Regiony Turystyczne w Polsce

Regiony turystyczne
Polski
Sabina Tkocz
4/6/2008
Region Małopolski
1
Makroregion Małopolski
o
Obejmuje 4 regiony (województwa)
południowej Polski:
n
n
n
n
4/6/2008
Małopolski
Świętokrzyski
Lubelski
Podkarpacki
Region Małopolski
2
Region Świętokrzyski
o
o
o
Obszar znacznie uprzemysłowiony,
Złoża marmurów, wapieni i gipsów,
Tradycje górnictwa skalnego i hutnictwa żelaza
n
n
n
n
n
4/6/2008
Początki – początek naszej ery,
1700 stanowisk „dymarek” do wytopu żelaza,
Dawny olbrzymi ośrodek hutniczy,
Stara Słupia, Rudki, Kunowa, Nowa Słupia
Zabytki: Samsonów, Maleniec, Białogon, Stara Kuźnica,
Region Małopolski
3
Region Świętokrzyski
o
o
o
o
Stare kopalnie krzemienia – okolice Szydłowca,
Wierzbicy i Ostrowca Świętokrzyskiego,
Kopalnie odkrywkowe krzemienia pasiastego –
Ożarów, Ruda Kościelna, Borownia,
Kopalnia głębinowa krzemienia pasiastego w
Krzemionkach Opatowskich (ok.. Ostrowca
Świętokrzyskiego) – jedna z najstarszych w Europie;
obecnie rezerwat archeologiczny; możliwość
zwiedzania; pawilon muzealny,
Odkrywki poekslpoatacyjne,
4/6/2008
Region Małopolski
4
Region Świętokrzyski
o
o
o
o
o
o
Dawne ślady osadnictwa,
Państwo Wiślan – ślady z VII-IX w.,
Związane ze znanymi osobami – Hugo Kołłątajem,
Stanisławem Staszicem (rozwój górnictwa i hutnictwa),
Rejem, Żeromskim, Sienkiewiczem, Konarskim,
Znacząca historia – zrywy narodowe – powstanie
kościuszkowskie, spisek ks. Piotra Ściegiennego, powstanie
styczniowe (Legion J. Piłsudzkiego),
Klasztory cysterskie – Jędrzejów, Koprzywnica, Wąchock,
Klasztor Benedyktynów na Świętym Krzyżu,
4/6/2008
Region Małopolski
5
Region Świętokrzyski
o
Staropolski Okręg Przemysłowy
n
n
n
o
o
o
o
Zagłębie Staropolskie,
Obszar turystyki krajoznawczej,
Zbiorniki wodne – Sielpia, Brody,
Centralny Okręg Przemysłowy,
Duży potencjał walorów wypoczynkowych,
Słabe wykorzystanie – najniższy wskaźnik bazy
noclegowej w Polsce,
Kolejka wąskotorowa z „Ciuchcią Ekspress
Ponidzie” – Jędrzejów-Pińczów; teren Niecki
Nidziańskiej,
4/6/2008
Region Małopolski
6
Region Świętokrzyski
o
Warunki naturalne c.d.
n
Góry Świętokrzyskie –
o
o
4/6/2008
po Sudetach najstarsze góry,
najwyższe pasmo – Łysogóry (Łysica 612 m n.p.m. i
Łysa Góra 595 m n.p.m.),
n Gołoborza – rumowiska skalne, z wietrzenia
twardych piaskowców i kwarcytów,
n Formy krasowe na obszarach wapiennych –
Jaskinia Raj (rezerwat przyrody) cenne nacieki
wapienne; ślady neandertalskich osadników
łowieckich,
Region Małopolski
7
Region Świętokrzyski
o
Warunki naturalne c.d.
