Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1997 r. II

Rejent . rok 8 • nr 7-8(87-88)
lipiec-sierpień 1998r.
Glosa
do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1997 r.
II CKN 61/961
„Pismo dłużnika do prezesa sądu rejonowego, wskazujące na uchybienie komornika przy czynnościach egzekucyjnych, może być uznane
- w okolicznościach konkretnej sprawy - za czynność zmierzającą do
zapobieżenia szkodzie (art. 769 § 1 k.p.c.) mimo niepotraktowania
tego pisma jako skargi na czynności komornika".
Na skutek wniosku wierzyciela Władysława K. o wyegzekwowanie od
dłużnika (w komentowanej sprawie - powoda) Pawła M. sumy pieniężnej
(...) zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne, w ramach którego komornik zajął w dniu 24 listopada 1993 r. autobus powoda marki „Sanos".
Komornik chciał wejść do środka autobusu. Powód nie otworzył drzwi,
tłumacząc się, że gdzieś zgubił klucze, a do środka wchodzi przez uchylone
okienko. Z tego powodu komornik oddał zajęty autobus pod dozór powodowi, zabierając mu jednak dowód rejestracyjny.
Taka działalność komornika - zdaniem powoda - doprowadziła go do
pozbawienia faktycznej możliwości zarobkowania. Ponadto z treści uzasadnienia komentowanego wyroku wynika, że zajęty autobus uległ zniszczeniu, a dochodzona kwota stanowić miała odszkodowanie za zniszczenie
pojazdu oraz pozbawienie możliwości zarobkowania, albowiem powód pro1
158
OSNIC 1997, nr 5, poz. 64.
Glosa
wadził od 1992 r. działalność gospodarczą w zakresie transportu osobowego i miał dwa autobusy, przy czym „na chodzie" był tylko zajęty autobus.
Przeciwko powodowi zostało wszczęte także postępowanie karne, w efekcie czego został tymczasowo aresztowany, a dozór - jak zeznała - wykonywała faktycznie jego żona. Powództwo (wraz z kasacją) zostało oddalone przez sądy wszystkich instancji.
Z przepisu art. 845 § 1 k.p.c. wynika, iż do egzekucji z ruchomości
komornik przystępuje przez ich zajęcie. O zajęciu decyduje sam fakt wpisania
ruchomości do protokołu i podpisania tego dokumentu przez komornika.
Protokół odgrywa więc decydującą rolę, jeżeli chodzi o ten sposób egzekucji. Zważyć trzeba, iż bez względu na to, czy dłużnik był lub też nie był
obecny przy dokonywaniu zajęcia, komornik obowiązany jest doręczyć mu
odpis protokołu. Jednakże skuteczność zajęcia nie jest zależna od doręczenia jego odpisu dłużnikowi2.
Poprzez termin zajęcie ustawodawca każe rozumieć taką czynność
egzekucyjną, która ma ten skutek, że rozporządzenie ruchomością dokonane po zajęciu nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania, a postępowanie
egzekucyjne z zajętej ruchomości może być prowadzone również przeciwko nabywcy, zważywszy, że nie może ten sposób ujęcia normatywnego
naruszać praw osób trzecich (art. 848 k.p.c.)3.
Z przepisu art. 855 § 1 k.p.c. wynika zasada, że zajęte ruchomości organ
egzekucyjny pozostawia we władaniu osoby, u której je zajął. Na zasadzie
jednakże wyjątku ustawodawca wskazuje, że z ważnych przyczyn komornik może w każdym stanie postępowania oddać zajęte ruchomości pod dozór
innej osobie, nie wyłączając wierzyciela, choćby to było połączone z koniecznością ich przeniesienia. Osoby te mająpełnić rolę dozorców i choćby
tylko z tego tytułu należy im doręczać protokół zajęcia. Zważyć trzeba, iż
w postanowieniu z dnia 13 sierpnia 1976 r. SN zajął stanowisko, iż na
organie dokonującym zajęcia spoczywa obowiązek wydawania stosownych
zarządzeń w celu zapewnienia właściwego dozoru nad zajętym mieniem,
przy czym realizacja tego obowiązku następuje z urzędu i nie jest zależna
od wniosku stron. Sprawa dotyczyła wprawdzie etapu postępowania zabezpieczającego, ale do wykonania zarządzeń tymczasowych stosuje się od2
E. W e n g e r c k , Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, komentarz do części II
kp.c., WP, Warszawa 1972, t. 1 i 5 do art. 847.
