F021_Dobrcz_wersja ostateczna
Transkrypt
F021_Dobrcz_wersja ostateczna
Partnerzy programu ZałoŜenia do strategii informatyzacji gminy DOBRCZ Dobrcz, sierpień-wrzesień 2006 Podstawowe informacje o dokumencie: Autor: Właściciel dokumentu: Recenzenci: Tytuł: Projekt: Wersja: Liczba stron: Data utworzenia: Kontakt do uwag: Zdjęcie na okładce: Borys Czerniejewski, Tomasz Brom Borys Czerniejewski ZałoŜenia do strategii informatyzacji gminy DOBRCZ Wieś Aktywna, budowanie społeczeństwa informacyjnego e-VITA II 2.0 46 2006-08-31 19:44:00 [email protected] Kościół we wsi Włóki, fot. Tomasz Brom Historia zmian: Wersja 0.1 0.2-1.0 Data 2006-08-24 do 2006-10-09 1.0 2006-09-04 2.0 2006-09-14 2.0 2006-09-28 Kto Tomasz Brom Tomasz Brom, Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz Tomasz Brom, Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz Tomasz Brom, Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz Tomasz Brom, Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz Opis Utworzenie dokumentu Edycja dokumentu Wersja strategii do konsultacji Wersja ostateczna strategii Wersja strategii z naniesionymi uwagami przekazanymi przez FWW Ten dokument podlega zatwierdzeniu: Imię i Nazwisko Borys Czerniejewski Podpis Rola w projekcie Kierownik Projektu Data zatwierdzenia Wersja 2.0 Odbiorcami dokumentu są: Imię i Nazwisko Klara Malecka Wojciech Chmiel Marek Richter Rola w projekcie FWW FWW Koordynator programu Data wydania Wersja 2.0 2.0 2.0 ZastrzeŜenia: Wszystkie nazwy handlowe i towarów występujące w niniejszej publikacji są znakami towarowymi zastrzeŜonymi odpowiednich firm odnośnych właścicieli. Dokument naleŜy traktować jako jawny. 2 Spis treści 1. WSTĘP....................................................................................................... 5 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. Cel i znaczenie dokumentu .................................................................................5 Zawartość i struktura dokumentu .....................................................................6 Zadania gminy .....................................................................................................6 Strategie rozwoju .................................................................................................7 2. OBRAZ I ZASOBY GMINY ................................................................... 8 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. Specjalność gminy................................................................................................8 Dane statystyczne.................................................................................................8 Dane gospodarcze ................................................................................................9 BudŜet gminy w roku 2005..................................................................................9 Wydatki na informatykę w roku 2005 ...............................................................9 Zasoby zadeklarowane w programie e-Vita II..................................................9 Partnerzy programu e-Vita II ............................................................................9 Zasoby informacyjne .........................................................................................10 3. RYNEK NA KTÓRYM DZIAŁA GMINA .......................................... 10 3.1. Klienci i udziałowcy...........................................................................................10 3.2. Konkurencja.......................................................................................................10 3.3. Sojusznicy ...........................................................................................................10 4. WIZJA GMINY....................................................................................... 11 4.1. Wizja młodzieŜy .................................................................................................11 4.2. Wizja dorosłych .................................................................................................11 4.3. Główne elementy wizji.......................................................................................11 5. MISJA GMINY ....................................................................................... 11 6. ANALIZA OTOCZENIA INFORMATYZACJI GMINY (PEST) ... 12 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. Otoczenie polityczne ..........................................................................................12 Otoczenie ekonomiczne .....................................................................................15 Otoczenie społeczne ...........................................................................................15 Otoczenie techniczne .........................................................................................15 7. ANALIZA POTENCJAŁU GMINY (SWOT) I KIERUNKI DZIAŁAŃ ........................................................................ 16 8. CELE STRATEGICZNE GMINY........................................................ 19 9. PRIORYTETOWE DZIEDZINY ZASTOSOWAŃ INFORMATYKI W GMINIE ............................................................... 20 10. PROGRAM DZIAŁANIA (PROJEKTY) ............................................ 22 3 10.1. Budowa sieci teleinformatycznej ......................................................................23 10.1.1. 10.1.2. 10.1.3. 10.1.4. 10.1.5. 10.1.6. Stan obecny i plany gminy ............................................................................................. 23 Konfiguracja sieci .......................................................................................................... 23 Punkt centralny sieci ...................................................................................................... 24 Budowa gminnej sieci szkieletowej ............................................................................... 24 Sieć dostępowa i urządzenia dla odbiorców końcowych ............................................... 25 Szacunki ekonomiczne ................................................................................................... 27 10.2. Publiczne Punkty Dostępu ................................................................................27 10.3. Edukacja informatyczna ...................................................................................28 10.4. Portal organizacji pozarządowych ...................................................................29 10.5. Portal gospodarczy ............................................................................................30 10.6. Informatyzacja Urzędu Gminy (komunikacja sołtysów)...............................30 10.7. E-urząd ...............................................................................................................31 10.8. System monitoringu...........................................................................................33 10.9. Portal edukacyjny ..............................................................................................33 10.10. Portal młodzieŜowy ....................................................................................34 11. MOśLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA........................................... 34 12. MONITOROWANIE REALIZACJI STRATEGII I ZARZĄDZANIE ZMIANĄ ................................................................. 36 13. PODSUMOWANIE ................................................................................ 37 14. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE DOSTĘPNE W SIECI ......................... 38 15. SŁOWNIK POJĘĆ ................................................................................. 40 16. ZAŁĄCZNIKI ......................................................................................... 41 16.1. Załącznik nr 1. – Proponowany harmonogram realizacji strategii informatyzacji gminy Dobrcz ...........................................................................42 16.2. Załącznik nr 2. – Budowa sieci teleinformatycznej – mapa...........................43 16.3. Lista obecności na spotkaniu w sprawie przygotowania „ZałoŜeń do strategii informatyzacji gminy” w dniu 9 sierpnia oraz 6 września 2006 r. .......................................................44 16.4. Załącznik nr 4. – Proponowane obszary zastosowań IT w gminie................46 4 1. Wstęp 1.1. Cel i znaczenie dokumentu Niniejszy dokument został przygotowany na zlecenie Fundacji Wspomagania Wsi, w ramach programu „Wieś aktywna. Budowanie społeczeństwa informacyjnego – e-Vita II” prowadzonego przez Fundację Wspomagania Wsi (FWW) oraz Polsko-Amerykańską Fundację Wolności. Celem programu jest popularyzacja zastosowań technologii informacyjnych (IT) w rozwoju lokalnych społeczności w całym kraju oraz praktyczne przygotowanie wybranych społeczności (gmin) do korzystania z moŜliwości rozwoju społeczno-gospodarczego, jakie dają technologie. Działania zaplanowane w ramach programu skierowane są przede wszystkim do samorządu, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i młodzieŜy. Korzyści uzyskane przez beneficjantów programu oraz wypracowane modele działań, moŜliwości zastosowań, a takŜe konkretne przedsięwzięcia z wykorzystaniem informatyki zrealizowane w wybranych gminach, mają słuŜyć jako przykład oraz stanowić zachętę i inspirację do podejmowania podobnych inicjatyw przez inne społeczności wiejskie. Jednym z elementów programu jest przygotowanie załoŜeń do strategii informatyzacji wybranych gmin, które mają umoŜliwić w systematyczny i planowy rozwój IT na ich terenie. ZałoŜenia mają być teŜ podstawą do przygotowania wniosku o sfinansowanie działań związanych z infrastrukturą z funduszy UE. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjmujemy, Ŝe strategia to dokument, który określa sposób realizacji długookresowych celów gminy za pomocą wskazanych środków, przy wykorzystaniu będących w posiadaniu gminy zasobów. Strategia określa równieŜ sposób modyfikacji celów gminy w zaleŜności od zmian zachodzących w jej otoczeniu oraz sposoby pozyskania zasobów, ich racjonalne rozmieszczenie i wykorzystanie. ZałoŜenia stanowią jedynie zarys przyszłej strategii informatyzacji, której przygotowanie wymagałoby dokładniejszego rozpoznania potrzeb gminy i pełniejszego udziału jej mieszkańców. Napięty harmonogram programu „e-Vita II” nie pozwala na przygotowanie pełnych strategii informatyzacji. Niniejsze załoŜenia przygotowano na podstawie następujących materiałów: 1. Wniosku gminy Dobrcz o udział w programie e-Vita II, 2. Raportu z monitoringu w gminach rozpoczynających uczestnictwo w programie e-Vita, 3. Raportu ze spotkań informacyjno-konsultacyjnych programu e-Vita II, 4. Oficjalnej strategii rozwoju gminy („Strategia rozwoju gminy Dobrcz”, Biuro Szkoleniowo-Doradcze Kreator, Inowrocław, 1999), 5. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Dobrcz, 6. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dobrcz, 7. Informacji zebranych podczas warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie Dobrcz w dniach 10-08-2006 oraz 08-09-2006 r (lista osób uczestniczących w warsztacie stanowi załącznik nr 3. do niniejszych „ZałoŜeń…”). 5 ZałoŜenia do strategii informatyzacji gminy są dokumentem, opracowywanym na potrzeby realizacji programu e-Vita II. JednakŜe powinien on równieŜ słuŜyć samorządowi gminy Dobrcz jako pomoc przy podejmowaniu inicjatyw związanych z informatyzacją gminy po zakończeniu programu. 1.2. Zawartość i struktura dokumentu Niniejsze załoŜenia uwzględniają uzyskane wcześniej informacje o gminie, jej sytuacji społeczno-gospodarczej i potrzebach mieszkańców i są komplementarne do strategii rozwoju gminy („Strategia rozwoju gminy Dobrcz”). Określają one obszary rozwoju społecznogospodarczego, które mogą być realizowane pełniej za pomocą informatyki jak równieŜ cele strategiczne (priorytety) oraz działania je wspierające zawarte w strategii rozwoju gminy, zgodne z oczekiwaniami społeczności gminy związanymi z udziałem w programie e-Vita II, które mogą być realizowane z zastosowaniem informatyki. Dokument zawiera analizę słabych i silnych stron gminy oraz szans i zagroŜeń związanych z otoczeniem informatyzacji, wypracowaną z przedstawicielami gminy wizję, misję i cele strategiczne informatyzacji, wybrane dziedziny zastosowań IT, priorytety i program działania (propozycje projektów), umoŜliwiające korzystanie z niniejszych załoŜeń w czasie późniejszym przy przygotowywaniu bardziej rozbudowanych koncepcji i planów rozwoju budowy infrastruktury i zastosowań informatyki w gminie. Ponadto niniejsze „ZałoŜenia…”precyzują: • zakres budowy infrastruktury Niekomercyjnej Sieci Komputerowej (NSK) oraz Publicznych Punktów Dostępu (PPD), które zostaną sfinansowane z programu „e-Vita II”, • systematyzują wcześniejsze informacje o gminie/weryfikują plany/propozycje samorządu, określają zakres kontynuacji działań (związanych ze wspomaganiem rozwoju społecznogospodarczego gminy za pomocą informatyki), moŜliwych do realizacji z wykorzystaniem środków UE potencjalnie dostępnych dla samorządu, organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw 1.3. Zadania gminy Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego.1 Do zakresu jej działania naleŜą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeŜone ustawami na rzecz innych podmiotów.2 NaleŜy do nich równieŜ zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej tworzonej przez mieszkańców gminy. Szeroko pojęta informatyzacja gminy nie jest jednak objęta katalogiem zadań własnych gminy.3 Informatyka jest bowiem jedynie narzędziem do realizacji zadań gminy. Informatyzacja jest więc procesem zastosowania i wdroŜenia narzędzi teleinformatycznych do realizacji zadań własnych gminy. Inaczej mówiąc, informatyzacja jest jedynie narzędziem do realizacji przyjętej strategii. Dlatego teŜ niniejsze załoŜenia do strategii informatyzacji gminy naleŜy traktować jedynie jako jeden z programów funkcjonalnych wypracowanych na podstawie Strategii Rozwoju Gminy Dobrcz. 