program adaptacyjny dzieci 6-letnich

PROGRAM ADAPTACYJNY
DZIECI 6-LETNICH
Szkoła Podstawowa im. Juliusza Słowackiego w Golinie
ul. Wolności 20; 62 - 590 Golina
PROGRAM ADAPTACYJNY DZIECI 6-LETNICH
W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JULIUSZA SŁOWACKIEGO W GOLINIE
Rozpoczęcie nauki w szkole, jest dla każdego dziecka nie tylko czymś ciekawym,
ale przede wszystkim czymś nowym. Dziecko wkracza w nowy etap swojego życia –
szkoła. Powoli nauka zastępuje zabawę, co może nieść za sobą różnorodne emocje
zarówno pozytywne jak i negatywne. Jednakże emocje ogromnie wpływają na dziecko
i jego rozwój.
Etap ten może być zatem etapem dobrym, owocnym lub złym, wymagającym
potem wielu lat poprawiania powstałych wówczas i nawarstwiających się z upływem
czasu niepowodzeń szkolnych, a nawet bezpowrotnie czasem „straconym” dla
dziecka.
Aby tego uniknąć w naszej szkole został stworzony „Program adaptacyjny dzieci
6-letnich”. Ma on służyć nauczycielom, uczniom i rodzicom. Stanowi listę celów,
zadań, treści, sposobów i form, które powinien realizować nauczyciel, aby dzieci już
od pierwszego dnia pobytu w szkole miały możliwość szerokiego zaspokajania swoich
potrzeb, wyrażania uczuć, nabywania nowych doświadczeń
i umiejętności.
Ma ułatwić pracę nauczyciela z wychowankami, sprawić aby czuły się szczęśliwe,
bezpieczne i rozumiane. Aby chętnie przychodziły do szkoły, były radosne,
zadowolone, pełne optymizmu. Natomiast rodzicom ma pokazać szkołę jako miejsce
bezpieczne, twórcze, odpowiednio przystosowane dla ich pociech. Rodzice mają być
„spokojni” zostawiając swoje dziecko za progiem naszej szkoły – „spokojni”
o edukację, opiekę i wychowanie.
1. Przepisy prawne związane z obniżeniem wieku obowiązku szkolnego
I.
Zmiany ustawowe
Przepisy dotyczące obniżenia wieku obowiązku szkolnego zawarte zostały
w kolejnych nowelizacjach ustawy o systemie oświaty:
- ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw
– z dnia 19 marca 2009 r. (Dz.U. nr 56, poz 458 z późń. zm) – wprowadziła obowiązek
szkolny dla sześciolatków
-ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw
– z dnia 27 stycznia 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 176) – odroczyła obowiązek szkolny
dla
dzieci
sześcioletnich
do
1
września
2014
r.
- ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o
zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2013 r. poz. 1265). Ustawa sześciolatkowa z dn.14listopada 2013
II.
Rozporządzenia
1.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r.
w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli
2.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół - Dz. U. z 2012 r., poz. 977
3.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002
r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 października 2012 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli - Dz. U.
poz. 1196)
5.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia z dnia 30 kwietnia 2007 r.
w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów
i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
- Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.
6.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie
statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół - Dz. U. Nr 61 poz. 624,
z późn. zm.
7.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach - Dz. U. z 2013 r., poz. 532
2. Założenia programu:
I.
Cel główny programu:
 Stworzenie dzieciom optymalnych warunków do krótkotrwałej i łatwiej
adaptacji w szkole.
II.








