Komunikat 24 z dnia 2015-07-21

Komunikat 24 z dnia 2015-07-21
Nawadnianie
Brak opadów pozytywnie wpływa na
wyhamowanie wzrostu pędów. Jednak
pogłębiające się przesuszenie zmusza do
rozpoczęcia nawadniania. Wyniki licznych
doświadczeń jednoznacznie wskazują, że
najkorzystniejszy efekt nawadniania
przynoszą takie systemy, w których
zraszamy w relatywnie krótkim czasie
większe powierzchnie sadu, a nie
długotrwale, ale jedynie punktowe
obszary w rzędach drzew. Należy
pamiętać, że intensywne, ale w cyklach
sposoby nawadniania stwarzają dla
korzeni optymalne warunki nie tylko
wodne ale przede wszystkim powietrzne.
Korzenie „piją” ale i oddychają. Dla
takiego sposobu nawadniania można
stosować
systemy
nadkoronowe
(przeciwprzymrozkowe) czy deszczownie
szpulowe. Należy jednak zwracać uwagę,
by nie doprowadzić do ordzawień gdy
dysponujemy wodą o zbyt dużej
zawartości żelaza lub do oparzeń
słonecznych, gdy nawadniamy podczas
pełnego nasłonecznienia. Nawadnianie
wieczorem czy nocą niesie znowu ryzyko
rozwoju chorób, zwłaszcza parcha jabłoni
czy zarazy ogniowej.
Aby uniknąć ryzyka uszkodzeń a
jednocześnie móc nawadniać w sposób
optymalny dla drzew, najlepiej stosować
systemy
nawodnieniowe
z
minizraszaczami
umieszonymi
pod
koronami drzew. Instalacje oparte na
minizraszaczach gwarantują optymalny
system dystrybucji wody w sadzie, a
poprzez rozpylane krople istotnie
wpływają
na
wzrost
wilgotności
powietrza.
Jednocześnie
znacznie
uniezależniają możliwości nawadniania
od jakości używanej wody. System ten
jednak wymaga ostrożności podczas prac
agrotechnicznych w sadzie by nie
uszkodzić zraszaczy, które leżą prawie na
ziemi i z tego powodu nie jest
akceptowany przez wszystkich producentów.
Wadą
wymienionych
powyżej
systemów
jest
konieczność
dysponowania znacznymi ilościami
wody gdzie dla standardowego
rozwiązania w sadzie w rozstawie
3,5mx1,0m wynosi około 40 tys.
m3/godz.
Ze
względu
na
łatwiejszą
eksploatację, koszty instalacji a
zwłaszcza mniejsze zapotrzebowanie
na
wodę
najpopularniejszymi
systemami nawodnieniowymi w
sadach są te oparte na przewodach
kroplujących.
Wadami
tych
rozwiązań jest nierówna dystrybucja wody w profilu glebowym, ryzyko punktowych wypłukań, oraz
zapychanie się emiterów w przypadku nieodpowiedniej jakości wody. Zwłaszcza niedrożności
systemu są dużą uciążliwością tego typu nawadniania. Za niedrożności odpowiadają decydujące o
twardości wody jony wapnia i magnezu, tworzące osady węglanowe, oraz żelazo występujące w
postaci rdzawych wykwitów na przewodach. Nie bez znaczenia są również zanieczyszczenia
biologiczne powodowane przez glony i bakterie.
Aby nie dopuścić do zapychania instalacji powinniśmy płukać ją roztworem kwasu lub podchlorynu
sodu w zależności od rodzaju występujących zanieczyszczeń.
Najlepiej gdy stosujemy czyszczenie instalacji prewencyjnie a nie wówczas gdy przestaje ona
poprawnie funkcjonować. W uprawach sadowniczych w warunkach Polski wystarczy zwykle jeden
zabieg w sezonie, najlepiej na zakończenie cyklu nawodnieniowego.
