Wymagania edukacyjne dla klasy: I TAK, I TI, I TE, I LP/ZI lekcji
Transkrypt
Wymagania edukacyjne dla klasy: I TAK, I TI, I TE, I LP/ZI lekcji
Lp. lekcji Uszczegółowienie treści Wymagania edukacyjne dla klasy: I TAK, I TI, I TE, I LP/ZI Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą Uczeń: 1 2 3 4 5 6 7 Kinematyka - opis ruchu 1. Opis ruchu Pojęcie ruchu. Wielkości opisujące ruch i ich jednostki (szybkość i prędkość, tor, droga i przemieszczenie). Różnica między wielkościami wektorowymi i skalarnymi. 2. Rejestracja ruchu Rejestrowanie ruchu • zna symbole szybkości, drogi jednostajnego różnymi i czasu; • oblicza szybkość, metodami. Mierzenie drogi i znając drogę i czas ruchu; czasu trwania ruchu oraz obliczanie szybkości. 3. Graficzne Wykresy zależności drogi i przemieszczenia od czasu. metody opisywania ruchu Wyznaczanie szybkości i prędkości z wykresów zależności drogi od czasu i położenia od czasu. Podsumowanie wiadomości o ruchu. • wymienia wielkości opisujące ruch; • wymienia jednostki szybkości; dobiera te jednostki do podanego przykładu ruchu; • wskazuje na fakty świadczące o tym, że dane ciało znajduje się względem nas w ruchu lub spoczynku; • odczytuje dane pomiarowe z tabeli i z wykresu; • rozpoznaje ruch jednostajny na podstawie wykresu zależności drogi od czasu. . Ruch przyspieszony • definiuje szybkość i prędkość; • zamienia km/h na m/s; • posługuje się poprawnie pojęciami szybkości i prędkości oraz drogi i przemieszczenia; • zamienia dowolne jednostki szybkości i drogi; • oblicza drogę przebytą przez ciało w dowolnym czasie, znając jego prędkość; • wskazuje na różnice między szybkością i prędkością oraz między drogą i przemieszczeniem; • definiuje wielkości opisujące ruch (szybkość i prędkość, droga, tor i przemieszczenie); • opisuje i wykonuje wybrany przez siebie sposób rejestracji ruchu; • umieszcza dane pomiarowe w tabeli; • określa szybkość na podstawie pomiarów; • wskazuje zalety i wady wybranego przez siebie sposobu rejestracji ruchu; • opisuje różne metody pomiaru szybkości wózka; • analizuje uzyskane dane pomiarowe; • interpretuje wykres zależności drogi i przemieszczenia od czasu; • prowadzi rachunek mian przy obliczeniach. • planuje doświadczenie w celu wyznaczenia prędkości średniej; • porównuje metody pomiaru prędkości pod kątem niepewności pomiarowych; • sporządza wykresy zależności drogi i przemieszczenia od czasu; • wykonuje przekształcenia wzoru definiującego prędkość w celu obliczenia dowolnej wielkości z tego wzoru. • porównuje wartości prędkości ciał dla dwóch wykresów zależności przemieszczenia od czasu w ruchu jednostajnym. • potrafi otrzymaç wykres zależności szybkości od czasu na podstawie wykresu zależności drogi od czasu. 4. Przyspieszenie Opis ruchu przyspieszonego. w ruchu jednostajnie zmiennym 5. Pomiar szybkości i przyspieszenia 6. Równania ruchu ze stałym przyspieszeniem 7 Ruch ze zmiennym przyspieszeniem • podaje przykłady ruchu Definicja przyspieszenia. Przy- przyspieszonego; • zna wzór na spieszenie styczne i doprzyspieszenie; • zna symbol i środkowe. Obliczanie jednostkę przyspieszenia; przyspieszenia. Jednostka przyspieszenia. Rejestracja ruchu przyspieszonego prostoliniowego. Wykresy zależności prędkości od czasu. Wyznaczanie przyspieszenia i drogi na podstawie wykresów zależności prędkości od czasu. Wyprowadzenie równań opisujących ruch jednostajnie przyspieszony prostoliniowy. • definiuje przyspieszenie; • oblicza wartość przyspieszenia na podstawie definicji; • interpretuje pojęcie przyspieszenia; • wykonuje