Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi
Transkrypt
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi
Wykład jest przygotowany dla II semestru kierunku Elektronika i Telekomunikacja. Studia II stopnia Dr inż. Małgorzata Langer ZARZĄDZANIE SIECIAMI TELEKOMUNIKACYJNYMI Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w projekcie „Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń – zintegrowany rozwój Politechniki Łódzkiej – zarządzanie Uczelnią, nowoczesna oferta edukacyjna i wzmacniania zdolności do zatrudniania osób niepełnosprawnych” Zadanie nr 30 – Dostosowanie kierunku Elektronika i Telekomunikacja do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy 90-924 Łódź, ul. Żeromskiego 116, tel. 042 631 28 83 www.kapitalludzki.p.lodz.pl Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Cel przedmiotu • Program przedmiotu „Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi” ma za zadanie wskazać najważniejsze aspekty zarządzania w telekomunikacji, planowania i projektowania architektury systemów i środków zarządzania. • Powiemy o: - istniejącej standaryzacji, - kierunkach rozwoju i różnicach w koncepcjach • Omówimy: - przykładowe sposoby monitorowania - stosowane środki zapobiegawcze - śledzenie i kontrolę ścieżki zasobów w sieci i ich przydzielanie klientom lub rodzajom usług - kwestie bezpieczeństwa - wskaźniki dotyczące jakości i dostępności Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 2 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM PRZEDMIOTU • Wstęp. Podstawowe definicje. Zarządzane zasoby, środki zarządzania, operator • Regulacje techniczne i normy. Bariery techniczne • Elementy Prawa Telekomunikacyjnego • Standaryzacja w ramach: – International Telecommunication Union – Internet Engineering Task Force – European Telecommunication Standards Institute – TeleManagement Forum Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 3 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ... • Warstwy zarządzania i obszary zarządzania • Cykl życia systemów; przeżywalność systemów i sieci • Systemy zapewnienia jakości • Wskaźniki dostępności i jakości usługi przewidywane w standardach • Ochrona informacji w zarządzaniu sieciami telekomunikacyjnymi • Zarządzanie bezpieczeństwem Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 4 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zalecana literatura • Treść norm obowiązujacych w telekomunikacji; Prawo Telekomunikacyjne Ustawa z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z dnia 6 IX 2000 r.); inne obowiązujące przepisy; zaktualizowane w 2004r.; ostatnia aktualizacja z września 2012. • Gilbert Held, „Network Management. Techniques, Tools and Systems”, John Wiley & Sons, 1999 Eric Bauer i inni, „Practical System Reliability”, John Wiley & Sons, 2009 Wojciech Molisz, „Przeżywalność sieci teleinformatycznych i telekomunikacyjnych”, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, 2002 Materiały dostępne w Internecie UDOSTĘPNIONE MATERIAŁY WYKŁADOWE • • • • Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 5 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Definicja • Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi odnosi się do działań, metod, procedur oraz narzędzi, które umożliwiają działanie i pracę, administrowanie, utrzymywanie w sprawności i konserwację oraz dostarczanie usług i zapewnienie wymaganych systemów (przy możliwości zachowania odpowiednich wskaźników jakości). • ISO Telecommunications Management Network model: “FCAPS - Fault, Configuration, Accounting (Administration), Performance and Security” Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 6 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Inna definicja zarządzania siecią • • Jest to proces wykorzystania sprzętu i oprogramowania przez wyszkolony personel, w celu - monitorowania stanu elementów sieci oraz jej urządzeń i złożonych obiektów, - ankietowania użytkowników końcowych i personelu operatorów oraz - wdrażania zalecanych działań dla eliminowania postojów i/lub - ulepszania działania usług telekomunikacyjnych, jak też - prowadzenia zadań administracyjnych związanych z działaniem sieci Zarządzanie siecią obejmuje: - zarządzanie konfiguracją i zmianami konfiguracji - zarządzanie awariami i problemami - zarządzanie działaniem i rozwojem sieci - zarządzanie bezpieczeństwem i dostępem - zarządzanie rozliczaniem kosztów i wystawianiem rachunków - zarządzanie środkami trwałymi w zasobach sieci Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 7 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Działanie i praca Stan płynnego i niezakłóconego dostarczania usług i systemów – możliwy jest tylko przy monitorowaniu sieci, aby zauważyć i zdefiniować problemy najszybciej, jak to możliwe – najlepiej, zanim dotkną one użytkowników Administrowanie Śledzenie i kontrola ścieżki zasobów w sieci i ich przydzielania klientom lub rodzajom usług. Obejmuje „gospodarowanie” (housekeeping), niezbędne by utrzymać kontrolę nad siecią. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 8 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Utrzymywanie w sprawności i konserwacja • • • dokonywanie napraw i aktualizacji – np. przy wymianie zużytego lub popsutego sprzętu. środki zapobiegawcze – np. kontrolne okresowe przeglądy i regulacje drobne rekonfiguracje Zapewnienie systemów i dostarczenie usług Taka konfiguracja sieci, aby była możliwa dana usługa, np. zapewnienie klientowi możliwość wideokonferencji Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 9 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Telekomunikacja • nadawanie, odbiór lub transmisję informacji, niezależnie od ich rodzaju, za pomocą przewodów, fal radiowych bądź optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną; Świadczenie usług telekomunikacyjnych • wykonywanie usług za pomocą własnej sieci, z wykorzystaniem sieci innego operatora lub sprzedaż we własnym imieniu i na własny rachunek usługi telekomunikacyjnej wykonywanej przez innego dostawcę usług Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 10 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zasoby sieci telekomunikacyjnych • Sprzęt (hardware), oprogramowanie (software), posiadane licencje, struktura, laboratoria, pracownicy oraz know – how umożliwiające świadczenie usług przesyłania informacji (w tym głosu, plików, obrazu, itp.) w sposób analogowy lub cyfrowy, w czasie rzeczywistym lub bez tego kryterium Operator • podmiot uprawniony na podstawie ustawy lub zezwolenia do zakładania i używania sieci, linii, urządzeń telekomunikacyjnych, a także do świadczenia usług telekomunikacyjnych (Dz. U. z dnia 15 grudnia 1990 r. Art. 2. pkt. 9) – PO RAZ PIERWSZY ZNIESIONO MONOPOL PAŃSTWA I WPROWADZONO POJĘCIE OPERATORA Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 11 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Operator w prawie polskim, c.d. • przesłanki dla utworzenia tzw. operatora wirtualnego - "rozumie się przez to podmiot uprawniony do świadczenia usług telekomunikacyjnych na mocy ustawy lub koncesji lub działający na podstawie zezwolenia" (Ustawa po zmianach: Dz. U. z dnia 6 czerwca 1995 r.) • Ustawa z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z dnia 6 IX 2000 r. Art. 2. pkt. 12) wprowadziła pojęcie operatora jako: "przedsiębiorcę, uprawnionego na podstawie odrębnych przepisów do wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzącego działalność polegającą na eksploatacji sieci publicznej lub świadczeniu usług telekomunikacyjnych w sieci publicznej". Wprowadziła ona również pojęcie operatora publicznego, określonego jako: "operatora wykonującego działalność telekomunikacyjną na podstawie zezwolenia telekomunikacyjnego". Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 12 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Obecnie obowiązująca jest (ostatnie aktualizacje wrzesień 2012): • Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 3 VIII 2004 r.) wprowadza pojęcie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, poprzez co rozumie się: " przedsiębiorcę lub inny podmiot uprawniony do wykonywania działalności gospodarczej na podstawie odrębnych przepisów, który wykonuje działalność gospodarczą polegającą na dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub świadczeniu usług telekomunikacyjnych, przy czym przedsiębiorca telekomunikacyjny, uprawniony do: a) świadczenia usług telekomunikacyjnych, zwany jest dostawcą usług, b) dostarczania publicznych sieci telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących, zwany jest operatorem". • W listopadzie 2010r. Ministerstwo Infrastruktury przedłożyło projekt nowej Ustawy Prawo Telekomunikacyjne (obecnie w konsultacjach) Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 13 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Operator Operator telekomunikacyjny to każdy podmiot, posiadający własną sieć telekomunikacyjną (infrastrukturę teletechniczną), na bazie której, świadczone są usługi przez tego operatora lub dostawcę usług. Usługami tymi są w szczególności: transmisja głosu; transmisja danych; dostęp do Internetu; usługi pochodne do wymienionych wcześniej lub bazujące na nich. Operatorzy telekomunikacyjni to także podmioty gospodarcze, które nie posiadają własnej infrastruktury lecz bazują na infrastrukturze telekomunikacyjnej innego operatora - są to tak zwani operatorzy wirtualni. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 14 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Usługa powszechna • • Operatorowi nie wolno odmówić świadczenia usługi powszechnej Usługa powszechna obejmuje - usługi telefoniczne, z wyłączeniem usług dostępu do sieci, - usługi faksowe oraz - usługi transmisji danych w paśmie fonicznym za pomocą modemów świadczone przez operatorów publicznych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych, wraz ze świadczeniami dodatkowymi, polegającymi na: a) udzielaniu informacji o numerach abonentów, zwanym dalej „usługą biura numerów”, b) udogodnieniach dla osób niepełnosprawnych, c) dostarczaniu, na pisemne żądanie abonenta, szczegółowego wykazu wykonanych mu usług telekomunikacyjnych, • Usługa telefonu komórkowego, w rozumieniu ustawy, nie jest usługa powszechną Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 15 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Operator dominujący • • • • Przynajmniej 40% udziału w rynku Po kilkumiesięcznych sporach prawnych Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji formalnie uznał Telekomunikację Polską SA za operatora dominującego na polskim rynku w 2001r. Dla prawie 11 milionów abonentów TP SA oznacza to przede wszystkim to, że wszelkie zmiany w cenniku usług telekomunikacja musi przedstawiać prezesowi Urzędu Regulacji. Operator znaczący – przynajmniej 25% udziału w rynku Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 16 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Sieć telekomunikacyjna • systemy transmisyjne oraz urządzenia komutacyjne lub przekierowujące, a także inne zasoby, które umożliwiają nadawanie, odbiór lub transmisję sygnałów za pomocą przewodów, fal radiowych, optycznych lub innych środków wykorzystujących energię elektromagnetyczną, niezależnie od ich rodzaju; • Dostarczanie sieci telekomunikacyjnej - przygotowanie sieci telekomunikacyjnej w sposób umożliwiający świadczenie w niej usług, jej eksploatację, nadzór nad nią lub umożliwianie dostępu telekomunikacyjnego Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 17 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Połączenie sieci • fizyczne i logiczne połączenie publicznych sieci telekomunikacyjnych użytkowanych przez tego samego lub różnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, celem umożliwienia użytkownikom korzystającym z usług lub sieci jednego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego komunikowania się z użytkownikami korzystającymi z usług lub sieci tego samego lub innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego albo dostępu do usług dostarczanych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego; • Połączenie sieci stanowi szczególny rodzaj dostępu telekomunikacyjnego realizowanego pomiędzy operatorami; Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 18 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Dostęp telekomunikacyjny • korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych, udogodnień towarzyszących lub usług świadczonych przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, na określonych warunkach, celem świadczenia usług telekomunikacyjnych, polegające w szczególności na: a) łączeniu urządzeń telekomunikacyjnych, w tym na dostępie do lokalnej pętli abonenckiej oraz urządzeń i usług niezbędnych do świadczenia usług w lokalnej pętli abonenckiej, b) dostępie do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej, c) dostępie do odpowiednich systemów oprogramowania, w tym do systemów wspomagających eksploatację, d) dostępie do translacji numerów lub systemów zapewniających analogiczne funkcje, e) dostępie do sieci telekomunikacyjnych, w tym na potrzeby roamingu, f) dostępie do systemów dostępu warunkowego, g) dostępie do usług sieci wirtualnych; Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 19 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Infrastruktura telekomunikacyjna • urządzenia telekomunikacyjne, oprócz telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, oraz w szczególności linie, kanalizacje kablowe, słupy, wieże, maszty, kable, przewody oraz osprzęt, wykorzystywane do zapewnienia telekomunikacji; Konsument • osoba fizyczna wnioskująca o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych lub korzystającą z takich usług dla celów niezwiązanych bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub wykonywaniem zawodu; Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 20 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Interoperacyjność usług • zdolność sieci telekomunikacyjnych do efektywnej współpracy w celu zapewnienia wzajemnego dostępu użytkowników do usług świadczonych w tych sieciach; Kolokacja • udostępnianie fizycznej przestrzeni lub urządzeń technicznych w celu umieszczenia i podłączenia niezbędnego sprzętu operatora podłączającego swoją sieć do sieci innego operatora lub korzystającego z dostępu do lokalnej pętli abonenckiej Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 21 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Lokalna pętla abonencka • obwód łączący zakończenie sieci