n
Liczne rezerwaty
o
o
o
n
Świętokrzyski PN
o
o
n
4/6/2008
Miejscowość Bartków – dąb szypułkowy „Bartek”
jedno z najstarszych drzew w Polsce (ok..700 lat),
Rezerwat geologiczny „Skałki – Piekło” pod
Niekłaniem,
Rezerwat „Kamienne Kręgi”,
Roślinność reliktowa,
Modrzew polski – Chełmowa Góra,
Uzdrowiska – Busko Zdrój, Solec Zdrój,
Region Małopolski
8
Region Świętokrzyski
o
Warunki naturalne
n
n
n
n
o
Teren Wyżyny Małopolskiej,
Przełom Wisły,
Doliny rzek Nidy i Kamiennej,
Świętokrzyski PN – jeden z najstarszych w Polsce,
Nowa Słupia
n
n
n
n
n
4/6/2008
Początki hutnictwa i górnictwa,
Dawny okręg hutniczy,
muzeum techniki (hutnictwa),
Coroczne „święto dymarek”, z wytopem żelaza,
Rzeźba „Pielgrzyma” – symbol Nowej Słupi,
Region Małopolski
9
Region Świętokrzyski
o
Święty Krzyż = Łysa Góra
n
n
n
n
n
n
n
4/6/2008
W górach Świętokrzyskich,
Średniowieczne sanktuarium pogańskie (pozostały
kamienne wały),
Klasztor pobenedyktyński – dziś oo. Oblatów,
Muzeum Historii Świętego Krzyża,
Wystawa Sztuki Ludowej Krajów Misyjnych
Muzeum Przyrodnicze ŚPN,
W podziemiach zmumifikowane zwłoki ks. Jeremiego
Wiśniowieckiego,
Region Małopolski
10
Region Świętokrzyski
o
Kielce
n
n
Ośrodek przemysłowy, krajoznawczy, turystyczny,
1816 r. „Szkoła Akademiczno-Górnicza
o
o
n
Pałac Biskupów Krakowskich
o
o
n
n
4/6/2008
renesansowo-barokowy,
Obecnie Muzeum Narodowe; sanktuarium J. Piłsudzkiego,
Katedra NMP (bazylika mniejsza),
o
n
pierwsza w Polsce uczelnia tego typu,
Założona przez Stanisława Staszica,
Barokowa, na pozostałościach romańskich,
Muzeum lat szkolnych Stefana Żeromskiego,
Muzeum Zabawkarstwa,
Region Małopolski
11
Region Świętokrzyski
o
Sielpia Wielka
n
n
o
o
Skarżysko – ośrodek przemysłowa nad rz.
Kamienną, muzeum im. Orła Białego (broń),
Tokarnia
n
o
największy ośrodek turystyczny,
Teren dawnej walcowni – Muzeum SOP,
Skansen – Muzeum Wsi Kieleckiej; budownictwo
obszaru,
Koprzywnica
n
n
4/6/2008
Klasztor cystersów,
Dom opata i kościół z XIII w.,
Region Małopolski
12
Region Świętokrzyski
o
Sandomierz
n
n
n
n
n
n
n
4/6/2008
Zabytkowy średniowieczny układ urbanistyczny,
Zamek, mury obronne,
Renesansowy ratusz,
Kościół św. Jakuba z 1226 r.; najstarszy, ceglany,
„Dom Długosza” – Muzeum Diecezjalne, zbiory sztuki
sakralnej,
Rezerwat stepowy „Pieprzowe Góry” w granicach miasta,
Turnieje rycerskie,
Region Małopolski
13
Region Świętokrzyski
o
Ujazd
n
Forteca Krzyżtopór
o
o
o
o
o
o
Jeden z najbardziej znanych polskich zamków,
1 połowa XVII w., wczesnobarokowa twierdza,
Własność Ossolińskich,
Największy w Europie, do wybudowania Wersalu,
Budynek rezydencjonalno obronny,
Legenda o zastosowaniu symboliki kalendarza
n
n
n
4/6/2008
n
cztery baszty – reprezentują cztery pory roku,
12 sal – symbolizuje 12 miesięcy,
52 pokoje – 52 tygodnie roku,
