D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia

Sygnatura akt XV GC 906/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W., dnia 4 stycznia 2013 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XV Wydział Gospodarczy w następującym składzie:
Przewodniczący:SSR Jarosław Mądry
Protokolant:Paweł Pietraszek
po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2013 r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z powództwa R. J. (1)
przeciwko (...) S.A. w W.
o zapłatę
I. oddala powództwo.
II. zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Przewodniczący
Sygnatura akt XV GC 906/12
UZASADNIENIE
Pozwem z marca 2012 r. powód R. J. (1) reprezentowany przez swojego pełnomocnika – adwokata wniósł o zasądzenie
na jego rzecz od strony pozwanej (...) S. A. w W. kwoty 28.600,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada
2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.
Uzasadniając zgłoszone żądanie zapłaty pełnomocnik powoda podał, że powód zawarł ze stroną pozwaną
umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego oraz umowę
dobrowolnego ubezpieczenia komunikacyjnego Autocasco. Podniósł, że w dniu 16 listopada 2010 r. powód zgłosił
stronie pozwanej fakt poniesienia szkody w związku z kradzieżą ubezpieczonego pojazdu i domagał się wobec
tej okoliczności wypłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia Autocasco. Wartość szkody została oszacowana
przez rzeczoznawcę – specjalistę do spraw technicznych na kwotę 28.600 zł i była równa wartości rynkowej
skradzionego pojazdu z dnia jego kradzieży. Strona pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania, powołując się
na niespełnienie przez powoda obowiązków wynikających z umowy, co jednakże uczyniła, zdaniem pełnomocnika
powoda, bezzasadnie.
W odpowiedzi na pozew oraz w dalszym piśmie procesowym z dnia 11 czerwca 2012 r. strona pozwana zastępowana
przez swojego pełnomocnika – radcę prawnego wniosła o oddalenie niniejszego powództwa w całości oraz o zasądzenie
od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Przyznała,
że zawarła umowę dobrowolnego ubezpieczenia komunikacyjnego Autocasco pojazdu marki S. (...) o numerze
rejestracyjnym (...) oraz, że w okresie obowiązywania tej umowy miała miejsce szkoda komunikacyjna w postaci
kradzieży przedmiotowego pojazdu. Strona pozwana zarzuciła jednak, że występujący w niniejszej sprawie powód R.
J. (1) nie posiada legitymacji procesowej czynnej. Powodami w niniejszej sprawie winni natomiast być R. J. (2) i J.
P. – wspólnicy spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O. jako, że to oni byli właścicielami skradzionego
samochodu. W dalszej kolejności strona pozwana podała, że nadal podtrzymuje swoje stanowisko w przedmiocie
odmowy wypłaty odszkodowania. Powód bowiem w sposób nienależyty zabezpieczał samochód przed kradzieżą o
czym świadczy fakt, że po zaistnieniu przedmiotowej kradzieży przekazał stronie pozwanej jeden klucz oryginalny i
jeden klucz dorobiony, podczas gdy we wniosku o objęcie go dobrowolnym ubezpieczeniem komunikacyjnym, a także
w formularzu zgłoszenia szkody, deklarował posiadanie dwóch kluczy oryginalnych. Powyższe natomiast skutecznie
zwalnia stronę pozwaną od obowiązku wypłaty odszkodowania. Strona pozwana zakwestionowała ponadto wartość
przedmiotu sporu zarzucając, że wyliczenie szkody nastąpiło w systemie (...)Ekspert, powinno zaś w systemie E..
W piśmie procesowym z dnia 11 czerwca 2012 r. pełnomocnik powoda poinformował, że powodem w niniejszej sprawie
winien być R. J. (2), nie zaś – jak to omyłkowo wskazano w pozwie – R. J. (1), który działał jedynie jako pełnomocnik
R. J. (2). Jednocześnie pełnomocnik powoda podtrzymał żądanie złożonego pozwu oraz związane z nim stanowisko
w sprawie.