bezpośrednio z punktem dostępu do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, w szczególności z przełącznicą główną lub równoważnym urządzeniem; Lokalna podpętla abonencka • obwód łączący zakończenie sieci z pośrednim punktem dostępu do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, w szczególności z koncentratorem lub innym urządzeniem dostępu pośredniego do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej; Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 22 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Komunikat • każda informacja wymienianą lub przekazywaną między określonymi użytkownikami za pośrednictwem publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych; • nie obejmuje on informacji przekazanej jako część transmisji radiowych lub telewizyjnych transmitowanych poprzez sieć telekomunikacyjną, z wyjątkiem informacji odnoszącej się do możliwego do zidentyfikowania abonenta lub użytkownika otrzymującego informację Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 23 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tajemnica telekomunikacyjna • Tajemnica komunikowania się w sieciach telekomunikacyjnych („tajemnica telekomunikacyjna”), obejmuje: 1) dane dotyczące użytkownika; 2) treść indywidualnych komunikatów; 3) dane transmisyjne, które oznaczają dane przetwarzane dla celów przekazywania komunikatów w sieciach telekomunikacyjnych lub naliczania opłat za usługi telekomunikacyjne, w tym dane lokalizacyjne, które oznaczają wszelkie dane przetwarzane w sieci telekomunikacyjnej wskazujące położenie geograficzne urządzenia końcowego użytkownika publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych; Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 24 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tajemnica telekomunikacyjna 4) dane o lokalizacji, które oznaczają dane lokalizacyjne wykraczające poza dane niezbędne do transmisji komunikatu lub wystawienia rachunku; 5) dane o próbach uzyskania połączenia między zakończeniami sieci, w tym dane o nieudanych próbach połączeń, oznaczających połączenia między telekomunikacyjnymi urządzeniami końcowymi lub zakończeniami sieci, które zostały zestawione i nie zostały odebrane przez użytkownika końcowego lub nastąpiło przerwanie zestawianych połączeń Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 25 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego … • Zakazane jest zapoznawanie się, utrwalanie, przechowywanie, przekazywanie lub inne wykorzystywanie treści lub danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną przez osoby inne niż nadawca i odbiorca komunikatu, chyba że: 1) będzie to przedmiotem usługi lub będzie to niezbędne do jej wykonania; 2) nastąpi za zgodą nadawcy lub odbiorcy, których dane te dotyczą; 3) dokonanie tych czynności jest niezbędne w celu rejestrowania komunikatów i związanych z nimi danych transmisyjnych, stosowanego w zgodnej z prawem praktyce handlowej dla celów zapewnienia dowodów transakcji handlowej lub celów łączności w działalności handlowej; 4) będzie to konieczne z innych powodów przewidzianych ustawą lub przepisami odrębnymi. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 26 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego … • Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych jest uprawniony do przetwarzania następujących danych dotyczących użytkownika będącego osobą fizyczną: 1) nazwisk i imion; 2) imion rodziców; 3) miejsca i daty urodzenia; 4) adresu miejsca zameldowania na pobyt stały; 5) numeru ewidencyjnego PESEL - w przypadku obywatela Rzeczypospolitej Polskiej; Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 27 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego … 6) nazwy, serii i numeru dokumentów potwierdzających tożsamość, a w przypadku cudzoziemca, który nie jest obywatelem państwa członkowskiego albo Konfederacji Szwajcarskiej – numeru paszportu lub karty pobytu; 7) zawartych w dokumentach potwierdzających możliwość wykonania zobowiązania wobec dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych wynikającego z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Za zgodą użytkownika będącego osobą fizyczną, może przetwarzać inne dane tego użytkownika w związku ze świadczoną usługą, w szczególności numer konta bankowego lub karty płatniczej, adres korespondencyjny użytkownika, jeżeli jest on inny niż adres miejsca zameldowania na pobyt stały tego użytkownika, a także adres poczty elektronicznej oraz numery telefonów kontaktowych. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 28 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego … • Dane o lokalizacji mogą być przetwarzane wyłącznie dla celów niezbędnych do świadczenia usług o wartości wzbogaconej. • Podmioty działające w imieniu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego mogą włączyć się do trwającego połączenia, jeżeli jest to niezbędne do usunięcia awarii, zakłóceń lub w innym celu związanym z utrzymaniem sieci telekomunikacyjnej lub świadczeniem usługi telekomunikacyjnej, pod warunkiem sygnalizacji tego faktu osobom uczestniczącym w połączeniu. • Zamieszczenie w spisie danych identyfikujących abonenta będącego osobą fizyczną może nastąpić wyłącznie po uprzednim wyrażeniu przez niego zgody na dokonanie tych czynności. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 29 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wybrane zapisy Prawa Telekomunikacyjnego • Art. 172. • 1. Zakazane jest używanie automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. • 2. Przepis ust. 1 nie narusza zakazów i ograniczeń dotyczących przesyłania niezamówionej informacji handlowej wynikających z odrębnych ustaw. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 30 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wybrane zapisy Prawa Telekomunikacyjnego Art. 179 3. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, z zastrzeżeniem …, jest obowiązany do: 1) zapewnienia warunków technicznych i organizacyjnych dostępu i utrwalania, zwanych dalej „warunkami dostępu i utrwalania”, umożliwiających jednoczesne i wzajemnie niezależne: a) uzyskiwanie przez Policję, Straż Graniczną, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Żandarmerię Wojskową, Centralne Biuro Antykorupcyjne i wywiad skarbowy, zwane dalej „uprawnionymi podmiotami”, w sposób określony w ust. 4b, dostępu do: — przekazów telekomunikacyjnych, nadawanych lub odbieranych przez użytkownika końcowego lub telekomunikacyjne urządzenie końcowe, — posiadanych przez przedsiębiorcę danych związanych z przekazami telekomunikacyjnymi, o których mowa …, Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 31 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Organy administracji łączności • Organami administracji łączności są - minister właściwy do spraw łączności (Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji – od listopada 2011r. – Michał Boni) - i Prezes UKE (Urzędu Komunikacji Elektronicznej). – Magdalena Gaj • Prezes UKE jest organem regulacyjnym w dziedzinie rynku usług telekomunikacyjnych i pocztowych Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 32 Wybrane cele regulacyjne dla sieci i usług łączności elektronicznej Parlamentu Europejskiego i Rady Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego • Spójność prawodawstwa w skali UE • Zapewnienie Przedsiębiorcom pełnej konkurencji na wolnym rynku łączności elektronicznej • Wyższy poziom ochrony praw Konsumentów, w tym wolnego wyboru ofert Przedsiębiorców poprzez nieskrępowany dostęp do informacji Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zagadnienie: • Najważniejsze aktualności z UE dot. telekomunikacji Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 34 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Sieci telekomunikacyjne - poziomy • • • • • • Duże kraje posiadają trzy poziomy sieci – odzwierciedlone w numeracji, np. Francja – podzielona na 4 obszary – następnie na sieć międzymiastową – następnie strefową Średnie i mniejsze kraje (w tym Polska) mają dwupoziomową strukturę Sieć strefowa jest to sieć w jednej strefie numeracyjnej. W strefie numeracyjnej numer nie może się powtarzać W ruchu międzymiastowym w Polsce obowiązywał system numeracji jawnej ze stałym wskaźnikiem; abonent dla uzyskania połączenia z abonentem innej centrali musiał przekazać najpierw wskaźnik międzycentralowy a potem numer wywoływanego abonenta. W takim systemie numeracji wskaźniki przyporządkowane poszczególnym centralom określają w sposób jawny terytorialne dane abonenta. W systemie numeracji skrytej wskaźnik międzycentralowy jest integralną częścią numeru abonenta i jest przekazywany do centrali zawsze niezależnie od położenia abonenta – obecnie obowiązuje w TP S.A., zawsze w sieciach komórkowych. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 35 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bariery techniczne • • • • • Producent (dostawca usługi) musi dopasować (zmodyfikować) swój produkt do wymogów dotyczących bezpieczeństwa, zdrowia, ochrony środowiska czy konsumentów. Rząd może nałożyć obowiązkowe REGULACJE TECHNICZNE Organizacje pozarządowe mogą nałożyć środki nieobowiązkowe, czyli NORMY Z FORMALNEGO PUNKTU WIDZENIA STANDARDY LUB NORMY (pojęcia zamienne) MAJĄ CHARAKTER NIEOBOWIĄZKOWY I SĄ STOSOWANE DOBROWOLNIE PRZEZ WYTWÓRCÓW LUB WYMAGANE PRZEZ KONSUMENTÓW W praktyce produkty i usługi, które nie spełniają danej normy mogą nie być dopuszczone do normalnego kanału dystrybucji, nie zostać ubezpieczone, dopuszczone do oferty przetargowej itd. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 36 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Regulacje techniczne • TBT – technical barier to trade – konieczność spełnienia obowiązkowych regulacji technicznych czy formalnie nieobowiązkowych norm wymusza poniesienie dodatkowych kosztów; stąd pojęcia „Regulacje techniczne” i „Bariery techniczne w handlu” są traktowane zamiennie. • W 2004 r. Polska przystąpiła do Unii Europejskiej – do jednolitego rynku, na którym obowiązują zharmonizowane regulacje techniczne lub zasada wzajemnego uznawania „właściwości” towarów wytworzonych przez innych producentów unijnych. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 37 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Standaryzacja • Dla zwiększenia efektywności telekomunikacji minister właściwy do spraw łączności może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić do stosowania wymagania i zalecenia międzynarodowe o charakterze specjalistycznym, w tym dotyczące bezpieczeństwa i prawidłowości telekomunikacji, gospodarowania numeracją, częstotliwościami oraz zasobami orbitalnymi, (PRZEPISY MIĘDZYNARODOWE) ustanawiane w szczególności przez: Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 38 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego [Z Ustawy Prawo Telekomunikacyjne] … 1. Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU); 2. Europejską Konferencję Administracji Pocztowych i Telekomunikacyjnych (CEPT); 3. Europejski Komitet do spraw Normalizacji Elektrotechniki (CENELEC); 4. Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną (IEC); 5. Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 39 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Najczęściej przywoływane międzynarodowe organizacje standaryzacyjne w telekomunikacji – – – – International Telecommunication Union Internet Engineering Task Force European Telecommunication Standards Institute TeleManagement Forum Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 40 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ITU - International Telecommunication Union Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny Powstała w 1865 r. w Paryżu jako International Telegraph Union. Najstarsza na świecie organiza cja międzynarodowa. Obecnie – jedna z organizacji wyspecjalizowanych ONZ (z siedzibą w Genewie) Głównymi zadaniami ITU są standaryzacja i zarządzanie pasmem radiowym Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 41 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ITU - członkowstwo • Do ITU należą państwa (ponad 190); Polska została członkiem ITU w 1921 roku. Państwa członkowskie ONZ mogą stać się członkami Związku poprzez przystąpienie do Konstytucji i Konwencji Związku oraz złożenie dokumentu akcesyjnego u Sekretarza Generalnego Organizacji. • Członkowie sektorowi - przedsiębiorstwa funkcjonujące na rynku telekomunikacyjnym i radiokomunikacyjnym. Obecnie status taki ma ponad 600 firm z różnych krajów. Z Polski należą: Telekomunikacja Polska S.A., Polkomtel S.A., Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 42 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ITU - Sektory • ITUT – T – Sektor Normalizacji i Telekomunikacji (odpowiedzialny m.in, za wprowadzenie NGN – next generation network) • ITUT – R – Sektor Radiokomunikacji • ITUT – D – Sektor Rozwoju Telekomunikacji (sztandarowy projekt ITU – D – regionalne mechanizmy współpracy, których celem jest wzmacnianie zdolności kapitału ludzkiego w poszczególnych regionach - centra doskonalenia (Centres of Excellence). Obecnie istnieją 52 centra doskonalenia na całym świecie, Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 43 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ITU - WŁADZE • Konferencja Pełnomocników - najwyższy organ polityczny; zbiera się co cztery lata i określa głównie kierunki polityki, ustala plany finansowe organizacji oraz wybiera członków Rady. (Ostatnia Konferencja odbyła się w listopadzie 2006r.) • Rada (dawniej Rada Administracyjna) – organ wykonawczy. Kadencja Rady trwa 4 lata, a członkami Rady mogą być jedynie państwa członkowskie organizacji. W kadencji 2006 – 2010 Rada liczy 46 członków. Polska nie jest aktualnie członkiem Rady • Sekretariat Generalny - biuro administrujące zasobami i działalnością ITU, kierowane przez Sekretarza Generalnego, wybieranego na 4 lata. Obecnie jest to pan Hamadoun I. Toure z Mali. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 44 IETF - Internet Engineering Task Force (Inżynieryjna Grupa do Zadań Internetu) Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego • • • Nieformalna organizacja (IETF nie posiada żadnej formalnej władzy), międzynarodowe stowarzyszenie osób zainteresowanych ustanawianiem standardów technicznych i organizacyjnych w Internecie IETF ma charakter otwarty i może do niego przystąpić każda zainteresowana osoba. IETF organizuje 3 razy w roku spotkania plenarne, na które może przyjechać każdy i zabrać głos w dyskusji. Uczestnictwo w spotkaniach wiąże się tylko z opłaceniem kosztów uczestnictwa, tak jak to ma miejsce na konferencjach naukowych. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 45 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego IETF – c.d. • Ponieważ, oprócz organizowania spotkań plenarnych, z działalnością IETF nie wiążą się żadne bezpośrednie koszty, organizacja ta nie posiada osobowości prawnej, księgowości itp. Formalnie spotkania IETF są organizowane przez Internet Society, które posiada swoją strukturę, osobowość prawną i formalnie wybierane władze, ale nie ma żadnego bezpośredniego wpływu na działania IETF. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 46 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego IETF • • • • Prace prowadzone przez IETF mają decydujący wpływ na kształt przyszłości Internetu IETF generuje specjalny rodzaj dokumentów zwanych „Request for Comments” (RFC), w których zawarte są definicje dużej części standardów i protokołów internetowych (jak np. protokołu IP, TCP, SMPT, IMAP Spotkania plenarne IETF przynoszą pewien, minimalny dochód (który formalnie jest dochodem Internet Society), z którego jest opłacane funkcjonowanie kilkuosobowego sekretariatu IETF W strukturze są Grupy Robocze – o luźnej strukturze, z moderatorem grupy mailingowej związanej z daną grupą roboczą. W grupach roboczych wypracowuje się wspólne stanowisko w danej sprawie (lub kilka stanowisk), które jest (są) następnie przekazywane rodzajowi ciała decyzyjnokoordynującego IETF - IESG (Internet Engineering Steering Group). Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 47 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego IETF - IESG (Internet Engineering Steering Group). • Nieformalna, wybierana przez członków grup roboczych według specjalnego klucza, grupa ekspertów, których zadaniem jest koordynować prace grup roboczych, sprawdzać poprawność techniczną RFC produkowanych przez grupy robocze, podejmować ostateczne decyzje w przypadku sporów, jeśli takie zdarzą się w grupach roboczych oraz sprawdzać czy całość prac prowadzonych we wszystkich grupach roboczych jest kompatybilna • Jedyną realną „władzą” jest oficjalne „zatwierdzanie” produkowanych przez grupy RFC. Odbywa się to przez głosowanie wszystkich dyrektorów tematów (członków IESG), przy czym wystarczą tylko 2 głosy przeciw, aby dane RFC odrzucić Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 48 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego IANA – Internet Assigned Numbers Authority • Ciało wyłonione z IETF (formalnie nie jest jego częścią) , którego celem jest uzgadnianie powstałych w IETF „standardów” z ICANN - Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (amerykańską rządową agencją odpowiedzialną za ogólny nadzór nad przyznawaniem i rejestracją domen Internetowych) • Odpowiedzialne za uruchomienie i nadzór nad DNS (Domain Name System) (mechanizmu przyznawania adresów domen internetowych i nadzorowania serwerów DNS) Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 49 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ETSI - European Telecommunication Standards Institute • Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych niezależny instytut standaryzacyjny – dla norm mających na celu stworzenie europejskiego rynku telekomunikacyjnego. • Prywatne stowarzyszenie typu „non-profit” działające zgodnie z prawem francuskim (z siedzibą we Francji); działa od 1988 roku; współtwórcą była Komisja Europejska • Skupia instytucje zajmujące się opracowywaniem telekomunikacyjnych norm • Obecnie ETSI obejmuje około 800 członków z całego świata (pełnych – z Polski 2, stowarzyszonych i obserwatorów) Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 50 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego TeleManagement Forum • • • Światowe stowarzyszenie wiodących producentów, mające na celu poprawę wydajności działalności dostawców usług telekomunikacyjnych i ich dostawców Ponad 700 członków w 75 krajach Organizacja prowadzi badania przemysłowe, tworzy nowe wskaźniki (benchmarks), standardy oprogramowania i interfejsów, poradniki właściwej praktyki (best practice guidebooks), prowadzi szkolenia itd. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 51 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Harmonizowanie prawa 24 kwietnia 2002 – Parlament Europejski i Rada zatwierdzili pakiet dyrektyw stanowiących ramy regulacyjne dla sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywy 21, 22, 19, 20, 58) „…ustanawia zharmonizowane ramy prawne dla świadczenia usług łączności elektronicznej, sieci łączności elektronicznej, urządzeń towarzyszących i usług(…)” „…określa m.in. prawa i obowiązki operatorów, harmonizuje zasady dostępu do rynku oraz określa zadania krajowych organów regulacyjnych w tym zakresie (…)” „…określa prawa użytkowników, w szczególności w zakresie dostępu do usługi powszechnej, charakteryzującej się określoną jakością i przystępną ceną (…)” „… harmonizacja przepisów dotyczących zezwoleń na udostępnianie wszelkich sieci i usług łączności elektronicznej (…)” :…regulacja zagadnień przetwarzania danych osobowych (…)” Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 52 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego … 11 grudnia 2006 - KUE wydała decyzję ustanawiającą wykaz norm i specyfikacji dotyczący sieci i usług łączności elektronicznej (w tym jakości usług) Każdego roku poszczególne kraje (obwieszczenie Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego) przedstawiają spis zharmonizowanych norm • • Przykład: Na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i Nr 227, poz. 1367) oraz zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275, z późn. zm. 1) ) ogłasza się wykazy opublikowanych Polskich Norm (PN) według stanu na dzień 30 czerwca 2012 r. wprowadzających europejskie normy zharmonizowane na mocy: I. Dyrektyw …. Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 53 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego … 6 maja 2009 - PE i Rada ogłosiła rezolucję legislacyjną dotycząca wspólnego stanowiska Rady w sprawie zmiany dyrektyw: 2002/22/WE, 2002/58/WE i rozporządzenia WE nr 2006/2004 25 listopada 2009 - PE i Rada zatwierdził pakiet dyrektyw: 2002/21/WE, 2002/19/WE, - 2009/140/WE zmieniająca - 2009/136/WE zmieniająca 2002/22/WE, 2002/58/WE - rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów • 2010: w sprawie harmonizacji warunków korzystania z widma radiowego na potrzeby usług łączności ruchomej na pokładach statków (usługi MCV) w Unii Europejskiej Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 54 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego pakiet dyrektyw: - 2009/140/WE składał się z: • 1) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1211/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. ustanawiającego Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) oraz Urząd • • oraz dwóch dyrektyw: 2) dyrektywy tzw. „Lepszych Uregulowań Prawnych" (Better Regulation) - dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/140/WE z dnia 25 listopada 2009 r. zmieniająca dyrektywę ramową (2002/21/WE), dyrektywę o dostępie (2002/19/WE) oraz dyrektywę o zezwoleniach (2002/20/WE), 3) dyrektywy tzw. „Praw Obywateli" (Citizen's Rights) - dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/136/WE z dnia 25 listopada 2009 r. zmieniająca dyrektywę o usłudze powszechnej (2002/22/WE) oraz dyrektywę o prywatności i łączności elektronicznej (2002/58/WE). • Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 55 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Decyzja Komisji Europejskiej (D.Urz. UE L 86/11) ustanawiająca wykaz norm i specyfikacji dotyczący sieci i usług łączności elektronicznej oraz urządzeń i usług towarzyszących Załącznik Rozdział VII: Jakość usług (End - User) • • • ETSI EG 202 009-1 -2 -3 ETSI EG 202 057-1 -2 -3 -4 ITU-T G.1020 (jakość głosu w IP) Poziom usług (Kategorie jakości usług multimedialnych) • ITU-T G.1010 • ITU-T Y.1541 (obiektywne parametry sieci dla usług IP) • ETSI TS 123 107 (koncepcja i architektura QoS) Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 56 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Otwarty Internet oznacza dostępność Klientów: • do zasobów infrastruktury • do usług • do aplikacji • do treści Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 57 Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Neutralność Sieci Koncepcja polegająca na takim zarządzaniu ruchem w sieci, by zagwarantować efektywne korzystanie z sieci oraz zapewnić odpowiednią, wymaganą jakość świadczonych usług. Z neutralnością sieci związane są: • przeszkody dla Klientów przy zmianie dostawcy, • praktyki blokowania i ograniczania ruchu i informowania o tym Klientów, • równe traktowanie wszystkich strumieni danych niezależnie od ich pochodzenia czy przeznaczenia • dostęp do przejrzystych informacji nt. ofert i faktycznej jakości usług • konkurencja na rynku łączności elektronicznej Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi, część 1 58 KONIEC CZĘŚCI PIERWSZEJ Prezentacja multimedialna współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w projekcie Dr inż. Małgorzata Langer ZARZĄDZANIE SIECIAMI TELEKOMUNIKACYJNYMI „Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń – zintegrowany rozwój Politechniki Łódzkiej – zarządzanie Uczelnią, nowoczesna oferta edukacyjna i wzmacniania zdolności do zatrudniania osób niepełnosprawnych” Zadanie nr 30 – Dostosowanie kierunku Elektronika i Telekomunikacja do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy 90-924 Łódź, ul. Żeromskiego 116, tel. 042 631 28 83 www.kapitalludzki.p.lodz.pl