenach do inwestycji przeznaczonych. To jedynie pełne uzbrojenie terenów inwestycyjnych, dobre ich
skomunikowanie (wszelkimi możliwymi drogami transportu) z sieciami transportowymi oraz
uproszczenie przepisów związanych z inwestycjami może przynieść sukces w postaci nowych
przedsiębiorstw i miejsc pracy.
Obecnie wszystkie oferowane przez Opole tereny inwestycyjne posiadają dostęp do mediów.
W kilkunastu lokalizacjach dostępne są tereny o łącznej powierzchni niemal 108 ha, o różnym
przeznaczeniu. Wśród nich jest w pełni uzbrojony obszar Podstrefy Opole Wałbrzyskiej Specjalnej
Strefy Ekonomicznej. Poza tymi działkami, w skierowanej do inwestorów ofercie, znajdują się także
inne atrakcyjnie położone tereny inwestycyjne. Szczegółowo prezentuje je poniższa tabela.
Tabela 65. Tereny inwestycyjne w Opolu
Teren inwestycyjny
Powierzchnia [ha]
Tereny inwestycyjne
Północna
62,00
Tereny inwestycyjne
Wspólna I
Tereny inwestycyjne
Wrocławska I
Tereny inwestycyjne
Wrocławska II
Tereny inwestycyjne
Wrocławska rekreacja
Tereny inwestycyjne
Własność (jeśli gmina nie jest
właścicielem gruntu inwestycyjnego,
to czy dysponuje oświadczeniami
właścicieli o gotowości do ich
sprzedaży)
Gmina Opole; Agencja Nieruchomości
Rolnych; WSSE; własność prywatna. Gmina
nie dysponuje oświadczeniami.
2,80
Gmina Opole
14,90
Gmina Opole; Agencja Nieruchomości
Rolnych
1,50
Gmina Opole
3,70
Gmina Opole
2,40
Gmina Opole
98
Strona 100
Metalchem II
Tereny inwestycyjne
Metalchem III
Tereny inwestycyjne
Sosnkowskiego
Tereny inwestycyjne
Odrzańska
Tereny inwestycyjne
Plebiscytowa
Tereny inwestycyjne
Arki Bożka
1,90
Gmina Opole; Skarb Państwa
3,06
Gmina Opole
6,26
Gmina Opole
2,90
Gmina Opole
6,11
Gmina Opole
Opole inwestuje…
W 2012 roku większość polskich miast, w tym Opole zmuszonych zostało do ograniczenia swoich
planów inwestycyjnych. Powodem były m.in. wyraźnie mniejsze wpływy budżetowe, spowodowane
efektami spowolnienia gospodarczego z lat poprzednich. Poza tym – nowym wskaźnikiem limitu
zadłużenia narzuconym przez Radę Ministrów RP. Liberalizacja polityki zadłużeniowej JST przez Radę
Ministrów w roku ubiegłym skutkowała już jednak wyraźnym wzrostem inwestycji miejskich.
Rok 2013 przyniósł szereg inwestycji o niebagatelnym znaczeniu dla dalszego rozwoju miasta – łącznie
na kwotę prawie 134 mln zł. W stosunku do roku poprzedniego wzrost wydatków majątkowych
osiągnął więc poziom niemal 84 %. Należy pamiętać również, iż tak ogromny wzrost wydatków
inwestycyjnych był związany z rzeczową realizacją – w poprzednich latach będących jedynie
w opracowaniu – dużych inwestycji infrastrukturalnych.
Do wydatków najbardziej korzystnych z punktu widzenia mieszkańców należy zaliczyć m.in.:
Umożliwienie zakupu 16 nowych niskopodłogowych autobusów przez Miejski Zakład
Komunikacyjny Sp. z o.o. – 12 mln zł
Budowę węzła komunikacyjnego przy ul. Sobieskiego i Budowlanych – 27,5 mln zł
Rozbudowę Alei Przyjaźni w dzielnicy Nowa Wieś Królewska – 2,33 mln zł
Przebudowę wnętrz i elewacji frontowej budynku głównego Opolskiego Teatru Lalki i Aktora
im. Alojzego Smolki w Opolu – 2,5 mln zł
Rewitalizację zabytkowego parku na wyspie Bolko – prawie 1,4 mln zł
Budowę Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu – łącznie w dwóch projektach ponad 6,6 mln zł
Budowę krytej pływali na terenie II kampusu Politechniki Opolskiej przy ul. Prószkowskiej
w Opolu – ponad 27 mln zł.
Wskazane realizacje nie tylko polepszają standard życia mieszkańców, ale również znacząco
powiększają ofertę kulturalną i turystyczną miasta.
Inwestycjami szczególnie cennymi dla strategicznego rozwoju Opola były m.in.:
Budowa Opolskiego Centrum Wystawienniczo-Kongresowego w Opolu – ponad 24 mln zł
Budowa Optycznej Sieci Teleinformatycznej Opola (OSTO) – 0,8 mln zł
Budowa energooszczędnego oświetlenia ulicznego (ul. Batalionów Chłopskich, Obrońców
Monte Cassino i Jagiellonów) – 1,4 mln zł
99
Strona 101
Przebudowa i budowa układu komunikacyjnego i infrastruktury dla Groszowic i Metalchemu –
1,7 mln zł
Rozszerzenie bazy techno-dydaktycznej w Centrum Kształcenia Praktycznego – ZPO w Opolu
– łącznie w dwóch projektach prawie 1 mln zł
Objęcie udziałów w Parku Naukowo-Technologicznym w Opolu Sp. z o.o. – 1 mln zł
Komputeryzacja Urzędu Miasta – 1 mln zł.
Euro w Opolu
Opole od lat realizuje konsekwentny program pozyskiwania środków z Unii Europejskiej. Unijne
dotacje wykorzystywane są na rozwój infrastrukturalny, społeczny i turystyczno-kulturalny. Projekty
realizowane są w ramach programu regionalnego oraz programów krajowych.
Pozyskane środki finansowe pochodzą
z
Europejskiego
Funduszu
Rozwoju
Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. Na przestrzeni ostatnich lat właściwie
wszystkie najważniejsze miejskie inwestycje realizowane były przy znacznym udziale któregoś
z wymienionych wyżej programów.
W roku 2013 Opole wraz z jednostkami organizacyjnymi realizowało 28 inicjatyw dofinansowanych ze
środków unijnych. W tym 10 projektów w ramach RPO WO, a kolejnych 13 z PO KL. Miasto uzyskało
również wsparcie z programów krajowych. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko wykonano termomodernizację obiektu PSP 5 oraz realizowana jest przebudowa
Opolskiego Teatru Lalki i Aktora. W lipcu 2013 r. podpisana została umowa o dotację projektu
Zintegrowany rozwój Aglomeracji Opolskiej z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna. Projekt
jest pierwszą wspólną inicjatywą partnerów Aglomeracji Opolskiej w kwestii pozyskiwania funduszy
zewnętrznych na rzecz nowo utworzonego obszaru funkcjonalnego.
Tabela 66. Wybrane projekty realizowane w Opolu w 2013 roku
Tytuł projektu
Nazwa programu
Całkowita
wartość projektu
(wg umowy
o dofinansowanie
(w tys. zł)
1.
Inwestycja w pierwszy krok – II edycja
–program rozwojowy szkół
podstawowych Miasta Opola
PO KL
1 251
582
2.
Praca łączy pokolenia
PO KL
1272
74
3.
Budujemy swoją przyszłość - projekt
realizowany przez PUP
PO KL
2 061
1096
4.
Herkules – projekt realizowany przez
PUP
Współpraca Zoo w Ołomuńcu
i Zoo w Opolu w dziedzinie turystyki
POIiŚ
6606
5615
POWT
RCz – RP
2007-2013
RPO WO
2 379
324
36 177
6858
L.p.
5.
6.
Regionalne Centrum Biznesu –
100
Wartość
dofinansowania
ze środków UE
w 2013 roku
(w tys. zł)
Strona 102
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Budowa Opolskiego Centrum
Wystawienniczo-Kongresowego w
Opolu
Zwiększenie atrakcyjności turystycznej
Miasta Opola poprzez
zagospodarowanie terenów wzdłuż
Odry
Zakup taboru autobusowego na
potrzeby komunikacji miejskiej w
Opolu – etap III
Rewitalizacja zabytkowego parku na
Wyspie Bolko w Opolu
Regionalne Centrum Biznesu –
Budowa Opolskiego Centrum
Wystawienniczo-Kongresowego
Budowa Optycznej Sieci
Teleinformatycznej Opola (OSTO)
Budowa węzła komunikacyjnego
obwodnicy północnej (drogi krajowej) z
drogą wojewódzką nr 454 (ul.
Budowlanych-Sobieskiego)
Przebudowa wnętrz i elewacji frontowej
budynku głównego Opolskiego Teatru
Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki w
Opolu oraz powiększenie holu przy
małej scenie
Termomodernizacja obiektu PSP 5 w
Opolu
RPO WO
20 854
505
RPO WO
2273
0
RPO WO
4 120
2335
RPO WO
36177
6858
RPO WO
15760
1142
RPO WO
34623
6526
PO IiŚ
24763
1778
PO IiŚ
9852
1444
Źródło: opracowanie własne na postawie Informacji o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2013 roku.
Europejskie fundusze wspierają nie tylko widoczne gołym okiem inwestycje, ale także tzw. projekty
miękkie, mniej zauważalne, których celem jest „inwestycja w człowieka”. Są to przede wszystkim
projekty wspierające i wzbogacające działalność dydaktyczną i opiekuńczą placówek oświatowych
miasta. Projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowane są zarówno przez
miasto, jak i jego jednostki organizacyjne. Od kilku lat Powiatowy Urząd Pracy oraz Miejski Ośrodek
Pomocy Rodzinie
realizują projekty społeczne, których celem jest rozwój zasobów ludzkich,
aktywizacja osób bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wzrost zatrudnienia.
Dzięki tym działaniom zmienia się również rola i wizerunek obu instytucji w życiu społecznym miasta.
Postrzegane dotąd wyłącznie jako instytucje prowadzące dystrybucję środków finansowych
funkcjonują dziś jako podmioty aktywnie kształtujące sytuację na lokalnym rynku pracy.
Projekty realizowane bezpośrednio przez samorząd w ramach PO KL miały na celu wyrównywanie
szans edukacyjnych dzieci i młodzieży oraz dostosowanie ofert opolskich szkół do potrzeb rynku pracy.
Łącznie w 2013 roku realizowano 3 takie projekty o łącznej wartości 2,8 mln zł. (przy wkładzie
własnym 236 tys. zł). Są to m. in. Zawodowe perspektywy – program rozwojowy szkół zawodowych
Miasta Opola i Inwestycjaw pierwszy krok – II edycja – program rozwojowy szkół podstawowych
Miasta Opola.
Z możliwości, jakie dają fundusze unijne efektywnie korzystają również jednostki organizacyjne UM,
miejskie spółki, co wpływa bezpośrednio na konkurencyjność oraz poprawę świadczonych na rzecz
opolan usług. W realizację projektów unijnych w 2013 roku zaangażowane były 3 spółki miasta: Zakład
Komunalny Sp. z o.o., Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. oraz Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A.
101
Strona 103
Łącznie wdrażały one cztery zadania o wartości blisko 169 mln zł.
W porównaniu do roku 2012 absorpcja środków pomocowych zmalała. Ogółem w 2013 r. do miejskiej
kasy z tytułu realizacji zadań dofinansowanych ze środków unijnych wpłynęło ponad 25,2 mln zł 41
(w roku 2012 było to około 48,7 mln zł). Na zmniejszenie wartości otrzymanych środków (drogą
zaliczki lub refundacji) wpływ ma kilka współwystępujących czynników. W roku 2012 wpłynęły
ostatnie płatności kilku dużych inwestycji, współfinansowanych ze środków unijnych (Poprawa
jakości wody w Opolu, przebudowa Amfiteatru Tysiąclecia, budowa nowej siedziby MBP, zakup
taboru autobusowego – etap II). W roku 2013 zakończono realizację kilku projektów (np. Zwiększenie
atrakcyjności turystycznej Miasta Opola poprzez zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry,
Termomodernizacja obiektu PSP 5). W końcowej fazie realizacji tych zadań płatności na rzecz
beneficjenta były niższe niż w latach ubiegłych. Oceniając wykorzystanie środków pomocowych przez
samorząd Opola należy mieć na uwadze również to, iż rok 2013 to ostatni rok unijnego okresu
programowania 2007-2013. Obecnie znajdujemy się w fazie realizacji zadań, dla których umowy
o dofinansowanie zostały podpisane w latach ubiegłych. Koniec okresu kwalifikowalności wydatków
dla tych inwestycji stanowi data 31 grudnia 2015 r.
Władze miasta w poszukiwaniu zewnętrznego finansowania nie ograniczały się jedynie do środków UE.
Korzystano również z funduszy pozostających w gestii odpowiednich ministerstw.
W 2013 roku w Opolu w ramach Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych dokonano
rozbudowy Alei Przyjaźni, budowy oświetlenia ulicznego i przebudowy kanalizacji deszczowej (etap I).
Na ten cel pozyskano dofinansowanie w kwocie 1 700 000 zł (przy wkładzie własnym tej samej
wysokości). Wykonano modernizacje i rozbudowę na odcinku 580 metrów. Ponadto jedna
z najważniejszych opolskich inwestycji, czyli budowa krytej pływalni przy ulicy Prószkowskiej
realizowana była przy współfinansowaniu środków z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej
(w wysokości 18,3 mln zł). Całkowita wartość projektu wynosiła 41,9 mln zł. W 2013 roku Ministerstwo
Sportu i Turystyki przekazało na ten cel dotacje w wysokości 12,1 mln zł.
Szczegółowe informacje dotyczące realizowanych przez miasto Opole projektów zamieszczono
w opracowaniu pn. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu za rok 2013.
Dostępne jest ono na stronie internetowej www.opole.pl oraz w siedzibie Wydziału ds. Europejskich
i Planowania Rozwoju.
W całej perspektywie finansowej 2007-2013 Opole realizowało projekty
inwestycyjne o wartości sumarycznej ponad 340 mln złotych. Pozyskane
dofinansowanie to 163 mln zł.
Kwota uwzględnia zarówno płatności w ramach środków UE, jak i środki budżetu państwa (243 tys. zł). Nie uwzględnia
natomiast środków w ramach projektu systemowego Herkules, które wpłynęły na rachunek PUP w Opolu (6 606 tys. zł).
41
102
Strona 104
Podsumowanie:


Opole cieszy się coraz większym zainteresowaniem inwestorów.

