Uwaga na meningokoki Całą Polską obiegła wiadomość o

POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA
w Tomaszowie Mazowieckim
Uwaga na meningokoki
Całą Polską obiegła wiadomość o wystąpieniu ogniska choroby meningokokowej na terenie
Śląska i województwa opolskiego. Liczne doniesienia mediów spowodowały zainteresowanie
społeczeństwa chorobą meningokokową. Dlatego właśnie Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Tomaszowie Mazowieckim lek. med. Mirosław Barszcz przedstawia
podstawowe wiadomości na temat choroby.
Inwazyjna choroba meningokokowa to cięŜkie zakaŜenie pod postacią zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych lub posocznicy. Wywoływane przez bakterie z gatunku Neisseria
meningitidis. Bakteria ponadto moŜe wywoływać ropne zapalenie stawów, zapalenie płuc,
ucha środkowego, gardła czy zapalenie wsierdzia i osierdzia. W Polsce zachorowania
wywoływane są najczęściej przez meningokoki z grupy B i C. Szczepy B powodują
sporadyczne zachorowania, ale za to szczepy C są w stanie wywoływać epidemie.
Rezerwuarem zarazka, czyli środowiskiem naturalnym bakterii, jest wyłącznie człowiek
chory lub nosiciel. Nosicielami bakterii jest 2-25 procent populacji, jednak w środowiskach
zamkniętych odsetek moŜe sięgać nawet 80 procent. PodwyŜszone ryzyko infekcji występuje
więc w zbiorowiskach ludzkich np. Ŝłobkach, przedszkolach, szkołach, internatach,
koszarach, domach opieki. W takich warunkach przenoszenie się zarazków poprzez bliski
kontakt jest znacznie ułatwione. Bakterie bytują w jamie nosowo-gardłowej i są przenoszone
drogą kropelkową podczas kichania lub kaszlu, bezpośredni kontakt (pocałunek) lub takŜe
pośredni kontakt z osobą zakaŜoną (picie ze wspólnego naczynia). Okres wylęgania bakterii
Neisseria meningitidis w zakaŜeniu wynosi od 2-10 dni (średnio to najczęściej 3-4 dni).
Objawy choroby w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych meningokokowym nie róŜnią się
od objawów w przypadkach wywołanych przez inne czynniki bakteryjne. Klasycznymi
objawami są: bóle głowy, gorączka, objawy oponowe (sztywność karku, nudności i wymioty).
Za to objawem charakterystycznym dla zakaŜenia meningokokowego jest wysypka
krwotoczna występująca u 10-50 procent chorych. Najczęściej chorują małe dzieci i młodzieŜ.
Maluchy do piątego roku Ŝycia - z uwagi na niedostatecznie wykształcony układ
odpornościowy – naraŜone są najbardziej. Z kolei młodzieŜ w wieku od 15 do 24 lat naraŜona
jest z uwagi na kontakty z rówieśnikami w szkole, na dyskotekach, podczas wspólnych
wyjazdów, itp.
Jak moŜna zapobiegać chorobie? W Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko
meningokokom grupy A i C przeznaczona do uodpornienia dzieci powyŜej 2 miesiąca Ŝycia,
młodzieŜy i osób dorosłych. Szczepionka zapewnia długotrwałą odporność poszczepienną,
jednak nie chroni przed zachorowaniami wywołanymi przez typ B Neisseria meningitidis,
który niestety w Europie wywołuje najwięcej zachorowań.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Tomaszowie Mazowieckim, po zgłoszeniu
przez lekarza podejrzenia wystąpienia inwazyjnej choroby meningokokowej obejmie
nadzorem epidemiologicznym osoby z najbliŜszego otoczenia chorego.
Poza szczepieniami nie jest znany Ŝaden sposób ochrony przed zachorowaniem na
inwazyjną chorobę meningokokową.
W przypadku wystąpienia zakaŜenia meningokokowego najwaŜniejsze są szybkie i
skoordynowane działania wszystkich odpowiednich słuŜb. Przede wszystkim informacja od
lekarza ze szpitala, w którym zdiagnozowano zakaŜenie meningokokowe (potwierdzone lub
podejrzane) powinna dotrzeć bez zwłoki do stacji sanitarno-epidemiologicznej, która
podejmie działania mające na celu ustalenie listy osób mających bezpośredni kontakt z
chorym.