jak zbudowad autorytet trenera?

JAK ZBUDOWAD AUTORYTET TRENERA?
Efektywnośd pracy czyli umiejętności i wiedza, którą nabywają uczestnicy podczas
szkolenia to fundament na którym trenerzy budują swój autorytet. Doceniane przez
uczestników szkoleo jest także doświadczenie i kompetencje trenera oraz atmosfera pracy.
Jednak bardzo ważnym czynnikiem, często pomijanym w refleksjach nad postawą trenera
jest sama grupa szkoleniowa – jej zachowanie, aktywnośd oraz zaangażowanie. A właśnie od
zespołu ludzi, których trener wziął pod swoją pieczę oraz od ich gotowości do uczenia się,
dzielenia się wiedzą oraz eksperymentowania w dużej mierze zależy efektywnośd samego
trenera. Aby zrozumied rolę grupy w procesie szkolenia należy poznad i zrozumied
mechanizmy podejmowania przez nią wspólnych działao.
Ludzie, którzy uczą się razem, reprezentują różne modele interakcji dlatego nie ma
jednej najlepszej metody pracy z nimi. Trener musi więc wykazad się dużą elastycznością i
wyczuciem, aby stosowad metody adekwatne do potrzeb grupy.
Efektem kilkuletnich globalnych badao Deloitte jest Model As One, który przedstawia
osiem schematów pracy w grupie. Każdy z nich wymaga od trenera innego działania:1
„GOSPODARZ I LOKATORZY – trener jest dośd dyrektywny i odgórnie narzuca strategię prac,
on decyduje o formule pracy i ustala jej zasady, a uczestnicy muszą ich przestrzegad.
ORGANIZATOR SPOŁECZNOŚCI I WOLONTARIUSZE – trener jest bardziej facylitatorem,
oddaje władzę i łączy działania członków grupy, ale jego zaangażowanie i starania przyciągają
innych do sprawy, której się poświęca
DYRYGENT I ORKIESTRA – trener jest autokratyczny, najważniejszy cel orkiestry to dokładne
odegranie nut i precyzyjne przestrzeganie wskazówek dyrygenta. Zadania w grupie są różne
i precyzyjnie rozdzielone.
1
M. Baghai, J. Quigley, As One, Przekształcić indywidualne działanie w pracę zespołu, Studio EMKA, Warszawa
2011
PRODUCENT I DRUŻYNA KREATYWNA – trener moderator. Ma ogólną koncepcję, ale
pozostawia zespołowi wolną rękę. Pomaga w kierowaniu zespołem, chod efekty powstają
w wyniku współpracy i rozwijania kreatywności. Panuje wolnośd wyrażania opinii.
GENERAŁ I ŻOŁNIERZE– władczy trener wydaje rozkazy, wyznacza konkretne zadania.
Ekstremalna forma hierarchii oraz klasyczna kultura dowodzenia i kontroli. Wyraźna rola
i silna tożsamośd w zespole.
ARCHITEKT I BUDOWNICZOWIE– trener wizjoner, przedstawia przekonująca wizję oraz
kieruje ludźmi realizującymi cel. Jego osiągnięcie zależy od innowacyjności, pomysłowości
i wszechstronności budowniczych.
KAPITAN I DRUŻYNA SPORTOWA – pewien ogólny cel istnieje, ale strategie powstają
dopiero na polu gry. Zawodników łączy silne poczucie tożsamości, darzą się sympatią
i zaufaniem. Trener koordynator, nie rządzi, lecz wspiera działania uczestników.
SENATOR I OBYWATELE – trener i uczestnicy wspólnie podejmują decyzje o kierunku
rozwoju ich społeczności. Uczestnicy poważnie traktują swoje obowiązki, trener przestrzega
praw i wartości uczestników, ale nie ma nad nimi większej władzy.”
Trener potrzebuje umied korzystad z każdego z powyżej przedstawionych schematów
i poprzez uważną obserwację potrafid pozyskad uwagę grupy, zwiększając swoją skutecznośd.
Do budowania autorytetu trenera potrzebna jest znajomośd wymienionych archetypów,
ponieważ wiedza ta pozwala doskonalid warsztat trenerski i ułatwia motywowanie
uczestników szkoleo. Co więcej, można wykorzystad ją do aktywowania słuchaczy
i wzbudzania w nich chęci współpracy nastawionej na realizację celów szkoleniowych
i rozwojowych.
Badania Deloitte udowadniają również, że przewaga w występowaniu poszczególnych
archetypów zależy od branży (sektora) z jaką prowadzimy szkolenie, a określone zachowania
są mocno powiązane z kulturą organizacji. Dlatego wiedza w jakim archetypie funkcjonuje
grupa pozwala szybciej zdiagnozowad jej potrzeby oraz odpowiednio dopasowad działania
trenera do uczestników, a to w znaczniej mierze ułatwia budowanie autorytetu trenera.
Dr Agnieszka Zielonka
Akademia JA