niegdyś również Region
356Małopolski
okien – ilość dni w roku,
14
Region Świętokrzyski
o
Chęciny
n
n
n
n
n
n
4/6/2008
Średniowieczny układ miasta,
Gotycki kościół Wniebowzięcia NMP i klasztor
Franciszkanów,
Ruiny zamku królewskiego z XIII/ XIV w.; na wzgórzu,
Kiedyś więzienie królewskie,
W okolicy kamieniołomy marmurów chęcimskich
(monolit na kolumnę Zygmunta w Warszawie),
Turnieje rycerskie,
Region Małopolski
15
Region Świętokrzyski
o
Michniów
n
n
n
o
Wieś okrutnej pacyfikacji hitlerowskiej II WŚ,
Mauzoleum Męczeństwa Wsi Polskiej,
Symboliczny cmentarz,
Opatów
n
Kolegiata romańska z XII w.,
o
o
4/6/2008
„Lament opatowski” – renesansowa, brązowa płyta
ze scenami żalu po śmierci Krzysztofa Szydłowieckiego,
Barokowy wystrój,
Region Małopolski
16
Region Świętokrzyski
o
Szydłów
n
n
n
n
n
n
o
Średniowieczny układ miasta, zachowane mury obronne,
Ruiny zamku królewskiego,
Turnieje rycerskie,
Kościół św. Władysława z XIV w.,
Kościół Wszystkich Świętych z XV w.,
Synagoga z XVI w.,
Wąchock
n
n
n
4/6/2008
Opactwo cystersów XIII w.,
Bardzo dobrze zachowana romańska świątynia,
Powstał w czasie podobnym co klasztory w Jędrzejowie,
Koprzywnicy i Sulejowie,
Region Małopolski
17
Region Świętokrzyski
o
Zawichost
n
n
n
o
Położone nad Wisłą,
Wczesnogotycki kościół ufundowany przez Bolesława
Wstydliwego,
Zabytkowy „wodowskaz” z obeliskiem z XIX w. (pomiar
poziomu wody od 1838 r.),
Oblęgorek
n
n
n
4/6/2008
Związany z osobą Henryka Sienkiewicza,
Dworek podarowany pisarzowi przez społeczeństwo,
Początek szlaku na Babią Górę,
Region Małopolski
18
Region Świętokrzyski
o
Starachowice
n
Ekomuzeum
o
o
o
4/6/2008
zespół Wielkiego Pieca z 1899 roku,
Archeopark, czyli wioskę archeologiczną
(zrekonstruowane na podstawie znalezisk
archeologicznych stanowisko dymarskie),
wystawa paleontologiczną, przyrodnicza i historyczna
Region Małopolski
19
Region Świętokrzyski
o
Busko Zdrój
n
n
n
n
o
Na terenie Niecki Nidziańskiej, w szerokiej dolinie,
Uzdrowisko – wody mineralne (XVIII w.) i borowiny,
Pierwszy zakład kąpielowy – 1836 r.,
Zdrój położony w parku z oranżerią i muszlą koncertową,
Solec Zdrój
n
n
n
4/6/2008
W XVIII w. warzelnia soli,
Uzdrowisko – wody mineralne siarczkowo-solne
(najsilniejsze w Europie),
Zakład zdrojowy od 1835 r.,
Region Małopolski
20
Region Świętokrzyski
o
Pińczów
n
n
n
n
n
n
o
Miasto historyczne (oddziały partyzanckie okupacji
hitlerowskiej),
„drukarnia ariańska” – renesansowa kamienica,
Manierystyczna kaplica św. Anny,
Klasztory reformatorów i popauliński,
W okolicy kamieniołomy białego wapienia
pińczowskiego (budowa Wawelu i Sukiennic, Pałacu
Kultury i Nauki w W-wie)
Koniec trasy kolejki wąskotorowej,
Michałowice – niedaleko Pińczowa, znana stadnina
koni arabskich,
4/6/2008
Region Małopolski
21
Region Świętokrzyski
o
Jędrzejów