W przypadku występowania zanieczyszczeń chemicznych (Ca, Mg, Fe) do płukania
instalacji nawodnieniowej stosujemy kwasy
Nazwa chemiczna
Wzór chemiczny
Stężenie handlowe
Kwas azotowy
HNO3
53 %
Kwas siarkowy
H2SO4
96 %
Kwas fosforowy
H3PO4
85%
Kwas cytrynowy
C6H8O7
50%
Kwas mrówkowy
HCOOH
85%
Uwagi
Najlepszy wybór. Sole kwasu
azotowego są najlepiej
rozpuszczane w wodzie
Stosować gdy brak kwasu
azotowego, zwłaszcza na
glebach zasadowych
Stosować w ostateczności.
Unikać gdy występują węglany
wapnia
Stosowane jedynie w uprawach
typu bio
Czyszczenie kwasami krok po kroku
1. Podłączamy inżektor do instalacji nawodnieniowej
2. Wykonujemy próbę z czystą wodą. Włączamy system na 20-60 minut (jest to czas czyszczenia
instalacji) i sprawdzamy jaka jest wydajność inżektora (ile wody pobrał inżektor w zadanym
czasie).
3. Ta sama wartość stanowić będzie ilość kwasu potrzebnego do wyczyszczenia instalacji.
4. Obliczamy stężenie kwasu którego użyjemy do czyszczenia pamiętając, że ostateczny roztwór
kwasu czyszczącego instalację powinien wynosić 0,2%-0,5%
5. Podłączamy gotowy roztwór do eżektora
6. Wykonujemy czyszczenie przez okres 15-30 minut
7. Po zakończeniu czyszczenie płuczemy całą instalacją czystą wodą przez co najmniej 60 minut
Czyszczenie przykład praktyczny
1. Ustalamy wydajność pompy nawodnieniowej. W naszym przykładzie wynosi np. 20m3/godz.
2. Określamy czas czyszczenia na np. 30 minut
3. Mierzymy wydajność inżektora. W naszym przykładzie np. 90 litr/30 min.
4. Określamy ostateczne stężenie kwasu w instalacji kroplującej np. 0,4%
5. Stężenie zakupionego kwasu azotowego to zwykle 53%
6. Wyliczamy ilość wody jaka będzie przetłoczona przez system nawodnieniowy w czasie
czyszczenia czyli w czasie 30 minut:
𝒘𝒚𝒅𝒂𝒋𝒏𝒐ść 𝒑𝒐𝒎𝒑𝒚 (𝟐𝟎 𝟎𝟎𝟎 𝒍𝒊𝒕𝒓) × 𝒄𝒛𝒂𝒔 𝒄𝒛𝒚𝒔𝒛𝒄𝒛𝒆𝒏𝒊𝒂 (𝟑𝟎 𝒎𝒊𝒏. )
= 𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎 𝒍𝒊𝒕𝒓ó𝒘
𝟔𝟎 𝒎𝒊𝒏
7. Wyliczamy ilość stężonego kwasu jaka musi być podana inżektorem do przetłoczonej w czasie
30 min. wody, by otrzymać docelowe stężenie 0,4% :
𝒘𝒐𝒅𝒂 𝒑𝒓𝒛𝒆𝒕ł𝒐𝒄𝒛𝒐𝒏𝒂 𝒘 𝒄𝒛𝒂𝒔𝒊𝒆 𝒄𝒛𝒚𝒔𝒛𝒄𝒛𝒆𝒏𝒊𝒂 (𝟏𝟎 𝟎𝟎𝟎 𝒍𝒊𝒕𝒓) × 𝒅𝒐𝒄𝒆𝒍𝒐𝒘𝒆 𝒔𝒕ęż. 𝒌𝒘𝒂𝒔𝒖 (𝟎, 𝟒%)
= 𝟕𝟓 𝒍𝒊𝒕𝒓ó𝒘
𝒔𝒕ęż𝒆𝒏𝒊𝒆 𝒛𝒂𝒌𝒖𝒑𝒊𝒐𝒏𝒆𝒈𝒐 𝒌𝒘𝒂𝒔𝒖 (𝟓𝟑%)
8. Wyliczamy objętość wody jaką musimy dodać do stężonego kwasu by otrzymać objętość roztworu
czyszczącego (tu 90 litrów) jaką zassie inżektor w czasie czyszczenia (tu w czasie 30 minut). Jest to