Wciąż w niedostatecznym stopniu wykorzystuje się dobrą znajomość języka
niemieckiego wśród mieszkańców Opola i Opolszczyzny – odsetek niemieckich
i niemieckojęzycznych inwestycji nie odzwierciedla odsetka osób, posługujących się
językiem niemieckim.


Wzmożonej współpracy i specjalizacji wymagają jednostki otoczenia biznesu.

Opole posiada bogatą ofertę inwestycyjną wraz z potrzebną infrastrukturą. Należy
kontynuować wysiłki z ostatnich lat dla skuteczniejszego pozyskiwania inwestorów.

Rok 2013 przyniósł wzrost inwestycji miejskich w stosunku do roku poprzedniego
o niemal 84%.

Zrealizowano w mieście kilka przełomowych, oczekiwanych przez mieszkańców
inwestycji – w dużej mierze sfinansowanych ze środków UE.
Dynamiczniejszy rozwój ogranicza brak powierzchni biurowej wysokiej jakości, w tym
klasy A.
W ostatnich kilkunastu miesiącach ożywiło się zainteresowanie terenami podstrefy
Opole WSSE INVEST-PARK. Obłożenie strefy nadal nie osiąga 50%.
BRANŻE KLUCZOWE DLA MIASTA
Współczesną działalność proinwestycyjną i inwestycyjną każdego ośrodka miejskiego ukierunkowuje
jego gospodarcza przeszłość, która wpłynęła na obecny kształt jego gospodarki, ale i wizerunku, który
nie jest łatwo przecież zmienić. Poza tym, warto budować „nowe” na dobrych tradycjach
i doświadczeniach „starego”. Z jednej strony pozwala to na zagospodarowanie wykwalifikowanych
kadr, dostępnych wciąż w mieście, z drugiej – wzmacnia spójność promocyjną miasta, ukierunkowaną
na pozyskanie nowych inwestorów. Opole również ma za sobą wiele gospodarczych doświadczeń.
Te najcenniejsze i wciąż dziś konkurencyjne na globalnym rynku są przez władze miasta, w miarę
możliwości, aktywnie wspierane i kontynuowane….
Przemysł spożywczy
Dogodne walory klimatyczne, wysoka jakość gleb, nowoczesne rolnictwo, sprzyjające produkcji rolnej
ukształtowanie terenu, duża liczba poddostawców, wreszcie bardzo dobre skomunikowanie regionu –
wszystko to sprawia, iż Opolszczyzna jest naturalnie predystynowana do rozwoju sektora rolnospożywczego. Te atrybuty stara się również wykorzystywać stolica województwa. To właśnie
w przemyśle spożywczym odnotowujemy w Opolu najwyższy udział w liczbie zatrudnionych osób.
Do najważniejszych przedstawicieli tej branży należą Zakłady Produkcyjne Nutricia Sp. z o. o.
103
Strona 105
(przetwórstwo owoców i warzyw), Zott Polska Sp z o.o. (produkcja wyrobów mleczarskich) oraz
Animex Foods Sp. z o.o. (produkcja wyrobów z drobiu) oraz najnowsza inwestycja z tej branży Pasta
Food Company Sp. z o.o. (produkująca gotowe i mrożone dania typu włoskiego). Wyroby tych
przedsiębiorstw są rozpoznawalne oraz cenione zarówno na rynku regionalnym oraz krajowym, jak
i międzynarodowym. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż trzech z pięciu potentatów branży spożywczej
(według Forbesa) ma swoje zakłady na Opolszczyźnie (Zott Polska Sp. z o.o., Zakłady Produkcyjne
Nutricia Sp. z o.o. oraz Kraft Foods Polska SA/Mondelez Polska Production SA), w tym dwóch
w samym Opolu.
Poza produkcją w przemyśle spożywczym, Opole stara się kreować forum wymiany doświadczeń
i opinii w tej znaczącej dla całego regionu dziedzinie. W tym celu w 2013 roku już po raz trzeci
zorganizowano Ogólnopolski Kongres Branży Spożywczej.
III Ogólnopolski Kongres Branży Spożywczej w Opolu, 22 października 2013 r. (fot. Sławoj Dubiel,
http://www.po.opole.pl/index.php?mod=gallery;886;2013#prettyPhoto)
Przemysł budowlany i cementowo-wapienniczy
Szczególne znaczenie dla Opola ma również działalność związana z produkcją wyrobów
z
surowców
niemetalicznych,
w
szczególności
przemysł
cementowo-wapienniczy.
Najsilniej
historycznie związana jest z miastem Cementownia „Odra”, która w roku 2011 obchodziła jubileusz 100
–
lecia
istnienia.
Obecnie
jest
to
całkowicie
zmodernizowany
zakład,
który
łączy
w swojej działalności tradycję z najnowocześniejszymi technologiami. Branżę budowlaną ponadto
reprezentują firmy Monier Braas Sp. z o. o., Schiedel Sp. z o .o. oraz DomEXPO Opole Sp. z o.o. Pod
koniec 2013 r., również za sprawą tej ostatniej spółki, powstał w Opolu klaster gospodarczy dla branży
budowlanej i wyposażenia wnętrz. Obok DomEXPO inicjatorami założenia klastra były Opolskie
Centrum Rozwoju Gospodarki oraz Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych. Do klastra weszli
przedstawiciele dwunastu firm z województwa opolskiego. Zadania, jakie sobie postawiono to m.in.
pozyskiwanie funduszy na rozwój firm, wymiana wiedzy eksperckiej, organizowanie cyklicznych
spotkań benchmarkingowych, umożliwiających mniejszym przedsiębiorcom czerpanie z doświadczeń
liderów rynku, a także promocja gospodarki regionu i współpraca z instytucjami samorządowymi. Sam
klaster jest inicjatywą niekomercyjną, otwartą na wszystkich zainteresowanych współpracą partnerów.
104
Strona 106
Pierwszym widocznym efektem jest powstanie tzw. Strefy Biznesu – specjalnego miejsca cyklicznych
spotkań dla biznesmenów i ich klientów w opolskim DomEXPO we współpracy z Klubem 150 OCRG.
Przemysł maszynowy i elektromaszynowy
W Opolu mają swoją siedzibę zakłady przemysłu maszynowego i elektromaszynowego: Remak S.A.,
APV Presmet Sp. z o.o., Energomet Sp. z o.o., Tower Automotive Polska i inne. W roku 2012 dołączyła
do tego grona firma Kamex.
Przemysł wysokiej technologii
Innowacje to słowo klucz w każdej współczesnej gospodarce – kraju, regionu, miasta,
przedsiębiorstwa. Bez wdrażania nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań – nie tylko w sferze
produkcji, ale i zarządzania – nie ma mowy o długookresowym wzroście gospodarczym.
Niestety województwo opolskie jest jednym z najmniej innowacyjnych regionów w Polsce. Wsparcia
wymaga również rodzima strefa B+R. Koniecznie zatem należy podjąć działania zmierzające do
rozwoju nowych technologii oraz nowoczesnych rozwiązań administracyjno-zarządczych, a następnie
ich transferu do firm działających w Opolu. Tego rodzaju zadaniom mogą sprostać instytucje otoczenia
biznesu nowego typu (więcej na temat IOB – zob. w podrozdziale Otoczenie biznesu w Opolu). Warto
dodać, iż takie organizacje powołuje również miasto. Dobrym przykładem jest spółka pn. Park
Naukowo - Technologiczny. Obiekt Parku wraz z oddanym do użytku w 2013 r. Centrum
Wystawienniczo-Kongresowym pełnić będą rolę regionalnego centrum rozwoju technologii i innowacji.
W ramach Parku powstają budynki inkubatora oraz budynek laboratoryjno–doświadczalny. Planuje
się, że kolejne etapy inwestycji zrealizowane zostaną przy wsparciu funduszy unijnych.
Przedstawicielem branży wysokich technologii w Opolu jest spółka IFM Ecolink Sp. z o.o., należąca do
niemieckiego koncernu IFM ELECTRONIC. Korporacja jest liderem w produkcji czujników i układów
sterowania wykorzystywanych w procesach przemysłowych. W WSSE obecna jest również firma PZ
Stelmach – reprezentująca branżę złotniczą, która zajmuje się precyzyjną obróbką metali szlachetnych
na potrzeby rynku krajowego i europejskiego. Obecnie w fabryce pracuje 60 osób, a wartość inwestycji
wyniosła 10,5 mln zł.
Również poza obszarem Specjalnej Strefy Ekonomicznej znajdziemy przedsiębiorstwa „wysokich
technologii”. Należą do nich Future Processing Sp. z o.o. – firma z branży technologicznej zajmująca
się zaawansowanymi systemami obrazowania medycznego, inspekcji wizyjnej i narzędziami
systemowymi oraz aplikacjami dla sektora finansowego oraz firma Opta data Sp. z o.o. zajmująca się
przetwarzaniem danych na potrzeby rynku medycznego, głównie niemieckiego. Warto wspomnieć
o wysokoinnowacyjnych małych firmach, jak np.: Przedsiębiorstwo Usług Technicznych Dempol-Eco,
zajmujące się produkcją i doradztwem technologicznym w zakresie technik i technologii chemicznego
oczyszczania wody i ścieków, Zakład Technologii Wysokoenergetycznych Explomet sp. j. (działalność
w zakresie wybuchowego platerowania metali – tzw. wybuchowego zgrzewania) czy MovieBird
International Sp. z o.o. działająca w branży filmowej, produkując teleskopowe dźwigi do kamer.
105
Strona 107
Centra usług outsourcingowych
Rynek outsourcingu procesów biznesowych oraz centrów usług wspólnych (BPO/SSC) w ostatnich
latach staje się Polską specjalnością. Wedle danych PAIIZ „na przestrzeni ostatniego roku Polska
wyprzedziła Indie pod względem tempa tworzenia nowych miejsc pracy i rozbudowywania istniejących
projektów w sektorze BPO, a od 2008 roku liczba zatrudnionych przez firmy świadczące nowoczesne
usługi dla biznesu rośnie o 20% rocznie”42. Idzie za tym zatrudnienie – sektor BPO, po branży
motoryzacyjnej i górnictwie, jest trzecim największym pracodawcą w Polsce. Pomimo że funkcjonuje
dopiero 10 lat, już zatrudnia ponad 110 tys. osób, a w przyszłości planuje się jego zwiększenie o 20
procent. Zdaniem przedstawicieli branży, Polska nadal będzie atrakcyjnym miejscem dla lokalizacji
centrów BPO, ze względu na położenie i kapitał ludzki.
Według rankingu firmy Colliers International, Opole jest jedną z dziesięciu wschodzących gwiazd
outsourcingu w Polsce (obok m.in. Białegostoku, Torunia, Olsztyna, Rzeszowa). W mieście ulokowało
się dotychczas pięć firm z sektora BPO, które zatrudniają łącznie blisko tysiąc osób. Są to Capgemini,
CCIG, Opta data, Future Processing, PZU. Wraz z rozwojem tego rodzaju usług wzrasta
zapotrzebowanie na nowoczesne, wysokiej klasy powierzchnie biurowe. W obecnej ofercie
inwestycyjnej miasta znajduje się kilka atrakcyjnych lokalizacji, położonych zarówno w centrum
miasta, jak i na terenie WSSE, przeznaczonych pod tego typu obiekty.
Podsumowanie:
42

Opole zwiększa swoją specjalizację gospodarczą, skupiając się na tradycyjnych w mieście
branżach: spożywczej, budowlanej, cementowo-wapienniczej i maszynowej.

Miasto we współpracy z innymi gminami województwa ma zadatki na ogólnopolskiego
lidera produkcji spożywczej – już dziś świadczą o tym inwestycje potentatów w branży
spożywczej.

Coraz prężniej rozwija się sektor wysokich technologii – w szczególności w sektorze
mikro i MŚP. Niestety brak jest w tej sferze inwestycji dużych firm.

