4. Partnerstwo projektowe jako płaszczyzna rozwoju partnerstwa

4. Partnerstwo projektowe jako płaszczyzna
rozwoju partnerstwa międzysektorowego
Partnerstwo projektowe
Idea partnerstwa projektowego pojawiła się w Polsce wraz z projektami europejskimi. Jest to stosunkowo nowa forma współpracy
zorganizowanych podmiotów, które angażują się wspólnie w realizację konkretnych przedsięwzięć organizacyjnych w formule projektowej. Niestety, jak do tej pory partnerstwo projektowe nie zostało
szeroko opisane w literaturze. Z trudem można odnaleźć jakiekolwiek informacje badające lub opisujące omawiany problem. Szkoda,
bo choć członkiem Unii Europejskiej jesteśmy dopiero od pięciu lat
i w partnerstwie projektowym nasze krajowe podmioty stawiają pierwsze kroki, to z pewnością wiele z nich mogłoby już dziś pochwalić się
sporymi sukcesami związanymiz realizacją projektów partnerskich.
Partnerstwo projektowe jest jednym z najmłodszych terminów jaki
edukacyjnie wykształcił się w ostatnich latach w słownikach zagadnień
projektów europejskich.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 roku o zasadach polityki rozwoju
określa partnerstwo projektowe jako wspólną realizację projektów przez
„podmioty wnoszące do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe, realizujące wspólnie projekt, zwany dalej „projektem partnerskim”, na warunkach określonych w porozumieniu lub
umowie partnerskiej lub na podstawie odrębnych przepisów”85.
Dokument pt.: „Zakres realizacji projektów partnerskich określony
przez Instytucję Zarządzającą Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”
definiuje projekty realizowane w partnerstwie jako „wspólną realizację
projektu przez beneficjenta i podmioty z sektoralub spoza sektora finansów publicznych określone, bądź na podstawie ustawy: z dnia 8 marca
1990 r. o samorządzie gminnym, z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie
powiatowym, z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województw bądź
na podstawie umów i porozumień o charakterze cywilnoprawnym”86.
Najprościej jednak partnerstwo projektowe należy rozumieć jako
85
86
60
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, art. 28a,
Dz. U. z 2009 r., nr 19, poz. 100.
Zakres realizacji projektów partnerskich określony przez Instytucję Zarządzającą Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Warszawa 23 kwietnia 2009 r., s. 3.
porozumienie przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych lub instytucji
publicznych, które chcą wspólnie zrealizować konkretne przedsięwzięcie, a cele tego partnerstwa są ściśle określone w projekcie87.
Pojęcie partnerstwa projektowego bardzo często mylone jest z przekazaniem realizacji zadań w projekcie lub zakupem usług w ramach
projektu. Należy pamiętać, iż podobnie jak partnerstwo projektowe są
to sposoby realizacji projektu z udziałem więcej niż jednego podmiotu,
jednak nie mają one cech partnerstwa.
Realizacja projektu partnerskiego w odróżnieniu od wyżej wymienionych sposobów współpracy obowiązkowo wymaga ujęcia danych
partnera we wniosku, a także określenia zakresu realizowanych przez
niego zadań, które są uwzględnione w budżecie projektu. Ponadto polega ona na wspólnym zarządzaniu projektem. Oznacza to konieczność
powołania grupy sterującej przedsięwzięciem, która demokratycznie decyduje o najistotniejszych kwestiach. Wspiera ona beneficjenta w realizacji danego przedsięwzięcia oraz jest odpowiedzialna za: zarządzanie
projektem, monitoring projektu, podejmowanie strategicznych decyzji,
kontrolę zgodności projektu z wytyczonymi celami, realizację założonych kosztów, terminów i ram czasowych. Grupa sterująca zatwierdza
także wprowadzane zmiany jakie zachodzą w projekcie88.
Natomiast z przekazaniem zadań w projekcie lub zakupem usług
w ramach projektu mamy do czynienia wówczas, gdy zlecamy część
zadań podmiotom z sektora lub spoza sektora finansów publicznych.
