Regionalne maRki jakości w kRajach wyszehRadzkich pRzykłady
Transkrypt
Regionalne maRki jakości w kRajach wyszehRadzkich pRzykłady
Regionalne marki jakości w krajach wyszehradzkich przykłady dobrej praktyki Regionalne marki jakości w krajach wyszehradzkich przykłady dobrej praktyki Sukces regionów wiejskich zależy dziś od ich zdolności dostosowania się do dynamicznie zmieniającego się środowiska i budowania aktywnej i trwałej regionalnej gospodarki. Obecnie w całej Europie preferowana jest idea wzajemnej współpracy wielu regionów, która zakłada tworzenie funkcjonalnego i wzajemnie się uzupełniającego partnerstwa sektora prywatnego i publicznego. Użytecznym instrumentem takiej współpracy i całościowego rozwoju wsi są marki regionalne. Budowanie marek już dawno nie jest nie tylko domeną spółek produkujących czy handlujących, pojawiają się w wielu dziedzinach życia. 2 Niniejsza publikacja została wydana w ramach projektu „Regional brands of quality“ dzięki wsparciu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego http://visegradfund.org/. Regionalne marki jakości dotyczą wyrobów i usług będących charakterystycznymi dla danego regionu, odzwierciedlając regionalne tradycje i kulturę zapewniając ich pochodzenie, jakość i wyjątkowość. Każda marka regionalna posiada swoje charakterystyczne logo, które symbolizuje jej przynależność do danego regionu pomagając tworzyć więź emocjonalną i osobistą. 3 Istnieje wiele zalet regionalnych marek: Wspólna promocja producentów i usługodawców oraz budowanie związków w ramach regionu. Zachowanie i podtrzymywanie tradycji i rzemiosł, dóbr kulturalnych i wiejskiego charakteru regionu. Wykorzystanie źródeł regionalnych, potencjału i surowców przy zachowaniu i ochronie środowiska przyrodniczego. Rozwój regionalnego rolnictwa i przetwórstwa spożywczego. Wspieranie wzajemnej współpracy producentów, rzemieślników, usługodawców, samorządów, różnych organizacji pozarządowych i innych uczestników na płaszczyźnie regionalnej. Wymiana doświadczeń, informacji i przykładów dobrej praktyki Wspieranie sprzedaży lokalnych wyrobów i usług Budowanie warunków do rozwoju drobnej przedsiębiorczości będącej motorem rozwoju gospodarnego i prowadzącego do wzrostu zatrudnienia Wszystkie wspomniane zalety pomagają zachować stabilność regionalnej gospodarki, wspomagają samowystarczalność regionów i polepszają jakość życia mieszkańców. Jednocześnie stwarzają przestrzeń do rozwoju agroturystyki. Celem marek regionalnych jest budowanie wizerunku doskonale symbolizującego dany region. Dzięki temu oznaczane wyroby są łatwo identyfikowane przez użytkownika i dają mu pewność, że wyrób lub usługa oznaczone marką regionalną mają wysoką jakość i gwarantowane pochodzenie. Dla producentów pozytywnym jest fakt, że oznaczone wyroby obowiązkowo podlegają kontroli jakości, co naturalnie prowadzi do nieustannego udoskonalania. Producenci są łatwo identyfikowani z regionem, w którym produkują lub oferują swój charakterystyczny wyrób. Oznaczenie wyrobów to dla producentów i usługodawców kompleksowe marketingowe działanie pod jedną marką, co w znacznej mierze jest bardziej efektywne i mniej kosztowne, niż gdyby każdy z nich promował się oddzielnie. Wszyscy użytkownicy marki regionalnej oraz ich wyroby i usługi są prezentowane na wspólnej stronie internetowej poświęconej danej marce regionalnej. Wpływ marki regionalnej na turystykę Marki regionalne mają też wyraźny pozytywny wpływ na rozwój turystyki, gdyż oznaczane mogą być nie tylko wyroby, lecz także ośrodki gastronomiczne, noclegowe i inne udogodnienia oraz usługi z dziedziny ruchu turystycznego (restauracje, pensjonaty, stadniny, wellnes). Ośrodki te i usługi muszą podobnie jak wyroby spełniać określone jakościowe kryteria. Mają również przewagę przed pozostałymi usługami w regionie i są wyraźnie preferowane oraz chętniej poszukiwane przez potencjalnych klientów. Podczas pobytu w danym regionie turyści koncentrują się na lokalne wyroby. Oznaczenie ich regionalną marką gwarantuje, że wyrób naprawdę pochodzi z regionu i został wyprodukowany z lokalnych surowców, tak więc podczas jego produkcji użyto minimum sztucznych dodatków i substancji konserwujących. W chwili obecnej obserwujemy nieustanny wzrost zainteresowania znaczeniem regionalnych wyrobów i ich wspólnym marketingiem. Celem niniejszej publikacji jest przybliżenie sposobu działania regionalnych marek jakości w poszczególnych krajach wyszehradzkich oraz prezentacja konkretnych przykładów mogących być inspiracją dla innych regionów. 4 W jaki sposób marki pomagają lokalnym producentom i usługodawcom 5 REPUBLIKA CZESKA JESENÍKY originální produkt ® [JESENIKI produkt oryginalny] Jedną z udanych regionalnych marek w Republice Czeskiej jest marka „JESENÍKY originální produkt ®“, mająca wielkie znaczenie dla regionu z punktu widzenia ruchu turystycznego. Turyści doceniają autentyczność pamiątek, które przywożą z pobytów lub delegacji, a które wnoszą im wspomnienia z tych miejsc do ich życia codziennego. Surowe warunki naturalne oraz skomplikowana historia doprowadziła do zerwania więzi i tradycji i na długie dziesiątki lat zmieniła sposób życia tutejszych mieszkańców. W ostatnich dwóch dekadach również ja nabrałam apetytu do pracy i prowadzenia działalności gospodarczej w regionie, w którym nam nasi przodkowie pozostawili materialne dziedzictwo i nieuchwytną „siłę ojcowizny”. I właśnie powrót do czasów, w których rzemiosło i rękodzieło pozostawiły w regionie niezatarte ślady, dziś często inspiruje obecnych jej mieszkańców. Powstają godne uwagi dzieła i przedmioty codziennego użytku, które potwierdzają fakt, że powstały w Jesenikach, dzięki wytężonej i twórczej pracy lokalnych mieszkańców i z szacunkiem dla zachowania okolicznej przyrody. 6 Marka jest zarezerwowana dla wysokiej jakości wyrobów (rzemieślniczych, rolniczych i spożywczych) związanych z regionem, które mogą być wyjątkowe i reprezentatywne lub typowe i tradycyjne dla tego regionu. Gwarantuje pochodzenie, ręczne wykonanie i przyjazność dla środowiska naturalnego. Jej symbolem Ardenalin Park Božeňov [Park Adrenalinowy Bożenów] Chaty pod Świnią Górą [Schroniska pod Świnną Górą], http://www.podsvinihorou.cz PRZYKŁADY Z PAŃSTW WYSZEHRADZKICH jest fioletowy kwiat Dzwonka (campanula). Pierwszym wyrobom przyznano te markę we wrześniu 2010, a dziś certyfikacją może się szczycić 38 wyrobów od 36 producentów. Prawo do stosowania marki producenci uzyskują na dwa lata. Po upływie tego okresu mogą ubiegać się o odnowienie certyfikatu. Dlaczego założono tę markę? Jej celem jest rozpowszechnienie regionu Jeseników wraz z CHKO Jeseníky [Chroniony Park Krajobrazowy] i systemem obszarów chronionych Natura 2000, korzystając z jego społeczno-ekonomicznych korzyści. Marka wspomaga lokalnych producentów, którzy na tym cennym, naturalnym, zdrowym obszarze, prowadzą oszczędną, tradycyjną i zgodną z interesami ochrony przyrody gospodarkę. Współczesny system regionalnego etykietowania, przyczynia się do wzajemnej współpracy przedsiębiorców i właścicieli firm, do współpracy producentów z przedstawicielami administracji publicznej, organami ochrony przyrody i instytucjami ruchu turystycznego. Marka „JESENÍKY originální produkt ®“ jest narzędziem marketingowym do zaprezentowania się zarówno