obliczenia, korzystając ze wzoru definiującego przyspieszenie; • prowadzi rachunek na mianach; • wyjaśnia różnicę między przyspieszeniem stycznym i dośrodkowym; • rozróżnia przyspieszenie średnie i przyspieszenia chwilowe; • omawia wybrany sposób • wykorzystuje metody graficzne rejestracji ruchu do przedstawiania przebytej przyspieszonego; • sporządza odległości, przemieszczenia, wykres zależności prędkości od szybkości, prędkości i czasu na podstawie tabelki; • przyspieszenia; wyznacza przyspieszenie na podstawie wykresu zależności prędkości od czasu; • omawia różne sposoby • porównuje różne sposoby pomiaru szybkości i pomiaru szybkości i przyspieszenia; • wyznacza przyspieszenia; • porównuje przebytą odległość na wartości przyspieszenia dwóch podstawie wykresu zależności ciał na podstawie wykresów szybkości od czasu oraz prze- zależności prędkości od czasu; mieszczenie na podstawie • oblicza zmianę prędkości na wykresu zależności prędkości podstawie zależności od czasu; przyspieszenia od czasu; • zna definicję ruchu • zna równania prędkości i drogi • interpretuje równania ruchu• dowodzi prawdziwości równań jednostajnie przyspieszonego w ruchu jednostajnie jednostajnie przyspieszonego; opisujących ruch jednostajny prostoliniowego; • zna przyspieszonym • dostrzega związki równań prostoliniowy; równanie prędkości i drogi w prostoliniowym z ruchu z wykresami prędkości ruchu jednostajnie uwzględnieniem prędkości i drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym początkowej; przyspieszonym; prostoliniowym bez prędkości początkowej; Wykresy zależności • rozpoznaje wykresy zależności • rysuje styczną do krzywej w • uzasadnia związek między • stosuje graficzną interpretację przyspieszenia jako prędkości od czasu dla prędkości od czasu dla ruchu danym punkcie; • określa wartością przyspieszenia a współczynnika kierunkowego ruchu ze zmiennym ze zmiennym przyspieszeniem. graficznie wartość wartością współczynnika stycznej do krzywej w celu poprzyspieszeniem. Graficzne przyspieszenia w danej chwili. kierunkowego stycznej do równywania wartości wyznaczanie przyspiewykresu. przyspieszeń w różnych szenia chwilowego. punktach wykresu zależności Podsumowanie ruchu prędkości od czasu. przyspieszonego. 8 Sprawdzian wiadomości Dynamika - przyczyny ruchu 9. Siła i przy- spieszenie Związek między siłą i przyspieszeniem. II zasada dynamiki. Definicja jednostki siły. • określa związek między przyspieszeniem ciała i siłą; • określa związek między przyspieszeniem i masą ciała; • wyjaśnia termin dyna• stosuje wzór wynikająmika; cy z II zasady dynamiki w • definiuje jednostkę sicelu obliczenia siły lub ły; zapisuje za pomocą przyspieszenia ciała; symboli związek między siłą, • analizuje zwroty siły przyspiesze-niem i masą ciała; wypadkowej i przyspieszenia w ruchu przyspieszonym i opóźnionym; • stosuje II zasadę dynamiki w zadaniach problemowych i obliczeniowych (łącznie z zależnościami poznanymi w kinematyce); 10. Przyspiesze- nie wywołane ciężarem ciała Swobodne spadanie ciał. • wie, że spadające ciało Niezależność porusza się ruchem przyspieszenia wywołanego jednostajnie przyspiegrawitacją od masy ciała. szonym pod wpływem Spadanie ciał na Ziemi ciężaru; i na Księżycu. Masa • zna wartość przyspieciała, a jego ciężar. szenia ziemskiego; Związek przyspieszenia • oblicza ciężar, mając spadku swobodnego z daną masę ciała; natężeniem pola grawitacyjnego; • przedstawia graficznie siły działające na ciało spadające w powietrzu; • rozróżnia masę ciała i ciężar; • porównuje