Jeśli uda się utrzymać trendy sektor BPO/SSC już niebawem może stać się specjalnością
Opola.
http://www.paiz.gov.pl/20130916/sektor_bpo_w_polsce#, dostęp: 04.08.2014 r.
106
Strona 108
IV. „ZIELONE” MIASTO
ŚRODOWISKO NATURALNE – STAN
I OCHRONA
Ochrona środowiska jest tym zagadnieniem, które bezpośrednio dotyczy każdego z nas – i każdemu
winna leżeć na sercu. Niestety, w dobie wciąż rozwijających się technologii i pędzącego do przodu
świata, natura coraz bardziej narażona jest na uboczne skutki działalności człowieka. Zrównoważony
rozwój nie powinien pozostawać jedynie modnym hasłem, uporczywie promowanym przez instytucje
unijne i ośrodki badawcze, lecz stać się naszą codziennością – w pracy, życiu rodzinnym i podczas
odpoczynku. Czyste środowisko stwarza warunki do spokojnego i zdrowego trybu życia, poprawia jego
komfort i nasz poziom satysfakcji. W środowisku miejskim trudniej jest docenić korzyści, płynące
z czystego powietrza, wody i gleb. Tym bardziej, iż to środowiska miejskie należą do miejsc najbardziej
zanieczyszczonych…
Czym oddychamy w Opolu?
Na terenie miasta Opola, a także całego województwa prowadzony jest system pomiarów, ocen
i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia i rozpowszechniania informacji na jego temat.
Monitoring jakości powietrza daje nam informacje o poziomach stężeń substancji w powietrzu oraz
wyniki ocen jego jakości. Dane te pozwalają organom podejmować odpowiednie działania w celu
zmniejszenia emisji niektórych, szczególnie szkodliwych i uciążliwych, związków do atmosfery.
Corocznie bada się w powietrzu występowanie następujących substancji:
 dwutlenku azotu (NO2)
 dwutlenku siarki (SO2)
 tlenku węgla (CO)
 benzenu (C6H6)
 ozonu (O3)
 pyłu zawieszonego (PM10)
Zakres oceny obejmuje wszystkie substancje, dla których w prawie europejskim i krajowym określono
poziomy dopuszczalne/docelowe/celu długoterminowego w powietrzu, ustanowione ze względu na
ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin.
Roczna analiza jakości powietrza obejmuje:
 dopuszczalny poziom substancji w powietrzu (w niektórych przypadkach określona jest
107
Strona 109
dozwolona liczba przekroczeń danego poziomu);
 dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji;
 docelowy poziom substancji w powietrzu (w przypadku ozonu określona jest dozwolona liczba
przekroczeń poziomu docelowego);
 poziom celu długoterminowego.
Stanowisko do pomiarów pasywnych w Opolu (Fot. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu)
Ocenę za rok 2013 wykonano zgodnie z obowiązującym podziałem kraju na strefy, w których dokonuje
się oceny jakości powietrza (województwo opolskie podzielone jest na 2 obszary: strefę miasto Opole
i strefę opolską). Klasyfikację pod kątem ochrony zdrowia ludzi przeprowadza się w obu strefach
województwa opolskiego, natomiast prowadząc klasyfikację pod kątem ochrony roślin nie uwzględnia
się obszarów miast o liczbie mieszkańców wyższej niż 100 tys.
Klasyfikację stref przeprowadza się w oparciu o następujące założenia:
 klasa A - poziom stężeń nie przekracza wartości dopuszczalnej/docelowej i nie jest wymagane
prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza;
 klasa B - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną, lecz nie przekracza wartości
dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji (dotyczy wyłącznie pyłu PM2,5); w takim
przypadku należy określić obszary występowania przekroczeń wartości dopuszczalnej, a także
przyczyny ich występowania;
 klasa C - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną/docelową lub wartość dopuszczalną
powiększoną o margines tolerancji; należy wówczas określić obszary przekroczeń oraz dążyć
do osiągnięcia wartości kryterialnej, a także niezbędne jest opracowanie programu ochrony
powietrza.
W wyniku przeprowadzonej oceny jakości powietrza za rok 2013 stwierdzono występowanie obszarów,
na których odnotowano przekroczenia dopuszczalnych bądź docelowych poziomów substancji
w powietrzu. Problem z dotrzymaniem standardów jakości powietrza dla kryterium ochrony zdrowia
wystąpił w przypadku: pyłu zawieszonego PM10, benzo(a)pirenu i ozonu (w obu strefach) oraz pyłu
zawieszonego PM2,5 (w strefie opolskiej), zatem zostały one zakwalifikowane do klasy C.
108
Strona 110
Dla pozostałych klasyfikowanych zanieczyszczeń strefy województwa opolskiego zakwalifikowano do
klasy A.
Tabela 67. Wyniki oceny bieżącej przeprowadzonej za rok 2013 w strefach województwa
opolskiego dla kryterium ochrony zdrowia ludzi
Lp.
Nazwa
strefy
1.
miasto
Opole
strefa
opolska
2.
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla
obszaru całej strefy
SO2 NO2 CO C6H6 O31) PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM2,5
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
C
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
C
C
Źródło: Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2013 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w
Opolu, Opole 2014 r.
Przekroczeniu obowiązującej wartości docelowej uległy stężenia benzo(a)pirenu, choć zestawiając
otrzymane wyniki z innych miast na Opolszczyźnie i te z Opola – wiemy, że w naszym mieście
zarejestrowano najniższy poziom obecności tej substancji w powietrzu (ok. 4,6 ng/m3). Najwyższy
poziom tego zanieczyszczenia utrzymuje się już od lat w Głubczycach.
Nie stwierdzono także przekroczeń standardów jakości powietrza ustalonych dla dwutlenku siarki
zarówno w Opolu, jak i w całym województwie. Stężenia tej substancji już od wielu lat utrzymują się na
odpowiednio niskim poziomie.
Otrzymane w 2013 roku wyniki pomiarów stężeń pyłu zawieszonego PM10, wykazują przekroczenie
wartości dopuszczalnych na wszystkich stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych na terenie
Województwa Opolskiego. Uwzględniając kryteria pomiaru tej substancji, to w Opolu w roku 2013
wartość śródroczna została dotrzymana, natomiast zostało przekroczone kryterium dopuszczalnej
wartości średniodobowej. Zauważalna jest sezonowość stężeń pyłu PM10. Najwyższe stężenia wystąpiły
w okresie zimowym (I-III, X-XII) – osiągnęły wartości ponad dwukrotnie wyższe niż w sezonie letnim
(IV-IX). Wynika z tego wniosek, że na poziomy stężeń tego związku istotny wpływ mają procesy
związane z indywidualnym ogrzewaniem mieszkań.
Wody
Wody powierzchniowe na terenie miasta
W 2013 roku na terenie miasta prowadzone były badania w jednym punkcie pomiarowo-kontrolnym:
Odra-Wróblin, powyżej ujścia Małej Panwi, zlokalizowanym na jednolitej części wód Odra od Kłodnicy
do Małej Panwi. Badania dotyczyły pięciu substancji priorytetowych, które w ostatnim okresie
badawczym nie spełniały wymagań normatywnych. Niestety, ocena wyników badań wykazała, że wody
Odry we Wróblinie charakteryzują się złym stanem chemicznym.
Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Źródeł można upatrywać w przemyśle petrochemicznym,
koksowniczym i motoryzacyjnym, a także ciepłowniach, elektrociepłowniach czy urządzeniach
109
Strona 111
ogrzewczych w gospodarstwach domowych. Nie sposób pominąć również gazów spalinowych
z pojazdów silnikowych, których przecież wciąż w Opolu przybywa.
Wody podziemne
W 2013 roku na terenie województwa opolskiego przeprowadzone zostały w ramach monitoringu
operacyjnego wód podziemnych badania w 17 punktach pomiarowych. Niestety nie przeprowadzano
badań i monitoringu w obrębie podziemnych zbiorników wodnych, z których korzysta Opole.
Hałas
Jednym z najpoważniejszych problemów współczesnych miast jest rosnący poziom hałasu. Jego źródeł
na terenach wysoce zurbanizowanych jest bardzo wiele. Nie ze wszystkimi jesteśmy w stanie skutecznie
walczyć, bo rodzą je naturalne cechy miast – jak np. duże zagęszczenie mieszkańców i środków
komunikacji, różnorodność środków komunikacji, gęsta zabudowa, w szczególności w dzielnicach
staromiejskich etc. Konsekwencji zdrowotnych spowodowanych przez nadmierne eksponowanie na
hałas jest wielokrotnie więcej. Aby ich za wszelką cenę uniknąć prowadzi się monitoring stanu
akustycznego w wybranych punktach miasta.
W 2013 roku w ramach współpracy z Urzędem Miasta badania w trzech punktach pomiarowych, przy
ulicach Krapkowickiej, Oleskiej i Wrocławskiej w Opolu przeprowadził Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska. Odnotowano przekroczenia zarówno dla pory dziennej, jak i nocnej. W Opolu,
przy ulicy Wrocławskiej odnotowano najwyższe przekroczenie poziomu dźwięku w porze dnia i nocy,
natomiast najniższe przekroczenie w porze dnia zarejestrowano przy ulicy Krapkowickiej, a w porze
nocnej przy ulicy Oleskiej (szczegóły prezentuje poniższa tabela).
Tabela 68. Wyniki pomiarów poziomów krótkookresowych hałasu drogowego na terenie Opola
Lp.
Miejsce
pomiaru w
Opolu
Równoważny
poziom dźwięku
[db]
dzień
noc
Dopuszczalny
poziom dźwięku
[db]
dzień
Noc
Wartość
przekroczenia [db]
dzień
noc
1.
ul. Oleska
64,4
59,1
61
56
3,4
3,1
2.
ul. Wrocławska
71,9
63,6
65
56
6,9
7,6
3.
ul. Krapkowicka
66,4
61,5
65
56
1,4
5,5
Źródło: opracowanie własne na podstawie Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2013 roku, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu, 2014.
110
Strona 112
Odpady i ich selektywna zbiórka
Mieszkańcy Opola objęci są zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych 43. W 2013 roku
wprowadzona była segregacja i zbiórka śmieci w systemie kontenerowym obejmująca wszystkich
mieszkańców miasta. Selekcja odpadów jest możliwa dzięki rozstawieniu czarnych kontenerów:
pojemnik z zieloną klapą (opakowania ze szkła białego i kolorowego), pojemnik z żółtą klapą (tworzywa
sztuczne, papier, tektura, puszki, opakowania wielomateriałowe) oraz pojemnik brązowy przeznaczony
na bioodpady.
Postawiono również na selektywną zbiórkę odpadów niebezpiecznych: zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego, odpadów wielkogabarytowych, jak również zużytych baterii, akumulatorów czy
przeterminowanych leków i termometrów. Centrum koordynacji działań zbiorczych stanowił w Opolu
Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Ilość odpadów komunalnych zebranych na terenie miasta w 2013 roku wynosiła 52 749,0 Mg44,
w województwie liczba ta wyniosła 279 938,1 Mg. Przeliczając te dane per capita, otrzymamy 435 kg
odpadów na każdego mieszkańca Opola, a 278 kg na statystycznego mieszkańca regionu. Co ciekawe
ilość odpadów komunalnych w Opolu zmniejszyła się w stosunku do roku poprzedniego,
w województwie natomiast wzrosła. Niezwykle ważne dla ochrony środowiska, iż w obu przypadkach
spadła ilość śmieci przekazywanych na składowisko, wzrosła za to część poddawana zagospodarowaniu
(przetwarzaniu).
Interesujące wnioski daje również analiza odpadów z sektora przemysłowego wraz z tzw. odpadami
niebezpiecznymi. Nie wchodzą one w zakres odpadów komunalnych i gospodarowane są w inny
sposób. Niemal połowa z nich zostaje poddana procesom odzysku, a tylko ok. 15% jest
unieszkodliwiane (szczegóły prezentuje poniższa tabela).
Tabela 69. Ilość odpadów przemysłowych według rodzaju prowadzonej działalności w Opolu
i w całym województwie
Wytwarzanie
Ogółem
Miasto Opole
214 364,4
W tym
niebezpieczne
3 211,3
Województwo
Opolskie
2 373 669,6
29 144,4
Zbieranie
(Mg)
Przekazanie
osobom
fizycznym
(Mg)
Odzysk
(Mg)
Unieszkodliwianie
(Mg)
461 177,1
24 985,3
224 115,2
70 045,2
2 025 687,4
120 337,0
2 311 060,2
271 127,2
Źródło: opracowanie własne na podstawie Stan środowiska na terenie województwa opolskiego w 2013 roku, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu, Opole 2014 r.
Za odpady komunalne uważa się odpady powstające w gospodarstwach domowych z wyłączeniem pojazdów wyłączonych
z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze
względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
44 Mg – Megagram (tona).
43
111
Strona 113
Dla jak najbardziej efektywnego gospodarowania odpadami komunalnymi w Opolu funkcjonuje
Regionalne Centrum Gospodarki Odpadami, które opiera się na następujących instalacjach
regionalnych:
 Instalacji MBP – Mechaniczno-Biologicznego Przetwarzania Odpadów
 Kompostowani (kompostowania pryzmowa)
 Składowiska
 Innych mniejszych instalacji, przede wszystkim linii kruszenia i odzysku gruzu budowlanego
oraz sortowni odpadów z selektywnej zbiórki.
Miejskie Składowisko Odpadów w Opolu znajduje się przy ul. Podmiejskiej, zajmując 36,6 ha. Na dzień
31 grudnia 2013 roku było wypełnione w 77%. W roku 2015 planowane jest uruchomienie nowej
kwatery składowania odpadów, której pojemność dzięki specjalnym instalacjom do przetwarzania
śmieci, zabezpieczy miejsce składowania odpadów na przyszłe 20 lat (więcej na temat gospodarowania
odpadami komunalnymi w Opolu w rozdziale Gospodarka komunalna i infrastruktura).
Podsumowanie:

Jak co roku, samorząd Opola we współpracy z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony
Środowiska prowadził monitoring stanu środowiska na terenie miasta.