samych producentów, jak też całego tutejszego regionu. Wyroby oznaczone oryginalną marką regionalną zyskują jednolitą promocję, która jest wykorzystywana głównie w turystyce. Katalog wyrobów z samodzielnymi kartami wykorzystywany jest do indywidualnej promocji certyfikowanych wyrobów w centrach informacji turystycznej oraz na najważniejszych krajowych targach ruchu turystycznego. Promocji pomaga też wspólny portal Związku Regionalnych Marek www.regionalni-znacky.cz, gdzie własną stronę ma nie tylko marka „JESENIKY originální produkt ®“, 7 Ośrodek rekreacyjny Božeňov, http://www.bozenov.cz 8 lecz też każdy jej posiadacz. Znaczącym instrumentem promocji jest też gazeta „Doma v JESENÍKÁCH“ [„W domu w JESENIKU], której celem jest informowanie o certyfikowanych wyrobach, ich producentach i całym systemie oznaczania. Oczywiście nie ma żadnych informacji na poziomie regionalnym, lokalnym i ogólnokrajowych mediów. Od wyrobów do usług Ruch turystyczny jest dziś kluczową działalnością ekonomiczną w regionie Jeseníky. Oprócz wrażeń z podziwiania piękna gór, ciekawostek przyrodniczych i technicznych, głównymi przedstawicielami regionu będą dla gości właściciele schronisk, pensjonatów, hoteli, restauracji i karczm. Dzięki swojej inwencji, staraniom i wytrwałości mogą tworzyć wyjątkowe miejsca z oryginalnymi usługami, do których ich goście będą ciągle i z ochotą wracać. Pod koniec roku 2011 markę „JESENÍKY originální produkt ®“ przyznano dwóm pierwszym ośrodkom noclegowym i gastronomicznym w Jeseníkach. Schronisko północno-morawskie jest typowym obiektem górskim z prawie osiemdziesięcioletnią tradycją. „Relax centrum Kolštejn” [Centrum Relaksu Kolsztein] w miejscowości Branná oferuje nie tylko noclegi w trzygwiazdkowym hotelu, lecz także wyjątkowy kompleks saun z szeregiem usług towarzyszących. W maju 2012 dołączyło do nich sześć nowych podmiotów z różnych części Jeseníkov. Oryginalne usługi oferują zarówno luksusowe restauracje, jak też rodzinne ośrodki czy właściciele schronisk górskich. Od usług do wrażeń? Jeseníky będą pierwszym regionem w Republice Czeskiej certyfikującym wrażenia, czyli atrakcyjne tereny turystyczne i związane z nimi usługi. Certyfikat „JESENÍKY originální produkt ®“ w kategorii wrażeń będą mogły uzyskać także usługi, akcje lub działania, które są na swój sposób wyjątkowe, przyjazne dla środowisko naturalnego, zaś certyfikowane wrażenia mają potencjał do zwiększania liczby gości w Jesenikach, bądź na zasadzie zdobywania nowych doświadczeń lub pokonywania własnych granic. Przykładem mogą być interaktywne wystawy w muzeach, a także uprawianie sportów w przepięknej scenerii jesenickej przyrody. Idealnym jest takie przeżycie, którego oferowana aktywność jest wspierana nie tylko poprzez wiedzę , spryt i rozwój kreatywności, lecz także współpracę zespołową i inne umiejętności wykorzystywane w życiu codziennym. Dokonując oceny wrażeń bada się nie tylko bezpieczeństwo i komfort, które operatorzy oferowanej usługi lub tradycyjnie powtarzanych czynności oferują swoim gościom, ale też przejrzystość promocji i poziom komunikacji, do której zalicza się również możliwość wyrażania uczuć gości. Ma to znaczenie dla oferentów jako sprzężenie zwrotne, gdyż pomaga poprawiać jakość usługi, a także dla gości, którzy łatwiej uświadamiają Ceramika Kateřiny Dvořákovej 9 sobie i zapamiętują czy i jak wzbogaciło ich doświadczenie związane z tym wrażeniem. Znaczenie marki z punktu widzenia Republiki Czeskiej Z punktu widzenia docelowego zarządzania marka ta prezentuje stosunkowo znaczące koncepcyjne wsparcie sprzedaży produktów i usług docelowych. Marka nie jest sztuką sama w