1 por. art. 164, ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej por. art. 6, ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591) 3 por. art. 7, ust 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.w.) 2 6 1.4. Strategie rozwoju Posiadanie przez gminę strategii rozwoju (społeczno-gospodarczego) nie jest usankcjonowane prawnie. Ustawowo przewidziano jedynie opracowanie narodowej strategii rozwoju regionalnego oraz strategii rozwoju województwa.4 Wynika to z faktu, iŜ uznaje się, Ŝe gmina jest jednostką zbyt małą, by konieczne było opracowywanie dla niej strategii rozwoju. Do właściwości rady gminy naleŜy jednak uchwalanie programów gospodarczych.5 Program, ze swej natury, jest dokumentem bardziej szczegółowym wyznaczającym działania, które mają zostać podjęte w krótszej perspektywie czasowej. Programy gospodarcze gmin mogą stanowić uszczegółowienie strategii rozwoju województw. Mówiąc więc o strategii rozwoju gminy naleŜy mieć na myśli dokument wynikający ze strategii rozwoju województwa, którego przygotowanie nie jest obowiązkowe w świetle prawa, lecz leŜy w interesie gminy. Posiadanie strategii było waŜne przy składaniu wniosków o dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). KaŜdy projekt musiał posiadać swoje tło i uzasadnienie. Projekt musiał wynikać z planowanych kierunków rozwoju i słuŜyć realizacji określonych celów, które zostały zapisane w strategii lub innym dokumencie o podobnym charakterze. Dlatego wiele gmin decydowało się na przygotowanie własnych strategii rozwoju. Podobnie jest ze strategią informatyzacji – nie jest ona wymagana do funkcjonowania gminy. JednakŜe strategia i cele w niej opisane stanowiły dobre uzasadnienie dla projektów dofinansowywanych np. w ramach działania 1.5 przewidzianego w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego. Strategia informatyzacji powinna być zgodna ze strategią regionalną: „Wsparcie z EFRR powinno być zdeterminowane strategią rozwoju społeczeństwa informacyjnego w regionie. Co więcej, [informatyczne] projekty infrastrukturalne muszą być zgodne z celami regionalnego rozwoju gospodarczego tj. wzrostu gospodarczego, konkurencyjności regionu tak samo jak równowagi działań gospodarczych. Odosobnione projekty nie powinny otrzymywać wsparcia. Powinny być one ponadto powiązane z innymi działaniami zorientowanymi na rozwój nowych aplikacji i usług. Jako część strategii, projekty infrastrukturalne powinny zostać oparte na analizie potrzeb regionalnych i szans zidentyfikowanych w konsultacji z partnerami społecznymi i gospodarczymi, przy uwzględnieniu specyficznych ekonomicznych i instytucjonalnych warunków jak równieŜ obecnie funkcjonującej infrastruktury (tj. przeglądu istniejącej infrastruktury przed planowaniem nowych inwestycji).”6 Przepisy dotyczące funduszy strukturalnych w nowym okresie budŜetowym 2007-2013 ulegną zapewne zmianom, trudno dziś jednoznacznie stwierdzić, czy otrzymanie funduszy europejskich będzie związane z koniecznością posiadania strategii informatyzacji gminy. W momencie opracowywania strategii znane były tylko propozycje Regionalnych Programów Operacyjnych. Dokumenty z wytycznymi, które pomogą w ich realizacji są w trakcie opracowywania. 4 por. ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz. U. nr 48, poz. 550) por. art. 18, ust 2, pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.w.) 6 Przewodnik w sprawie kryteriów i warunków wdraŜania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej, Dokument roboczy Komisji Europejskiej, Bruksela, 28.07.2003, SEC(2003)895 5 7 2. Obraz i zasoby gminy Gmina Dobrcz leŜy w północno-wschodniej części powiatu bydgoskiego. Gminę zamieszkuje 9300 mieszkańców skupionych w 21 sołectwach. Łączna liczba miejscowości o charakterze wiejskim wynosi 32. Największe z nich to Dobrcz oraz Kotomierz. Dobrcz graniczy z gminami: • od północnego zachodu z gminą Koronowo, • od południa z gminą Osielsko, • od północy z gminą Pruszcz Pomorski, • od południowego wschodu z gminą Dąbrowa Chełmińska 2.1. Specjalność gminy Gmina ma charakter rolniczy; uŜytki rolne stanowią 81% powierzchni całkowitej, lasy i grunty leśne stanowią ok. 7,3%. Gmina posiada duŜy obszar uŜytków zielonych, połoŜonych głównie w dolinie Wisły. Na terenie gminy znajdują się jeziora Dobrcz, Borówno oraz Kusowo. Warunki geograficzne sprawiają, Ŝe gmina Dobrcz jest dobrym miejscem do uprawiania turystyki oraz agroturystyki. Promowana jest równieŜ działalność związaną przetwórstwem rolno-spoŜywczym. Specjalnością gminy są produkty regionalne. Powidła śliwkowe są przygotowywane według starych receptur w Strzelcach Dolnych oraz Kozielcu. Powidła te znane są nie tylko w kraju ale równieŜ zagranicą. Oprócz wspomnianych powideł do produktów regionalnych naleŜą chleb gądecki, miody z Doliny Wisły, kiszona fasolka kozielecka, susz owocowy oraz ciszki kaszubskie. Gmina coraz częściej kojarzona jest z organizowanymi na jej terenie imprezami kulturalnymi takimi jak święto śliwki czy świętem chleba. Gmina posiada na swoim terenie wiele atrakcji architektonicznych. Na szczególną uwagę zasługuje drewniany kościół p.w. Św. Marii Magdaleny, znajdujący się we wsi Włóki. Jest on zabytkiem klasy zerowej. Na terenie wsi Kozielec znajduje się rezerwat lnu austriackiego. Jest to gatunek nie występujący nigdzie indziej kraju. 2.2. Dane statystyczne Powierzchnia gminy ogółem [ha] powierzchnia gruntów rolnych [ha] powierzchnia gruntów przemysłowych [ha] liczba sołectw liczba mieszkańców ogółem liczba mieszkańców w wieku do 25 lat liczba mieszkańców w wieku od 25 do 50 lat liczba mieszkańców w wieku powyŜej 50 lat 13 041 9 496 1 119 21 9 261 3 334 3 395 2 532 8 2.3. Dane gospodarcze liczba podmiotów gospodarczych działających w gminie liczba gospodarstw rolnych w gminie Liczba gospodarstw agroturystycznych w gminie 2.4. BudŜet gminy w roku 2005 dochody wydatki 2.5. 460 941 14 15 501 548 15 144 944 Wydatki na informatykę w roku 2005 W urzędzie gminy W edukacji 2.6. 99 667 38 379 Zasoby zadeklarowane w programie e-Vita II Zasoby zadeklarowane przez Gminę jako wkład własny w realizację projektu to: • bezpłatne szkolenia z zakresu obsługi komputera, • baza szkoleniowa oraz noclegowa, • wiedza pracowników, • zasoby ludzkie, • doświadczenie zdobyte w trakcie realizacji róŜnorodnych projektów, • lokale naleŜące do gminy 2.7. Partnerzy programu e-Vita II Program e-Vita II będzie realizowany w gminie Dobrcz prze 13 partnerów, w tym 4 instytucje sektora publicznego, 7 organizacji pozarządowych oraz 2 podmioty gospodarcze. Sektor publiczny 1. Urząd Gminy w Dobrczu 2. Zespół Szkół w Dobrczu 3. Zespół Szkół w Kotomierzu 4. Zespół Szkół w Wudzynie Organizacje pozarządowe 1. Towarzystwo Rozwoju Gminy Dobrcz 2. Stowarzyszenie „MłodzieŜ Gminy Dobrcz” 3. Klub Seniora przy GOK Dobrcz 4. Towarzystwo “Rolnictwo-Turystyka” 5. Koło Rękodzielnicze Dobrcz 6. Zarząd Gminny Kół Gospodyń Wiejskich w Dobrczu 7. Zarząd Gminny Związku Ochotniczych StraŜy PoŜarnych w Dobrczu 9 Organizacje pozarządowe 1. AWACOM Sp. z o. o. 2. BAMAR Barbara Kukla 2.8. Zasoby informacyjne W gminie znajduje się 6 szkół podstawowych, 3 gimnazja oraz jedna szkoła ponadgminazjalna - Zespół Szkół Agro-Ekonomicznych w Karolewie. Na terenie gminy działają Gminna Biblioteka Publiczna oraz Gminne Centrum Informacji 3. Rynek na którym działa gmina Gmina, postrzegana jako podmiot gospodarczy, świadczący usługi swoim klientom, działa w pewnym otoczeniu stanowiącym jej rynek. Składa się on z klientów, udziałowców, konkurentów i partnerów (sojuszników). 3.1. Klienci i udziałowcy Jak w kaŜdej gminie klientami gminy Dobrcz są wszyscy jej mieszkańcy i wszystkie podmioty gospodarcze działające na jej terenie. Klientami gminy są równieŜ instytucje publiczne w niej zlokalizowane. Gmina posiada równieŜ klientów zewnętrznych (okazjonalnych), takich jak turyści i inwestorzy. Właścicielami (udziałowcami) gminy są wszystkie osoby fizyczne w niej zameldowane oraz wszystkie podmioty gospodarcze posiadające siedzibę na terenie gminy i płacące w gminie podatki. 3.2. Konkurencja Konkurencję dla gminy stanowią inne gminy ubiegające się o te same pieniądze (dotacje, subwencje, granty, turystów, inwestorów itp.). Konkurencję na róŜnych polach mogą stanowić róŜne gminy. W dziedzinie turystyki gmina Dobrcz konkuruje z gminą Koronowo, na terenie której znajduję się zalew Koronowski oraz gminami w Pradolinie Wisły (od Bydgoszczy aŜ po Gniew). W zakresie pozyskiwania terenów pod zabudowę Dobrcz konkuruje z gminą Osielsko. 3.3. Sojusznicy Konkurencję dla gminy stanowią inne gminy ubiegające się o te same pieniądze (dotacje, subwencje, granty, turystów, inwestorów itp.). Konkurencję na róŜnych polach mogą stanowić róŜne gminy. W dziedzinie turystyki gmina Dobrcz konkuruje z gminą Koronowo, na terenie której znajduję się zalew Koronowski oraz gminami w Pradolinie Wisły (od Bydgoszczy aŜ po Gniew). W zakresie pozyskiwania terenów pod zabudowę Dobrcz konkuruje z gminą Osielsko. 10 4. Wizja gminy Wizja jest obrazem, modelem przyszłości gminy, który jej mieszkańcy i władze chcą wykreować.7 Aby zakreślić wizję gminy Dobrcz za 10-20 lat osobno zbadane zostały potrzeby i pomysły młodzieŜy i dorosłych: 4.1. Wizja młodzieŜy Głównym problemem młodzieŜy w Dobrcz jest brak ciekawych ofert na spędzanie wolnego czasu. Brakuje równieŜ miejsc gdzie młodzieŜ mogłaby się spotkać. MłodzieŜ wskazała na ograniczony dostęp do Internetu, który w ich przypadku jest „oknem” na świat. MłodzieŜ w swojej wizji wskazała na następujące aspekty: • poprawę komunikacji działającej na terenie gminy oraz infrastruktury, • zwiększenie ilości miejsc pracy, • osoby będące wzorcem do naśladowania, • organizację wolnego czasu, • dostęp do nowych technologii. 4.2. Wizja dorosłych W dąŜeniach dorosłych mieszkańców gminy, Dobrcz ma być w przyszłości uporządkowaną i czystą gminą, z szerokimi drogami i obwodnicami, w której kaŜdy mieszkaniec ma pracę i dostęp do Internetu. Gmina będzie słynęła w kraju i za granicą z produkcji powideł strzeleckich i kozieleckich według starych receptur. WaŜnymi produktami będą równieŜ: chleb gądecki, miody, susz owocowy, kiszona fasolka kozielecka oraz ciszki kaszubskie. Produkty te będą promowane podczas znanych imprez tematycznych (np. święto śliwki, święto chleba). Turystom gmina będzie oferować pełną infrastrukturę noclegową (gospodarstwa agroturystyczne) oraz gastronomiczną. Turyści będą mogli korzystać z rozbudowanej sieci ścieŜek rowerowych i dydaktycznych, plaŜ nad jeziorami. Dodatkowymi atrakcjami będą zabytki architektury (np. kościółek we Włókach) pomniki przyrody (np. aleje dębowe, grota wapienna). 4.3. Główne elementy wizji Jako główne elementy wizji wskazano: tradycyjne produkty regionalne, przetwórstwo rolnospoŜywcze, rozwój usług (agro)turystycznych, a takŜe edukację . 5. Misja gminy Misja gminy jest lapidarnym sformułowaniem wizji po to, by moŜna było łatwo określić cele, które gmina chce osiągnąć. Zgodnie z najlepszymi praktykami misja ma „motywujący i wręcz marzycielski charakter”8, lecz jest zarazem moŜliwa do osiągnięcia. Określa ona cel istnienia i działalności gminy. 7 8 por. Krzysztof Obłój, Strategia sukcesu firmy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, str. 38 Krzysztof Obłój, op. cit., str. 39 11 Gmina Dobrcz posiada opracowaną misję, powstała ona w trakcie tworzenia Strategii rozwoju gminy Dobrcz na lata 1999-2003. Misja gminy Dobrcz brzmi: Stworzenie infrastruktury do godnego Ŝycia w dostatku i czystym środowisku z dostępem do edukacji i kultury dla zapewnienia pracy mieszkańcom, dającej poczucie stabilizacji i pewności Ŝycia przy zwiększeniu aktywności naszej społeczności. Z tak sformułowaną misją zgodzili się wszyscy uczestnicy warsztatu strategicznego przeprowadzonego w gminie w dniu 10-08-2006 r.. Koniecznym było jednak zweryfikowanie i uzupełnienie tej misji, ze względu na upływ czasu od jej opracowania oraz fakt, Ŝe nie znalazła w niej odzwierciedlenia specyfika gminy. W trakcie drugiego warsztatu strategicznego powstała nowa misja, która została zaakceptowana przez wszystkich uczestników spotkania, brzmi ona następująco: Dobrcz – przyjazne środowisko do godnego Ŝycia i inwestowania; gmina słynąca z produktu tradycyjnego, oferująca ciekawy, aktywny wypoczynek. Pozostaje wierzyć, Ŝe misja zjednoczy mieszkańców gminy w jej realizacji. Rozwój gminy jest bowiem w interesie wszystkich mieszkańców i nie moŜe być zadaniem samym w sobie, postawionym jedynie jej władzom. „Wspólna misja pozwala [nawet] ludziom, którzy sobie nie ufają, współpracować, bowiem tworzy ona wspólną toŜsamość.”9 6. Analiza otoczenia informatyzacji gminy (PEST) Ze względu na ograniczenia czasowe analizę otoczenia politycznego, ekonomicznego, społecznego i technicznego (analizę PEST) informatyzacji gminy przeprowadzono w sposób skrótowy. Skupiono się na otoczeniu politycznym i społecznym, gdyŜ pozostałe otoczenia są podobne we wszystkich gminach. 