1
Postanowienie SN z dnia 11 stycznia 1966 r. I CZ 125/65, OSPiKA 1967, nr 3, poz. 62.
159
Wiesław Stugiewicz
powiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym (arg. ex art. 855 k.p.c.
w zw. z art. 743 k.p.c.)4. Akceptując to nadal aktualne stanowisko, uważam, iż z przepisu art. 855 § 1 k.p.c. wynika, że na komorniku przez cały
czas zajęcia spoczywa obowiązek doglądania sposobu sprawowania dozoru, w szczególności gdy - jak to miało miejsce w komentowanej sprawie
- dozór ten sprawuje dłużnik. Ustawodawca bowiem wskazał, że organ
egzekucyjny winien mieć na względzie w każdym stanie postępowania ważne
przyczyny, decydujące o powierzeniu dozoru. SN wyraził w komentowanej sprawie pogląd, że chodziło o opornego dłużnika. W związku z tym
organ egzekucyjny powinność wzmożonej kontroli zobowiązany był mieć
tym bardziej na względzie. Z okoliczności sprawy wynika także fakt tymczasowego aresztowania powoda (dłużnika). Następstwem tego stanu rzeczy było więc faktyczne uniemożliwienie sprawowania dozoru. Moim
zdaniem, okoliczność ta winna być stwierdzona przez komornika w drodze
protokołu (art. 809 k.p.c.), na którym wobec tego stanu rzeczy ciążył
obowiązek wynikający z przepisu art. 855 § 1 k.p.c. zajęcia stanowiska w
sprawie, w formie postanowienia w kwestii powierzenia dozoru innej osobie, choćby nawet najbliższej dla dłużnika. Ponadto komornik może - gdy
nie stoją na przeszkodzie względy związane z szybkością postępowania wysłuchiwać strony (nie wyłączając nawet aresztowanego dłużnika) co do
okoliczności oddawania pod dozór także innej osobie (art. 760 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 809 k.p.c.)5. Do tego typu wniosków upoważnia, moim zdaniem, treść art. 856 i 857 k.p.c. W szczególności z a contrario rozumianego
§ 1 ostatnio wskazanego artykułu wynika, iż dozorca odpowiada za pogorszenie, uszkodzenie, zniszczenie lub zaginięcie zajętych ruchomości, jeśli
nie zachował staranności, do jakiej był obowiązany w myśl art. 856 k.p.c.
Dozorcą może być zarówno dłużnik, jak i każda inna osoba. Zestawiając
ustawowo określone obowiązki dozorcy z przesłankami art. 855 § 1 k.p.c.
z ważnych przyczyn oraz w każdym stanie sprawy należy - moim zdaniem
- wnosić, iż ratio legis konstrukcji prawnej dozoru upatrywać należy w
tym, że organ egzekucyjny nawet po oddaniu zajętej rzeczy pod dozór innej
4
IV PZ 32/76, OSNP 1977, nr 3, poz. 57; Z. Ś w i e b o d a, Postępowanie zabezpieczające
i egzekucyjne, komentarz do części II kp.c., WP, Warszawa 1994, t. 1 do art. 743.
5
E. W e n g e r e k , Postępowanie..., t. 2, 3,6 i 7do art. 855; E. Wcngerek,Postępowanie
zabezpieczające i egzekucyjne, komentarz do części IIkp.c., 1.1, Wydawnictwo ZPP, Warszawa
1994, t. 1 i nast. do art. 809.