Wnioskodawca nie ma obowiązku zamieszczania we wniosku informacji
zawierających dane realizatorów zadań zleconych. Jest on jedynie zobowiązany wskazać, jakie zadania chce zlecić do wykonania i dlaczego,
a także wyjaśnić sposób wyłonienia wykonawców. Przekazanie zadań
jest możliwe na podstawie przepisów określonych w: Ustawie z dnia 24
kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych oraz Ustawie
z dnia z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym89.
Jak wskazują powyższe definicje realizacja partnerstwa projektowego
wiąże się ściśle z koncepcją projektu europejskiego. Literatura przedmiotu szeroko objaśnia, czym jest projekt europejski, jednak w pierwszej
87
88
89
Partnerstwa lokalne i ich rola w rozwiązywaniu problemów społecznych i gospodarczych,
publikacja elektroniczna, tryb dostępu: http://www.partnerstwo.skar.pl/Down/3part.ppt,
13.08.2009.
Zakres realizacji projektów partnerskich …, op. cit., s. 5.
Ibidem.
61
kolejności wyjaśnijmy, czym jest projekt w ogóle.
Potocznie słowo „projekt” rozumiane jest jako propozycja wyrobu
lub usługi, a także dokumentacja budowlana (projekt budowlany) lub projekt urządzenia technicznego (dokumentacja techniczna). Z upływem lat
pojęcie to uległo znacznemu rozszerzeniu. Obecnie terminem tym prócz
wyżej wymienionych możliwości określa się również złożone przedsięwzięcie, realizowane w różnych dziedzinach, nastawione na osiągnięcie
założonego celu w dokładnie określonym czasie z wykorzystaniem założonych środków budżetowych.90
Idea partnerstwa projektowego wiąże się z drugim spośród wyżej
przedstawionych znaczeń. Podręcznik zarządzania projektami miękkimi
sygnowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego definiuje projekt
europejski jako zorganizowany i ułożony w czasie z dokładnie określonym początkiem i końcem ciąg działań, który zmierza do osiągnięcia konkretnego i mierzalnego wyniku. Adresowany jest on do wybranych grup
odbiorcówi wymaga zaangażowania znacznych limitowanych środków
rzeczowych, ludzkich oraz finansowych91.
Podobną definicję możemy odnaleźć w ustawie o zasadach polityki
rozwoju. Zgodnie z nią projekt europejski „jest przedsięwzięciem realizowanym w ramach programu operacyjnego na podstawie decyzji lub
umowy o dofinansowanie zawieranej między beneficjentem a instytucją
zarządzającą, pośredniczącą lub wdrażającą”92. Jest to przedsięwzięcie,
które nastawione jest na realizację konkretnego celu, w określonym czasie i miejscu. Składa się ono z wielu etapów i działań, wśród których
wymienić należy aspekty prawne, ekonomiczne i techniczne93.
Projekty europejskie mogą być realizowane pojedynczo lub w grupach, które mogą tworzyć programy lub portfele projektów94.
Programem jest grupa powiązanych ze sobą projektów, których re90
91
92
93
94
62
H. Roszkowski, A. P. Wiatrak, Zarządzanie projektem - istota, procedury i ich zastosowanie przy korzystaniu ze środków Unii Europejskiej, Wydawnictwo SGGW, Warszawa
2006, s. 9, [w:] Prawo zarządzania projektami finansowanymi z funduszy europejskich,
pod red. nauk. M. Perkowskiego, Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2007, s. 12.
Podręcznik zarządzania projektami miękkimi, pod red. nauk. M. Banikowskiej, B. Gruczy,
M. Majewskiego, M. Małek, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego – Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym, Warszawa 2006, s. 8.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, art. 5, Dz. U.
z 2009 r. nr 19, poz. 100.
R. Poździk, Fundusze unijne – zasady finansowania projektów ze środków unijnych
w Polsce w latach 2007 - 2013, Wydawnictwo Vebra, Lublin 2008, s. 176.