n
Muzeum Przypkowskich
o
o
n
o
Zbiory gnomoniczne,
Kolekcja zegarów słonecznych – największa w
Polsce i jedna z 3 największych na świecie,
Kościół i klasztor Cystersów,
Wiślica
n
n
4/6/2008
Gród państwa Wiślan w średniowieczu,
Odkryte zabytki przedpiastowskie,
Region Małopolski
22
Region Lubelski
o
o
Położony w międzyrzeczu Wisły i Bugu,
Województwo graniczne
n
n
o
o
Terespol, Sławatycze – przejście graniczne z Białorusią,
Dorohusk, Zosina, Hrebenne – z Ukrainą,
Duże obszary rolnicze,
Miejscowości historyczne
n
n
n
4/6/2008
Związane z masowymi przesiedleniami Polaków i Żydów,
Zaciętych walk partyzanckich,
Lublin – Unia Polsko-Litewska 1569 r.; Trybunał
Koronny;
Region Małopolski
23
Region Lubelski
o
o
o
o
o
o
Założenia urbanistyczne najstarszych miast:
Hrubieszowa, Tomaszowa Lubelskiego, Biłgoraju,
Lubartowa,
Zespoły architektoniczno-krajobrazowe miast:
Kazimierza Dolnego, Zamościa, Puław,
Niewielkie zalesienie (tereny rolnicze),
Niewielkie urozmaicenie rzeźby terenu,
1 międzynarodowy rezerwat UNESCO MaB,
Kazimierski Park Krajobrazowy – okolice
Kazimierza nad Wisłą i przełomu Wisły; niezwykle
ciekawy,
4/6/2008
Region Małopolski
24
Region Lubelski
o
Roztocze
n
n
Największy obszar turystyczno-wypoczynkowy,
Roztoczański PN,
o
o
n
n
Rezerwat geologiczny „Piekiełko” (ok.. Tomaszowa
Lubelskiego),
Miejsca walk narodowowyzwoleńczych
o
o
o
4/6/2008
Zespoły leśne z ciekawą florą,
Ostoja koników polskich (rasa zbliżona do Tarpana),
powstania listopadowe i styczniowe,
walki kampanii wrześniowej,
Miejsca masowych pacyfikacji i eksterminacji ludności,
Region Małopolski
25
Region Lubelski
o
Polesie
n
n
4/6/2008
Poleski PN (polska miniatura tundry i lasotundry;
rośliny owadożerne),
Sobiborski PK (z ukraińskim rezerwatem
Szackim) objęty programem ochorny rezerwatów
biosfery UNESCO MaB,
Region Małopolski
26
Region Lubelski
o
Kazimierz Dolny nad Wisłą
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
4/6/2008
Początki XX w. – rozwój turystyki,
Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy,
Najliczniej odwiedzane1 miasto Lubelszczyzny,
Piękne położenie,
Zabytkowy zespół urbanistyczno-krajobrazowy,
Renesansowa kamienica „Pod św. Krzysztofem”,
Renesansowa kamienica „Pod św. Mikołajem”,
kamienica Celejowska,
spichlerze nad Wisłą – drewniane domy z XVIII i XIXw.,
Wokół atrakcyjne szlaki piesze,
Region Małopolski
27
Region Lubelski
o
Lublin
n
n
n
Stolica regionu,
Rozwój – XII w.,
Ośrodek przemysłowy i naukowy
o
o
o
n
n
n
4/6/2008
5 wyższych uczelni,
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
Katolicki Uniwersytet Lubelski,
Miejsce urodzenia Wincentego Pola,
Majdanek – 2 co do wielkości obóz zagłady na ziemiach
polskich; obecnie muzeum,
Muzeum Wsi Lubelskiej,
Region Małopolski
28
Region Lubelski
o
Lublin c.d.