W piśmie z dnia 29 czerwca 2012 r. strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.
Postanowieniem z dnia 11 lipca 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu Wydział I Cywilny
na rozprawie sprostował oznaczenie powoda w niniejszej sprawie, w ten sposób że jako powoda oznaczył R. J. (2),
ponadto stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania tutejszemu Sądowi.
Postanowieniem z dnia 4 stycznia 2013 r. tutejszy Sąd uchylił postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia –
Krzyków we Wrocławiu z dnia 11 lipca 2012 r. w przedmiocie sprostowania oznaczenia powoda w niniejszej sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 11 marca 2009 r. R. J. (2) i J. P. jako wspólnicy spółki cywilnej (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O. nabyli od K. B.
pojazd marki S. (...), rok produkcji 2005, o numerze rejestracyjnym (...).
Dowód: umowa kupna-sprzedaży, k. 37 – 38.
Rejestracji przedmiotowego pojazdu na nowego nabywcę dokonała J. P. w dniu 17 marca 2009 r. jedynie na swoje
nazwisko. Pojazd zarejestrowano pod numerem rejestracyjnym (...).
Dowód: umowa kupna-sprzedaży, k. 37-38, kserokopia dowodu rejestracyjnego, k. 39.
W dniu 10 kwietnia 2010 r. R. J. (1) w imieniu J. P. zawarł z (...) S. A. w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych dla samochodu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na okres
od dnia 11 kwietnia 2010 r. do dnia 11 kwietnia 2011 r. oraz umowę indywidualnego ubezpieczenia komunikacyjnego
Autocasco Standard wraz z A. Komfort i (...) na okres od 16 kwietnia 2010 r. do 16 kwietnia 2011 r.
Strony tych umów wskazały, że właściciel pojazdu posiada 2 oryginalne komplety kluczy do pojazdu.
Bezsporne, oraz
Dowód: polisa nr (...), k. 9, wniosek o ubezpieczenie, k. 10 – 11.
W dniu 15 listopada 2010 r. samochód marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został skradziony.
Fakt kradzieży Policji zgłosił R. J. (1).
Postępowanie w przedmiocie kradzieży z włamaniem przedmiotowego samochodu zostało umorzone wobec
niewykrycia sprawcy.
(bezsporne, oraz
Dowód: - zaświadczenie Komisariatu Policji W., k. 12, postanowienie Komisariatu Policji W. o umorzeniu
dochodzenia, k. 23.
W dniu 15 listopada 2010 r. R. J. (2) zgłosił (...) S.A. w W. szkodę komunikacyjną w postaci kradzieży pojazdu z polisy
Autocasco.
W formularzu zgłoszeniowym, datowanym na 16 listopada 2010 r. R. J. (2) wskazał, że posiada 2 klucze do
skradzionego pojazdu, oba zostały mu przekazane przy zakupie oraz, że są to komplety oryginalne, tj. że żaden z nich
nie został dorobiony. R. J. (2) ponadto oświadczył, że skradziony pojazd figuruje w wykazie środków trwałych firmy
(...) s.c.
Wraz z tym formularzem R. J. (2) przedłożył ubezpieczycielowi dwa klucze.
Bezsporne, oraz
Dowód: zgłoszenie szkody komunikacyjnej, k. 13 – 14, dodatkowe informacje o szkodzie, k. 15 – 16, potwierdzenie
przyjęcia szkody k. 17, pismo z dnia 25.11.2010 r., k. 18, pismo z dnia 16.11.2010 r. wraz z fotografią kluczy, k. 40.
Na wniosek J. P. pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został decyzją Starosty Powiatowego w T. z dnia
7 lutego 2011 r. wyrejestrowany z powodu kradzieży.
Dowód: decyzja nr KM.5410.3.38.2011, k. 22.
W toku postępowania likwidacyjnego (...) S.A. w W. ustalało wartości rynkową skradzionego pojazdu.