6.1. Otoczenie polityczne Podstawą otoczenia politycznego informatyzacji gminy powinna być (z racji naszego członkostwa w Unii Europejskiej) strategia „i2010 – Europejskie społeczeństwo informacyjne do roku 2010”. Strategia została przyjęta przez Radę Europy w czerwcu 2005 roku. W dokumencie, Rada Europy wskazuje, Ŝe: „konieczne jest zbudowanie w pełni integracyjnego społeczeństwa informacyjnego na fundamencie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) stosowanych szeroko w usługach publicznych, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz gospodarstwach domowych”. Strategia i2010 zakłada między innymi: • 9 ukończenie jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej, wspierającej otwarty i konkurencyjny rynek wewnętrzny w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego; Peter M. Senge, The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization, DoubleDay, New York 1989, str. 208 12 • stworzenie integracyjnego europejskiego społeczeństwa informacyjnego, stawiając na pierwszym miejscu lepszy poziom świadczonych usług publicznych i wyŜszą jakość Ŝycia. Przestrzeń informacyjna wiąŜe się z szeregiem wyzwań, którym trzeba sprostać: • odpowiednia szybkość łącz szerokopasmowych, umoŜliwiająca dostarczanie zawartości multimedialnej, np. wideo wysokiej rozdzielczości; • interoperacyjność pozwalająca przenoszenie usług pomiędzy róŜnymi platformami; • stałe ulepszanie urządzeń oraz komunikujących się ze sobą platform; • bezpieczeństwo pozwalające na lepsze zabezpieczenie uŜytkowników Internetu przed róŜnego rodzaju oszustwami, szkodliwą zawartością, awariami technologicznymi itd. Integracja społeczna poprzez społeczeństwo informacyjne oznacza korzyści płynące z szerokiego wykorzystania technik informatycznych dla wszystkich obywateli: • stałe polepszanie jakości usług publicznych; • czynienie ich mniej kosztownymi i bardziej dostępnymi dla społeczeństwa. Warto w tym miejscu zaznaczyć, Ŝe jednym z dodatkowych elementów polepszających jakość Ŝycia społeczeństwa informacyjnego, mogą być cyfrowe biblioteki, dzięki którym dostęp do ich zasobów a takŜe do źródeł bogatego dziedzictwa kulturowego poszczególnych rejonów Europy jest znacznie ułatwiony. Kolejnym dokumentem, będącym zbiorem wymogów oraz reguł dla jednostek administracji publicznej, jest ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Ustawa jest z dnia 17 lutego 2005 roku i określa zasady między innymi: • ustalania minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, uŜywanych do realizacji zadań publicznych; • ustalania minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej z podmiotami publicznymi; • dostosowania istniejących juŜ systemów teleinformatycznych uŜywanych do realizacji zadań publicznych do minimalnych wymagań dla tych systemów; • dostosowania istniejących juŜ rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej do minimalnych wymagań dla tych rejestrów i takiej wymiany informacji; • kontroli projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu; • wymiany informacji drogą elektroniczną; Ustawa mówi takŜe o Planie Informatyzacji Państwa, który powinien być następnym dokumentem, będącym podstawą polityczną strategii informatyzacji gminy. Dokument ten jest swego rodzaju zastępnikiem Strategii Informatyzacji Kraju. Ze względu na to, Ŝe znajdujemy się w okresie przejściowym, wynikłym z obowiązywania jeszcze starych dokumentów: „Strategii Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska na lata 2004 – 2006” oraz „Planu działań na rzecz rozwoju elektronicznej administracji eGoverment na lata 2005 – 2006” oraz brakiem tego rodzaju planów na lata następne, w Planie Informatyzacji Państwa na rok 2006 (PIP-2006) zdeklarowano, Ŝe dokumenty na lata 2007-2010 powstaną w najbliŜszym czasie i zostaną przedstawione Radzie Ministrów w drugiej połowie 2006 roku (niestety, bez sprecyzowania dokładnej daty). W związku z tym, 13 PIP-2006 tylko prezentuje stan prac nad informatyzacją państwa. Mowa w nim o stanie realizacji takich projektów jak: ePUAP, STAP, eDeklaracje, PESEL 2 i CEPiK. Jednak oprócz uporządkowania informacji o stanie realizacji projektów informatycznych, PIP-2006 ustanawia pewne priorytety oraz cele informatyzacji. Jednymi z podstawowych są: • integracja i usprawnienie działalności administracji publicznej; • zapobieganie zbędnego powielania działań administracji publicznej; • tworzenie państwa nowoczesnego i przyjaznego dla obywateli (poprzez np.: wprowadzenie i upowszechnienie świadczenia usług administracji publicznej drogą elektroniczną, usprawnienie dostępu do informacji sektora publicznego, umoŜliwienie obywatelom uzyskania osobistego identyfikatora elektronicznego, zdefiniowanie precyzyjnego zakresu informacji publicznej prezentowanej w BIP). PIP-2006 przedstawia takŜe priorytety oraz działania w zakresie budowania społeczeństwa informacyjnego. Jako jeden z podstawowych wymienia powszechność i łatwość dostępu do technologii ICT oraz szerokopasmowego dostępu do Internetu dla obywateli. W naszym kraju, na terenach wiejskich tylko 19% gospodarstw domowych korzystało z zasobów globalnej sieci informatycznej. Natomiast tylko 2% mieszkańców korzysta z szerokopasmowego dostępu do tej sieci – to jest przedostatnie miejsce wśród państw UE (brak danych o udziale procentowym ludności miejskiej/wiejskiej w tej liczbie). Ponadto, PIP-2006 wskazuje na konieczność szybkiego wyrównywania dysproporcji regionalnych w zakresie szerokopasmowego dostępu do Internetu. „Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska na lata 2004-2006”, przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 r wymienia następujące cele strategiczne. Wśród szesnastu celów strategicznych, jako priorytetowe wymieniono: • (A1) powszechny szerokopasmowy dostęp do internetu dla szkół, • (B1) budowa platformy usługowej dla administracji publicznej – Wrota Polski, • (B4) rozwój polskich treści w internecie, • (C1) powszechną edukację informatyczną. Z punktu widzenia niniejszych „ZałoŜeń…” istotne są dodatkowo następujące cele: • (A2) szerokopasmowy dostęp do internetu dla administracji publicznej, • (A3) infrastruktura dostępu do internetu – publiczne punkty dostępu w kaŜdej gminie, • (B5) nauczanie na odległość, • (B6) usługi medyczne na odległość, • (B7) handel elektroniczny. Jako otoczenie polityczne, waŜne jest takŜe wzięcie pod uwagę Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 oraz bardziej szczegółowych – Regionalnych Programów Operacyjnych. W projekcie Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) Województwa KujawskoPomorskiego 2007-2013 jako uzasadnienie celowości realizacji projektów związanych ze społeczeństwem informacyjnym moŜna przeczytać: „Rozbudowa infrastruktury telekomunikacyjnej, stworzenie droŜnej struktury sieci teleinformatycznej, rozwijanie warunków edukacji informatycznej, rozwój usług informatycznych i internetowych, a ponadto powszechna dostępność usług 14 informatycznych są niezbędne w celu tworzenia warunków dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego i sprostania województwa wyzwaniom globalnej gospodarki opartej na wiedzy, innowacjach, nowoczesnych technologiach i nowych technikach komunikacji.” WaŜne jest takŜe: Stworzenie moŜliwości szerokiego dostępu do Internetu wymaga budowy nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym podstawowej. Budowana infrastruktura powinna uzupełniać juŜ istniejącą, szczególnie na obszarach o niŜszym stopniu jej nasycenia (obszary wiejskie, małe miejscowości i miasta). W projekcie RPO dla województwa Kujawsko-Pomorskiego, głównym celem działania dotyczącego budowy społeczeństwa informacyjnego jest zapewnienie powszechnego dostępu do szerokopasmowej sieci informatycznej, światowych zasobów informacji, usług dostępnych za pośrednictwem sieci. Celami szczegółowymi zamierzonymi w realizacji priorytetu są : • funkcjonowanie w województwie szerokopasmowej sieci informatycznej zapewniającej stosowanie w moŜliwych sferach aktywności społecznej i gospodarczej technologii informatycznych (telekomunikacyjnych), • usługi społeczne dostępne (oferowane) za pośrednictwem sieci, • moŜliwość włączenia się do sieci większości gospodarstw domowych w regionie. Konstruując strategię informatyzacji gminy Dobrcz naleŜy oczywiście brać pod uwagę strategię rozwoju gminy („Strategia rozwoju gminy Dobrcz”, Biuro Szkoleniowo-Doradcze Kreator, Inowrocław, w której jednak informatyzację zupełnie pominięto. Gmina Dobrcz jest typową gminą, której rozwój związany jest z (agro)turystyką. Podstawowym problemem w gminie jest bezrobocie oraz niska zamoŜność mieszkańców gminy. DuŜą barierę dla procesu informatyzacji stanowi więc wysoki koszt sprzętu komputerowego oraz usług telekomunikacyjnych. 6.2. Otoczenie ekonomiczne Podstawowym problemem w gminie jest bezrobocie oraz niska zamoŜność mieszkańców gminy. DuŜą barierę dla procesu informatyzacji stanowi więc wysoki koszt sprzętu komputerowego oraz usług telekomunikacyjnych. 6.3. Otoczenie społeczne Podstawowymi problemami społecznymi związanymi z procesem informatyzacji są zwykle brak umiejętności posługiwania się narzędziami teleinformatycznymi oraz brak zaufania i wiary w bezpieczeństwo danych. Nie zaadresowanie tych problemów moŜe prowadzić do wykluczenia części społeczności z uczestnictwa w Ŝyciu nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Dlatego tak waŜna rolę w programie e-Vita II odgrywają zakrojone na szeroką skalę szkolenia. 6.4. Otoczenie techniczne Proces informatyzacji we wszystkich gminach napotyka na te same problemy i kwestie techniczne. Polska korzysta z dobrodziejstwa skoku technologicznego będącego efektem wcześniejszego zapóźnienia rozwojowego, który umoŜliwia (w miarę posiadanych środków 15 finansowych) stosowanie najnowocześniejszych rozwiązań, bez potrzeby integracji starych systemów w celu maksymalnej ochrony poniesionych wcześniej nakładów inwestycyjnych. Niemniej jednak bardzo słabo rozwinięta infrastruktura telekomunikacyjna jest powaŜnym problemem i barierą procesu informatyzacji. Od 2005 roku upowszechnił się dostęp do szerokopasmowego Internetu za pośrednictwem sieci Telekomunikacji Polskiej S.A. (Neostrada). Alternatywni operatorzy telekomunikacyjni równieŜ oferują szybkie łącza sieciowe. Niestety łącza te dostępne są tylko w kilku największych miejscowościach w gminie. Dlatego warto rozwaŜyć moŜliwość budowy gminnej sieci szkieletowej. 7. Analiza potencjału gminy (SWOT) i kierunki działań Przewaga strategiczna gminy nad innymi gminami polega na tym, aby być bardziej atrakcyjnym partnerem niŜ inne gminy. Najprostszym przykładem takiej strategicznej przewagi jest unikalny zasób lub usługa albo teŜ wyrobiona marka. W gminie Dobrcz zasobem takim są powidła strzeleckie, kozieleckie, chleb gądecki czy teŜ rozpoznawalne masowe imprezy kulturalne masowe – święto śliwki, chleba, zawody triathlonowe oraz kolarskie. Podczas warsztatów strategicznych mających miejsce w gminie w dniu 10-08-2006 przeprowadzono skróconą analizę silnych i słabych stron gminy oraz szans i zagroŜeń występujących w otoczeniu gminy lub od niej niezaleŜnych (SWOT z ang. strengths, weaknesses, opportunities and threats). Analizę przeprowadzono łącznie dla wszystkich obszarów funkcjonowania gminy, bez podziału na główne obszary aktywności. Wyniki analizy SWOT dla gminy Dobrcz przedstawiono w tabeli: Mocne strony gminy Słabe strony gminy • gmina rolnicza • bliskość Bydgoszczy • słaba aktywność społeczna • infrastruktura gminy • plan zagospodarowania przestrzennego • baza edukacyjna • jakość dróg • gospodarstwa agroturystyczne • brak kanalizacji • połoŜenie geograficzne • produkty regionalne • droga krajowa dzieli gminę na 2 części • gmina rolnicza • komary • OSP • brak ludzi do pracy • sieć szkół • niski budŜet zaleŜny od podatku rolnego • droga krajowa • brak terenów inwestycyjnych • niskie bezrobocie • ogródki działkowe Szanse zewnętrzne ZagroŜenia zewnętrzne • utrata szans na uzyskanie środków • migracja ludności unijnych • nowe miejsca pracy • nowy okres programowania – środki • wyprzedaŜ UE • zmiana w strukturze rolnej • edukacja informatyczna • zmiana mentalności • niska koniunktura na produkty rolne • aktywność ludzi • konkurencja w telekomunikacji • mniejsze dopłaty • nowe usługi • niestabilność rządu • telepraca • interesy osób a nie interes gminy • gazyfikacja oraz kanalizacja • współpraca między gminami w zakresie pozyskiwania środków UE 16 Do mocnych stron gminy Dobrcz naleŜy zaliczyć połoŜenie geograficzne, gospodarstwa agroturystyczne, bogatą ofertę produktów regionalnych. Słaby strony Dobrcza to niska aktywność społeczna mieszkańców, brak ludzi do pracy z jednej strony, z drugiej brak kanalizacji oraz terenów przeznaczonych pod inwestycje. Na podstawie danych zebranych w powyŜszej tabeli określone zostały przykładowe kierunki działań, które powinna podjąć gmina w celu: • wykorzystania szans tam, gdzie będzie to stosunkowo łatwe zwaŜając na silne strony gminy w celu przewagi konkurencyjnej nad innymi gminami (ofensywa), • wzmocnienia słabych stron gminy, wykorzystując pojawiające się szanse, • minimalizacji zagroŜeń z wykorzystaniem silnych stron gminy, • zabezpieczenia się przed zagroŜeniami tam, gdzie są one najpowaŜniejsze zwaŜywszy słabe strony gminy (defensywa). 