masy i ciężary ciał na Ziemi i na Księżycu; • uzasadnia, dlaczego na • interpretuje przyspieZiemi ciała spadają z różnym szenie ciała spadająceprzyspieszeniem; • stosuje go swobodnie jako wzory dotyczące ruchu wielkości określającej jednostajnie pole grawitacyjne; przyspieszonego do opisu • rozwiązuje algebraiczswobodnego nie i graficznie zadania spadania ciał;•przedstawia dotyczące swobodnego na wykresach zależność spadania; prędko-ści i drogi od czasu dla swobodnego spadania ciał; •omawia i analizuje dwie • proponuje sposoby zwiększania różne metody wyznaczenia dokładności pomiarowych znawartości przyspieszenia ziem; nych mu metod wyznaczania • korzysta z danych przyspieszenia ziemskiego; pomiarowych umieszczonych w tabeli w celu wyznaczenia wartości przyspieszenia ziem 11 Wyznaczamy wartości • analizuje wybraną metodę Pomiar • omawia wybraną metodę pomiaru przyspieszenia przyspieszenia przyspieszenia ziemskiego. pomiaru przyspieszenia Analizujemy dokładności ziemskiego ziemskiego; • zna jego wartość; ziemskiego pod kątem pomiarowe. dokładności pomiarowych; 12. Masa i bezwładność Poglądy uczonych na związki między siłami a ruchem (koncepcja braku tarcia, poglądy Galileusza i Newtona). Bezwładność ciał. I zasada dynamiki. • zna I zasadę dynamiki; wyjaśnia, dlaczego otaczające nas ciała po wprawieniu w ruch zatrzymują się; • stosuje pojęcie masy i bezwładności przy opisie zjawisk; • omawia poglądy Galileusza i • omawia i wskazuje błędy w Newtona na istotę ruchu; • interpretacji związków wyjaśnia pojęcie bezwładności między siłami i ruchem; i masy; 13 Ruch z uwzględnieniem oporów Analiza sił podczas jazdy samochodem. Spadanie ciał z uwzględnieniem oporu powietrza. Ruch ciał w wodzie. Podsumowanie dynamiki. • omawia ruch samochodu oraz przedstawia graficznie siły ciągu i oporów ruchu; • opisuje ruch ciał w powietrzu i wodzie z uwzględnieniem oporów ruchu. • wyjaśnia zmiany prędkości skoczka spadochronowego przed i po otwarciu spadochronu; • stosuje II zasadę dynamiki w celu obliczenia przyspieszenia ciała, uwzględniając opory ruchu. • wyjaśnia, dlaczego • rozwiązuje zadania rawszystkie pojazdy osiągają chunkowe i problemowe, prędkości maksymalne; • stosując II zasadę dynamiki z oblicza prędkość makuwzględnieniem oporów ruchu. symalną pojazdu na podstawie zależności siły oporu od prędkości pojazdu. • dodaje dwa wektory o kierunkach dowolnych; • oblicza wartość przemieszczenia całkowitego lub siły wypadkowej, gdy kierunki wektorów składowych są prostopadłe; • określa kierunek wektora • stosuje zasadę dodawania wypadkowego, obliczając kąt wektorów w zadaniach między wybranym problemowych i rachunkowych kierunkiem a kierunkiem z wykorzystaniem II zasady wektora wypadkowego; • dynamiki; dodaje trzy wektory i więcej metodą wielo-kąta; 4. Wektory 14. Dodawanie wektorów Przypomnienie wielkości • dodaje przemieszczenia i siły o skalarnych i wektorowych. tych samych kierunkach, Dodawanie przemieszczeń zwrotach zgodnych i prostopadłych. Dodawanie przeciwnych; dwóch sił o tym samym kierunku i o kierunkach wzajemnie prostopadłych. Wyznaczanie siły wypadkowej metodą graficzną. • uzasadnia słuszność I zasady dynamiki; • stosuje I zasadę dynamiki w zadaniach problemowych; 15. Składowe wektora 16. Ruch po równi pochyłej Rozkładanie wektora na • rozkłada siłę na składowe składowe prostopadłe. wzajemnie prostopadłe; åwiczenia w rozkładaniu i dodawaniu wektorów. Rozkład sił dla ciała na równi pochyłej bez uwzględnienia tarcia i z tarciem. Rozwiązywanie zadań metodą rozkładania