W dniu 28 stycznia 2011 r. w oparciu o system (...) wartość tego pojazdu brutto na dzień 15 listopada 2010 r. określono
na kwotę 28.600 zł.
W dniu 31 stycznia 2011 r. dokonano wyceny w oparciu o system E., według której została sporządzona polisa
ubezpieczeniowa. Wartość pojazdu brutto na dzień 15 listopada 2010 r. określono na kwotę 27.000 zł.
Obie wyceny wykonał specjalista do spraw likwidacji szkód, sprawdził zaś w dniu 3 lutego 2011 r. specjalista do praw
technicznych – rzeczoznawca.
Dowód: wycena nr (...), k. 19, arkusz do wyceny (...), k. 20, wycena nr 473, k. 21.
W dniu 11 lutego 2011 r. (...) S. A. w W. poinformowało J. J. i R. J. (2) o braku podstaw do wypłaty odszkodowania z
polisy Autocasco w związku z kradzieżą pojazdu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). W prezentowanym przez
ubezpieczyciela stanowisku wskazano, że w przypadku szkody polegającej na utracie pojazdu wypłata odszkodowania
uzależniona jest od przekazania ubezpieczycielowi najpóźniej w następnym dniu po głoszeniu szkody kluczy do
pojazdu, kart kodowych, pilotów, których posiadanie zostało odnotowane przy zawieraniu umowy. W toku czynności
likwidacyjnych ujawniono zaś, że do akt szkody poszkodowany przedłożył dwa klucze, z których jeden był kluczem
oryginalnym, drugi zaś nieoryginalnym, choć przy zawieraniu umowy poszkodowany deklarował posiadanie dwóch
oryginalnych kompletów kluczy.
Na skutek odwołania J. P. od powyższej decyzji (...) S.A. w W. w piśmie z dnia 5 stycznia 2012 r. poinformowało, że
podtrzymuje decyzję w przedmiocie odmowy wypłaty odszkodowania.
Dowód: pismo z dnia 11.02.2011 r., k. 35 – 36, odwołanie od decyzji z dnia 11.02.2011 r., k. 31 – 33, wezwanie do
udzielenia informacji, k. 30, skarga wraz z wnioskiem o podjęci interwencji, k. 28 – 29, pismo z dnia 5.01.2012 r., k.
26 – 27, ogólne warunki ubezpieczenia pojazdów – Autocasco, k. 55 – 66.
W dniu 7 marca 2011 r. K. B. oświadczył, że na podstawie umowy kupna-sprzedaży z dnia 11 marca 2009 r. wydał
nabywcom R. J. (2) i J. P. – wspólnikom spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O. pojazd marki S. (...),
rok produkcji 2005, tylko z jedynym oryginalnym kluczem.
Dowód: oświadczenie z dnia 7.03.2011 r., k. 34.
Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Powód domagał się w niniejszej sprawie zapłaty odszkodowania za skradziony samochód marki S. (...) o numerze
rejestracyjnym (...) ubezpieczony u strony pozwanej. Strona pozwana odmówiła zaś wypłaty odszkodowana
zarzucając, że po pierwsze – powód nie posiada w niniejszej sprawie legitymacji procesowej czynnej, a po drugie, że
istnieją okoliczności, które wyłączają jej odpowiedzialność.
W rozpatrywanej sprawie bezsporne było zawarcie umowy ubezpieczenia Autocasco pojazdu marki S. (...) o numerze
rejestracyjnym (...), a także fakt kradzieży tegoż pojazdu w okresie trwania tej umowy. Strony niniejszego sporu nie
kwestionowały również tego, że właścicielami skradzionego pojazdu byli R. J. (2) i J. P. jako wspólnicy spółki cywilnej
pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O., a ubezpieczającym pojazd – J. P..
