pobierz - TROW Towarzystwo Rozwoju Obszarów Wiejskich

Ocena wskaźnikowa skutków środowiskowych powodowanych
procesem suburbanizacji
Jan Kazak, Szymon Szewrański, Małgorzata Świąder
XX OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA – NOWE TENDENCJE W TEORII I PRAKTYCE URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH
Puławy – Lublin, 20-22 czerwca 2016 r.
Problem badawczy – suburbanizacja
Ponad połowa populacji świata (54%) to mieszkańcy miast.
Prognozuje się, że stopień urbanizacji w ujęciu globalnym będzie
stale wzrastał, osiągając 66% w roku 2050.
W przypadku Europy prawie 3/4 społeczeństwa mieszka
w miastach (73%) a wskaźnik urbanizacji w 2050 roku ma
wzrosnąć do 80%.
United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division.
World Urbanization Prospects: The 2014 Revision Highlights. ST/ESA/SER.A/352. New York 2014.
Rozmieszczenie ludności na obszarze miasta
w kolejnych stadiach urbanizacji
wg. Klassena i Pealincka (1979).
Reklama domów jednorodzinnych
Wrocław, ul. Legnicka, wrzesień 2013
Kiełczów (2004-2014)
https://www.wrosip.pl/
Problem badawczy – skutki środowiskowe
Zjawisku suburbanizacji towarzyszą niekorzystne skutki środowiskowe. Należą do nich
między innymi:
• degradacja właściwości fizyko-chemicznych
• uszczelnianie gleb,
gleb,
• fragmentację środowiska,
• zwiększone zużycie zasobów
• zanieczyszczenie powietrza,
energetycznych,
• zwiększona produkcję odpadów,
• wzrost konsumpcji zasobów wodnych,
• zmiana warunków wodnych,
• utrata rolniczej przestrzeni produkcyjnej,
• degradacja walorów krajobrazowych, • zmniejszenie różnorodności biologicznej.
Utrata rolniczej przestrzeni produkcyjnej Komorowice
Fragmentacja krajobrazu – Szymanów.
Uszczelnienie gleby – Pruszowice.
Cel badań zespołu
Całościowa i skwantyfikowana ocena
procesów przekształceń
przestrzennych oraz opracowanie
narzędzi wspierających zarządzanie
tymi zjawiskami.
• Oceny scenariuszowe
w planowaniu przestrzennym.
• Ocena i wycena usług
ekosystemów.
• Oddziaływania skumulowane.
• Pojemność środowiska.
Cel badań w projekcie
Skwantyfikowana ocena dotychczasowych
przekształceń przestrzennych zachodzących w
strefie podmiejskiej Wrocławia oraz propozycja
narzędzia wspomagającego zarządzanie obecnie
zachodzącymi procesami.