sił. • rozkłada siłę ciężkości na siły składowe w przypadku ciała na równi pochyłej; • zna zasadę niezależności składowych wektora; • oblicza wartości sił • stosuje metodę rozkładania sił składowych; • stosuje metodę w zadaniach problemowych i rozkładania sił w celu obliobliczeniowych; czenia siły wypadkowej; • wie, jakim ruchem porusza • stosuje metodę rozkładu sił na • stosuje metodę rozkładu sił • stosuje metodę rozkładania sił się ciało na równi pochyłej; • na równi pochyłej w celu równi pochyłej w celu w zadaniach problemowych i przedstawia graficznie i obliczenia przyspieszenia ciała obliczenia przyspieszenia obliczeniowych związanych z nazywa siły działające na ciało zsuwającego się bez tarcia; ciała zsuwającego z równią pochyłą; na równi pochyłej; uwzględnieniem tarcia; 17. Rzut pionowy 18. Rzut ukośny i Analiza toru i prędkości • zna pojęcia rzutu ukośnego i • stosuje zasadę niezależności ciała rzuconego ukośnie. poziomy poziomego; określa tor ciała w ruchów dla opisu rzutu Rozkład na ruchy w ukośnego i poziomego rzucie ukośnym i w rzucie kierunku poziomym i omawia zmiany składowych poziomym. pionowym. Analiza toru i prędkości w rzucie ukośnym i prędkości ciała rzuconego poziomym. poziomo. Podsumowanie zagadnienia o wektorach. 19. Sprawdzian wiadomości Rzut ciała pionowo w górę i • omawia i klasyfikuje ruch w dół. Analiza jego ruchu ciała rzuconego pionowo w podczas wznoszenia się ciała górę i w dół; i spadania. Zwroty wektorów przemieszczenia, prędkości i przyspieszenia podczas tych ruchów. • określa znaki prze• znając prędkość, określa czas• stosuje równania ruchu mieszczenia, prędkości i ruchu ciała rzuconego jednostajnie przyspieszonego przyspieszenia ciała rzuconego pionowo w górę i w dół; dla rzutu pionowego; w górę; • oblicza wysokość na którą wzniesie się ciało rzucone do góry; • analizuje ruch ciała • oblicza zasięg i czas trwania rzuconego ukośnie w ruchu ciała rzuconego kierunku poziomym i ukośnie i poziomo. pionowym; • oblicza składowe poziome i pionowe prędkości ciała rzuconego ukośnie. 5. Siły, momenty i ciśnienie 20. 21. Różne skutki Analiza zachowania się ciał• nazywa i określa kierunki oraz działania sił pod działaniem różnych sił. zwroty następujących sił: Ârodek ciężkości. Obrót ciężaru, siły reakcji podłoża, ciała pod działaniem siły ciągu, tarcia, siły wyporu, dwóch sił. naprężenia; • przedstawia graficznie siły • przewiduje zachowanie się • analizuje zachowanie się ciała działające na dane ciało; • ciała pod działaniem dwóch w wyniku działania sił o porównuje cechy sił; • sił o tych samych kierunkach; różnych kierunkach; wskazuje środek ciężkości dla ciał o kształcie kuli, prostopadłościanu, walca; Ciśnienie • wyjaśnia pojęcie ciśnienia; • • porównuje ciśnienia • stosuje pojęcie ciśnienia w oblicza wartość ciśnienia, wywierane przez różne ciała. zadaniach problemowych i znając wartość siły i obliczeniowych. powierzchnię. Definicje ciśnienia i jego • zna definicję ciśnienia i jego jednostki. Jednostki pochodne jednostkę. ciśnienia. Podsumowanie o siłach i momentach sił. 6. Praca, energia i moc 22. Wykonywanie pracy Pojęcie pracy. Przykłady pracy wykonanej i nie wykonanej w sensie fizycznym. Obliczanie pracy. Związek wykonanej pracy z energią ciała. Definicja 1 dżula. • spośród podanych przykładów wskazuje te, w których w fizyce została wykonana praca; • oblicza pracę w przypadku, gdy siła działa w kierunku przesunięcia; 23. Rodzaje energii Energia potencjalna ciężkości. Energia kinetyczna. Uzasadnienie wzorów na energię