MDS - Aneva

Transkrypt

MDS - Aneva
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 roku zmieniającym
Rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie
rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (DU Unii
Europejskiej seria L nr 133 z 31maja 2010 roku)
Karta numer: 1074
Wersja 1
Data sporządzenia: 12.12.2013
Kwas azotowy 55%
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA
PRZEDSIĘBIORSTWA.
1.1 Identyfikator produktu.
Nazwa substancji:
Kwas azotowy 55%
Numer indeksowy:
007- 004- 00-1
Numer WE:
231-714-2
Numer CAS:
7697-37-2
Nazwa substancji wg IUPAC: Kwas azotowy (V)
Wzór chemiczny:
HNO3
Numer rejestracji:
01-2119487297-23-0028
1.2 Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane.
Kwas azotowy jest stosowany min.:
● do produkcji nawozów mineralnych (głównie: saletry amonowej, saletrzaku i nawozów
płynnych)
● w procesach nitrowania ( do produkcji materiałów wybuchowych i barwników)
● w procesach czyszczenia aparatów i urządzeń ze stali kwasoodpornej
● w ogrodnictwie do zakwaszenia podłoża
● w procesie obróbki metali
● w przemyśle tworzyw sztucznych.
1.3 Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki.
Nazwa przedsiębiorstwa:
Aneva Mariusz Klejnowski
Adres przedsiębiorstwa:
Ul. Łuczaka 12 , 88-100 Inowrocław
Telefon przedsiębiorstwa:
+48. (52) 524 31 37
E- mail:
[email protected]
1.4 Numer telefonu alarmowego.
Telefon przedsiębiorstwa:
+48 (52) 524 31 37 (czynny 7 - 16 od pn-pt)
Państwowa Straż Pożarna:
998
Pogotowie Ratunkowe:
999
Numer alarmowy w Polsce:
112 z telefonu komórkowego
00
00
SEKCJA 2: IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ.
2.1 Klasyfikacja substancji lub mieszaniny.
Klasyfikacja wg dyrektywy 67/548/EWG
Symbole niebezpieczeństwa: C- Żrący
Zwroty R
R35
Klasyfikacja wg rozporządzenia (WE) 1272/2008
Klasy zagrożenia i kody kategorii:
Met. Corr.1 – Substancja powodująca korozję metali, kategoria 1
Skin Corr.1A – Działania żrące na skórę, kategoria 1A
Kody zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia:
H290; H314
Dodatkowe zwroty:
EUH071
Kwas azotowy 55%
strona 1 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Zagrożenia dla środowiska
Kwas azotowy ze względu na swoją kwasowość, jest szkodliwy dla środowiska wodnego.
Zagrożenie dla zdrowia człowieka
Kontakt ze skórą:
Kwas azotowy działa żrąco na skórę.
Kontakt z oczami:
Kwas azotowy powoduje poważne uszkodzenie oczu.
Połknięcie:
Spożycie nawet minimalnej ilości kwasu wywołuje zmiany w jamie
ustnej, gardła, krtani, przełyku i żołądka. W przypadku połknięcia
kwasu pojawiają się nudności, krwawe wymioty, obrzęk krtani.
Wdychanie:
Pary kwasu azotowego mogą powodować kaszel, pieczenie gardła,
uczucie duszności (obrzęk głośni, skurcz oskrzeli). Następnie po
okresie utajenia (do 48 godzin)może wystąpić toksyczny obrzęk
płuc.
Efekty długoterminowe:
U osób przewlekle narażonych na kwas azotowy obserwuje się:
osłabienie, szybkie męczenie się, bóle głowy, zaburzenia snu,
chroniczne zapalenia dziąseł i krtani.
Zagrożenia związane z właściwościami: Substancja silnie żrąca. Gwałtownie rozpuszcza się w wodzie z
fizykochemicznymi
wydzielaniem ciepła. Rozkłada się pod wpływem temperatury i
światła z wydzielaniem tlenu i tlenków azotu. Dymi w kontakcie z
wilgotnym powietrzem. Ze względu na pasywację matali, stężone
roztwory wykazują słabsze działanie korodujące.
2.2 Elementy oznakowania:
Piktogramy:
GHS05
Hasło ostrzegawcze:
Zwroty H:
Zwroty P:
Dodatkowe zwroty:
2.3 Inne zagrożenia.
Kwas azotowy 55%
Niebezpieczeństwo
H290 – Może powodować korozję metali.
H314 – Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.
P280 –Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę
oczu/ochronę twarzy.
P301+ P330 +P331 – W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: wypłukać usta.
Nie wywoływać wymiotów.
P303 + P361 + P353 –W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ (lub z
włosami): Natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać
skórę pod strumieniem wody/prysznicem.
P304 + P340 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG
ODDECHOWYCH: Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na
świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji
umożliwiającej swobodne oddychanie.
P304 + P351 + P338 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU:
Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe
jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać.
P406 – Przechowywać w pojemniku odpornym na korozję o odpornej
powłoce wewnętrznej.
EUH071 – Działa żrąco na drogi oddechowe.
strona 2 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Dla substancji nie stosuje się kryteriów przyjętych dla substancji trwałych, wykazujących zdolność
bioakumulacji i toksycznych (ang. Persistent, Bioaccumulative, Toxic - PBT) ani substancji bardzo
trwałych i wykazujących bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (ang. very Persistent very
Bioaccumulative – vPvB).
Pełne brzmienie zwrotów ryzyka ( zwrotów R) oraz zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (zwrotów H)
znajduje się w punkcie 16.
SEKCJA 3: SKLAD/ INFORMACJA O SKŁADNIKACH.
3.1 Substancje.
Identyfikator produktu:
Kwas azotowy 55% (nr indeksowy: 007- 004- 00-1)
Nazwa substancji
Kwas azotowy
Skład % (w/w)
Numer WE
Numer CAS
Nr rejestracyjny
54,5 – 56%
231-714-2
7697-37-2
01-211948729723-0028
3.2 Mieszaniny.
Nie dotyczy.
SEKCJA 4 :ŚRODKI PIERWSZEJ POMOCY
4.1 Opis środków pierwszej pomocy.
Informacje ogólne:
W przypadku wystąpienia zatrucia konieczna jest natychmiastowa
pomoc medyczna. Usunąć poszkodowanego z miejsca narażenia.