Projekt NCN
NN305 384838 pt. „Wskaźnikowe oceny zmian środowiskowych powodowanych niezrównoważonym rozprzestrzenianiem się dużych miast”
Obszar badań
Charakterystyka obszaru badawczego
Ocena skutków suburbanizacji na zasoby glebowe
Wal >50
Obręb
Wrocław
Byków
Długołęka
Domaszczyn
Kiełczów
Mirków
Szczodre
Śliwice
Wilczyce
Baranowice
Kąty Wrocławskie
Krzeptów
Mokronos Górny
Nowa Wieś Kącka
Pietrzykowice-Rybnica
Sadków
Smolec
Strzeganowice
Zabrodzie
Bielany Wrocławskie
Biskupice Podgórne
Małuszów
Tyniec Mały
Wysoka
Biestrzyków-Radomierzyce
Gmina
m2
Wrocław
Długołęka
Długołęka
Długołęka
Długołęka
Długołęka
Długołęka
Długołęka
Długołęka
Kąty Wrocławskie
m. Kąty Wrocławskie
Kąty Wrocławskie
Katy Wrocławskie
Kąty Wrocławskie
Katy Wrocławskie
Kąty Wrocławskie
Kąty Wrocławskie
Kąty Wrocławskie
Kąty Wrocławskie
Kobierzyce
Kobierzyce
Kobierzyce
Kobierzyce
Kobierzyce
Siechnice
140000000
3040552
2215034
1815915
5214334
2543749
1430645
5626021
2679346
2183362
3888217
4887062
3661642
5432587
6396633
7229476
6288753
5836397
3988470
7656837
5892970
2479418
6147838
3341754
2557662
Wal =30-50
%
m2
%
Powiat wrocławski
47,95
9609000
3,28
31,41
343563
3,55
39,75
942854
16,92
33,32
1193335
21,90
75,16
275888
3,98
60,89
421627
10,09
14,78
1434786
14,82
75,94
805050
10,87
48,57
1114393
20,20
88,80
0
0
61,32
0
0
92,15
1133
0,02
95,70
0
0
80,40
186584
2,76
88,09
24823
0,34
91,31
83796
1,06
80,42
540
0,01
93,26
22126
0,35
89,77
26178
0,59
77,93
0
0
91,00
0
0
94,25
0
0
85,15
0
0
90,62
0
0
87,91
0
0
Wal<30
m2
2870789
1766846
138119
653000
12846
188763
1207009
159578
406416
0
105522
0
0
631150
55252
0
23801
0
0
0
0
0
14048
0
0
%
0,98
18,25
2,48
11,98
0,19
4,52
12,47
2,15
7,37
0
1,66
0
0
9,34
0,76
0
0,30
0
0
0
0
0
0,19
0
0
brak waloryzacji
m2
%
1,4E+08
4527969
2276865
1787664
1434400
1023156
5609825
817820
1316142
275330
2346748
415165
164527
506651
784936
604598
1507237
399945
428408
2168006
582724
151253
1058385
345881
351689
47,78
46,78
40,86
32,80
20,68
24,49
57,94
11,04
23,86
11,20
37,01
7,83
4,30
7,50
10,81
7,64
19,27
6,39
9,64
22,07
9,00
5,75
14,66
9,38
12,09
Ocena skutków suburbanizacji na ryzyko powodziowe
Szewrański Sz., Kazak J., Szkaradkiewicz M., Sasik J., Flood Risk Factors in Suburban Area in the Context of Climate Change Adaptation Policies – Case Study of
Wroclaw, Poland [w:] Journal of Ecological Engineering Volume 16, Issue 2, Apr. 2015, pages 13–18 DOI: 10.12911/22998993/1854
Ocena skutków suburbanizacji na krajobraz
A – typy krajobrazu
B – podtypy krajobrazu
C – jednostki krajobrazowe
Ocena skutków suburbanizacji w miejscowościach
Budowa modelu oceny skumulowanej
Analizy scenariuszowe przyszłych zmian przestrzennych
Komponent środowiska
S0
S1
S2
S3
Różnorodność biologiczna
1,3171
1,3175
1,3148
1,3362
Ludzie
4,884
4,946
3,434
4,767
Zwierzęta
3,1166
3,1199
3,0912
4,6209
Rośliny
520
670
520
3 460
Woda
0,3227
0,3226
0,3216
0,3211
Powietrze
4,038
3,934
3,976
3,974
Powierzchnia ziemi
262,56
262,56
258,96
262,56
Krajobraz
1,3540
1,3621
1,3560
1,3500
Zasoby naturalne
176,652
176,652
173,744
176,652
Obecne i przyszłe badania
Odporność systemów na antropopresję
Ocena wskaźnikowa skutków środowiskowych powodowanych
procesem suburbanizacji
Jan Kazak, Szymon Szewrański, Małgorzata Świąder
XX OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA – NOWE TENDENCJE W TEORII I PRAKTYCE URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH
Puławy – Lublin, 20-22 czerwca 2016 r.