n
Zamek lubelski
o
o
n
n
n
n
n
n
4/6/2008
Gotycka kaplica zamkowa św. Trójcy – polichromie ruskobizantyjskie (jedyne w Polsce zachowane w całości),
Muzeum malarstwa,
Stare Miasto – zachowany średniowieczny układ
urbanistyczny,
Stary ratusz z XV w.,
Renesansowe kamienice z XV-XVI w.,
Zabytkowe bramy Krakowska i Grodzka (fragment
murów obronnych),
Klasztor i kościół Dominikanów z XIV w.,
Neogotycka Wieża Trynitarska z 1819 w. (panorama
Region Małopolski
miasta),
29
Region Lubelski
o
Lublin c.d.
n
n
Za miastem ogród botaniczny – dwór Kościuszków z
XVIII w.,
Niedaleko sztuczny zbiornik Zemborzycki,
Puławy
o
n
n
Klasycystyczno – romantyczny zespół pałacowo –
parkowy Czartoryskich,
Najstarsze w Polsce muzeum (1801 r.)
o
o
n
4/6/2008
Mieści się w Świątyni Sybilii i Domku Gotyckim (na wzór
antycznej świątyni Westy w Tivoli pod Rzymem),
Założone przez księżną Izabelę Czartoryską w 1801 r.,
Karczma "Pod Pielgrzymem",
Region Małopolski
30
Region Lubelski
o
Nałęczów
n
n
n
n
n
4/6/2008
Miejscowość uzdrowiskowa (źródła mineralne, klimat,
nasłonecznienie) – od 1952 r. Państwowe Uzdrowisko
Nałęczów,
Zakład przyrodoleczniczy,
Pałac Małachowskich
o Późnobarokowy,
o Siedziba Muzeum Bolesława Prusa,
Dawna pracownia S. Żeromskiego – obecnie muzeum, w
parku obok pałacu, w tzw. „Chacie”,
Muzeum Historii Spółdzielczości – jedno z trzech w
Europie,
Region Małopolski
31
Region Lubelski
o
Nałęczów c.d.
n
o
W okolicy
n
n
o
o
Popularne miejsce wypoczynku osobistości: S.
Żeromskiego, B. Prusa, H. Sienkiewicza, Z. Nałkowskiej,
itd..,
Wąwóz Łukoszyński,
„Dolina Śmierci” – miejsce walki partyzantów z
hitlerowcami w 1944 r.,
Józefów – sady józefowskie,
Kozłówka
n
4/6/2008
Zespół barokowo-parkowy Muzeum Zamoyskich –
Galeria Sztuki Socrealistycznej,
Region Małopolski
32
Region Lubelski
o
Zamość
n
n
n
n
Renesansowa i barokowa zabudowa,
Zwany „Padwą Północy”,
Założone przez Jana Zamojskiego (miasto-rezydencja),
Zabytkowa dawna twierdza
o
o
o
n
n
4/6/2008
XVI-XVII w.,
3 place targowe,
Fortyfikacje ceglano-ziemne,
Zespół kolegiacki z XVI w. – kaplica Zamojskich (filia
Akademii Krakowskiej),
Rotunda – Muzeum Martyrologii (miejsce śmierci
Polaków w okresie okupacji),
Region Małopolski
33
Region Lubelski
o
Kraśnik
n
n
o
Lubartów
n
o
Barokowy pałac Sanguszków,
Wojciechów
n
o
Zabytkowy układ urbanistyczny z XIV-XIX w.,
Ruiny zamku Zamoyskich z XVII w.,
Muzeum Kowalska – w „Wieży Ariańskiej” – najbogatsza kolekcja w
Polsce,
Janowiec
n
n
n
n
4/6/2008
Na przełomie Wisły,
Gotycko-renesansowy kościół św. Małgorzaty (projekt Santi