M. Trocki, B. Grucza, K. Ogonek, Zarządzanie projektami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s. 15.
alizacja przebiega w sposób skoordynowany i tak, aby osiągnąć wspólny
nadrzędny cel, a jego osiągnięcie nie jest możliwe przez poszczególne
projekty osobno. Programy stanowią kategorię nadrzędną w stosunku do projektów, gdyż w ramach jednego programu realizowanych
jest zazwyczaj kilka projektów. Ich realizacja opiera się głównie o środki
finansowe pochodzące z funduszy unijnych95.
Z kolei portfele projektów są to również grupy projektów, które mogą
być ze sobą powiązane lub nie, a ich realizacja i zarządzanie obywa się
w ramach jednej instytucji lub organizacji96.
Wdrażanie poszczególnych programów odbywa się zgodnie z:
• zasadą koncentracji,
• zasadą partnerstwa,
• zasadą zgodności,
• zasadą programowania,
• zasadą dodatkowości97.
Zasada koncentracji polega na udostępnieniu środków finansowych
z funduszy unijnych w głównej mierze tym regionom, które tego wsparcia najbardziej potrzebują. Projekty usytuowane w tych obszarach mogą
zostać objęte najwyższym poziomem dofinansowania, które jest przewidziane dla danej kategorii działań. Zasada koncentracji nakazuje władzy
rządowej i samorządowej skupienie uwagi na wybranych celach, dziedzinach i obszarach priorytetowych98.
Zasada partnerstwa nakłada obowiązek zawiązania ścisłej współpracy między Komisją Europejską a właściwymi władzami oraz instytucjami
szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego, które uczestniczą w procesie przygotowania i realizacji działań w ramach funduszy unijnych99.
Zasada zgodności mówi o tym, że programy krajowe i realizowane
w ich ramach projekty muszą być zgodne z politykami wspólnotowymi100.
Zasada programowania oznacza, iż polityka rozwoju regionalne95
96
97
98
99
100
Podręcznik zarządzania projektami miękkimi…, op. cit., s. 8. i Zarządzanie projektem europejskim, pod red. nauk. M. Trockiego, B. Gruczy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2007, s. 15.
Ibidem.
Prawo zarządzania projektami finansowanymi z funduszy europejskich… op. cit., s. 16.
Ibidem.
Słowniczek pojęć na temat funduszy strukturalnych, publikacja elektroniczna, tryb dostępu:http://www.funduszestrukturalne.gov.pl/Slowniczek/, 13.08.2009.
Prawo zarządzania projektami finansowanymi z funduszy europejskich…, op. cit., s. 16.
63
go na szczeblu krajowym i wojewódzkim prowadzona jest na podstawie
wieloletnich strategii, programów i planów rozwojowych, w ramach których wnioskodawcy mogą ubiegać się o pomoc pozwalającą na realizację
projektu. Z punktu widzenia projektodawców oznacza ona konieczność
uprzedniego przyswojenia sobie wymogów i zasad związanych z udziałem
w danym programie, a także konieczność zapoznania się z dokumentami,
które określają zasady funkcjonowania poszczególnych funduszy101.
Zasada dodatkowości mówi o tym, że środki unijne stanowią jedynie
uzupełnienie działań finansowanych z budżetu państwa. W związku z tym
podmiot ubiegający się o dofinansowanie swojego przedsięwzięcia musi
liczyć się z koniecznością posiadania wkładu własnego w postaci odpowiedniej kwoty finansowej, która określona procentowo będzie współfinansować projekt102.
Podstawową regulacją prawną, zgodnie z którą istnieje możliwość
zawierania partnerstw w projekcie jest Rozporządzenie Rady (WE) nr
1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz
Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999.