sobie, jej celem oprócz wzmiankowanego wspomagania sprzedaży jest również wyraźna funkcja kultywująca, starająca się wesprzeć działanie wszystkiego, co jest w przeważającej mierze w Jesenikach tradycyjne albo wiąże się z Jesenikami swoim charakterem. Dotychczasowe doświadczenia Oznaczenie marką zachęca producentów i usługodawców, aby w swojej działalności gospodarczej maksymalnie uwzględniali miejscową właściwość i wykorzystali ją jako przewagę konkurencyjną i jako instrument wsparcia sprzedaży. Wciąż tylko niewielki procent usługodawców ruchu turystycznego uświadamia sobie potrzebę korzystania właśnie z tej lokalnej tradycji i specyfiki. Przykładem są ośrodki gastronomiczne, które mogłyby w większym stopniu nastawić się na kuchnię regionalną oferując potrawy tradycyjne. Dla certyfikatu jest istotnym, żeby cały system nie dewaluował się. Oczywistym jest chęć posiadania marki przez jak największą liczbę użytkowników, lecz nie może się odbywać za cenę inflacji jej wartości. 10 Co należałoby zmienić w JeseniHorský hotel Paprsek [Hotel Górski „Promyk”] http://www.paprsek.net kach, aby były bardziej suwerennymi, oryginalnymi i lepszej jakości. Zdecydowanie więcej kompleksowych usług. Przykład: Jeśli nie posiada się w swoim pensjonacie wellness, to dany podmiot powinien współpracować z kimś, kto je posiada. Brakuje też integracji usług na rynku ruchu turystycznego. Ci pomysłowi zaczęli tworzyć pakiety, lecz przykładów integracji licznych podmiotów do jednego produktu ciągle brak jak szafranu. Inicjatywę powinni przejąć sami przedsiębiorcy, którym sektor publiczny powinien stworzyć szansę. Producenci i usługodawcy powinni starannie korzystać z lokalnych bogactw we wszystkich dziedzinach. To nie tylko piękna przyroda i tradycje, z którymi wiąże się markę JESENÍKY originálny produkt®“. Tym bogactwem są same powiązania handlowe, tradycyjnie targi i grupy docelowe, bogata historia Jeseników, jako regionu turystycznego. Budowanie marki w dziedzinie lokalnych wyrobów i usług jest zasadniczym komponentem budowania Jeseników jako marki dla całego regionu turystycznego. Podstawę stanowi dobry zespół Największa odpowiedzialność za wsparcie za pośrednictwem marki regionu jesenickiego dla lokalnych wyrobów spoczywa na koordynatorze marki „JESENÍKY originální produkt ®“ którym jest MAS Horný Pomoraví, o.p.s [Górne Dorzecze rzeki Morawa, organizacja użyteczności publicznej]. Rozległe obszary pokrywające całą północną połowę województwa ołomunieckiego, pomagają mu objąć też kolejną lokalną grupę działania (głównie MAS Šumpersko vidiek [„Region Szumperku”]). Obiecująco rozwija się też współpraca 11 ze „Zrzeszeniem ruchu turystycznego Jeseniki”. Rysuje się także możliwość rozszerzenia współpracy poza granice województwa ołomunieckiego, ponieważ pogórze Jeseników, od którego nazwy pochodzi nazwa marki regionalnej, ma znaczący wpływ na czeskie województwo morawsko-śląskie. Marce Jeseników pomaga też członkostwo w „Zrzeszeniu Marek Regionalnych”, do którego należą już 22 regiony na terenie całej Republiki Czeskiej. Chodzi o konsekwentnie oddolnie budowany system, który łączy jednolite zastosowanie i udostępnienie źródeł głównie w dziedzinie rozwoju promocji społecznej, aby znaleźć możliwości znaczącej współpracy z innymi instytucjami i organami, którym też leży na sercu olbrzymi i często dotychczas niewykorzystany potencjał naszych wiejskich regionów. Mogą się one stać nie tylko poszukiwanym miejscem wyjazdów turystycznych, lecz także dobrym miejscem do życia dla wszystkich, którzy są tu u siebie w domu . Dodatki do ubrań Kateřiny Dvořákovej 12 SŁOWACJA Słowackie regiony szczycą się