stanowi Konstytucja RP (art. 72 ust 2)5. Konwencja oPrawach

stanowi Konstytucja RP (art. 72 ust 2)5.
Prawo dziecka do pieczy zastępczej jest
Konwencja o Prawach Dziecka zobowiązuw świetle powyższych zasad prawem subje Państwa-Strony do zapewnienia specjalsydiarnym wobec prawa dziecka do życia
w rodzinie, zaś trwałe umieszczenie dziecnej ochrony i pomocy dzieciom czasowo
lub stale pozbawionym środowiska rodzinka w opiece zastępczej jest sytuacją wyjątkową i ograniczoną.
nego lub niemogącym. ze względu na swe
dobro, w nim przebywać (art. 20)6. PrzePrzedstawione powyżej, w ogromnym
skrócie, podstawowe standardy i zasady
pisy te podkreślają rangę i znaczenie praw
dziecka, w tym do pieczy zastępczej. Jedprawa dotyczące dziecka pozbawionego
opieki rodzicielskiej są punktem odnienak Konwencja o Prawach Dziecka - uznasienia i podstawą aksjologiczną
(wartojąc prymat rodziny w opiece i wychowaniu
ściującą) do problematyki przedstawionej
dziecka - podkreśla, że ingerencja w sferę
w artykule. Zgodnie bowiem z przyjętymi
władzy (pieczy) rodzicielskiej jest sytuacją
wyjątkową.
założeniami reforma systemu opieki zaWyjątkowość
umieszczania
dziecka
stępczej nad dzieckiem powinna dać w perspektywie dekady od jej wprowadzenia
w środowisku pozarodzinnym na gruncie
wymierne rezultaty w postaci:
prawa europejskiego określa szczegółowo
- rozwinięcia nowych potrzebnych form
Rezolucja m 77(33) w sprawie umieszczapracy z rodziną;
nia dzieci poza rodziną z dnia 3 listopada
1977 toku Komitetu Ministrów Rady Eu- rozwoju systemu rodzin zastępczych
niespokrewnionych z dzieckiem, w tym roropy', zalecając poszczególnym
krajom
dzin specjalistycznych;
oparcie systemu pozarodzinnej opieki nad
~J,~ -rozwoju systemu placówek i instytucji
dzieckiem o zasady:
- Unikania, w miarę możliwości, umieszwspierających reformowany system opieki,
czania dziecka poza rodziną, z prymatem
takich jak: ośrodki adopcyjne, ośrodki rodzin zastępczych, ośrodki interwencji krypomocy rodzinie; z dostosowaniem form
udzielanej pomocy do problemów i potrzeb
zysowej, specjalistyczne zespoły wsparcia;
rodziny (jest to podkreślenie rangi profilak- wzrostu liczby dzieci powracających
do rodzin naturalnych zarówno z rodzin
tyki i 'wsparcia rodzin dysfunkcyjnych);
- Wnioskowania o umieszczenie dzieczastępczych, jak i z placówek opiekuńczo-wychowawczych;
ka poza rodziną, z równoległym urucho- .
- zmniejszenia liczby domów dziecka
mieniem działań na rzecz pomocy rodzinie
w rozwiązaniujej
problemów (umieszczeoraz ich wielkości.
nie dziecka poza rodziną jest warunkowane
W odbiorze społecznym oraz kampaniach medialnych zmniejszenie liczby dojednoczesnym podjęciem pracy socjalnej
mów dziecka oraz zmniejszenie ich wielkona rzecz rodziny);
- Uznania umieszczenia dziecka poza rości staje się sztandarowym hasłem reformy.
dziną za sytuację wyjątkową, dopuszczalną
Coś, co powinno być konsekwencją i skutkiem powyżej zaprezentowanych
dziatylko po wyczerpaniu i bezskuteczności
łab reformatorskich, jawi się jako cel sam
innych działań (zasada autonomii rodziny,
zasada pomocniczości)",
w sobie, swoiste panaceum na dysfunkcje
systemu pieczy zastępczej.
Jak zatem, w ramach działań reformators Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. 1997,
skich,
w latach 2000-2008 zmieniały się
nr 78, poz. 483) - dalej: Konstytucja.
placówki opiekuńczo-wychowawcze?
6 Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. 1991, nr 120,
12
poz. 526 ze zmianami) - dalej: Konwencja.
7 Standardy prawne Rady Europy. Tekst i komentarze,
tom I, [w:] M. Safjan (red), Prawo rodzinne, Warszawa
1994, Warszawska Oficyna Naukowa, s. 169 i in.
8 Patrz: M. Kaczmarek:
Stan opieki zastępczej nad
dzieckiem "na półmetku" wdrażania reformy, [w:] M. Ra-
cław-Markowska, S. Legat (red.), Opieka zastępcza nad
dzieckiem i młodzieżq - od form instytucjonalnych do rodzinnych, Warszawa 2004, ISP.