Atrakcje turystyczne Doliny Karpia

wa
Sk
a
781
Atrakcje turystyczne Doliny Karpia
Podolsze
10
7
11
Legenda
44
drogi krajowe
szlak Doliny Karpia
drogi wojewódzkie
trasy rowerowe
drogi lokalne
5
7
16
łowiska wędkarskie
8
tory kolejowe, stacja kolejowa
ZAR Sp. z o. o.
punkty konsultacyjne
rzeki, stawy, zbiorniki wodne
1
14
Zamek Książęcy w Zatorze z XV w.
3
Kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła
w Graboszycach
16 Energylandia
4
Ratusz Miejski w Zatorze z 1903 roku
17 Kościół pw. Andrzeja w Osieku
5
Kościół pw. św. Jakuba Apostoła
w Palczowicach
18 Zespół pałacowo-parkowy w Osieku
6
Kopiec Grunwald w Palczowicach
44
2
10
Zator
14 Zatorska Strefa Aktywności Gospodarczej
2
1
4
13
13 Centrum Aktywizacji Zawodowej
Kościół Parafialny
pw. św. Wojciecha i Jerzego w Zatorze
10
Palczowice
15
7
15 Zatorland
19 Kościół pw. Imienia Najświętszej
Marii Panny w Sosnowicach
Kompleksy Zatorskich stawów rybnych:
Przeręb, Spytkowice, Bugaj, Rudze, Laskowa
Powierzchnia: 309 km Liczba ludności: ok. 55 tys. osób
20 Zespół pałacowo-parkowy w Paszkówce
w Przeciszowie
Las
22 Kościół pw. Nawiedzenia NMP
Ścieżki dydaktyczne i szlaki rowerowe
Wisła
w Piotrowicach
23 Kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej
11 Łowiska wędkarskie
24 Park Rekreacyjny w Polance Wielkiej
IĘCI
M
7
44
Przeciszów
9
Polanka
Wielka
23
SZ
BR
ZE
94
9
7
7
11
Laskowa
18
Lipowa
44
Piotrowice
22
1
Palczowice
Łowiczki
Spytkowice
Ryczów
Trzebieńczyce
Rudze
Y
DR
Tłuczań
Graboszyce
Głębowice
12
a
aw
E
IC
OW
POLANKA WIELKA
PRZECISZÓW
ZATOR
BRZEŹNICA
KRAKÓ
W
Marcyporęba
Bachorowice
AD
W
OSIEK
44
Brzezinka
28
3
Brzeźnica
Nowe Dwory
Wyźrał
Sk
17
Chrząstowice
Kossowa
Bachowice
W
Ó
CH
ła
Wis
Łączany
Półwieś
AN
Osiek
11
11
78
6
Zator
CZ
E
24
Smolice
Podolsze
21
94
7
28
OŚW
w Graboszycach z XVI w.
Skawa
12 Gotycko-renesansowy dwór obronny
Trzebieńczyce
Rudze
781
10 Karp Zatorski CHNP
10
Łowiczki
21 Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Płaskorzeźba „Panorama Gminy Zator
– Stolica Doliny Karpia”
9
11
2
CHRZANÓW
8
9
Laskowa
a
Skaw
7
11
Paszkówka 20
Kop ytówka
Bęczyn
19
Sosnowice
1
2
3
4
5
Kościół Parafialny pw. św. Wojciecha
i Jerzego w Zatorze
Zamek Książęcy w Zatorze z XV w.
Kościół parafialny pw. św. Andrzeja
Apostoła w Graboszycach
Ratusz Miejski w Zatorze z 1903 r.
Zbudowany ok. 1393 r. Odrestaurowany w latach 1956-1973.
Wewnątrz znajdują się liczne zabytki. (Spiżowa chrzcielnica
z 1462 r., mozaika Ecce Homo z ok. 1590 r., zabytkowe dzwony z XV i XVI wieku.) W krypcie pod kościołem spoczywają
kolatorzy zatorskiej świątyni m.in. Anna z Tyszkiewiczów
Potocka – Wąsowiczowa i jej mąż gen. Stanisław Wąsowicz
– adiutant Napoleona I oraz Maurycy i Ludwika Pottoccy.
To niezwykle cenny i wartościowy zabytek Doliny Karpia.
Pierwotnie zamek książęcy o cechach obronnych z ok.
1445 roku, siedziba książąt zatorskich z górnośląskiej linii piastowskiej, później starostów. W 1778 r. zakupiony przez Duninów i częściowo przebudowany z dobudową drugiego piętra.