bogatymi tradycjami, różnorodnością kulturalną i zachowanym bogactwem przyrodniczym. Pomimo tego gospodarczo pozostają w tyle za pozostałymi państwami UE. Powodem jest ciągle niedostateczne wykorzystanie potencjału i słaba współpraca w ramach regionów. W Słowacji podobnie jak w innych państwach inicjowane są różnorodne inicjatywy wspomagające oryginalne regionalne wyroby charakterystyczne dla poszczególnych regionów. Ich celem jest połączenie ekonomicznego rozwoju regionów wiejskich z ochroną dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego. Wspieranie lokalnych wyrobów wspomaga zachowanie cennych doświadczeń poprzednich pokoleń, które są specyficzne dla każdego regionu i właśnie dlatego są silną stroną regionów, które w ostatecznym rozrachunku może stanowić konkurencyjny przywilej. „REGIO DANUBIANA“ Jedną z pierwszych inicjatyw w dziedzinie regionalnego oznaczenia w Słowacji jest nadanie marki „REGIO DANUBIANA“. Jej twórcą jest „Združenie za kultúru a turizmus“ [„Stowarzyszenie na rzecz kultury i turyzmu”], dobrowolny związek osób fizycznych z miejscowości Búč [Bucz] znanej z rybołówstwa, jeździectwa czy smakołyków kuchni regionalnej. Celem i przesłaniem zrzeszenia jest udział w ochronie i rozwoju dziedzictwa kulturalnego za pośrednictwem kultury i turystyki. „REGIO DANUBIANA“ nadawany jest usługom w dziedzinie zakwaterowania i wyżywienia, wyrobom o charakterze użytkowym, wyrobom przyrodniczym i rolniczym albo dziełom tradycyjnego rzemiosła ludowego i artystycznego. Wskutek przyznawania i korzystania z marki jakości region naddunajski staje się coraz bardziej znany w kraju i zagranicą. Za jej pośrednictwem wspierani są producenci i usługodawcy, którzy w regionie naddunajskim wykonują swoją działalność w doskonałej jakości z naciskiem na uprawę i zachowanie lokalnych, regionalnych tradycji. Znak jakości jest instrumentem rozwoju ruchu turystycznego i turystyki. Zapewnia pochodzenie wyrobów i usług w regionie i prezentuje jakość i bezpośrednie sprzężenie zwrotne z charakterem regionu. Markę jakości „REGIO DANUBIANA“ mogą zyskać też osoby fizycz- 13 ne i prawne (biura i agencje podróży, centra informacji turystycznej, samorządy, organizacje pozarządowe, regionalna prasa i TV, internetowe info-kanały, muzea, galerie itp.) mające siedzibę w regionie naddunajskim, jeśli wskutek stosowania wspierają promocję, prezentację i dobre imię marki jakości „REGIO DANUBIANA“. Podczas takiego szczególnego korzystania z marki jakości propagowane jest hasło: „Wspieramy znak jakości|”. Uprawnienie do oznaczania wyrobu/usługi marką jakości „REGIO DANUBIANA“ wydawane jest na okres 2 lat po zapłaceniu opłaty rejestracyjnej i po spełnieniu ustalonych kryteriów, podzielonych na trzy grupy: Przynależność regionalna: region Naddunajski gwarancja jakości udzielanej usługi wyjątkowość w stosunku do regionu Ośrodki noclegowe/gastronomiczne muszą spełniać następujące kryteria: Budowa nie może mieć negatywnego wpływu na charakter otoczenia oraz powinna być architektonicznie zgodną z okoliczną zabudowa. W ośrodku muszą być na stałe do dyspozycji materiały informacyjne o regionie naddunajskim, o marce jakości „REGIO DANUBIANA“ oraz o możliwościach spędzania wolnego czasu w tradycyjnej formie i w stosownej ilości w zależności od możliwości ośrodka Kuchnia regionalna Wyroby: Produkcja przyjazna dla środowiska naturalnego Minimalnie 65% surowców i źródeł musi pochodzić z regionu Dostępność informacji dotyczące wyrobu 14 Jak też dalsze kryteria, np.: wsparcie regionu i wyrobów regionalnych oznaczonych marką jakości „REGIO DANUBIANA“ Uprawa i zachowanie tradycji regionalnych Po dwóch latach