doc“Kultura przedsiębiorczości” Dekadę lat 1980. zwyk³o się określać
download 
Reklamacja Transkrypt
“Kultura przedsiębiorczości” Dekadę lat 1980. zwyk³o się określać
30 Geneza ruchu Road Protesters Kultura przedsiêbiorczoci Spo³eczno-polityczne pod³o¿e Wielkiej Brytanii w latach osiemdziesi¹tych i dziewiêædziesi¹tych XX w. Dekadê lat 1980. zwyk³o siê okrelaæ mianem thatcheryzmu, gdy¿ to w³anie premier Margaret Thatcher wraz ze sw¹ konserwatywn¹ polityk¹ wywar³a najistotniejszy wp³yw na spo³eczeñstwo oraz gospodarkê brytyjsk¹ tamtych lat. Priorytetem za³o¿eñ gospodarczych Partii Konserwatywnej by³ wzrost ekonomiczny, który mia³ nast¹piæ dziêki reformom prowadz¹cym do ograniczenia w³asnoci pañstwowej (prywatyzacje) oraz inwestycjom w dziedzinach budownictwa i transportu. Rz¹d doszukiwa³ siê tu szansy na znalezienie nowego bodca dla rozwoju gospodarczego kraju. W ten sposób dosz³o do zainicjowania obszernego programu budowy nowych dróg, który zamierzano zrealizowaæ w zamian za obciêcie rz¹dowych subwencji w innych dziedzinach gospodarki, np. górnictwie. Liberalna polityka podatkowa i ekonomiczna gabinetu premier Thatcher spowodowa³a upadek wielu ma³ych przedsiêbiorstw. Reforma i demonta¿ systemu Geneza ruchu Road Protesters 7. Keith Robbins Zmierzch wielkiego mocarstwa. Wielka Brytania w latach 1870-1992, Ossolineum, Wroc³aw 2000, s.469. 31 pañstwa opiekuñczego, doprowadzi³a do sytuacji, w której wielu ludzi znalaz³o siê w pu³apce d³ugotrwa³ego i zuba¿aj¹cego bezrobocia. Sytuacje tê trafnie charakteryzuje profesor historii Keith Robbins:7 Te same bodce i inicjatywy ogra niczaj¹ce interwencjê pañstwa w sprawy gospodarcze, którymi rz¹d tak siê szczyci³, przyczynia³y siê zarazem do pog³êbiania ró¿nic maj¹tkowych, a tak¿e w zakresie opieki medycznej i spo³ecznej. Te z kolei zwi¹zane by³y z niskim poziomem wykszta³cenia, marnymi szansami ¿yciowymi oraz rozpadem wiêzi rodzinnych, wyra¿aj¹cym siê w szybko rosn¹cej stopie rozwodów (co w spektakularny sposób sta³o siê tak¿e udzia³em rodziny królewskiej) oraz liczby dzieci urodzonych w zwi¹zkach pozama³¿eñskich. Gor¹ce spory wywo³a³a kwestia, do jakiego stopnia dezintegracja rodziny jest przyczyn¹ b¹d skutkiem wielu sporód tych zjawisk. Bezsporne by³y fakty, a te ukazywa³y dramatyczne zmiany. Polityka okrelana mianem Kultury przedsiê biorczoci budzi³a coraz wiêcej kontrowersji. Mimo to Margaret Thatcher w wyborach 1983 roku odnios³a wielki sukces. Sta³o siê tak po czêci dziêki zdecydowanej postawie podczas konfliktu, który w roku 1981 pozwoli³ Brytyjczykom odzyskaæ archipelag Falklandów a po czêci równie¿ dziêki podzia³owi w opozycyjnej Partii Pracy (kilku przywódców labourzystów postanowi³o stworzyæ Partiê Socjaldemokratyczn¹ twór 32 Geneza ruchu Road Protesters krótkotrwa³y, którego powstanie opinia publiczna odebra³a jako dowód radykalizacji Partii Pracy). Recesja gospodarcza zosta³a zahamowana, bezrobocie spad³o, a inflacja osi¹gnê³a najni¿szy poziom od 15 lat. (3,7%) Powodzenie gospodarcze nie sz³o jednak w parze z zadowoleniem spo³ecznym. Napiêcia spo³eczne zwi¹zane z polityk¹ konserwatystów spowodowa³y zamieszki. Wybuch³y one w wiêkszych miastach. Od marca 1984 do marca 1985 trwa³ strajk górników protestuj¹cych przeciwko zamykaniu kolejnych kopalñ. W okresie tym rz¹d przyzna³ policji nadzwyczajne uprawnienia do nadzorowania dzia³alnoci obywateli. Rozwi¹zana