Przedmiot: Diagnostyka w poradnictwie i coachingu

Przedmiot: Diagnostyka w poradnictwie i coachingu – ćwiczenia (10h, 5 spotkań)
Prowadzący: dr Justyna Śmietańska, Zakład Metodologii Nauk o Edukacji, WSE UAM
kontakt: [email protected]
1.Spotkanie: Uwarunkowania procesu diagnostycznego
Do przeczytania:
- „Podmiotowe i przedmiotowe uwarunkowania przebiegu procesu diagnostycznego” (rozdział 3) [w:]
Diagnoza w resocjalizacji, E.Wysocka, 2008.
- „Uwarunkowania procesu diagnostycznego” (rozdział 2) [w:] Diagnoza psychopedagogiczna.
Podstawowe problemy i rozwiązania, E. Jarosz, E. Wysocka, 2006.
2.Spotkanie: Właściwa diagnoza pedagogiczna i jej rola w diagnostyce interdyscyplinarnej
Do przeczytania: podstawy programowe dla poszczególnych etapów edukacyjnych
dodatkowo - patrz załącznik 1
3. Spotkanie: Standaryzowane testy diagnozy psychologicznej i pedagogicznej. Konstruowanie
własnego narzędzia diagnostycznego
Do przeczytania: A. Frydrychowicz, E. Koźniewska, M. Sobolewski, Testy psychologiczne i
pedagogiczne w poradnictwie. Przewodnik metodyczny, 2004.
4.Spotkanie: Rysunek dziecka. Techniki i testy projekcyjne
Do przeczytania:
- „Techniki projekcyjne w psychopedagogicznym diagnozowaniu sytuacji rodzinnej i szkolnej”
(rozdział 11) [w:] Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania, E. Jarosz, E.
Wysocka, 2006.
- Załącznik nr 4 pt. „Wybrane testy projekcyjne” [w:] Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe
problemy i rozwiązania, E. Jarosz, E. Wysocka, 2006.
5.Spotkanie: Socjometria jako sposób pomiaru stosunków społecznych w grupie
Do przeczytania:
- „Metoda socjometryczna” (rozdział VI) [w:] Metody badań pedagogicznych, M. Łobocki, 2007.
PROJEKT ZALICZENIOWY PRZESYŁAMY DROGĄ MAILOWĄ
LUB PREZENTUJEMY NA DYŻURZE
W WYZNACZONYM TERMINIE ZALICZENIA
1
STRUKTURA PROJEKTU ZALICZENIOWEGO
Z ZAKRESU DIAGNOSTYKI W PORADNICTWIE I COACHINGU
1.Informacje wstępne:
- imię dziecka,
- dokładny wiek rozwojowy (lata; miesiące),
- etap edukacji (dokładna nazwa np. I etap edukacji podstawowej)
2. Dane z wywiadu z rodzicami [opis informacji uzyskanych podczas wywiadu z rodzicami – dotyczących m.in. wywiadu
okołoporodowego, stanu zdrowia dziecka, zachowań (w tym niepokojących), relacji dziecka z dorosłymi, z rówieśnikami,
osiągnięć szkolnych itd.]
3.Przebieg badania [opis jaki był kontakt diagnostyczny, motywacja do wysiłku umysłowego, poszukiwanie aprobaty
swoich działań, zadania pominięte, zadania wykonane, inne specyficzne zachowania]
4. Właściwa diagnoza pedagogiczna:
1. ocena poziomu pisania / sprawności grafomotorycznej [test] [ocena, jaka jest jakość wytworów pisemnych, czy
pismo jest czytelne, kształtne, czy mieści się w liniaturze, czy są błędy ortograficzne/stylistyczne/interpunkcyjne, czy są
błędy specyficzne (np. gubienie końcówek, mylenie liter podobnych np. p-b itd.]
2. czytania / opowiadania o obrazku [test] [ocena, jakie jest tempo i płynność czytania, stopień rozumienia czytanego
tekstu itd.]
3. zdolności matematycznych [test] [ocena szybkości i poprawności liczenia, operowania na materiale matematycznym,
znajomości technik rachunkowych, tabliczki mnożenia itd.]
4. lateralizacji [test] [ocena, czy lateralizacja jest jednorodna (+ wskazanie jaka) czy skrzyżowana (+ wskazanie jaka]
5. stopnia dojrzałości społeczno-emocjonalnej [dane z wywiadu z rodzicami, obserwacja podczas
wykonywania ćwiczeń itd.][ocena zachowania dziecka, jego sposobów reagowania w określonych sytuacjach, znajomości
norm i zasad społecznych, jakości relacji interpersonalnych z innymi ludźmi np. rodzicami, rodzeństwem, rówieśnikami itd.]