różnica pomiędzy ilością roztworu jaki pobierze inżektor w czasie płukania, a ilością stężonego kwasu
potrzebnego do czyszczenia
𝒊𝒍𝒐ść 𝒘𝒐𝒅𝒚 𝒋𝒂𝒌ą 𝒛𝒂𝒔𝒔𝒊𝒆 𝒊𝒏ż𝒆𝒌𝒕𝒐𝒓 (𝟗𝟎 𝒍𝒊𝒕𝒓ó𝒘) – 𝒊𝒍𝒐ść 𝒌𝒘𝒂𝒔𝒖 𝒑𝒐𝒕𝒓𝒛𝒆𝒃𝒏𝒂 𝒅𝒐 𝒑ł𝒖𝒌𝒂𝒏𝒊𝒂 (𝟕𝟓 𝒍𝒊𝒕𝒓ó𝒘) =
𝒘𝒐𝒅𝒂 𝒋𝒂𝒌ą 𝒎𝒖𝒔𝒊𝒎𝒚 𝒖𝒛𝒖𝒑𝒆ł𝒏𝒊ć 𝒓𝒐𝒛𝒕𝒘ó𝒓 𝒄𝒛𝒚𝒔𝒛𝒄𝒛ą𝒄𝒚 (𝟏𝟓 𝒍𝒊𝒕𝒓ó𝒘) .
75 litrów kwasu należy dolać do 15 litrów wody by otrzymać taką objętość roztworu, jaka zostanie zassana
przez inżektor w czasie 30 minut płukania czyli 90 litrów.
UWAGA w przypadku rozcieńczeń, zawsze wlewamy kwas do wody.
Nigdy odwrotnie!!!
Ostateczne parametry w naszym przykładzie:


Czas płukania kwasem: 30 minut. Zależy od stanu zabrudzenia instalacji. W przypadku
występowania silnych zanieczyszczeń czas płukania powinniśmy wydłużyć nawet do 60 minut
Stężenie 0,4 %, im dłużej płuczemy tym stężenie roztworu powinno być mniejsze. Przy wydłużeniu
czasu płukania stężenie kwasu możemy nieznacznie zmniejszyć np. do 0,3%
W przypadku występowania zanieczyszczeń biologicznych stosujemy
podchloryn sodu.
Zanieczyszczenia biologiczne (glony) występują najczęściej, gdy do nawadniania używamy wody z
otwartych zbiorników, lub gdy stosujemy fertygację.
Do płukania stosujemy roztwór podchlorynu sodu o stężeniu 15%. Ilości roztworu wyliczamy
korzystając ze wzorów i zależności przedstawionych wcześniej.
Niewolno używać jednocześnie podchlorynu sodu i kwasu. Zmieszanie obu produktów powoduje
wydzielenie się znacznych ilości trującego chloru. W przypadku konieczności zastosowania obu
produktów musimy gruntownie przepłukać przewody wodą po użyciu każdego z nich.
Uwagi bezpieczeństwa:
Stężony kwas azotowy (HNO3) jest bezbarwną cieczą, ma silne właściwości utleniające — może
zapalić drewno, działa parząco na skórę zostawiając żółte plamy, może także porazić układ
oddechowy i uszkodzić oczy.
Podchloryn sodu (NaOCl) jest cieczą silnie utleniającą, o zabarwieniu od żółtego do seledynowego,
o swoistym zapachu drażniącym błony śluzowe. Roztwory podchlorynów mają odczyn silnie
zasadowy i są żrące. Przy ostrych zatruciach wywołują objawy duszności, sinicy i zapaści
krążeniowej. Miejscowo mogą powodować podrażnienia skóry.
Przy wykonywaniu roztworu kwasu azotowego i podchlorynu sodu należy używać odzieży, rękawic
i okularów ochronnych oraz postępować zgodnie z ogólnie przyjętymi przepisami BHP.