Inhalacja:
Wyprowadzić poszkodowanego z miejsca narażenia na świeże
powietrze, zapewnić spokój, chronić przed utratą ciepła. Ułożyć
pacjenta w pozycji półsiedzącej. W razie potrzeby podać tlen lub
zastosować sztuczne oddychanie ( nie stosować metody usta –
usta); wezwać pogotowie. Kontrolować oddech i puls.
Połknięcia:
Nie wywoływać wymiotów. Jeżeli pacjent jest przytomny
przepłukać usta wodą, a następnie podać dużo ilość wody.
Natychmiast zapewnić pomoc lekarską.
Skóra:
Zdjąć nasiąknięte ubranie, rękawice i buty. Natychmiast przemyć
skórę dużą ilością wody. Jeżeli wystąpiły oparzenia chemiczne
natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Oczy:
Przemywać oczy dużą ilością wody przez około 15 minut. Unikać
silnego strumienia wody ze względu na możliwość uszkodzenia
rogówki. Zapewnić natychmiastową pomoc lekarską.
4.2 Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia.
Substancja żrąca, powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu. Pary kwasu azotowego mogą
powodować kaszel, pieczenie gardła, uczucie duszności.
4.3 Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z
poszkodowanym.
Po ekspozycji na działanie oparów kwasu lub tlenków azotu pacjent powinien przynajmniej przez 48
godzin pozostawać pod kontrolą lekarską, gdyż mogą wystąpić opóźnione objawy obrzęku płuc.
SEKCJA 5: POSTĘPOWANIE W PRZYPAKU POŻARU.
5.1 Środki gaśnicze.
Odpowiednie środki gaśnicze:
Kwas azotowy jest niepalny. W przypadku pożaru stosować środki
gaśnicze odpowiednie do palących się materiałów. Zbiorniki z
kwasem narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury
chłodzić wodą, jeśli to możliwe, usunąć je z obszaru zagrożenia.
Kwas azotowy 55%
strona 3 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Niewłaściwe środki gaśnicze:
Nie wolno dopuścić do przedostania się wody do wnętrza palącego
się zbiornika. Nie używać: gaśnic chemicznych, pian gaśniczych,
piasku.
5.2 Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną.
Kwas azotowy jest niepalny, ale może niebezpiecznie reagować z wieloma materiałami powodując
powstanie pożarów i wydzielanie toksycznych tlenków azotu. Może eksplodować w zetknięciu z silnym
środkiem redukującym. Kwas azotowy reaguje z większością metali z wydzielaniem wybuchowego
wodoru.
5.3 Informacja dl straży pożarnej.
Nosić odzież ochronną gazoszczelną wykonaną z materiałów powlekanych oraz sprzęt ochrony dróg
oddechowych. Należy wyznaczyć strefę ochronną minimum 50 metrów oraz usunąć osoby postronne.
SEKCJA 6: POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO
ŚRODOWISKA.
6.1 Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych.
Dla osób nienależących do personelu udzielającego pomocy.
Sprzęt ochronny:
W zależności od sposobu narażenia nosić:
● szczelne, kwasoodporne ubranie ochronne zgodnie z normą EN
14605
● szczelne maski ochronne wyposażone w filtr typu E (EN 14387)
lub sprzęt ochrony układu oddechowego (pełne maski zgodnie z normą EN
136)
● rękawice ochronne zgodnie z normą EN 374, EN 388
● szczelne, odporne na chemikalia gogle ochronne zgodne z normą
EN 166.
● buty bezpieczne zgodne z normą EN 20345
Procedury ochronne:
Zabezpieczyć teren i usunąć ludzi miejsca zagrożenia. Wezwać Jednostkę
Ratownictwa Chemicznego i Straży Pożarnej. Odizolować miejsce wycieku
możliwie szybko przez wyszkolone osoby. W zależności od stopnia
zagrożenia poinformować o konieczności ewakuacji okolicznych
mieszkańców.
Dla osób udzielających pomocy.
Nosić szczelne kwasoodporne ubranie ochronne zgodnie z normą EN 14605, szczelne maski ochronne
wyposażone w filtr typu E (EN 14387) lub sprzęt ochrony układu oddechowego (pełne maski zgodnie z
normą EN 136), rękawice ochronne zgodne z normą EN 374 lun EN 388, szczelnie, odporne na chemikalia
gogle ochronne zgodne z normą EN 166, buty gumowe zgodne z norma EN 345.
6.2 Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska.
Unikać zanieczyszczenia zbiorników wodnych, ścieków i gleby. W przypadku przypadkowego
zanieczyszczenia natychmiast powiadomić odpowiednie władze. Wszelkie odpady muszą być usuwane
zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r Prawo ochrony środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627 z
późn. zmianami).
6.3 Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia.
Zalecenia dotyczące zapobiegania
W przypadku małych wycieków rozcieńczyć wodą i zneutralizować
rozprzestrzeniania się wycieku i jego ostrożnie za pomocą sody i/lub wapna. Większe ilości wycieku
likwidacji
absorbować za pomocą materiałów chłonnych ( piasek, ziemia).
Jako absorbentów nie wykorzystywać związków organicznych ani
trocin. Najskuteczniejszą metodą usuwania jest odpompowanie
substancji do odpowiednich pojemników celem utylizacji.
6.4 Odniesienia do innych sekcji.
Patrz pkt. 8:Środki ochrony indywidualnej oraz pkt. 13: Postępowanie z odpadami.
Kwas azotowy 55%
strona 4 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
SEKCJA 7: POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJAMI I MIESZANINAMI ORAZ ICH
MAGAZYNOWANIE.
7.1 Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania.
Unikać kontaktu z oczami i skórą. Nie wdychać oparów. Zapewnić wentylację miejscową wywiewną.
Podczas rozcieńczania nie używać wody gorącej i wlewać zawsze kwas do wody. Podczas kontaktu z
kwasem azotowym należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
7.2 Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich
wzajemnych niezgodności.