potencjalną ciężkości i na energię kinetyczną. • podaje przykłady ciał • oblicza energię potencjalną • uzasadnia wzory na energię • dostrzega związki między posiadających energię ciężkości i energię kinetyczną; potencjalną ciężkości i wykonywaną pracą a potencjalną ciężkości i energię energię kinetyczną; poszczególnymi rodzajami kinetyczną; • zna symbole i energii; wzory na te rodzaje energii; • zna jednostki energii; Moc Definicja mocy i jej jednostki. Obliczanie mocy. Bilans energetyczny człowieka. Podsumowanie o pracy, mocy i energii. • zna wzór definiujący moc; • zna podstawową jednostkę mocy i jej pochodne; • omawia przemiany energii zachodzące w organizmie człowieka. 24. • określa warunki, które muszą byç spełnione, aby została wykonana praca; oblicza pracę w przypadku, gdy kierunki siły i przemieszczenia są różne; • definiuje jednostkę 1 dżul; • dostrzega związek między • analizuje przykłady wykonaną pracą i zmianą wykonywania pracy w polu energii ciała; • określa znak grawitacyjnym Ziemi; wykonanej pracy, uwzględniając zwroty siły i przemieszczenia; • określa moc jako szybkość • porównuje moce urządzeń • rozwiązuje zadania z wykonania pracy; • zna wykonujących tę samą pracę zastosowaniem pracy i mocy. definicję 1 wata; oblicza moc w różnym czasie i na podstawie wykonanej pracy wykonujących różną pracę w i czasu. tym samym czasie. 7. Siły, pojazdy i bezpieczeństwo 25. 26 Siły w czasie jazdy samochodem Analiza sił występujących w czasie ruszania z miejsca samochodu, podczas chodzenia i hamowania. III zasada dynamiki. Moc napędowa. • wskazuje na tarcie jako warunek występowania siły napędowej; • zna treść III zasady dynamiki; • opisuje budowę wybranego rodzaju hamulca; • określa kierunki i zwroty sił podczas ruszania samochodu z miejsca; • stosuje III zasadę dynamiki w celu określania kierunków, zwrotów i wartości sił wzajemnego oddziaływania ruszającego pojazdu i podłoża; • opisuje budowę hamulców bębnowych i tarczowych; • analizuje siły w czasie ruszania, podczas jazdy samochodu i jego hamowania; • wyjaśnia nagrzewanie się hamulców; • uzasadnia zalety stosowania hamulców tarczowych; • oblicza moc napędową pojazdu; • wyjaśnia działanie hamulców, posługując się pojęciem momentu sił; • uzasadnia zależność mocy napędowej od siły napędowej i prędkości pojazdu; Bezpieczeństwo ruchu Elementy konstrukcyjne zapewniające bezpieczeństwo w samochodzie. Droga zatrzymania i droga hamowania. Czynniki wpływające na wielkość dróg reakcji i hamowania. Podsumowanie zagadnienia „Siły, pojazdy i bezpieczeństwo" . • wymienia elementy konstrukcyjne samochodu łagodzące skutki wypadków drogowych; • omawia przeznaczenie pasów bezpieczeństwa, poduszki powietrznej; • omawia znaczenie bieżnika opon w celu zapewnienia bezpieczeństwa jazdy. • wyjaśnia znaczenie pojęć: czas reakcji, droga zatrzymania, droga reakcji, droga hamowania; • wie, że droga zatrzymania jest sumą drogi reakcji i drogi hamowania. • przedstawia jakościową zależność między rzeźbą bieżnika, warunkami drogowymi i drogą hamowania; • wyjaśnia działanie takich elementów konstrukcyjnych samochodu, jak: strefa zgniotu, poduszka powietrzna, pasy bezpieczeństwa. • określa czynniki, od których zależy droga reakcji i droga zatrzymania; • wykorzystuje wiadomości z kinematyki i dynamiki do badania miejsc wypadków drogowych. 