Wydanie 8, marzec 2011 r. - Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im

EkoTechProdukt Newsletter
Wydanie 8, marzec 2011 r.
Szanowni Czytelnicy,
w tym wydaniu:
 Ocena jakości i wł
aściwoś
ci prozdrowotnych owoców otrzymanych w ramach
projektu EkoTechProdukt – Pakiet Badawczy PB7
 popularyzacja Projektu
Zespółredakcyjny
Ocena jakości i wł
aściwości
prozdrowotnych owoców
Jak
wskazują tytuł
y
zadań
badawczych
celem
prowadzonych badań jest ocena szeroko rozumianej
jakoś
ci
owoców
produkowanych
metodami
Wś
ród pakietów wyodrębnionych w ramach projektu pt.
ekologicznymi.
„Opracowanie innowacyjnych produktów i technologii dla
pochodzące z plantacji i sadów prowadzonych zgodnie
ekologicznej uprawy roś
lin sadowniczych” znajduje się
z zasadami integrowanej produkcji (IP).
pakiet
badawczy
ił
aś
ciwoś
ci
(PB7)
poś
wię
cony
prozdrowotnych
ocenie
owoców
Tł
em
w
doś
wiadczeniu
są owoce
jakoś
ci
otrzymanych
metodami ekologicznymi. W jego ramach sąrealizowane
trzy zadania badawcze:
7.1. Ocena jakoś
ci i trwał
oś
ci przechowalniczej owoców
pochodzą
cych z upraw ekologicznych.
7.2. Zawartoś
ćskł
adników prozdrowotnych w owocach
i ich zmiany podczas przechowywania.
7.3. Bezpieczeństwo spoż
ycia owoców obję
tych projektem.
Zgodnie z zał
oż
eniami projektu badaniami obję
to trzy
gatunki roś
lin sadowniczych:
– jabł
oń(odmiany Topaz i Ariwa – Fot. 1 i 2),
Fot. 2. Jabł
ka odmiany Ariwa (D. Kruczyńska)
– wiś
nia (odmiany Debreceni Bötermö i Sabina),
– truskawka (odmiany Elsanta i Honeoye).
Realizacja wyodrę
bnionych w pakiecie zadańbadawczych
pozwoli na identyfikację różnic jakoś
ciowych owoców,
wynikających
z
zastosowanej
i posł
uż
y mię
dzy
innymi
zagospodarowania
owoców
do
technologii
uprawy,
opracowania
wytworzonych
strategii
metodami
ekologicznymi. Istotnym elementem zagospodarowania
owoców jest ocena ich trwał
oś
ci przechowalniczej oraz
wystę
powania
waż
nym
chorób
czynnikiem
zawartoś
ci
W badaniach
przechowalniczych.
oceny
związków
szczególny
trwał
oś
ci
mineralnych
nacisk
jest
jest
w
Ponadto
analiza
owocach.
poł
oż
ony
na
oznaczenie zawartoś
ci zwią
zków powszechnie uznanych
Fot. 1. Jabł
ka odmiany Topaz (D. Kruczyńska)
za
prozdrowotne
w
owocach
metodami ekologicznymi, czyli
wyprodukowanych
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 • marzec 2011
2
– polifenoli, w tym barwników antocyjanowych mających
Na podstawie uzyskanych wyników nie stwierdzono
wpł
yw na cechy jakoś
ciowe i wartoś
ć biologiczną
wyraź
nego wpł
ywu technologii produkcji na jakoś
ć
owoców (kwasy fenolowe, flawonoidy);
i dojrzał
oś
ćowoców. Zmiany ocenianych cech w odstę
pie
– związków mających istotne znaczenie z ż
ywieniowego
czasu
mię
dzy
kolejnymi
zbiorami
był
y podobne
punktu widzenia: cukrów prostych, sacharozy oraz
w jabł
kach pochodzą
cych z produkcji ekologicznej oraz
kwasu askorbinowego (witaminy C).
z IP.
Zaobserwowano
zawartoś
ci
Poza oceną jakoś
ci i wartoś
ci prozdrowotnej owoców
pozyskanych
w
ramach
bezpieczeństwo ich
projektu
polifenolowych
w
owocach
pochodzących z upraw ekologicznych.
oceniane
podstawie analizy
W sezonie 2010 kontynuowano badania mają
ce na celu
porównanie owoców pochodzących z obu ocenianych
cię
ż
kich
technologii
azotanów
i
na
tendencję wy ż
szej
pozostał
oś
ci ś
rodków ochrony roś
lin i zawartoś
ci metali
oraz
spoż
ycia
jest
związków
jednak
azotynów.