Pojemniki szczególnie zamknięte przechowywać w chłodnym, dobrze wentylowanym miejscu. Chronić
przed ciepłem oraz bezpośrednim nasłonecznieniem. Trzymać z dala od: materiałów łatwopalnych,
substancji organicznych, reduktorów, zasad, metali w postaci proszku, siarkowodoru, alkoholi, chloranów i
węglików, stali węglowej, stopu Monela, miedzi, kwasu chromowego.
Wymagania dotyczące wentylacji:
Niezbędna wentylacja miejscowa wywiewna oraz wentylacja ogólna pomieszczenia.
Opakowania:
Pojemniki powinny być wykonane ze stali nierdzewnej o niskiej zawartości węgla (np. stal 304)lub z
chemoodpornych tworzyw sztucznych (np. PVC). Pojemniki z kwasem azotowym powinny być
umieszczone na tacach kwasoodpornych mających odpowiednie do studzienek neutralizacyjnych.
Uwaga patrz pkt.9 Właściwości fizyczne i chemiczne.
7.3 Szczególne zastosowanie (-a) końcowe.
Patrz załączone scenariusze narażenia.
SEKCJA 8: KONTROLA NARAŻENIA/ ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ.
8.1 Parametry dotyczące kontroli.
Nazwa substancji
Nr indeksowy
NDS*
NDSCH*
NDSP*
Kwas azotowy (V)
007-004-00-1
1,4 mg/m3
2,6 mg/m3
-
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
(Dz. U. 2002 nr 217 poz. 1833 z późn. zmianami).
Dopuszczalna wartość biologiczna:
Nie ustalono.
DNEL ( dla pracowników):
Ostre działanie miejscowe
Działanie na drogi oddechowe
2,6 mg/m3
Długotrwałe działanie
ogólnoustrojowe
Działanie na drogi oddechowe
1,3 mg/m3
PNEC
Nie dotyczy ( możliwe działania szkodliwe dla środowiska będzie powodowane przez efekt
obniżenia pH).
8.2 Kontrola narażenia
Patrz załączone scenariusze narażenia.
SEKCJA 9: WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE.
9.1 Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych.
Wygląd:
Bezbarwna lub lekko żółta ciecz
Zapach:
Charakterystyczny, ostry
Próg zapachu:
Brak danych
pH:
<1
Kwas azotowy 55%
strona 5 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Temperatura topnienia/ krzepnięcia:
Temperatura wrzenia/ Zakres
temperatur wrzenia:
Temperatura zapłonu:
Szybkość parowania:
Palność:
Dolna/górna granica wybuchowości:
Prężność par:
Gęstość par względem powietrza:
Gęstość względna:
Rozpuszczalność:
Log KO/W:
Temperatura samozapłonu:
Temperatura rozkładu:
Lepkość:
Właściwości wybuchowe:
Właściwości utleniające:
-22 °C (60% kwas azotowy)
-41 °C (100% kwas azotowy)
120,4 °C (60% kwas azotowy)
83 °C (100% kwas azotowy)
Brak danych
Brak danych
Niepalny
Nie dotyczy (substancja niewybuchowa)
6100 Pa w 20 °C (100% kwas azotowy)
Brak danych
1,339 w 20 °C (woda = 1) (55% kwas azotowy)
1,513 w 20 °C (100% kwas azotowy)
Całkowita
Nie dotyczy (substancja nieorganiczna)
Nie dotyczy ( substancja niepalna)
Brak danych
0,88 mPa*s w 20 °C (55% kwas azotowy)
0,75 mPa*s w 25 °C (100% kwas azotowy)
Niewybuchowy
Utleniający
Kwas azotowy w stężeniu ≥ 65% jest klasyfikowany jako
Substancja utleniająca, kategorii 3.
9.2 Inne informacje.
Nie dotyczy.
SEKCJA 10: STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ.
10.1 Reaktywność.
Kwas azotowy jest silnie reaktywnym kwasem. Reaguje gwałtownie z czynnikami redukującymi, silnymi
zasadami, chlorkami oraz metalami. W kontakcie z wodą wydziela duże ilości ciepła. Stężony kwas
azotowy ma zdolność rozpuszczania wielu metali m.in. Ag, As, Bi, Cu jednak nie rozpuszcza żelaza, glinu i
chromu, ponieważ na powierzchni tych metali powstaje cienka warstewka tlenku chroniąca metal przed
działaniem kwasu ( pasywacja).
10.2 Stabilność chemiczna.
W temperaturze otoczenia jest substancją stabilną. Łatwo ulega rozkładowi pod wpływem światła i podczas
ogrzewania z wydzieleniem dwutlenku azotu. Tlenek ten nadaje roztworowi brunatno-żółte zabarwienie,
które jest charakterystyczne dla kwasu azotowego przechowywanego przez pewien okres czasu.
10.3 Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji.
Reaguje z wieloma metalami (np. miedzią) z wydzieleniem toksycznych tlenków azotu i wodoru. Reaguje z
niemetalami, reduktorami i związkami organicznymi. Większość reakcji ma przebieg gwałtowny, a nawet
wybuchowy (celuloza, aktywne związki aromatyczne, aminy). Stężone roztwory wykazują słabsze działania
korodujące, niż roztwory rozcieńczone.
10.4 Warunki, których należy unikać.
Unikać podwyższonej temperatury i światła. Unikać zanieczyszczenia kwasu substancjami, z którymi
reaguje.
10.5 Materiały niezgodne.
Metale, niemetale, reduktory, związki organiczne ( celuloza, aktywne chemicznie związki aromatyczne,
aminy).
10.6 Niebezpieczne produkty rozkładu.
Tlenki azotu, wodór.
SEKCJA 11: INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE.
11.1 Informacje dotyczące skutków toksykologicznych.
Kwas azotowy 55%
strona 6 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Toksyczność ostra
Nazwa składnika
Droga podania
Gatunek
Rezultat
Inhalacja (30 min)
szczur
LC50 : 1562,5 mg/m3
Połknięcia
-
Nie dotyczy*
Kontakt ze skórą
-
Nie dotyczy*
Kwas azotowy (V)
* Zgodnie z Rozporządzeniem nr 1907/2006 badania toksyczności ostrej nie jest wymagane w przypadku
substancji zaklasyfikowanej jako żrące dla skóry.