uprawnienie do korzystania z marki jakości można odnowić na kolejne 3 lata. Zapłaconą w pełnej wysokości opłatę wykorzystuje się do wspólnej promocji w ramach regionu i do kompleksowej promocji regionu podczas imprez w kraju i zagranicą. Kolejną słowacką inicjatywą w dziedzinie marek regionalnych było pilotażowe wprowadzenie oznaczania oryginalnych wyrobów lokalnych z regionów Kisuce [Kysuce], Záhorie [Zagórze] i Malé Karpaty [Małe Karpaty]. Regionalne Środowiskowe Centrum Słowacji przyznało certyfikat dziesiątkom oryginalnych wyrobów wyjątkowej jakości wyprodukowanych ręcznie z lokalnych surowców, będących jednocześnie zarówno przyjaznymi dla środowiska jak i nawiązującymi do tradycji. W regionie Kysuce chodziło o krajowych producentów z różnych sek- 15 torów tradycyjnego rzemiosła i twórczości artystycznej jako rękodzieła takich, jak wyroby rzeźbione, wikliniarstwo, wyroby z drutu, pisanie pisanek, produkcja miodów pitnych, produkcja ludowych instrumentów muzycznych, szydełkowanie, produkty pszczelarskie, koronkarstwo oraz pozostałe techniki tradycyjne i nowoczesne. W regionie Záhorie są to znane wyroby ceramiczne potomków kolonistów niemieckich (Habanów) w miejscowości Wielkie Lewary [Veľké Leváry], z których najbardziej znanymi są fajanse - polewanie glinianych naczyń przejrzystą cynowo-ołowianą glazurą. Takie wyroby produkowane są także w miejscowości Senec [Seniec], nawiązując do tradycji habańskich wzorów ceramicznych ceramiki użytkowej takich, jak garnuszki, wazy, cybuchy, popielniczki, świeczniki i inne. Również region Malé Karpaty ma już swoje certyfikowane oryginalne wyroby. Są to w szczególności różne rodzaje win, ceramika użytkowa oraz wyroby z drewna. Źródło: www.regionalneprodukty.sk 16 Wzorem Republiki Czeskiej aktualnie trwają starania o wprowadzenie jednolitego systemu oznaczania. Koordynację na szczeblu krajowym oraz promowaniem regionalnego certyfikowania zajmuje się Krajowa Sieć Słowackich lokalnych Grup Działania [Národná Sieť Slovenských Miestnych Akčných Skupín] (NSS MAS). Na poziomie regionalnym koordynatorami poszczególnych regionalnych marek jakości są Lokalne Grupy Działania (MAS). Pierwsze trzy regionalne marki wdrożono w Województwie Nitrańskim [Nitrianský kraji]: Głównym celem wprowadzania tych marek jest wspomaganie, umacnianie i rozwój lokalnej ekonomiki i działań ekonomicznych w dziedzinie produkcji i usług na wsi nitrańskiej. Oprócz tego w dalszej kolejności wspomagają: zachowanie dziedzictwa kulturalno-historycznego i potencjału reprezentowanego w tradycyjnych i specyficznych wyrobach wiejskich i usługach istniejących na poszczególnych terytoriach MAS i partnerstwa publiczno-prywatnego. wsparcie i mobiliza- cję potencjału ludzkiego promowanie i prezentację lokalnych wyrobów i usług włączonych do systemu regionalnej marki działania marketingowe i tworzenie sieci sprzedawców stworzenie funkcjonalnej marki regionalnej w ramach dyskusji publicznej został wybrany jednolity wzór przemysłowy logotypu oznaczania lokalnych wyrobów i usług w Słowacji. Oprócz tego zostały przyjęte 4 zasady minimum certyfikacji regionalnego wyrobu lub usługi: tradycja, lokalny surowiec, rękodzieło, niepowtarzalność. Celem wdrożenia marki regionalnej jest: promocja regionu wspomaganie lokalnych producentów i usługodawców wspomaganie przechowywania wartości, tradycji i niepowtarzalnych cech regionu wspomaganie stosowania lokalnych źródeł zasobów 17 Marka regionalna zapewnia, że certyfikowany wyrób spełnia ustalone kryteria: jest wyjątkowy dla danego regionu pochodzi od miejscowego producenta korzysta z tradycyjnych technologii i lokalnych źródeł zasobów