160
Glosa
osobie nadal obowiązany jest ex officio czuwać nad prawidłowym jego
wykonywaniem. Sposób wykonywania dozoru może bowiem mieć decydujące znaczenie dla wartości zajętej rzeczy. Zgodzić się więc należy ze
zdaniem SN, że jeżeli podnosi się zarzut, iż zajęty autobus ulegał dewastacji, bo wybijano w nim szyby, przebijano opony, to okoliczności te łączyć
należy ze sposobem i jakością wykonywanego dozoru. Do dozorcy właśnie
należy faktyczny dozór, w tym m.in. kontrolowanie, czy autobus nie jest
niszczony, i w trakcie jego trwania podejmowanie stosownych działań natury
zachowawczej. Dozorca mógł - według SN - spowodować umieszczenie
autobusu w innym miejscu, zwłaszcza mniej dostępnym dla osób trzecich.
Organ egzekucyjny nie może więc być obojętny na tę kwestię. Z uzasadnienia głosowanego wyroku nie wynika, aby takie czynności miały miejsce.
W związku z tym można założyć - choćby na potrzeby niniejszego komentarza - iż tego typu powinności organu egzekucyjnego prawdopodobnie
miały na uwadze sądy wszystkich instancji, skoro powód wniósł kasację,
powołując się na obie podstawy wymienione w art. 3931 k.p.c. Dodać przy
tym należy, że powód - gdyby rzeczywiście zależało mu na zadbaniu o stan
zajętej rzeczy - jako dłużnik i dozorca w jednej osobie mógł chociażby
listownie powiadomić komornika o fakcie tymczasowego aresztowania i
wnosić o oddanie tej rzeczy pod dozór innej osobie. Uważam, że fakt
tymczasowego aresztowania, w okolicznościach, w których zapadł komentowany wyrok, mógł być potraktowany jako ważna przyczyna w rozumieniu art. 855 § 1 zd. 2 k.p.c., uzasadniająca odebranie dozoru dłużnikowi
i powierzenie go innej osobie, nie wyłączając nawet małżonka dłużnika.
Sąd Najwyższy w uchwale połączonych Izb Cywilnej oraz Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 marca 1972 r. zajął stanowisko6, że w
razie odrzucenia pozwu wyrokiem środek odwoławczy podlega rozpoznaniu jako zażalenie również wtedy, gdy skarżący nazwał go rewizją i nie
może być odrzucony z powodu niezachowania terminu przewidzianego w
art. 394 § 2 k.p.c. W uzasadnieniu natomiast wyraził znamienny pogląd,
iż stanowiące przedmiot rozważań zagadnienie prawne dotyczy nie tylko
środków odwoławczych, gdyż odnosi się także do wszystkich środków
zaskarżenia orzeczeń i dlatego poprawna jest tylko taka odpowiedź, która
będzie się stosowała do wszystkich środków zaskarżenia. Nie można bowiem
6
III CZP 27/71, OSNCP 1973, nr 1, poz. 1.
161
Wiesław Stugiewicz
wymagać - zdaniem SN - od strony kontroli prawidłowości formy orzeczenia, zwłaszcza gdy stosownie do nakazu wypływającego z art. 327 k.p.c.
przewodniczący udzielił jej w tym kierunku wskazówek co do sposobu i
terminu wniesienia środka odwoławczego. Nie można także dopuścić, aby
strona miała ponieść ujemne konsekwencje omyłki sądu7. Pogląd ten należy
oczywiście odnieść także do postępowania egzekucyjnego, w którym z mocy
przepisu art. 13 § 2 kp.c. stosuje się przepisy o procesie także do działalności komornika. Skarga na czynności komornika jest bowiem środkiem
zaskarżenia i stosuje się wobec niej te same przepisy co do środków odwoławczych i innych środków zaskarżenia8.
Egzekucja z ruchomości należy do komornika (art. 759 § 1 k.p.c. w zw.
z art. 844 k.p.c.), który przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręcza
dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, z podaniem treści tytułu
wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji (art. 805 § 1 k.p.c.).