17 Wyniki analizy przedstawia macierz działań (TOWS) dla gminy Dobrcz: Mocne strony gminy − bliskość Bydgoszczy − infrastruktura gminy − plan zagospodarowania przestrzennego − gospodarstwa agroturystyczne − połoŜenie geograficzne − produkty regionalne − gmina rolnicza − OSP − sieć szkół − droga krajowa − niskie bezrobocie − ogródki działkowe Szanse zewnętrzne − migracja ludności − nowe miejsca pracy − nowy okres programowania – środki UE − edukacja informatyczna − aktywność ludzi − konkurencja w telekomunikacji − nowe usługi − telepraca − gazyfikacja oraz kanalizacja − współpraca między gminami w zakresie pozyskiwania środków UE ZagroŜenia zewnętrzne − − − − − − − − utrata szans na uzyskanie środków unijnych wyprzedaŜ zmiana w strukturze rolnej zmiana mentalności niska koniunktura na produkty rolne mniejsze dopłaty niestabilność rządu interesy osób a nie interes gminy wykorzystanie szans – strategia ofensywa • przyciągnięcie turystów • przyciągnięcie przedsiębiorców • rozwój i promocja produktów lokalnych/regionalnych • wykreowania marki gminy • tworzenie partnerstw lokalnych • kąpielisko gminne wykorzystanie szans – strategia ofensywa • nawiązanie współpracy z nadleśnictwem • nawiązanie współpracy z WOPR • współpraca NGO-s • lepsze wykorzystanie OSP • edukacja liderów lokalnych • wychowanie liderów wśród młodego pokolenia • reaktywacja harcerstwa • gminne centrum wolontariatu Słabe strony gminy − − − − − − − − − − gmina rolnicza słaba aktywność społeczna baza edukacyjna jakość dróg brak kanalizacji droga krajowa dzieli gminę na 2 części komary brak ludzi do pracy niski budŜet zaleŜny od podatku rolnego brak terenów inwestycyjnych konieczność poprawy – strategia konkurencyjna • remonty dróg • rozwój oraz modernizacja gospodarstw rolnych i agroturystycznych • promowanie telepracy • edukacja mieszkańców • budowa infrastruktury konieczność poprawy – strategia konkurencyjna • edukacja w pozyskiwaniu funduszy strukturalnych • podniesienie opłat • poprawa przepływu informacji pomiędzy urzędami • edukacja urzędników • edukacja teleinformatyczna • monitoring miejsc publicznych • straŜ gminna Macierz TOWS pozwala na określenie jedynie pewnych kierunków działań. Dalej wskazano cele, które gmina chce osiągnąć. 18 8. Cele strategiczne gminy Cele strategiczne określają, co konkretnie gmina chce osiągnąć w kolejnych okresach. Są one kamieniami milowymi na drodze, prowadzącej do realizacji wizji gminy i odzwierciedlają decyzję dotyczącą sposobu wykorzystania przewagi strategicznej w walce z konkurencją ze strony innych gmin. Wszystkie cele strategiczne powinny być: • konkretne, • mierzalne, • osiągalne, • istotne, • określone w czasie. W języku angielskim ten zestaw cech określa się skrótem SMART (specific, measurable, attainable, relevant, time bound), który wskazuje, Ŝe tylko cele posiadające wszystkie wymienione cechy są celami mądrymi. Na podstawie kierunków działań wskazanych w macierzy TOWS wybrano więc tylko takie cele, które daje się konkretnie opisać, są moŜliwe do osiągnięcia w określonym czasie, są istotne z punktu widzenia realizowanej misji gminy i daje się zmierzyć jak daleko jesteśmy od ich osiągnięcia. W poniŜszej tabeli zestawiono cele i wskaźniki ich pomiaru. W pełnej wersji strategii naleŜałoby wskazać, jak mają być dokonywane pomiary i kto powinien je wykonywać. Cele Turystyka wzrost atrakcyjności turystycznej gminy rozwój agroturystyki Rozwój społeczny / Praca wykreowanie marki gminy podniesienie poziomu wykształcenia wzrost wolontariatu, aktywności społecznej mieszkańców Wskaźniki przychody sklepów, ilość odpadów komunalnych nad jeziorem, liczba podmiotów gospodarczych działających dla turystów, liczba odwiedzin strony internetowej, liczba odwołań do strony internetowej, liczba gospodarstw agroturystycznych, liczba miejsc noclegowych, liczba rezerwacji przez Internet, liczba gmin chętnych do współpracy, ceny terenów inwestycyjnych, liczba mieszkańców, liczba odwołań do strony internetowej, liczba uŜytkowników Internetu, liczba mieszkańców z wykształceniem średnim oraz wyŜszym, liczba kursów dla dorosłych, liczba uczestników, liczba liderów, wolontariuszy, liczba NGO, liczba imprez, akcji, liczba beneficjentów korzystających z akcji NGO, liczba uczestników zebrań wiejskich, 19 Rolnictwo Administracja Infrastruktura 9. ilość przedsiębiorców, liczba miejsc pracy, rozwój przedsiębiorczości wpływ podatków do budŜetu gminy, liczba bezrobotnych, rozwój nowoczesnych form liczba telepracowników, zatrudnienia (telepracy) liczba uŜytkowników Internetu, liczba podmiotów działających w zakresie rozwój przetwórstwa rolno- przetwórstwa, spoŜywczego przychody, ilość produktów oferowanych, liczba odwiedzin na stronie, uczestnictwo w targach, ilość imprez tematycznych, promocja produktów ilość stron tematycznych dotyczących produktów lokalnych lokalnych, liczba podmiotów korzystających do promocji w Internecie, sprawniejsza komunikacja między urzędami i sołtysami czas załatwienia sprawy, czas propagacji informacji, czas zbierania danych, sprawniejsza obsługa obywateli liczba spraw załatwianych online, ilość pobrań dokumentów, ilość odwiedzin strony UG, czas załatwienia sprawy, poprawa infrastruktury drogowej liczba napraw podwozi, liczba km wyremontowanych dróg, ilość km ścieŜek rowerowych, budŜet na drogi Priorytetowe dziedziny zastosowań informatyki w gminie Po wybraniu celów strategicznych określono, które z nich daje się realizować przy pomocy rozwiązań teleinformatycznych. Dokonano tego za pomocą listy proponowanych obszarów zastosowań IT w gminie. Załącznik nr 4 do niniejszej strategii W poniŜszym zestawieniu wskazano ile osób wskazywało na poszczególne cele, jako priorytetowe obszary zastosowań teleinformatyki podczas warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie w dniu 10-08-2006. 20 EDUKACJA (7) Działania: Edukacja informatyczna • podnoszenie kwalifikacji mieszkańców (6) • kursy z zakresu korzystania z narzędzi o promocja ośrodków rozwoju (biblioteki, szkoły, informatycznych domy kultury) • kursy z zakresu korzystania z sieci Internet o zwiększenie i urozmaicenie oferty rozwoju dla • kursy z zakresu handlu elektronicznego młodzieŜy (czas wolny, edukacja) • Europejska Karta umiejętności Komputerowych o kształcenie ustawiczne dla dorosłych (podnoszenie (ECDL) kwalifikacji, reorientacja zawodowa) Portal: • tworzenie sieci placówek edukacyjnych (1) • gminny portal szkoleniowy POTENCJAŁ SPOŁECZNY (6) Działania: Portal: • organizowanie lokalnej społeczności z wykorzystaniem • strony www i regularna, aktualna informacja o portalu gminy (2) inicjatywach społecznych, ogłoszenia o poszukiwaniu sponsorów oraz partnerów • popularyzacja inicjatyw organizacji pozarządowych • aktywna komunikacja społeczna (NGOS) (1) • ochrona i popularyzacja lokalnego dziedzictwa • popularyzacja miejscowych zabytków i atrakcji na historycznego, kulturalnego, przyrodniczego itp. (1) stronie WWW PRACA (4) Działania: Portal: • powołanie internetowego centrum edukacji i • kontakty z urzędem pracy i pośrednikami pracy przysposobienia zawodowego (propagowanie nowych • poradniki praktyczne (pisanie CV) zawodów i umiejętności zawodowych oraz metod ich • forum dot. pracy zdobywania, udostępnienie podręczników i poradników w formie elektronicznej programy reorientacji zawodowej edukacja zawodowa dla mieszkańców – e-learning, kursy interaktywne) (2) ROZWÓJ BIZNESU LOKALNEGO – E-GOSPODARKA (8) Działania: Portal: • znajdowanie nowych rynków zbytu dla producentów • promocyjne strony WWW ukierunkowane na lokalnych (2) wzmocnienie roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego biznesu • wzmocnienie roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego e-learning – instruktaŜ jak występować o środki UE biznesu przez imprezy i działania ukierunkowane na • promocję atrakcji lokalnych, moŜliwości biznesowych, • pasaŜ handlowy produktów lokalnych, delikatesów i tradycji kulinarnych (4) • pozyskiwanie funduszy pomocowych (2) 21 URZĄD GMINY JAKO INSTYTUCJA USŁUGOWA (2) Działania: Portal: • zmiana postrzegania roli administracji lokalnej: z urzędu • system portal „e-urząd” (zdalne załatwianie spraw, w podmiot usługowy (uŜyteczność społeczna) (1) E-usługi dla mieszkańców) • skomputeryzowana, sprawna administracja • publikacja przez gminę lokalnej gazety w Internecie (komputeryzacja wszystkich stanowisk w urzędzie, usprawnienie przepływu pracy w urzędzie, wspomaganie procesów związanych z zarządzaniem majątkiem komunalnym, inwestycjami i geodezją) (1) OCHRONA ZDROWIA MIESZKAŃCÓW (1) Działania: Portal: • budowa świadomości ekologicznej (2) • strony WWW BUDOWA INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ GMINY (5) Działania: Gminna sieć teleinformatyczna • budowa sieci szkieletowej • światłowodowa sieć szkieletowa • budowa radiowych sieci dostępu do Internetu (1) • sieć dla urzędów i jednostek budŜetowych (Intranet) • budowa lokalnej sieci publicznych punktów dostępu do • sieć dostępowa dla mieszkańców (radiodostęp) Internetu (4) Sieć publicznych punktów dostępu do Internetu • obsługowe punkty dostępu – szkoła, biblioteka • bezobsługowe punkty dostępu do Internetu – kioski internetowe Jak widać z powyŜszego zestawienia uczestnicy warsztatów strategicznych wskazali jako najwaŜniejsze trzy obszary zastosowań IT w gminie: • edukację poprzez działania mające na celu podniesienie kwalifikacji mieszkańców z zakresu wiedzy informatycznej, • budowę infrastruktury teleinformatycznej gminy opartej na niekomercyjnej sieci komputerowej oraz sieci publicznych punktów dostępu do Internetu, • rozwój biznesu lokalnego – e-gospodarka poprzez podjęcie działań związanych z pozyskaniem nowych rynków zbytu dla producentów lokalnych, wzmocnieniem roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego biznesu przez imprezy i działania ukierunkowane na promocję atrakcji lokalnych, moŜliwości biznesowych, produktów lokalnych, delikatesów i tradycji kulinarnych. Proces informatyzacji gminy wymaga (składa się) trzech podstawowych elementów: • rozwoju infrastruktury teleinformatycznej, • rozwoju oprogramowania/aplikacji , • uzupełnienia wiedzy. Elementy te zostały strategicznego. 10. wskazane jako najistotniejsze przez uczestników warsztatu Program działania (projekty) Na podstawie określonych wyŜej celów strategicznych oraz priorytetowych dziedzin zastosowań informatyki zaproponowano listę program działania będący listą projektów, z określeniem ich priorytetów. Niestety ze względu na mocno ograniczony czas przygotowania niniejszego dokumentu projekty te mogą tu być jedynie naszkicowane. Dokładniejszy ich opis powinien znaleźć się w pełnej wersji strategii. Proponowany harmonogram realizacji programu znajduje się w załączniku nr 1. do niniejszych 22 „ZałoŜeń…”. Tempo realizacji programu jest zaleŜne od moŜliwości finansowych gminy w kolejnych latach, które nie zostały zbadane na tym etapie. Wskazany w harmonogramie czas trwania projektów nie obejmuje administracyjnych prac przygotowawczych, jak np. rozpisanie, przeprowadzenie i rozstrzygnięcie przetargów zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 117 z póź. zmianami). 10.1. Budowa sieci teleinformatycznej NajwaŜniejszym projektem informatycznym gminy jest budowa szerokopasmowej sieci dostępowej. Jego realizacja warunkuje realizację pozostałych projektów, gdyŜ przy wykorzystaniu obecnej infrastruktury dostęp do usług i aplikacji byłby znacznie ograniczony. 10.1.1. Stan obecny i plany gminy Obecnie na terenie gminy Dobrcz dostęp do Internetu posiadają mieszkańcy następujących miejscowości: Dobrcz, Pauliny, Suponin, Gądecz, Strzelce Górne, Wudzyn, Wudzynek, Kusowo, Aleksandrowo, Włóki, Trzeciewiec, Magdalenka, Sienno I, Pyszczyn, Borówno I. W pozostałych miejscowościach brak obecnie moŜliwości technicznych dla zapewnienia dostępu w sposób inny niŜ połączenie modemowe. Na terenie gminy funkcjonują takŜe dwa publiczne punkty dostępu do Internetu zlokalizowane w Dobrczu w Gminnej Bibliotece Publicznej oraz w Gminnym Centrum Informacji Plany gminy obejmują uruchomienie kolejnych punktów publicznego dostępu w nastęujacych lokalizacjach: • Kusowo (świetlica wiejska), • Stronno (szkoła), • Dobrcz (OSP), • Wudzynek (świetlica wiejska), • Suponin (OSP), • Wudzyn (OSP), Plany gminy obejmują takŜe zapewnienie dostępu do sieci Internet mieszkańcom następujących miejscowości Stronno, Zalesie, Karczemka, Karolewo, Aleksandrowiec, Kotomierz I, Trzebień, Kotomierz II, Sienno II, Nekla, Borówno II, Linówiec, Augustowo, Strzelce Dolne, Kozielec, Trzęsacz, Zła Wieś, Chełmszczonka, Marcelewo 10.1.2. Konfiguracja sieci Strategia rozwoju sieci na terenie gminy powinna obejmować zarówno rozwój sieci dostępowej dla odbiorców końcowych jak i budowę gminnej sieci szkieletowej. W opracowaniu rozgraniczono więc te dwa zagadnienia. Oddzielnie omówiono budowę i rozwój sieci dostępowej, czyli dla odbiorców końcowych, oraz budowę gminnej sieci szkieletowej, mającej być odpowiednikiem sieci MAN (Metropolitan Area Network) dla obszarów gminnych, a której zadaniem jest zapewnianie dostępu poszczególnym węzłom dostępowym. W strategii przyjęto następujące załoŜenia: • • • • moŜliwie niski koszt urządzeń dla odbiorców końcowych, dąŜenie do stworzenia i ujednolicenia gminnej sieci szkieletowej, jak najlepsze wykorzystanie obecnej infrastruktury i planu jej rozwoju, zachowanie dalszej moŜliwości rozwoju infrastruktury. 23 10.1.3. Punkt centralny sieci Bez względu na wybór technologii wykonania sieci niezbędne będzie wybranie lokalizacji na centralny punkt sieci. W punkcie tym znajdzie się przyłącze do zewnętrznego operatora oraz niezbędne urządzenia i zaplecze techniczne zapewniające funkcjonowanie i nadzór sieci. Najodpowiedniejszą lokalizacją wydaje się być miejscowość Dobrcz. Za wyborem tym przemawiają takie argumenty jak: dogodna lokalizacja (prawie w centrum gminy), umiejscowienie najwaŜniejszych dla gminy instytucji, największa liczba potencjalnych odbiorców zarówno indywidualnych, jak i instytucjonalnych. 