Rok 2010

EGZAMIN WSTĘPNY DO GIMNAZJUM NR 2 PRZYMIERZA RODZIN
CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA
[wersja egzaminu z 24.04.2010 r. – usunięto puste miejsca na odpowiedzi]
Imię i nazwisko………………………………………………..
dysleksja
CZĘŚĆ I
CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM
Średniowieczne budynki
W Europie średniowiecznej wielu władców i rycerzy budowało zamki warowne. Droga do
kaŜdego zamku, tak dla przyjaciół jak i wrogów, prowadziła przez nie zabudowany pas
„ziemi niczyjej”. Typowy średniowieczny zamek obronny był otoczony murami i fosą.
Bogatsze budowle otoczone były murem pełnym, z cegieł lub kamienia. Takie mury
budowano długo. W zamkach warownych mury obronne mogły mieć nawet dziesięć metrów
wysokości i sześć metrów grubości, a ich długość sięgała dwustu metrów, czyli dwa razy
więcej niŜ obwód boiska piłkarskiego.
Mury zwieńczone były blankami, które osłaniały straŜe, pełniące na murach wartę. Głębokie
przerwy między blankami umoŜliwiały zasypywanie najeźdźcy strzałami. Mur zewnętrzny
stanowił pierwszą linię obrony.
Jeśli nieprzyjaciel wdarł się na mury obrońcy mogli wycofać się do baszt w naroŜnikach
murów. Baszty nie miały okien, a jedynie wąskie otwory zwane strzelnicami.
Zamek otaczała głęboka fosa
wypełniona wodą. Jedyna droga
do wnętrza zamku prowadziła
przez most zwodzony, który
opuszczano nad fosą. Po
przekroczeniu fosy gość stawał
przed Ŝelazną, opuszczaną kratą.
Następnie przejeŜdŜał przez
szereg wewnętrznych
dziedzińców, z których kaŜdy
miał własne mury i wieŜe. Mały
zamek mógł mieć tylko jeden taki
dziedziniec. W międzymurzu
wielkich zamków mieściły się
chaty rzemieślników, stajnie,
spichlerze, piekarnia, pralnia i
ogrody. Dopiero po przekroczeniu
muru wewnętrznego, gość
dostawał się do wnętrza zamku i mógł przywitać gospodarza. Jeśli najeźdźcy takŜe udało się
dotrzeć do tego miejsca, napotykał najsilniej umocnioną część zamku – śródszaniec zwany
donŜonem albo stołpem. WyróŜnia się dwa jego zasadnicze rodzaje: wzniesiony na planie
koła oraz prostokąta z pomieszczeniami mieszkalnymi na dole (np. Tower w Londynie).
Dodatkową obronę zapewniały baszty- wysunięte z muru wieŜe warowne. tak jest
zbudowanej w XIV w. Bastylii w ParyŜu. Charakterystyczną cechą zarówno mieszkalnoobronnych donŜonów, jak i ściśle obronnych stołpów było połoŜenie wejścia do wnętrza na
1
znacznej wysokości, nieraz dochodzącej do kilkunastu metrów ponad poziomem dziedzińca.
Do niewielkich przewaŜnie otworów drzwiowych prowadziły schody z nietrwałego budulca,
drewna, które w razie potrzeby moŜna było usunąć bądź spalić – wówczas wieŜa była
uniezaleŜniona od innych elementów zamku warowni, co dawało szansę na stawianie
dalszego oporu, nawet po zajęciu reszty obiektów przez wroga.
DonŜon w zamku w Lublinie
Domy mieszkalne miały niekiedy szkielet drewniany przypominający konstrukcję namiotu
oraz ścianki z plecionki z cienkich witek lub trzciny obrzuconej gliną i tynkiem. Wykończony
dom lub część zamku ozdabiano dekoracyjnymi belkami i drewnianymi rzeźbami. W
stromych dachach umieszczano kominy, składające się z kanału dymowego, którym
odprowadzane są spaliny z paleniska, oraz wystającego ponad połać dachową komina
właściwego z nasadą na szczycie. Kominy mogły stanowić zagroŜenie dla średniowiecznych
budowli nie mniejsze niŜ najeźdźcy.
1. Czy donŜon jest: (0-1)
a) budynkiem mieszkalnym
b) wieŜą obronną wewnątrz dziedzińca zamkowego
c) wieŜą obronną w murach zamkowych
d) ozdobnym wykończeniem wieŜy
2. Napisz własnymi słowami do czego słuŜyły blanki w średniowiecznych budowlach.
(0-1)
3. Według autora tekstu obwód boiska piłkarskiego wynosi: (0-1)
a) 200m
b) 400m
c) 100m
d) Ŝadną z podanych liczb
2
4. W punktach podaj drogę, którą musi przebyć gość, by dostać się do gospodarza
zamku. (0-2)
5. Budynki mieszkalne były zbudowane z drewnianego szkieletu wypełnionego: (0-1)
a)
b)
c)
d)
cegłami
plecionką obrzuconą gliną
gliną lub tynkiem
zaprawą murarską wzmocnioną jajami
6. DonŜony miały drewniane schody: (0-1)
a)
b)
c)
d)
ze względu na bezpieczeństwo obrońców
nie umiano budować innych
nie było potrzeby schodów- wejście było nisko
wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
7. Zaznacz na osi czasu, kiedy trwało średniowiecze. Podaj wydarzenia, które
rozpoczęły i zakończyły tę epokę. (0-2)
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
8. Jeśli rycerzami nazywamy wojowników średniowiecznych, wojsk którego króla nie
moŜna nazwać rycerstwem (0-1)
a) Kazimierza Wielkiego
b) Jana III Sobieskiego
c) Władysława Jagiełły
d) Bolesława Chrobrego
9. Uzasadnij jednym zdaniem swoją poprzednią odpowiedź. (0-2)
CZĘŚĆ II
NAUKA O JĘZYKU
10. Popraw błędy w zdaniach. (0-4)
a) Podała mi z półki nie tą ksiąŜkę, co trzeba.
.......................................................................................................................................................
3
b) Ze strachu cofnął się do tyłu.
.......................................................................................................................................................
c) Siedząc na ławce ugryzł mnie pies
.......................................................................................................................................................
d) Wczoraj z kolegami poszłem do kina.
.......................................................................................................................................................
11. Nazwij części mowy w zdaniu. (0-4)
Wczoraj we dwoje siedzieliśmy na naszej pięknej łące.
wczoraj..................................................
we..........................................................
dwoje.....................................................
siedzieliśmy...........................................
na...........................................................
naszej.....................................................
pięknej...................................................
łące........................................................
CZĘŚĆ III
TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU
12. Napisz zaproszenie na wykład o średniowiecznych zwyczajach dworskich. ( 0-5)
[na to zadanie uczeń ma przeznaczone 10 linijek (ok. pół strony)]
13. Napisz opowiadanie, którego akcja będzie się dziać podczas obrony
średniowiecznego zamku pt. TYLKO CUD NAS MOśE URATOWAĆ. Pamiętaj o
opisach, charakteryzowaniu bohatera i dialogach.
albo
Napisz list do przyjaciela, w którym opiszesz zamek średniowieczny i zachęcisz do jego
obejrzenia. Nie musisz opisywać prawdziwego zamku. (0-10)
[ na to zadanie uczeń ma ok. półtorej strony]
4