27 Sprawdzian wiadomości 8. Odkształcenia ciał stałych 28 Rozciąganie sprężyny 29. Odkształcenia materiałów 30. Energia potencjalna sprężystości Właściwości sprężyny. Zależność wydłużenia od obciążenia. Prawo Hooke~a. Wyznaczanie współczynnika sprężystości dla jednej sprężyny i układu sprężyn. Sposoby badania sprężystości drutu. Odkształcenie i naprężenie. Zależność naprężenia od odkształcenia. Moduł Younga. Pomiar modułu Younga. • opisuje właściwości sprężyn; • zna treść prawa Ho-oke~a; • zna sposoby łączenia dwóch jednakowych sprężyn; • wyjaśnia pojęcia obciążenia i wydłużenia; • oblicza współczynnik sprężystości sprężyny; • sporządza wykres zależności wydłużenia od obciążenia dla badanej sprężyny; • omawia sposób badania • wyjaśnia znaczenie pojęć: właściwości sprężystych drutu; odkształcenie, naprężenie, • przedstawia kształt wykresu moduł Younga; • oblicza zależności naprężenia od odkształcenie (względne odkształcenia, wskazując na wydłużenie); • oblicza nim zakres stosowalności naprężenia i moduł Younga; prawa Hooke~a; Związek energii po• podaje przykłady ciał, które tencjalnej z odkształcaniem gromadzą energię potencjalną ciał. Obliczanie energii sprężystości. potencjalnej. Podsumowanie zagadnienia „Odkształcenia ciał stałych". • zna wzór na energię potencjalną sprężystości; • oblicza energię potencjalną sprężystości, znając współczynnik sprężystości i wydłużenie. • analizuje wykres zależności • określa współczynnik wydłużenia od obciążenia, jednakowych sprężyn wskazując na nim zakres połączonych szeregowo i stosowalności prawa Hooke~a; • równolegle; porównuje współczynniki sprężystości sprężyn na podstawie zależności wydłużenia od • posługuje się wzorami • interpretuje moduł Younga jako definiującymi odkształcenie, współczynnik kierunkowy naprężenie i moduł Younga w prostoliniowej części wykresu zadaniach obliczeniowych; • zależności naprężenia od opisuje sposób wyznaczenia odkształcenia; modułu Younga; • uzasadnia wzór na energię • rozwiązuje zadania potencjalną sprężystości; • problemowe i rachunkowe interpretuje energię potencjalną związane z energią potencjalną jako pole figury zawartej pod sprężystości. wykresem zależności siły od wydłużenia sprężyny. 9. Więcej o energii 31. Zmiana energii poprzez wykonywanie pracy 32. Zasada za- chowania energii Wykorzystanie energii przez człowieka. Przemiany energii kinetycznej i potencjalnej. Zwiększanie energii kosztem wykonywanej pracy. Wykonywanie pracy przy wciąganiu ciała po równi pochyłej. •podaje przykłady wykorzystywania energii przez człowieka; •ozpoznaje poszczególne rodzaje energii; •zna wzory określające energię kinetyczną i zmianę energii potencjalnej;• podaje przykłady przemian energii potencjalnej i kinetycznej; • oblicza energię kinetyczną i • analizuje przemiany zmianę energii potencjalnej; energii potencjalnej •analizuje przemiany energii i kinetycznej na wybranym przykładzie z uwzględnieniem silnika,np.: silnika parowego; oporów ruchu; oblicza •analizuje przemiany energii zmianę energii jako potencjalnej i kinetycznej; pracę wykonaną nad • wie, że energia kinetyczna ciałem; jest wielkością skalarną; • oblicza pracę sił ciągu, tarcia, ciężaru i reakcji podłoża wykonaną przy wciąganiu ciała po równi pochyłej; Sprawność silników i urządzeń przetwarzających energię. Zasada zachowania energii. Podsumowanie wiadomości o energii. • omawia przemiany energii dla silnika samochodu; • zna zasadę zachowania energii. • stosuje zasadę zachowania energii przy omawianiu przemian energii; • interpretuje współczynnik sprawności urządzeń. • stosuje zasadę zachowania energii w analizie zjawisk, w zadaniach problemowych i rachunkowych. • analizuje sprawność urządzeń wykorzystujących przemiany energii; • określa sprawność urządzeń. 