Powietrze, którym oddychają opolanie jest bardzo dobrej jakości; zanieczyszczone bywa
jednak przejściowo – najczęściej w okresie zimowym, kiedy to przekroczona zostaje
norma pyłu zawieszonego PM 10.

Jakość wód powierzchniowych nadal nie wypełnia stosownych norm; niestety ujawnia
się tu negatywny wpływ przemysłu.

Przy największych arteriach komunikacyjnych nadal przekraczane są normy hałasu
zarówno w nocy, jak i w trakcie dnia.

Polepsza się zagospodarowanie odpadami miejskimi, wzrastają ilości odpadów
przetworzonych.

Należy monitorować w mieście tzw. niską emisję i kontynuować programy
termomodernizacji.
112
Strona 114
V. WOLNY CZAS W MIEŚCIE –
OPOLE PO GODZINACH
KULTURA, SPORT I TURYSTYKA
Opole to już nie tylko miasto wojewódzkie, które przyciąga ludzi lepszymi perspektywami pracy,
wyższymi zarobkami czy dobrze rozwiniętą siecią komunikacyjną, to również centrum życia
kulturalnego regionu. W odpowiedzi bowiem na oczekiwania opolan, każdego roku miasto stara się
zaoferować coraz bogatszą gamę wydarzeń artystycznych, sportowych i atrakcji turystycznych.
Niejednokrotnie rzecz jasna, zamierzenia te powstrzymywane są ograniczeniami budżetowymi czy
realizacją priorytetowo traktowanych inwestycji infrastrukturalnych. Niemniej jednak w ostatnich
latach już chyba dla wszystkich polskich samorządów stało się jasne, że wydatki na sport, kulturę czy
turystykę to jedna z najbardziej perspektywicznych inwestycji. Co więcej, pieniądze wydawane w taki
sposób bardzo szybko potrafią zwrócić się z nawiązką! – w postaci napływu nowych mieszkańców,
niższej przestępczości, niższych wydatków na opiekę zdrowotną czy po prostu większego komfortu
życia i zadowolenia z zamieszkania w Opolu.
Kulturalne Opole
Kultura, podobnie zresztą jak sport i turystyka, stanowi dzisiaj podstawowy składnik budowania
przewag konkurencyjnych miast i ich aglomeracji. Instytucje kulturalne, śledząc trendy w innych
miastach w Polsce czy w wielkich stolicach europejskich, starają się zaspokoić gusty i oczekiwania
nawet najbardziej wymagających odbiorców.
W stolicy województwa działają jednostki kultury podległe zarówno samorządowi miasta Opola,
jak i Zarządowi Województwa Opolskiego. Łącznie w 2013 roku zorganizowały one 4 232 wydarzenia
kulturalne, w których uczestniczyło prawie 670 tys. osób.
Miejskie instytucje kultury z roku na rok zwiększają liczbę organizowanych wydarzeń. Poprawia się
także stan techniczny miejskiej infrastruktury kulturalnej. Nowoczesne i funkcjonalne obiekty
zachęcają opolan do korzystania z coraz bardziej urozmaiconej oferty kulturalnej. W ostatnich latach
do nowej siedziby przeprowadziła się Miejska Biblioteka Publiczna – jedna z najpiękniejszych
i najnowocześniejszych bibliotek w kraju. Biblioteka wrosła w Opole, wpisała się nie tylko w zabudowę
naszego miasta, lecz przede wszystkim w świadomość jego mieszkańców.
113
Strona 115
Tabela 70. Liczba wydarzeń kulturalnych i frekwencja na imprezach organizowanych przez
miejskie instytucje kultury w 2013 roku
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba
wydarzeń
w 2013 r.
Frekwencja
2 009
80 110
1.
Miejska Biblioteka Publiczna
2.
Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki
459
35 941
3.
Narodowe Centrum Polskiej Piosenki
121
99 050
4.
Galeria Sztuki Współczesnej
23
107 000
Muzeum Polskiej Piosenki
20
22 480
2 632
344 581
5.
RAZEM
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania z budżetu miasta Opola za 2013 r.
W wyremontowanym Amfiteatrze Tysiąclecia działa Narodowe Centrum Polskiej Piosenki.
Przebudowa Amfiteatru ożywiła obiekt i poszerzyła jego ofertę kulturalną. Zwiększyła się również
możliwość organizacji imprez masowych. Swoją docelową siedzibę będzie tam miało Muzeum Polskiej
Piosenki.
Na ukończeniu jest również przebudowa siedziby Opolskiego Teatru Lalki i Aktora. Trwające prace nie
zakłóciły rytmu życia teatru. Spektakle odbywały się bowiem na małej scenie Teatru, wynajętej dużej
scenie Teatru im. Jana Kochanowskiego oraz w Teatrze EKO STUDIO.
Ważną role w kształtowaniu życia kulturalnego regionu pełni także Filharmonia Opolska. Orkiestra
symfoniczna cieszy się dużą renomą w kraju i zagranicą. Po rozbudowie obiekt ten zyskał dodatkową
przestrzeń i nową funkcję wystawienniczą.
Tabela 71. Liczba wydarzeń kulturalnych i frekwencja na imprezach organizowanych przez
wojewódzkie instytucje kultury w 2013 roku
Lp.
Nazwa instytucji
Liczba
wydarzeń
w 2013 r.
Frekwencja
1.
Teatr im. Jana Kochanowskiego
300
63 253
2.
Filharmonia Opolska im. Jana
Elsnera
341
83 699
3.
Muzeum Śląska Opolskiego
b.d.
94 300
4.
Muzeum Wsi Opolskiej
248
39 022
619
27 268
92
17 544
1 600
325 086
5.
6.
Centralne Muzeum Jeńców
Wojennych
Wojewódzka Biblioteka Publiczna
im. E. Smołki
RAZEM
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Część opisowa sprawozdania z wykonana budżetu województwa opolskiego
za 2013 rok.
114
Strona 116
Do ważniejszych imprez kultury zorganizowanych w Opolu w 2013 roku należały m.in. jubileuszowy
50. Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki, 26. Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek, Noc Kultury,
XI Opolska Jesień Literacka, XXX Opolskie Dni Oratoryjne, III Warsztaty Gospel, Gala Operowa,
wystawa World Press Photo, 38. Opolskie Konfrontacje Teatralne „Klasyka Polska”, Dni Opola,
37 Jarmark Wielkanocny w Muzeum Wsi Opolskiej oraz VI Opolska Noc Muzeów.
Ofertę opolskich instytucji kultury uzupełniają przedsięwzięcia, które realizowane są przez organizacje
pozarządowe działające na terenie naszego miasta. Są one często dofinansowane ze środków budżetu
miasta i budżetu województwa w ramach konkursów ofert lub w trybie pozakonkursowym. Dotacje
celowe
otrzymało
39
wydarzeń
organizowanych
przez
opolskie
organizacje
III
sektora.
Kilka z takich przedsięwzięć na stałe wpisało się w kalendarz opolskich imprez. Wystarczy wspomnieć
chociażby Festiwal Filmowy Opolskie Lamy, coroczny turniej rycerski, Salon Jesienny ZPAP, Zimową
Giełdę Piosenki,
Międzynarodowy Festiwal Perkusyjny DRUM FEST, Ulicę Kultury czy Opolski
Festiwal Fotografii.
W propagowaniu kultury i informacji o ważnych wydarzeniach artystycznych aktywne są funkcjonujące
opolskie serwisy internetowe www.tekturaopolska.pl, www.visitopolskie.pl, www.kulturalne.opole.pl.
Sport i rekreacja
Miasto jest aktywnym podmiotem nie tylko na rynku kulturalnym i artystycznym, ale również
w dziedzinie promocji i rozwijania sportu. Adresatem tej działalności mają być wszyscy mieszkańcy –
zarówno ci, którzy chcą aktywnie sport uprawiać, jak i opolanie zainteresowani rolą widza na różnych
arenach sportowych zmagań.
Miasto dysponuje bogatą bazą sportowo-rekreacyjną o zróżnicowanym standardzie. Są to obiekty
sportowe stanowiące własność samorządu oraz obiekty będące w posiadaniu różnorodnych
stowarzyszeń, instytucji, spółdzielni oraz osób prywatnych. Częścią obiektów miejskich administruje
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Są to:
 Sztuczne lodowisko „Toropol”
 Kryta pływalnia „Akwarium”
 Hala widowiskowo-sportowa „Okrąglak”
 Basen letni „Błękitna fala”
 Miejski Stadion Lekkoatletyczny oraz Klub Fitness „Olimp’’
 Centrum Sportu przy ul. Północnej
 Stadion Miejski przy ul. Oleskiej
 Kompleks boisk wielofunkcyjnych „Orlik” przy ul. Bielskiej
 Kompleks boisk wielofunkcyjnych „Orlik” przy ul. Czaplaka
 Korty tenisowe przy ul. Oleskiej
 Skate Park
 Kryta Pływalnia „Wodna Nuta”
115
Strona 117
 Siłownie zewnętrzne przy Bulwarze im. Karola Musioła
 Siłownie miejskie, w tym do street workoutu (w 10 lokalizacjach na terenie miasta)
 Kąpieliska „Bolko”, „Malina” i Silesia”
W 2013 r. ukończona została budowa krytej pływalni „Wodna Nuta” przy ul. Prószkowskiej. Obiekt
łączy funkcję sportową z rekreacyjną. Jest to miejsce, z którego korzystają zarówno mieszkańcy,
jak i studenci Politechniki Opolskiej. Realizacja inwestycji możliwa była dzięki dofinansowaniu
ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej.
Pływalnia Wodna Nuta w Opolu (Fot.: www.mosir.opole.pl).
Nowego boiska doczekała się młodzież z dzielnicy Metalchem przy ul. Złotej. Powstało boisko
o nawierzchni bitumicznej przewidziane do jazdy na rolkach, rowerach i deskorolkach.
Wyremontowano także tor na stadionie żużlowym. Współpraca w ramach programu „Masz głos, masz
wybór” zaowocowała powstaniem skate-spotu na terenie dzielnicy Nowa Wieś Królewska (zob. s. 46).
