Rosyjski rynek dodatków do żywności

Rosyjski rynek dodatków do
żywności
2011-10-12 13:54:30
2
Rosyjski rynek dodatków do żywności przekroczył wartość 1,5 mld USD i cechuje się dalszym stabilnym
wzrostem. Obecnie na rynku dominuje głownie produkcja z importu, chociaż rodzimi producenci również z
powodzeniem znajdują tu swoje miejsce, tym bardziej, że chłonność rynku jest dużo większa niż podaż zwłaszcza w segmencie produktów innowacyjnych o skomplikowanej strukturze.
opr. Piotr Masajło
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie
Rosyjski rynek dodatków do żywności przekroczył wartość 1,5 mld USD i cechuje się dalszym
stabilnym wzrostem. Obecnie na rynku dominuje głownie produkcja z importu, chociaż rodzimi
producenci również z powodzeniem znajdują tu swoje miejsce, tym bardziej, że chłonność rynku
jest dużo większa niż podaż - zwłaszcza w segmencie produktów innowacyjnych o skomplikowanej
strukturze.
Pod pojęciem dodatków spożywczych należy rozumieć środki pochodzenia roślinnego, zwierzęcego mikrobiologicznego lub mineralnego, które używane są przy produkcji artykułów żywnościowych i
obecne w nich podczas konsumpcji w pierwotnej lub przetworzonej postaci. Charakterystyczną
cechą współczesnych dodatków spożywczych jest złożona struktura ich składu, tzn. występowanie w
produkcie mieszanki różnego rodzaju substancji chemicznych. Głównymi odbiorcami dodatków są
następujące sektory przemysłu spożywczego: piekarstwo, ciastkarstwo, przemysł mleczny, mięsny i wytwórnie
koncentratów. Oprócz tego duże ilości dodatków kupowane są przez producentów lodów oraz różnego rodzaju
napojów.
Stabilny wzrost produkcji spożywczej na świecie stwarza środowisko dla rozwoju i wzrostu produkcji
dodatków do żywności, którego tempo rozwoju już dziś znacząco wyprzedza wzrost produkcji
artykułów spożywczych. Szacuje się, że w roku 2010 globalna wartość segmentu artykułów
spożywczych przekroczy 31 mld USD.
Rosyjski rynek artykułów spożywczych również nie pozostaje w tyle. W zeszłym roku jego wartość szacowana
była na ponad 250 mld USD i wg prognoz agencji marketingowej „Kachalov i Kolegi" ogólna wartość sprzedaży
artykułów żywnościowych w latach 2010-2012 powinna osiągnąć 305-400 mld USD.
W ślad za wzrostem produkcji spożywczej dynamicznie rośnie też rynek dodatków do żywności. Wg szacunków
Związku Producentów Dodatków Spożywczych w FR roczne obroty rosyjskiego rynku dodatków oceniane są
obecnie na 1,5-1,8 mld USD. Przedstawiciel związku zaznacza jednak, że największe grupy sprzedawanych tu
dodatków produkowane są w Rosji w śladowych ilościach lub produkcja taka praktycznie nie istnieje. Sytuacja ta
ma też swoje podłoże historyczne - w ZSRR dodatków spożywczych praktycznie nie znano (z wyjątkiem gałki
muszkatołowej i kardamonu).
We współczesnej Rosji produkuje się tu głównie dodatki niewymagające zaawansowanych technologii i
skomplikowanego procesu technologicznego. Krajowi producenci skutecznie produkują syntetyczne i identyczne
z naturalnymi aromaty, natomiast aromaty naturalne produkowane są w niewielkich ilościach, gdyż proces ich
wytworzenia jest bardziej skomplikowany. Słabo rozwinięta rodzima branża, w tym zacofanie technologiczne,
skromny asortyment ograniczający się głównie do najprostszych dodatków - wszystko to doprowadziło do
3
ekspansji na rynku firm z zagranicy. W rezultacie dziś w Rosji dominuje głównie produkcja z importu, udział
której szacowany jest na 88-90% w wyrażeniu wartościowym. Najważniejszymi graczami na rynku dodatków do
żywności są duże koncerny z UE i USA, które w odróżnieniu od rosyjskich firm posiadają tradycje, bogate
doświadczenie i zaawansowane technologie. W Rosji coraz aktywniej zaczynają też oferować swoje, atrakcyjne
cenowo, produkty firm z Chin. Eksperci twierdzą, że dominujący w sektorze import hamuje rozwój rodzimej
branży, chociaż w ostatnim czasie zaobserwowano pojawienie się kilku efektywnie i z sukcesami działających
rosyjskich firm.
Producentów i firmy działające w branży można podzielić na dwie podstawowe grupy: firmy należące do
pierwszej z nich - charakteryzują się produkcją wyłącznie dodatków do żywności, druga grupa - produkuje
również artykuły nieprzeznaczone dla przemysłu spożywczego, są to dodatki do żywności produkowane jako
rozszerzenie asortymentu. Wg ekspertów obecnie na terytorium Rosji w produkcję i dystrybucję przedmiotowego
asortymentu zaangażowanych jest ponad 400 firm. Większość z nich skupiona jest na wytwarzaniu jednego
określonego rodzaju produkcji, chociaż są też producenci posiadający w swej gamie szeroki asortyment, np.
konserwanty, koncentraty, barwniki. Cała gama produkcji dodatków do żywności wytwarzana jest obecnie
jedynie przez wiodące światowe koncerny, np: Donico.