Działania żrące / drażniące na skórę:
Powoduje poważne oparzenia skóry.
Poważne uszkodzenie oczu / działanie drażniące na oczy:
Powoduje poważne uszkodzenia oczu.
Działanie uczulające:
Według dostępnych informacji kwas azotowy nie wykazuje działania
uczulającego.
Działanie mutagenne:
Według dostępnych informacji kwas azotowy nie wykazuje działania
mutagennego.
Działanie rakotwórcze:
Według dostępnych informacji kwas azotowy nie wykazuje działania
rakotwórczego.
Działanie embriotoksyczne:
Według dostępnych informacji kwas azotowy nie wykazuje działania
embriotoksycznego.
Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe:
Według dostępnych informacji
kwas azotowy nie wykazuje działania toksycznego na narządy docelowe
przy narażeniu jednorazowym.
Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzalne:
Według dostępnych informacji
kwas azotowy nie wykazuje działania toksycznego na narządy docelowe
przy narażeniu powtarzalnym.
Zagrożenie spowodowane aspiracją:
Według dostępnych informacji kwas azotowy nie wykazuje
działania szkodliwego w następstwie aspiracji.
Objawy związane z właściwościami fizycznymi, chemicznymi i toksykologicznymi.
Inhalacja:
Pary kwasu azotowego powodują przekrwienie spojówek, kaszel, pieczenie
gardła, uczucie duszności (obrzęk głośni, skurcz oskrzeli), krwioplucie
(wczesne objawy zatrucia). Następnie po okresie utajenia ( do 48 godzin)
może wystąpić toksyczny obrzęk płuc.
Połknięcie:
Spożycie minimalnej nawet ilości kwasu wywołuje zmiany w jamie ustnej,
gardła, krtani, przełyku i żołądka. W przypadku połknięcia kwasu
pojawiają się nudności, krwawe wymioty, obrzęk krtani. Może nastąpić
zatrucie śmiertelne.
Kontakt ze skórą:
Kwas azotowy działa żrąco na skórę.
Kontakt z oczami:
Kwas azotowy działa żrąco na oczy.
Opóźnione, bezpośrednie oraz przewlekłe skutki krótko- i długotrwałego narażenia.
Cechą charakterystyczną ostrego działania kwasu jest opóźnione pojawienie się skutków narażenia. Zwykle
przebiega ono w trzech fazach. Pierwsza faza to okres podrażnienia śluzówki gardła i nosa, uczucie
duszności oraz kaszel i złe samopoczucie. W drugiej fazie następuje prawie całkowity zanik objawów
podmiotowych. Może to trwać do kilkudziesięciu godzin. Trzecia faza zatrucia charakteryzuje się nagłym
wystąpieniem objawów klinicznych. Pojawia się napadowy kaszel, nudności, wymioty. Występuje
gorączka, spadek ciśnienia krwi. W tym stanie może nastąpić śmierć. U osób przewlekle narażonych na
kwas azotowy obserwuje się: osłabienie, szybkie męczenie się, bóle głowy, zaburzenia snu, chroniczne
zapalenie dziąseł i krtani.
Kwas azotowy 55%
strona 7 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
SEKCJA 12: INFORMACJE EKOLOGICZNE.
12.1 Toksyczność.
Toksyczność ostra:
Nazwa składnika
Organizm
Rezultat
Ryby słodkowodne
LC50(96h) 8226 mg/l
Bezkręgowce wodne
EC50(24h) 8609 mg/l
Azotan sodu*
* Kwas azotowy po wprowadzeniu do wód powierzchniowych zostanie zneutralizowany przez kationy
zawarte w wodzie. Z tego powodu niemożliwe jest dokładne określenie toksyczności dla kwasu azotowego.
W celu oszacowania wartości toksyczności ostrej kwasu azotowego posłużono się wartościami
toksyczności ostrej jego soli sodowej.
12.2 Trwałość i zdolność do rozkładu.
Kwas azotowy ulega całkowitej dysocjacji w roztworze wodnym.
12.3 Zdolność do bioakumulacji.
Substancja bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie, nie ulega kumulacji w tłuszczach. Nie przewiduje się
zdolności do bioakumulacji.
12.4 Mobilność w glebie.
W oparciu o własności fizykochemiczne przewiduje się, że produkt będzie wykazywał mobilność w glebie.
12.5 Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB.
Ocena właściwości PBT i vPvB nie dotyczy substancji nieorganicznych.
12.6 Inne szkodliwe skutki działania.
Kwas azotowy nie został wymieniony w Rozporządzeniu WE nr 1005/2009 jako substancja wykazująca
działanie zubożające warstwę ozonową.
SEKCJA 13: POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI.
13.1 Metody unieszkodliwiania odpadów.
Metody unieszkodliwiania odpadu:
Na rozlany kwas azotowy stosować sorbenty lub
neutralizatory (np. 10 % roztwór wodorotlenku lub węglanu
sodu). Opakowania, instalację i aparaty traktowane kwasem
azotowym płukać obficie wodą do uzyskania odczynu
obojętnego.
Metody unieszkodliwiania opakowań:
Opróżnione opakowanie jednorazowego użytku należy
przekazać wyspecjalizowanym firmom posiadającym
zezwolenie na gospodarkę odpadami.
Kod odpadu:
06 01 05* - Kwas azotowy i azotawy.
Specjalne środki ostrożności:
Patrz punkt 7 karty charakterystyki.
Przepisy prawne:
Postępować zgodnie z wymaganiami:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U.
2013 nr 0, poz. 21)
- Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i
odpadach opakowaniowych (Dz. U. nr 63, poz. 638 z
późniejszymi zmianami).
SEKCJA 14: INFORMACJE DOTYCZĄCE TRANSPORTU.
14.1 Numer UN (numer ONZ).
2031
Kwas azotowy 55%
strona 8 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
14.2 Prawidłowa nazwa przewozowa UN.
Kwas azotowy.
14.3 Klasa (–y) zagrożenia w transporcie.
8
14.4 Grupa pakowania.
II
14.5 Zagrożenia dla środowiska.
Patrz. pkt.12.