Atutem Opola jest położenie nad rzeką. Wykorzystanie tkwiących w niej potencjałów jest istotną
szansą rozwojową miasta. Szlak „Opole nad Odrą” może stanowić ważny element oferty turystycznej
Opola. W 2013 r. zakończyła się realizacja projektu Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miasta
Opola poprzez zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry współfinansowanego z RPO WO 2007-2013.
Z okazji zakończenia projektu przy Stawku Zamkowym zorganizowano uroczysty koncert. Ponadto
samorząd współorganizował wiele wydarzeń kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych na terenach
nadodrzańskich. Wśród nich warto wymienić:
 Obchody jubileuszowego 50 Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej rozpoczęto spektaklem
muzycznym nad Młynówką. W trakcie samego festiwalu zorganizowano akcję „Balonem nad
Opolem”, w czasie której można było podziwiać Stolicę Polskiej Piosenki Polskiej „z lotu
ptaka”. „Miasteczko balonowe” ulokowano na wałach przeciwpowodziowych rzeki Odry.
 Imprezy
rekreacyjne
na
bulwarach
nadodrzańskich
organizowały
także
organizacje
pozarządowe. Do cieszących się największym zainteresowaniem należały Senioriada oraz III
Rodzinny Piknik.
 W 2013 r. miała miejsce niecodzienna kampania społeczna. W ramach II edycji konkursu
Dulux Let’s Colour, Opole zwyciężyło w głosowaniu na miejsce/obiekt, które powinno zostać
116
Strona 118
„ożywione kolorem” przez organizatora. Mieszkańcy i sympatycy miasta wsparli tę akcję
dziesiątkami tysięcy głosów, a także wzięli udział w malowaniu muru na wyspie Pasieka.
W organizację imprez sportowych oraz promocję wśród mieszkańców zdrowego trybu życia angażują
się organizacje pozarządowe. Na realizację 54 tego typu imprez otrzymały w 2013 r. dotację
w wysokości 2 068 999 zł. Zorganizowany po raz trzeci przez Opolskie Towarzystwo Krzewienia
Kultury Fizycznej Opolski Maraton przyciągnął do miasta biegaczy z całej Polski i świata.
III Maraton Opolski
http://www.maratonopolski.pl/index.php?view=detail&id=339&option=com_joomgallery&Itemid=127#joomimg
[Data dostępu: 10.09.2014 r.]
Turysta w Opolu…
Opole, z wielu względów, powinno skutecznie przyciągać turystę polskiego, jak i zagranicznego. Dobre
skomunikowanie i położenie na międzynarodowych szlakach komunikacyjnych, starówka wraz
z „Opolską Wenecją”, liczne zabytki, stosunkowo niska liczba mieszkańców i natężenie ruchu (dzięki
czemu pobyt nie jest męczący) oraz wyjątkowe walory przyrodnicze (m.in. Wyspa Bolko) to tylko
nieliczne atuty, które przemawiają za odpoczynkiem w Opolu. Oferując turystom wysoka estetykę
przestrzeni publicznej Opole powinno stać się miastem rozpoznawalnym i chętnie wybieranym jako cel
wyjazdów weekendowych.
Pozytywnym trendem, dającym optymistyczne przesłanki na niedaleką przyszłość jest nasilająca się
współpraca turystyczna między JST na Opolszczyźnie. Ambitne plany stawiają przed sobą gminy
należące do Aglomeracji Opolskiej. W ramach działania Rozwój turystyki i wspólnej promocji
turystycznej, zapisanego w Strategii rozwoju Opola w latach 2012-2020 planuje się kampanię
promocyjną (w tym m.in. promocję markowych produktów turystycznych AO, przygotowanie
przewodników turystycznych, opracowanie ofert pobytowych). Podjęto już nawet konkretne działania.
W 2013 roku powołano zespół roboczy TURYSTYKA, który rozpoczął już prace nad opracowaniem
wspólnej promocji turystycznej. Przygotowano m.in.:
- propozycje pakietów turystycznych (ofert pobytowych) na terenie Śląska Opolskiego ze szczególnym
uwzględnieniem walorów i potencjału turystycznego AO;
- cztery propozycje kilkudniowych ofert pobytowych, na podstawie tras turystycznych wiodących przez
117
Strona 119
tereny południowej i południowo-zachodniej Polski, w tym AO.
Ww. materiały powstały we współpracy z Opolską Regionalną Organizacją Turystyczną (OROT) oraz
Lokalną Grupą Działania Kraina Dinozaurów.
Jednak, aby stale rozwijać ruch turystyczny i zachęcać turystów do odwiedzin stolicy regionu,
konieczne jest między innymi stałe podnoszenie jakości i dostępności bazy noclegowej. Na koniec roku
2013 Opole dysponowało 17 obiektami turystycznymi 45. W analizowanym okresie udzielono w nich 100
699 noclegów, w tym 34 877 turystom zagranicznym. Z noclegów skorzystało 57 208 gości, wśród nich
15 920 turystów zagranicznych.
Tabela 72. Korzystający z zakwaterowania oraz udzielone noclegi w obiektach zbiorowego
zakwaterowania w latach 2012-2013
Wyszczególnienie
Miejsca
noclegowe
Korzystający
z noclegów
Udzielone noclegi
Rok
ogółem
w tym
całoroczne
ogółem
w tym
turyści
zagraniczni
ogółem
w tym turystom
zagranicznym
2012
849
807
53 781
15 103
94 533
32 997
2013
869
827
57 208
15 920
100 699
34 877
Źródło: opracowanie na podstawie Portrety powiatów województwa opolskiego w 2012 i 2013 r.
Urząd Statystyczny w Opolu
Stopień wykorzystania miejsc noclegowych, stanowiący wskaźnik wykorzystania infrastruktury
turystycznej, wyniósł w roku 2013 – 43,1 % i był wyższy o ponad trzy punkty procentowe niż
w roku poprzednim46.
Od lat Opole cieszy się zainteresowaniem wśród turystów zagranicznych, w szczególności niemieckich.
Dominującym jednak celem ich podróży po Opolszczyźnie są podróże sentymentalne (najczęściej
odwiedzanie stron rodzinnych). W 2013 r. z noclegów w turystycznych obiektach zakwaterowania
zlokalizowanych w Opolu skorzystało prawie 1,9 tys. osób więcej niż w roku 2012. Powyższe dane nie
dają jednak pełnego obrazu sytuacji - bogata oferta miejsc noclegowych o dość wysokim standardzie
w promieniu 20 km od Opola sprawia, iż wielu turystów odwiedzających stolicę województwa dojeżdża
z hoteli położonych poza jej granicami.
Opole posiada coraz bogatszą bazę obiektów hotelowych. W maju 2013 roku w Opolu otwarto hotel
Kamienica, który mieści się na placu Kopernika, w budynku dawnej przychodni szpitala dziecięcego.
Obiekt o standardzie trzygwiazdkowym jest w stanie przyjąć 46 gości.
W cytowanych badaniach za turystyczny obiekt zakwaterowania rozumie się jedynie obiekty posiadające 10 i więcej miejsc
noclegowych.
46 Portrety powiatów województwa opolskiego w 2013 r., Urząd Statystyczny w Opolu.
45
118
Strona 120
Nowy hotel na Placu Kopernika
Kolejny trzygwiazdkowy obiekt, należący do sieci Best Western otwarto w marcu br. przy ulicy
Waryńskiego. Znajduje się w nim 28 pokoi oraz dwa apartamenty, oferujące w sumie 61 miejsc
noclegowych.
Nowy hotel przy ul. Waryńskiego
W czerwcu br. swą inaugurację przechodził kameralny, pierwszy w Opolu obiekt czterogwiazdkowy,
Hotel Piano na Ostrówku. Hotel ten, wyposażony również w mini SPA i centrum odnowy biologicznej
oferuje dziesięć pokoi o wysokim standardzie oraz sale konferencyjne. Już niebawem dojdą kolejne
hotele. Przy ulicy Powolnego, w miejscu, gdzie niedawno wyburzono dom towarowy Hermes, powstał
ekskluzywny czterogwiazdkowy hotel o wysokim standardzie sieci DeSilva. Prywatni inwestorzy
pozyskali na to przedsięwzięcie dofinansowanie ze środków UE w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Opolskiego 2007-2013
119
Strona 121
Hotel DeSilva Opole
W maju 2013 r. jak co roku odbywały się 13. Międzynarodowe Targi Turystyki. To miejsce spotkań
branży turystycznej z różnych regionów polski a także z zagranicy. Na stoiskach wystawienniczych,
które stworzyły wspólne miasteczko turystyczne zaprezentowało się ponad 80 wystawców. W tym roku
krajem
przewodnim
była
Dominikana
a
polskim
regionem
wiodącym
„Beskidzka
5‘’.
Impreza przyciągnęła na opolski Rynek całe rodziny nie tylko z Opola. W ciągu trzech dni targów
Opolanie i goście zapoznawali się z ofertą prezentowaną przez wystawców, poznając przy okazji różne
atrakcje turystyczne, a na scenie podziwiali grupy taneczne, muzyczne oraz brali udział w licznych
konkursach z nagrodami. Wspólne gry i zabawy sportowe poprowadzili animatorzy i instruktorzy
z MOSiRu i FiteLifu. Organizatorem targów był Urząd Miasta Opola, Agencja Reklamowa Profil,
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna.
Międzynarodowe Targi Turystyki – Opole 2013 (fot. http://www.profil.pl/13-targi-turystyki-opole-2013/img_1414-2/)
Informacji o godnych zobaczenia miejscach, imprezach kulturalnych oraz ofercie gastronomicznej
opolskich restauracji i pubów udzielają: Miejska Informacja Turystyczna oraz Regionalna Informacja
Turystyczna działająca pod patronatem OROT w Opolu.
120
Strona 122
Podsumowanie:

W 2013 roku jednostki podlegające samorządowi miasta Opola i Zarządowi
Województwa Opolskiego zorganizowały 4232 imprez, w których uczestniczyło prawie
670 tys. osób.

W Opolu przybywa hoteli wyższej klasy – w 2013 roku otwarto jeden hotel,
w bieżącym roku, już trzy, w tym dwa czterogwiazdkowe.

Rośnie liczba korzystających z noclegów – w porównaniu z rokiem 2012 o prawie
3,5 tys. osób.

Miasto odwiedza więcej turystów zagranicznych – w 2013 r. z noclegów
w turystycznych obiektach zakwaterowania skorzystało prawie 1,9 tys. osób więcej niż
w roku 2012.

Spośród gości zagranicznych największy odsetek stanowią Niemcy.
121
Strona 123
VI. JAK ZAROBIĆ I WYDAĆ 700 MLN
PLN?
MIEJSKI BUDŻET
Współczesne budżety miast, regionów, a nawet całych państw borykają się z jednym podstawowym
problemem – deficytem budżetowym i tym samym rosnącym zadłużeniem publicznym. Finansowanie
inwestycji na kredyt samo w sobie nie jest niczym złym. Dług dzisiaj stał się naturalnym elementem
konstruowania budżetu. Gorzej, gdy w wykorzystaniu tego instrumentu pójdzie się za daleko. Wówczas
konsekwencje mogą przerosnąć nie tylko aktualne władze państwa, miasta czy regionu, ale nawet
aktualne pokolenia, bo będą rozpisane na dekady w przyszłość…
O tym, czy budżet Opola jest w istocie stabilny i na ile udaje się go zrównoważyć, nie zatrzymując
koniecznych inwestycji traktuje niniejszy rozdział...
Każda gmina w Polsce prowadzi gospodarkę finansową mając do dyspozycji roczny budżet. Plan
dochodów i wydatków należy do najważniejszych dokumentów planistycznych każdego samorządu.
Jest fundamentem planowania wszelkich przedsięwzięć, które angażują środki finansowe. Uchwalając
budżet, Rada Miasta przewiduje roczne wpływy, czyli dochody i przychody, oraz wydatki na realizację
zadań własnych i zleconych.
Budżet gminy jest planem jednorocznym, jednak, aby właściwie ocenić sytuację finansową jednostki
samorządu terytorialnego, warto dokonać porównania zarówno wydatków, jak i osiągniętych
dochodów w okresie kilkuletnim, co nastąpiło w niniejszym rozdziale.
Podstawą gospodarki finansowej Opola w 2013 r. była uchwała Rady Miasta Opola nr XXXV/548/12
z dnia 18 grudnia 2012 r., która zawierała następujący plan budżetowy na rok 2013:
122
Strona 124
Plan budżetowy na rok 2013 wg uchwały nr XXXV/548/12
W roku 2013 wykonanie dochodów budżetowych wyniosło 610 276 tys. zł, wydatki opiewały na kwotę
644 692 tys. zł. Deficyt budżetowy wyniósł 34 416 tys. zł. Porównanie wykonania budżetu w latach
2012 i 2013 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 73. Wykonanie budżetu oraz wynik finansowy w latach 2012 i 2013
Rok 2012
Rok 2013
Dochody
584 630 tys. zł
610 276 tys. zł
Wydatki
570 580 tys. zł
644 692 tys. zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Opola za rok 2012 i 2013
Jak zarobić 700 mln zł? Dochody miejskie
Na dochody jednostki samorządu terytorialnego składają się następujące elementy:
dochody własne (w tym: podatki i opłaty, dochody z majątku, wpłaty jednostek
organizacyjnych, odsetki, opłaty koncesyjne)
subwencje
dotacje z budżetu państwa
środki pochodzące ze źródeł zagranicznych i budżetu Unii Europejskiej.
Od kilku lat notowany jest ciągły przyrost dochodów miasta, za wyjątkiem okresu 2008/2007, co było
bezpośrednio związane z ogólnoświatowym kryzysem. Echo trudnej sytuacji na rynkach finansowych
123
Strona 125
i
załamania
światowej
gospodarki
oddziaływało
na
wiele
ośrodków
administracyjnych
i instytucjonalnych, w tym także ośrodki miejskie.
Wykres 8. Dynamika wzrostu dochodów Opola w latach 2006-2013
Wskaźnik wzrostu dochodów
140
120
100
80
60
40
20
0
12
13
/2
0
11
20
12
/2
0
20
10
11
/2
0
09
20
10
/2
0
08
20
09
/2
0
07
20
08
/2
0
06
20
07
/2
0
20
20
06
/2
0
05
Wskaźnik wzrostu
dochodów
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Opola za rok 2006-2013
Tabela 74. Dynamika wzrostu dochodów miasta w latach 2006-2013
2006/2005
2007/2006
2008/2007
2009/2008
2010/2009
2011/2010
2012/2011
2013/2012
125,63
119,02
90,13
95,45
111,86
105,56
105,75
104,38
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Opola za rok 2006-2013
Dochody globalne w 2013 roku były najwyższe od kilku lat, a największą ich część w analizowanym
okresie osiągnięto z podatków i opłat – 267 373 tys. zł – co stanowiło 43,8% dochodów ogółem.
Zwiększenie dochodów z tego źródła spowodowało znaczne zwiększenie wpływu z podatku od spadków
i darowizn oraz podatku rolnego. Od kilku lat notuje się sukcesywny przyrost otrzymywanych przez
miasto subwencji, które w roku 2013 stanowiły 26% dochodów ogółem, a wśród nich najwyższa kwota
(143 866 tys. zł) przypadła na część oświatową subwencji ogólnej. O niemal połowę zmniejszyły się
natomiast wpływy ze środków Unii Europejskiej, stanowiąc 4% osiągniętych dochodów w 2013 roku
wobec 8% w roku uprzednim. W poniższej tabeli przedstawiono je wg źródeł w okresie 2007-2013.
124
Strona 126
Tabela 75. Dochody miasta Opola wg źródeł w latach 2007-2013. [w tys. zł]
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
a. Podatki i opłaty
213 352
237 915
226 505
232 290
241 500
246 062
267 373
b. Dochody z majątku gminy
25 330
24 949
12 321
22 017
28 499
20 035
25 036
c. Pozostałe dochody
182 343
87 601
74 234
104 393
71 137
74 216
84 479
RAZEM dochody własne (a+b+c)
421 025
350 465
313 060
358 700
341 136
340 313
376 888
d. Subwencje
130 797
112 226
128 094
134 464
142 453
151 888
160 597
e. Dotacje
36 948
43 629
42 134
47 460
44 258
43 318
48 564
bd.*
bd.*
bd.*
bd.*
24 980
49 111
24 227
RAZEM dochody (suma a do f)
588 770
506 320
483 288
540 624
552 827
584 630
610 276
Przychody
113 276
81 589
62 796
69 501
63 988
61 944
76 375
f. Środki UE
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań z wykonania budżetu 2007-2013
* W latach 2007-2010 dochody z tytułu realizacji projektów dofinansowanych ze środków UE nie były wykazywane
w sprawozdaniu jako osobna grupa dochodów
Tendencje w osiąganych przez miasto Opole dochodach z poszczególnych źródeł prezentuje poniższy
wykres.
Wykres 9. Struktura wybranych dochodów budżetu miasta Opola wg źródeł
w latach 2007-2013 [w tys. zł]
125
Strona 127
Jak wydać 700 mln zł? Miejskie wydatki
W roku 2013 łączne wydatki z budżetu miasta Opola opiewały na kwotę 644 692 272 zł i było
to o przeszło 74 mln zł więcej niż w roku poprzednim. Dochody i wydatki są od siebie wzajemnie
zależne – zwiększenie liczby podejmowanych inwestycji i angażowanych środków finansowych dają
szansę na osiągnięcie wyższej stopy zwrotu i tym samym wyższych dochodów.
W roku 2013 zarówno wydatki, jak i osiągnięte w efekcie dochody ukształtowały się na poziomie
najwyższym od kilku lat. W poniższej tabeli obejmującej okres lat 2007-2013 przedstawiono wielkość
wydatków wraz z ich strukturą w podziale na wydatki bieżące (dotacje, wynagrodzenia, świadczenia na
rzecz osób fizycznych, zakupy towarów i usług oraz wydatki związane z funkcjonowanie jednostek
budżetowych) oraz wydatki majątkowe (na cele inwestycyjne).
Tabela 76. Wydatki budżetowe miasta Opola w latach 2007-2013 [w tys. zł]
WYSZCZEGÓLNIENIE
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Ogółem w tys. zł w tym:
584 313
538 161
515 780
568 839
578 653
570 580
644 692
Wydatki bieżące
337 178
399 043
421 922
438 828
470 766
497 600
510 786
Wydatki majątkowe
207 134
139 119
93 857
130 011
107 886
72 980
133 907
4592
4264
4102
4525
4726
4 693
5 366
Wydatki na 1 mieszkańca
(liczba mieszkańców 120 146)
W 2013 r. obserwowaliśmy dalszy wzrost wydatków bieżących – 79% wydatków ogółem. Dominującą
częścią w wydatkach miasta są wydatki na sektor oświaty i wychowania – w roku 2013 ich wysokość
przekroczyła 206 mln, co stanowiło 32% wydatków globalnych. Część oświatowa subwencji ogólnej
opiewała na kwotę 143 886 tys. zł, zatem ok. 30% wydatków poniesionych w tym sektorze musiała być
pokryta ze środków własnych miasta Opola.
Wśród wydatków majątkowych, czyli ponoszonych na cele inwestycyjne, dominowały wydatki
w następujących sektorach: transport i łączność, kultura fizyczna, działalność usługowa oraz kultura
i ochrona dziedzictwa narodowego (zob. wykres 10). Wysokie wydatki w tych działach gospodarki
miejskiej były odzwierciedleniem realizowanych w 2013 r. kapitałochłonnych inwestycji, które
zaprezentowano w tabeli poniżej. Największym przedsięwzięciem inwestycyjnym w roku 2013 była
budowa węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej z drogą wojewódzką nr 454, opiewająca na
kwotę 47 017 tys. zł. Największy, przeszło 50-procentowy wzrost wydatków majątkowych nastąpił
w sektorze kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
126
Strona 128
Wykres 10. Wydatki globalne w 2013 r. w podziale na wybrane sektory [w tys. zł]
Oświata i wychowanie
Transport i łączność
77 038
57 897
Pomoc społeczna,
ochrona zdrowia
Administracja
publiczna
206 990
48 299
44 166
39 304
Kultura fizyczna
Gospodarka
komunalna i ochrona
środowiska
Gospodarka
mieszkaniowa
Kultura i ochrona
dziedzictwa
narodowego
28 831
25 619
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Opola za rok 2013.
Od kilku lat następuje także wzrost wydatków miasta przypadających na jednego mieszkańca,
co niestety skorelowane może być z negatywną sytuacją migracyjną i zmniejszającą się liczbą ludności
zamieszkującej Opole.
Strukturę wydatków majątkowych w podziale na najważniejsze sektory i inwestycje przedstawiono
w tabeli 77.
Tabela 77. Struktura wydatków w 2013 roku w podziale na sektory [w tys. zł]
Kwota
% wydatków majątkowych
ogółem
47 017
35,1
Transport i łączność
 Budowa węzła komunikacyjnego obwodnicy północnej z drogą wojewódzką nr 454
 Rozbudowa Alei Przyjaźni w Opolu
 Miejski Zakład Komunikacyjny sp. z o.o. i objęcie udziałów w spółce w celu odnowienia
taboru autobusowego
 Remonty i bieżące utrzymanie dróg
Kwota
ogółem
Kultura fizyczna
30 123
22,5%
 Budowa krytej pływalni na terenie II kampusu Politechniki Opolskiej
127
Strona 129
Działalność usługowa
Kwota
ogółem
28 452
21,2%
 Budowa Opolskiego Centrum Wystawienniczo-Kongresowego
 Objęcie udziałów w Parku Naukowo-Technologicznym w Opolu – w celu realizacji projektu:
Budowa obiektu inkubatora przedsiębiorczości w ramach PNT W Opolu
Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
Kwota
ogółem
9 298
6,9%
 Przebudowa wnętrz i elewacji frontowej budynku głównego Opolskiego Teatru Lalki i Aktora
im. Alojzego Smolki w Opolu
 Budowa Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu
Źródło: opracowanie własne na podstawie Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Opola za rok 2013
Pożyczyć dla rozwoju…
Saldo zadłużenia miasta Opola na dzień 31.12.2013 r. wyniosło ponad 215 mln. zł, z czego:
 145 mln zł to zadłużenie z tytułu pożyczek i kredytów;
 70,4 mln zł to zadłużenie z tytułu wyemitowanych obligacji komunalnych Opola.
Zadłużenie miasta w stosunku do wykonanych dochodów budżetowych za 2013 r. wyniosło 34,6%,
zatem nie przekroczyło dopuszczalnej granicy długu jednostek samorządu terytorialnego (60%). Koszty
obsługi długu wyniosły 6,8 mln zł.
Coroczny rating długoterminowy Opola w 2013 r. został utrzymany na poziomie BBB+, jest zatem
nadal określony jako stabilny (Fitch Ratings Polska, 2013 rok).
Podsumowanie:

Budżet Opola w roku 2013 był bardzo ambitny zarówno po stronie wydatkowej,
jak i dochodowej.

W ubiegłym roku powiększył się deficyt budżetowy miasta, co spowodowane było
przede wszystkim dużymi inwestycjami infrastrukturalnymi (wydatki w dziale
Transport i łączność).

Standardowo największą część miejskiego budżetu pochłaniają wydatki na oświatę
i wychowanie.

Kolejny rok z rzędu osiągnięto wyższe dochody niż w roku poprzednim, tym razem
o niemal 4,5%.

Opole może poszczycić się stabilną polityką finansową i bezpiecznym zadłużeniem,
dalekim od dopuszczalnej granicy, wyznaczonej dla JST.