Zgodnie z tym dokumentem każde państwo w zależności od potrzeb
i zgodnie ze swoim ustawodawstwem, a także praktyką krajową organizuje partnerstwo z władzami i podmiotami, którymi są :
•
•
•
władze regionalne, lokalne, miejskie i inne władze publiczne;
partnerzy gospodarczy i społeczni;
inne odpowiednie podmioty reprezentujące społeczeństwo
obywatelskie, partnerów zajmujących się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego, organizacje pozarządowe oraz
podmioty odpowiedzialne za wspieranie równości mężczyzn
i kobiet103.
Realizacja partnerstwa odbywa się w poszanowaniu odpowiednich
kompetencji instytucjonalnych, prawnych i finansowych w odniesieniu
do każdej kategorii partnerów obejmując przygotowanie, realizację, mo-
101
102
103
64
Ibidem.
Ibidem.
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego
Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności, dokument elektroniczny, tryb dostępu:
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:210:0079:0081:PL:
PDF, 13.08.2004.
nitorowanie, a także ocenę programów operacyjnych104.
Dokumentem krajowym regulującym istotę partnerstwa projektowego jest ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju105, a dokładniej
jej art. 28a. Zgodnie z przepisami w zakresie określonym przez Instytucję
Zarządzającą mogą być tworzone partnerstwa przez podmioty wnoszące
do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe realizujące wspólnie projekt. Należy podkreślić, iż partnerstwa mogą być
zawierane jedynie w ramach konkursów, w zakresie określonym przez
Instytucję Zarządzającą. Uszczegółowienie regulacji ustawowej stanowią aktualne wytyczne do poszczególnych programów operacyjnych.
Przykładowo - w przypadku Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
dokumentem tym jest „Zakres realizacji projektów partnerskich określony przez Instytucję Zarządzającą Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki”.
Uznaje się, że partnerstwo zawiązuje się w efekcie potrzeby uzupełnienia kompetencji poszczególnych podmiotów, które współpracują przy
realizacji planowanego przedsięwzięcia. Możliwe jest także zawiązanie
partnerstwa dla osiągnięcia wspólnych celów określonych dla partnerów
projektu. W takim przypadku podprojekty poszczególnych partnerów
powinny być powiązane przestrzennie i tematycznie106.
Należy pamiętać o odpowiednim doborze członków partnerstwa
i o konieczności wspólnego wypracowania odpowiedniej strategii działania. Partnerstwu potrzebni są ludzieo doskonałych umiejętnościach interpersonalnych, którzy działają w sposób uczciwy i którzy mogą wzbudzić poszanowanie dla siebie poprzez swoje zaangażowanie, wiedzę
i zdolności. Dobrze dobrany partner to 99% sukcesu. Romana Krzewicka
w publikacji „Partnerstwo projektowe” przedstawia typologię partnerów projektowych (tabela1).
104
105
106
Ibidem.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, art. 28a,
Dz. U. 2009 r., nr 19, poz. 100.
Założenia do umowy partnerskiej w zakresie realizacji przedsięwzięć współfinansowanych w ramach priorytetu Kultura i dziedzictwo kulturowe Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” (PO IiŚ), s.1.
65
Tabela 1: Typologia partnerów projektu
Partner
Definicja
„Zosia-samosia/wyrywny”
Natychmiast zapomina o ustalonym podziale zadań i sądzi, że posiada potencjał do wykonania
każdego nich, w związku z czym zawsze je przyjmuje (a nawet przejmuje).
„Kula u szyi/pasożyt”
Jest mało samodzielny w realizacji zadań,
w związku z czym o wszystko pyta personel partnera, jednocześnie angażując go do rozwiązywania powierzonych problemów.
„Pochłaniacz czasu”
Spotkania z nim trwają wiele godzin, gdyż ma
zawsze bardzo istotne sprawy wymagające natychmiastowego omówienia. Interesują go bardziej dywagacje, niż poszukiwanie konkretnych
rozwiązań problemu.
„To się zrobi”
Wieczny luzak, który na pytanie czy realizuje
powierzone mu zadanie spójnie z wyznaczonym
harmonogramem odpowiada: „NIE - ale to się
zrobi”. Nie stosuje się do ram i standardów czasowych wykonywanych zadań a także osób za nie
odpowiedzialnych.