14.6 Szczególne środki ostrożności dla użytkowników.
Nie dotyczy.
14.7 Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC.
Nazwa produktu:
Nitric acid (less than 70%)
Rodzaj statku:
2
Kategoria zanieczyszczenia:
Y
SEKCJA 15: INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH.
15.1 Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska specyficzne dla
substancji lub mieszaniny.
Zezwolenia.
Produkt nie wymaga zezwolenia zgodnie z załącznikiem XIV rozporządzenie WE nr 1907/2006.
Ograniczenia zastosowania.
Względem produktu nie zostały zastosowane żadne ograniczenia zgodne z załącznikiem XVII
rozporządzenia WE nr 1907/2006.
Inne przepisy.
Produkt nie podlega żadnym wspólnotowym specyficznym przepisom prawnym.
15.2 Ocena bezpieczeństwa chemicznego.
Firma Aneva dokonała oceny bezpieczeństwa chemicznego dla kwasu azotowego.
SEKCJA 16: INNE INFORMACJE.
Wyjaśnienie skrótów i akronimów:
Numer indeksowy – oznacza numer nadany substancji wg części III załącznika VI rozporządzenia (WE) nr
1272/2008 lub numer nadany w wykazie klasyfikacji i oznakowania.
Numer WE – oznacza numer EINECS lub ELINCS.
Numer CAS – to oznaczenie numeryczne przypisane substancji chemicznej przez amerykańską organizację
Chemical Abstracts Service.
DNEL – pochodny poziom dawkowania ( stężenie), przy którym nie obserwuje się szkodliwych zmian
[ mg/kg, mg/l].
PNEC – przewidywane stężenie niepowodujące zmian w środowisku [ mg/kg, mg/l].
LC50 – stężenie związku we wdychanym powietrzu, które powoduje śmierć 50% określonego gatunku
zwierząt po określonym czasie wdychania [mg/l].
LD50- dawka substancji toksycznej, obliczana w miligramach na kilogram masy ciała, potrzebna do
uśmiercenia 50% badanej populacji [mg/kg].
Log KO/W- wartość logarytmu współczynnika podziału oktanol- woda.
KO/C- współczynnik podziału substancji między węgiel organiczny i wodę [l/kg].
Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) – wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na
pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy,
określonego w Kodeksie Pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować
ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh) – wartość średnia stężenia, które nie powinno
spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie
dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1
godzina.
Kwas azotowy 55%
strona 9 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP) – wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie
zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.
Źródła danych:
Raport bezpieczeństwa chemicznego, Kwas azotowy
A. Bielański „ Podstawy Chemii Nieorganicznej” PWN, Warszawa 2004
Szkolenia:
Osoby uczestniczące w obrocie substancją niebezpieczną powinny zostać przeszkolone w
zakresie postępowania, bezpieczeństwa i higieny pracy. Kierowcy pojazdów powinni odbyć
przeszkolenie i uzyskać stosowne zaświadczenie zgodnie z wymaganiami przepisów ADR.
Znaczenie zwrotów ryzyka (zwrotów R) występujących w punktach 2 -15.
R35- Powoduje poważne oparzenia.
Znaczenie zwrotów określających zagrożenie ( Zwrotów H) i występujących w punktach 2 – 15.
H290 – Może powodować korozję metali.
H314 –Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.
EUH071 – Działa żrąco na drogi oddechowe.
UWAGA:
Informacje przedstawione w niniejszym dokumencie są oparte na aktualnym stanie naszej wiedzy i
doświadczenia. Nie stanowią gwarancji właściwości produktu, ani specyfikacji jakościowej i nie mogą być
podstawą reklamacji. Wykorzystanie podanych informacji, jak i stosowanie produktu nie jest kontrolowane
przez producenta, zatem nie możemy przyjąć żadnej odpowiedzialności za obrażenia lub straty materialne z
tego wynikające. Odbiorca produktu jest zobowiązany do przestrzegania obowiązujących przepisów i
postanowień na własną odpowiedzialność.
Załączniki:
Scenariusz Narażenia 1: Produkcja i zastosowanie przemysłowe kwasu azotowego ( stężenie < 75%)
Scenariusz Narażenia 2: Zastosowanie profesjonalne kwasu azotowego ( stężenie < 75%)
Kwas azotowy 55%
strona 10 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
SCENARIUSZ NARAŻENIA NR 1 : KWAS AZOTOWY 55 %
PRODUKCJA I ZASTOSOWANIE PRZEMYSŁOWE KWASU AZOTOWEGO (STĘŻENIE
< 75%)
1. Sektor obszaru końcowego zastosowania substancji (SU).
SU 3: Zastosowanie przemysłowe: zastosowanie substancji jako takich lub w postaci mieszanin w
obiektach przemysłowych.
SU 4: Produkcja artykułów spożywczych.
SU 8: Masowa, wielkoskalowa produkcja chemikaliów ( w tym produktów ropy naftowej).
SU 9: Produkcja chemikaliów wysokowartościowych.
SU 10: Formulacja [mieszanie] i/lub przepakowywanie mieszanin ( z wyłączeniem stopów).
SU 12: Produkcja produktów z tworzyw sztucznych, w tym sporządzanie mieszanek i konwersja.
SU 14: Produkcja metali nieszlachetnych.
SU 15: Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń.
SU 16: Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, produkcja urządzeń elektrycznych.
2. Kategoria procesu (PROC):
PROC 1: Zastosowanie w zamkniętym procesie technologicznym, brak prawdopodobieństwa narażenia.
PROC 2: Zastosowanie w zamkniętym procesie technologicznym ze sporadycznym, kontrolowanym
narażeniem.
PROC 3: Zastosowanie w zamkniętym procesie wsadowym ( synteza lub wytwarzanie).
PROC 4: Zastosowanie w procesie wsadowym i innym procesie (synteza), w którym powstaje możliwość
narażenia.
PROC 5: Mieszanie we wsadowych procesach wytwarzania mieszanin lub wyrobów (wieloetapowych i/lub
znaczący kontakt).
PROC 7: Napylenie przemysłowe.
PROC 8a: Przenoszenie substancji lub mieszaniny (załadunek/rozładunek) do/z naczyń/dużych pojemników
w pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu.