6. analiza rysunku dziecka na temat: POSTAĆ LUDZKA /polecenie „narysuj dziewczynkę/chłopca” (ocena
ze względu na rozwój procesów poznawczych, nie emocji!) [ocena poziomu zaangażowania dziecka w tworzenia
rysunku, wyobraźni, dokładności, dbałości o detale, kolorystykę, ocena sprawności grafomotorycznej w kontekście rysunku]
4. Próba wskazania:
a) mocnych stron (zasobów) dziecka,
b) słabych stron (tzw. deficytów rozwojowych) dziecka
[od myślników, w tabeli itp.]
5. Wskazanie form pomocy psychologiczno-pedagogicznej [czyli KONKRETNYCH ZAJĘĆ
SPECJALISTYCZNYCH  aktualne Rozporządzenie MEN o pomocy psychologiczno-pedagogiczne z dnia 30
kwietnia 2013r.j), adekwatnych do stwierdzonych deficytów rozwojowych]
6. Określenie konkretnych zaleceń, sposobów pracy z dzieckiem (ćwiczeń, zabaw) w celu stymulacji sfer
stwierdzonych słabych stron dziecka (np. w zakresie orientacji przestrzennej, liczenia w zakresie 10,
niedojrzałości społeczno-emocjonalnej, tendencji do konfliktów z rówieśnikami itd.)
UWAGI:
- na potrzeby w/w projektu nie wpisujemy żadnych danych identyfikacyjnych dziecka (!) (nazwisko,
konkretna nazwa szkoły do której uczęszcza itd.);
- projekt przesyłamy drogą mailową w pliku edytowalnym; (np. doc., nie PDF!); załączniki: 1) skan
wykonanych przez dziecko ćwiczeń; 2) skan rysunku
2
Załącznik nr 1
Właściwa diagnoza pedagogiczna i jej rola w diagnostyce interdyscyplinarnej – SPIS LITERATURY
MONOGAFIE
1. Diagnostyka edukacyjna: podręcznik akademicki / Bolesław Niemierko. -Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009
2. Diagnostyka pedagogiczna: wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne / Barbara Skałbania. - Wyd. - Kraków:
Oficyna Wydawnicza "Impuls”, 2011
3. Diagnostyka pedagogiczna i profilaktyka w szkole i środowisku lokalnym / pod red. Marii Deptuły. - Bydgoszcz :
Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, 2004
4. Diagnostyka resocjalizacyjna : wybrane zagadnienia / pod red. Anny Wojnarskiej. - Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu
Marii Curie-Skłodowskiej, 2011
5. Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej / pod red. Marii Deptuły. - Bydgoszcz :
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005
6. Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej : wybrane problemy i rozwiązania / Stanisława Włoch,
Agnieszka Włoch. - Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, cop. 2009
7.Diagnoza dziecka rozpoczynającego naukę w klasie pierwszej /Iwona Rokicińska. - Gdańsk:Wydawnictwo Harmonia, 2010
8. Diagnoza edukacyjna dzieci 6-, 7-letnich rozpoczynających naukę : (wersja po badaniach pilotażowych) / Ewa Tryzno. Wyd. 3. - Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2008
9. Diagnoza gotowości szkolnej sześciolatka : zadania, karty pracy, komputerowy program do analizy wyników / Danuta AlKhamisy [et al.]. - Warszawa : Dr Josef Raabe Spółka Wydawnicza, cop. 2007
10. Diagnoza i rewalidacja indywidualna dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi / pod red. Marzeny Klaczak i
Piotra Majewicza. - Kraków : Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2006
11. Diagnoza przedszkolna dziecka w ostatnim roku wychowania przedszkolnego : materiały dla dziecka / [Elżbieta
Tokarska, Jolanta Kopała]. - Warszawa : Wydawnictwo Edukacja Polska, cop. 2009
12. Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku szkolnym. T. 1 / pod red. Zofii Dołęgi. - Katowice : Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego, 2010
13. Diagnoza psychopedagogiczna : podstawowe problemy i rozwiązania / Ewa Jarosz, Ewa Wysocka. - Warszawa :
Wydawnictwo Akademickie Żak, 2006
14. Diagnoza w resocjalizacji : obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym / Ewa Wysocka. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008
15. Elementy diagnostyki pedagogicznej / pod red. Ireny Lepalczyk i Jana Badury. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo
Naukowe, 1987
16. Integracja percepcyjno-motoryczna : teoria - diagnoza - terapia / Marta Bogdanowicz. - Wyd. 3. - Warszawa : Centrum
Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2000
17. Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej / Wacław Strykowski, Justyna Strykowska, Józef Pielachowski. - Wyd. 2.