Postępowanie egzekucyjne zawiera też specyficzne dla siebie uregulowanie
odnoszące się do zaskarżalności czynności związanych z przeistaczaniem
tytułów egzekucyjnych w wykonawcze (art. 776 i 777 k.p.c.). W przepisie
art. 795 § 1 i 2 kp.c. ustawodawca stwierdził, że na postanowienie sądu
co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie, z tym że termin
do jego wniesienia biegnie dla wierzyciela od daty wydania mu tytułu
wykonawczego lub postanowienia odmownego, a dla dłużnika - od daty
doręczenia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Ta data ma istotne znaczenie dla potencjalnej obrony dłużnika. E. Wengerek wyszczególnił9, że
od tej właśnie chwili dłużnik:
7
T. E r e c i ń s k i , [w:]T. E r e c i ń s k i, J. G u d o ws ki, M.J ę d r z e j c v/ sk Komentarz
do kodeksu postępowania cywilnego, część pierwsza - postępowanie rozpoznawcze, WP, Warszawa 1997, t. 11 do art. 13; W. S i e d l e c ki, [w:] B . D o b r z a ń s k i , M . L i s i e w s k i , Z . R e s i e h, W. S i e d 1 c c k i, Kodeks postępowania cywilnego, komentarz, pod red. Z. Resicha i W.
Siedleckiego, WP, Warszawa 1969, s. 14 i 15 oraz s. 1047-1049; A. Z i e 1 i ń s k i, Postępowanie
cywilne; kompendium, C.H.Bcck, Warszawa 1996, s. 253.
8
Uchwała SN z dnia 6 września 1994 r. III CZP 101/94, OSNIC 1995, nr 2, poz. 24; W. S i e d 1 e c k i, [w:] Kodeks postępowania cywilnego..., s. 554; J. J o d ł o w s k i , [w:] J. J o d ł o w s k i,
Z. R e s i c h, Postępowanie cywilne, PWN, Warszawa 1979, s. 409-410; Z. Ś w i c b o d a, Postępowanie..., t. 1 do art. 767; M. A r m a t a, Skarga na czynności komornika, [w:] Zagadnienia
egzekucji sądowej w Polsce, pod red. K. Korzana, WSKS, Sopot 1994, nr III, s. 161 i nast.;
R. K. o w a 1 k o w s k i, [w:] Egzekucja sądowa w sprawach cywilnych, pod kier. dr. Z. Szczurka,
WSKA, Sopot 1995, s. 267 i nast.
162
Glosa
• może zapoznać się z treścią tytułu wykonawczego,
• dowiaduje się o rodzaju i sposobie egzekucji skierowanej przeciwko
niemu,
• najpóźniej dowiaduje się, że właśnie rozpoczyna się bieg do zaskarżenia przez niego zażaleniem postanowienia sądu o nadaniu przeciwko
niemu klauzuli wykonalności,
• może wytoczyć powództwo o umorzenie postępowania egzekucyjnego
na podstawie art. 53 ust. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo
bankowe10,
• może wystąpić z powództwem przeciwegzekucyjnym w trybie art. 840
i 842 p.c.,
• może zgłosić wniosek o umorzenie egzekucji przez organ egzekucyjny
w razie zaistnienia przesłanek z art. 824, 825 i 827 p.c.,
• może wystąpić z wnioskiem o wyłączenie komornika w razie zaistnienia okoliczności, o których mowa w przepisach art. 48 i 49 p.c. w zw.
z art. 13 § 2 p.c. i przepisem § 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie czynności komorników",
• może złożyć skargę na czynności komornika, tj. w przypadku jak w
stanie faktycznym objętym komentowanym orzeczeniem na dokonane zajęcie
ruchomości.
Powyższe można uzupełnić jeszcze tym, że małżonkowi dłużnika jako
współwłaścicielowi łącznemu nieruchomości od tego czasu będzie służyć
- obok skargi na czynności komornika - apelacja od wpisu wzmianki
egzekucyjnej (art. 924 k.p.c.) w sytuacji braku klauzuli wykonalności przeciwko niemu. Zajęcie nieruchomości przez wpis do księgi wieczystej stanowi zajęcie erga omnes i założeniem ustawodawcy było, aby zbiegło się
z wezwaniem dłużnika do zapłaty długu w terminie dwóch tygodni pod
rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania (art. 923 w zw. z art. 924
k.p.c.).