PROC 8b: Przenoszenie substancji lub mieszaniny (załadunek/rozładunek) do/z naczyń/ dużych
pojemników w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.
PROC 9: Przenoszenie substancji lub mieszaniny do małych pojemników (przeznaczoną do tego celu linią
do napełnienia wraz z ważeniem).
PROC 10: Nakładanie pędzlem lub wałkiem.
PROC 13: Obróbka wyrobów przemysłowych poprzez zamaczanie lub zalewanie.
PROC 14: Wytwarzanie mieszanin lub wyrobów poprzez tabletkowanie, prasowanie, wyciskanie,
granulowanie.
PROC 15: Stosowanie jako odczynniki laboratoryjne.
3. Kategoria produktu (PC):
PC 7: Metale nieszlachetne i stopy.
PC 12: Nawozy.
PC 14: Produkty do obróbki powierzchni metalowych, w tym produktu do galwanizacji i powlekania
elektrolitycznego.
PC 15: Produkty do obróbki powierzchni niemetalowych.
PC 19: Półprodukty.
PC 20: Produkty takie jak: regulatory pH, flokulanty, środki strącające, osady, czynniki zobojętniające.
PC 33: Półprzewodniki.
PC 35: Środki myjące i czyszczące ( w tym produkty oparte na rozpuszczalnikach).
PC 37: Chemikalia do uzdatniania wody.
4. Kategoria uwalniania substancji do środowiska (ERC).
ERC 1: Produkcja substancji.
ERC 2: Wytwarzanie (formulacja) mieszanina.
Kwas azotowy 55%
strona 11 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
ERC 4: Przemysłowe zastosowanie substancji pomocniczych w procesach i produktach, które nie staną się
częścią wyrobu.
ERC 6b: Przemysłowe zastosowanie reaktywnych substancji pomocniczych.
ERC 6d: Przemysłowe zastosowanie substancji pomocniczych w procesach polimeryzacji przy produkcji
żywic, gumy, polimerów.
ERC 7: Przemysłowe zastosowanie substancji w układach zamkniętych.
5. Procesy, zadania, czynności ujęte w scenariuszu.
Scenariusz narażenia obejmuje wszystkie etapy produkcji kwasu azotowego. Potencjalne narażenie
pracownika na działanie kwasu azotowego może wystąpić podczas czynności takich jak: załadunek,
rozładunek, ważenie i mieszanie, pomiar parametrów procesu, konserwacja oraz czyszczenie urządzeń i
reaktorów, pobieranie próbek do badań laboratoryjnych, przeprowadzanie badań laboratoryjnych.
Scenariusz ten obejmuje również wszystkie etapy działalności przemysłowej związanej z zastosowaniami
zidentyfikowanymi, w których kwas azotowy (stęż. < 75%) jest przetwarzany i gdzie zaangażowani są
pracownicy jak np.: podczas załadunku/ rozładunku, rozcieńczania, pobierania próbek, mieszania,
pakowania itp.
6. Charakterystyka produktu.
Stan skupienia
ciecz
Lotność
6.1E+03 Pa w temp. 20°C
Stężenie substancji
25% - 75%
7. Stosowane ilości.
Nie dotyczy.
8. Czas trwania i częstotliwość narażenia.
Czas trwania narażenia pracowniczego: > 4 godziny/dziennie.
Częstotliwość narażenia: 220 dni/rok dla pojedynczego pracownika.
9. Warunki i środki techniczne mające na celu ograniczenie lub uniknięcie narażenia ludzi.
Procesy produkcyjne są zazwyczaj prowadzone w sposób ciągły, w układzie zamkniętym. Podczas
normalnej pracy reaktor jest zamknięty i narażenie na pary kwasu azotowego praktycznie nie występuje.
Stosować wentylację ogólną oraz wentylację miejscową wywiewną.
10. Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i ochroną zdrowia.
Pracownicy mogą być narażeni na działanie kwasu azotowego przez drogi oddechowe i kontakt skórny,
jednak kontakty mogą być krótkotrwałe np.: podczas awarii lub podczas pobierania próbek laboratoryjnych.
Częstotliwość i czas trwania narażenia są różne w zależności od zadań pracowników. Niektóre zadania
mogą spowodować zwiększenie krótkotrwałych ekspozycji. W takim wypadku pracownicy powinni
stosować dodatkowe środki zarządzania ryzykiem (np.: środki ochrony indywidualnej).
Ochrona oczu i twarzy:
W przypadku narażenia na aerozole nosić okulary ochronne zgodne z
normą EN 166 lub pełną maską zgodną EN 402.
Ochrona skóry:
Nosić kwasoodporne ubranie ochronne i buty gumowe.
Ochrona rąk:
W przypadku kontaktu skórnego używać nieprzepuszczalnych rękawic
ochronnych odpornych na chemikalia zgodnie z EN 374 (wymagane):
materiał: guma butylowa, PCW, elastomery fluoro PTFE.
Ochrona dróg oddechowych: W przypadku kontaktu z substancją – pełna maska ochronna zgodna z
normami EN 14387 lub EN 136.
Inne zalecane środki ochrony: Pracownicy potencjalnie narażeni na działanie kwasu azotowego powinni
zostać przeszkoleni w zakresie:
 Stosowania środków ochrony indywidualnej ( w
szczególności środków ochrony układu oddechowego),
Kwas azotowy 55%
strona 12 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….

Możliwych zagrożeń ( działania żrącego na skórę i drogi
oddechowe), jakie może wywoływać kontakt z kwasem
azotowym,
 Stosowanie procedur bezpieczeństwa, instrukcji
pracowniczych
Pracodawca zobowiązany jest kontrolować, czy w jego zakładzie pracy dostępne są oraz stosowane
wymagane środki ochrony indywidualnej.
11. Czas trwania i częstotliwość emisji substancji do różnych elementów środowiska.
Podczas środków organizacyjnych i technicznych (powstrzymywanie wycieków i wczesna ich detekcja)
powinno zostać wdrożone w zakładzie, celem wyeliminowania uwalniania substancji z zakładu.
12. Warunki i środki techniczne mające na celu ograniczenie lub uniknięcie narażenia
środowiska.
