WYNIKI BADAŃ PRÓBEK POLICHROMII Z PAWĘŻY ZE ZBIORÓW

1
WYNIKI BADAŃ PRÓBEK POLICHROMII Z PAWĘŻY ZE
ZBIORÓW MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO
W WARSZAWIE
1. Miejsca pobrania próbek
Do bada ń pobra no na st ęp ują ce p rób ki:
Pr óbka 1:
d re wno z tar czy
Pr óbka 2:
bie l z lite ry W
Pr óbka 3:
cie mn a czer wień z b ordiury - lit ery
Pr óbka 4:
żółcień z ko ro ny
Pr óbka 5:
po mar a ńczowo czerwona z tła
2. Analiza drewna
W y ko na no t rzy p rze kro je z pr óbki drewna: po przeczny, styczny i pro mie niowy.
Pod czas obse rwac ji mi k ro s ko po wych p rze kro jów stwier dzono, że badane drewno
je st
r ozpierzchłona czyniowe,
o
naczyniach
wąskich ,
wielobocznych,
w
kt ó ry ch
wyst ępują spir aln e zgrubienia. Pro mie nie ho mo ge niczne rzad ko rozmie szczone,
je dno - i wielorzędowe.
W N I O S EK : Jest to d rewno lipowe.
3. Badanie pigmentów i spoiw
Pr óbka 2 złożona j est z dwu warst w bieli leżących na grub ej warst wie żółtawego
lak ier u. W prób ka ch 3, 4 i 5 wyst ępuje kil ka warstw: na białym gru ncie znajdu je się
po ma ra ńczowe tło ( 4,5 ) na kt ó re nałożono w pa rtia ch t ła i bo rdiury błę ki t , w ko ro nie
ja sn ą żółcień o chłod nym odcieniu ocieploną żółtym wernikse m lub lase run kie m.
We
wszyst kich
warstwach
podda no
ide nt yfi kac ji
pig men ty,
w
p rób ce
2
we
wcześniejszej bieli oraz w prób ce 5 w warstwie żółtej wst ępnie oznaczono ro dzaj
sp oiwa. W yni ki badań zawart o w ta beli.
Nr
Nr
pr óbk i
w ar s t wy
2
1
Bar wa
biała
Pi gm ent
biel
Spoi w o
nier ozpuszczalna
w kwasa ch
3
4
2
biała
biel ołowiana
2
czerwona
cynober, biel ołowiana
3
błę kit na
azuryt, biel ołowiana
4
biała
kr ed a
kle j glutynowy
2
jas nożółt a
chło dnym żółcień ołowiana
kle j glutynowy
o
ole j
odcieniu
5
1
czarna
po cie mn iały azuryt
2
błę kit na
azuryt, biel ołowiana
3
po mar ań czowo czerwona mi nia
Na pod stawie powyższych ba dań można p rzyjąć, że na d rewno nanie sio no kle jowokr ed owy grun t (co naj mn ie j dwie warstwy). Ce nt ralną part ię pawęży po ma lowa no na
po ma ra ńczowo-czerwony
kolo r
przy
użyciu
min ii
w
t echni ce
chud ej
t e mpe ry.
O brzeża powleczono błę kit e m, kt órym je st azuryt z dod at kie m bieli ołowianej .
W a r s t wy t e sp rawia ją wrażenie zaizolowanych – t rudn o j ednoznacznie ok reś lić, czy
je st t o p rze kle jenie pod na st ępne war st wy ma la rsk ie, czy izolacja zewnętrzna – w
tym pr zypad ku det ale typu or na men t bordiu ry mo gą być wtórn e. Izolacji nie m a w
p róbce 5 i obecny w nie j azuryt uległ s czernieniu.
Ko ronę wykonano w t ech nice kle jowej z zasto sowanie m pigm en tów ołowianych.
O bo k żółcieni niewykluczony j est doda te k bieli ołowianej. Przy po mocy m et o d
apa ra tur owych można do kła dnie okr eśl ić r odzaj żółcieni i ewent ualnie wydat ować
op racowanie ma la rsk ie: cynian ołowiawy ( 1300 -175 0) żółcień neap olit ańsk a (o d XVI I
w) czy ma sykot .
Lite ra W zost ała na mal owana ole jno na grub ej wa rs twie laki eru ( izolacja ? werniks? )
po raz pierwszy bielą ołowianą, po raz dru gi niezidentyf ikowaną bielą (b arytowa,
glinka , tytanowa). O ba op rac owania są dużo późniejsze.