Zauważyć należało, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego
wywodzi skutki prawne. Przepisowi temu odpowiada treść art. 232 k.p.c., według którego strony obowiązane są
wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, w niniejszej sprawie na
powodzie spoczywał ciężar udowodnienia istnienia po jego stroni zasadności dochodzonego roszczenia, zaś na stronie
pozwanej – z racji sformułowanych zarzutów – w pierwszej kolejności ciężar udowodnienia braku legitymacji czynnej
powoda do jego dochodzenia i wykazania w ten sposób, że nie spełnia on warunków uprawniających go do otrzymania
od strony pozwanej świadczeń z tytułu umowy ubezpieczenia AC pojazdu S. (...).
Ponieważ posiadanie przez strony legitymacji czynnej i biernej w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której
istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, zarówno w postaci czynnej jak i biernej,
prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo, zarzut strony pozwanej w przedmiocie braku legitymacji
czynnej po stronie strony powodowej należało rozstrzygnąć w pierwszej kolejności.
Wskazać należy, że legitymacja procesowa to uprawnienie do poszukiwania ochrony prawnej w konkretnej sprawie,
przy czym literatura przedmiotu rozróżnia legitymację procesową czynną i bierną. Pierwsza z nich dotyczy strony
powodowej i oznacza uprawnienie do wszczęcia i prowadzenia procesu, druga zaś dotyczy strony pozwanej i uzasadnia
występowanie w procesie w charakterze pozwanego. Legitymacja procesowa to zatem uprawnienie konkretnego
podmiotu (legitymacja czynna) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu oznaczonemu
podmiotowi (legitymacja bierna) wypływające z prawa materialnego.
Zgodnie z art. 805 § k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego
przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający
zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl art. 805 § 2 pkt 1 k.c. świadczenie zakładu ubezpieczeń podlega
w szczególności na zapłacie, przy ubezpieczeniu majątkowym, określonego odszkodowania, za szkodę powstałą
wskutek przewidzianego w umowie wypadku. W myśl powyższego uregulowania zakład ubezpieczeń zobowiązany
jest do zapłaty odszkodowania za powstałą szkodę, w przypadku, gdy ziści się przypadek przewidziany w umowie
ubezpieczenia, a ubezpieczający jest zobowiązany zapłacić składkę.
Z dowodów zebranych w niniejszej sprawie wynikało, że umowę ubezpieczenia AC pojazdu S. (...) o numerze
rejestracyjnym (...) zawarli (...) S. A. w W. (jako ubezpieczyciel) i J. P. (jako ubezpieczający), a przedmiotowy
samochód należał do R. J. (2) i J. P. jako wspólników spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O.. Stan
faktyczny sprawy wskazywał też na to, że doszło do wypadku objętego ryzykiem ubezpieczeniowym, bowiem wskutek
kradzieży z włamaniem doszło do utraty ubezpieczonego samochodu.
W świetle powyższych ustaleń stanu faktycznego tutejszy Sąd uznał, że to nie R. J. (1) służy w niniejszej sprawie
legitymacja czynna procesowa, tj. prawo domagania się przed sądem realizacji roszczeń z umowy ubezpieczenia AC,
a R. J. (2) i J. P. – wspólnikom spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O., przy czym Sąd nie miał
wątpliwości, że to właśnie R. J. (1) występował w przedmiotowej sprawie jako powód. Działający w jego imieniu
profesjonalny pełnomocnik konsekwentnie traktował go jako stronę wytaczającą przedmiotowe powództwo, podał
jego dokładne dane identyfikacyjne (pełne imię i nazwisko oraz aktualny adres zamieszkania), wnosił też o jego
przesłuchanie w charakterze strony i to wreszcie R. J. (1) podpisał pełnomocnictwo procesowe udzielone adw. J. K.