Wymagana jest regularna kontrola pH podczas zrzucania kwasu do wód otwartych. Zrzut powinien być
przeprowadzony w ten sposób, aby zmiany pH były jak najmniejsze ( zachowywać wartość pH na
poziomie 6 – 9).
UWAGA:
W kontakcie z wodą kwas azotowy dysocjuje na jony wg równania:
HNO3 = H+ + NO3- (pKa = - 1,4)
pH oraz pojemność buforowa wód otwartych może się różnić w zależności od ekosystemu. Zmiana pH
wynikająca z przedostania się kwasu azotowego do wód zależy głównie od pojemności buforowej danego
zbiornika wodnego. Dodatek kwasu działa toksycznie na organizmy wodne poprzez zmianę pH wody.
Organizmy wodne (ryby, glony, skorupiaki)są w stanie dostosować się do zmiany pH w zakresie pH= 6 -9.
13. Warunki i środki związane z miejską oczyszczalnią ścieków.
Średni przepływ ścieków
2000 m3/dziennie (wartość domyślna)
Średni przepływ w rzece odbierającej ścieki
≥ 18000 m3/ dziennie (wartość domyślna)
Wydajność miejskiej oczyszczalni ścieków
Ok. 90%
14. Środki zarządzania odpadami.
Nie przewiduje się powstawania odpadów kwasu azotowego związanych z zastosowaniami
zidentyfikowanymi opisanych niniejszym scenariuszem narażenia.
15. Oszacowanie narażenie.
Produkcja i zastosowanie przemysłowe kwasu azotowego ( stężenie < 75%)
PROC
Wentylacja miejscowa
wywiewna
Narażenie
Wymagana
maska
Skuteczność
maski
Narażenie
inhalacyjne
(mg/m3)
PROC 1
Nie
>4h
Nie
-
0,001
PROC 2
Nie
>4h
Nie
-
0,001
PROC 3
Nie
>4h
Nie
-
0,01
Kwas azotowy 55%
strona 13 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
PROC 4
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 5
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 8a
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 8b
Nie
>4h
Nie
-
0,01
PROC 9
Nie
>4h
Nie
-
0,01
PROC 10
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 13
Nie
>4h
Nie
-
0.01
PROC 14
Nie
>4h
Nie
-
0.01
PROC 15
Nie
>4h
Nie
-
0,01
Przemysłowe zastosowania kwasu azotowego, natryskiwanie przemysłowe:
Wentylacja
Wymagana
Skuteczność
PROC
miejscowa
Narażenie
maska
maski
wywiewna
PROC 7
Tak
>4h
Tak
APF 20
PROC 7
Tak
Kwas azotowy 55%
< 15 min
Nie
-
Narażenie
inhalacyjne
(mg/m3)
0,05
0,1
strona 14 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
SCENARIUSZ NARAŻENIA NR 2 : KWAS AZOTOWY 55%
ZASTOSOWANIA PROFESJONALNE KWASU AZOTOWEGO (STĘŻENIE < 75%)
1. Sektor obszaru końcowego zastosowania substancji (SU).
SU 1: Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo.
SU22: Zastosowanie profesjonalne: domena publiczna (administracja, szkolnictwo, rozrywka, usługi,
rzemiosło).
2. Kategoria procesu (PROC):
PROC 5: Mieszanie we wsadowych procesach wytwarzania mieszanin lub wyrobów (wieloetapowych i/lub
znaczący kontakt).
PROC 8a: Przenoszenie substancji lub mieszaniny (załadunek/rozładunek) do/z naczyń/dużych pojemników
w pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu.
PROC 8b: Przenoszenie substancji lub mieszaniny (załadunek/rozładunek) do/z naczyń/dużych
pojemników w pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.
PROC 9: Przenoszenie substancji lub mieszaniny do małych pojemników (przeznaczoną do tego celu linią
do napełniania wraz z ważeniem).
Proc 10: Nakładanie pędzlem lub wałkiem.
PROC 11: Napylanie nieprzemysłowe.
PROC 13: Obróbka wyrobów przemysłowych poprzez zamaczanie lub zalewanie.
PROC 15: Stosowanie jako odczynniki laboratoryjne.
PROC 19: Ręczne mieszanie, podczas którego dochodzi do bliskiego kontaktu z substancją. Dostępne są
jedynie środki ochrony osobistej.
3. Kategoria produktu (PC):
PC 12: Nawozy.
PC 14: Produkty do obróbki powierzchni metalowych, w tym produkty do galwanizacji i powlekania
elektrolitycznego.
PC 15: Produkty do obróbki powierzchni niemetalowych.
PC 20: Produkty taki jak: regulatory pH, flokulanty, środki strącające, osady, czynniki zobojętniające.
PC 21:Chemikalia laboratoryjne.
PC 35: Produkty myjące i czyszczące ( w tym produkty oparte na rozpuszczalnikach).
4. Kategoria uwalniania substancji do środowiska (ERC).
ERC 8a: Zastosowanie szeroko rozproszone, w pomieszczeniach, substancji pomocniczych w systemach
otwartych.
ERC 8b: Zastosowanie szeroko rozproszone, w pomieszczeniach, substancji reagujących w systemach
otwartych.
ERC 8e: Zastosowanie szeroko rozproszenie, poza pomieszczeniami, substancji reagujących w systemach
otwartych.
5. Procesy, zadania, czynności ujęte w scenariuszu.
Scenariusz narażenia dotyczy procesów związanych z profesjonalnym wykorzystaniem kwasu azotowego
jako substancji oraz jako składnika mieszanin. Podstawowym zastosowaniem kwasu azotowego jest
wykorzystanie go jako składnika do produkcji nawozów azotowych. Inne profesjonalne zastosowania
kwasu azotowego obejmują min. obróbkę metali/betonu, produkcję środków czyszczących oraz
zastosowania laboratoryjne.
6. Charakterystyka produktu.
Stan skupienia
Ciecz
Lotność
6.1E + 03 Pa w temp. 20°C
Stężenie substancji
25% - 75%
Kwas azotowy 55%
strona 15 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
7. Stosowane ilości.
Nie dotyczy.
8. Czas trwania i częstotliwość narażenia.
Czas trwania narażenia pracowniczego: > 4 godziny/dziennie.
