18 Prawo karne materialne i prawo wykroczeń

WyŜsza Szkoła
Prawa i Administracji
w Przemyślu
Zamiejscowy Wydział
Prawa i Administracji
w Rzeszowie
SYLABUS
1. Kierunek: ADMINISTRACJA
Rok akademicki 2009/2010
2. Nazwa przedmiotu: Prawo karne materialne i prawo wykroczeń
3. Rok studiów: II
Semestr: III
4. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne: brak
Stacjonarne
5. Liczba godzin:
45
6. Wykład:
30
7. Ćwiczenia:
15
8. Punkty ECTS:
4
Niestacjonarne
9. ZałoŜenia i cele przedmiotu:
Prawo karne obejmuje podstawową wiedzę z zakresu materialnego prawa karnego i prawa wykroczeń. Wiele
uwagi zostanie tu poświęcone zagadnieniom historycznego rozwoju prawa karnego i jego źródłom oraz
strukturze przepisów karnych i ich wykładni. Wykład ma na celu wskazanie podstawowych róŜnic pomiędzy
przestępstwem i wykroczeniem, dotyczących w szczególności stopnia społecznej szkodliwości tych czynów i
zagroŜenia karą. Przedstawione zostaną zagadnienia z zakresu nauki o przestępstwie, takie jak: przesłanki
odpowiedzialności karnej i okoliczności uchylające tę odpowiedzialność oraz sposoby popełniania czynów
zabronionych. Celem przedmiotu jest ponadto zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami nauki o karze,
zwłaszcza jej funkcjami oraz zasadami orzekania kar i środków karnych. Nauka przedmiotu ma równieŜ na celu
poznanie szeregu specyficznych dla prawa karnego instytucji, jak środki probacyjne, przedawnienie czy zatarcie
skazania oraz ich porównanie z rozwiązaniami przyjętymi w kodeksie wykroczeń.
10. Metody dydaktyczne:
Wykład i ćwiczenia
11. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:
Egzamin pisemny
12. Treści programowe:
L.p.
Tematyka zajęć
Liczba godzin
stacjonarne
wykład
I.
II.
Pojęcie prawa karnego
Podział prawa karnego (materialne, procesowe,
wykonawcze) i podział prawa karnego materialnego
Zasada jedności prawa karnego
Nauki pomocnicze prawa karnego, kierunki
kryminologiczne
Historia polskiego prawa karnego
Zasady prawa karnego
Zasada nullum crimen sine lege
ćwiczenia
2
1
1
Liczba godzin
niestacjonarne
wykład
ćwiczenia
Pojęcie i rodzaje źródeł prawa karnego
Nauka o ustawie karnej
Pojęcie ustawy w prawie karnym
III. Struktura przepisów prawa karnego:
– rodzaje hipotezy,
- rodzaje dyspozycji i ich struktura,
- rodzaje sankcji i ich struktura.
Wykładnia ustawy karnej
Pojęcie wykładni i jej potrzeba
Podział wykładni z punktu widzenia podmiotu, który jej
IV. dokonuje (autentyczna, praktyczna, sądowa)
Podział wykładni ze względu na jej dokonania
(semantyczna, systemowa, historyczna…)
Azyl, ekstradycja, immunitet (materialny, formalny)
Nauka o przestępstwie
Pojęcie przestępstwa, typizacja
Ustawowe znamiona przestępstwa
V. Przedmiot i przedmiotowa strona przestępstwa
Pojęcie czynu i jego formy (działanie, zaniechanie)
Skutek przestępny
Przymus fizyczny i psychiczny
Związek przyczynowy (teorie)
Podmiot i podmiotowa strona przestępstwa
Wina umyślna w postaci zamiaru bezpośredniego i
ewentualnego
Pojęcie zamiaru, problem zamiaru ewentualnego
VI. Wina nieumyślna w postaci lekkomyślności i
niedbalstwa
Wina kombinowana jako wyraz subiektywizmu w
prawie karnym
Teorie winy
Społeczna szkodliwość czynu
Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną
Okoliczności wyłączające bezprawność – kontratypy
(pojęcie kontratypu):
VII. - obrona konieczna
- stan wyŜszej konieczności
- inne
Okoliczności wyłączające winę
Formy popełnienia przestępstwa
Stadia realizacji przestępstwa (przygotowanie,
VIII. usiłowanie)
Współdziałanie przestępne (sprawstwo,
współsprawstwo, sprawstwo kierownicze i polecające,
podŜeganie, pomocnictwo)
Jedność i wielość czynów
Przestępstwo trwałe oraz o wieloczynowo oznaczonych
znamionach
IX. Zbieg przepisów ustawy
Realny zbieg przestępstw, idealny zbieg przestępstw
Nauka o karze
Historyczne podziały prawa karnego – pojęcie kary
socjologiczne (ewolucja kary)
X. Filozoficzne podstawy prawa karnego (okoliczności
uzasadniające prawo karania)
Teorie kary i ich ocena:
- bezwzględne (retrybutywne, odwetowe, absolutne)
- względne (celowościowe, ochronne, utylitarne)
Pojęcie i cele kary kryminalnej
XI. Kary i środki karne
Wymiar kary (ustawowy, sądowy, nadzwyczajny)
Dyrektywy wymiaru kary
2
1
3
2
3
2
4
2
2
0,5
2
1
2
1
2
1
1,5
0,5
Warunkowe umorzenie postępowania karnego
XII. Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Warunkowe przedterminowe zwolnienie
Ułaskawienie, amnestia, abolicja
Przedawnienie (ścigania, wyrokowania, wykonania kary)
XIII. Zatarcie skazania
Środki zabezpieczające o charakterze leczniczym i
administracyjnym
Pojęcie wykroczenia
Wykroczenie a przestępstwo (zbrodnia, występek)
XIV. Historia wykroczeń w polskim prawie karnym
Charakterystyka części ogólnej kodeksu wykroczeń
Część ogólna kodeksu karnego i część ogólna kodeksu
wykroczeń (podobieństwa i róŜnice)
0,5
2
1
3
2
13. Literatura podstawowa:
L. Gardocki, Prawo karne,
A. Wąsek, Kodeks karny – komentarz t. I
A. Marek, Prawo karne,
A. Marek, Prawo wykroczeń (materialne i procesowe)
14. Literatura uzupełniająca:
15. Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach stacjonarnych
- wykład: dr hab. Jan Świtka prof. nadzw.
- ćwiczenia: dr Magdalena Czech - Osowicz