Cele szczegółowe programu:
Zaspokojenie poczucia bezpieczeństwa dzieci.
Eliminowanie stresu adaptacyjnego.
Wspomaganie dziecka w procesie przystosowania do życia w nowym
otoczeniu jakim jest szkoła.
Zmniejszenie u dzieci napięć emocjonalnych związanych z pobytem
w nowym środowisku.
Poznanie u dzieci możliwości percepcji, wzrokowej, słuchowej, ruchowej,
orientacji przestrzennej.
Zapoznanie dzieci z prawami i obowiązkami ucznia oraz tradycjami
i zwyczajami szkoły. Aktywne uczestnictwo najmłodszych w zabawach
i imprezach szkolnych.
Sukcesywne nabywanie umiejętności korzystania z różnych przedmiotów ,
sprzętów i pomieszczeń.
Poznawanie osób pracujących w szkole – umiejętność zachowania się
w stosunku do innych.
 Kształtowanie poczucia przynależności do grupy rówieśniczej.
 Motywowanie dzieci do podejmowania działań sprzyjających integrowaniu
się z rówieśnikami.
 Przygotowanie rodziców do udzielania dziecku wsparcia psychicznego
i pomocy w procesie przystosowania.
 Pogłębienie
wiedzy
rodziców
i
nauczycieli
o
problemach
przystosowawczych małego dziecka.
 Zorganizowanie pomocy materialnej dla potrzebujących uczniów.
III.
Przewidywane osiągnięcia:
Dziecko:
 Czuje się bezpiecznie w szkole.
 Bezstresowo staje się uczniem.
 Potrafi współpracować w zespole.
 Aktywnie uczestniczy w życiu szkoły.
 Zdobywa wiadomości i umiejętności.
IV.
Termin realizacji programu:
 Rok poprzedzający – spotkania z przedszkolakami i ich rodzicami.
 Klasa pierwsza ( czas zależy od potrzeb indywidualnych każdego dziecka).
V.
Działania zmierzające do osiągnięcia celów:
Dostosowanie szkoły do potrzeb dzieci sześcioletnich:
 Dopasowanie potrzeb psychofizycznych sześciolatków – miejsce do nauki
i zabawy.

Wyposażenie klas lekcyjnych w pomoce dydaktyczne, sprzęt
audiowizualny, gry i zabawki dydaktyczne, kąciki tematyczne, klasową
biblioteczkę.
 Dostosowanie szatni szkolnych do dzieci sześcioletnich.
 Wydzielenie miejsca umożliwiającego pozostawienie części podręczników
i przyborów szkolnych.

Wykorzystywanie sali gimnastycznej do zabaw ruchowych oraz boiska
szkolnego do zabaw na świeżym powietrzu.

Dostosowanie toalet do dzieci sześcioletnich.
Spotkania z przyszłymi uczniami i ich rodzicami:
 Współpraca szkoły i przedszkola – wspólne przedsięwzięcia:
- zajęcia dla grup przedszkolnych i ich wychowawców ,
- teatrzyki, przedstawienia, konkursy dla przedszkolaków,
- udział przedszkolaków w różnych uroczystościach szkolnych,
- zajęcia dla rodziców przyszłych uczniów.
 Dni Otwarte Szkoły
- zwiedzanie szkoły (biblioteka, świetlica, sale lekcyjne, sale gimnastyczne,
gabinet logopedy i pedagoga szkolnego),
-uczestniczenie w zajęciach organizowanych przez nauczycieli szkoły
w salach lekcyjnych ,
- spotkania z innymi pracownikami szkoły – poznanie innych form zajęć
organizowanych w szkole ( zajęcia logopedyczne, zajęcia z pedagogiem
szkolnym, zajęcia muzyczno – ruchowe, plastyczne).
 „Otwarta lekcja” - zajęcia organizowane przez przyszłych wychowawców
dla najstarszych przedszkolaków – przyszłych uczniów

Organizowanie (pod koniec roku szkolnego, poprzedzającego rozpoczęcie
nauki przez pierwszoklasistów) spotkania wychowawców z rodzicami
przyszłych pierwszoklasistów w celu zapoznania z organizacją pracy szkoły
i prawidłowym przygotowaniem dziecka do nauki szkolnej oraz uzyskania
informacji dotyczących sytuacji rodzinnej i zdrowotnej dziecka.
 Zapoznanie (we wrześniu - na pierwszym zebraniu) rodziców uczniów klas
pierwszych z dokumentacją klasową i szkolną, szeroką gamą zajęć
dodatkowych organizowanych dla uczniów.

Przeprowadzenie, wśród rodziców ankiety, której celem jest
zdiagnozowanie oczekiwań rodziców wobec szkoły, uzyskanie informacji
o dziecku – jego zainteresowaniach, uzdolnieniach, trudnościach.