Okreś
lenie
uprawy.
Do
badań wł
ączono
również
pozostał
oś
ci ma przede wszystkim na celu potwierdzenie
truskawki z trzech plantacji prowadzonych zgodnie
stosowanej
z zasadami
technologii
uprawy,
ponieważ
jak
produkcji
ekologicznej
(owoce
powszechnie wiadomo w ekologicznej produkcji nie są
wyprodukowane w ramach pakietu badawczego PB5).
dopuszczone syntetyczne ś
rodki ochrony.
Analizowano
plantacjach
wpł
yw
(10
zabiegów
zastosowanych
kombinacji
na
doś
wiadczalnych
obejmują
cych nawoż
enie i ochronę
) na ich jakoś
ć
i trwał
oś
ćw symulowanym obrocie towarowym. Wyniki
wstę
pnych badań wskazują na silny wpł
yw lokalizacji
plantacji
i
terminu
zbioru
na
jakoś
ć owoców.
Zaobserwowano również pewne tendencje zwią
zane
z wpł
ywem
zastosowanych
preparatów
na
cechy
jakoś
ciowe truskawek, ale dotychczasowe wyniki nie
pozwalająna wyciągnię
cie ogólnych wniosków.
Wyniki prowadzonych badań zaprezentowano w 2010
roku podczas LIII Ogólnopolskiej Konferencji Ochrony
Roś
lin Sadowniczych: Ochrona upraw sadowniczych
Fot. 3. Przygotowywanie jednolitej partii zmielonych
truskawek do badańmedycznych (J. Markowski)
wś
wietle nowych wymogów UE. (25-26 lutego 2010 r.
w Ossie), 2nd International Conference “Effect of Pre- and
Post-harvest Factors on Health Promoting Components
Badania w ramach pakietu PB7 rozpoczę
to w sezonie
and Quality of Horticultural Commodities (24-25 maja
2009. Ich gł
ównym celem był
a ocena zróż
nicowania cech
2010 r. w Skierniewicach) oraz na XLVI Ogólnopolskiej
jakoś
ciowych, trwał
oś
ci przechowalniczej i zawartoś
ci
Naukowej Konferencji Sadowniczej „Nauka Praktyce"
skł
adników
(29-30 wrześ
nia 2010 r. w Skierniewicach).
prozdrowotnych
oraz
bezpieczeństwa
spoż
ycia owoców pochodzących z obu technologii.
Niestety w sezonie 2009 nie udał
o siępozyskaćowoców
truskawek z ekologicznej uprawy, dlatego porównano
cechy
jakoś
ciowe
prowadzonych
owoców
metodami
z
dwóch
plantacji
konwencjonalnymi.
W przypadku wiś
ni odmiany Debreceni Bötermö oraz
jabł
ek odmian Topaz i Ariwa owoce zebrano zarówno
z sadów ekologicznych, jak i prowadzonych metodąIP.
Zgodnie z zał
oż
eniami projektu w celu zaobserwowania
zmian cech jakoś
ciowych owoców w czasie dojrzewania
każ
dy gatunek/odmianęzbierano przynajmniej dwa.
Fot. 4. Porcje jednostkowe po 500 g przygotowane
i przechowywane w -25 °C (J. Markowski)
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 •marzec 2011
3
M a r k o w s k i J., M i e s z c z a k o w s k a -Fr ą
c M.,
R u t k o w s k i K.P., M a t u l s k a A., W a w r z y ńc z a k
A., R o z p a r a E. 2010. The quality of Debreceni
Bötermö cherries grown under organic or integrated
conditions. Book of Abstracts 2nd International
Conference “Effect of Pre- and Post-harvest Factors on
Health Promoting Components and Quality of
Horticultural Commodities. May 24-25, 2010 r.,
Skierniewice, Poland: 43.
Matulska
A.,
Markowski
J.,
M i e s z c z a k o w s k a -F r ąc M., W a w r z y ńc z a k A.,
R u t k o w s k i K.P. 2010. The influence of production
system (organic and integrated) and orchard location on
quality of ‘Topaz’ apples. Book of Abstracts 2nd
International Conference “Effect of Pre- and Post-harvest
Factors on Health Promoting Components and Quality of
Horticultural
Commodities.
May
24-25,
2010,
Skierniewice, Poland: 42.