zawiera duży udział rękodzieła Markę regionalną mogą uzyskać: wyroby rzemieślnicze lub tradycyjne artykuły spożywcze przedsięwzięcia usługi gastronomiczne i noclegowe 18 W chwili obecnej ma miejsce rejestrowanie wyrobów i usług, po zakupieniu których użytkownik otrzymuje wyjątkowy wyrób lub usługę i wspiera lokalny rozwój. źródło: www.nssmas.sk WĘGRY Marka jakości „Żywa Cisa“ („Élő Tisza“ védjegy) „Stowarzyszenie na rzecz żywej Cisy” (Szövetség az Élő Tiszáért Egyesület) w celu promocji i wspierania rozwoju regionu dorzecza rzeki Cisy przyznaje markę jakości „Żywa Cisa“. Oznaczane są nią wyroby, usługi, programy i miejsca noclegowe na obszarze dorzecza rzeki Cisy. Miejscowi producenci i usługodawcy mogą otrzymać prawo do oznaczania swoich wyrobów marką jakości na okres jednego roku. Po upływie umownego okresu mogą powtórne ubiegać się o przedłużenie. „Stowarzyszenie na rzecz żywej Cisy” zapewnia kontrolę nad przestrzeganiem reguł i warunków. Po zapłaceniu podstawowej opłaty rejestracyjnej użytkownicy marki mają dostęp do następujących usług: Z opłat rejestracyjnych opłacany jest marketing i reklama marki w celu jej popularyzacji i podwyższania konkurencyjności wyrobów i usług oznaczonych marką Na stronie internetowej www.elotisza.hu jest publikowany i regularnie aktualizowany wykaz zarejestrowanych użytkowników marki jakości wraz z podstawowymi informacjami o wyrobie lub udzielanej usłudze Oprócz tego na tejże stronie internetowej podano warunki użytkowania i korzystania z marki jakości „Żywa Cisa” Jakie kryteria należy spełnić? pochodzenie wyrobu lub usługi z dorzecza rzeki Cisy wyrób lub usługa węgierska wyrób lub usługa lokalna spełnianie obowiązujących warunków legislacyjnych produkcji wyrobów, udzielania usług sposób produkcji: 19 a) Standardowe gospodarstwo lub b) Gospodarstwo przyjazne środowisku naturalnemu lub c) Bio-gospodarstwo lub d) Gospodarstwo ekologiczne Hodowla w glebie Nie doszło do przetworzenia przy pomocy jonizacji, promieniowania radioaktywnego Brak innych kryteriów uzupełniających obowiązkowych dla wyrobów i usług, jednakże zwiększając ich atrakcyjność producenci mogą je umieścić na opakowaniu wyrobu, zwiększając w ten sposób ich sprzedawalność Należą do nich:, na przykład - brak zawartości GMO - brak zawartości soi - stosowanie surowców naturalnych - słodzenie miodem - brak cukru i słodzików sztucznych - brak substancji skoncentrowanych - brak sztucznych domieszek - brak sztucznych barwników - brak sztucznych domieszek do polepszania smaku - gatunek regionalny - gatunek węgierski - ochrona roślin bez środków chemicznych Większość producentów na Węgrzech poświęca się dziś intensywnej hodowli rolniczej. Oprócz ekologicznych producentów rolniczych również oni mogą pretendować do marki jakości „Żywa Cisa“. Jednocześnie są motywowani, aby swoją działalności gospodarczą prowadzili w kierunku ekologicznym. Intensywnie gospodarujący producenci umownie zobowiązują się, że w przeciągu roku skorzystają z bezpłatnej możliwości doradztwa od specjalistów na temat ekologicznego rolnictwa i przyswojone zasady wykorzystają w swojej działalności. Konkretny plan działań sporządzą zainteresowani wraz ze specjalistami od rolnictwa ekologicznego. 