- Poznań : Wydawnictwo eMPi2, 2007
18. Kwestionariusz diagnozy dziecka rozpoczynającego naukę w klasie 1 / Iwona Rokicińska. - Gdańsk : Wydawnictwo
Harmonia, 2007
19. Kwestionariusz diagnozy i narzędzia badawcze w terapii pedagogicznej / Joanna Tomczak, Renata Ziętara ; [rys. Agata
Fuks]. - Wyd. 5 zm. - Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2009
20. Ocena dojrzałości szkolnej : arkusz oceny dojrzałości, metody badań dojrzałości, pomoce do badań / Bożena
Janiszewska. - Wyd. 2. - Warszawa : Wydawnictwo "Seventh Sea", 2008
21. Ocenianie opisowe - diagnoza i motywacja / Magdalena Roszkowska-Przetacznik, Longina Wtorkiewicz. - Kraków :
Superstudium Magdalena Przetacznik, 2000
22. Pedagogiczna diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu / Ewa Górniewicz. - Toruń : Adam Marszałek,
[2003]
23. Poznanie ucznia szkoły specjalnej : wrażliwość edukacyjna dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim: diagnoza
i interpretacja / Joanna Głodkowska. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1999
24. Profilaktyka w grupach ryzyka. Cz. 1, Diagnoza / red. nauk. Maria Deptuła ; [aut. Maria Deptuła et al.] ; Państwowa
Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. - Warszawa : Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, 2009
25. Uwierz w siebie : program terapeutyczny dla uczniów o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych / Renata
Naprawa, Alicja Tanajewska, Krystyna Szczepańska. - Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2010
26. Wczesna diagnoza i terapia dzieci z utrudnieniami w rozwoju : interdyscyplinarne problemy / pod red. Joanny KrukLasockiej i Małgorzaty Sekułowicz. - Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechnej,
2004
27. Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego / Ewa Jarosz. - Wyd. 6. - Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego, 2006
28. Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych : problem diagnozy i terapii / Urszula Oszwa. - Wyd. 4. - Kraków :
Oficyna Wydawnicza Impuls, 2008
29. Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka : diagnoza i terapia / Anna Kozłowska. - Warszawa :
Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2000
3
ARTYKUŁY Z CZASOPISM
1. Badanie jakości pracy poradni psychologiczno-pedagogicznej / Anna Frydrychowicz // Problemy OpiekuńczoWychowawcze. - 2000, nr 3, s. 7-11
2. Diagnostyka edukacyjna / Bolesław Niemierko // Wychowawca. - 2005, nr 2, s. 6-9
3. Diagnostyka pedagogiczna dziecka z rodziny z problemem alkoholowym / Wioletta Junik // Remedium. - 2005, nr 1, s. 1-3
4. Diagnoza "na wejście" / Wioletta Kozak // Dyrektor Szkoły. - 2005, nr 11, s. 28-34
5. Diagnoza całościowa wyznacznikiem jakości rozwoju dziecka / Stanisława Włoch, Agnieszka Włoch // Dyrektor Szkoły. 2011, nr 3, dod. "Przed Szkołą" nr 1, s. 12-15
6. Diagnoza dla celów resocjalizacji - specyfika i wynikające z niej trudności / Ewa Tokarczyk // Problemy Poradnictwa
Psychologiczno-Pedagogicznego. - 1997, nr 2, s. 52-54
7. Diagnoza edukacyjna w geografii : wyniki badań / Bożena Wójtowicz, Grażyna Barwinek // Geografia w Szkole. - 2007,
nr 1, s. 33-36
8. Diagnoza gotowości dziecka do podjęcia nauki szkolnej - od obserwacji do diagnozy całościowej / Danuta Al-Khamisy
// Szkoła Specjalna. - 2010, nr 5, s. 346-357
9. Diagnoza i ocena w profilaktyce dysleksji / Barbara Bieleń // Wychowanie w Przedszkolu. - 2004, nr 9, s. 20-25
10. Diagnoza kwalifikacji i oczekiwań uczniów / Anna Pawlikowska // Wychowanie Komunikacyjne. - 2003, nr 6, s. 4
11. Diagnoza pedagogiczna dla potrzeb resocjalizacji / Andrzej Laskowski, Andrzej Rejzner // Problemy Poradnictwa
Psychologiczno-Pedagogicznego. - 1998, nr 2, s. 26-38