M i s z c z a k A., P o p i ńs k a W., R u t k o w s k i K.P.,
R o z p a r a E. 2010. Content of calcium, nitrates and
pesticides residues in apples and sour cherries grown in
organic and integrated fruit production orchards. Book of
Abstracts 2nd International Conference “Effect of Pre-
and Post-harvest Factors on Health Promoting
Components and Quality of Horticultural Commodities.
May 24-25, 2010, Skierniewice, Poland: 44.
R u t k o w s k i K.P., M a r k o w s k i J., M i s z c z a k A.,
M a t u l s k a A., W a w r z y ńc z a k A., K r u c z y ńs k a
D.E. 2010. Porównanie jakoś
ci owoców pochodzących z
certyfikowanych sadów ekologicznych oraz prowadzonych
metodami integrowanej produkcji. Mat. XLVI Ogólnopol.
Nauk. Konf. Sadow. "Nauka Praktyce" Skierniewice 29-30
wrześ
nia 2010 r. Referaty: 113-114.
Matulska
A.,
Markowski
J.,
M i e s z c z a k o w s k a -F r ąc M., W a w r z y ńc z a k A.,
K r u c z y ńs k a D.E., R u t k o w s k i K.P. 2010. Jakoś
ć
jabł
ek odmiany Ariwa w zależ
noś
ci od technologii uprawy
(ekologiczna i IP) oraz lokalizacji sadu. Mat. XLVI
Ogólnopol. Nauk. Konf. Sadow. "Nauka Praktyce"
Skierniewice 29-30 wrześ
nia 2010 r. Postery: 91-92
P o p i ńs k a W., K o r c M., K o w a l c z y k H.,
R u t k o w s k i K.P., M i s z c z a k A. 2010. Zawartoś
ć
azotanów i azotynów w owocach róż
nych gatunków. Mat.
LIII Ogólnopol. Konf. Ochrony Roś
lin Sadow. Ochrona
upraw sadowniczych w ś
wietle nowych wymogów UE.
Ossa, 25-26 lutego 2010 r.: 186-187
Fot. 5. Etapy przygotowywania próbek do badańnad alergennoś
ciątruskawek (J. Markowski)
Bardzo
istotną aktywnoś
cią w
przygotowywanie
owoców
do
ramach
PB7
jest
badań medycznych
Tak rozdrobnione owoce rozważ
ano dokł
adnie po 500 g
i pakowano (okoł
o 2400 porcji jednostkowych) – Fot. 4.
prowadzonych w ramach pakietu PB8 (zespoł
y kierowane
Również w
2010
przez prof. dr. hab. n. med. Dariusza Nowaka i prof. dr
alergennoś
cią owoców przygotowano jednolite partie
hab. n. farm. DarięOrszulak-Michalak z Uniwersytetu
truskawek
Medycznego w Łodzi – konsorcjanta w projekcie).
ekologicznej oraz integrowanej. Badania sąprowadzone
odmian
roku
na
Elsanta
potrzeby
i
badań nad
Honeoye
z
uprawy
na modelu zwierzę
cym (ś
wince morskiej) w ramach PB8
W 2010 roku na potrzeby oceny wpł
ywu spoż
ywania
na
Uniwersytecie
truskawek (odmiany Honeoye) wytworzonych metodami
przygotowania materiał
u o odpowiedniej granulacji,
ekologicznymi na kondycję zdrowotną konsumentów
owoce
przygotowano okoł
o 1200 kg owoców (po ok. 600 kg
dwustopniowo, a następnie pakowane (Fot. 5). Wyniki
z technologii IP i z plantacji prowadzonych zgodnie
badań medycznych będą przedstawione w jednym
z zasadami produkcji ekologicznej). Truskawki po zbiorze
z kolejnych numerów Newslettera.
w
stanie
Medycznym
zamroż
enia
w
Łodzi.
był
y
W
celu
rozdrabniane
był
y myte i wstę
pnie osuszane, a nastę
pnie mroż
one
i przechowywane w warunkach mroź
ni (-25 °C) do czasu
rozpoczę
cia
bezpoś
rednio
badań
medycznych.
poprzedzają
cym
W
badania
tygodniu
owoce
rozdrabniano w stanie zamroż
enia. W celu ujednolicenia
partii jednorazowo rozdrabniano okoł
o 35 kg truskawek
i mieszano w specjalnie przygotowanym naczyniu (Fot. 3).
dr Krzysztof P. Rutkowski, dr Jarosł
aw Markowski,
dr Artur Miszczak, mgr inż
. Aneta Matulska
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 • marzec 2011
4
„EKO JAKOŚĆROKU 2010”
Ogólnopolskiej
Konferencji
Truskawkowej.