20 Jakie z tego płyną korzyści? Marka jakości „Żywa Cisa“ wyróżnia się wyraźnym graficznym emblematem, który doskonałe oddaje podejście i emocje, które zrzeszenie chce w ramach regionu prezentować System regionalnego oznaczania wywołał znaczne zainteresowanie mediów, głównie dzięki wstępnej kampania medialnej. Wielu przedstawicieli mediów było zainteresowanych marką „Żywa Cisa“ i inicjatywą „Zrzeszenia na Rzecz Żywej Cisy”. Strona internetowa www.elotisza.sk należała pierwotnie do „Zrzeszenia na Rzecz Żywej Cisy”. (aktualnie pod innym adresem). Tylko w okresie od marca 2009 w przeciągu 12 miesięcy odwiedziło ją 20 000 osób. Ulotki reklamowe otrzymuje miesięcznie 2300 użytkownikowi przeważnie w Budapeszcie. Większość z nich przesyła je dalej swoim znajomym w ramach baz danych kontaktów, ewentualne publikuje je na swoich stronach internetowych. Ulotki reklamowe są stosownym instrumentem do promocji miejscowych wyrobów i bezpośredniego zwrócenia się do wybranej grupy docelowej. System marek jakości wspomaga wydawanie kolejnych publikacji i ulotek, które można modyfikować zgodnie z wymaganiami użytkowników marki. Obecnie istotnym kanałem komunikacyjnym jest internet, w celu wykorzystania jego możliwości wszczęto internetową kampanię, która będzie propagować lokalne wyroby. „Zrzeszenia na Rzecz Żywej Cisy” oferuje następujące działania marketingowe: Wyroby regionalne Wyszukiwanie hurtowników i detalistów, centralne zarządzanie sprzedaż, świadczenie możliwości sprzedaży wyrobów w punktach sprzedaży wyrobów regionalnych, Sprzedaż wyrobów wraz z administracją zamówień i transportu Wyżywienie świadczone z użyciem wyrobów lokalnych 21 Usługi turystyczne: Stała oferta usług turystycznych na rzecz biur i agencji podróży Oferta specjalnych pieszych tras turystycznych Bezpośrednie oferty dla potencjalnych uczestników (podczas imprez, za pośrednictwem wiadomości elektronicznych, stron internetowych). Źródło: www.elotisza.hu 22 POLSKA Śląska marka jakości W polskim Województwie Śląskim organizowany jest corocznie konkurs w celu oceny regionalnych artykułów spożywczych wysokiej jakości oraz ich producentów. Jego celem jest polepszenie konkurencyjności produkcji artykułów spożywczych w regionie, stworzenie nowych relacji, wspomaganie nowych pomysłów oraz inicjatyw wspomagających miejscowe i regionalne wyroby. Historia konkursu sięga roku 1996, kiedy to Urząd Wojewódzki w Katowicach i Regionalny Urząd Państwowej Inspekcji Handlowej wspólnie wsparli ideę promowania artykułów spożywczych, najpierw z regionu Katowic, potem z całego województwa śląskiego. Patronat nad konkursem objęli Wojewoda Śląski i Mar- szałek województwa śląskiego. W 2012 r. zorganizowano już 14 edycję. Udział w konkursie jest bezpłatny. Mogą się do niego zgłosić producenci gotowych artykułów spożywczych i ośrodków gastronomicznych z regionu nie tylko z województwa śląskiego, jeśli tylko swoje wyroby oferują na terytorium województwa śląskiego. Komisja Konkursowa ocenia wyroby na podstawie zawczasu ustalonych kryteriów, przydzielając im punkty od 1 do 5. Wyrobowi, który osiągnie maksymalną średnią wartość 5 punktów przyznaje się Śląski Znak Jakości w przemyśle spożywczym. Wyroby z ocenami od 4 do 4,5 uzyskują od organizatora konkursu wyróżnienie. Wyroby, które nie osiągnęły wymaganej liczby punktów, uzyskują dyplom uczestnictwa w konkursie. Producenci, którym przyznano Śląski Znak Jakości są tym samym uprawnieni do umieszczania logo tego znaku jakości na opakowaniu swoich wyrobów w ośrodkach gastronomicznych, materiałach promocyjnych i reklamowych. Jednocześnie są uprawnieni do prezentowania uzyskanych nagród na różnego rodzaju przedsięwzięciach, targach, jarmarkach, wystawach. Dla przykładu w 2012 r. wyróżniono kiełbasę głogowską, parówki i naleśniki z jabłkami. Foto: 14 edycja Konkursu Śląski Znak Jakości Źródło: www.slaskiznakjakosci.pl 23 Niniejsza publikacja została wydana w ramach projektu „Regional brands of quality“ dzięki wsparciu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego http://visegradfund.org/.