Ocena wpływu stosowania tarczy ustnej na parametry krzywej

Przeglądy, streszczenia
Tom 7, nr 4, 2011
Reviews and abstracts
Volume 7, no 4, 2011
Ocena wpływu stosowania tarczy ustnej na parametry krzywej
ciśnienia wewnątrzustnego
A controlled evaluation of oral screen effects on intra-oral
pressure curve characteristics
Knösel M, Jung K, Kinzinger G, Bauss O, Engelke W.
European Journal of Orthodontics 2010; 32: 535-41
W normalnych warunkach w jamie ustnej istnieje
równowaga sił działających na uzębienie, na którą składają
się przede wszystkim przeciwstawne siły pochodzące
z tkanek miękkich warg, policzków oraz języka. Zmiana
napięcia tkanek miękkich może prowadzić do zaburzenia tej
równowagi i tym samym przyczyniać się do powstawania
wad zgryzu. Przykładem są zgryzy otwarte i protruzja
siekaczy, związane z hipotonią mięśni żwaczy lub
mimicznych czy słabym napięciem warg. Omawiając czynniki
wpływające na równowagę sił działających na uzębienie
należy wziąć również pod uwagę ujemne ciśnienie w jamie
ustnej. Znaczenie ma także stosowana we wczesnym leczeniu
ortodontycznym przedsionkowa tarcza ustna. Jej wpływ na
równowagę sił może być związany ze zmianami czynności
mięśni, jednakże istnieją opinie, że nie przyczynia się ona do
poprawy funkcji warg, pomimo wzrostu ich maksymalnej
siły, a zmiany mają charakter czysto mechaniczny. Ponieważ
tarcza ustna jest stabilizowana przez mięsień okrężny ust,
można przypuszczać, że różnice osobnicze napięcia tego
mięśnia w spoczynku, typowe dla różnych wad zgryzu
mogą określać wielkość efektów jej działania. Tarcze
ustne są powszechnie używane w wadach zgryzu klasy II
podgrupy 1, w których mamy do czynienia z hipotonią mięśni
mimicznych i niskim ujemnym ciśnieniem wewnątrzustnym
w przybliżeniu równym ciśnieniu atmosferycznemu, ze
względu na istniejący duży nagryz poziomy. Analogicznie
w wadach zgryzu klasy II podgrupy 2 można spodziewać
się wyższego ujemnego ciśnienia wewnątrzustnego. Ze
względu na różnice w czynności mięśni mimicznych oraz
w wartościach ujemnego ciśnienia w jamie ustnej, wady te
zostały wybrane do oceny efektów stosowania tarczy ustnej.
Celem pracy była ilościowa ocena wpływu stosowania
przedsionkowej tarczy ustnej na parametry ciśnienia
wewnątrzustnego w trzech badanych grupach. Materiał
stanowiło 56 losowo wybranych osób (26 mężczyzn i 30
kobiet), nieleczonych ortodontycznie, przydzielonych do 3
grup: grupa I (n = 31) z I klasą Angle’a i I klasą kłową oraz
prawidłowymi relacjami siekaczy, grupa II/1 (n = 12) z II
klasą Angle’a podgrupą 1 oraz grupa II/2 (n = 13) z II klasą
Angle’a podgrupą 2. U pacjentów przeprowadzono wywiad
i badanie kliniczne celem oceny drożności dróg
oddechowych. Dla każdego badanego przeprowadzono
dwa 3-minutowe pomiary ciśnienia wewnątrzustnego za
pomocą precyzyjnego cyfrowego urządzenia pomiarowego
(GMH3050; Greisinger, Niemcy). W pierwszym badaniu
wykorzystano elastyczną tarczę ustną, trzymaną delikatnie
w ustach. W drugim badaniu użyto małej, standaryzowanej,
przepuszczalnej dla powietrza końcowej nasadki,
zlokalizowanej bocznie w rejonie zębów przedtrzonowych,
umożliwiającej rejestrację ciśnienia wewnątrzustnego
niezależnie od tarczy ustnej. Oba urządzenia były
wyposażone w elastyczny przewód z polichlorku winylu
oraz połączone z piezoelektrycznym czujnikiem ciśnienia
względnego. Otrzymane dane zostały przetworzone
z użyciem oprogramowania GSOFT3050 (Greisinger).
Krzywe ciśnienia dla obu pomiarów z uwzględnieniem
trzech badanych grup oceniono w odniesieniu do
częstotliwości oraz maksymalnej amplitudy ujemnego
ciśnienia występującej podczas połykania oraz w fazie
plateau. Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej.
Potwierdzono korelację ujemnego ciśnienia wewnątrzustnego z występowaniem wady zgryzu klasy II podgrupy 2.
Analiza otrzymanych wyników wykazała, że zastosowanie
tarczy ustnej zwiększa średni czas trwania i średnią wartość
ujemnego ciśnienia w fazie plateau (w porównaniu z użyciem
standaryzowanej nasadki) w grupie II/1, przekraczając
wartości z grupy I (osoby badane bez wady zgryzu), ale nie
osiągając wartości z grupy II/2. Średnia wartość ujemnego
ciśnienia w fazie plateau uosób z wadą II/1 była wyższa
podczas stosowania tarczy ustnej. Wartości średnie
maksymalnego ujemnego ciśnienia w jamie ustnej były
wyraźnie niższe w grupach I oraz II/1z użyciem tarczy
ustnej w porównaniu z grupą II/2.
Powyższe wyniki potwierdzają tezę, że na równowagę
sił działających na uzębienie mają wpływ siły wywierane
przez tkanki miękkie i ujemne ciśnienie wewnątrzustne.
Zastosowanie tarczy ustnej wydaje się korzystnie wpływać
na zmiany ciśnienia, zwłaszcza u osób z wadą zgryzu klasy II
podgrupy 1. Podejmowanie dodatkowych działań celem jego
zwiększenia i przywrócenia zaburzonej równowagi sił może
dawać obiecujące efekty we wczesnym leczeniu tych wad.
Opracowała: dr n. med. Liliana Szyszka-Sommerfeld
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
212