W każdym segmencie dodatków do żywności występują firmy, czasem nawet państwa, które uzyskały pozycję
lidera, np. na rynku emulgatorów dominują firmy
z Danii (Danisco i Palsgaard) i Holandii (Kerry BioScience), w dodatkach słodzących prym wiodą formy z Chin, następnie Francja, Niemcy, Japonia i Wielka
Brytania - wszystkie z podobnym udziałem 11-14%. Na rynku konserwantów dominują Niemcy
i Finowie.
Obecnie nie zaobserwowano ostrej konkurencji między działającymi w Rosji producentami dodatków
spożywczych. Każda firma zajmuje się swoim asortymentem i stara się nie wypuszczać zajętego segmentu
rynku: jedne firmy zajmują się np. wyłącznie segmentem produkcji mięsnej, inne mleczarstwem i ciastkarstwem
lub napojami. Jednak eksperci nie wykluczają, że z każdym rokiem konkurencja będzie narastać. Na rynku panuje
tendencja postępującej specjalizacji graczy. Producent po wybraniu określonego sektora, np. aromatów - stara
się wytwarzać ich całą gamę. Inna tendencja - baczniejsze zwrócenie uwagi na jakość, przede wszystkim ze
strony producentów żywności, którzy są głównym odbiorcą dodatków i to ich produkcja poddawana jest ocenie
konsumentów.
Przemysł spożywczy, starając się sprostać coraz wyższym oczekiwaniom odnośnie jakości żywności i napojów
stawianych przez konsumentów - coraz bardziej poszerza asortyment: na rynku pojawiają się nowe,
odpowiadające oczekiwaniom konsumentów produkty - niskokaloryczne, z wydłużonym okresem
przechowywania, natychmiast gotowe do spożycia dania itp. Dla producentów dodatków do żywności oznacza to
wzrost zapotrzebowania na ich produkcję, zwłaszcza tą innowacyjną o złożonej strukturze: mieszanki barwników,
dodatków słodzących, emulgatorów i konserwantów.
Rosyjski rynek dodatków, który idzie drogą tendencji światowych posiada również swoje własne cechy
wyróżniające. Przykładem może tu być znacznie wolniej rosnący zbyt na produkty z dodatkami poprawiającymi
właściwości i skład surowca
(w porównaniu do krajów USA i UE). Główną przyczyna takiego stanu jest
niski poziom dochodów statystycznego Rosjanina. Dlatego wg prognoz ekspertów
w najbliższym
czasie rynek dodatków z wyższej półki - wzmacniających smak
i aromat, zamienników tłuszczy itp.
będzie rósł wolniej niż rynek tradycyjnych aromatów i konserwantów. Moda na zdrową i dietetyczną żywność
dopiero do Rosji dociera.
Chociaż rynek dodatków w Rosji został już dawno sformowany, to daleko mu jeszcze do pełnego
nasycenia, a bariery wejścia na rynek przez nowych graczy nie są wygórowane. Dodatkową zachętą
jest fakt, że rynek dodatków do żywności zawsze charakteryzowała wysoka rentowność i
dochodowość. Wszystko to sprzyja działającym już tu firmom, jak również początkującym. Producenci,
którzy zmodernizowali swoją produkcję zaczynają koncentrować się nie na konkurencji cenowej, ale na
zainteresowaniu rynku własnym produktem, który najlepiej będzie pasował do dalszej rosyjskiej technologii
wytwarzania żywności. Proponowane są towary wysokojakościowe w przystępnych cenach. Na przykład wyjście
4
na rynek aromatów (przez rosyjskiego producenta), który szybko nasycił się produktami z importu nie sprawia
obecnie problemu, jeśli jakość oferowanego towaru nie ustępuje importowanemu, a jest on nieznacznie tańszy średnio o kilkadziesiąt USD/kg. Szacuje się, że w tym segmencie pracuje obecnie ponad 20 firm z udziałem
rosyjskich producentów na poziomie 30-40%.
Jednak statystyka może mylić. Do krajowej produkcji zaliczane przez ekspertów są też przedsiębiorstwa, które
otworzone zostały w Rosji przez zagranicznych producentów branży. Z uwzględnieniem tego faktu można sądzić,
że produkcja dodatków spożywczych w statystykach FR będzie nadal rosła. Ocenia się, że w najbliższych latach
będzie to wzrost w wyrażeniu wartościowym 17-20%, a faktycznym 7-10%.
Największe wystawy w Moskwie, gdzie swoje stoiska posiadają producenci dodatków do żywności:
Ø „Пищевые ингредиенты, добавки и пряности" Moskwie, 24-27 listopad 2009. www.ingred.ru
Ø
„Агропродмаш" - XIV Międzynarodowa Wystawa w Moskwie,
października 2009. www.agroprodmash-expo.ru
Źródła:
■
■
■
www.eda-life.ru
pisma branżowe
prasa codzienna
XII Międzynarodowa Wystawa w
12-16
5