„Doskonały”
Ma bardzo wysokie mniemanie o sobie. Niepowodzeniami i wszelkimi problemami obarcza
partnera. Powierzone zadania wykonuje zawsze
perfekcyjnie, a partnerów oskarża o brak kompetencji.
„Bez szefa”
Ma nieustanny problem z podejmowaniem decyzji, a wszelkie z nim ustalenia wymagają czasu
i cierpliwości pozostałych partnerów.
„To mój sukces”
W sytuacjach oficjalnych natychmiast zapomina
o tym, z kim realizuje prezentowany projekt. Swoim „ja” zasłania osoby, które ciężko pracowały na
prezentowany sukces.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: R. Krzewicka, Partnerstwo
projektowe, publikacja elektroniczna, tryb dostępu: http://www.dialogspoleczny.pl/tabs/index/199, 10.08.2009.
66
Prawidłowy rozwój projektu partnerskiego uzależniony jest również od
właściwego podziału prac i obowiązków wobec partnera sformułowanych
w umowie partnerskiej. Nad prawidłowym przebiegiem współpracy partnerskiej czuwa lider projektutak zwany koordynator. Lider projektu jest
podmiotem odpowiedzialnym za prawidłową realizację całego projektu
zgodnie z umową o dofinansowanie. Lider jest również stroną umowy o dofinansowanie, dlatego odpowiada przed Instytucją Pośredniczącą za prawidłową realizację projektu i prawidłowe wykorzystanie środków przyznanych
na postawie umowy o dofinansowanie. Na liderze spoczywa odpowiedzialność
w szczególności za:
• podpisywanie umowy o dofinansowanie projektu oraz jej zmian
(w imieniu partnerstwa),
• realizację projektu zgodnie z harmonogramem określonym
w umowie o dofinansowanie,
• egzekwowanie zobowiązań od partnerów projektu, określonych
w umowie o partnerstwie,
• sporządzanie i przedstawianie raportów z postępów realizacji
projektu,
• ewidencjonowanie w księgach rachunkowych własnych przychodów, kosztów i wydatków związanych z realizacją projektu,
• zapewnienie odpowiedniego dostępu do dokumentów do kontroli,
• zarządzanie budżetem i zarządzanie finansowe projektem,
• promowanie projektu zgodnie z wymogami programu operacyjnego,
• odpowiedzialność za prawidłowość rzeczowej i finansowej realizacji projektu,
• odpowiedzialność za prawidłowość całości wydatków kwalifikowanych, które są ponoszone w ramach projektu przed instytucją,
z którą podpisał umowę o dofinansowanie,
• zapewnienie właściwej ścieżki audytu dla dokumentacji związanej
z realizacją projektu,
• odpowiedzialność za zapewnienie trwałości projektu,
• nadzór nad projektem w części realizowanej przez pozostałych partnerów projektu107.
Na sukces projektu składa się nie tylko odpowiedzialność lidera, ale także zaangażowanie i rezultaty działań każdego partnera. Na etapie tworzenia
107
Ibidem.
67
konstrukcji partnerstwa należy kierować się podstawowymi zasadami:
1) wspólny cel projektu powinien jednoczyć partnerstwo,
2) struktura powinna uwzględniać charakter działań podejmowanych
w ramach projektu,
3) stworzenie wspólnej strategii przedsięwzięcia, zmierzającej do spełnienia założonego celu i wykazanie skuteczności działań partnerów
poprzez wypracowanie dobrych praktyk powinno stanowić efekt budowy partnerstwa,
4) wspólna strategia powinna obejmować zarówno szczegółowy harmonogram działań (uwzględniający zaangażowanie wszystkich partnerów), zakładane rezultaty projektu, a 000także szczegółowy plan finansowy poszczególnych etapów wdrażania projektu. Realizacja projektów w układach partnerskich wymaga doświadczenia podmiotów
w nie zaangażowanych i ustalenia zasad komunikacji pomiędzy partnerami, by zapobiec wszelkim nieporozumieniom pomiędzy nimi108.