Stabilne finanse miasta potwierdza coroczny rating firmy Fitch Ratings Polska.
128
Strona 130
W SKRÓCIE… DLA TYCH, KTÓRZY NIE
MAJĄ CZASU NA LEKTURĘ CAŁOŚCI
Opole pełni rolę niekwestionowanego lidera regionu. Stanowi ośrodek wiodący właściwie pod każdym
względem – społecznym, mieszkaniowym, kulturalnym i sportowym, biznesowym, gospodarczym etc.
Nie oznacza to bynajmniej, iż samorząd miasta może spocząć na laurach, ciesząc się z braku realnej
konkurencji w województwie i najbliższym sąsiedztwie.
Po pierwsze, w nieco dalszej odległości od miasta, bo właściwie w promieniu 100km, mamy dwa duże,
jak na polskie warunki, ośrodki metropolitarne – Katowice i Wrocław. Poważna konkurencja ze strony
tych miast nie ogranicza się jedynie do większej atrakcyjności inwestycyjnej, przejawiającej się
zachęcaniem większej liczby dużych inwestorów, lecz – co dużo bardziej niekorzystne – do
przyciągania dotychczasowych mieszkańców Opola, zachęcając ich większą paletą miejsc zatrudnienia,
lepiej płatną pracą, szerszą ofertą kulturalną i być może większym standardem życia.
Poza tym należy pamiętać o tym, iż bez permanentnych miejskich działań inwestycyjnych dzisiaj, nie
uda się utrzymać dzisiejszego poziomu jutro… Co samo w sobie obecnie nie stanowi już sukcesu, bo,
jak udowadniają liderzy europejskich czy światowych rankingów w rozwoju życia miejskiego, kto stoi w
miejscu, w istocie nieustannie się cofa…
Dlatego też w rozwoju dzisiejszego miasta tak istotne jest myślenie perspektywiczne, strategiczne
i wybranie dla miasta indywidualnej drogi rozwoju. W Opolu niewątpliwie służą temu celowi Strategia
rozwoju Opola w latach 2012-2020 i systematyczny jej monitoring oraz niniejsza Informacja
o sytuacji społeczno-gospodarczej Opola w roku 2013. Wnioski z niej płynące winny zostać
wykorzystane w procesie „wymyślania Opola” w niedalekiej, ale również tej strategicznej przyszłości…
LUDZIE TEGO MIASTA
Jedną z najmocniejszych stron naszego kraju na tle innych państw Unii Europejskiej jest tzw.
kapitał ludzki – polskie społeczeństwo: młode, ambitne, dobrze wykształcone, otwarte, szybko się
uczące i umiejące się przystosować do nowych warunków. Takie społeczeństwo to kapitał również dla
polskich miast, w tym dla Opola. Szkoda tylko, że od wielu lat to młode społeczeństwo nie zapewnia
zastępowalności pokoleń…
Negatywne procesy demograficzne dotykają całą Polskę, lecz Opole, jako najmniejsze miasto
wojewódzkie, silniej odczuwa konsekwencje depopulacyjne. Stolica województwa straciła w ubiegłym
roku łącznie ponad 1400 mieszkańców; urodziło się 977 dzieci, a zmarło 1195 opolan. Coraz bardziej
wyludniająca się Opolszczyzna i Opole stanowi wyzwanie dla władzy samorządowej wszystkich
szczebli. Jednym z elementów pogłębiających te trendy jest tzw. suburbanizacja, przejawiająca się
w odpływie mieszkańców stolicy województwa do podopolskich gmin, głównie wiejskich. Z inicjatywy
Opola rozpoczął się proces budowy nowej platformy współpracy tych właśnie samorządów, silnie
powiązanych z Opolem funkcjonalnie i ekonomicznie. Aglomeracja Opolska ma wspólnie walczyć
129
Strona 131
z niekorzystnymi tendencjami i zastałymi problemami zarówno w sferze społecznej, jak i gospodarczej.
… WIĘCEJ s. 6
OPOLE KSZTAŁCI…
Opole jest najważniejszym ośrodkiem edukacji w regionie. Dysponuje dobrze zorganizowaną
siecią szkół, ale również placówek przedszkolnych i żłobków. Co bardzo ważne dla przyszłości miasta,
w ubiegłym roku właśnie żłobków i przedszkoli przybyło. Z drugiej strony, dzięki umiejętnie
prowadzonej racjonalizacji oświaty w mieście, tylko nieznacznie ubywa oddziałów szkolnych. Bardzo
mocno rozwija się za to kształcenie ustawiczne, zbliżane coraz bardziej do rynku pracy.
Od lat już Opole wypada znakomicie w rankingach poziomu nauczania w szkołach.
Potwierdzają to rokrocznie wyniki zdawalności egzaminów maturalnych. Tak też było w roku 2013.
Szczególnie dobrze wypadają kompetencje językowe opolskich maturzystów oraz w zakresie kultury
i sztuki. Miasto wspiera najlepszych uczniów i absolwentów oraz wybitnych pedagogów. Poza tym
systematycznie powiększa wydatki na oświatę, traktując je jako najlepszą z możliwych inwestycji.
Jest to niewątpliwie mocna strona miasta. Tym bardziej więc należy wykorzystać tę szansę
i zrobić wszystko, aby dobry poziom edukacji zatrzymywał w Opolu nie tylko uczniów, ale
i absolwentów szkół. Opole powinno zdołać zaoferować im takie możliwości dalszego rozwoju,
z którymi nie wygra pokusa emigracji do większych metropolii – krajowych, jak i zagranicznych.
… WIĘCEJ s. 12
OPOLE JAKO OŚRODEK AKADEMICKI
Stolica województwa jest miastem wybitnie akademickim. Wciąż niemal co czwarty
mieszkaniec jest studentem jednej z opolskich uczelni. Opolscy studenci to rzecz jasna ważna grupa
konsumentów, o których miasto stara się nie zapominać. Ich potrzeby napędzają popyt konsumpcyjny,
a w konsekwencji rozwój gospodarczy miasta. Niestety, wyraźnie ubywa studentów opolskich uczelni.
Łącznie w stosunku do roku 2012 Opole utraciło ok. 4 tys. żaków.
Aby przeciwdziałać tym procesom niezbędne jest dostosowanie oferty edukacyjnej do
rzeczywistych potrzeb rynku pracy. W szczególności dotyczy to kształcenia zawodowego, jak
i wyższego. Miasto stara się doprowadzić do ścisłej współpracy między szkołami, uczelniami,
placówkami kształcenia praktycznego a pracodawcami. Nadal jest w tym zakresie wiele do zrobienia,
o czym świadczy wysoki poziom bezrobocia wśród absolwentów uczelni wyższych. Potrzeba do tego nie
tylko zaangażowania władz miasta, ale i dobrej woli po stronie władz uczelni, jak i cierpliwości po
stronie pracodawców.
… WIĘCEJ s. 26
130
Strona 132
OPIEKA I PROFILAKTYKA ZDROWOTNA
Opole niewątpliwie korzysta ze swej szczególnej pozycji jako miasta wojewódzkiego w obszarze
służby zdrowia i opieki zdrowotnej. Mamy więc w mieście bogatą ofertę ambulatoryjnej i stacjonarnej
opieki medycznej – z 7 szpitalami, 44 poradniami (gabinetami) lekarza podstawowej opieki
zdrowotnej, 8 punktami szczepień, 118 gabinetami zabiegowymi oraz licznymi poradniami
specjalistycznymi. Biorąc pod uwagę aktualne tendencje w zakresie chorób cywilizacyjnych, powinien
cieszyć nowy oddział hematologii i onkologii hematologicznej w Szpitalu Wojewódzkim, oddany do
użytku w czerwcu 2013 roku. Miasto stara się wspierać zdrowy tryb życia i promować prozdrowotne
zachowania. Wzbogaca te akcje programami profilaktycznymi, dotyczącymi m.in. takich schorzeń, jak:
osteoporoza, rak krtani, rak jelita grubego, nowotwór prostaty.
… WIĘCEJ s. 31
WSPARCIE I OPIEKA SPOŁECZNA
W Opolu rosną wydatki na pomoc społeczną, co może zarówno cieszyć, jak i niepokoić. Bardzo
dobrze, że budżet MOPR rośnie, bo dzięki temu możemy otrzymać w Opolu atrakcyjniejszą ofertę
pomocy i ambitniejsze programy wsparcia. Niemniej jednak budżet, sięgający 25 mln zł przeznaczany
jest na rosnącą liczbę potrzebujących mieszkańców. Wśród nich wyraźnie rośnie liczba osób
niezdolnych do samodzielnej egzystencji, w tym osób starszych i zniedołężniałych. Wzorcowo wpisuje
się ten stan rzeczy w tendencje demograficzne w mieście. Bardzo dobre wyniki ujawniają się w zakresie
aktywizacji osób bezrobotnych. Do najskuteczniejszych należą takie programy jak: Moja praca – Moja
przyszłość czy Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
… WIĘCEJ s. 35
WSPIERANIE ROZWOJU INICJATYW SPOŁECZNYCH
W ubiegłym roku kontynuowano działania mające na celu zbliżenie samorządu miasta do jego
mieszkańców, w szczególności tych, zorganizowanych w organizacjach pozarządowych. Z jednej strony
prowadzono więc konsultacje społeczne w istotnych dla mieszkańców sprawach, z drugiej strony
poszerzono współpracę pomiędzy samorządem a radami dzielnic, zwiększając niemal dwukrotnie
(w stosunku do roku 2012) pulę środków przeznaczoną na ten cel w budżecie miasta. III sektor kolejny
rok z rzędu realizował część zadań publicznych, przejmując je w ramach zleceń w trybie konkursowym
i pozakonkursowym. Promowano również ideę wolontariatu wśród mieszkańców Opola m.in. poprzez
organizację II Festiwalu Wolontariatu czy wspierania działań Biura Wolontariatu MOPR.
Ubiegły rok przyniósł również nową istotną organizację pozarządową, bazującą na aktywności
jednostek samorządowych, a nie indywidualnych wolontariuszy. 14 listopada 2013 wpisane do KRS
zostało Stowarzyszenie Aglomeracja Opolska, powołane dla zintensyfikowania współpracy 21 gmin
funkcjonalnie powiązanych z Opolem. Misją parterów jest przezwyciężanie trudności i barier
hamujących rozwój społeczno-gospodarczy, znacząca poprawa konkurencyjności całego regionu,
a także wzrost jakości życia mieszkańców AO. Niezwykle istotne będą również zadania związane
z wykorzystaniem funduszy unijnych, z których w perspektywie 2014-2020 Aglomeracja Opolska
131
Strona 133
korzystać będzie w formule Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Będzie ona pełnić wobec władz
regionalnych i krajowych rolę Związku ZIT, a działalność Biura Stowarzyszenia dofinansowana będzie
z funduszy Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020.
… WIĘCEJ s. 42
GOSPODARKA KOMUNALNA I INFRASTRUKTURA
Opole, jak większość polskich samorządów, przechodziło w ubiegłym roku tzw. reformę
śmieciową. Miastu udało się, po przejściowych trudnościach, zracjonalizować gospodarkę odpadami
i system opłat za wywóz i gospodarowanie śmieciami. Jednym z zadań rozłożonych na najbliższe lata
jest przekonanie wszystkich mieszkańców do korzyści, jakie daje pełne segregowanie odpadów oraz ich
przetwarzanie.
Poprawia się również zarządzanie siecią wodociągową i kanalizacyjną w Opolu oraz przyległych
gminach Aglomeracji Opolskiej, które korzystają z infrastruktury miejskiej. Prowadzone są projekty,
mające na celu modernizację sieci przesyłowych, powtórne użycie osadów ściekowych oraz zwiększanie
produkcji biogazu – produktu ubocznego powstającego w procesie oczyszczania ścieków. Spółka WiK
w Opolu osiąga w tym zakresie znakomite wyniki (64% udziału energii wyprodukowanej ze źródeł
odnawialnych).
Ważnym problemem dla miasta jest konieczność budowy nowego, dużego cmentarza
komunalnego, który stałby się opolską nekropolią na najbliższe kilkadziesiąt lat. Prowadzone są
również działania mające na celu odrestaurowanie zabytkowych części cmentarza Opole-Półwieś.
Opole
inwestuje
w
budowę
sieci
światłowodowej.
Wybudowano
Optyczną
Sieć
Teleinformatyczną Opola (OSTO), która docelowo ma usieciowić wiekszość obiektów użyteczności
publicznej.
… WIĘCEJ s. 48
TRANSPORT I KOMUNIKACJA
Nie ulega wątpliwości, że Opole pełni rolę miasta tranzytowego dla województwa i regionów
sąsiednich. Poza układem drogowym, który jest dobrze rozwinięty, warto doinwestować połączenia
kolejowe oraz zainwestować w odrzańską drogę wodną. Rysują się ku temu dobre perspektywy, biorąc
pod uwagę obietnice rządowe.
Miasto od lat sukcesywnie usprawnia komunikację w mieście i jego bezpośrednich okolicach.
Niemniej jednak ubiegły rok był rekordowy, biorąc pod uwagę wydatki na transport (wydatkowano
ponad 77 mln zł). W 2013 roku prowadzono m.in. jedną z największych inwestycji drogowych ostatnich
lat,
czyli
budowę
węzła
komunikacyjnego
obwodnicy
północnej
(drogi
krajowej)
z drogą wojewódzką nr 454 (skrzyżowanie ul. Budowlanych – ul. Sobieskiego).
W mieście przybywa pojazdów właściwie wszystkich rodzajów. Dominują oczywiście
samochody osobowe, choć tzw. boom komunikacyjny mamy już chyba za sobą – można mówić
o ustabilizowaniu tego przyrostu w ostatnich latach na poziomie ok. 2,5 tys. sztuk rocznie.
Wraz z powiększaniem się liczby pojazdów w mieście, rośnie liczba kolizji drogowych. Spada za
to liczba przestępstw drogowych oraz przypadków prowadzenia pojazdu „na podwójnym gazie”.
132
Strona 134
Do najczęstszych przyczyn zdarzeń drogowych wciąż zaliczamy nieuwagę kierowcy – przede wszystkim
niezachowanie odstępu za poprzedzającym pojazdem, a także nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu.
Liczba miejsc parkingowych w Opolu w dalszym ciągu nie zaspokaja wszystkich potrzeb
kierowców. Rosną za to wpływy do kasy miasta z tytułu strefy płatnego parkowania, choć sama strefa
nie uległa powiększeniu w roku 2013. W Opolu, podobnie do wszystkich innych miast
w Polsce, zmagamy się z trudnym do rozwiązania dylematem – z jednej strony, ze zbyt małą liczbą
miejsc parkingowych, z drugiej strony, z koniecznością „ożywienia ducha miasta” m.in. poprzez
oddanie centrum niezmotoryzowanym mieszkańcom – spacerowiczom czy cyklistom.
To właśnie rowerzyści w ostatnim czasie coraz bardziej aktywnie domagają się zwiększonej
uwagi ze strony władz miasta. W tym celu od kilku lat prowadzi się program budowy ścieżek
rowerowych, ciągów pieszo-rowerowych, kontrapasów i innych elementów infrastruktury rowerowej.
Na koniec 2013 roku rowerzysta w Opolu mógł skorzystać z ponad 20 km ścieżek rowerowych oraz
niemal 24 km ciągów pieszo-rowerowych.
Ubiegły
rok
przyniósł
znaczne
zmiany
dla
użytkowników
komunikacji
zbiorowej
w mieście i jego okolicach. Opolski MZK wycofał bowiem z użytkowania 17 sztuk wyeksploatowanych
Jelczów i Ikarusów, wprowadzając w ich miejsce 16 sztuk nowych, ekologicznych i luksusowych
autobusów miejskich marki MAN. Zmieniły się również rozkłady jazdy, zgodnie z życzeniami
pasażerów
oraz
uruchomiono
kilka
nowych
przystanków.
Niestety,
wciąż
maleje
liczba
wozokilometrów i wykonanych przewozów. Z jednej strony można to tłumaczyć racjonalizacją systemu