zosta³a Rada Wielkiego Londynu, cia³o uznane za zbyt lewicowe. Wzmog³a siê równie¿ przemoc na terenie Pó³nocnej Irlandii, a punktem szczytowym kampanii terroru prowadzonej przez IRA by³ przeprowadzony w roku 1984 zamach na hotel Brighton, w którym zamieszkiwali pos³owie Partii Konserwatywnej, przebywaj¹cy na corocznej konferencji. Apogeum polityki prowadzonej przez premier Thatcher, sta³o siê wprowadzenie nowego, niezwykle kontrowersyjnego podatku komunalnego. Popularnie zwany pog³ównym lub Poll Tax, p³acony mia³ byæ przez wszystkich obywateli w takiej samej wysokoci, bez wzglêdu na ich zamo¿noæ. Decyzja ta wywo³a³a nie tylko kolejne masowe protesty spo³eczne niejednokrotnie prowadz¹ce do brutalnych staræ pomiêdzy Geneza ruchu Road Protesters 33 demonstrantami a policj¹, lecz równie¿ sprzeciw w gronie samych torysów, którzy nie dopucili, aby Margaret Thatcher poprowadzi³a ich do kolejnych wyborów. W roku 1992 kierownictwo partii powierzono Johnowi Majorowi. Partia Konserwatywna wygra³a kolejne wybory. Uzyska³a jednak mniejsz¹ ni¿ za czasów pani Thatcher przewagê w parlamencie. Rz¹dowi Majora nie uda³o siê zapobiec upadkowi miêdzynarodowej roli Wielkiej Brytanii, zahamowaæ kryzysu gospodarczego, niezadowolenia spo³ecznego i narastaj¹cych podzia³ów na tle integracji z Uni¹ Europejsk¹. Pozostaj¹c wiernym zasadom thatcheryzmu, John Major przeprowadzi³ szereg reform. Sprywatyzowa³ miêdzy innymi koleje pañstwowe i s³u¿bê zdrowia. Niew¹tpliwym sukcesem jego polityki by³y próby za³agodzenia konfliktu w Irlandii Pó³nocnej i doprowadzenie do czasowego zawieszenia broni z IRA. Za spraw¹ otwarcia w roku 1994 tunelu pod kana³em La Manche nast¹pi³o pewne ocieplenie stosunków z kontynentem. Wszystkie te dzia³ania nie zapobieg³y jednak narastaj¹cemu niezadowoleniu z rz¹dów konserwatystów. Po osiemnastu latach przewodnictwa tej partii w parlamencie, kolejne wybory wygra³a socjalistyczna Partia Pracy. Oceniaj¹c konserwatywn¹ politykê thatcheryzmu, trzeba przyznaæ, i¿ pomimo spo³ecznie niepopularnych decyzji doprowadzi³a ona do pobudzenia gospo- 34 Geneza ruchu Road Protesters darczego kraju oraz zapobieg³a recesji. Z drugiej jednak strony decyzje antysocjalne wzbudzi³y szerokie niezadowolenie spo³eczne. W konsekwencji konserwatyci utracili w³adzê. Polityka ta doprowadzi³a równie¿ do zwiêkszenia siê procentu ludzi nie nad¹¿aj¹cych za przemianami gospodarczymi, umacniania siê ró¿nic klasowych, pauperyzacji najubo¿szych warstw spo³eczeñstwa oraz dalszej destrukcji rodowiska naturalnego. Kontrowersyjne reformy, takie jak wprowadzenie podatku Poll Tax, wzmog³y tendencje zmierzaj¹ce do powstawania grup spo³ecznych skupionych na obronie w³asnych interesów, wynikaj¹ce z poczucia krzywdy i niesprawiedliwoci spo³ecznej. Na kondycji Wielkiej Brytanii lat osiemdziesi¹tych i dziewiêædziesi¹tych odbi³ swe piêtno tak¿e kryzys to¿samoci zwi¹zany ze schy³kiem Imperium Brytyjskiego. Zwi¹zany z skandalami w rodzinie królewskiej narastaj¹cy antymonarchizm oraz umacniaj¹ca siê pozycja Stanów Zjednoczonych na arenie miêdzynarodowych wydarzeñ (Wielka Brytania zawar³a cis³y sojusz wojskowy z USA) powa¿nie siê do tego przyczyni³. Zagro¿enie dla to¿samoci brytyjskiej opartej na kultywowaniu tradycji nios³y tak¿e szeroko pojête procesy globalizacyjne, wobec których wyizolowane spo³eczeñstwo wyspiarskie musia³o zaj¹æ stanowisko.