,0
Dz.U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 ze zm. (z dniem 1 stycznia 1998 r. weszła w życie ustawa
z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, Dz.U. Nr 140, poz. 938, która nie przewiduje instytucji prawnej w postaci bankowego tytułu wykonawczego, a tym samym także powództwa o jego
umorzenie; dłużnik będzie mógł bronić się przed cgzckucjąna zasadach ogólnych-z zastrzeżeniem
przepisu art. 51 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze
zastawów, Dz.U. Nr 149, poz. 703 ze zm.).
11
Dz.U. Nr 10, poz. 52 ze zm.
163
Wiesław Stugiewicz
Z przepisu art. 763 k.p.c. wynika, że komornik zawiadamia stronę o
każdej dokonanej czynności, o której terminie nie była zawiadomiona i przy
której nie była obecna, i na jej żądanie udziela wyjaśnień o stanie sprawy.
Komornik działa w postępowaniu egzekucyjnym analogicznie jak to czyni
sąd w postępowaniu rozpoznawczym. Dlatego też, skoro stosuje się z mocy
przepisu art. 13 § 2 kp.c. przepisy o procesie, wnosić należy, iż na komorniku spoczywać musi - tytułem uzupełnienia regulacji z art. 763 k.p.c. powinność płynąca z ogólnego przepisu art. 5 k.p.c., który odpowiednio
stanowi, że komornik powinien udzielać stronom i uczestnikom postępowania, występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego, wskazówek co do czynności procesowych oraz pouczać o skutkach prawnych
tych czynności i skutkach zaniedbań'2. Jak rozumieć konkretnie ten»postulat ustawowy - odnośnie do środków odwoławczych - wskazał SN w postanowieniu z dnia 13 lutego 1997 r., wysuwając tezę, iż zarówno terminy
ustawowe, jak i terminy sądowe dla dokonania czynnności procesowych
mają te wspólne cele, że nie mogą rozpocząć biegu w razie, gdy sąd nie
wskaże stronie ich długości13.
Jeżeli zostało wydane przez organ egzekucyjny zaskarżalne orzeczenie
(zarządzenie), to zastosowanie będzie miał w tym względzie nie tyle
wspomniany wyżej przepis art. 327 k.p.c., co z uwagi na wspomniane
odpowiednie stosowanie przepis art. 357 § 2 in fine k.p.c., stanowiący
explicite, że stronę działającą bez adwokata lub radcy prawnego należy
pouczyć o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia14. Na komorniku więc spoczywa obowiązek pouczenia o sposobie i
terminie zaskarżenia jego czynności, tj. o treści przepisu art. 767 k.p.c.,
czemu winien dać wyraz także w protokole zajęcia. Ze stanu faktycznego,
wynikającego z treści uzasadnienia głosowanego wyroku, nie wynika, czy
ten fakt podlegał badaniu. Uważam, że w każdej tego typu sprawie jest to
zasadnicza okoliczność. W wypadku bowiem prawidłowego pouczenia
dłużnika nie widzę powodów do liberalnego traktowania jego ewentualnel2
E. W c n g e r c k , Postępowanie..., 1.1, Wydawnictwo ZPP, Warszawa 1994, t. 1 i 2 do art.
763.
13
1 CKN 73/96, nic publikowane.
E. W e n g e r e k , Postępowanie..., t. I, Wydawnictwo ZPP, Warszawa 1994, t. 10 do art.
767; T. E r e c i ń s k i , [w:] T. E r e c i ń s k i, J. G u d o w s k i, M . J ę d r z e j e w s k a , Komentarz...,
t. 5 do art. 357.