10. Zderzenia i odrzut 33. Pęd ciała Przykłady zderzeń. Pęd ciała. Zasada zachowania pędu. • wymienia przykłady zderzeń; • opisuje zderzenia kul i wózków; • definiuje pęd ciała; • oblicza pęd ciała; • posługuje się pojęciem układu ciał;• zna zasadę zachowania pędu; • oblicza pęd układu ciał; • analizuje zmiany pędu w układzie zderzających się ciał; • stosuje zasadę zachowania pędu w zadaniach ze zderzeniami; 34 35. Zderzenia sprężyste i • wymienia przykłady zderzeń • wyjaśnia pojęcia zderzeń • stosuje zasadę zachowania niesprężyste. Zasada sprężystych i niesprężystych; sprężystych i niesprężystych; pędu do zderzeń zachowania pędu i energii niesprężystych dwóch ciał; w zderzeniach ciał. Pęd ciała w Konsekwencje zasady • omawia zjawisko sztucznych • korzysta z zasady za• analizuje ilościowo zasadę warunkach zachowania pędu przy ogni, wykorzystując zasadę za- chowania pędu przy opisie zachowania pędu dla układu makro-poruszaniu się w zachowania się obiektów w chowania pędu; ciał: spadający kamień skopowych i przestrzeni kosmicznej. przestrzeni kosmicznej; Ziemia; mikroskopowych Zasada zachowania pędu w badaniach cząstek elementarnych. Związek zasady zachowania pędu ze sztucznymi ogniami. Zderzenia ciał. • stosuje zasadę zachowania pędu i energii do zderzeń sprężystych; • omawia wykorzystanie zasady zachowania pędu w badaniach cząstek elementarnych; 11. Ruch po okręgu 36. Ruch po okręgu 37. Siła i przy- Opis ruchu po okręgu. Przemieszczenie kątowe wyrażane w stopniach i radia-nach. Związek między kątem, długością łuku i promieniem okręgu. Szybkość i prędkość w ruchu po okręgu. Okres, prędkość kątowa i częstotliwość. Konieczność istnienia siły spieszenie w dośrodkowej w ruchu po ruchu po okręgu okręgu na przykładzie różnych oddziaływań. Siła do-środkowa przyczyną zmian kierunku prędkości. Związek między siłą dośrodkową, masą i prędkością. Przyspieszenie do-środkowe. I prędkość kosmiczna. Analiza 38. Sprawdzian wiadomości • wymienia przykłady ruchów po okręgu; • opisuje ruch wskazówki zegara; • zna i stosuje pojęcia: okres i częstotliwość; • określa okres: dla wskazówek zegara, dla Ziemi i Księżyca w ruchu obiegowym i obrotowym; • stosuje pojęcie przemieszczenia kątowego; • stosuje miarę kąta wyrażanego w radianach; • wyjaśnia znaczenie pojęć: okres i częstotliwość; • definiuje prędkość kątową; • stosuje związek między okresem i częstotliwością; • definiuje pojęcie radia-na; • zamienia stopnie na ra-diany i odwrotnie; • analizuje związek między miarą kąta, długością łuku i promienia; • posługuje się związkiem między prędkością kątową i okresem oraz prędkością kątową i częstotliwością; • wyjaśnia różnice między prędkością i szybkością w ruchu po okręgu; • uzasadnia związek między szybkością i prędkością kątową; • porównuje prędkości liniowe punktów o tej samej prędkości kątowej i różnym promieniu; • w wybranych przykładach ruchów po okręgu (np.: obracanie się ciała uwiązanego na nici, ruchu Ziemi dookoła Słońca) wskazuje siły spełniające rolę siły dośrodkowej; • wskazuje wielkości, od których zależy siła do-środkowa. • uzasadnia konieczność istnienia siły dośrodkowej jako przyczyny zmiany kierunku prędkości; • oblicza siłę dośrodkową i przyspieszenie dośrodkowe. • interpretuje zależności siły od• analizuje graficznie wektory sił szybkości, masy i promienia; • w ruchu po okręgu (np.: dla dostrzega związek między siłą samochodu na nachylonym dośrodkową i przyspieszeniem zakręcie, dla skręcającego dośrodkowym jako II zasadę samolotu). dynamiki.