transportu miejskiego, z drugiej jednak spadającym zainteresowaniem tym środkiem transporty ze
strony mieszkańców miasta i opolskich przedmieść.
… WIĘCEJ s. 54
JAK MIESZKAMY W OPOLU
W zeszłym roku spadła liczba oddanych do użytku mieszkań, lecz ich przeciętny metraż wzrósł.
Być może wiąże się to z rosnącymi potrzebami poszukujących mieszkania w Opolu – od kilku lat
wzrasta bowiem zainteresowanie mieszkaniami większymi niż „tradycyjne” M3. Co ciekawe, spadła
również średnia cena 1 m2 opolskiego lokalu mieszkalnego. Prawdopodobnie oba trendy są pokłosiem
gorszej koniunktury w budownictwie mieszkalnym w kraju w ostatnich 3-4 latach. Nadal
w mieście obserwujemy duże zróżnicowanie cen mieszkań, uzależnione oczywiście od „uroku”
dzielnicy, w której danie mieszkanie się znajduje…
Miasto pomaga osobom o niskich dochodach, poszukującym zakwaterowania, oferując
mieszkania komunalne bądź socjalne. Niestety, w obu przypadkach, liczba chętnych przewyższa liczbę
dostępnych lokali gminnych. Inną formą pomocy są tzw. dodatki mieszkaniowe, kierowane dla osób
w trudnej sytuacji materialnej.
Zeszły rok przyniósł zainicjowanie kolejnej inwestycji w ramach budownictwa społecznego
w Opolu. Nowy budynek mieszkalny, położony przy ul. Krzemienieckiej posiada 74 lokale mieszkalne
i zostanie oddany do użytku w IV kwartale br.
… WIĘCEJ s. 6
133
Strona 135
BEZPIECZNE MIASTO
Opole wciąż może się szczycić bardzo wysokim poziomem bezpieczeństwa publicznego.
W stosunku do roku 2012 statystyki jeszcze się poprawiły – zanotowano nieco mniej przestępstw, przy
jednoczesnym wzroście ich wykrywalności. Od kilku już lat Komenda Miejska Policji w Opolu
współpracuje z innymi służbami, dbającymi o porządek i bezpieczeństwo na terenie miasta (np. Straż
Miejska, Żandarmeria Wojskowa) podczas wspólnych patroli. Prowadzona jest też działalność
profilaktyczna oraz wychowawcza.
Wzrost bezpieczeństwa publicznego w Opolu należy również przypisać dużo bardziej aktywnej
postawie Straży Miejskiej w Opolu. Służba ta zanotowała w ubiegłym roku zdecydowany wzrost
aktywności – w niektórych obszarach osiągając nawet 200% progres. Wyraźnie zmalała przy tym,
co powinno cieszyć mieszkańców, liczba nałożonych mandatów karnych, a wzrosła liczba pouczeń.
Strażnicy miejscy równie chętnie angażowali się w działania wychowawcze w stosunku do młodzieży,
dla której zorganizowano ponad 0,5 tys. prelekcji w opolskich szkołach.
… WIĘCEJ s. 73
PRACODAWCY
Opolska gospodarka zdominowana jest przez mikroprzedsiębiorstwa, których w mieście
zarejestrowano ponad 13 tys. Pod tym względem Opole jest liderem w całym województwie.
W stosunku do roku 2012 jeszcze nieznacznie ich przybyło. Podobny wzrost dotyczył też innych,
większych firm i spółek. Generalnie rok 2013 przyniósł wzrost liczby przedsiębiorstw w Opolu o niemal
3%. Daje to podstawy do optymizmu na kolejne miesiące i lata.
W stolicy województwa dominują firmy z sektora usług motoryzacyjnych, handlu oraz
działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej, a także budownictwa. Szczególnie cennym
zjawiskiem dla miasta jest stopniowe odradzanie się przemysłu metalurgicznego, w szczególności
w dzielnicy Metalchem. Firmy z tego obszaru zatrudniają już ok. 3 tys. pracowników i można liczyć na
dalszy rozwój zatrudnienia.
… WIĘCEJ s. 77
PRACOBIORCY I NIEPRACUJĄCY
Opole jako główny ośrodek gospodarczy Opolszczyzny dysponuje najliczniejszą siłą roboczą
oraz największą liczbą pracujących, która na koniec 2013 r. wynosiła nieco ponad 52 tys. osób. Połowa
spośród nich zatrudniona była w sektorze prywatnym. Prawie 22 tys. pracowało w sektorze
publicznym. Wciąż, spośród wszystkich gmin województwa, najłatwiej jest pozyskać pracę w Opolu.
W Opolu kolejny rok z rzędu spada wskaźnik bezrobocia. Na koniec 2013 roku rejestrowane
bezrobocie dotyczyło raptem 6,3% mieszkańców miasta. Dominującą grupę wśród bezrobotnych
stanowią absolwenci gimnazjum, szkoły podstawowej i osoby z niepełnym wykształceniem
podstawowym. Nadal problemem pozostaje wysokie bezrobocie wśród ludzi młodych, dobrze
wykształconych, w szczególności z dyplomem magistra, inżyniera lub licencjata, którzy stanowią aż
23% ogółu bezrobotnych. To m.in. do nich adresowane są liczne programy wsparcia i aktywizacji,
134
Strona 136
realizowane przez PUP w Opolu (np. „Młodzi zdolni” oraz „30”). Potrzebne jest jeszcze większe
zbliżenie oferty edukacyjnej do rynku pracy i potrzeb przedsiębiorców.
… WIĘCEJ s. 81
OPOLE DLA BIZNESU
Opole oferuje kompleksowe wsparcie dla inwestora i biznesu. Od 2007 r. realizowany jest
Opolski Program Pomocy Przedsiębiorcom powiązany z pomocą de minimis. W ubiegłym roku
samorząd przeznaczył na ten cel prawie 3,5 mln zł. Oprócz ulg i zwolnień w opłatach podatku od
nieruchomości funkcjonują programy wsparcia dla inwestycji w ramach WSSE Invest-Park oraz
indywidualna obsługa inwestora przez dedykowanego opiekuna dla przedsięwzięć największych.
Wśród
instytucji
otoczenia
biznesu
(IOB)
w
Opolu
znajdziemy
zarówno
ośrodki
przedsiębiorczości, ośrodki innowacji, jak i instytucje finansowe. Na tle kraju ogólna liczba tego typu
instytucji niestety nie jest duża. Same IOB oferują różnorodne i bogate wsparcie, lecz nie ma woli po
stronie przedsiębiorstw do nawiązywania długofalowej kooperacji. Brak jest również szerszej
współpracy między tymi instytucjami oraz koniecznej specjalizacji ich działalności. Wówczas wsparcie
mogłoby być większe, bogatsze, bardziej profesjonalne, a przede wszystkim spójne i kompleksowe.
Opole obecnie dysponuje kilkunastoma lokalizacjami pod inwestycje. Łącznie z obszarem
podstrefy opolskiej WSSE Invest-Park tereny inwestycyjne obejmują niemal 108 ha. Wszystkie
oferowane działki są w pełni uzbrojone.
Miasto również prowadzi swoją politykę inwestycyjną zmierzającą do zaspokojenia potrzeb
zbiorowych społeczności lokalnej oraz zwiększenia atrakcyjności miasta. Jest ona oparta w dużej
mierze na pozyskiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania – głównie z funduszy strukturalnych UE,
ale również np. środków ministerialnych.
… WIĘCEJ s. 88
BRANŻE KLUCZOWE DLA MIASTA
Opole staje się polskim zagłębiem spożywczym. Z pewnością miasto potrafi wykorzystać swoje
walory: przyjazny klimat, nowoczesne rolnictwo, wysoka jakość gleb, duża liczba poddostawców,
sprzyjające produkcji rolnej ukształtowanie terenu, bardzo dobre skomunikowanie regionu. Obecnie
już trzech z pięciu światowych potentatów branży spożywczej (według Forbesa) ma swoje zakłady na
Opolszczyźnie, dwóch w Opolu (Zott Polska Sp. z o.o. oraz Zakłady Produkcyjne Nutricia Sp. z o.o.).
Miasto stara się kultywować swe tradycje w dziedzinie przemysłu cementowo-wapienniczego
oraz budowlanego. Od końca 2013 r. w Opolu funkcjonuje klaster gospodarczy dla branży budowlanej
i wyposażenia wnętrz. Jego celem jest m.in. pozyskiwanie funduszy na rozwój firm, wymiana wiedzy
eksperckiej, organizowanie cyklicznych spotkań benchmarkingowych oraz promocja Opola jako
dogodnego miejsca dla inwestycji branży budowlanej.
Od kilku lat samorząd stara się przyciągnąć do miasta przemysł wysokich technologii oraz
centra usług outsourcingowych. Dla jednych i dla drugich powstają miejsca innowacji i rozwoju
technologii:
Park
Naukowo-Technologiczny,
Centrum
Wysokich
Technologii,
Centrum
Wystawienniczo-Kongresowe oraz działające w mieście inkubatory. Z pewnością stolica województwa
135
Strona 137
ma duże perspektywy w dziedzinie outsourcingu procesów biznesowych oraz centrów usług wspólnych
(BPO/SSC). Potwierdzają to niezależne rankingi, jak np. autorstwa Colliers International.
… WIĘCEJ s. 103
ŚRODOWISKO NATURALNE – STAN I OCHRONA
Samorząd Opola we współpracy z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska prowadzi
monitoring środowiska (głównie powietrza, wody i poziomu hałasu) na terenie gminy. Występują
okresowe przekroczenia dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 oraz nieznaczne
benzo(a)pirenu. Jakość powietrza w Opolu w dużym stopniu zależna jest od tzw. niskiej emisji, głównie
związanej z indywidualnym ogrzewaniem mieszkań.
Pogorszeniu uległy wyniki badań wód powierzchniowych w punkcie pomiarowym na terenie
miasta (Odra-Wróblin). Przyczyn należy szukać w przemyśle petrochemicznym oraz koksowniczym
i motoryzacyjnym. Niemałe znaczenie ma również emisja gazów spalinowych z pojazdów silnikowych,
których wciąż w mieście i okolicach przybywa.
Przy największych arteriach komunikacyjnych w Opolu nadal przekraczane są normy hałasu
zarówno w nocy, jak i w trakcie dnia. Nie są to przekroczenia wysokie, lecz uciążliwe dla mieszkańców.
W wyniku inwestycji na miejskim składowisku odpadów oraz tzw. reformy śmieciowej
poprawia się selektywna zbiórka oraz przetwarzanie odpadów na terenie miasta. Prowadzona jest
zbiórka odpadów niebezpiecznych, wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego. Ilość śmieci przekazywanych na składowisko stopniowo maleje, rośnie za to ilość
poddawana zagospodarowaniu (przetwarzaniu).
… WIĘCEJ s. 107
KULTURA, SPORT I TURYSTYKA
Z roku na rok w Opolu powiększa się oferta kulturalna, sportowa, jak i turystyczna. Kalendarz
imprez kulturalnych organizowanych przez jednostki podległe UM Opola jest coraz bogatszy. Poprawia
się również stan techniczny miejskiej infrastruktury kulturalnej. Warto wymienić: nową siedzibę
Miejskiej Biblioteki Publicznej, wyremontowany Amfiteatr Tysiąclecia oraz remontowaną siedzibę
Opolskiego Teatru Lalki i Aktora. Do najważniejszych wydarzeń kulturalnych ubiegłego roku w Opolu
należały m.in.: jubileuszowy 50. Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki, 26. Ogólnopolski Festiwal
Teatrów Lalek, Noc Kultury, XI Opolska Jesień Literacka, XXX Opolskie Dni Oratoryjne, III Warsztaty
Gospel, Gala Operowa, wystawa World Press Photo, 38. Opolskie Konfrontacje Teatralne „Klasyka
Polska”, Dni Opola, 37 Jarmark Wielkanocny w Muzeum Wsi Opolskiej oraz VI Opolska Noc Muzeów.
Dominujacą inwestycją w infrastrukturze sportowej w 2013 r. była kryta pływalnia
o wymiarach olimpijskich „Wodna Nuta” przy ulicy Prószkowskiej. Oprócz tego wybudowano kilka
mniej spektakularnych, choć ważnych, obiektów sportowych, np. skate spot w Nowej Wsi Królewskiej,
nowe boisko wielofunkcyjne w dzielnicy Metalchem, 10 kolejnych siłowni miejskich w różnych
dzielnicach miasta. W organizację imprez sportowych oraz promocję wśród mieszkańców zdrowego
trybu życia aktywnie włączały się organizacje pozarządowe.
136
Strona 138
Zdecydowanie poszerzyła się oferta obiektów hotelowych. Nie często bowiem w mieście takiej
wielkości, jak Opole oddaje się do użytku cztery nowoczesne i luksusowe hotele w przeciągu zaledwie
kilkunastu miesięcy. Mowa o obiektach Hotel Kamienica przy placu Kopernika, Best Western Hotel
przy ul. Waryńskiego, Hotelu Piano na Ostrówku oraz DeSilva przy ulicy Powolnego. Od lat Opole
cieszy
się
zainteresowaniem
wśród
turystów
zagranicznych,
w
szczególności
niemieckich.
W 2013 r. z noclegów w turystycznych obiektach zakwaterowania zlokalizowanych w Opolu skorzystało
prawie 1,9 tys. osób więcej niż w roku 2012. Na koniec roku 2013 Opole dysponowało 17 obiektami
turystycznymi.
W analizowanym okresie udzielono w nich prawie 101 tys. noclegów, w tym prawie 35 tys.
turystom zagranicznym. Z noclegów skorzystało ponad 57 tys. gości, wśród nich niemal 16 tys.
turystów zagranicznych. Jednak, aby stale rozwijać ruch turystyczny i zachęcać turystów do odwiedzin
stolicy regionu, konieczne jest dalsze podnoszenie jakości i dostępności bazy noclegowej.
… WIĘCEJ s. 113
MIEJSKI BUDŻET
Od kilku już lat Opole może poszczycić się ciągłym przyrostem dochodów miasta. Dochody
globalne w 2013 roku były najwyższe od kilku lat, a największą ich część w analizowanym okresie
osiągnięto z podatków i opłat (prawie 270 mln zł) – niemal 44% ogółu dochodów.
W roku 2013 łączne wydatki z budżetu miasta Opola opiewały na kwotę niemal 650 mln zł
i było to o prawie 75 mln zł więcej niż w roku poprzednim. W 2013 r. obserwowaliśmy dalszy wzrost
wydatków bieżących – 79% wydatków ogółem. Dominującą częścią w wydatkach miasta są wydatki na
sektor oświaty i wychowania – w roku 2013 ich wysokość przekroczyła 206 mln, co stanowiło 32%
wydatków globalnych.
W roku 2013 zarówno wydatki, jak i osiągnięte w efekcie dochody ukształtowały się na
poziomie najwyższym od kilku lat. Zadłużenie miasta w stosunku do wykonanych dochodów
budżetowych za 2013 r. wyniosło 34,6%, zatem nie przekroczyło dopuszczalnej granicy długu jednostek
samorządu terytorialnego (60%). Koszty obsługi długu wyniosły 6,8 mln zł. To wszystko świadczy
o stabilności finansów miasta, co zresztą potwierdził kolejny coroczny rating długoterminowy Opola
w 2013 r. Ocena została utrzymana na poziomie BBB+, jest, zatem nadal określona jako stabilna (Fitch
Ratings Polska, 2013 rok).
… WIĘCEJ s. 122
Zebrał, opracował i komentarzem opatrzył zespół redakcyjny w składzie:
Mariusz Piestrak
Aniela Wojtowicz
137
Strona 139

INFORMACJA PREZYDENTA MIASTA OPOLA O SYTUACJI

Transkrypt

Podobne dokumenty

MOP M³yński Staw - Samorząd Województwa Opolskiego

Generuj PDF

Lista kandydatów na 2 wolne stanowiska urzędnicze

Obchody 800-lecia lokacji Opola to okazja do prezentacji jednego z

Niezwykłe zdjęcia ptaków będzie można zobaczyć w Opolu

UCHWAŁA NR X/141/11 Rady Miasta Opola z dnia 26 maja 2011 r

formularz zgłoszeniowy

program - Dom Współpracy Polsko

formularz zgłoszeniowy

formularz zgłoszeniowy