10.1.4. Budowa gminnej sieci szkieletowej W niniejszym opracowaniu przez sieć szkieletową rozmieć naleŜy strukturę nadrzędna w stosunku do sieci dostępowej. W przypadku sieci szkieletowej jej odbiorcami są nie indywidualni uŜytkownicy, ale grupy uŜytkowników zlokalizowane w jednym węźle dostępowym. Przykładami takich węzłów moŜe tu być szkolna lub firmowa siec LAN czy punkt dostępowy hot-spot. Węzły dostępowe mogą w tym przypadku naleŜeć do róŜnych podmiotów np. szkoły, firmy prywatne czy być w gestii gminy (np. punkty publicznego dostępu do Internetu). Celem gminnej sieci szkieletowej byłoby zaopatrywanie w dostęp wszystkie obiekty strategiczne (szkoły, punkty publicznego dostępu, instytucje publiczne) a takŜe odbiorców komercyjnych (np. hot-spoty, firmowe sieci LAN). Sieć ta powinna być niezaleŜna od sieci dostępowej przeznaczonej dla odbiorców końcowych. Topografia terenu gminy (obszar równinny bez większych przeszkód terenowych) wskazuje na to, Ŝe optymalnym rozwiązaniem moŜe być, oprócz sieci światłowodowej takŜe wykorzystanie technologii bezprzewodowej. Struktura sieci światłowodowej Na Załączniku nr 2 przedstawiono proponowaną strukturę światłowodową dla gminy Dobrcz. Opiera się ona na linii spinającej miejscowości Dobrcz, Kotomierz, Aleksandrowo. Wszystkie te linie zostały zaznaczone kolorem grantowym. W miejscach oznaczonych czerwonym znakiem „X” proponuje się lokalizacje węzłowych punktów sieci, a tym samym punktów dostępowych hot-spot. Miejscowości nie objęte dostępem z uŜyciem światłowodu proponuje się podłączyć za pomocą radiolinii punk-punkt lub równoległej sieci Wi-Max. Proponowana struktura powinna powstać w pierwszym etapie realizacji sieci szkieletowej. Kolorem błękitnym zaznaczono natomiast propozycje dalszej rozbudowy sieci światłowodowej w niedalekiej przyszłości co zwiększyłoby przepustowość sieci i pozwoliło zrezygnować z części połączeń radiowych.. W przypadku wzrostu zapotrzebowania na przepustowość, moŜliwe będzie zastępowanie poszczególnych odcinków radiolinii łączami światłowodowymi. W celu uproszczenia formalności związanych z budową sieci, światłowody powinny zostać ułoŜone na terenach naleŜących do gminy, wzdłuŜ dróg. Ze względów ekonomicznych sugeruje się rezygnacje z budowy kanalizacji pierwotnej i połoŜnie światłowodu jedynie w kanalizacji wtórnej (rury PCV) na głębokości około 1,5 m. Koszt połoŜenia światłowodu taką techniką jest szacowany na około 13 zł/m. Nie zostały jednak wykonane szacowania co do trwałości takiej instalacji i rozwiązanie to naleŜy uznać za tymczasowe. PołoŜenie światłowodu najlepiej wykonać w trakcie prowadzenia innych prac liniowych, np. podczas remontu dróg, budowy czy remontu sieci kanalizacyjnej bądź wodociągowej. Niestety nie są nam znane uwarunkowania prawne prowadzenia wspólnych robót przy liniach kanalizacyjnych/wodociągowych i światłowodowych. Ponadto, zazwyczaj prace takie 24 wykonywane są przez specjalistyczne firmy (szczególnie w przypadku linii światłowodowych), zatem wskazane jest zasięgnięcie informacji w jednej z tego typu firm. Technologia bezprzewodowa Proponuje się tu dwa rozwiązania technologiczne: • sieć z wykorzystaniem 802.16 (WiMax, pasmo 3,7 MHz) • sieć z wykorzystaniem protokołu 802.11a (nie licencjonowane, czyli nie wymaga przydziału licencji lub koncesji, pasmo 5,8 GHz) Wykorzystanie technologii WiMax otwiera duŜo większe moŜliwości dalszego rozwoju sieci, ale jednocześnie wymaga większych nakładów finansowych niŜ rozwiązanie z wykorzystaniem pasma 5,8 GHz. Alternatywą sieci WiMax jest wykorzystanie urządzeń pracujących z protokółem 802.11a w nie licencjonowanym paśmie 5,8 GHz. Takie rozwiązanie dość znacznie obniŜy koszty a jednocześnie zapewni wystarczająca jakość, niezawodność i szybkość połączeń na potrzeby sieci gminnej. Centralnym punktem sieci bezprzewodowej powinien być wysoki obiekt na terenie Dobrcza. Obiekt ten musiałby być na tyle wysoki aby antena instalacji znajdowała się znacznie powyŜej zalesienia, które na terenie gminy jest spore i moŜe być przeszkodą w stosowaniu technologii bezprzewodowych. Po uruchomieniu gminnej sieci szkieletowej będzie moŜliwe „zasilenie” całej sieci od jednego dostawcy (lub kilku, w przypadku podjęcia decyzji o uniezaleŜnieniu od jednego dostawcy i chęci posiadania kliku niezaleŜnych przyłączy). Rozwiązanie takie powinno przynieść wyraźne oszczędności, gdyŜ pozwoli na hurtowy zakup. Zasilenie centralnego punktu (przyłącze do sieci szkieletowej) moŜna będzie zrealizować w dowolnej dostępnej technologii (ADSL, światłowód czy radiolinia) po rozpoznaniu lokalnego rynku usług. Wstępnie moŜna wskazać takich dostawców jak Polpak, ATM SA, Telekomunikacja Kolejowa, NASK, ENERGIS, Exatel, GTS Polska, Netia, Crowley, Kujawsko-Pomorska Sieć Informatyczna, mogące posiadać węzły dostępowe w najbliŜszej okolicy (Bydgoszcz, Toruń). Uruchomiana własna sieć szkieletowa, oprócz potrzeb własnych gminy (placówki edukacyjne, PPD, świetlice, własne hot spoty, budynki administracyjne) mogłaby być takŜe konkurencyjnym dostawca Internetu dla innych prywatnych firm chcących świadczyć usługi dostępowe na terenie gminy. 10.1.5. Sieć dostępowa i urządzenia dla odbiorców końcowych Celem sieci dostępowej jest zapewnienie dostępu uŜytkownikom końcowym czyli rozwiązanie problemu tzw. „ostatniej mili”. Poprzez uŜytkowników końcowych rozumiemy w takim przypadku poszczególne stanowiska komputerowe zlokalizowane zarówno w mieszkaniach prywatnych jak i pomieszczeniach biurowych czy gospodarczych zlokalizowanych na terenie gminy. Mając na celu obniŜenie kosztów naleŜy wykorzystać najbardziej popularne, a tym samym najtańsze, dostępne rozwiązania. Do zapewnienia dostępu odbiorcom końcowym proponuje się pozostanie przy obecnie stosowanej technologii Wi-Fi w paśmie 2,4 GHz. Rozwiązania te są popularne i tanie, a jednocześnie są na tyle rozwiniętym standardem, Ŝe nie naleŜy obawiać się jego zaniku w najbliŜszych latach. TakŜe warunki terenowe, obecne wykorzystanie pasma na obszarze gminy oraz rodzaj zabudowy wskazują, Ŝe ta technologia to najrozsądniejszy wybór zarówno z ekonomicznego jak technicznego punktu widzenia. Dodatkowym atutem jest takŜe fakt, Ŝe w przeciwieństwie do terenów wysoce zurbanizowanych, problem wykorzystania publicznego pasma przez osoby nie związane z siecią gminną moŜna będzie praktycznie pominąć. 25 Kolejność budowy sieci wiąŜe się z priorytetami wskazanymi przez przedstawicieli gminy. Proponuje się następującą kolejność realizacji przyłączy w poszczególnych punktach dostępowych: Priorytet I Miejscowości Zalesie, Karczemka, Karolewo, Aleksandrowiec, Kotomierz I Obiekty punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych, Kusowo -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w świetlicy wiejskiej -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w siedzibie OSP -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w szkole punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w świetlicy wiejskiej -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w siedzibie OSP punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w siedzibie OSP punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych -punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych - publiczny punkt dostępu do Internetu w świetlicy wiejskiej punkty hot-spot dla odbiorców indywidualnych Dobrcz Stronno II Trzebień, Kotomierz II, Sienno II Wudzynek Suponin III Nekla, Borówno II, Linówiec Wudzyn IV Augustowo V Kozielec, Trzęsacz, Zła Wieś, Chełmszczonka Strzelce Dolne VI Marcelewo 26 10.1.6. Szacunki ekonomiczne Proponowane rozwiązanie dla odbiorców końcowych (WiFi) mieści się w planowanych kosztach uruchomienia (osprzęt dla stacji odbiorczej 250-300 zł). TakŜe przy takim przyjętym rozwiązaniu opłata abonamentowa rzędu 40-50 zł powinna być moŜliwa do osiągnięcia. Przykładowy kosz zasilania sieci szkieletowej w technologii ADSL to opłata w granicach 600 zł brutto dla łącza o wydajności rzędu 15Mb dla danych odbieranych i 800kb dla danych wysyłanych. Lub w przypadku większego zapotrzebowania na transfer wychodzący np. z oferty KPSI, która oferuje łącze symetryczne 3Mbps w cenie 1100 zł + VAT. Łącze takie przy załoŜeniu 200% obciąŜenia przez odbiorców (2 razy więcej odbiorców niŜ gwarantowana przepustowość indywidualna) pozwoli na obsługę 120 odbiorców z wydajnością 128 kB. W przypadku technologii światłowodowej najkosztowniejszym składnikiem kosztowym jest koszt budowy instalacji, szacowany na kwotę około 13.000 zł za 1 km linii. PoniŜsza tabelka przedstawia orientacyjne koszty brutto poszczególnych bezprzewodowych rozwiązań technologicznych. Koszty te mogą się róŜnić w zaleŜności od wybranych urządzeń, wymaganych instalacji antenowych oraz kosztu ich montaŜu. Stacja bazowa (obudowa typu „outdoor” wraz z instalacją antenowa, odgromowa i zasilającą) Stacja odbiorcza (obudowa „outdoor” wraz z instalacją antenową, odgromową i zasilająca) Stacja odbiorcza (obudowa „indoor” wraz z instalacją antenową, odgromową i zasilająca) Maszt antenowy WiFi 5,7 GHz (802.11a) WiMax (802.16a) 9.000 PLN 22.000 PLN 4.000 PLN 4.000 PLN 1.800 PLN 2.000 PLN 7.000 PLN NaleŜy jednak mieć na uwadze fakt, Ŝe wybrane technologie aktualnie bardzo dynamicznie się rozwijają w związku z czym naleŜy spodziewać się w najbliŜszym czasie znacznego obniŜenia cen urządzeń. Podane ceny naleŜy traktować więc jako ceny maksymalne. Projekt ten będzie realizowany przez Towarzystwo Rozwoju Gminy Dobrcz oraz firmę AWACOM. 10.2. Publiczne Punkty Dostępu Jednym z sposobów przełamania barier technicznych i ekonomicznych związanych z korzystaniem z Internetu w gminach wiejskich, jest uruchamianie publicznych punktów dostępu. Punkty te są istotne z punktu widzenia, osób niepełnosprawnych, mniej zamoŜnych, bezrobotnych, a szczególnie tych, które nie mają dostępu do komputera i Internetu. W punktach tych będzie istniała moŜliwość skorzystania z fachowej wiedzy wykwalifikowanego konsultanta w zakresie wyszukiwania informacji i usług oraz sposobu korzystania z róŜnorodnego oprogramowania. 27 Przeprowadzona analiza istniejących punktów dostępu do Internetu pozwoliła na określenie miejsc, w których są one niezbędne. Gmina Dobrcz planuje powstanie PPD w następujących miejscach: • świetlica wiejska w Kusowie, • szkoła w Stronnie, • siedziba OSP w Dobrcz, • świetlica wiejska w Wudzynku, • siedziba OSP w Saponinie, • siedziba OSP w Budzynie, • świetlica wiejska w Strzelcach Dolnych. Szkoła we wsi Stronno według przedstawicieli gminy powinna zostać sfinansowana z środków pochodzących z programu e-Vita II. Projekt ten będzie realizowany przez Urząd Gminy, Towarzystwo Rozwoju Gminy Dobrcz oraz Ochotnicze StraŜe PoŜarne. 10.3. Edukacja informatyczna Podstawowym warunkiem korzystania przez mieszkańców gminy Dobrcz z komunikacji elektronicznej jest posiadanie przez nich, odpowiednich umiejętności i wiedzy z zakresu posługiwania się Internetem oraz komputerem. Wiedza związana z informatyką moŜe zostać przekazana mieszkańcom poprzez odpowiednie szkolenia oraz seminaria. Zanim jednak rozpocznie się proces edukacji koniecznym jest stworzenie odpowiedniego systemu kształcenia. Pracę naleŜy rozpocząć od stworzenia podstaw metodycznych według których będą prowadzone szkolenia. Mając na uwadze poziom wykształcenia mieszkańców trzeba będzie przygotować odpowiednie materiały dydaktyczne. Materiały te muszą zostać dostosowane do grup jakie zostaną wyodrębnione na podstawie przeprowadzonych analiz. Z jednej strony na szkoleniach tych powinna istnieć moŜliwość zdobycia wiedzy podstawowej (korzystania z komputera, Internetu) z drugiej strony konkretnej wiedzy pomocnej na przykład w poszukiwaniu pracy (obsługa edytora tekstu). Elementem, bez którego nie moŜe funkcjonować system edukacyjny, jest odpowiednia kadra. Szkolenia powinny być prowadzone przez osoby, które posiadają ugruntowaną wiedzę oraz doświadczenie w tym zakresie. ZaangaŜowanie fachowców zapewni odpowiedni poziom prowadzonych szkoleń. Innym istotnym elementem systemu edukacyjnego jest odpowiednia baza lokalowa. Muszą to być miejsca, łatwo dostępne dla obywateli, wyposaŜone w odpowiedni sprzęt komputerowy oraz posiadające odpowiednią infrastrukturę teleinformatyczną. Warunki te spełniają istniejące w mieście placówki edukacyjne. Działania realizowane w ramach celu strategicznego 2 będą podstawą do rozwinięcia odpowiedniej bazy, wykorzystywanej na potrzeby szkoleń. Wiedza oraz umiejętności praktyczne zdobyte w trakcie szkoleń pozwolą społeczności lokalnej na swobodne korzystanie z informacji zamieszczonych w Internecie oraz udostępnionych tam usług. O sile społeczeństwa informacyjnego decydują nie tylko mieszkańcy ale równieŜ osoby pracujące w instytucjach uŜyteczności publicznej, które mogą świadczyć swoje usługi elektronicznie. Tylko proces ciągłego podnoszenia kwalifikacji moŜe, zapewnić urzędnikom efektywne funkcjonowanie w społeczeństwie wykorzystującym technologie 28 teleinformatyczne. Podobnie jak w przypadku mieszkańców koniecznym będzie stworzenie systemu szkoleń dostosowanego do potrzeb tej grupy. MoŜna do tego celu wykorzystać nauczanie na odległość (e-learning). UmoŜliwi to zdobywanie wiedzy w optymalnym czasie i tempie bez negatywnych konsekwencji dla obowiązków słuŜbowych. Realizacja tego celu strategicznego będzie szczególnie trudna. W ramach czasowych niniejszej strategii moŜliwe jest zrealizowanie jedynie pierwszego etapu podnoszenia podstawowej wiedzy informatycznej. Działanie to ma bowiem charakter ciągły. Najłatwiejsze będzie objęcie nim pracowników sfery budŜetowej. Znacznie trudniejsze będzie szersze dotarcie do mieszkańców, zwłaszcza do osób starszych. Odpowiednia promocja działań związanych ze społeczeństwem informacyjnym oraz, wiedzą informatyczną moŜe w duŜym stopniu przyczynić się do realizacji celu strategicznego. Akcja informacyjna prowadzona wśród mieszkańców, przedsiębiorców oraz urzędników uzupełnia działania, o których mowa powyŜej. W tym celu moŜna wykorzystać takŜe lokalne media informacyjne. Efektem przeprowadzonych szkoleń, seminariów, akcji promocyjnych będzie wzrost wiedzy oraz umiejętności korzystania z usług świadczonych elektronicznie przez mieszkańców gminy Dobrcz. Zdobyte umiejętności, przydadzą się takŜe w poszukiwaniu pracy przez osoby bezrobotne. Projekt ten będzie realizowany przez Towarzystwo Rozwoju Gminy Dobrcz oraz szkoły działające na terenie gminy. 