Aktualizowanie strony internetowej szkoły zawierającej informacje
o wydarzeniach, uroczystościach, zwyczajach i tradycjach szkoły.
 Rozmowy indywidualne z dziećmi i rodzicami.
Współpraca z rodzicami:

Systematyczne współdziałanie środowiska rodzinnego
w zakresie wspomagania dziecka w jego rozwoju
i
szkolnego

Poznanie oczekiwań rodziców dotyczących organizowania dla dzieci
dodatkowych zajęć pozalekcyjnych

Podnoszenie świadomości pedagogicznej:
- nauczycieli - poprzez różnorodne szkolenia, samokształcenie, kontakty ze
specjalistami,
- rodziców - poprzez szkolenia przeprowadzane przez specjalistów
w szkole, prowadzone przez nauczycieli podczas zebrań z rodzicami, oraz
udzielanie przez wychowawców wskazówek koniecznych do podjęcia przez
rodziców samodzielnych działań,

Wsparcie działań rodziców poprzez umożliwianie im kontaktu ze
specjalistami:
- w szkole (psychologiem, pedagogiem szkolnym, logopedą ),
- w poradni psychologiczno-pedagogicznej,
- w innych placówkach udzielających pomocy.
Działania nauczycieli:
 Nauczyciele:

dostosowują treści programu, sposób i tempo realizacji do indywidualnych
możliwości psychofizycznych swoich uczniów,

dopasowują metody kształcenia do potrzeb dzieci sześcioletnich,

dostosowują czas zajęć do możliwości dzieci - niezależnie od szkolnych
dzwonków,

dostosowują czas trwania zajęć edukacyjnych i ich intensywność oraz
długość przerw do potrzeb i możliwości uczniów,

prowadzą obserwację zachowania dziecka rozpoczynającego edukację
szkolną, analizują karty informacyjne wypełniane przez rodziców,
przeprowadzą badanie gotowości szkolnej uczniów,
dopasowują zajęcia do poziomu gotowości różnych dzieci w klasie,
wspierają dzieci w ich rozwoju,
prowadzą monitoring postępów sześciolatka, który pozwala na trafną ocenę
jego dokonań i dostrzeżenie ewentualnych trudności,
wspierają i udzielają fachowej pomocy dzieciom, które jej
potrzebują(zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia rewalidacyjne,
zajęcia korekcyjno-kompensacyjne),