Dyplom
Kapituł
a Programu przyznał
a tytuł
wręczył Pan prof. dr hab. Franciszek Adamicki –
JAKOŚĆ ROKU 2010 dla Instytutu
Kierownik Instytutu Ogrodnictwa.
Sadownictwa
Szczepana
i
Kwiaciarstwa
Pieniąż
ka
ekologia
za
w
dla
ekologicznej
im.
kategorii:
„Opracowanie
innowacyjnych
i technologii
23 marca 2011 r. w Skierniewicach, podczas otwarcia
produktów
uprawy
roś
lin
TytułJAKOŚĆ ROKU przyznawany jest w kategoriach:
produkt,
usł
uga,
innowacja
i
ekologia.
Dyplomy
i statuetki, podczas uroczystej Gali Finał
owej, odebrali
przedstawiciele blisko 170 przedsię
biorstw i instytutów
sadowniczych” oraz przyznał
a prawo do bezterminowego
badawczych z cał
ej Polski. Konkurs program JAKOŚĆ
i swobodnego
ROKU powstał5 lat temu i jest najwię
kszym w Polsce
posł
ugiwania
się logotypem
„EKO
JAKOŚĆROKU 2010”.
konkursem
Dyplom „EKO JAKOŚĆROKU 2010” zostałwręczony
przez organizatorów na ręce prof. dr hab. Edwarda
Żurawicza –
badawczych
p.o.
w
za-cy
Dyrektora
zakresie
ds.
naukowo-
sadownictwa
Instytutu
Ogrodnictwa, podczas uroczystej Gali Finał
owej V edycji
Programu „JAKOŚĆ ROKU 2010”, która odbył
a się
10 marca
w
Przekazanie
hotelu
Arsenal
dyplomu
Palace
w
Chorzowie.
kierownikowi
projektu
‘EkoTechProdukt’ – Pani dr Lidii Sas-Paszt nastą
pił
o
projakoś
ciowym.
Pomysł
odawcą
i organizatorem jest katowicka Agencja Kreatywna Public
PR,
wydawca
Biznes
Raportu,
ukazującego
się
w Dzienniku Gazecie Prawnej oraz dodatku Economy Life
w
Rzeczpospolitej.
Za
przedsię
wzię
cia odpowiada
i Certyfikacji
SA,
merytoryczną
stronę
Polskie Centrum Badań
najstarsza
instytucja
państwowa
zajmująca się w naszym kraju kwestiami związanymi
z jakoś
cią
.
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 • marzec 2011
5
Z Życia Projektu
W pierwszym kwartale 2011 roku projekt badawczy
EkoTechProdukt – pt. „Opracowanie innowacyjnych
produktów i technologii dla ekologicznej uprawy roś
lin
sadowniczych” uczestniczyłw szeregu krajowych targach
i konferencjach sadowniczych na których prezentowano
i popularyzowano
zał
oż
enia
oraz
wyniki
uzyskane
w ramach realizacji zadańbadawczych tego projektu.
XVI Ogólnopolskie Spotkanie Sadowników
w Grójcu
Grójec, 29 stycznia 2011 r.
Targi Sadownictwa i Warzywnictwa
Warszawa, 5-6 stycznia, 2011 r.
LIV Ogólnopolska Konferencja Ochrony Roślin
Sadowniczych
Centrum Konferencyjne w Ossie, 23-24 lutego 2011 r.
VII Międzynarodowe Targi Agrotechniki
Sadowniczej
Warszawa, 14-15 stycznia 2011 r.
Ogólnopolska Konferencja Truskawkowa
Skierniewice, 23 marca 2011 r.
6
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 • marzec 2011
Szkolenie w ramach dział
alności
Projektu ‘EkoTechProdukt’
Upowszechnianie wyników
i dobrych praktyk w zakresie
ekologicznej produkcji owoców
i materiał
u szkół
karskiego.
W dniu 23 marca 2011 r. w Instytucie Ogrodnictwa
w Skierniewicach
odbył
o się szkolenie
uczestniczył
a grupa
50
studentów
i
w
którym
pracowników
naukowych z Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego
w Olsztynie. Uczestnicy szkolenia wysł
uchali wykł
adów
prowadzonych
przez
pracowników
naukowych
realizują
cych projekt ‘EkoTechProdukt’ oraz zapoznali się
z
doś
wiadczeniami
prowadzonymi
w
kompleksie
szklarniowym i w Pracowni Rizosfery IO.