10.4. Portal organizacji pozarządowych Uczestnicy warsztatów strategicznych do słabych stron gminy Dobrcz zaliczyli niską aktywność społeczną mieszkańców gminy. Jednym z sposobów na zminimalizowanie tego zjawiska jest uruchomienie portalu organizacji pozarządowych. Aplikacja ta będzie „oknem na świat” organizacji działających na terenie gminy, umoŜliwiając im kontakt z podobnymi działającymi w kraju oraz świecie. Funkcjonalność portalu będzie zbliŜona do funkcjonalności portalu turystycznego czy gospodarczego, jednakŜe stosunkowo prosta ze względu na brak konieczności rozwiązania problemów związanych z płatnościami elektronicznymi. W przypadku portali wspomagających działalność NGO-sów bardzo waŜnym elementem będą mechanizmy związane z pracą grupową. Dzięki temu moŜliwe będzie realizowanie wspólnych projektów poprzez rozproszone zespoły osób mogących poświęcać swój czas w niestandardowych porach dnia. Wykorzystanie tych narzędzi w pracy NGOs będzie wymagało przeprowadzenia odpowiednich szkoleń i wprowadzenia odpowiedniej organizacji pracy w celu wyrobienia nawyków komunikacji wzajemnej za pomocą wirtualnych przestrzeni pracy grupowej. Administracja portalu powinna zostać powierzona jednej organizacji pozarządowej, a finansowanie omawianego projektu powinno pochodzić ze środków gminy lub dotacji ze źródeł zewnętrznych. Istotne jest równieŜ zapewnienie dobrego kontaktu organizacji z społecznością gminy. Dlatego waŜnym elementem portalu powinny stać się fora dyskusyjne. UmoŜliwią one swobodne wypowiadanie się mieszkańców na temat działań jakie są podejmowane przez organizacje pozarządowe oraz na temat treści umieszczonych na portalu. WaŜnym elementem proponowanego projektu będzie teŜ wspieranie współpracy z UG, który powinien zlecać organizacjom pozarządowym pewnych działań i przez co będzie jednym z partnerów uczestniczącym w ich realizacji. 29 Efektem działania portalu powinien być wzrost liczby nawiązanych kontaktów z podobnymi organizacjami działającymi w kraju oraz zagranicy. Owocem takiej współpracy powinny być projekty realizowane za środki krajowe oraz europejskie. Projekt ten będzie realizowany przez Towarzystwo Rozwoju Gminy Dobrcz oraz oraz pozostałe organizacje pozarządowe. 10.5. Portal gospodarczy Portal gospodarczy na początek będzie pełnił funkcję czysto informacyjną. Zawarte w nim będą informacje o ofercie inwestycyjnej gminy, lokalnych przedsiębiorcach i ich produktach, ofertach pracy itp. Portal ten będzie miejscem promocji i marketingu firm działających na terenie gminy. Kolejnym etapem rozwoju powinna być moŜliwość prowadzenia handlu elektronicznego, czyli elektronicznego składanie zamówień i obsługę płatności. Powinien powstać katalog produktów i usług świadczonych przez przedsiębiorców działających na terenie gminy, niego będą wybierane zakupywane usługi, towary nie zwaŜając na to, kto jest ich dostawcą. Mechanizm portalu sam dba o przekazanie zamówienia właściwemu producentowi lub usługodawcy i do niego teŜ przesłać płatność. Moduł płatności powinien obsługiwać karty płatnicze i być połączony z systemami ich uwierzytelniania. Moduł ten wymaga dodatkowych zabezpieczeń technicznych i wdroŜenia odpowiedniej polityki bezpieczeństwa. Portal powinien być prowadzony równieŜ w językach obcych (co najmniej w j. angielskim, niemieckim) i zawierać mechanizm przeliczania cen na waluty obce. NaleŜy z góry zaplanować, które informacje mają ukazywać się w wielu wersjach językowych, a które nie. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe handel elektroniczny moŜe rozwijać się w skali globalnej i dobór wersji językowych moŜe zaleŜeć od przyjętej strategii lub od aktualnego zainteresowania ofertą gminy klientów z róŜnych krajów. Stworzenie mechanizmu technicznego do portalu nie jest specjalnie trudnym zadaniem. Jeśli wykorzystane zostaną narzędzia otwarte (open source) rozwiązanie takie nie musi teŜ być kosztowne. JuŜ na samym początku naleŜy jednak stworzyć procedury uzupełniania i aktualizacji informacji w portalu oraz osobę odpowiedzialną za ich redagowanie oraz wprowadzanie. Projekt ten będzie realizowany przez Towarzystwo Rozwoju Gminy Dobrcz oraz Urząd Gminy. 10.6. Informatyzacja Urzędu Gminy (komunikacja sołtysów) Kolejnym krokiem mającym poprawić Ŝycie mieszkańców jest usprawnienie pracy samego Urzędu Gminy poprzez jego informatyzację. O ile opisany później portal e-urząd będzie posiadał tylko elementy komunikacji z mieszkańcami gminy z urzędem, o tyle informatyzacja urzędu powinna dotyczyć systemów teleinformatycznych wspomagających realizację zadań oraz procedur powierzonych gminie. Proces informatyzacji urzędu naleŜy rozpocząć od analizy zadań tych zadań i wewnętrznych struktur urzędu w celu ich optymalizacji. 30 Wykonana analiza pozwoli nam przystąpić do prac projektowych, których efektem końcowym będzie system do obsługi urzędu. Warunkiem koniecznym do realizacji tego projektu jest działająca sprawnie sieć komputerowa. Głównym system wewnętrznym jest system przepływu prac i obieg dokumentów. Realizację tego projektu naleŜy podzielić na etapy i dąŜyć do stopniowego celu jakim jest zinformatyzowana gmina. Informatyzację naleŜy rozpocząć od wykonania elektronicznej wersji ksiąŜki korespondencji. Wszystkie dokumenty papierowe wykorzystywane w gminie, powinny istnieć w wersji elektronicznej. WaŜne jest by z wersją elektroniczną dokumentu dostępna była informacja o miejscu jego przechowywania. Wprowadzenie systemu workflow w Urzędzie Gminy Dobrcz umoŜliwi mieszkańcom gminy na śledzenie stanu zaawansowania ich sprawy, natomiast urząd będzie miał materiał pozwalający na usprawnienie jego działalności. Aby opisana sytuacja mogła mieć miejsce w urzędzie konieczne jest zintegrowania portalu z systemami back office. Z punktu widzenia władz gminy istotnym jest ich wyposaŜenie w aplikacje wspomagające wyciąganie wniosków na podstawie zebranych informacji. System workflow nie jest jedyną aplikacją, która moŜe znaleźć zastosowanie w urzędzie. NaleŜą do nich równieŜ aplikacje wspomagające zarządzanie mieniem komunalnym czy teŜ systemy informacji przestrzennej. Innym rozwiązaniem moŜe być wdroŜenie zintegrowanego systemu informatycznego, którego zadaniem będzie, poprzez integrację z pozostałymi systemami poprzez system adapterów baz danych, wspomaganie pracy urzędników oraz obywateli. Za jego pomocą moŜliwe będzie załatwienie dowolnej sprawy urzędowej (po wcześniejszej analizie oraz zamodelowaniu ich w postaci procesów biznesowych) drogą elektroniczną. Konieczne jest jednak w tym celu udostępnienie uŜytkownikom końcowym (urzędnikom oraz obywatelom) certyfikatów elektronicznych przeznaczonych głównie do szyfrowania oraz podpisywania dokumentów. System mógłby być zrealizowany w formie portalu internetowego, dzięki czemu, dostęp do całego systemu wymagałby jedynie przeglądarki internetowej po stronie klienta. WaŜne jest takŜe, Ŝe cały system w pewnym momencie mógłby zastąpić wszystkie inne systemy, umoŜliwiając zarządzanie, obsługiwanie oraz załatwianie wszystkich spraw urzędowych za pomocą jednego zintegrowanego środowiska. Projekt ten będzie realizowany przez Urząd Gminy. 10.7. E-urząd W celu poprawy jakości Ŝycia mieszkańców ma zostać stworzony portal ułatwiający komunikację mieszkańców gminy z urzędem. Portal powinien słuŜyć zwiększeniu przejrzystości i neutralności urzędu oraz skróceniu czasu załatwiania spraw mieszkańców przy ograniczeniu liczby koniecznych wizyt w urzędzie. Funkcjonalność portalu Elektronicznego Urzędu Gminy (e-urząd, e-government) powinna być podobna do funkcjonalności portalu gospodarczego. Powinna ona zapewniać pełną informację o gminie (statystyka), jej władzach (zdjęcia, Ŝyciorysy, godziny urzędowania), strategiach rozwoju (gminnych, powiatowych, wojewódzkich i narodowych), partnerach, instytucjach publicznych, prawie lokalnym, zamówieniach publicznych itp. WaŜne jest, by dokumenty zamieszczane na portalu były zapisane w formatach otwartych i nie wymuszały na mieszkańcach zakupu oprogramowania jednego producenta. Za pomocą portalu mieszkańcy powinni mieć moŜliwość dotarcia do kaŜdego pracownika Urzędu Gminy. Poza funkcją informacyjną portal powinien teŜ umoŜliwiać składanie podań i wniosków (wypełnianie formularzy) drogą elektroniczną. Na wstępnym etapie moŜna zakładać, Ŝe 31 załatwiając sprawę mieszkaniec gminy musi przynajmniej raz pojawić się w urzędzie (np. po odbiór dokumentu i wtedy następuje jego identyfikacja i składa wszystkie niezbędne podpisy). MoŜliwe jest równieŜ zastosowanie mechanizmu podpisu elektronicznego. W tym celu konieczne jest zamieszczenie na portalu szczegółowej informacji jak zaopatrzyć się w certyfikat cyfrowy oraz sposobie jego wykorzystania (sposobie składania podpisu elektronicznego). Konieczne moŜe okazać się przeprowadzenie na terenie gminy szerokiej akcji propagującej e-urząd i kursów korzystania z podpisu elektronicznego. MoŜna załoŜyć, Ŝe do załatwienia większości spraw wystarczy zwykły podpis elektroniczny. Mieszkańcy powinni mieć moŜliwość wnoszenia opłat za pomocą portalu, co wymaga wyposaŜenia go w moduł płatności. MoŜna przy tym wykorzystać moduł opracowany dla portalu gospodarczego. Nie dotyczy to płatności w postaci opłaty skarbowej, która musi być wnoszona w postaci znaczków, a jej przeniesienie na formę elektroniczną wymaga zmian ustawowych. W ramach gminy problem ten moŜe zostać jednak rozwiązany inaczej (np. opłata jest wnoszona przy odbiorze dokumentów, a nie przy składaniu wniosków lub opłata jest wnoszona elektronicznie, a pracownicy Urzędu Gminy dokonują zakupu odpowiednich znaczków). Elementem portalu musi być Biuletyn Informacji Publicznej zawierający wszystkie informacje wymagane ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198). W szczególności powinien umoŜliwiać dostęp do wszelkich informacji finansowych gminy (np. budŜet) oraz o zmianach kadrowych (ogłoszenia o pracy, zmiany na stanowiskach itp.). Docelowo portal moŜe zostać rozszerzony na inne instytucje realizujące zadania publiczne w gminie (np. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej) oraz zintegrowany z portalami innych urzędów np. Starostwa Powiatowego czy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. NaleŜy przy tym pamiętać o zasadzie, Ŝe mieszkaniec gminy chcąc załatwić swoją sprawę nie musi wiedzieć w którym urzędzie ma ją załatwić. Logika portalu powinna być więc nastawiona na problemy, z którymi spotykają się mieszkańcy gminy, a nie na struktury administracyjne urzędów i instytucji. Docelowo portal powinien równieŜ umoŜliwiać uŜytkownikom orientację na jakim etapie załatwiania są ich sprawy i jaki jest przewidywany czas do zakończenia procedury. Informację tę moŜna będzie zamieścić w portalu po zakończeniu projektu informatyzacji Urzędu Gminy i wdroŜeniu systemu przepływu pracy i obiegu dokumentów (workflow). Ponadto w portalu mogą być na Ŝywo transmitowane sesje władz gminy (transmisja audio i wideo) co powinno wpłynąć na zwiększenie partycypacji społecznej w procedurach demokratycznych. Społeczność gminy będzie bowiem lepiej poinformowana o aktualnie dyskutowanych problemach gminy, odczuje Ŝe ma wpływ na decyzje podejmowane jej imieniu i będzie mogła lepiej sprawować kontrolę nad jej reprezentantami. Kolejnym elementem mającym na celu lepszą komunikację władz z mieszkańcami gminy oraz zwiększenie partycypacji w zarządzaniu gminą byłoby wprowadzenie elektronicznych referendów gminnych w waŜnych dla społeczności gminy sprawach. Problem ten wymaga wprowadzenia takich procedur na stałe do sposobu działania władz gminy i wybiega daleko poza informatyzację. Referenda powinny umoŜliwiać oddanie głosu metodą tradycyjną. Mechanizmy głosowania elektronicznego (e-polling, w odróŜnieniu od elektronicznych wyborów władz – e-voting) mogą tu być jedynie uzupełnieniem metody tradycyjnej. Głosowania elektroniczne moŜna prowadzić z wykorzystaniem Internetu, elektronicznych punktów do głosowania (głosomatów), a nawet telefonów komórkowych. Projekt ten będzie realizowany przez Urząd Gminy. 32 10.8. System monitoringu Dla podniesienia bezpieczeństwa mieszkańców gminy Dobrcz zaproponowano wprowadzenie monitoringu najchętniej odwiedzanych miejsc w gminie. System monitoringu zostanie oparty na powstałej sieci szkieletowej. Obrazy z kamer rozmieszczonych na terenie gminy będą przekazywane do policji oraz działających firm ochroniarskich. W dalszej kolejności do systemu zostaną włączone automatyczne czujki, które będą umieszczone w głównych obiektach gminy. Część sygnałów będzie w sposób automatyczny przetwarzana, co umoŜliwi natychmiastową reakcję np. w postaci uruchomienia spryskiwaczy czy teŜ syren alarmowych w wypadku wykrycia poŜaru. Projekt ten będzie realizowany przez Urząd Gminy. 10.9. Portal edukacyjny Jedną z silnych stron gminy Dobrcz są szkoły działające na jej terenie. Coraz więcej rodziców z okolicznym gmin, chce aby ich dzieci kontynuowały naukę w szkołach działających na terenie gminy. W związku z tym, Ŝe nie część uczniów jest juŜ spoza gminy powstaje konieczność stworzenia nowych kanałów przekazywania informacji pomiędzy nauczycielami a rodzicami. Rozwiązaniem powstałego problemu moŜe być utworzenie gminnego portalu edukacyjnego wraz z elektronicznym dziennikiem ucznia. Portal szkolny nie musi mieć bardzo rozbudowanej funkcjonalności, więc moŜliwa będzie jego realizacja za pomocą stosunkowo niewielkich środków. Przedstawiciele gminy chcieliby, aby poza informowaniem o osiągnięciach szkół, planie zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, godzinach konsultacji z nauczycielami, terminami wywiadówek itp., umoŜliwiał on równieŜ komunikację rodziców ze szkołą drogą elektroniczną (np. zdalne sprawdzanie ocen, uwagi co do zachowania uczniów, konsultacje z nauczycielami, powiadamianie, Ŝe ucznia nie ma w szkole, wirtualne wywiadówki). Podstawowy moduł informacyjny oraz forum dyskusyjne mogłyby zostać wykonane przez samych uczniów z wykorzystaniem dostępnych komponentów, pod okiem nauczycieli informatyki w ramach lekcji lub zajęć pozalekcyjnych. Moduł komunikacji z rodzicami powinien jednak zostać zamówiony w firmie komercyjnej, ze względu na konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu zabezpieczeń (dostęp do danych uczniów, tajemnica korespondencji nauczycieli z rodzicami itp.). Praktyczne wykorzystanie portalu w kontaktach szkoły z rodzicami będzie wymagało przeprowadzenia odpowiednich szkoleń i wprowadzenia odpowiedniej organizacji pracy w szkołach w celu wypracowania nawyków komunikacji wzajemnej za pomocą wirtualnych przestrzeni pracy grupowej (collaborative workspaces). Konieczne będzie stworzenie wspólnot uŜytkowników i ich grup posiadających rozmaite uprawnienia, którymi zarządzać będzie musiał sprawny technicznie i organizacyjnie administrator. Portal szkolny powinien słuŜyć teŜ do nawiązywania kontaktów i współpracy z innymi szkołami z terenu kraju i z zagranicy. Owocem takiej współpracy moŜe być wspólna realizacja projektów finansowanych ze źródeł zewnętrznych, np. ze środków Komisji Europejskiej. W tym celu portal powinien być równieŜ prowadzony w wersjach obcojęzycznych. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe obecnie pojawiają się równieŜ rozwiązania pozwalające na informowanie rodziców o waŜnych zdarzeniach (np. nieobecność ucznia w szkole) za pomocą wiadomości tekstowej wysyłanej pod numer telefonu komórkowego (SMS). 33 Operatorem portalu powinna być jedna ze szkół (np. Zespół Szkół w Dobrczu), a finansowanie jego budowy powinno pochodzić ze środków gminy lub z dotacji (grantu) ze źródeł zewnętrznych. Projekt ten będzie realizowany przez Urząd Gminy oraz szkoły działające na terenie gminy. 10.10. Portal młodzieŜowy Funkcjonalność portalu młodzieŜowego jest stosunkowo prosta ze względu na brak konieczności rozwiązania problemów związanych z płatnościami elektronicznymi. W przypadku portali wspomagających działalność młodzieŜy bardzo waŜnym elementem będą mechanizmy związane z pracą grupową. Dzięki temu moŜliwe będzie realizowanie wspólnych projektów poprzez rozproszone zespoły osób mogących poświęcać swój czas w niestandardowych porach dnia. Wykorzystanie tych narzędzi w pracy grup młodzieŜowych będzie wymagało przeprowadzenia odpowiednich szkoleń i wprowadzenia odpowiedniej organizacji pracy w celu wyrobienia nawyków komunikacji wzajemnej za pomocą wirtualnych przestrzeni pracy grupowej. Administracja portalu powinna zostać powierzona jednej organizacji pozarządowej, a finansowanie omawianego projektu powinno pochodzić ze środków gminy lub dotacji ze źródeł zewnętrznych. Istotne jest równieŜ zapewnienie dobrego kontaktu organizacji z społecznością gminy. Dlatego waŜnym elementem portalu powinny stać się fora dyskusyjne. UmoŜliwią one swobodne wypowiadanie się mieszkańców na temat działań jakie są podejmowane przez organizacje pozarządowe oraz na temat treści umieszczonych na portalu. WaŜnym elementem proponowanego projektu będzie teŜ wspieranie współpracy z UG, który powinien zlecać organizacjom pozarządowym pewnych działań i przez co będzie jednym z partnerów uczestniczącym w ich realizacji. Efektem działania portalu powinien być wzrost liczby nawiązanych kontaktów z podobnymi organizacjami działającymi w kraju oraz zagranicy. Owocem takiej współpracy powinny być projekty realizowane za środki krajowe oraz europejskie. Projekt ten będzie realizowany przez Stowarzyszenie Młodych Gminy Dobrcz. 11. MoŜliwe źródła finansowania Wskazanie wszystkich moŜliwych źródeł finansowania dla poszczególnych projektów wymagałoby dokładniejszej analizy. Dodatkowo moŜliwości te są zmienne w czasie ze względu na likwidację pewnych programów finansowania i powstawanie nowych. Ogólnie jednak moŜna zaproponować następujące źródła: • Budowa sieci teleinformatycznej własne środki inwestycyjne gminy (Urząd Gminy), • program e-Vita II, • fundusze strukturalne – Europejski Fundusz Rozwoju • roboty komunalne dla bezrobotnych w gminie. System monitoringu • środki własne gminy 34 • fundusze strukturalne – ZPORR • fundusze centralne na rozwój systemów zarządzania kryzysowego Portal turystyczny • środki przedsiębiorców świadczących usługi turystyczne, • kredyt bankowy, • środki własne urzędu gminy, • E-urząd środki własne urzędu gminy, • środki w ramach ZPORR • Portal edukacyjny praca uczniów w ramach lekcji lub zajęć pozalekcyjnych, • środki własne urzędu gminy, • e-Vita, • fundusze strukturalne ZPORR oraz EFS Komunikacja pomiędzy urzędami • środki własne urzędu gminy, • środki w ramach wojewódzkiego programu informatyzacji (obniŜenie kosztów poprzez zastosowanie standardowych rozwiązań lub wspólny zakup), • fundusze strukturalne – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, działanie 1.5, zapewne tylko, jeśli będzie to element większego projektu – por. wyjaśnienie poniŜej). Edukacja Informatyczna • Europejski Fundusz Społeczny • e-Vita II • środki własne gminy Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego przyznawane jest projektom o określonej skali. Największe szanse mają projekty o zasięgu podregionu sklasyfikowanemu w Nomenklaturze Jednostek Terytorialnych dla Celów Statystycznych (NUTS) jako jednostka NUTS III i odpowiadającemu grupie kilku powiatów (z grubsza wielkości dawnego województwa, gdyŜ podregionów takich jest w Polsce 44). Powiat (NUTS IV) i gmina (NUTS V) nie są w stanie samodzielnie proponować tak duŜych projektów i mają mniejsze szanse na uzyskanie dofinansowania. Stąd waŜne jest włączenie się w większe przedsięwzięcia lub skorzystanie z tzw. projektów modelowych (tam gdzie projekty takie zostały opracowane). „EFRR bierze pod uwagę specyfikę regionalną, obejmującą czynniki geograficzne, które mogą się znacznie zmieniać w kwalifikujących się regionach. W szczególności, inwestycje muszą skupiać się na takich obszarach, które w innym wypadku - jeŜeli nie otrzymałyby dofinansowania - zostałyby pominięte w warunkach wolnego rynku. Dlatego teŜ główny nacisk powinien zostać połoŜony na inwestycje na obszarach wiejskich i terenach oddalonych, które nie posiadają odpowiedniej infrastruktury. Wsparcie EFRR jest 35 moŜliwe równieŜ na obszarach, gdzie działania komercyjne są niewystarczające, aby dostarczyć właściwą infrastrukturę, umoŜliwiającą funkcjonowanie zaawansowanych aplikacji i usług w interesie publicznym. Pomimo Ŝe pomoc regionalna jest w zasadzie, ściśle dotyczy obszarów kwalifikujących się do wsparcia w ramach Celu 1 lub 2, inwestycje mogą być finansowane równieŜ poza tymi obszarami, ale pod warunkiem, Ŝe są wdraŜane w sąsiednich obszarach (NUTS III) i są zgodne z kryteriami kwalifikowalności zawartymi w Rozporządzeniu (EC) 1685/2000.”10 12. Monitorowanie realizacji strategii i zarządzanie zmianą Realizacja strategii informatyzacji gminy, gdy taka zostanie opracowana, powinna być stale monitorowana w celu określenia czy podejmowane przez gminę działania prowadzą do osiągnięcia wyznaczonych celów, czy cele te zostały osiągnięte oraz czy cele są jeszcze istotne w zmieniającym się otoczeniu. Do tego celu naleŜy stworzyć w gminie odpowiednie mechanizmy monitorowania i planowania strategicznego. PoniewaŜ elementarnymi składnikami strategii są konkretne projekty teleinformatyczne, których realizacja wymaga odpowiednich, często ograniczonych zasobów, celowe jest utworzenie na poziomie gminy Biura Projektów, zarządzającego zasobami gminy. W celu monitorowania realizacji niniejszych „ZałoŜeń do strategii informatyzacji gminy Dobrcz” oraz inicjowania dalszych kroków planowania strategicznego (np. przygotowania pełnej strategii informatyzacji gminy) powołano StraŜnika Strategii którym został Marek Richter. 10 Przewodnik w sprawie kryteriów i warunków wdraŜania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej, Dokument roboczy Komisji Europejskiej, Bruksela, 28.07.2003, SEC(2003)895 36 13. Podsumowanie Gmina Dobrcz jest typową gminą rolniczą, której rozwój związany jest z przetwórstwem rolno-spoŜywczym oraz szeroko rozumianą turystyką. Specjalnością gminy mają być produkty regionalne takie jak powidła strzeleckie, kozieleckie, chleb gądecki, miody, susz owocowy, ciszki kaszubskie oraz imprezy masowe – święto śliwki, święto chleba. Dobrcz upatruje swoją przyszłość w dalszym rozwoju przetwórstwa rolno-spoŜywczego, bazującego na lokalnych produktach rolnych (śliwki). Dobrcz upatruje takŜe swoją przyszłość w rozwoju turystyki, w tym agroturystyki. WzmoŜony ruch turystyczny wymusi powstanie nowej oraz poprawę istniejącej infrastruktury turystycznej. Gmina Dobrcz stawia takŜe na podniesienie poziomu wykształcenia mieszkańców i rozbudowę infrastruktury społeczno-kulturalnej (szczególnie w dziedzinach związanych z IT). Informatyzacja powinna wspierać realizację tych celów. Poza budową infrastruktury i tworzeniem publicznych punktów dostępu do Internetu, co jest elementem niezbędnym do realizacji innych działań przewidzianych w strategii, priorytetowymi zastosowaniami teleinformatyki w gminie są rozwój biznesu lokalnego – e-gospodarka oraz zwiększenie moŜliwości zatrudnienia poprzez poprawę przygotowania mieszkańców do podejmowania nowej pracy. Urząd Gminy Dobrcz ma ambicję bycia urzędem nowoczesnym, który jest dobrym przykładem codziennego wykorzystania nowoczesnych technik teleinformatycznych. Władze gminy zachęciły do udziału w programie „e-Vita II” dość wiele podmiotów co było widoczne równieŜ podczas warsztatów strategicznych w dniu 10-08-2006. Pozwala to wierzyć w rozwinięcie dobrej współpracy z powiatem i wypracowanie wspólnych rozwiązań oraz projektów o większym zasięgu. Dlatego teŜ przy tworzeniu portali gminnych (e-handel, organizacji pozarządowych, turystycznego, edukacyjnego oraz portalu e-urząd) naleŜy zwrócić uwagę na to, by nie doprowadzić do zbytniego rozdrobnienia inicjatyw i powielania tych samych działań w wielu projektach zarówno w gminie, jak i w powiecie. W przeciwnym wypadku liczba uŜytkowników poszczególnych portali moŜe być ograniczona. Na podstawie niniejszych załoŜeń gmina moŜe opracować pełną strategię informatyzacji. MoŜliwe jest przygotowanie jej we własnym zakresie lub zlecenie wyboru celów strategicznych i przygotowanie strategii instytucjom zewnętrznym, które same nie podchodzą emocjonalnie do proponowanych zadań i nie są zainteresowane bardziej realizacją części z tych zadań, kosztem pozostałych. To drugie rozwiązanie moŜe równieŜ ułatwić komunikację w gminie i pełniejszą partycypację społeczności gminy w opracowaniu strategii. 37 14. Materiały źródłowe dostępne w sieci • „Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska na lata 2004-2006”, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 r. – http://www.informatyzacja.gov.pl/_d/strategia/strategia_informatyzacji_rzeczypospolitej_ polskiej-epolska.pdf.pdf • „Narodowa strategia rozwoju dostępu szerokopasmowego do Internetu na lata 20042006”, Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 23 grudnia 2003 r. – http://www.mi.gov.pl/prezentacje/jednostki/1/dokumenty/narodowa_strategia__internet.doc • Program „Upowszechnienie szerokopasmowego dostępu do Internetu na lata 2004-2006”, Ministerstwo Infrastruktury, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 31 sierpnia 2004 r. – http://www.mi.gov.pl/prezentacje/jednostki/1/dokumenty/program_upowszechnienie_dost epu_do_inernetu.doc • Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. nr 171, poz. 1800) – http://www.mi.gov.pl/prezentacje/jednostki_dokumenty/1/pt.pdf • „Strategia kierunkowa rozwoju informatyzacji Polski do 2013 oraz perspektywiczna prognoza transformacji społeczeństwa informacyjnego do roku 2020, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Warszawa, 24 czerwca 2005, http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=259 • „Proponowane kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku”, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Warszawa, wrzesień 2004 http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=259 • Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 20072013,wstępny projekt wersja IV, Dokument przyjęty przez Zarząd Województwa, 29.06.2006, Uchwała nr 29/682/06 http://bip.kujawsko-pomorskie.pl/files/roz_reg/prog_oper/rpo/RPO_20072013_WERSJA_IV.pdf • Przewodnik w sprawie kryteriów i warunków wdraŜania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej, Dokument roboczy Komisji Europejskiej, Bruksela, 28.07.2003, SEC(2003)895 – http://www.mpips.gov.pl/pliki_do_pobrania/Przewodnik_w_sprawie_kryteriow_i_warunk ow%20wdrazania_funduszy_strukturalnych_w_ramach_wsparcia_komunikacji_elektroni cznej.doc • Rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia usługi powszechnej oraz wymagań dotyczących świadczenia usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu dla jednostek uprawnionych http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=259 • Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=259 38 • Rozporządzenie w sprawie warunków udzielania oraz sposobu przekazywania i wykorzystania dotacji przeznaczonej dla jednostek uprawnionych http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=259 • Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie kryteriów i trybu przeznaczania oraz rozliczania środków finansowych na informatyzację http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji w sprawie przeprowadzania kontroli podmiotu publicznego http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji w sprawie testów akceptacyjnych oraz badania oprogramowania interfejsowego i weryfikacji tego badania http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie warunków organizacyjnotechnicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie sposobu, zakresu i trybu udostępniania danych zgromadzonych w rejestrze publicznym http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji w sprawie szkoleń i egzaminów dla osób ubiegających się o wydanie albo o przedłuŜanie świadectwa kwalifikacji http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenia ministra nauki i informatyzacji w sprawie sposobu