Realizacja projektów partnerskich wymaga spełnienia łącznie następujących elementów:
• posiadania lidera partnerstwa, który jest jednocześnie beneficjentem
projektu,
• uczestnictwa w projekcie partnerów na każdym etapie, co oznacza
wspólne przygotowanie wniosku o płatność oraz wspólne zarządzanie projektem,
• odpowiedniego udziału partnerów w realizacji projektu (zasoby
ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe odpowiadające
realizowanym zadaniom),
• zawarcia pisemnej umowy lub porozumienia partnerów, określającego podział zadań i obowiązków partnerów109.
Dla każdego partnerstwa projektowego obowiązkowe jest zawarcie
umowy partnerskiej, szczegółowo określającej reguły partnerstwa. Zakres
przedmiotowy umowy partnerskiej określa Instytucja Zarządzającą danym
Programem, jednak rozwiązania przyjęte w poszczególnych programach nie
różnią się dalece od siebie. Wzór umowy partnerskiej zamieszczono w niniejszym opracowaniu w rozdziale pt.: „Wybór dokumentów”.
Podstawowe elementy, które powinna zawierać umowa partnerska
to m.in.:
1) Nazwa programu (wskazanie priorytetu/działania), z którego projekt
108
109
68
Jak budować partnerstwo przy projektach unijnych, publikacja elektroniczna, tryb dostępu: www.gazetaprawna.pl, 13.08.2009 r.
Zakres realizacji projektów partnerskich…, op. cit., s. 5.
jest realizowany.
Miejsce i data zawarcia umowy o partnerstwie.
Strony umowy o partnerstwie.
Cel partnerstwa.
Przedmiot umowy (tytuł projektu, nazwa programu, z którego projekt będzie realizowany, źródła finansowania projektu).
6) Okres realizacji umowy (zawsze na czas określony).
7) Odpowiedzialność lidera projektu oraz partnerów wobec osób trzecich
za zobowiązania partnerstwa.
8) Zakres współpracy w ramach wspólnego przedsięwzięcia (zadania
i obowiązki partnerów, zakres kompetencji i odpowiedzialności poszczególnych partnerów projektu). Jest to najbardziej istotna pod
względem merytorycznym część umowy. Powinna ona zawierać
wszystkie wyszczególnione etapy projektu wraz ze wskazaniem,
który partner jest odpowiedzialny za ich realizację.
9) Zarządzanie projektem:
- kto będzie odpowiedzialny za realizację projektu - lider przedsię
wzięcia (podmiot wszelkich praw i obowiązków),
- kto będzie zarządzał projektem?
10) Plan finansowy w podziale na wydatki wszystkich uczestników partnerstwa oraz zasady zarządzania finansowego, w tym przepływów finansowych i rozliczenia środków.
Dzięki różnorodności podmiotów wchodzących w skład partnerstw, dysponują one wieloma uzupełniającymi się zasobami. Warto zawierać umowy
partnerskie w szczególności dla wspólnego rozwiązywania problemów, wymiany doświadczeń i zasobów, a w szczególności dla wspólnego pozyskania
środków z programów unijnych. Partnerska współpraca sprawia, że łatwiej
odpowiadać na potrzeby społeczności, realizując jednocześnie indywidualne
cele poszczególnych partnerów. W partnerstwie mogą oni podejmować działania, których sami nie byliby w stanie podjąć. Partnerzy dzielą się zarówno
korzyściami, jak i odpowiedzialnością.
Partnerstwo może powstać lub zostać zainicjowane przed rozpoczęciem
projektu. W takich okolicznościach beneficjent składa wniosek o dofinansowanie projektuw partnerstwie. Partnerstwo może również powstać po podpisaniu umowy o dofinansowanie, a wówczas oznacza to zmianę w projekcie.