W latach 1964-1973 gruntownie odnowiony. Na parterze znajdują się bogato zdobione sale.
Ten drewniany kościół stanowi jeden z najcenniejszych zabytków drewnianego budownictwa sakralnego na pograniczu
śląsko-małopolskim. Wybudowany prawdopodobnie około
1585 r., w następnym stuleciu dobudowano wieżę, którą
następnie podwyższono w XVIII wieku. Kościół znajduje się
na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego.
Wybudowany według projektu wybitnego polskiego
architekta, projektanta budowli sakralnych oraz budowli użyteczności publicznej z przełomu XIX i XX w. Jana Sas Zubrzyckiego Profesora Politechniki Lwowskiej. Rozbudowywany
na przełomie XX i XXI w. został gruntownie odrestaurowany
w latach 2008-2010 pod kierunkiem profesora Ireneusza
Płuski z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
To dziewiętnastowieczny drewniany kościół położony
w Palczowicach – w miejscu wcześniejszego, jodłowego
z XV w. W okresie reformacji zamieniony przez Palczowskich
na zbór kalwiński. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury
Drewnianej województwa małopolskiego.
Usypany przez mieszkańców Palczowic w 500 rocznicę
zwycięstwa pod Grunwaldem. Zniszczony przez Niemców,
ponownie usypany na Tysiąclecie Państwa Polskiego. Na terenie wsi znajduje się fragment kanału małopolskiego, budowanego przez władze austriackie przed I wojną światową.
Odnowiony staraniem mieszkańców i samorządu w 2010 r.
10
11
12
Ścieżki dydaktyczne i szlaki rowerowe
Karp Zatorski CHNP
Łowiska wędkarskie
Gotycko-renesansowy dwór obronny
w Graboszycach z XVI w.
7
Kompleksy Zatorskich stawów rybnych
8
Płaskorzeźba „Panorama Gminy Zator
– Stolica Doliny Karpia”
9
Kościół pw. św. Jakuba Apostoła
w Palczowicach
6
Kopiec Grunwald w Palczowicach
To najcenniejsze przyrodniczo tereny Doliny Karpia. Obszar
ten to historyczny ośrodek hodowli karpia znanego już
w średniowieczu. Stawy hodowlane, zajmują obszary setek
hektarów, rozciągając się w dolinie Wisły, Skawy i Wieprzówki. Do największych kompleksów hodowlanych Karpia
Zatorskiego należą gospodarstwa: Przeręb, Spytkowice,
Bugaj, Rudze i Laskowa.
Nietuzinkowe dzieło sztuki Doliny Karpia zrealizowane zostało przez artystów z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
pracujących pod kierunkiem Prof. Mieszka Tylki. Płaskorzeźba
to kompozycja monochromatyczna wykonana z ok. 400 płyt
ze sztucznego kamienia stylizowanego na piaskowiec o wymiarach 60 x 60 cm prezentująca Gminę Zator z lotu ptaka.
Podróż rowerem wzdłuż rzek i stawów w otoczeniu siedlisk
ptactwa wodnego to urok dla wszystkich gości i odwiedzających nas turystów. Niezliczone gatunki ryb i ptaków
przyciągają ornitologów i amatorów fotografowania zjawisk
przyrodniczych oraz fauny i flory. Do najważniejszych szlaków
i ścieżek rowerowych należy zaliczyć: Greenways – Kraków
– Morawy – Wiedeń, Szlak Doliny Karpia, EuroVelo R4,
Małopolski Szlak Architektury Drewnianej, IDENTUR.
Karp zatorski – najbardziej znany polski karp.
To produkt wyróżniający i promujący Dolinę Karpia. W dniu
20 maja 2011 r. karp zatorski został zarejestrowany przez
Komisję Europejską jako Chroniona Nazwa Pochodzenia.
Karp zatorski to najpopularniejsza odmiana karpia w Polsce.
Mówi się o niej „królewska”, bowiem historia karpia z gminy
Zator, sięga XI wieku.
Dolina Karpia, właśnie dzięki licznym łowiskom wędkarskim
zwana jest „Mazurami Małopolski”. Jest to idealne miejsce do
aktywnego wypoczynku, zwłaszcza na łowiskach znajdujących się na „Szlaku Karpia”.
Do najatrakcyjniejszych należą m.in.: Łowisko Tęczak w Trzebieńczycach, Łowisko Podolsze, Łowiska w Graboszycach,
Łowiska Staw Duży i Staw Mały, Łowisko Zakole A i Zakole B.