(k.8). Wskazane w pozwie żądanie zasądzenia dochodzonej kwoty na rzecz powoda R. J. (1) pełnomocnik podtrzymała
również na pierwszej rozprawie w dniu 28 maja 2012 r. Dopiero w odpowiedzi na pismo pełnomocnika pozwanej
z dnia 11 czerwca 2012r., pismem z tegoż dnia pełnomocnik zmieniła osobę powoda, określając, że doszło do jej
„omyłkowego określenia” (k.85). Co ważne, w przedmiotowym piśmie poza innym określeniem powoda, przedłożone
nowe pełnomocnictwo (k.96), a na rozprawie w dniu 4 stycznia R. J. (2) wskazał, że zamieszkuje w O. przy ulicy (...)
(taki też adres wynika z dokumentacji ubezpieczeniowej (np. Zgłoszenie szkody komunikacyjnej – k.13) a nie przy ulicy
(...), gdzie zamieszkuje R. J. (1) – co dodatkowo wskazuje, że pozew został wniesiony w imieniu R., a nie R. J. (2). Jeśli
zatem można w przedmiotowej sprawie mówić o omyłce, to jest to omyłka zawiniona przez pełnomocnika powoda
i skutkująca uznaniem braku legitymacji czynnej i oddaleniem powództwa. Brak jest także podstaw jakichkolwiek
podstaw procesowych do sprostowania oznaczenia powoda przez Sąd.
Gdyby jednak nawet przyjąć, że pełnomocnik powoda mógł skutecznie sprostować oznaczenie powoda w niniejszej
sprawie, tj. podstawiając w miejsce R. J. (1) osobę R. J. (2) to i tak należało uznać, że także i R. J. (2) nie posiadałby
w niniejszej sprawie legitymacji procesowej czynnej i nie mógłby domagać się skutecznie zapłaty odszkodowania
z zawartej ze stroną pozwaną umowy ubezpieczenia. Ubezpieczony samochód należało bowiem do R. J. (2) i J.
P. jako wspólników spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O.. W piśmiennictwie przeważa zaś
pogląd, że w sprawach o zasądzenie wierzytelności należącej do majątku wspólnego łączy wspólników spółki cywilnej
współuczestnictwo materialne konieczne, oparte na wspólności praw i obowiązków, wynikające z istoty stosunku
prawnego (art. 72 § 1 pkt 1 i 2 k.c.). Występuje tu bowiem jednakowa sytuacja prawna tych osób ze względu na treść
żądania i potrzebę rozciągnięcia na nich skutecznej ochrony prawnej. Zresztą w przepisach dotyczących spółki nie
ma postanowień upoważniających poszczególnych wspólników do samodzielnego dochodzenia praw przysługujących
spółce. Artykuły 865 i 866 k.c. normujące uprawnienie do prowadzenia spraw spółki dotyczy reprezentacji wspólników
mających łączną legitymację procesową, a prawo to nie legitymuje wspólnika do działania we własnym imieniu i
na własną rzecz. Konsekwencją współuczestnictwa koniecznego czynnego jest zatem istnienie łącznej legitymacji
procesowej, wymagającej występowania w sprawie wszystkich uprawnionych wspólników w charakterze powodów
(por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 r. w sprawie III CZP 130/10, OSNC 2011/9/100).
Mając powyższe na uwadze, skoro występujący w sprawie powód nie posiadał legitymacji procesowej czynnej do
dochodzenia roszczenia z tytułu zapłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia AC, zawartej ze stroną pozwaną,
niniejsze powództwo należało oddalić, o czym na podstawie przywołanej regulacji prawnej orzeczono w punkcie I
wyroku.
Zawarte w pkt II wyroku rozstrzygnięcie o kosztach oparto zaś o treść art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona
przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw.
Mając na względzie wynik sprawy stronie pozwanej należał się od powodowa zwrot poniesionych kosztów procesu,
na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 2400,00 zł, ustalone zgodnie z § 2 i
§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz uiszczona opłata skarbowa od pełnomocnictwa w
wysokości 17,00 zł.
Z:
1. odnot.
2. odpis uzasadnienia proszę doręczyć peł. powoda.