Zmiany odnoszące się do obecności partneróww zatwierdzonym wniosku
o dofinansowanie traktowane są jako zmiany w projekciei wymagają zgłoszenia oraz uzyskania pisemnej zgody podmiotu będącego stroną umowy na zasadach określonych w umowie o dofinansowanie projektu. Zatwierdzenie zmian
2)
3)
4)
5)
69
w projekcie (włączenia się nowych partnerów bądź rezygnacji dotychczasowych partnerów) wymaga formy aneksu do umowy o dofinansowanie projektu oraz aneksowania lub podpisania nowej umowy partnerskiej110.
Partnerstwo projektowe wydaje się być z pozoru przedsięwzięciem łatwym,
jednak w praktyce bardzo ciężko jest wprowadzić je w życie. Inicjatywa ta
wymaga odwagi, cierpliwości oraz determinacji ze strony tworzących je podmiotów. Niepodważalny wydaje się fakt, że współpraca partnerska przynosi
długotrwałe korzyści i może stanowić antidotum na pojawiające się problemy,
jednak bywa i tak, że może okazać się wielkim i frustrującym rozczarowaniem,
które bardzo mocno odbiega od początkowo pokładanych nadziei i oczekiwań.
Poniżej zaprezentowano kilka najistotniejszych problemów w nawiązywaniu
i realizacji przez partnerów umów partnerskich:
- brak doświadczenia partnerów w zakresie pisania i rozliczania wniosków dotacyjnych,,
- niespójne interesy,
- czynniki o charakterze osobowym (rywalizacja, prywata, zawiść),
- dominacja jednego partnera nad drugim (konflikty personalne),
- brak poczucia odpowiedzialności partnerów za realizację projektu,
- zbyt ogólnikowe formułowanie planu projektu,
- partnerzy pracujący nad różnymi, odrębnymi częściami projektu nie
zawsze mają poczucie pracy nad jednym projektem,
- brak odpowiedniego umocowania kierownika projektu w strukturze
partnerstwa,
- brak możliwości sprawnego kierowania zespołem przy projektach zarządzanych przez kilku partnerów,
- pilnowanie indywidualnych interesów partnerów,
- włączenie do pracy zespołu niekompetentnych partnerów.
Prawidłowo skonstruowana umowa oraz doświadczenie partnerów nie
gwarantuje sukcesu projektu. Aby partnerstwo przyniosło wymierne korzyści
stronom w postaci oczekiwanych rezultatów partnerzy powinni przeanalizować i wdrożyć w życie kilka „uniwersalnych zasad”, którymi są:
• dobrowolny udział w partnerstwie, oparty na wspólnie uzgodnionych celach i wizji,
• jasno określone role i zadania partnerów,
• właściwe wykorzystanie potencjału poszczególnych członków,
• świadomość budowy jednego zespołu, który wspólnie angażuje się
w realizację zadań,
110
70
Zakres realizacji projektów partnerskich…, op. cit., s. 14.
•
jasno określone zasady komunikacji i wymiana informacji między
partnerami,
• umiejętność dostosowania się do zmian oraz świadomość podziału
korzyścii ryzyka,
• właściwy wybór lidera,
• gotowość do kompromisu.
Pamiętajmy, że nie ma idealnych partnerstw, ani reguł i zasad, które mogą
zagwarantować, iż po ich wdrożeniu będzie ono idealne. Każde partnerstwo
jest indywidualne i powinno rozwijać się naturalnie własną ścieżką rozwoju
wraz ze wspólnie budowanym projektem. Na jego powodzenie mają wpływ
nie tylko wdrożone uniwersalne zasady, postawa partnerów, ale również nieustannie zmieniające się otoczenie. Autorzy niniejszego rozdziału mają nadzieję, iż przedstawione wyżej uniwersalne zasady i porady zachęcą do budowania partnerstw projektowych. Pamiętajmy, że wspólnie realizowane przedsięwzięcia przynoszą wielkie korzyści. Razem raźniej, bezpieczniej i pewniej,
a w sytuacji problemowej doskonale sprawdzi się powiedzenie: ”Co dwie
głowy to nie jedna”.
71