prowadzą dodatkowo zajęcia edukacyjne zarówno dla uczniów zdolnych,
jak i mających problemy w nauce i zachowaniu.
 Zajęcia w klasie pierwszej:
TREŚCI I ZADANIA DO
REALIZACJI
Poznanie środowiska szkolnego
- pomieszczeń szkoły
- terenu przylegającego do szkoły
- pracowników szkoły.
Poznawanie nowych kolegów
- kształtowanie poczucia
przynależności do grupy rówieśniczej
- przygotowanie dziecka
do efektywnej współpracy
- budowanie pierwszych przyjaźni.
Poznawanie praw i obowiązków ucznia.
Rozwijanie aktywności dzieci,
kształtowanie wytrwałości i odwagi
w działaniu, zdobywanie
samodzielności.
SPOSOBY I FORMY REALIZACJI
 Rozmowa na temat sali lekcyjnej, jej położenia
i wyposażenia.
 Zwiedzanie budynku szkolnego – rozmowy na temat
bezpiecznego poruszania się w budynku szkolnym,
poznanie zasad korzystania z pomieszczeń i sprzętów
szkolnych, właściwego zachowania się w szkole
 Zajęcia na boisku szkolnym – poznanie zasad korzystania
z obiektów i z sprzętów sportowych
 Poznanie pracowników szkoły i ich pracy – rozmowy
na temat właściwego zachowania się w stosunku do nich
 gry i zabawy integracyjne
 rozmowy i zabawy tematyczne
 zadania i zabawy w zespołach różnej wielkości
i w zmieniających się parach, tworzenie okazji
do poznawania różnych dzieci i współdziałania z nimi
w różnych zadaniach
 rozmowy o zasadach i normach społecznych
– informowanie, uzgadnianie, uzasadnianie, rozstrzyganie
wątpliwości
 aranżowanie sytuacji, w których dzieci mogą obserwować
i doświadczać różnych relacji społecznych i przez to
zwiększać wachlarz swoich kompetencji społecznych
(wyjścia do instytucji publicznych w najbliższej okolicy,
zaproszenie gości do klasy, zadania wykonywane wspólnie
z rodzicami, współpraca ze starszymi i młodszymi dziećmi,
np. w świetlicy, pobliskim przedszkolu, na festynie)
 rozmowy na temat szkoły i jej funkcjonowania
 ustalenie klasowych norm zachowania
 zadania, zabawy i obowiązki pozwalające poznawać,
doświadczać i ćwiczyć różne role społeczne (dyżurny
klasowy, szef grupy zadaniowej, nauczyciel innych dzieci,
zabawy w inscenizacje z podziałem na role)
 wybór samorządu klasowego
 zapoznanie z obowiązującymi dokumentami szkolnymi.
 wykorzystywanie
naturalnej
potrzeby
aktywności
sześciolatków, ich spontaniczności i naturalnej dziecięcej
ciekawości i postawy twórczej
 stwarzanie okazji do samodzielnego poznawania
rzeczywistości: dotykania, wąchania, smakowania,
poruszania, używania zwykłych przedmiotów w niezwykły
sposób
 zamienianie zwykłych przedmiotów (np. kasztanów)
w „pomoce dydaktyczne”
 wykorzystywanie każdej okazji do nauki czytania, pisania i
liczenia: szukania różnic i podobieństw, tworzenia
zbiorów,
uczenia
relacji
przestrzennych
Motywowanie dzieci do realizacji
szkolnych zadań, poszerzanie wiedzy,
umiejętności poznawczych i społecznych
przez zabawę, współdziałanie z innymi.
Poznawanie siebie, swoich emocji
i strategii radzenia sobie z emocjami
pozytywnymi i negatywnymi.
i przyczynowo-skutkowych(w sklepie, na poczcie,
w parku itd.)
 stosowanie różnych form aktywności, a szczególnie
zabawy
 wprowadzanie zabaw i gier ruchowych i wplatanie ich
w zadania szkolne
 wprowadzanie
wierszyków, piosenek, wyliczanek,
rymowanek, które pozwalają dziecku porządkować wiedzę
i rozwinąć pamięć
 wprowadzanie gier planszowe i komputerowych, które
wymagają współdziałanie z innymi, uczą znoszenia
porażek, pocieszania innych, planowania działań,
świętowania sukcesu
 tworzenie miejsce do spontanicznej zabawy „na niby”,
z odgrywaniem ról
 dostarczanie wiedzy o emocjach przez ich:
1) nazywanie i opisywanie w różny sposób – słowami,
gestami, minami;
2) umożliwianie obserwowania różnic i podobieństw
w przejawach emocji;
3) poszukiwanie związków między emocjami, a tym,
co je mogło wywołać
 zachęcanie do zastanawiania się nad sobą i swoim
działaniem przez udzielanie dziecku informacji zwrotnych,
rozmawianie o celach i zasadach wspólnej pracy i zabawy,
 zachęcanie do wyrażania uczuć w rozmowie, przez
rysunek, gestem, miną, odgrywanie postaci i scenek
 Zajęcia świetlicowe
Nauczyciele:

zapewniają dzieciom bezpieczne oraz interesujące spędzenie czasu
wolnego, przyjazną atmosferę,

uwzględniają potrzeby edukacyjne oraz rozwojowe dzieci,

zapewniają opiekę zarówno tym dzieciom, które przebywają w niej
systematycznie, jak i dzieciom korzystającym ze świetlicy nieregularnie,

zapewniają prawidłowy rozwój fizyczny,
 rozwijają samodzielność dzieci,

pomagają w odrobieniu zadań domowych,

rozwijają zainteresowania uczniów,
 współpracują z wychowawcami,
 stwarzają sytuacje sprzyjające do nawiązywania nowych kontaktów
koleżeńskich.
 Zajęcia pozalekcyjne
Nauczyciele:
 prowadzą zajęcia rozwijające zainteresowania dzieci oraz wspomagające
ich rozwój,
 zwiększają szanse edukacyjne uczniów zdolnych oraz uczniów mających
trudności w nauce.
Pragniemy, aby efektem naszych działań było postrzeganie przez dziecko szkoły,
jako miejsca, do którego będzie chodziło z przyjemnością, zainteresowane nowym
otoczeniem i różnorodnymi wyzwaniami. Miejscem nie tylko zdobywania wiedzy, ale
także rozwijania talentów i zaspokajania nieustającej ciekawości świata i ludzi,
wspaniałą przygodą, w której dziecku towarzyszą rodzice i nauczyciele wspólnie dbający
o jego rozwój.
Opracowały:
Aleksandra Bukowska
Iwona Derek
Monika Borek