12. Diagnoza potencjału poznawczego dzieci w wieku przedszkolnym - model teoretyczny oraz weryfikacja narzędzia. Cz.1 /
Ewa Maria Kulesza.// Szkoła Specjalna. - 2011, nr 1, s. 15-31
13. Diagnoza potencjału poznawczego dzieci w wieku przedszkolnym. Cz. 2 / Ewa Maria Kulesza // Szkoła Specjalna. 2011, nr 2, s. 102-112
14. Diagnoza przedszkolna / Elżbieta Koźniewska // Dyrektor Szkoły. - 2009, nr 8, dod. "Niezbędnik Dyrektora", s. 5-11
15. Diagnoza rodziny w praktyce pedagogicznej - wskazania i możliwości / Ewa Jarosz // Problemy Poradnictwa
Psychologiczno-Pedagogicznego. - 2003, nr 1, s. 19-34
16. Diagnoza w działalności pedagogicznej / Teresa Opolska // Problemy Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego. 1997, nr 2, s. 16-19
17. Diagnoza w rozwoju osobowym i profilaktyce / Marek Kwas, Andrzej Świderski // Doradca. - 2003, nr 35, s. 2-3
18. Diagnoza zespołu klasowego / Dorota Szkup // Doradca. - 2004, nr 38, s. 11-12
19. Diagnozowanie i rozumienie agresji : trudności i wskazówki / Anna Karłyk-Ćwik // Problemy OpiekuńczoWychowawcze. - 2008, nr 1, s. 5-13
20. Diagnozowanie sytuacji wychowanków i ich rodzin / Elżbieta Gomułka // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2008,
nr 1, s. 13-17
21. Diagnozujemy środowisko domowe ucznia / Agnieszka Grzelaczyk [et al.] // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. 2005, nr 5, s. 35-36
22. Dostosowywanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów z dysleksją /
Jadwiga Jastrząb // Wychowanie na co Dzień. - 2006, nr 9, s. 3-9
23. Horyzonty diagnostyki edukacyjnej / Bolesław Niemierko // Edukacja. - 2006, nr 1, s. 5-25
24. Jak dobrze przygotować diagnozę / Jolanta Malanowska // Edukacja Zdrowotna i Promocja Zdrowia w Szkole. - 2003, z.
6, s. 14-17
25. Nie ma trudnych uczniów / Edward Jakubowicz // Psychologia w Szkole. - 2010, nr 3, s. 64-70
26. O rozumiejącym diagnozowaniu / Marta Kochan-Wójcik // Psychologia w Szkole. - 2010, nr 3, s. 34-43
27. Obszary diagnozy w szkole / Krzysztof Ostaszewski, Anna Borucka // Remedium. - 2005, nr 9, s. 1-3
28. Odpowiedzialność nauczyciela jako konstruktora i użytkownika zadań testowych / Maria Groenwald //Wychowawca. 2005, nr 2, s. 14-17
29. Outsiderzy w szkolnej ławce? : dysleksja rozwojowa - diagnoza i rzeczywistość / Dorota Bronk // Problemy Wczesnej
Edukacji. - 2009, nr 1, s. 174-180
30. Przygoda z diagnozą przedszkolną / Beata Gutowska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2009, nr 8, s. 24-28
31. Rola i zadania terapeuty osób ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się / Jadwiga Jastrząb // Wychowanie na co
Dzień. - 2008, nr 3, s. 30-32
32. Specjalne potrzeby edukacyjne w nanocywilizacji / Leokadia Wiatrowska // Szkoła Specjalna. - 2008, nr 2, s. 107-118
33. Trudności w diagnozowaniu problemu narkotykowego wśród młodzieży szkolnej / Iwona Gryniuk-Toruń //Remedium. 2005, nr specjalny, s. 20-21
34. Uczeń i nauczyciel w krajobrazach diagnostyki edukacyjnej / Ewa Nowel // Język Polski w Szkole 4-6. - 2007/2008, nr 3,
s. 88-94
35. Wczesna diagnoza ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się u podstaw skutecznej terapii psychopedagogicznej /
Jadwiga Jastrząb // Wychowanie na co Dzień. - 2009, nr 6, dod. "Wkładka Metodyczna", s. I-IV
36. Wstępna diagnoza edukacyjna / Grażyna Skirmuntt // Biologia w Szkole. - 2005, nr 2, s. 22-27
37. Wstępna diagnoza nieprzystosowania społecznego w okresie adolescencji / Małgorzata Kiedrowska //Wychowanie na co
Dzień. - 2009, nr 1/2, s. 26-29
38. Wywiad diagnostyczny z rodzicem ucznia / Renata Bibik // Wszystko dla Szkoły. - 2008, nr 12, s. 3-6
39. Zastosowanie metody studium przypadku w pracy nauczyciela / Elżbieta Koźniewska // Problemy Poradnictwa
Psychologiczno-Pedagogicznego. - 2003, nr 1, s. 159-169.
4