Murowany z kamienia i cegły renesansowy dwór graboszycki
powstał około 1580 r. Właścicielem jego był wówczas Dziwisz
(inaczej Dionizy) Brandys herbu Radwan – przez ponad 30 lat
dworzanin i sekretarz królów, kolejno: Zygmunta Augusta,
Henryka Walezego i Stefana Batorego. Dwór stoi na niewielkim, usypanym wzniesieniu, podkowiastej ziemnej bastei
i otoczony jest głęboką fosą.
13
14
15
16
17
18
Centrum Aktywizacji Zawodowej
Zatorska Strefa Aktywności Gospodarczej
Zatorland
Energylandia
Kościół pw. Andrzeja w Osieku
Zespół pałacowo-parkowy w Osieku
To nowoczesny obiekt pełniący funkcję doradczo-szkoleniową. Podstawowym celem Centrum będzie organizacja
szkoleń, seminariów i konferencji biznesowych, a także
doradztwo i poradnictwo zawodowe. CAZ zajmować się
będzie organizacją i dofinansowaniem staży zawodowych.
Centrum Aktywizacji Zawodowej zarządza spółka komunalna
Zatorska Agencja Rozwoju Sp. z o. o.
To obszar blisko 40 ha w pełni uzbrojonych i przygotowanych gruntów inwestycyjnych. Przedsiębiorcy lokujący
tutaj swoje firmy na starcie otrzymują zintegrowany pakiet
pomocy publicznej, składający się ze zwolnień i ulg lokalnych
oraz preferencji krajowych. Więcej informacji dostępnych
na www.strefa.zator.pl
To kompleks połączonych obiektów – tematycznych parków
rozrywki tj. Dinozatorland – największy w Polsce Park
Ruchomych Dinozaurów; Park Bajek i Wodnych Stworzeń –
naturalnej wielkości makiety stworzeń morskich oraz postaci
bajkowych; Park Owadów – figury gigantycznych owadów;
Park Mitologii – rejs, w trakcie którego można poznać
bogów, herosów i bohaterów; Park Św. Mikołaja w Krainie
Bajek (w zimie) – ta magiczna kraina, którą oświetla 3 mln
światełek, może poszczycić się paradą bajkowych postaci,
prawdziwymi reniferami oraz możliwością spotkania ze Świętym Mikołajem!
Energylandia to najnowocześniejszy rodzinny park rozrywki
w Polsce mieszczący się Zatorze.
Jest to potężny kompleks, w którym na ogromnej przestrzeni
26 hektarów znajduje się ponad 30 różnego rodzaju nowoczesnych i zaawansowanych urządzeń i atrakcji, poczynając
od ekstremalnych, poprzez rodzinne, a kończąc na tych dla
najmłodszych. Park podzielony jest na trzy główne sektory
dziecięcy, rodzinny i młodzieżowy.
Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z końca XIII w. Obecny, został wybudowany w stylu późnogotyckim w 1558 r.,
stanowi jeden z najcenniejszych drewnianych zabytków
sakralnych na pograniczu śląsko-małopolskim. Usytuowany
na łagodnym stoku wzniesienia, otoczony jest starodrzewem,
w tym kilkoma parusetletnimi dębami.
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej
województwa małopolskiego
Pałac pochodzi z II połowy XVIII w. Około 1850 r. został gruntownie przebudowany na styl orientalny. Do szczególnych
osobliwości należy sala „mauretańska”, która została bogato
ozdobiona wschodnimi detalami. Pałac otacza obszerny
ogród krajobrazowy z pierwszej połowy XIX w. Znajduje się
w nim kilka klasycystycznych i neogotyckich zabudowań
mieszkalnych i gospodarczych, między innymi klasycystyczna
stajnia z czterokolumnowym portykiem i neogotycka oficyna
z okrągłą basztą z 1843 r., zwana kasztelem. Pałac w 1972 r.
został wpisany do rejestru zabytków.
19
20
21
22
23
24
Dolina Karpia
bogactwo tradycji i wyjątkowość krajobrazu
Małopolska to kraina różnorodności. Jednym z jej urozmaiconych obszarów jest leżąca w zachodniej części
Małopolski Kotlina Oświęcimska. Obszar ten to dolina rzek Białej, Soły i Skawy. Tu właśnie u ujścia Skawy
do Wisły rozpościera się Dolina Karpia.
Kościół pw. Imienia Najświętszej
Marii Panny w Sosnowicach
Zespół pałacowo-parkowy w Paszkówce
Wzniesiony w 2. poł. XVI w. z fundacji rodziny Strzałów, właścicieli Sosnowic, jako kościółek filialny parafii w Paszkówce.