prowadzenia oraz trybu dostarczania i udostępniania danych z Krajowej Ewidencji Systemów Teleinformatycznych i Rejestrów Publicznych http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia usługi powszechnej oraz wymagań dotyczących świadczenia usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu dla jednostek uprawnionych http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie w sprawie warunków udzielania oraz sposobu przekazywania i wykorzystania dotacji przeznaczonej dla jednostek uprawnionych http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 2006 w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na rok 2006 http://www.mswia.gov.pl/index_wai.php?dzial=272 39 15. Słownik pojęć usługa Neostrada – usługa szerokopasmowego dostępu do Internetu, oferowana przez firmę Telekomunikacja Polska S.A. Podobne usługi (lecz pod innymi nazwami) oferują takŜe inne firmy, jak np. Netia; połączenie modemowe – połączenie z siecią publiczną Internet za pomocą modemu telefonicznego; połączenie odbywa się przy wykorzystaniu tradycyjnej linii telefonicznej; sieć dostępowa – część sieci teleinformatycznej, której podstawowym przeznaczeniem jest łączenie odbiorców końcowych z siecią szkieletową; sieć szkieletowa (gminna) – podstawowa część sieci teleinformatycznej, której zadaniem jest łączenie wszystkich punktów dostępowych oraz lokalnych sieci i sieci dostępowych w jedną całość; najczęściej budowana jest w oparciu o wysokoprzepustowe łącza światłowodowe, z przynajmniej jednym punktem styku z siecią rozległą przynajmniej jednego operatora (np. telekomunikacyjnego); MAN – (Metropolitan Area Network) miejska sieć rozległa, której funkcje będzie spełniać gminna sieć szkieletowa; LAN – (Local Area Network) lokalna sieć komputerowa, zbudowana w szkole, firmie, na osiedlu itd.; przyłącze do operatora – punkt styku w tym przypadku gminnej sieci szkieletowej z siecią operatora (dostawcy usług); hot-spot – publiczny punkt dostępowy do sieci bezprzewodowej; radiolinia – połączenie typu punkt-punkt wykorzystujące jako medium fale radiowe – połączenie bezprzewodowe dwóch oddalonych od siebie punktów sieci; Wi-Max – nowy standard sieci bezprzewodowej (802.16), pracującej w paśmie 3,7GHz, pozwala na uzyskanie duŜych zasięgów sieci, do ok. 20-30 km; Wi-Fi – skrót oznaczający sieć bezprzewodową, uŜywany potocznie, najczęściej określa standard 802.11b bądź 802.11g; ADSL – (Asymmetric Digital Subscriber Line) technologia dostępu do sieci szerokopasmowej, szeroko wykorzystywana przez operatorów telekomunikacyjnych bądź innych dostawców, popularna usługa Neostrada wykorzystuje tą technologię; 802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.16 – standardy sieci bezprzewodowych. 40 16. Załączniki Załącznik nr 1. – Proponowany harmonogram realizacji strategii informatyzacji gminy Dobrcz Załącznik nr 2. – Projektu „Budowa sieci teleinformatycznej” - mapa Załącznik nr 3. – Lista obecności na spotkaniu w sprawie przygotowania „ZałoŜeń do strategii informatyzacji gminy” w dniu 10 sierpnia 2006 r. Załącznik nr 4. – Proponowane obszary zastosowań IT w gminie 41 16.1. Załącznik nr 1. – Proponowany harmonogram realizacji strategii informatyzacji gminy Dobrcz 42 16.2. Załącznik nr 2. – Budowa sieci teleinformatycznej – mapa 43 16.3. Lista obecności na spotkaniu w sprawie przygotowania „ZałoŜeń do strategii informatyzacji gminy” w dniu 9 sierpnia oraz 6 września 2006 r. 44 45 SIEĆ POPRAWA WARUNKÓW śYCIA ROZWÓJ LOKALNEGO KAPITAŁU SPOŁECZNEGO 16.4. Załącznik nr 4. – Proponowane obszary zastosowań IT w gminie EDUKACJA Edukacja informatyczna: • kursy z zakresu korzystania z narzędzi informatycznych • kursy z zakresu korzystania z sieci Internet • kursy z zakresu handlu elektronicznego (e-biznesu) • Europejska Karta Umiejętności Komputerowych (ECDL) Portal: • strony WWW dla kaŜdej lokalnej instytucji oświatowej, ośrodka rozwoju, placówki edukacyjnej • bieŜący kontakt szkoła-rodzice przez internet (e-mail, strony WWW szkół) • gminny portal szkoleniowy (lokalna oferta oświatowa dla młodzieŜy i dla dorosłych, informacja o moŜliwościach współpracy edukacyjnej, informacja o programach stypendialnych dostępnych dla młodzieŜy z gminy) • dostęp do kursów e-learning z róŜnych dziedzin • tematyczne strony WWW ukierunkowanie na kształtowanie postaw (ekologia, bezpieczeństwo) • „success stories” osób z gminy, które odniosły sukces zawodowy • informacja o zawodach poszukiwanych poza gminą (kraj, zagranica) POTENCJAŁ SPOŁECZNY Działania: Portal: • organizowanie lokalnej społeczności z wykorzystaniem portalu gminy • strony WWW dla wszystkich działających w gminie organizacji społecznych i kulturalnych • budowa widocznego, atrakcyjnego wizerunku organizacji społecznych • strony WWW: regularna, aktualna informacja o inicjatywach społecznych, ogłoszenia o poszukiwaniu partnerów i sponsorów • popularyzacja inicjatyw społecznych • strony WWW ukierunkowanie na kontakty z byłymi mieszkańcami (np. emigrantami), przyciągnięcie • popularyzacja inicjatyw organizacji pozarządowych (NGOS) nowych (np. ich dzieci, inwestycje sentymentalne) • zwiększanie aktywności społeczności lokalnej (imprezy, festiwale, pokazy) • popularyzacja miejscowych zabytków i atrakcji na stronie WWW; prowadzona przez lokalną grupę • nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów z byłymi mieszkańcami (np. emigrantami), przyciągnięcie pasjonatów stanowi nieformalne centrum promocji gminy i jej kultury nowych (np. ich dzieci, inwestycje „sentymentalne”) • strony WWW: informacja o ofercie gminnego centrum kultury i rozrywki, indywidualne zaproszenia do • ochrona i popularyzacja lokalnego dziedzictwa historycznego, kulturalnego, przyrodniczego udziału w imprezach, program kina itp. • nawiązanie i podtrzymywanie aktywnej komunikacji społecznej • strony WWW mieszkańców gminy – autopromocja i popularyzacja osób • przyciągniecie do gminnego centrum kultury i rozrywki młodzieŜy o ambicjach twórczych, • strony WWW o polityce i politykach, sondaŜe przedwyborcze, porównania programów itp. ukierunkowanych zwłaszcza na multimedia, grafikę komputerową, web design • aktywna komunikacja społeczna: forum mieszkańców na portalu, newsletter, czaty moderowane • udostępnianie informacji o gminach sąsiednich • strony WWW zawierające treść adresująca lokalny kontekst, elementy humoru i rozrywki np. gry, uŜyteczne • budowa toŜsamości i świadomości lokalnej pomoce - kalkulatory, mapy, prognozę pogody, czaty itp. • występowanie o środki z funduszy strukturalnych UE • portal o funduszach strukturalnych UE PRACA Działania: Portal: • powołanie internetowego centrum edukacji i przysposobienia zawodowego (propagowanie nowych • kontakty z urzędem pracy i pośrednikami pracy zawodów i umiejętności zawodowych oraz metod ich zdobywania, udostępnienie podręczników i • lokalna giełda pracy: „internetowy pośredniak” dla mieszkańców gminy poradników w formie elektronicznej, programy reorientacji zawodowej, edukacja zawodowa dla • informacje o świadczeniach i procedurach ich uzyskania mieszkańców – e-learning, kursy interaktywne) • forum dot. pracy (grupa samopomocy lokalnej) • promowanie telepracy (praca w domu dla odległych pracodawców, programy dla niepełnosprawnych) • poradniki praktyczne (pisanie CV itp.) • informacja o zawodach poszukiwanych poza gminą (kraj, zagranica) • informator dla pracodawców (poradnik, forum) dotyczący telepracy Działania: • podnoszenie kwalifikacji mieszkańców o promocja ośrodków rozwoju (biblioteki, szkoły, domy kultury) o zwiększenie i urozmaicenie oferty rozwoju dla młodzieŜy (czas wolny, edukacja) o kształcenie ustawiczne dla dorosłych (podnoszenie kwalifikacji, reorientacja zawodowa) • lepsze przygotowanie młodzieŜy do podjęcia studiów, wykorzystanie moŜliwości współpracy z pobliskimi uczelniami • integracja lokalnych środowisk oświatowych z odbiorcami ich oferty • tworzenie sieci edukacyjnych (placówek lokalnych, placówek spoza gminy) • edukacja kierunkowa (oddziaływanie społeczne, kształtowanie postaw) • promowanie kultury innowacji i ustawicznego uczenia się (szkolenia jak korzystać z internetu, jak uzyskać dostęp do publikacji elektronicznych, sponsorowanie pracowni internetowych w szkołach) ROZWÓJ BIZNESU LOKALNEGO – E-GOSPODARKA Działania: Portal: • znajdowanie nowych rynków zbytu dla producentów lokalnych • strony WWW: informacja gospodarcza i turystyczna o gminie dla przedsiębiorców, inwestorów, turystów, osiedleńców (wolne tereny, moŜliwości inwestycji, infrastruktura, adresy, mapy, kontakty handlowe z • promowanie lokalnych SMEs zagranicą, katalog branŜowy lokalnych firm, pokazanie obecności w regionalnych izbach gospodarczych, • podtrzymywanie więzi z gminami partnerskimi za granicą gminy partnerskie – więzi biznesowe) • udział w regionalnych izbach gospodarczych • promocyjne strony WWW ukierunkowane na wzmocnienie roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego • kojarzenie partnerów biznesowych biznesu (atrakcji lokalnych, moŜliwości biznesowych, produkt ów lokalnych delikatesów i tradycji • wzmocnienie roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego biznesu przez imprezy i działania kulinarnych) ukierunkowane na promocję atrakcji lokalnych, moŜliwości biznesowych, produktów lokalnych, • strony WWW: instruktaŜ jak występować o środki pomocowe, doradztwo on-line delikatesów i tradycji kulinarnych) • e-learning (agroturystyka, działalność gospodarcza, ekologia) • przygotowywanie lokalnych kadr dla biznesu • internetowa giełda pracy, oferty od lokalnych pracodawców • pozyskanie sponsorów z lokalnego biznesu dla programu „ostatnia mila” • gminny sklep internetowy, elektroniczne karty rabatowe dla mieszkańców gminy – zachęta do korzystania z • pozyskiwanie partnerów i patronów spoza gminy dla rozwoju przedsiębiorczości lokalnej e-zakupów, • wsparcie lokalnych portali komercyjnych i edukacyjnych promujących gminę • pasaŜ handlowy (wiele sklepów w jednym miejscu w sieci, wspólna obsługa), • współpraca z lokalnymi liderami informatyki • gminny portal typu „anonse” • stymulowanie gminnej działalności gospodarczej • giełda rolna • pozyskiwanie funduszy pomocowych • strony WWW „giełda innowacji” – poszukiwanie partnerów zagranicznych i krajowych • internetowe biuro rachunkowe i doradcze dla lokalnej przedsiębiorczości • tworzenie sieci innowacji w biznesie URZĄD GMINY JAKO INSTYTUCJA USŁUGOWA Działania: Portal (front office): • zmiana postrzegania roli administracji lokalnej: z urzędu w podmiot usługowy (uŜyteczność społeczna) • portal-folder: promocja i poprawa wizerunku urzędu i gminy (informacja o gminie, BIP, lepsza widoczność dokonań społeczności lokalnej, informacja i zachęta dla inwestorów, linki do portali gmin partnerskich w • publiczne punkty dostępu do internetu, sponsorowane przez gminę kraju i za granicą) • skomputeryzowana, sprawna administracja (komputeryzacja wszystkich stanowisk w urzędzie, • publikacja przez gminę lokalnej gazety w Internecie, newsletter, powiązanie z radiem lokalnym usprawnienie przepływu pracy w urzędzie, wspomaganie procesów związanych z zarządzaniem majątkiem komunalnym, inwestycjami i geodezją) • system-portal „e-urząd” (zdalne załatwianie spraw, e-usługi dla mieszkańców, informacje o przetargach, pobieranie druków, wnoszenie opłat, procedury rejestracyjne) • działalność medialna urzędu gminy (poprawa wyników działalności informacyjnej i publikacyjnej, Systemy dla urzędu (back office): łatwiejsza dystrybucja informacji – portal, e-mail, biuletyn) • system wspomagający obieg dokumentów i prac (workflow) • ochrona lokalnego dziedzictwa – wykazanie wyników działań podejmowanych przez władze i stowarzyszenia • integracja z systemami w innych urzędach i zakładach budŜetowych • stymulowanie regionalnej polityki innowacyjnej, pokazanie jej wyników • elektroniczny dziennik podawczy (integracja systemów i procesów wewnętrznych z portalem), wgląd klienta w proces obsługi • gminny portal jako waŜny element PR • system informacji przestrzennej (GIS) OCHRONA ZDROWIA MIESZKAŃCÓW Działania: Portal: • upowszechnianie informacji o dostępie do usług medycznych bezpłatnych i płatnych • strony WWW (usługi medyczne, prawa i obowiązki pacjenta) • upowszechnianie informacji o prawach i obowiązkach pacjenta • e-learning (multimedialne kursy pierwszej pomocy) • budowa świadomości ekologicznej • moŜliwość samoobsługowej rejestracji do lekarzy • popularyzacja wiedzy medycznej i zasad higieny • zdalne monitorowanie zdrowia (EKG, puls) diagnostyka • wprowadzenie innowacyjnych usług medycznych, poprawa dostępności • oferta gabinetów specjalistycznych, usługi płatne, reklamy płatne • popularyzacja wiedzy weterynaryjnej • porady medyczne przez internet, weterynarz on-line, umawianie wizyt lekarskich BEZPIECZEŃSTWO MIESZKAŃCÓW Działania: System monitoringu i zarządzania kryzysowego: • centrum zarządzania kryzysowego • załoŜenie gminnego monitoringu i zarządzania kryzysowego • upowszechnianie informacji o moŜliwości wykorzystania IT do zapewnienia bezpieczeństwa • system monitoringu wizyjnego mieszkańcom gminy • system monitorowania skaŜeń i ostrzegania • system monitoringu warunków atmosferycznych i hydrologicznych • system wykrywania poŜarów BUDOWA INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ GMINY Działania: Gminna sieć teleinformatyczna: • budowa sieci szkieletowej • światłowodowa sieć szkieletowa • budowa radiowych sieci dostępu do Internetu • sieć dla urzędów i jednostek budŜetowych (Intranet) • budowa lokalnej sieci publicznych punktów dostępu do Internetu • sieć dostępowa dla mieszkańców (radiodostęp) Sieć publicznych punktów dostępu do Internetu • obsługowe punkty dostępu – szkoła, biblioteka, dom kultury • bezobsługowe punkty dostępu do Internetu (kioski internetowe) – poczta, ośrodki wypoczynkowe, centra informacji turystycznej 46