Częstotliwość narażenia: 220 dni/rok dla pojedynczego pracownika.
9. Warunki i środki techniczne mające na celu ograniczenie lub uniknięcie narażenia ludzi.
Jako, że kwas azotowy jest substancją żrącą, środki zarządzania ryzykiem dla zdrowia ludzkiego powinny
koncentrować się na zapobieganiu bezpośredniego kontaktu z kwasem. Dlatego też wszelkie procesy
związane z profesjonalnym wykorzystaniem kwasu azotowego powinny być zautomatyzowane oraz
odbywać się w systemie zamkniętym.
W przypadku stosowania niskich stężeń kwasu azotowego, gdy niemożliwe jest stosowanie procesu
zautomatyzowanego oraz zamkniętego należy stosować odpowiednie środki ochrony osobistej, które
zabezpieczą przed bezpośrednim kontaktem z kwasem.
Stosować wentylację ogólną oraz wentylację wywiewną.
10. Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i ochroną zdrowia.
Pracownicy mogą być narażeni na działanie kwasu azotowego przez drogi oddechowe i kontakt skórny.
Jednak kontakty mogą być krótkotrwałe np.: podczas awarii lub podczas pobierania próbek
laboratoryjnych.
Środki ochrony indywidualnej
Ochrona dróg oddechowych: W
przypadku narażenia na aerozole
stosować ochronę układu
oddechowego z odpowiednim filtrem
Ochrona rąk: W przypadku
możliwości wystąpienia narażenia
poprzez skórę stosować
nieprzepuszczalne rękawice ochronne
odporne na chemikalia
Ubranie ochronne: W przypadku
narażenia na rozprysk substancji nosić
odpowiednią odzież ochronną jak:
fartuchy, kombinezony, buty ochronne
wykonane z tworzyw sztucznych lub
gumy
Ochrona oczu: W przypadku
narażenia na rozprysk substancji nosić
szczelne okulary ochronne odporne na
chemikalia, osłony twarzy
Inne zalecane środki ochrony:
Kwas azotowy 55%
HNO3 stężenie
pomiędzy 20% a
75%
HNO3 stężenie
pomiędzy 5% a
20%
HNO3 stężenie
poniżej 5%
Wymagane
Zalecane
Dobra praktyka
Wymagane
Zalecane
Dobra praktyka
Wymagane
Zalecane
Dobra praktyka
Wymagane
Zalecane
Dobra praktyka
Pracownicy potencjalnie narażeni na działanie kwasu azotowego
Powinni zostać przeszkoleni w zakresie:
 stosowania środków ochrony indywidualnej ( w
szczególności środków ochrony układu
oddechowego),
 możliwych zagrożeń ( działania żrącego na skórę i
drogi oddechowe), jakie może wywołać kontakt z
kwasem azotowym,
strona 16 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….

stosowanie procedur bezpieczeństwa, instrukcji
pracowniczych.
Pracodawca zobowiązany jest kontrolować, czy w jego zakładzie pracy są dostępne oraz stosowane
wymagane środki ochrony indywidualnej.
11. Czas trwania i częstotliwość emisji substancji do różnych elementów środowiska.
Połączenie środków organizacyjnych i technicznych (powstrzymywanie wycieków i wczesna ich detekcja)
powinno zostać wdrożone w zakładzie, celem wyeliminowania uwalniania substancji z zakładu.
12. Warunki i środki techniczne mające na celu ograniczenie lub uniknięcie narażenia
środowiska.
Wymagana jest regularna kontrola pH podczas zrzucania kwasu do wód otwartych. Zrzut powinien być
przeprowadzany w ten sposób, aby zmiany pH były jak najmniejsze ( zachować wartość pH na poziomie 6
– 9).
UWAGA:
W kontakcie z wodą kwas azotowy dysocjuje na jony wg równania:
HNO3 = H+ + NO3- (pKa = -1,4)
pH oraz pojemność buforowa wód otwartych może się różnić w zależności od ekosystemu. Zmiana pH
wynikająca z przedostania się kwasu azotowego do wód zależy głównie od pojemności buforowej danego
zbiornika wodnego. Dodatek kwasu działa toksycznie na organizmy wodne poprzez zmianę pH wody.
Organizmy wodne (ryby, glony, skorupiaki) są w stanie dostosować się do zmiany pH w zakresie pH = 6
-9.
13. Warunki i środki związane z miejską oczyszczalnią ścieków.
Średni przepływ ścieków 2000 m3/dziennie (wartość domyślna)
Średni przepływ w rzece odbierającej ścieki ≥ 18000 m3/dziennie (wartość domyślna)
Wydajność miejskiej oczyszczalni ścieków ok. 90%
Kwas azotowy stosowany przez użytkowników profesjonalnych ulega wymieszaniu z innymi substancjami.
W wyniku reakcji powstają różne związki chemiczne kwasu. Zobojętniony kwas nie ma wpływu na
mikroorganizmy osadu czynnego i dlatego nie zakłóca pracy miejskiej oczyszczalni ścieków.
14. Środki zarządzania odpadami.
Nie przewiduje się powstawania odpadów kwasu azotowego związanych z zastosowaniami
zidentyfikowanymi opisanych niniejszym scenariuszem narażenia.
15. Oszacowanie narażenia.
PROC
Wentylacja miejscowa
Narażenie Wymagana Skuteczność Narażenie
wywiewna
maska
maski
inhalacyjne
(mg/m3)
PROC 5
Nie
>4h
Nie
0,1
PROC 8a
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 8b
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 9
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 10
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 11
Nie
>4h
Tak
APF 40
0,5
PROC 11
Nie
1–4h
Tak
APF 20
0,6
PROC 13
Nie
>4h
Nie
-
0,05
PROC 14
Nie
>4h
Nie
-
0,1
PROC 15
Nie
>4h
Nie
-
0,01
Kwas azotowy 55%
strona 17 z 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI
SUBSTANCJI NIEBZEPIECZNEJ
……………………………………………………………………………………….
PROC 19
Nie
Kwas azotowy 55%
>4h
Nie
-
strona 18 z 18
0,05

Podobne dokumenty