Podczas remontu świątyni pod koniec XIX w. wykonano m.in.
nowe szalunki oraz malarski wystrój wnętrza. Ściany i stropy
ozdabia polichromia o motywach figuralnych i geometrycznych. Na stropie nawy znajduje się m.in. plafon przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny i dwa kartusze
z herbami Jakubowiczów, ówczesnych właścicieli Sosnowic.
Na dachu nad nawą widnieje barokowa wieżyczka z latarnią,
dobudowana w XVII w.
Zespół pałacowo-parkowy w Paszkówce, dwór zbudowany ok.
1886 r. w stylu pseudogotyckim i otoczony ogrodem w stylu włoskim. Fundatorami pałacu byli Ludwik i Leonarda Wężykowie. Park
powstał na rzucie prostokąta. Główne wnętrze stanowi kwatera
wyznaczona szpalerem grabowym z trzech stron i budynkiem
pałacu od południa. Układ kompozycyjny parku jest nadal czytelny.
Oprócz pałacu leżącego na osi głównej ogrodu zachowały się piwnica pod kopcem i ślad po kamiennym stole w altanie grabowej.
Wiek drzewostanu określa się na 100-250 lat. Na terenie parku
rośnie 11 okazów drzew pomnikowych. Obecnie odrestaurowany
w latach 90, stanowi okazałą rezydencje funkcjonującą jako hotel.
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
w Przeciszowie
Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej
Maryi Panny w Piotrowicach
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Przeciszowie, zbudowany
w latach 1816-1818 przez arch. Józefa Heintzego na miejscu
wcześniejszej drewnianej świątyni, murowany, barokowo-klasycystyczny, jednonawowy, z kwadratową wieżą w faliście wygiętej elewacji zachodniej, utrzymany w tradycjach
barokowej architektury sakralnej. Ołtarze pochodzą z okresu
budowy kościoła, chrzcielnica z II połowy XVI stulecia, dzwon
z 1549 r. Ciekawostką jest ambona w kształcie łodzi pochodząca z kościoła dominikanów w Oświęcimiu.
Drewniany obiekt zbudowano z inicjatywy ks. Jana Salomona
Piotrowskiego w latach 1325-1327. W związku z pożarem
świątyni wybudowano w 1895 r. kościół parafialny pw.
Nawiedzenia NMP w Piotrowicach. Jest to obiekt murowany
z czerwonej cegły z wysoką wieżą. Posiada cenną rzeźbę
Piety z początku XV wieku i posąg Chrystusa upadającego
pod krzyżem, prawdopodobnie z II połowy XVIII w.
Dolina obejmuje siedem gmin powiatu oświęcimskiego i powiatu wadowickiego: Brzeźnicę, Osiek,
Polankę Wielką, Przeciszów, Spytkowice, Tomice i oczywiście Zator jako jej centrum.
Kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej
Park Rekreacyjny w Polance Wielkiej
Jego powstanie datowane jest na XVI w., natomiast w 1658 r.
został przebudowany w stylu barokowym. Po północnej
stronie prezbiterium zachowała się murowana ściana dawnej
kaplicy. Od zachodu do nawy przylega wieża nakryta hełmem
zwieńczonym obeliskiem. Wewnątrz świątyni ściany podzielone są za pomocą pilastrów i gzymsów. Zobaczymy tam też
barokowy krucyfiks. W wyposażeniu kościoła zwracają uwagę
rokokowe ołtarze z XVIII w., barokowa chrzcielnica z marmuru
oraz klasycystyczna ambona. Na chórze znajdują się organy
z 1735 r. wykonane przez Wawrzyńca Harbutowskiego.
Centralne miejsce rekreacji i wypoczynku Polanki Wielkiej.
Przygotowane zaplecze sceniczne umożliwia organizację
wielu imprez artystyczno-kulinarnych regionu Doliny Karpia
w tym m.in. Festiwal Karpia, Dni Polanki Wielkiej i wiele
innych.
Dolina Karpia nazywana jest „krainą stawów” zasobną w ryby, w tym w szczególności w Karpia Zatorskiego.
Obok piękna krajobrazu Doliny Karpia i wyjątkowej przyrody, przebywający tutaj turysta ma wyjątkową
możliwość obcowania z historią, której ślady napotykać może niemalże wszędzie.
Dolina Karpia to także Europejskie Centrum Rozrywki skupiające wiele ciekawych atrakcji turystycznych
i rodzinnych parków rozrywki.
Populacja: ok. 55.000 osób
Obszar: 309 km2