Gucciego),
Późnogotycko-renesansowy zamek,
Muzeum wnętrz dworskich – w dworku z XVIII w.,
Region Małopolski
34
Region Lubelski
o
Krasnobród
n
n
n
n
o
Na Roztoczu,
Ośrodek sanatoryjny i wypoczynkowy,
Barokowy, podominikański zespół klasztorny – z Muzeum Wsi
Krasnobrodzkiej,
Kościół Nawiedzenia NMP (XVII w.),
Szczebrzeszyn
n
n
n
n
n
n
4/6/2008
Grodzisko z XI w.,
Cerkiew z XVI w.,
Kościół parafialny św. Mikołaja,
Kościół św. Katarzyny
Renesansowa synagoga,
Pomnik chrząszcza (2002 r.),
Region Małopolski
35
Region Lubelski
o
Klemensów
n
n
n
o
Bełżec
n
n
o
Na Roztoczu,
Dawna rezydencja Zamojskich,
Pałac z XVIII w. z parkiem krajobrazowym,
Wieś na Roztoczu,
Dawny obóz śmierci założony przez „SS”,
Hrebenne
n
n
4/6/2008
Cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja (prawdopodobnie
1600 r.),
Przejście graniczne Polska
– Ukraina (do Lwowa),
Region Małopolski
36
Region Lubelski
o
Jabłeczna
n
n
o
o
Wieś nad Bugiem,
Cerkiew św. Onufratego (po Grabarce drugie sanktuarium
prawosławne w Polsce),
Jabłoń – neogotycki pałac Zamojskich,
Kodeń
n
n
n
n
4/6/2008
Miejsce pielgrzymkowe,
Późnorenesansowy kościół św. Anny, XVII w.,
wzorowany na bazylice św. Piotra w Rzymie,
Barokowy ołtarz z cudownym obrazem MB Kodeńskiej,
Sanktuarium MB Kodeńskiej,
Region Małopolski
37
Region Lubelski
o
Ostrów Lubelski
n
n
n
o
Romanów
n
n
o
Murowany klasycystyczny dwór z 1806r.,
Muzeum biograficzne Józefa Kraszewskiego,
Sobibór
n
o
Stara osada z pocz. XVI w.,
Ważny ośrodek ruchu oporu z II WŚ.,
Późnobarokowy kościół parafialny,
Hitlerowski obóz zagłady w czasach II WŚ.,
Biała Podlaska
n
4/6/2008
Pozostałości zespołu pałacowo-zamkowego Radziwiłłów,
Region Małopolski
38
Region Lubelski
o
Janów Podlaski
n
n
o
Radzyń Podlaski
n
Rokokowy Pałac Potockich,
Wola Okrzejska
o
n
n
o
Rezydencja biskupów łuckich,
Stadnina koni arabskich – najstarsza w Polsce, jedna z 3
państwowych,
Miejsce urodzenia Henryka Sienkiewicza,
Muzeum H. Sienkiewicza,
Horodło
n
n
4/6/2008
Miejscowość historyczna – w 1413 r. unia polsko-litewska,
Wczesnośredniowieczne grodzisko,
Region Małopolski
39
Region Lubelski
o
Chełm
n
n
n
n
o
2 obozy hitlerowskie w czasie okupacji (Borek i Okszów),
Popijarski zespół klasztorny z XVII/XVIII w.,
Dawny klasztor katedralny grecko – katolicki
Wyrobiska kredy (2 km podziemna trasa turystyczna),
Hrubieszów
n
n
n
n
n
4/6/2008
Grodzisko zwane Zamczyskiem z X/XI w.,
Ślady osadnictwa sprzed 5 tys. lat,
Miejsce urodzenia B. Prusa,
Barokowy kościół poklasztorny św. Mikołaja z XVIII w.,
Drewniane domy z XIX w.,
Region Małopolski
40