14
164
Glosa
go zaniedbania. Dłużnik bowiem byłby w takiej sytuacji pouczony m.in.
o tym, że skargę składa się, adresując jądo sądu rejonowego, oraz że może
być złożona na piśmie lub ustnie do protokołu sądowego (art. 760 § 1 k.p.c.)
w zakreślonym ustawowo terminie. Prawidłowe pouczenie winno więc
niejako automatycznie wykluczać popełnienie omyłki przez zainteresowanego powoda (dłużnika). SN stwierdził, że - jak wynika z treści przepisu
art. 769 § 1 kp.c. - powód powinien w toku procesu wykazać, że nie mógł
w toku postępowania zapobiec szkodzie za pomocą środków przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego, a jedynym dostępnym ustawowo
środkiem zapobiegającym szkodzie, przewidzianym w kodeksie postępowania cywilnego, jest skarga na czynności komornika, a więc powinien
zaskarżyć skargą na czynności komornika zajęcie autobusu lub odmowę
komornika zwolnienia spod zajęcia. Pogląd ten jest oczywiście słuszny, pod
warunkiem jednakże prawidłowego pouczenia. Zważyć także trzeba, iż
komornik z urzędu winien badać, czy zajmowana ruchomość podlega
egzekucji. Powód jako dłużnik wskazał, że nie on prowadziłby autobus,
lecz kierowca R. W takim razie rzeczywiście autobus podlegałby egzekucji
(art. 829 pkt 4 k.p.c.)15. W wypadku jednakże prawidłowego pouczenia
powód mógłby skorzystać z instytucj i skargi na czynności komornika, choćby
tylko w celu poddania kontroli sądu prawidłowości stanowiska organu
egzekucyjnego. Bezprzedmiotowe byłoby więc z jego punktu widzenia
odwoływanie się do prezesa sądu (pomijam celową próbę gry na zwłokę).
Osobiście przychylałbym się do zdania, że przepisy procesowe nie
powinny być interpretowane liberalnie z punktu widzenia dłużnika. Skoro
prawomocnie zostało przez sąd stwierdzone roszczenie, to konieczność
efektywności postępowania egzekucyjnego skłaniać winna do dawania
ochrony raczej wierzycielowi. Sam ustawodawca niejako pośrednio wskazuje na to, chociażby dając preferencje wierzycielowi, np. w przepisach art.
820 i 827 kp.c. Formalizm ma swoje uzasadnienie. Gwarantuje bowiem
pewność obrotu oraz wpływa na podnoszenie dyscypliny stron i uczestników postępowania (także rozpoznawczego), a tym samym przyczynia się
do skutecznego dochodzenia i przede wszystkim egzekwowania należności
przez wierzycieli.
15
Uchwała SN z dnia 30 maja 1996 r. III CZP 56/96, Monitor Prawniczy 1997, nr 1, s. 26
i 27 z glosą W. S ł u g i c w i c z a , Przegląd Sądowy 1997.
165
Wiesław Stugiewicz
Natomiast gdyby komornik zaniechał takiego pouczenia, sytuacja przedstawiałaby się odmiennie i wówczas - jak słusznie podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanej wyżej uchwały połączonych Izb Cywilnej
oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 marca 1972 r. - nie można
dopuścić, aby strona miała ponosić ujemne konsekwencje omyłki organu
procesowego. W takiej sytuacji pismo dłużnika do prezesa sądu rejonowego, wskazujące na uchybienia komornika, przy czynnościach egzekucyjnych, powinno być uznane za czynność zmierzającą do zapobieżenia szkodzie (art. 769 § 1 k.p.c.). Obowiązkiem prezesa sądu było natychmiastowe
nadanie pismu biegu jako skargi na czynności komornika, albowiem jako
organ administracyjny sądu nie posiada uprawnienia do rozpatrywania tego
typu zarzutów. Konkluzja ta jest konsekwencją regulacji zawartej w przepisie art. 767 k.p.c. w zw. z art. 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o
ustroju sądów powszechnych16. W pełni zrozumiałe staje się więc zastrzeżenie SN co do badania takiego pisma w okolicznościach konkretnej
sprawy.
Z powyższych względów teza komentowanego wyroku SN zasługuje
na aprobatę, zważywszy, że ewentualna błędna dekretacja pisma strony,
dokonana przez prezesa czy sędziego, nie może pociągać żadnych ujemnych konsekwencji procesowych dla tej właśnie strony.
Wiesław Sługiewicz
16
166
Tekst jednolity: Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.