Fotografie autorstwa Ryszard Sabuda.
Program szkolenia
1. Poprawa efektywnoś
ci ekologicznej produkcji owoców
2. Pokaz
i materiał
u szkół
karskiego trzech najważ
niejszych, pod
badanych na roś
linach sadowniczych w ramach projektu
innowacyjnych ś
rodków proekologicznych
wzglę
dem gospodarczym, w Polsce wybranych gatunków
'EkoTechProdukt" – prof. dr hab. Zygmunt S. Grzyb i mgr
roś
lin sadowniczych (jabł
oń, wiś
nia i truskawka) –
Wojciech Piotrowski
realizowana w ramach projektu ‘EkoTechProdukt’ –
3. Efekty
dr Lidia Sas-Paszt
ekologicznych stosowanych w produkcji szkół
karskiej
dział
ania
innowacyjnych
produktów
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 • marzec 2011
drzewek jabł
oni i wiś
ni –
Zygmunt S. Grzyb i mgr
7
7. Zwiedzanie Pracowni Rizosfery IO, prezentacja badań
Wojciech Piotrowski
prowadzonych w pracowni – mgr PawełTrzciński
4. Zakł
adanie i prowadzenie doś
wiadczeńw rizoboksach
8.
w celu okreś
lenia wpł
ywu biopreparatów organicznych
sadowniczych – dr Elż
bieta Rozpara
stosowanych w ekologicznej uprawie na wzrost i rozwój
systemu korzeniowego oraz częś
ci nadziemnej jabł
oni –
dr Mirosł
aw Sitarek
problemy
ekologicznej uprawy
roś
lin
9. Projekt ‘EkoTechProdukt’ - szansą na zwię
kszenie
produkcji ekologicznych owoców w Polsce – dr Elż
bieta
Rozpara
5. Badanie wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego
truskawek oraz cał
ych roś
lin traktowanych róż
nymi
biostymulatorami
Gł
ówne
ekologicznymi
w
warunkach
szklarniowych w rizoboksach – dr Mirosł
aw Sitarek
6. Mikroorganizmy wspomagające wzrost i planowanie
roś
lin – mgr Paweł
Trzciński
10. Zachowanie dawnych odmian drzew owocowych –
mgr Grzegorz Hodun
11. Wizyta w Sadzie Pomologicznym IO, zwiedzanie
kolekcji drzew owocowych, pokaz szczepienia – mgr
Grzegorz Hodun
Kalendarium najbliższych wydarzeń
III Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej
i Agroturystyki AGROTRAVEL
Kielce, 15-17 kwietnia 2011
Warsztaty Ekologiczne w Sadzie Doś
wiadczalnym
w Nowym Dworze – Parceli
Nowy Dwór-Parcela, 16 czerwca 2011 r.
DzieńOtwartych Drzwi w Sadzie Doświadczalnym
Instytutu Ogrodnictwa w Dąbrowicach
ZD Dąbrowice, 2 czerwca 2011 r.
Jubileuszowa XL Sesja Naukowa Komitetu Nauk
o Żywności Polskiej Akademii Nauk
"Tradycja i nowoczesnoś
ćw żywnoś
ci i żywieniu"
Warszawa, 30 czerwca - 1 lipca 2011 r.
Wszystkim Czytelnikom i Współ
pracownikom
Radosnych Ś
wi ą
t Wielkanocnych
ż
yczy
Kierownictwo projektu EkoTechProdukt
8
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 8 • marzec 2011
Kontakt
Kierownik projektu: dr Lidia Sas-Paszt, tel.: 46 834 5235, e-mail: [email protected]
Koordynator projektu: dr Eligio Malusa, e-mail: [email protected]
Biuro projektu:
mgr Agnieszka Peł
ka, tel. 46 834 53 06, e-mail: [email protected]
mgr Barbara Klimczyk, tel. 46 834 53 06, e-mail: [email protected]
Działpromocji i upowszechniania projektu:
dr Barbara Michalczuk, tel.: 46 832 57 50, e-mail: [email protected]
Egzemplarz bezpł
atny współ
finansowany przez UnięEuropejskąze ś
rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach Dział
ania 1.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Poddział
anie 1.3.1.