program nauczania dla zawodu technik przetwórstwa
Transkrypt
program nauczania dla zawodu technik przetwórstwa
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO, 314402 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ wersja po recenzjach Warszawa 2012 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego SPIS TREŚCI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY ............................................................................................................................................................... 3 RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY ..................................................................................................................................................................... 3 AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: ................................................................................................................ 3 PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ..................................................................................................................................... 3 CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................ 4 PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM ................................................................................................................................................. 4 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO............................................................................................................................................................................. 4 INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO ....................................................................................................... 5 UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO ............................................................. 6 POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Z INNYMI ZAWODAMI ......................................................................... 6 CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO ...................................................................... 7 PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO .............................................................................................. 8 PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW ............................................................................................................... 12 1. Technika w przetwórstwie spożywczym ............................................................................................................................................................................. 13 2. Przetwórstwo spożywcze .................................................................................................................................................................................................... 20 3. Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym..................................................................................................................................................... 29 4. Język obcy w przetwórstwie spożywczym ........................................................................................................................................................................... 34 5. Technologie przetwórstwa mleczarskiego .......................................................................................................................................................................... 40 6. Podstawy analizy żywności.................................................................................................................................................................................................. 51 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego ................................................................................................................................... 56 8. Procesy produkcji wyrobów spożywczych .......................................................................................................................................................................... 60 9. Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego ............................................................................................................................................... 67 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego .................................................................................................................................................. 72 Praktyki zawodowe.......................................................................................................................................................................................................................... 78 ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................................................................................... 86 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego TYP SZKOŁY: Technikum 1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY 2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: Autorzy: mgr inż. Joanna Koska, mgr inż. Jadwiga Sowińska Recenzenci:mgr Małgorzata Sołtysiak, mgr inż. Elżbieta Szudrowicz Konsultanci: mgr inż. Danuta Bajor 4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 r. ze zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zm. Dz.U. 2010 nr 136 poz. 914 Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Dz.U. 2011 nr 212 poz.1263 Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego. Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: chemia i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, chemia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Z przedmiotu matematyka podbudową do kształcenia w zawodzie istotne są umiejętności wykonywania działań na liczbach wymiernych, stosowania obliczeń procentowych i rachunku prawdopodobieństwa oraz rozwiązywania równań, przedstawienia liczb rzeczywistych w różnych postaciach (np. ułamka zwykłego, ułamka dziesiętnego okresowego, z użyciem symboli pierwiastków, potęg). Z przedmiotu chemia podbudowę do kształcenia w zawodzie stanowią treści nauczania dotyczące substancji i ich właściwości, powietrza i innych gazów, wody i roztworów wodnych, kwasów, zasad i soli, pochodnych węglowodorów, substancji chemicznych o znaczeniu biologicznym, chemii środków czystości, chemii wspomagającej nasze zdrowie oraz chemii opakowań i odzieży. Z przedmiotu podstawy przedsiębiorczości podbudową do kształcenia w zawodzie są zagadnienia dotyczące komunikacji i podejmowania decyzji, zasad funkcjonowania gospodarki i przedsiębiorstwa, planowania własnej kariery zawodowej oraz stosowania zasad etycznych w biznesie. Z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa istotne dla kształcenia jest przygotowanie do działania ratowniczego i nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. 8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO W ramach kwalifikacji Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń (T.2.), technik przetwórstwa mleczarskiego obsługuje maszyny i urządzenia na wszystkich etapach produkcji wyrobów spożywczych. Dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych i przygotowuje do produkcji, dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych. Użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych oraz do produkcji wyrobów spożywczych, ich konfekcjonowania, pakowania i magazynowania, a także środki transportu wewnętrznego. Wykonuje czynności związane z procesem produkcji, magazynowaniem i ekspedycją wyrobów spożywczych. Ocenia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego organoleptycznie surowce, półprodukty, wyroby gotowe i dodatki do żywności. Dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami HACCP, przestrzega zasad GMP i GHP w procesie produkcji, magazynowania i przygotowania do wysyłki wyrobów spożywczych. Na początku okresu kształcenia ukierunkowuje się na obsługę maszyn i urządzeń związanych z produkcją wyrobów mleczarskich. W ramach kwalifikacji Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich (T.17.), posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich. Ustala harmonogramy produkcji wyrobów mleczarskich. Dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego. Rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich. Określa wydajność produkcji wyrobów mleczarskich. Planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych. Monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości. Podejmuje działania korygujące nieprawidłowy przebieg procesów produkcji wyrobów mleczarskich. Pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności. Przeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich oraz interpretuje ich wyniki. Stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. Dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich. 9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Przetwórstwo mleczarskie jest jedną z branż przemysłu spożywczego, która prężnie rozwija się w naszym kraju. Coraz większą rolę odgrywa mechanizacja i automatyzacja produkcji wyrobów mleczarskich. Przetwórstwo mleczarskie systematycznie rozszerza zakres swojej działalności, produkując szeroką gamę asortymentową wyrobów gotowych. Do zakładów przetwórstwa mleczarskiego wkraczają nowe techniki i technologie produkcji. Pracodawcy poszukują wykwalifikowanej kadry technicznej, która potrafi obsługiwać nowoczesne maszyny i urządzenia oraz prowadzić produkcję wyrobów mleczarskich zgodnie z wymaganiami obowiązujących systemów jakościowych. 10. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: podbudowę kształcenia w zawodach technik przetwórstwa mleczarskiego i technik technologii żywności stanowi kwalifikacja T.2, właściwa dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(T.b). Z kolei efektami wspólnymi dla kwalifikacji T.16. i T.17. są efekty PKZ(T.i). Kwalifikacja T.2. Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń Symbol zawodu 816003 Zawód Operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6 Elementy wspólne BHP PDG Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów spożywczych 314403 Technik technologii żywności T.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich 314402 Technik przetwórstwa mleczarskiego JOZ KPS PKZ(T.b) BHP PDG JOZ KPS OMZ PKZ(T.b) PKZ(T.i) PKZ(T.b) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, piekarz, cukiernik, wędliniarz, technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego. PKZ(T.i) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego. 11. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wytwarzania wyrobów mleczarskich; 2) obsługiwania maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów mleczarskich; 3) planowania procesu technologicznego produkcji wyrobów mleczarskich; 4) oceniania jakości gotowego wyrobu mleczarskiego na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych i dokumentacji monitorującej parametry technologiczne. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS); efekty kształcenia wspólne dla zawodów: operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego, piekarz, cukiernik, wędliniarz, technik technologii żywności, technik przetwórstwa mleczarskiego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach (PKZ(T.b)); efekty wspólne dla zawodów technik technologii żywności i technik przetwórstwa mleczarskiego, (PKZ(T.i)); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.2. Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie T.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich. Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 11. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1500 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 765 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji T.2. przeznaczono – minimum 650 godzin. Na kształcenie w ramach kwalifikacji T.17. przeznaczono – minimum 170 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono – minimum 410 godzin. Tabela 3. Plan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Klasa II semestr I semestr II semestr IV I semestr II semestr III I semestr Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I semestr Lp II II semestr I Liczba godzin tygodniowo w czteroletnim okresie nauczania Liczba godzin w czteroletnim okresie nauczania 5 150 Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 3 3 2 2 3 3 4 4 7 10,5 315 3 3 3 90 1 1 1 30 2 Technika w przetwórstwie spożywczym Przetwórstwo spożywcze 3 Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 4 Język obcy w przetwórstwie spożywczym 5 Technologie przetwórstwa mleczarskiego 4 4 4 120 6 Podstawy analizy żywności 1 1 1 30 5 5 24,5 735 Łączna liczba godzin 6 6 7 10 10 0 Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 4 1 Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 2 Procesy produkcji wyrobów spożywczych 3 Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 1 4 Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 2 5 PRAKTYKI ZAWODOWE** 8 4 10 7 2 60 13,5 405 1 1 30 8 5 150 4 120 6 Łączna liczba godzin 4 4 10 7 6 11 9 0 25,5 765 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego 10 10 17 17 16 16 14 0 50 1500 Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych 33 33 35 35 34 34 31 31 133 3990 /1/ (do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego) *w szkolnym planie uwzględnia się również wymiar godzin zajęć określonych w par. 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, t.j. m.in. religii lub etyki oraz wychowania do życia w rodzinie. **w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie Minimalny wymiar praktyk zawodowych tyg. godz. kl. I - zgodnie z podstawą programową 0 kl. II - zgodnie z podstawą programową 0 kl. III - zgodnie z podstawą programową 7 280 7 280 kl. IV - zgodnie z podstawą programową Razem Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (K1) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy trzeciej Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (K2) odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Wykaz działów programowych dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego Nazwa przedmiotu Nazwa działu przedmiotowego 1. 1.1. BHP w zakładzie spożywczym Technika w przetwórstwie spożywczym 1.2. Maszyny i urządzenia 2. Przetwórstwo spożywcze 4. 5. Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym Język obcy w przetwórstwie spożywczym Technologie przetwórstwa mleczarskiego 10 godzin 140 godziny 2.1. Przygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego 50 godzin 2.2. Utrwalanie żywności 50 godzin 2.3. Technologie produkcji wyrobów spożywczych 3. Liczba godzin przeznaczona na dział programowy 215 godzin 3.1. Podejmowanie działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym 45 godzin 3.2. Funkcjonowanie zakładu przetwórstwa spożywczego 45 godzin 4.1. Słownictwo i terminologia w przetwórstwie spożywczym 18 godzin 4.2. Porozumiewanie się w zakładzie przetwórstwa spożywczego oraz na rynku pracy 12 godzin 5.4. Systemy zapewnienia jakości w produkcji żywności 8 godzin 15 godzin 30 godzin 7 godzin 5.5. Produkcja wyrobów mleczarskich 60 godzin 6.1. Wprowadzenie do analizy żywności 6.2. Podstawy badań laboratoryjnych 15 godzin 15 godzin 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 7.1. Zasady prowadzenia gospodarki magazynowej 30 godzin 7.2. Organizacja pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego 30 godzin 8. 8.1. BHP na stanowiskach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego 6 godzin 5.1. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze 5.2. Procesy produkcji wyrobów spożywczych 5.3. Operacje i procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym 6. Podstawy analizy żywności Procesy produkcji wyrobów spożywczych 8.2. Przygotowanie surowców do produkcji Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10 140 godzin Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 8.3. Produkcja wyrobów spożywczych 259 godzin 9. Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 9.1. Organizacja procesu produkcji wyrobów spożywczych 15 godzin 9.2. Gospodarka materiałowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 15 godzin 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 10.1. Podstawowe czynności laboratoryjne 20 godzin 10.2. Badania laboratoryjne w przetwórstwie mleczarskim 130 godzin 11.1. Bezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa 30 godzin 11. Praktyki zawodowe mleczarskiego 11.2. Czynności związane z produkcją wyrobów mleczarskich 11.3. Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów mleczarskich Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11 45 godzin 45 godzin Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 12. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego zastosowano taksonomię celów ABCD B. Niemierko 1. Technika w przetwórstwie spożywczym 150 godzin 2. Przetwórstwo spożywcze 315 godzin 3. Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 90 godzin 4. Język obcy w przetwórstwie spożywczym 30 godzin 5. Technologie przetwórstwa mleczarskiego 120 godzin 6. Podstawy analizy żywności 30 godzin 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 60 godzin 8. Procesy produkcji wyrobów spożywczych 405 godziny 9. Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 30 godzin 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 150 godzin Praktyki zawodowe 280 godzin Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. Technika w przetwórstwie spożywczym 1.1. BHP w zakładzie spożywczym 1.2. Maszyny i urządzenia 1.1. BHP w zakładzie spożywczym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna B – P P C C – P B BHP(1) 3. rozróżnić środki gaśnicze P B – – BHP(2)1. wskazać instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce P B BHP(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce BHP(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy prawne dotyczące ochrony pracy i środowiska P C P B BHP(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy BHP(3)2. rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy P B P B PKZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(1) 2. wyjaśnić zasady ergonomii Materiał kształcenia – – – – – – – BHP(4)1.rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska wzakładach przetwórstwa spożywczego P B BHP(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z P C – – Podstawowe akty prawne obowiązujące w produkcji wyrobów spożywczych. Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. Podstawowe wiadomości o ergonomii. Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce. Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie spożywczym. Zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym. Czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych. Organizacja stanowisk pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakładzie spożywczym. Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w zakładzie spożywczym. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego pracą wzakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)2. rozróżnić typowe choroby zawodowe związane z wykonywaniem zadań zawodowych BHP(5)3. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych; BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań z ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacja stanowisk pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii , przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia życia i zdrowia. P B P B P B P B P C P C P C P C P C P B P C Planowane zadanie: Zbieranie i selekcjonowanie informacji dotyczących wymagań sanitarnych w stosunku do nowego pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego. Przeprowadź analizę wymagań w zakresie higieny pracy dla nowego pracownika zatrudnianego w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Informacje zbierz w tabeli i krótko je scharakteryzuj, zwracając uwagę, czy Twoje warunki zdrowotne pozwalają na pracę w tym zawodzie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące obowiązujących przepisów ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. Zalecane metody dydaktyczne W dziale programowym „BHP w zakładzie spożywczym” powinny być kształtowane umiejętności analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpiecznej i higienicznej pracy w zakładach spożywczych, dlatego zaleca się głównie metody aktywizujące. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń lub metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej jednolitej lub zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „BHP w zakładzie spożywczym”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - rozróżnianie pojęć związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, - identyfikowanie zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka, - zasady zachowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz warunków ochrony przeciwpożarowej - udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz stanach zagrożenia życia i zdrowia. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.2. Maszyny i urządzenia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(T.b)(6)1. rozróżnić elementy rysunku technicznego PKZ(T.b) (6)2. narysować elementy maszyn i urządzeń PKZ(T.b) (6)3. narysować schematy linii technologicznych PKZ(T.b)(7)1. scharakteryzować części maszyn i urządzeń PKZ(T.b)(7)2. rozpoznać części i zespoły w maszynach i urządzeniach stosowanych w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(7)3. określić przeznaczenie części maszyn PKZ(T.b )(8)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia do produkcji spożywczej PKZ(T.b )(8)2. rozpoznać elementy budowy maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego PKZ(T.b )(8)3. określić zastosowanie maszyn i urządzeń stosowanych w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(9)1. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń PKZ(T.b)(9)2. wyjaśnić zasady obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej PKZ(T.b)(9)3. zaplanować czynności związane z obsługą i konserwacją maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(10)1. sklasyfikować instalacje niezbędne w zakładach spożywczych PKZ(T.b)(10)2. dokonać analizy zastosowania poszczególnych instalacji technicznych PKZ(T.b)(10)3. scharakteryzować instalacje techniczne stosowane w zakładach przetwórstwa spozywczego PKZ(T.b)(11)1. rozróżnić urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne PKZ(T.b)(11)2. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne PKZ(T.b)(12)1. sklasyfikować aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w zakładach przetwórstwa spożywczego Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia B C C C – – – – P B P P B B – – – P B P C P B P B P C P P B C P C P B P C P B – – – – Elementy rysunku technicznego. Części maszyn. Maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym. Dokumentacja techniczno-ruchowa maszyn i urządzeń. Instalacje. Aparatura kontrolno-pomiarowa. Maszyny i urządzenia do przygotowania surowców do produkcji wyrobów spożywczych. Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów spożywczych. Warunki magazynowania wyrobów gotowych. Urządzenia magazynowe. Urządzenia do ekspedycji wyrobów gotowych. Środki transportu wewnętrznego w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(T.b)(12)2. scharakteryzować metody pomiarów wykonanych aparaturą kontrolno-pomiarową PKZ(T.b)(12)3. dobrać aparaturę kontrolno-pomiarową do mierzonego parametru PKZ(T.b)(12)4. odczytać parametry na aparaturze kontrolno-pomiarowej T.2.1(4)1. scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)2. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)3. dobrać maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)4. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)5. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.1(4)6. dobrać maszyny i urządzenia do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.1(4)7. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.2(5)1. pogrupować maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)2. scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)3. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)4. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.3(1)1. sklasyfikować wyroby spożywcze ze względu na warunki przechowywania T.2.3(2)1. rozróżnić urządzenia używane w magazynie wyrobów gotowych T.2.3(2)2. wyjaśnić zasadę działania urządzeń chłodniczych T.2.3(2)3. wskazać aparaturę kontrolno – pomiarową stosowaną w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)4. zaplanować rozmieszczenie wyrobów gotowych w magazynie T.2.3(2)5.zaplanować czynności związane z obsługą urządzeń magazynowych P C P P P C C C P B P C P C P B P C P C P B P C P B P C P C P P B B P B P P C C Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.2.3(3)1. wskazać urządzenia używane do ekspedycji wyrobów gotowych T.2.3(3)2. zaplanować czynności związane z obsługą urządzeń do ekspedycji T.2.3(4)1. sklasyfikować środki transportu wewnętrznego używane w zakładach przetwórstwa spożywczego T.2.3(4)2. scharakteryzować zasadę działania poszczególnych rodzajów środków transportu T.2.3(4)3. zaplanować czynności związane z obsługą środków transportu wewnętrznego KPS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży P P B C P B P C P C KPS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu Planowane zadania: 1. Zastosowanie rysunku technicznego w praktyce. Znając urządzenia występujące w zakładzie przetwórstwa spożywczego zestaw je w linię technologiczną do produkcji wybranego wyrobu spożywczego. Linię tę narysuj na przygotowanym papierze rysunkowym w postaci schematu. W pracy możesz korzystać z zasobów internetowych oraz plansz, podręczników i innych pomocy dydaktycznych. 2.Rozpoznawanie części maszyn. Przeanalizuj schematy wybranych maszyn stosowanych w przetwórstwie spożywczym. Zaznacz zasadnicze części maszyn na schemacie i podaj ich nazwy, a następnie wskaż je na modelu maszyny (lub w maszynie). 3. Zastosowanie aparatury kontrolno – pomiarowej w magazynie gotowych wyrobów spożywczych. Dobierz aparaturę kontrolno – pomiarową niezbędną w magazynie wyrobów spożywczych. Uzasadnij swój wybór. Odczytaj wskazania wybranych urządzeń kontrolno - pomiarowych Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne Ołówki, papier rysunkowy, plansze ze schematami maszyn i urządzeń, zestawy ćwiczeń dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział „Maszyny i urządzenia” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ponieważ należy w nim ukształtować szereg umiejętności, które pozwolą na bezpieczne obsługiwanie maszyn i urządzeń w zakładzie spożywczym oraz obcowania z maszynami, urządzeniami i aparaturą kontrolno-pomiarową. Należy zwrócić uwagę, że od początku kształcenia wymagane jest ukierunkowanie na obsługę maszyn i urządzeń związanych z wybranym działem produkcji wyrobów spożywczych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Dominującymi metodami powinny być metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego, metody przypadków, mapy „myśli”, dyskusji dydaktycznej. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji rozwiązań zadań proponowanych przez uczniów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: – wartość merytoryczna, – posługiwanie się terminologią zawodową, – poprawność wnioskowania, – umiejętność rozwiązywania problemów. – W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Maszyny i urządzenia”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: – interpretowanie rysunków technicznych, schematów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym, – rozróżnianie części i zespołów maszyn i urządzeń, – rozróżnianie maszyn i urządzeń oraz instalacji stosowanych w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treściprogramowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2. Przetwórstwo spożywcze 2.1. Przygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego. 2.2. Utrwalanie żywności. 2.3. Technologie produkcji wyrobów spożywczych 2. 1. Przygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna PKZ(T.b)(2)1. sklasyfikować składniki odżywcze w żywności P B PKZ(T.b)(2)2. scharakteryzować składniki odżywcze w żywności P C PKZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne, zachodzące podczas produkcji i przechowywania żywności P C PKZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas produkcji i przechowywania żywności P C P B P C P B P C P D P C P B P B PKZ(T.b)(13)1. zidentyfikować zagrożenia dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(14)1. rozróżnić zagrożenia w procesie produkcji żywności PKZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności PKZ(T.b)(14)3. wskazać sposoby korygowania nieprawidłowego przebiegu procesu produkcji żywności zgodnie z zasadami GMP, GHP i HACCP PKZ(T.b)(15)1. zastosować programy komputerowe wspomagające gospodarowanie surowcami, dodatkami do żywności i materiałami pomocniczymi T.2.1(1)1. sklasyfikować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych według różnych kryteriów T.2.1(1)2. rozróżnić surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych Materiał kształcenia – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Składniki odżywcze żywności . Ocena wartości odżywczej żywności. Znaczenie składników żywnościowych dla organizmu człowieka. Rodzaje surowców i ich charakterystyka. Czynniki warunkujące bazę surowcową. Związek bazy surowcowej z przetwórstwem spożywczym. Ocena surowców według norm. Rodzaje dodatków do żywności ich charakterystyka. Ocena dodatków do żywności. Metodyka pobierania próbek do analizy i oceny. Organizacja skupu, transportu i magazynowania. Przepisy bhp, ppoż w obrocie surowcami żywnościowymi. Przechowywanie surowców. Zmiany zachodzące podczas przechowywania. Obróbka wstępna surowców. Zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych. Systemy jakościowe bezpieczeństwa zdrowotnego żywności (HACCP, GMP, GHP). Zapotrzebowanie na surowce, dodatki do żywności, materiały pomocnicze. Dokumentacja technologiczna. Podstawowe pojęcia z towaroznawstwa. Podział i klasyfikacja towarów: materiały pomocnicze dodatki do żywności Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.2.1(1)3. określić czynniki wpływające na jakość surowców żywnościowych T.2.1(1)4. określić kierunki wykorzystania surowców żywnościowych w przetwórstwie spożywczym T.2.1(2)1. wskazać metody pobierania do oceny jakości prób surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2)2. zastosować ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2)3. ocenić surowce na podstawie norm P C P C P B – – – – T.2.1(2)4. określić przydatność surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie analizy organoleptycznej T.2.1(3)1. zaplanować obróbkę wstępną surowców P C P C P C P C – – -surowce roślinne i zwierzęce. Podział j charakterystyka dodatków do żywności. Cele stosowania dodatków oraz przepisy prawne regulujące ich stosowanie. Charakterystyka towaroznawcza surowców dla przetwórstwa spożywczego. Kryteria jakości i wartości handlowej produktów spożywczych według norm. Wartość odżywcza produktów spożywczych. Ocena sensoryczna i organoleptyczna surowców i produktów. Opakowania - podział, funkcje, wymagania, normalizacja i znakowanie. Tendencje rozwojowe opakowalnictwa. T T.2.1(3)2. przygotować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze P C do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(3)1. obliczyć zapotrzebowanie na surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych zgodnie z dokumentacją P C technologiczną Planowane zadanie: Dobieranie surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych Dobierz, dokonaj oceny organoleptycznej oraz oblicz ilości surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych niezbędnych do produkcji 5 ton koncentratu pomidorowego 30%-owego , pakowanego w słoiki szklane a’ 160g. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Pracownia technologiczna i pracownia analizy żywności wyposażone w lodówkę, modele maszyn i urządzeń i narzędzi do obróbki wstępnej , próbniki. Przyrządy kontrolno - pomiarowe: wilgotnościomierze, termometry. Stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu ( jedno dla dwóch uczniów), z pakietem programów biurowych, drukarką (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Sprzęt audiowizualny.) Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne obrazujące: organizację skupu różnych surowców, ocenę surowców w skupie i ich klasyfikację, środki transportu przeznaczone dla różnych surowców, magazynowanie różnych surowców żywnościowych. Próbki surowców. Substancje dodatkowe i pomagające w przetwarzaniu: barwniki, substancje słodzące, substancje konserwujące, przeciwutleniacze, kwasy i regulatory kwasowości, stabilizatory, emulgatory i sole emulgujące, zagęstniki, substancje żelujące, substancje wzmacniające smak, skrobie modyfikowane, substancje wypełniające, substancje wiążące, substancje utrzymujące wilgoć, substancje spulchniające, substancje glazurujące, substancje zapobiegające zbrylaniu, gazy nośne, substancje pianotwórcze, substancje zapobiegające pienieniu, aromaty, substancje klarujące i filtrujące, rozpuszczalniki. Środki myjące i dezynfekujące wykorzystywane w przetwórstwie spożywczym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Opakowania stosowane w przetwórstwie spożywczym: metalowe, szklane, drewniane, papierowe, z tkanin, tworzyw syntetycznych. Opakowania do aseptycznego rozlewu. Zamknięcia opakowań. Wzory druków magazynowych. Tabele składu chemicznego i wartości odżywczej surowców i produktów spożywczych. Przepisy prawa żywnościowego, dotyczące stosowania dodatków do żywności oraz wymagań dla wody. Dokumentacja technologiczna (normy, receptury, instrukcje technologiczne itp. ). Karty oceny pracy. Zalecane metody dydaktyczne Dział ten wymaga stosowania metod aktywizujących, ponieważ uczeń ma nabyć umiejętności, pozwalające mu samodzielnie przygotować surowce, dodatki do zywności oraz materiały pomocnicze stosowane w produkcji wyrobów spożywczych. Zaleca się szczególnie dyskusję, burzę mózgów, metodę projektów i ćwiczenia. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: – wartość merytoryczna, – posługiwanie się terminologią zawodową, – poprawność wnioskowania, – umiejętność rozwiązywania problemów, – a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: – jakość wykonanej pracy, – organizację pracy, – stopień samodzielności, – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. – W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Przygotowanie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do przetwórstwa spożywczego”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: – warunki przechowywania surowców i dodatków do żywności, – rozróżnianie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych stosowanych w przetwórstwie spożywczym, – ocenę przydatności technologicznej surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych stosowanych w przetwórstwie spożywczym, – rozróżnianie systemów zapewnienia jakości. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów.. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.2. Utrwalanie żywności Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi PKZ(T.b)(3).1. określić szkodliwe działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(3)2. określić pożyteczne działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(5)1. sklasyfikować metody utrwalania żywności PKZ(T.b)(5)2. wskazać zastosowanie metod utrwalania w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(5)3. określić wpływ zastosowanej metody utrwalania na jakość żywności PKZ(T.b)(14)4. określić znaczenie przestrzegania zasad HACCP, GMP i GHP podczas utrwalania żywności Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P B P B P B P B P C P C Materiał kształcenia – – – – – – – – – – – Cele utrwalania żywności. Metody utrwalania żywności. Chłodzenie i zamrażanie żywności. Utrwalanie żywności za pomocą wysokich temperatur. Utrwalanie żywności poprzez dodanie substancji osmoaktywnych. Utrwalanie żywności przez zagęszczanie. Suszenie żywności. Utrwalanie żywności poprzez zakwaszanie. Chemiczne metody utrwalania żywności. Niekonwencjonalne metody utrwalania żywności. Wpływ metod utrwalania na wartość odżywczą, cechy organoleptyczne i trwałość produktu. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska dotyczące utrwalania żywności. Planowane zadanie: Określanie zmian zachodzących w żywności utrwalanej róznymi metodami. Określ zmiany zachodzące w mleku utrwalonym różnymi metodami. Zadanie wykonaj samodzielnie. Opracowanie przestaw na forum klasy i oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne ,. Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni technologicznej wyposażonej w próbki i atrapy surowców, dodatków do żywności i opakowań, lodówkę, modele maszyn i urządzeń do utrwalania żywności, sprzęt audiowizualny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Instrukcje technologiczne, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Tabele składu chemicznego żywności. Aparatura kontrolno-pomiarowa.Karty oceny pracy. Zalecane metody dydaktyczne Dział ten wymaga stosowania metod aktywizujących, ponieważ uczeń ma nabyć umiejętności, pozwalające mu własciwie dobrać a następnie zastosować odpowiednie metody utrwalania w produkcji wyrobów spożywczych. Zaleca się szczególnie dyskusję, burzę mózgów, metodę projektów i ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej jednolitej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: wartość merytoryczna, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego posługiwanie się terminologią zawodową, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: jakość wykonanej pracy, organizację pracy, stopień samodzielności, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Utrwalanie żywności”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: negatywne skutki działania drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, wykorzystanie drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym, rozróżnianie metod utrwalania żywności. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.3. Technologie produkcji wyrobów spożywczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P B P C P B P B PKZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne zachodzące w półproduktach i wyrobach gotowych zachodzące podczas produkcji i przechowywania żywności PKZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas produkcji i przechowywania żywności Materiał kształcenia – Akty prawne regulujące produkcje żywności w Polsce i UE. – Asortyment przetwórstwa zbożowego. Produkcja mąki, kasz, makaronów, galanterii śniadaniowej. Produkcja pasz. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie zbóż. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa zbożowego. – Zakres przetwórstwa surowców olejarskich. Produkcja surowych olejów roślinnych. Modyfikacja tłuszczów roślinnych. Produkcja margaryny. Produkty uboczne przetwórstwa surowców olejarskich. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(14)1. rozróżnić zagrożenia w procesie produkcji żywności PKZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności PKZ(T.b)(15)2. zastosować programy komputerowe wspomagające produkcję wyrobów spożywczych T.2.2(1)1. sklasyfikować technologie produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(1)2. rozróżnić kierunki produkcji w przetwórstwie spożywczym T.2.2(1)3. dokonać analizy linii produkcyjnych i schematów technologicznych wybranych wyrobów spożywczych T.2.2(2)1. ustalić parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(2)2. skorygować parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(4)1. określić czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(4)2. podjąć czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(6)1. wyjaśnić znaczenie oceny organoleptycznej półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego T.2.2(6)2. wykonać ocenę organoleptyczną żywności utrwalonej różnymi metodami T.2.2(6)3. wykonać ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego KPS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KPS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu P B P B P B P C P B P B P C P C P D P C P C P B P C P C surowców olejarskich. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa surowców olejarskich. – Zakres przetwórstwa ziemniaków. Produkcja skrobi ziemniaczanej. Produkcja hydrolizatów skrobiowych. Produkcja karmelu. Produkcja suszy ziemniaczanych i produktów uszlachetnionych. Produkcja skrobi modyfikowanej. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie ziemniaków. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa ziemniaków. – Produkcja cukru. Produkcja cukru z buraka cukrowego. Produkty uboczne przemysłu cukrowniczego. Systemy kontroli jakości stosowane w przemyśle cukrowniczym. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przemysłu cukrowniczego. – Zakres przetwórstwa owoców i warzyw. Produkcja półproduktów owocowych i warzywnych. Produkcja konserw, produktów słodzonych, marynat, kiszonek, mrożonek. Produkcja płynnych produktów owocowych, warzywnych i koncentratów. Inne produkty przetwórstwa owoców i warzyw. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie owocowo-warzywnym. Odpady poprodukcyjne. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa owocowo - warzywnego. – Zakres produkcji przemysłu fermentacyjnego. Produkcja słodu i piwa. Produkcja wina. Produkcja surówki, spirytusu i wódek. Produkcja drożdży piekarskich. Produkcja kwasów spożywczych. Systemy kontroli jakości stosowane w przemyśle fermentacyjnym. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością przemysłu fermentacyjnego. – Zakres produkcji piekarsko - ciastkarskiej. Produkcja pieczywa. Produkcja półproduktów i wyrobów ciastkarskich. Konfekcjonowanie oraz pakowanie wyrobów piekarskich i ciastkarskich. Systemy kontroli jakości w produkcji piekarsko ciastkarskiej. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów produkcji piekarsko - ciastkarskiej. – Zakres produkcji cukierniczej. Półprodukty cukiernicze. Produkcja cukierków. Produkcja czekolady,wyrobów czekoladowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego i kakao. Trwałe pieczywo cukiernicze. Wschodnie wyroby cukiernicze. Wyroby cukiernicze trwałe. Konfekcjonowanie i pakowanie produktów cukierniczych. Systemy kontroli jakości stosowane podczas produkcji cukierniczej. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów produkcji cukierniczej. – Przetwórstwo mięsa. Technologia produkcji wędlin. Produkcja konserw. Produkcja wyrobów uszlachetnionych. Produkcja tłuszczów topionych. Konfekcjonowanie i pakowanie mięsa i jego przetworów. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie mięsa. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa mięsa. – Przemysł jajczarsko-drobiarski. Produkcja wędlin drobiowych. Konserwy drobiowe. Produkcja wyrobów garmażeryjnych. Uboczne artykuły uboju drobiu. Technologia produkcji przetworów z jaj. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie jajczarsko - drobiarskim. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa jajczarsko drobiarskiego. – Zakres przetwórstwa rybnego. Produkcja ryb świeżych, chłodzonych i mrożonych. Produkcja ryb solonych i wędzonych. Produkcja marynat i konserw rybnych.. Systemy kontroli jakości stosowane w przetwórstwie ryb. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów przetwórstwa ryb. – Produkcja koncentratów spożywczych. Klasyfikacja koncentratów spożywczych. Żywność wygodna i funkcjonalna. Produkcja koncentratów obiadowych, gotowych dań, deserów, sosów, lodów, przypraw do potraw i dodatków do ciast. Produkcja hydrolizatów i preparatów białkowych. Produkcja odżywek i dietetycznych środków spożywczych. Produkcja kawy zbożowej i ekstraktów kawowych. Systemy kontroli jakości stosowane w produkcji koncentratów spożywczych. Zagrożenia środowiska spowodowane działalnością zakładów produkujących koncentraty spożywcze. Planowane zadania: 1. Sporządzanie schematów blokowych produkcji wyrobów spożywczych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Sporządź schemat blokowy produkcji wybranego wyrobu spożywczego, z uwzględnieniem parametrów technologicznych i krytycznych punktów kontroli. 2. Planowanie procesu produkcji wyrobów spożywczych Zaplanuj produkcję wybranego wyrobu spożywczego na podstawie opisu technologicznego. Pracujecie w grupach 3 osobowych. Opracowanie zaprezentuje lider na forum klasy i odda do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni technologicznej, wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne Tabele składu chemicznego wyrobów gotowych przetwórstwa spożywczego. Normy, receptury, dokumentacja techniczna i technologiczna związana z przetwórstwem spożywczym. Procedury zapewnienia jakości produkcji w zakładach przetwórstwa spożywczego. Plansze i foliogramy przedstawiające schematy technologiczne przetworów spożywczych, schematy maszyn i urządzeń, schematy linii technologicznych. Tabele parametrów operacji i procesów technologicznych. Modele maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym. Katalogi maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym. Schematy instalacji technicznej w zakładach produkujących wyroby spożywcze, schematy i katalogi urządzeń energetycznych, do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza. Dokumentacja techniczna i technologiczna. Filmy dydaktyczne z zakresu przetwórstwa spożywczego. Specjalistyczne programy komputerowe. Teksty przewodnie do ćwiczeń. Dokumentacja technologiczna( normy, receptury, instrukcje technologiczne itp. ). Karty oceny pracy. Zalecane metody dydaktyczne Dział ten wymaga stosowania metod aktywizujących, ponieważ uczeń ma nabyć umiejętności, pozwalające mu samodzielnie zaplanować i prowadzić produkcję wybranych wyrobów spożywczych. Zaleca się szczególnie dyskusję, burzę mózgów, metodę projektów, ćwiczenia, pokaz, prezentację, rzadziej pogadankę, wykład, Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, posługiwanie się terminologią zawodową, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: jakość wykonanej pracy, organizację pracy, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Technologie produkcji wyrobów spożywczych”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: określanie zmian biochemicznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych zachodzących w półproduktach i wyrobach gotowych podczas produkcji i przechowywania żywności, zapobieganie niekorzystnym zmianom podczas przetwarzania żywności, rozróżnianie technologii produkcji w różnych kierunkach przetwórstwa spożywczego, rozróżnianie aktów prawnych obowiązujących w produkcji żywności. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym 3.1.Podejmowanie działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym 3.2.Funkcjonowanie zakładu przetwórstwa spożywczego 3.1. Podejmowanie działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna PDG(1)1. wyjaśnić podstawowe pojęcia ekonomiczne P B PDG(1)2. scharakteryzować zasady funkcjonowania gospodarki rynkowej P C PDG(1)3. scharakteryzować zachowania klientów na rynku P C PDG(1)4. wyjaśnić rolę i funkcję pieniądza P B P B P C P C P B P B P C P C P C P C PDG(2)1. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego PDG(2)2. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego PDG(2)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego PDG(2)4. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego PDG(3)1. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej PDG(3)2. dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)4. zastosować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej PDG(4)1. zróżnicować i scharakteryzować przedsiębiorstwa i instytucje występujące w przetwórstwie spożywczym Materiał kształcenia – – – – – – – – – – Podstawy działalności gospodarczej. Zasady planowania określonej działalności. Formy organizacyjnoprawne działalności przedsiębiorstwa. Formy pozyskiwania kapitału. Rejestrowanie firmy. Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności gospodarczej. Opodatkowanie działalności gospodarczej. Korespondencja niezbędna do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej. Działania marketingowe w działalności gospodarczej. Koszty i przychody działalności gospodarczej .Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w biznesie. Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i ppoż. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(4)2. wyjaśnić wzajemne powiązanie pomiędzy przedsiębiorstwami i instytucjami działającymi w branży przetwórstwa spożywczego PDG(5)1. określić działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży przetwórstwa spożywczego PDG(6)1. zaplanować wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży PDG(7)1. sporządzić algorytm postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej; PDG(7)2. wybrać właściwą do możliwości zakładu przetwórstwa spożywczego formę organizacyjno-prawną planowanej działalności PDG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności z zakresu przetwórstwa spożywczego PDG(7)4. wybrać odpowiednią do zamierzonego przedsięwzięcia formę opodatkowania działalności z zakresu przetwórstwa spożywczego PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności z zakresu przetwórstwa spożywczego zgodnie z ustalonymi zasadami; PDG(8)1. zredagować pisma i wypełnić formularze niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej PDG(8)2. dokonać analizy pism, formularzy i dokumentów niezbędnych do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej PDG(8)3.uzyskać informacje i wskazówki niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej PDG(9)1. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej PDG(10)1. określić rodzaje działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej PDG(10)2. określić znaczenie działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej PDG(10)3. zaplanować działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej PDG(10)4. zmodyfikować działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej PDG(11)1. oszacować koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej PDG(11)2. obliczyć koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej P B P B P C P C P C P C P c P C P C P C P C P C P C P C P C P C P C P C Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(11)3. podjąć działania zmierzające do optymalizacji kosztów i przychodów P D prowadzonej działalności gospodarczej Planowane zadania: 1. Opracowanie procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Zadanie powinno być wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). Po prezentacji, powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik „Krok po kroku – zakładam własną działalność gospodarczą”. 2. Opracowanie projektu własnej przetwórni spożywczej. Efektem zadania powinny być projekty opracowane przez uczniów zawierające: projekt planowanej działalności, wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni , wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnymŚrodki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Stosowanie aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda projektów, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalnościgospodarczej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, wypowiedzi ustnych, prezentacji projektu. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: wartość merytoryczna, posługiwanie się właściwą terminologią, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku prezentacji projektu także: logiczne i twórcze myślenie, trafność koncepcji projektu, oryginalność rozwiązań, stopień realizacji zamierzonych celów, stopień samodzielności. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Podejmowanie działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: charakteryzowanie zasad gospodarki rynkowej, stosowanie przepisów prawnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 31 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego przygotowanie dokumentacji niezbędnej do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej, planowanie działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 3.2.Funkcjonowanie zakładu przetwórstwa spożywczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi PDG(5)2.dokonać analizy funkcjonowania zakładów przetwórstwa spożywczego na rynku; PDG(5)3. określić czynniki kształtujące wielkość sprzedaży w zakładzie przetwórstwa spożywczego ; PDG(5)4. ustalić czynniki wpływające na popyt na wyroby spożywcze PDG(5)5.porównać działania prowadzone przez zakłady konkurencyjne; PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia zakładu przetwórstwa spożywczego w surowce, dodatki do żywności oraz materiały pomocnicze i półprodukty niezbędne do produkcji PDG(6)3. określić możliwości współpracy z innymi zakładami przetwórstwa spożywczego PDG(7)6. określić formę organizacyjno-prawną zakładu przetwórstwa spożywczego PDG(8)4. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(8)5. wysłać i przyjąć korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej w różnej formie; PDG(9)2. rozróżnić urządzenia biurowe PDG(9)3. posługiwać się urządzeniami biurowymi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P C P B P C P C P C P C P B P C P C P B P C Materiał kształcenia – – – – – – – – – – Formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa. Analiza funkcjonowania zakładu przetwórstwa spożywczego (zyski, koszty, straty, zasoby). Analiza preferencji konsumentów. Zasady współpracy z innymi przedsiębiorstwami; Organizowanie i rozliczanie bieżącej działalności zakładu przetwórstwa spożywczego; Dokumentacja związana z prowadzeniem działalności gospodarczej. Obsługa urządzeń biurowych. Wydajność pracy. Systemy wynagrodzeń pracowników. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 32 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PGD(9)4. zastosować zasady bhp podczas prac biurowych; PDG(10)5. opracować kwestionariusz badający preferencje konsumentów w odniesieniu do rodzaju i jakości wyrobów zakładu przetwórstwa spożywczego PDG(10)6. przeprowadzić badanie ankietowe w zakresie preferencji konsumentów w odniesieniu do rodzaju i jakości wyrobów zakładu przetwórstwa spożywczego PDG(10)7.dokonać analizy potrzeb klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych; PDG(11)4. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy zakładu gastronomicznego; PDG(11)5. wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności; KPS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej P C P C P C P D P B P D KPS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej KPS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KPS(2)2. zastosować oryginalne i nowatorskie rozwiązania problemów KPS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres KPS(5)2. zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem KPS(9)1. zachowywać się asertywnie KPS(9)2. zaproponować konstruktywne rozwiązania KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu Planowane zadania: Badanie preferencji konsumentów i opracowanie działań marketingowych. Na podstawie instrukcji nauczyciela oraz przykładowych ankiet uczniowie opracowują krótką ankietę na temat preferencji konsumenckich. Wykorzystując komputer z pakietem biurowym przygotowują ankietę do wydruku. Następnie przeprowadzają badania na wybranej grupie konsumentów. Zebrane wyniki ankiet wykorzystują do ustalenia jakie są preferencje konsumentów w odniesieniu do asortymentu i jakości produkowanych przez zakład wyrobów gotowych oraz w jaki sposób działalność zakładu przetwórstwa spożywczego można dostosować do tych preferencji. Zadanie ma charakter projektu. Projekt powinien być wykonany w małych grupach uczniów. Wyniki projektu powinny prowadzić do wniosku w jaki sposób wykorzystać narzędzia badawcze, aby zwiększyć szanse powodzenia własnej firmy. Następnie uczniowie proponują działania marketingowe w celu promocji zastosowanych (nowych) rozwiązań w firmie, zgodnych z oczekiwaniami konsumentów. Wyniki projektów wymagają prezentacji na forum klasy i wspólnej analizy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni , wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 33 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym i urządzeniami biurowymi.Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale „ Funkcjonowanie zakładu przetwórstwa spożywczego” szczególnie zaleca się stosować metodę projektów, która sprzyja rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Wskazane jest także wprowadzanie metod problemowych, które kształtują umiejętność podejmowania decyzji i pokonywania trudności co jest niezwykle istotne w przypadku prowadzenia własnej działalności. Metoda ta umożliwia także osiąganie efektów z grupy kompetencji personalnych i społecznych zwłaszcza przewidywania skutków swoich działań. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, wypowiedzi ustnych, prezentacji projektu. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: wartość merytoryczna, posługiwanie się właściwą terminologią, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku prezentacji projektu także: logiczne i twórcze myślenie, trafność koncepcji projektu, oryginalność rozwiązań, stopień realizacji zamierzonych celów, stopień samodzielności. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Funkcjonowanie zakładu przetwórstwa spożywczego”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: analizowanie funkcjonowania zakładów przetwórstwa spożywczego na rynku, ustalanie czynników wpływających na popyt na wyroby spożywcze, organizowanie wspólnych przedsięwzięć z z różnymi przedsiębiorstwami z branży spożywczej, prowadzenie korespondencji związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej, obsługiwanie urządzeń biurowych i stosowanie programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 4. Język obcy w przetwórstwie spożywczym 4.1. Słownictwo i terminologia w przetwórstwie spożywczym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 34 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 4.2. Porozumiewanie się w zakładzie przetwórstwa spożywczego oraz na rynku pracy 4.1. Słownictwo i terminologia w przetwórstwie spożywczym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna – JOZ(1)1. zastosować słownictwo definiujące podstawowe pojęcia związane z przetwórstwem spożywczym JOZ(1)2. nazwać wykonywane czynności zawodowe w języku obcym JOZ(1)3. posługiwać się obcojęzycznymi nazwami maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym JOZ(1)4. posługiwać się obcojęzyczną terminologią ogólnotechniczną oraz związaną z przetwórstwem spożywczym JOZ(1)5. skorzystać ze słowników specjalistycznych obcojęzycznych, JOZ(2)1. określić główną myśl wysłuchanego tekstu, nawet w części niezrozumiałego JOZ(3)1. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne krótkie teksty pisemne (np. instrukcje obsługi urządzeń w przetwórstwie spożywczym) JOZ(3)2. określić główną myśl przeczytanego tekstu bez użycia słownika JOZ(3)3. wyciągnąć wnioski z przeczytanego tekstu JOZ(3)4. określić funkcję czytanego tekstu JOZ(3)5. zrozumieć fragmenty czytanego tekstu na podstawie kontekstu JOZ(4)1. napisać prosty tekst zawodowy JOZ(5)1. skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu, selekcjonowaniu i przetwarzaniu informacji zawodowych JOZ(5)2. s korzystać z obcojęzycznej prasy i literatury zawodowej JOZ(5)3. skorzystać z obcojęzycznych katalogów, poradników, norm, dokumentacji technicznej dotyczącej przetwórstwa spożywczego Materiał kształcenia P C P C P C P C P C P C P C P P P P P C C C C C P C P P C C – Zakres materiału gramatycznego Program nauczania języka obcego zawodowego stanowi kontynuację języka obcego ogólnego, dlatego też zaleca się, aby uczniowie przystępujący do nauki tego przedmiotu posiadali znajomość języka obcego przynajmniej na poziomie podstawowym. Zakres materiału leksykalnego 1.Terminologia ogólnotechniczna - maszyny i urządzenia techniczne - stanowiska i miejsca pracy - określanie miary, wagi i ilości - czynności techniczne ogólne - wielkości fizyczne i parametry 2.Terminologia zawodowa - podstawy przetwórstwa spożywczego(definicje, rozwój, cele) - maszyny, urządzenia (nazwy, zastosowanie) - elementy aparatury kontrolno-pomiarowej - czynności zawodowe 3. BHP w miejscu pracy - zagrożenia i wypadki w miejscu pracy - odzież i sprzęt ochronny - przepisy BHP - pierwsza pomoc 4. Dokumentacja zawodowa, normy - tłumaczenie tekstów z języka obcego na język polski(i odwrotnie) - instrukcje obsługi, receptury 5. Literatura zawodowa - czasopisma Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - katalogi, normy - poradniki - zasoby Internetu Planowane zadania: Przetłumacz obcojęzyczną instrukcję wybranego urządzenia i na tej podstawie wyjaśnij przeznaczenie urządzenia oraz zasady bezpiecznego posługiwania się nim podczas pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Laboratorium językowe, ze stanowiskami do nauczania języków obcych. Stanowiska komputerowe (po jednym dla każdego ucznia), drukarka . Oprogramowanie komputerowe. sprzęt audiowizualny (odtwarzacz CD, telewizor, odtwarzacz DVD lub magnetowid).Pracownia technologiczna. Środki dydaktyczne -podręczniki, zeszyt, tablica; - słownikidwujęzyczne ; - słowniki techniczne jedno- i dwujęzyczne; - czasopisma w językuobcym o tematyce zawodowej; - poradniki i instrukcje obsługi w języku obcym o tematyce zawodowej; - schematy i rysunki techniczne; - materiały pochodzące z Internetu; Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie założonych celów nauczania w dużej mierze zależeć będzie od właściwego doboru metod i technik nauczania. W programie proponuje się indukcyjną metodę nauczania gramatyki, w której uczniowie samodzielnie odkrywają pojawiające się w języku reguły gramatyczne. Dzięki temu, gramatyka staje się przydatnym narzędziem w osiąganiu zamierzonych celów. W przypadku doskonalenia znajomości terminologii zawodowej, nauczanie może być prowadzone przy użyciu metody gramatyczno-tłumaczeniowej. Dopuszcza ona stosowanie języka ojczystego uczniów w trakcie nauczania, a słownictwo jest wprowadzane w formie pojedynczych słów i wyrażeń. Zalecanymi metodami są aktywizujące metody kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej, aby osiągnąć założone cele kształcenia. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Praca w grupach liczących nie więcej niż 15 osób (jednolita i zróżnicowana): zajęcia szkolne (nauka w klasie podczas lekcji, praca w laboratorium, warsztacie szkolnym, pracowniach itp.), zajęcia pozaszkolne (praca domowa, wycieczka, zajęcia w zakładach produkcyjnych itp.) Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie wypowiedzi ustnych i prac pisemnych uczniów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego polegającego na napisaniu tekstu użytkowego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 36 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - stopień samodzielności. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Podejmowanie działalności gospodarczej w przetwórstwie spożywczym”. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 4.2. Porozumiewanie się w zakładzie przetwórstwa spożywczego oraz na rynku pracy Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi JOZ(1)6. zastosować słownictwo związane z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej JOZ(2)1. określić główną myśl wysłuchanego tekstu, nawet w części niezrozumiałego JOZ(2)2. wyselekcjonować istotne informacje z wysłuchanego tekstu JOZ(3)1. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne krótkie teksty pisemne JOZ(3)2. określić główną myśl przeczytanego tekstu bez użycia słownika JOZ(3)3. wyciągnąć wnioski z przeczytanego tekstu JOZ(3)4. określić funkcję czytanego tekstu JOZ(3)5. zrozumieć fragmenty czytanego tekstu na podstawie kontekstu JOZ(3)6. przeanalizować oferty dotyczące poszukiwania pracy JOZ(4)1. napisać prosty tekst zawodowy JOZ(4)2. wypełnić różnego typu formularze JOZ(4)3. napisać podanie o pracę, CV, list motywacyjny JOZ(4)4. napisać krótki tekst użytkowy (ogłoszenie, notatkę, e-mail) JOZ(4)5. sformułować krótką wypowiedź na tematy zawodowe JOZ(4)6. wyrazić i uzasadnić opinie na temat zawodowy JOZ(4)7. prowadzić rozmowy telefoniczne na temat zawodowy Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P C P C P P P P P P P P P P P P P P C C C C C C C C C C C C C C Materiał kształcenia Funkcje komunikacyjne i sytuacje językowe - opisywanie czynności zawodowych - opisywanie surowców, materiałów pomocniczych, dodatków, wyrobów gotowych - opisywanie funkcji maszyn i urządzeń - opisywanie właściwości technicznych przedmiotów - opisywanie ilustracji, rysunków - opisywanie miejsc i stanowisk pracy - nawiązywanie kontaktów towarzyskich - stosowanie form grzecznościowych - prowadzenie rozmowy - prowadzenie rozmowy telefonicznej - udzielanie informacji i wskazówek - uzyskiwanie informacji i wskazówek - opowiadanie biografii - udzielanie rad - reklamowanie usług i urządzeń Zakres materiału leksykalnego 1. Literatura zawodowa - czasopisma Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 37 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego JOZ(4)8. uzyskać informacje i wskazówki niezbędne do wykonywania czynności - katalogi, normy P C zawodowych - poradniki - zasoby Internetu JOZ(4)9. udzielić informacji i wskazówek niezbędnych do wykonywania czynności P C 2. Działalność gospodarcza i rynek pracy zawodowych - list motywacyjny JOZ(4)10. przeanalizować i interpretować umowy o pracę P C - życiorys (CV) JOZ(4)11. poprowadzić podstawową korespondencję biznesową (e-mail, list z P C - dokumenty Europass (CV, paszport językowy, suplement do reklamacją, list z prośbą o informację) dyplomu, mobilność) JOZ(4)12. poprowadzić konwersacje zawodowe P C - umowy o pracę JOZ(5)1. skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu, P C selekcjonowaniu i przetwarzaniu informacji zawodowych JOZ(5)2. skorzystać z obcojęzycznej prasy i literatury zawodowej P C JOZ(5)3. skorzystać z obcojęzycznych katalogów, poradników, norm, P C dokumentacji technicznej dotyczącej przetwórstwa spożywczego Planowane zadania: 1. Wypełnij formularz osobowy. 2.Zredaguj krótki tekst użytkowy (np. e-mail, instrukcję obsługi) 3.Napisz dłuższy tekst użytkowy (CV, list motywacyjny). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Laboratorium językowe, ze stanowiskami do nauczania języków obcych. Stanowiska komputerowe (po jednym dla każdego ucznia, drukarka . Oprogramowanie komputerowe. Sprzęt audiowizualny (odtwarzacz CD, telewizor, odtwarzacz DVD lub magnetowid). Środki dydaktyczne – podręczniki, zeszyt, tablica; – słownikidwujęzyczne ; – słowniki techniczne jedno- i dwujęzyczne; – czasopisma w języku obcym o tematyce zawodowej; – poradniki i instrukcje obsługi w języku obcym o tematyce zawodowej; – schematy i rysunki techniczne; – materiały pochodzące z Internetu; Zalecane metody dydaktyczne Osiągnięcie założonych celów nauczania w dużej mierze zależeć będzie od właściwego doboru metod i technik nauczania. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie określa, że w wyniku procesu nauczania uczniowie powinni posługiwać się językiem obcym w takim stopniu, aby możliwa była komunikacja (ustna i pisemna) w zakresie realizacji różnych zadań zawodowych, najlepszą metodą jest metoda, a właściwie podejście komunikacyjne. Podejście to zakłada, że język obcy nie jest celem, a jedynie narzędziem umożliwiającym osiągnięcie celu, jakim jest kompetencja komunikacyjna. Stuprocentowa poprawność gramatyczna nie jest wymagana, liczy się jasny, zrozumiały komunikat. Podejście komunikacyjne wyróżnia się dużą ilością sytuacji zbliżonych do tych w życiu codziennym, w których należy posługiwać się językiem obcym, jak również pozwala nauczycielowi na dobór środków i technik nauczania do możliwości intelektualnych i językowych uczniów, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 38 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego a także ich preferencji i zainteresowań. Gramatyka nie jest nauczana w formie reguł i definicji, lecz w kontekście przedstawianego materiału. W programie proponuje się indukcyjną metodę nauczania gramatyki, w której uczniowie samodzielnie odkrywają pojawiające się w języku reguły gramatyczne. Dzięki temu, gramatyka staje się przydatnym narzędziem w osiąganiu zamierzonych celów. Ponadto, proponuje się wykorzystanie szeregu innych metod aktywizujących, takich jak burza mózgów, inscenizacja, symulacja, odgrywanie ról, metoda gier dydaktycznych czy metoda projektów. Cele ogólne niniejszego programu zakładają ukształtowanie w uczniach umiejętności samodzielnej pracy jak również kształtowanie postaw przydatnych w przyszłym życiu zawodowym. Formy organizacyjne Praca w grupach liczących nie więcej niż 15 osób (jednolita i zróżnicowana): – zajęcia szkolne (nauka w klasie podczas lekcji, praca w laboratorium, warsztacie szkolnym, pracowniach itp.), – zajęcia pozaszkolne (praca domowa, wycieczka, zajęcia w zakładach produkcyjnych itp.) Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie wypowiedzi ustnych i prac pisemnych uczniów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego polegającego na napisaniu tekstu użytkowego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: – wartość merytoryczna, – posługiwanie się terminologią zawodową, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: – jakość wykonanej pracy, – stopień samodzielności. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Porozumiewanie się w zakładzie przetwórstwa spożywczego oraz na rynku pracy”. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 39 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 5. Technologie przetwórstwa mleczarskiego 5.1. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze 5.2. Procesy produkcji wyrobów spożywczych 5.3. Operacje i procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym 5.4. Systemy zapewnienia jakości w produkcji żywności 5.5. Produkcja wyrobów mleczarskich 5.1. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programo wych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna PKZ(T.i)(1)1. określić źródła żywności P C PKZ(T.i)(1)2. wyjaśnić pojęcia: surowce, dodatki do żywności, materiały pomocnicze P B PKZ(T.i)(1)3. rozróżnić podstawowe grupy surowców P B P C P C PKZ(T.i)(1)4. scharakteryzować grupy surowców stosowanych w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(1)5. określić przydatność surowców do produkcji wyrobów spożywczych Materiał kształcenia – – – – – Źródła żywności. Klasyfikacja surowców stosowanych w produkcji żywności. Charakterystyka dodatków do żywności. Materiały pomocnicze. Regulacje prawne dotyczące stosowania dodatków do żywności i materiałów pomocniczych. PKZ(T.i)(1)6. rozróżnić dodatki do żywności ze względu na ich rolę w przetwórstwie P B spożywczym PKZ(T.i)(1)7. wskazać zastosowanie dodatków do żywności zgodnie z przepisami prawa P C dotyczącymi produkcji żywności PKZ(T.i)(1)8. określić rodzaje materiałów pomocniczych stosowanych w przetwórstwie P C spożywczym Planowane zadanie: Rozróżnianie surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych Przeanalizuj dokumentację technologiczną dotyczącą produkcji wskazanego przez nauczyciela wyrobu spożywczego. Wskaż surowce, dodatki do żywności, materiały pomocnicze. W przypadku surowców i dodatków do żywności – przyporządkuj je do odpowiedniej grupy i krótko scharakteryzuj. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni technologicznej wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym . Środki dydaktyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Próbki surowców, dodatków do żywności, materiałów pomocniczych, literatura fachowa, filmy dydaktyczne, prezentacje multimedialne dotyczące podziału i charakterystyki surowców, dodatków i materiałów pomocniczych, receptury na wybrane wyroby spożywcze, instrukcje technologiczne dotyczące wybranych wyrobów spożywczych. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się prowadzenie zajęć metodami pobudzającymi aktywność uczniów. Jedną z nich może być metoda tekstu przewodniego. W przypadku rozróżniania surowców, dodatków i materiałów pomocniczych oraz ich charakteryzowania bardzo ważne jest, aby uczniowie dokonywali tego w sposób praktyczny – metodą ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - rozróżnianie i charakteryzowanie surowców stosowanych w przetwórstwie żywności, - rozróżnianie i określanie znaczenia dodatków do żywności, - rozróżnianie materiałów pomocniczych w przetwórstwie spożywczym. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 41 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 5.2. Procesy produkcji wyrobów spożywczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P B P B – – – P B – P C P B – – – P C P B – – – P C – P B P C P C P C P C P C PKZ(T.i)(4)1. rozróżnić kierunki przetwórstwa spożywczego PKZ(T.i)(4)2. wskazać podstawowe surowce i wyroby gotowe w wybranych technologiach przetwórstwa surowców roślinnych i zwierzęcych PKZ(T.i)(4)3. wskazać elementy procesu technologicznego produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(4)4. wyjaśnić wpływ procesów technologicznych na trwałość, cechy organoleptyczne i wartość odżywczą wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(4)5. wskazać czynności wspomagające procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(4)6. scharakteryzować czynności wspomagające procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(3)1. wskazać zasadnicze elementy budowy maszyn i urządzeń do pakowania i konfekcjonowania żywności PKZ(T.i)(3)2. objaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do pakowania i konfekcjonowania żywności PKZ(T.i)(3)3. wskazać zasadnicze elementy budowy maszyn do mycia i dezynfekcji opakowań PKZ(T.i)(3)4. wyjaśnić zasadę działania maszyn do mycia i dezynfekcji opakowań PKZ(T.i)(3)5. scharakteryzować systemy mycia i dezynfekcji linii produkcyjnych oraz pomieszczeń PKZ(T.i)(3)6. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza stosowane w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(3)7. scharakteryzować urządzenia energetyczne wykorzystywane w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.i)(6)1. wykorzystać zasoby sieci internetowej do wyszukiwania informacji dotyczących maszyn I urządzen stosowanych w przetwórstwie spożywczym Materiał kształcenia – Kierunki i zadania przetwórstwa spożywczego. Struktura procesu produkcyjnego. Cechy organoleptyczne i wartość odżywcza wyrobów spożywczych. Operacje i czynności wspomagające procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych. Urządzenia do pakowania i konfekcjonowania żywności. Urządzenia do mycia dezynfekcji opakowań. Systemy mycia i dezynfekcji maszyn, urządzeń i pomieszczeń produkcyjnych. Oczyszczanie wody. Oczyszczanie ścieków i powietrza. Urządzenia energetyczne wykorzystywane w zakładach przetwórstwa spożywczego. Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem operacji i czynności pomocniczych w procesie produkcji żywności. Zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas wykonywania operacji i czynności pomocniczych w procesie produkcji żywności Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 42 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5).1. zidentyfikowac zagrożenia wystepujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)2. rozróżnić typowe choroby zawodowe związane z wykonywaniem zadań zawodowych BHP (5)3. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego P B P C P C P B P B Planowane zadanie: Przeprowadź analizę wymagań dla wody stosowanej w przetwórstwie spożywczym. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjn Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni technologicznej wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym .Środki dydaktyczne Przepisy dotyczące wymagań dla wody stosowanej w przetwórstwie spożywczym, schematy maszyn i urządzen do uzdatniania wody, mycia i dezynfekcji, pakowania i konfekcjonowania żywności. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się prowadzenie zajęć metodami pobudzającymi aktywność uczniów. Jedną z nich może być metoda tekstu przewodniego czy metoda ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: – wartość merytoryczna, – posługiwanie się terminologią zawodową, – poprawność wnioskowania, – umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: – jakość wykonanej pracy, – organizację pracy, – stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Procesy produkcji wyrobów spożywczych”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: – rozróżnianie elementów procesu technologicznego, – wskazywanie czynności wspomagających procesy technologiczne, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 43 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego – charakteryzowanie sposobów utrzymania higieny produkcji. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 5.3 Operacje i procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P B P B P C P C P B PKZ(T.i)(2)1.sklasyfikować operacje i procesy jednostkowe stosowane w przetwórstwie żywności PKZ(T.i)(2)2.wskazać cel prowadzenia operacji i procesów w produkcji żywności PKZ(T.i)(2)3 scharakteryzować operacje I procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(2)4. scharakteryzować metody utrwalania żywności PKZ(T.i)(2)5. wskazać zmiany zachodzące w żywności podczas prowadzenia operacji i procesów technologicznych PKZ(T.i)(3)8. wskazać zasadnicze elementy maszyn i urządzeń stosowanych w operacjach i procesach w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(3)9. objaśnić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń stosowanych w operacjach i procesach w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(3)10. wskazać zasadnicze elementy budowy urządzeń do utrwalania żywności PKZ(T.i)(3)11. objaśnić zasadę działania urządzeń do utrwalania żywności PKZ(T.i)(3)12 rozpoznać maszyny i urządzenia stosowane do przeprowadzania operacji i procesów technologicznych w zakładach przetwórstwa spożywczego Materiał kształcenia – – – – – P B P C – – – – – P C – P C P B – – – – PKZ(T.i)(6)2 wykorzystać zasoby sieci internetowej do wyszukiwania informacji P C Klasyfikacja operacji i procesów jednostkowych stosowanych w przetwórstwie żywności. Operacje związane z obróbką wstępną surowców spożywczych. Maszyny i urządzenia stosowane do obróbki wstępnej surowców spożywczych. Operacje mechaniczne stosowane w przetwórstwie żywności. Maszyny i urządzenia stosowane do przeprowadzania operacji mechanicznych. Operacje termiczne stosowane w przetwórstwie żywności. Maszyny i urządzenia stosowane w operacjach termicznych. Operacje dyfuzyjne stosowane w przetwórstwie spożywczym. Urządzenia do przeprowadzania operacji dyfuzyjnych. Procesy fizykochemiczne stosowane w przetwórstwie spożywczym. Urządzenia stosowane do przeprowadzania procesów fizykochemicznych. Procesy chemiczne w przetwórstwie spożywczym. Urządzenia stosowane do przeprowadzania procesów chemicznych. Procesy biotechnologiczne w przetwórstwie żywności. Aparaty i urządzenia stosowane do procesów biotechnologicznych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 44 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego dotyczących operacji i procesów stosowanych w przetwórstwie spożywczym BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych; BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika w zakładach przetwórstwa spożywczego P B – – – – P C – Klasyfikacja metod utrwalania żywności. Charakterystyka metod utrwalania żywności. Urządzenia stosowane do utrwalania żywności. Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z prowadzeniem operacji, procesów technologicznych oraz utrwalaniem żywności. Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z obsługą maszyn i urządzeń w przetwórstwie spożywczym. Zagrożenia dla środowiska i mienia związane z prowadzeniem operacji, procesów technologicznych oraz utrwalaniem żywności. Planowane zadanie: Analizowanie warunków prowadzenia procesów technologicznych w przetwórstwie mleczarskim Porównaj warunki prowadzenia termizacji, pasteryzacji i sterylizacji mleka. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni technologicznej, wyposażonej w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym .Środki dydaktyczne Zasoby Internetu, schematy technologiczne, filmy dydaktyczne, podręczniki. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się prowadzenie zajęć metodami pobudzającymi aktywność uczniów. Jedną z nich może być metoda tekstu przewodniego czy burza mózgów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, prezentacji projektów. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: wartość merytoryczna,posługiwanie się terminologią zawodową, poprawność wnioskowania, umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: jakość wykonanej pracy, organizację pracy, stopień samodzielności, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Operacje i procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: rozróżnianie i charakteryzowanie operacji stosowanych w obróbce wstępnej surowców, rozróżnianie operacji mechanicznych, dyfuzyjnych i termicznych stosowanych w przetwórstwie spożywczym, rozróżnianie i charakteryzowanie procesów fizykochemicznych, chemicznych i biotechnologicznych stosowanych przetwórstwie żywności, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 45 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego rozróżnianie i objaśnianie zasady działania maszyn i urządzeń do prowadzenia operacji i procesów w przetwórstwie żywności. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 5.4. Systemy zapewnienia jakości w produkcji żywności Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi PKZ (T.i)(5)1. zidentyfikować źródła zanieczyszczeń żywności Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P B Materiał kształcenia – – Zanieczyszczenia i skażenia żywności. Organizacja kontroli jakości w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Systemy zapewnienia jakości w przetwórstwie spożywczym: GMP, GHP, ISO, TQM. System zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywnościHACCP. PKZ(T.i)(5)2. wymienić systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa P A zdrowotnego żywności – PKZ (T.i)(5)3. wyjaśnić pojęcia: Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP), Dobra Praktyka Higieniczna (GHP), HACCP, punkt kontrolny (CP), krytyczny punkt P C – kontrolny (CCP), normy ISO PKZ (T.i)(5)4. scharakteryzować zasady Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP), P C Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), HACCP PKZ (T.i)(5)5. dokonać analizy zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo P D wyrobów gotowych PKZ(T.i)(5)6. wskazać krytyczne punkty kontroli jakości w procesie produkcji P C żywności Planowane zadanie: Planowanie systemu zapewnienia jakości wyrobów mleczarskich Przeanalizuj schemat technologiczny jogurtu. Wskaż punkty, w których należy kontrolować proces produkcji, aby otrzymać produkt o odpowiedniej jakości. Przeanalizuj znaczenie tych punktów dla jakości gotowego wyrobu i zaznacz CP i CCP. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w zakładzie produkcyjnym lub pracowni technologicznej wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym .Środki dydaktyczne Przykładowe: normy dotyczące produkcji żywności, normy ISO, księgi jakości, opisy systemu HACCP, Filmy dydaktyczne przedstawiające proces technologiczny przykładowego wyrobu spożywczego, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 46 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Przykładowe schematy technologiczne, Czasopisma branżowe. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinny być metody aktywizujące ucznia, np. metoda przypadków, tekstu przewodniego. Metody te pomogą uczniom w samodzielnym analizowaniu sytuacji zawodowych i rozwiązaniu postawionego przed nimi problemu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, wypowiedzi ustnych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: – wartość merytoryczna, – posługiwanie się terminologią zawodową, – poprawność wnioskowania, – umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: – jakość wykonanej pracy, – organizację pracy, – stopień samodzielności, – przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Systemy zapewnienia jakości w produkcji żywności”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: – rozróżnianie i wyjaśnianie pojęć: Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP), Dobra Praktyka Higieniczna (GHP), HACCP, punkt kontrolny (CP), krytyczny punkt kontrolny (CCP), normy ISO, – wskazywanie zagrożeń dla bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, – analizowanie zagrożeń i wskazywanie punktów kontrolnych i krytycznych punktów kontrolnych Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 47 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 5.5. Produkcja wyrobów mleczarskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna T.17.1(1)1. określić kierunki przerobu mleka, P B T.17.1(1)2. wyjaśnić wpływ składników mleka na jego przydatność technologiczną P C P B T.17.1(1)3. wskazać substancje dozwolone stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(1)4. dobrać surowce, dodatki i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów mleczarskich, T.17.1(1)5. obliczyć ilości surowców, dodatków i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich, T.17.1(2)1. określić znaczenie normalizacji składników mleka w produkcji mleczarskiej, T.17.1(2)2. obliczyć ilości składników do normalizacji wyrobów mleczarskich na podstawie dokumentacji technologicznej, T.17.1(2)3. dobrać parametry stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich na podstawie dokumentacji technologicznej T.17.1(3)1. sklasyfikować operacje i procesy stosowane w procesie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)2. wyjaśnić przebieg operacji i procesów stosowanych w procesie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)3. dobrać operacje mechaniczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)4. dobrać operacje i procesy termiczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)5. dobrać procesy biochemiczne stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)2. dobrać maszyny i urządzenia do operacji mechanicznych stosowanych w przetwórstwie mleczarskim P B P C P B P C P C P B P B P C P C P C P B P C Materiał kształcenia – – – – – – – – – – – – – – – – – – Kierunki przerobu mleka. Składniki mleka surowego. Dodatki do żywności stosowane w przetwórstwie mleczarskim. Materiały opakowaniowe stosowane w przetwórstwie mleczarskim. Środki do utrzymania higieny w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego. Operacje mechaniczne w przetwórstwie mleczarskim: filtrowanie, wirowanie, homogenizacja, maszyny i urządzenia do prowadzenia operacji mechanicznych. Operacje termiczne w przetwórstwie mleczarskim: chłodzenie, zamrażanie, termizacja, pasteryzacja, sterylizacja, urządzenia do prowadzenia operacji termicznych. Procesy biochemiczne w przetwórstwie mleczarskim: wykorzystanie bakterii, drożdży i pleśni, urządzenia do prowadzenia procesów biochemicznych. Normalizacja składników mleka. Produkcja mleka spożywczego i śmietanki. Produkcja napojów mlecznych fermentowanych. Produkcja masła. Produkcja lodów. Produkcja serów. Produkcja mleka zagęszczonego i mleka w proszku. Systemy zarządzania jakością w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego. Zagospodarowanie produktów ubocznych przetwórstwa mleczarskiego. Wpływ działalności zakładu przetwórstwa mleczarskiego na środowisko naturalne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 48 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.1(5)3. dobrać maszyny i urządzenia do obróbki termicznej w procesie P C produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(5)4. dobrać środki transportu wewnętrznego stosowane w procesie P C produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(9)1. wskazać produkty uboczne oraz odpady produkcyjne uzyskiwane w P B przetwórstwie mleczarskim T.17.1(9)2. określić przydatność produktów ubocznych oraz odpadów P C produkcyjnych T.17.1(9)3. przewidzieć wpływ produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych P D na środowisko naturalne T.17.1(9)4. wskazać sposoby zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów P C produkcyjnych PKZ(T.i.)5.7. rozpoznać stosowane systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa P C zdrowotnego żywności w produkcji poszczególnych wyrobów spożywczych PKZ(T.i)5.8. wyznaczyć krytyczne punkty kontroli na podstawie dokumentacji P C HACCP w produkcji poszczególnych wyrobów spożywczych Planowane zadanie: Zaplanuj proces produkcji mleka spożywczego pasteryzowanego. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w zakładzie produkcyjnym lub pracowni technologicznej wyposażonej w stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym.Środki dydaktyczne: Przykładowa dokumentacja technologiczna, przykładowe schematy produkcji wyrobów mleczarskich, filmy dydaktyczne przedstawiające proces technologiczny przykładowego wyrobu mleczarskiego, czasopisma branżowe, przykładową dokumentację HACCP. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinny być metody aktywizujące ucznia, np. metoda przypadków, tekstu przewodniego, metoda projeków. Metody te pomogą uczniom w samodzielnym analizowaniu sytuacji zawodowych i rozwiązaniu postawionego przed nimi problemu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań, wypowiedzi ustnych, prezentacji projektu. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: – wartość merytoryczna, – posługiwanie się terminologią zawodową, – poprawność wnioskowania, – umiejętność rozwiązywania problemów, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 49 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego a w przypadku prezentacji projektu także: – logiczne i twórcze myślenie, – oryginalność rozwiązań, – stopień samodzielności. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Produkcja wyrobów mleczarskich”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: – dobieranie surowców i dodatków do produkcji wyrobów mleczarskich, – dobieranie parametrów prowadzenia procesów produkcji wyrobów mleczarskich, – dobieranie operacji i procesów stosowanych w produkcji wyrobów mleczarskich, – dobieranie maszyn i urządzeń do prowadzenia operacji i procesów stosowanych w produkcji wyrobów mleczarskich, – wskazywanie sposobu gospodarowania produktami ubocznymi i odpadami w przetwórstwie mleczarskim, – stosowanie zasad HACCP w przetwórstwie mleczarskim. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 50 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 6. Podstawy analizy żywności 6.1. Wprowadzenie do analizy żywności 6.2. Podstawy badań laboratoryjnych 6.1. Wprowadzenie do analizy żywności Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)3. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(4)4. scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(4)5. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(5)4. rozróżnić czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(5)5. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(5)6. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(6)3. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika laboratorium zakładowego BHP(6)4. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z organizacją stanowisk pracy BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy t BHP(8)3. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej obowiązujące podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(8)4. zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia P B P C – – – P C – P B – P C P B – – – P D P C P C P C P B P C – – – Zasady pracy w laboratorium zakładowym. Organizacji stanowiska pracy. Zagrożenia dla życia i zdrowia, mienia i środowiska naturalnego związane z działalnością laboratorium. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas pracy w laboratorium Zasady ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związane z pracą w laboratorium. Karty charakterystyk substancji chemicznych. Sprzęt i aparatura laboratoryjna. Zestawy sprzętu do badań laboratoryjnych. Zasady posługiwania się sprzętem laboratoryjnym. Odczynniki chemiczne. Stężenia roztworów. Mianowanie roztworów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 51 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(9)3. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(9) 4. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas prac w laboratorium zakładowym BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia P C P B P C BHP(10)3. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika laboratorium T.17.2(5)1. rozpoznać sprzęt laboratoryjny P C P B T.17.2(5)2. określić zastosowanie sprzętu laboratoryjnego P C T.17.2(5)3. sklasyfikować odczynniki chemiczne w laboratorium zakładu przetwórstwa mleczarskiego T.17.2(5)4. wyjaśnić zasady posługiwania się sprzętem laboratoryjnym stosowanym do badania jakości żywności T.17.2(5)5.rozróżnić zestawy sprzętu do wykonywania określonych czynności i oznaczeń laboratoryjnych T.17.2(6)1. wykonać obliczenia związane ze sporządzaniem roztworów o określonym stężeniu T.17.2(6)2. wyjaśnić zasady sporządzania roztworów o określonych stężeniach P C P C P B P C P C T.17.2(6)3. wyjaśnić sposób mianowania roztworów przeznaczonych do analiz P C T.17.2(6)4. określić zasady przechowywania odczynników chemicznych w laboratorium analizy żywności P C Planowane zadanie: Przygotowanie roztworów o określonym stężeniu 3 3 Zaplanuj kolejne czynności i wykonaj niezbędne obliczenia w celu przygotowania 200cm roztworu NaOH o stężeniu 0,1 mol/dm . Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Pracownia, w której prowadzone będą zajęcia powinna być wyposażona w instalację wodno – kanalizacyjną, stoły laboratoryjne, dygestorium, środki ochrony indywidualnej, sprzęt laboratoryjny, odczynniki. Środki dydaktyczne Środki ochrony indywidualnej, drobny sprzęt laboratoryjny, akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, kalkulatory, układ okresowy pierwiastków lub tablice chemiczne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 52 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zalecane metody dydaktyczne W dziale programowym „Wprowadzenie do analizy żywności” powinny być kształtowane umiejętności, które będą stanowić podbudowę do kształtowania umiejętności ujętych w przedmiocie „Pracownia analizy żywności”. Dlatego też bardzo ważna jest korelacja między tymi przedmiotami. Jako dominującą metodę wskazuje się metodę tekstu przewodniego. Kolejne fazy realizacji tekstu przewodniego naprowadzają ucznia na prawidłowy tok rozumowania i pomagają w samodzielnym osiąganiu efektów (wykonaniu zadań) Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej ( grupy 2-3 osobowe) lub indywidualnej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Wprowadzenie do analizy żywności”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - stosowanie zasad postępowania z odczynnikami chemicznymi - rozróżnianie sprzętu laboratoryjnego, - obliczenia związane ze sporządzaniem roztworów o określonym stężeniu. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 6.2. Podstawy badań laboratoryjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: T.17.2(3)1. wyjaśnić pojęcia związane z pobieraniem próbek do badań T.17.2(3)2. wyjaśnić zasady pobierania i przechowywania próbek T.17.2(3)3. rozróżnić sprzęt laboratoryjny do pobierania próbek T.17.2(4)1. wyjaśnić pojęcia związane z analizą sensoryczną i oceną Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P P P C B B B Materiał kształcenia – – – Normy czynnościowe i przedmiotowe. Przepisy sanitarno – epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych Pobieranie próbek do badań: podstawowe pojęcia, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 53 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego organoleptyczną T.17.2(4)2. określić warunki przeprowadzania analizy sensorycznej T.17.2(4)3. scharakteryzować metody analizy sensorycznej i oceny organoleptycznej żywności T.17.2(7)1. sklasyfikować badania fizykochemiczne żywności P P C C P C T.17.2(7)2. scharakteryzować zasady analizy wagowej, objętościowej i instrumentalnej T.17.2(7)3. wyjaśnić zasady oznaczania właściwości fizycznych surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)4. wyjaśnić zasady oznaczania składników surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)5. scharakteryzować metody wykrywania zafałszowań i skażeń surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)6. wyjaśnić metody badań wody, środków dezynfekcyjnych i myjących T.17.2(8)1. porównać wyniki badań laboratoryjnych z zapisami zawartymi w dokumentacji technologicznej T.17.2(8)2. ocenić jakość wyrobów mleczarskich na podstawie wyników badań laboratoryjnych, norm i dokumentacji technologicznej P C – P C – P C P C P P C C P C T.17.2(9)1. zastosować zasady postępowania z odczynnikami chemicznymi na podstawie kart charakterystyk T.17.2(9)2. zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska podczas pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych. OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań P C P C – – – – zasady pobierania i przechowywania próbek, sprzęt do pobierania próbek. Analiza sensoryczna: podstawowe pojęcia związane z oceną organoleptyczną i analizą sensoryczną, warunki przeprowadzania analizy sensorycznej, metody oceny organoleptycznej i analizy sensorycznej. Analiza wagowa: rodzaje wag laboratoryjnych, zasady korzystania z wag laboratoryjnych. Analiza objętościowa: zasady alkacymetrii, argentometrii, kompleksometrii, jodometrii i manganometrii. Metody instrumentalne stosowane w przetwórstwie mleczarskim: densymetryczne, refraktometryczne, polarymetryczne, kolorymetryczne, potencjometryczne. Charakterystyka metod oznaczania właściwości fizykochemicznych surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich: gęstości, kwasowości, suchej masy, popiołu, białka, tłuszczu, cukrów, soli, wykrywanie zafałszowań. Metody badań wody, środków dezynfekcyjnych i myjących. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 54 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów Planowane zadania 1. Planowanie pobierania próbek do badań. Zaplanuj czynności niezbędne do pobrania próbek wskazanego surowca (dodatku do żywności, półproduktu, wyrobu gotowego) badań laboratoryjnych. 2. Planowanie badań fizykochemicznych w laboratorium zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Przeanalizuj normy przedmiotowe i czynnościowe dotyczące jakości i badań laboratoryjnych wskazanego surowca ( dodatku do żywności, półproduktu, wyrobu gotowego). Zaplanuj badania laboratoryjne niezbędne do jego oceny. Wskaż potrzebne odczynniki i sprzęt laboratoryjny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Pracownia, w której prowadzone będą zajęcia powinna być wyposażona w instalację wodno – kanalizacyjną, stoły laboratoryjne, dygestorium, środki ochrony indywidualnej, sprzęt laboratoryjny, odczynniki. Środki dydaktyczne Odczynniki chemiczne, normy przedmiotowe i przedmiotowe. Zalecane metody dydaktyczne W dziale programowym „Podstawy badań laboratoryjnych” powinny być kształtowane umiejętności, które będą stanowić podbudowę do kształtowania umiejętności ujętych w przedmiocie „Pracownia analizy żywności”. Dlatego też bardzo ważna jest korelacja między tymi przedmiotamiJako dominującą metodę wskazuje się metodę tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej (grupy 2-3 osobowe)lub indywidualnej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Podstawy badań laboratoryjnych”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - zasady postępowania podczas pobierania próbek i przygotowania ich do badań, - rozróżnianie metod badań laboratoryjnych stosowanych w przetwórstwie mleczarskim, - wyjaśnianie metod badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 55 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 7. Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 7.1. Zasady prowadzenia gospodarki magazynowej 7.2.Organizacja pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego 7.1. Zasady prowadzenia gospodarki magazynowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(4)2. ustalić sposoby zapobieganiazagrożeniom zdrowia i życia związanym z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia *pracownika zakładów przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia T.2.3(1)2. dobrać warunki magazynowania w zależności od rodzaju wyrobów gotowych T.2.3(2)6. obsługiwać aparaturę kontrolno – pomiarową stosowaną w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)8. skontrolować warunki przechowywania w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(4)5. określić odpowiednie warunki transportu dla wskazanych wyrobów gotowych T.2.3(4)6. dobrać prawidłowo warunki transportu dla wskazanych wyrobów gotowych T.2.3(5)1. zastosować zasady GMP, GHP oraz HACCP podczas magazynowania wyrobów gotowych T.2.3(5)2. zastosować zasady GMP, GHP oraz HACCP podczas przygotowania wyrobów gotowych do ekspedycji Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Dobieranie warunków przechowywania wyrobów mleczarskich Dobierz warunki przechowywania w magazynie mleczarskich wyrobów gotowych. Kategoria taksonomiczna P B P C P B P C P C P C P C P C P C P C P C Materiał kształcenia – – – – – Przestrzeganie przepisów bhp, ppoż, ochrony środowiska i systemów zapewnienia jakości zdrowotnej żywności. udzielanie pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia. Zapoznanie z typami magazynów, znajdujących sie w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Posługiwanie się przyrządami kontrolno-pomiarowym iw magazynach produktów spożywczych. Analizowanie warunków klimatycznych w magazynach. Określanie wpływu warunków magazynowania na jakość surowców, dodatków, półproduktów i wyrobów gotowych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 56 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Najlepszymi warunkami do realizacji działu „Zasady prowadzenia gospodarki magazynowej” są zajęcia prowadzone w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować urządzenia multimedialne, komputery (1 komputer na dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, wyposażone w oprogramowanie wspomagające prowadzenie dokumentację magazynową. Środki dydaktyczne Urządzenia kontrolno-pomiarowe stosowane w magazynie, filmy dydaktyczne dotyczące różnych typów magazynów, sposobów i zasad wyposażenia magazynu, urządzeń transportowych stosowanych w magazynie, organizacji pracy w magazynie, bhp w magazynie, dokumentacja magazynowa. Zalecane metody dydaktyczne Z uwagi na fakt, iż uczeń ma nabyć umiejetności praktyczne w zakresie prowadzenia gospodarki magazynowej, dominującą metodą kształcenia powinny być metody aktywizujące, m.in. metoda projektów. Zaleca się również pogadankę, instruktaż, prezentację, pokaz. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Zasady prowadzenia gospodarki magazynowej”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, - warunki magazynowania i transportu produktów spożywczych, - obsługiwanie aparatury kontrolno – pomiarowej stosowanej w magazynach zakładów przetwórstwa spożywczego - stosowanie zasad GMP, GHP oraz HACCP podczas magazynowania i ekspedycji wyrobów mleczarskich. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 7.2.Organizacja pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 57 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) BHP(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska związanych z organizacją stanowiska pracy BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(8)2. zastosować środki ochrony indywidualnej I zbiorowej podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego T.2.3(2)7. obsługiwać urządzenia magazynowe Kategoria taksonomiczna P C P C P C P C P C T.2.3(2)9. zorganizować pracę w magazynach wyrobów gotowych P C T.2.3(2)10. wypełnić dokumentację magazynową P P P C C C P C T.2.3(2)11. wykonać prace porządkowe w magazynie wyrobów gotowych T.2.3(3)3. przygotować wyroby gotowe do ekspedycji Materiał kształcenia Dobieranie odzieży ochronnej oraz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej do rodzaju wykonywanej pracy. Zapoznanie z typami magazynów, znajdujących sie w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Planowanie przechowywania żywności. Organizowanie pracy w magazynach. Wykonywanie prac porządkowych w pomieszczeniach magazynowych. Obsługiwanie i konserwacja maszyn i urządzeń magazynowych. Prowadzenie dokumentacji magazynowej. T.2.3(3)4. obsługiwać urządzenia do ekspedycji T.2.3(3)5. wykonać prace związane z załadunkiem i transportem wyrobów gotowych T.2.3(4)4. obsługiwać środki transportu wewnętrznego w magazynie P C Planowane zadania (ćwiczenia) Wykonywanie czynności magazynowania surowców i wyrobów gotowych z wykorzystaniem urządzeń magazynowych. Dobierz środki transportu wewnętrznego oraz urządzenia magazynowe niezbędne do przyjęcia i rozmieszczenia w magazynie określonej partii wyrobu spożywczego. Zaplanuj czynności związane z obsługą urządzeń magazynowych zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozmieść wyroby w magazynie wykorzystując dobrane środki transportu wewnętrznego i urządzenia magazynowe. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Najlepszymi warunkami do realizacji działu „Organizacja pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego ” są rzeczywiste warunki pracy - zajęcia prowadzone w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować urządzenia multimedialne, komputery (1 komputer na dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, wyposażone w oprogramowanie wspomagające prowadzenie dokumentację magazynową, drukarka. Środki dydaktyczne Schematy i modele środków transportu wewnętrznego, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w magazynie. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 58 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zalecane metody dydaktyczne Z uwagi na fakt, iż uczeń ma nabyć umiejetności praktyczne w zakresie organizacji pracy w magazynie, dominującą metodą kształcenia powinny być metody aktywizujące, m.in. metoda tekstu przewodniego oraz ćwiczenie praktyczne. Zaleca się również pogadankę, instruktaż, prezentację, pokaz. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Zaleca się przeprowadzenia testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego. Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Organizacja pracy w magazynie zakładu przetwórstwa spożywczego”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - planowanie pracy w magazynie, - obsługiwanie urządzeń magazynowych, - prowadzenie dokumentacji magazynowej - obsługiwanie urządzeń transportu wewnętrznego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 59 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 8. Procesy produkcji wyrobów spożywczych 8.1. BHP na stanowiskach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego 8.2. Przygotowanie surowców do produkcji 8.3. Produkcja wyrobów spożywczych 8.1. BHP na stanowisku pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)1.rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(4)2.ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanym z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowiska pracy BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(8)2.zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładów przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P B B Materiał kształcenia – – P C P C – – P C P C P B P C – Zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące na stanowiskach pracy związanych z procesem technologicznym. Zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska na stanowiskach pracy związanych z procesem technologicznym . Zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń do przygotowania i prowadzenia procesów technologicznych w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Znaczenie środków ochrony indywidualnej obowiązujące na stanowiskach pracy związanych z procesem technologicznym. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Planowane zadanie: Przygotowanie do pracy zgodnie z zasadami BHP. Opracuj instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni technologicznej (dziale produkcyjnym) dla wybranego stanowiska pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować komputery (jeden na dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, skaner,drukarka, urządzenia multimedialne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, przykładowe instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące obowiązujących przepisów ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach spożywczych. Zalecane metody dydaktyczne Jako dominującą metodę wskazuje się metodę meta planu. Uczniowie posiadają już wiadomości i umiejętności z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy zdobyte podczas kształcenia w „Techniki w przetwórstwie spożywczym” i obecnie wykorzystują je analizując warunki na poszczególnych stanowiskach pracy. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie wypowiedzi ustnych i prac pisemnych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „BHP na stanowiskach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - przewidywanie zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka związanych z wykonywaniem zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowych podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 8.2. Przygotowanie surowców do produkcji Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: T.2.1(2)2. zastosować ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2)4. określić przydatność surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie analizy Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P C C Materiał kształcenia Przydatność technologiczna surowców i dodatków do żywności. Przygotowanie surowców i dodatków do żywności do produkcji wyrobów spożywczych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 61 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego organoleptycznej Maszyny i urządzenia stosowane do przygotowania surowców i dodatków do żywności. Zasady użytkowania maszyn i urządzeń do przygotowania surowców i dodatków do żywności. Dokumentacja systemu HACCP. T.2.1(3)2. przygotować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do P C produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(4)9. dobrać maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, dodatków P C do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(4)10. obsługiwać maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, P C dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(4)11. wykonać czynności czyszczenia, mycia i konserwacji maszyn i urządzeń P C służących do przygotowania surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(5)1. dokonać zapisów dotyczących pracy maszyn i urządzeń w dokumentacji P C systemu HACCP zgodnie z procedurami Planowane zadania: 1.Ocena przydatności technologicznej surowców Przeprowadź ocenę organoleptyczną surowców do produkcji wybranego wyrobu spożywczego i oceń. Wyniki oceny porównaj z odpowiednią normą i dokumentacją technologiczną. Oceń przydatność technologiczną surowców. 2.Przygotowanie surowców do produkcji wyrobów spożywczych Przygotuj surowce do produkcji wybranego wyrobu spożywczego. Twoja praca powinna składać się z następujących etapów: 1) planowanie – a) Na podstawie dokumentacji technologicznej scharakteryzuj sposób przygotowania surowców do produkcji wybranego wyrobu spożywczego. b) Dobierz maszyny i urządzenia do przygotowania tych surowców. c) Zaplanuj sposób czyszczenia, mycia, i konserwacji dobranych maszyn i urządzeń,. 2) wykonanie – przygotuj surowce do produkcji zgodnie z przygotowanym planem. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Najlepszymi warunkami do realizacji działu „Przygotowanie surowców” są zajęcia prowadzone w zakładzie przetwórstwa spożywczego. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować urządzenia multimedialne, komputery (1 komputer na dwóch uczniów) z dostępem do Internetu, drukarka, stanowisko do przeprowadzania oceny organoleptycznej surowców, stanowiska do przygotowania surowców do produkcji wyposażone w szkoleniowe maszyny i urządzenia. Środki dydaktyczne Plansze ze schematami maszyn i urządzeń, makiety i modele maszyn i urządzeń, surowce, dodatki do żywności, dokumentacja technologiczna oraz zestawy ćwiczeń dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Przygotowanie surowców do produkcji” wymaga stosowania metod ukierunkowanych na działania praktyczne ucznia. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Jako metodę wspomagającą zaleca się stosowanie metody tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Grupy 2-3 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 62 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Przygotowanie surowców do produkcji”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - wykonanie czynności związanych z przygotowaniem surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych, - obsługiwanie maszyn i urządzeń do przygotowania surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych, - wykonywanie czynności czyszczenia, mycia i konserwacji maszyn i urządzeń służących do przygotowania surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 8.3. Produkcja wyrobów spożywczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: T.2.2(3)2. dobrać surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze na podstawie dokumentacji technologicznej T.2.2(3)3. określić kolejne etapy produkcji wyrobów spożywczych na podstawie schematów technologicznych T.2.2(3)4. obliczyć ilości surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie receptur T.2.2(3)5. ustalić parametry prowadzenia procesów technologicznych na Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P B P C P C C Materiał kształcenia – – – – Wykorzystanie dokumentacji technologicznej. Proces technologiczny produkcji wyrobów spożywczych. Maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów spożywczych. Zasady użytkowania maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 63 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego – podstawie dokumentacji technologicznej T.2.2(4)6. wykonać czynności technologiczne podczas kolejnych etapów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)5. dobrać maszyny i urządzenia stosowane do produkcji wyrobów spożywczyc5 T.2.2(5)6. obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)7. wykonać czynności czyszczenia, mycia i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(6)3. pobrać próbki półproduktów i wyrobów gotowych do oceny organoleptycznej T.2.2(6)4. przeprowadzić ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego P C P C P C P C P C P C T.2.2(6)5. ocenić prawidłowość przebiegu procesu technologicznego na podstawie oceny organoleptycznej półproduktów i wyrobów gotowych T.2.2(7)1. wskazać punkty kontrolne i krytyczne punkty kontrolne w procesie produkcji wyrobów spożywczych. T.2.2(7)2. przeprowadzić czynności technologiczne zgodnie z procedurami systemów zapewnienia jakości produkowanej żywności KPS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej P D P C P C – Cechy organoleptyczne półproduktów i gotowych wyrobów spożywczych. Procedury systemów jakości produkowanej żywności. KPS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej KPS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KPS(2)2. zastosować oryginalne i nowatorskie rozwiązania problemów KPS(3)1. analizować rezultaty działań KPS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań KPS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres KPS(5)2. zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 64 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KPS(7)1. respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej KPS(7)2. określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej KPS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań KPS(8)2. przyjąć odpowiedzialność za podejmowane działania KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków grupy Planowane zadanie: Planowanie produkcji wyrobów spożywczych Zaplanuj produkcję określonej ilości wybranego wyrobu spożywczego. W tym celu przeanalizuj dokumentację technologiczną i dobierz surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze Następnie oblicz ilości surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych potrzebnych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie receptur Wymień kolejne etapy procesu technologicznego i dobierz parametry ich prowadzenia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Najlepszymi warunkami zapewniającymi osiągnięcie założonych efektów byłoby prowadzenie zajęć (lub przynajmniej części z nich) w rzeczywistych warunkach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego Zajęcia mogą być prowadzone w pracowni technologicznej wyposażonej w stanowiska produkcyjne wyposażone w szkoleniowe maszyny i urządzenia oraz stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, ze skanerem i projektorem multimedialnym . ,. Środki dydaktyczne Plansze ze schematami maszyn i urządzeń, makiety i modele maszyn i urządzeń, surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze, dokumentacja technologiczna oraz zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Aby ukształtować umiejętności praktyczne, dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Jako metodę wspomagającą zaleca się stosowanie metody tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej zróżnicowanej. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 65 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Produkcja wyrobów spożywczych”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - wykonywanie czynności technologicznych podczas kolejnych etapów produkcji wyrobów spożywczych, - obsługiwanie maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych, - przeprowadzanie oceny organoleptycznej półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego, - konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 66 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 9. Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 9.1. Organizacja procesu produkcji wyrobów spożywczych 9.2. Gospodarka materiałowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego 9.1. Organizacja procesu produkcji wyrobów spożywczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P B P C P C P C P C P C BHP(4)6. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; BHP(4)7. scharakteryzować wybrane sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; BHP(9)1. dokonać analizy przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(9)2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładów przetwórstwa spozywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań OMZ(1)2. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(2)1. rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole OMZ(2)2. rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu OMZ(3)1.zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań Materiał kształcenia Źródła zagrożeń i czynniki szkodliwe w zakładach przetwórstwa mleczarskiego. Sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w zakładach przetwórstwa mleczarskiego. Analiza przepisów BHP obowiązujących podczas obsługi maszyn i urządzeń w przetwórstwie mleczarskim. Przepisy BHP oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w skupie, transporcie i magazynowaniu surowców, dodatków do żywności, materiałów pomocniczych, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Przepisy BHP, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska obowiązujące podczas produkcji wyrobów mleczarskich. Posługiwanie się sprzętem ppoż. Procedury udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków przy pracy w zakładach przetwórstwa mleczarskiego. Procedury systemów jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności (HACCP, GMP, GHP) obowiązujących w zakładach przetwórstwa mleczarskiego . Organizacja pracy w zespole. Zasady dobrej współpracy w zespole. Kodeks etyczny pracy w zespole. Komunikacja interpersonalna. Zasady prowadzenia nadzoru na poziomie średniej kadry technicznej w zakładach przetwórstwa mleczarskiego. OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów OMZ(5)1. zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 67 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(5)2. zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami OMZ(6)2. zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych wykonywanych zadań zawodowych T.17.1(2). zastosować dokumentację technologiczną podczas prowadzenia produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)5. zastosować normy podczas prowadzenia produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)6. sprawdzić zgodność przebiegu produkcji z dokumentacją technologiczną i normami T.17.1(4)1. opracować schematy blokowe produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(4)2. ustalić kolejność procesów i operacji w produkcji wyrobów mleczarskich P C P C P C P C P C T.17.1(6)1. zastosować środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa P C mleczarskiego T.17.1(6)2. zweryfikować dobór środków transportu wewnętrznego w zakładach P C przetwórstwa mleczarskiego; T.17.2(1)1. skontrolować przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem P C zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(1)2. zweryfikować prawidłowość przebiegu produkcji wyrobów mleczarskich P D pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(2)1. skorygować nieprawidłowe parametry procesów technologicznych w P C produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(2)2. skorygować nieprawidłowe warunki przebiegu produkcji wyrobów P C mleczarskich Planowane zadanie: Opracuj schemat blokowy produkcji wybranego wyrobu mleczarskiego, zaznacz krytyczne punkty kontroli, punkty kontrolne oraz kontrolowane parametry. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Najlepszymi warunkami zapewniającymi osiągnięcie założonych efektów byłoby prowadzenie zajęć w rzeczywistych warunkach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować komputery (jeden na dwóch uczniów) z dostępem do Internetu i z oprogramowaniem wspomagającym planowanie procesu produkcyjnego,drukarka, urządzenia multimedialne Środki dydaktyczne Przykładowa dokumentacja technologiczna, przykładowe schematy produkcji wyrobów mleczarskich, filmy dydaktyczne przedstawiające proces technologiczny przykładowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 68 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego wyrobu mleczarskiego, czasopisma branżowe, przykładowa dokumentacja HACCP. Zalecane metody dydaktyczne Aby osiągnąć założone efekty kształcenia należy stosować różnorodne metody aktywizujące, np. ćwiczenia, dyskusja, burza mózgów i metodę projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej zróżnicowanej lub grupowej jednolitej w grupach 2-3 osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Organizacja procesu produkcji wyrobów spożywczych”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - przewidywanie zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka oraz mienia i środowiska związanych z wykonywaniem zadań zawodowych, - posługiwanie się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich, - monitorowanie przebiegu procesu produkcji pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 69 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 9.2 Gospodarka materiałowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi T.17.1(2)5. zastosować normy podczas prowadzenia produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(7)1. obliczyć zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich; Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P C P C Materiał kształcenia T.17.1(7)2. porównać zużycie surowców, półproduktów i materiałów P C pomocniczych z dokumentacją technologiczną. T.17.1(8)1. obliczyć wydajność produkcji wyrobów mleczarskich; P C T.17.1(9)5. rozróżnić sposoby zagospodarowania produktów ubocznych i P B odpadów produkcyjnych; T.17.1(9)6. wskazać kierunki zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów P C produkcyjnych powstałych w toku produkcji wyrobów mleczarskich Planowane zadanie: Obliczanie wydajności procesu produkcji wybranego wyrobu mleczarskiego. Na podstawie dokumentacji produkcyjnej zakładu mleczarskiego, oblicz wydajność produkcji wybranego wyrobu mleczarskiego. Uzyskany wynik porównaj z obowiązującymi normami. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Najlepszymi warunkami zapewniającymi osiągnięcie założonych efektów byłoby prowadzenie zajęć w rzeczywistych warunkach pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować komputery (jeden na dwóch uczniów) z dostępem do Internetu i z oprogramowaniem wspomagającym planowanie procesu produkcyjnego,drukarka, skaner, urządzenia multimedialne Środki dydaktyczne Przykładowa dokumentacja technologiczna, przykładowe schematy produkcji wyrobów mleczarskich, filmy dydaktyczne przedstawiające proces technologiczny przykładowego wyrobu mleczarskiego, czasopisma branżowe, przykładowa dokumentacja HACCP. Zalecane metody dydaktyczne Aby osiągnąć założone cele kształcenia powinno stosować się różnorodne metody kształcenia. Powinny to być metody aktywizujące, np. ćwiczenia, metoda tekstu przewodniego, wykład, burza mózgów, prezentacja, dyskusja, gry i zabawy Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie indywidualnej zróżnicowanej. Grupa nie większa niż 15 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 70 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Gospodarka materiałowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - rozliczanie zużycia surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich, - planowanie zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 71 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 10. Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 10.1. Podstawowe czynności laboratoryjne 10.2. Badania laboratoryjne w przetwórstwie mleczarskim 10.1. Podstawowe czynności laboratoryjne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna BHP(4)4. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w laboratorium w zakładach przetwórstwa mleczarskiego BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)4. zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(9) 4. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas prac w laboratorium zakładowym BHP(10)3. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika laboratorium BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia T.17.2(6)5. przygotować sprzęt laboratoryjny do badań P B P C P C P C P C P P C C T.17.2(6)6. posłużyć się sprzętem laboratoryjnym P C T.17.2(6)7. sporządzić roztwory odczynników chemicznych o określonym stężeniu P C T.17.2(6)8. oznaczyć miano roztworów przeznaczonych do analiz P C T.17.2(6)9. przygotować odczynniki zgodnie z instrukcjami P C T.17.2(6)10. przechowywać odczynniki chemiczne zgodnie z obowiązującymi zasadami. T.17.2(3)4. pobrać do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich P C P C Materiał kształcenia – – – – – – – – – – – Zasady pracy w laboratorium. Środki ochrony indywidualnej. Zagrożenia podczas pracy w laboratorium. Wyposażenie apteczki pierwszej pomocy w laboratorium. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Mycie szkła laboratoryjnego. Posługiwanie się sprzętem miarowym. Korzystanie z wag laboratoryjnych. Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu. Mianowanie roztworów. Pobieranie i przygotowanie do badań próbek surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 72 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.2(3)5. przygotować próbki do badań laboratoryjnych P C T.17.2(3)6. zabezpieczyć próbki przed wpływem czynników zewnętrznych P C Planowane zadanie: Przygotowanie roztworu o ściśle określonym stężeniu. 3 Przygotuj roztwór HCl o stężeniu 0,1 mol/dm i oznacz jego miano . Do przygotowania roztworu wykorzystaj stężony kas solny. Wykonaj stosowne obliczenia, dobierz potrzebny sprzęt. Sporządź roztwór zachowując zasady bezpieczeństwa. Dobierz odczynniki i sprzęt do oznaczania miana przygotowanego roztworu. Przeprowadź mianowanie i oblicz stężenie 3 sporządzonego roztworu z dokładnością do 0,0001mol/dm . Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Pracownia, w której prowadzone będą zajęcia powinna być wyposażona w instalację wodno – kanalizacyjną, stoły laboratoryjne, dygestorium, środki ochrony indywidualnej, sprzęt laboratoryjny, specjalistyczne urządzenia i aparatura laboratoryjna .Stanowisko laboratoryjne przeznaczone dla 1-2 osób. Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, kalkulatory, układ okresowy pierwiastków lub tablice chemiczne. Zalecane metody dydaktyczne W dziale programowym „Podstawowe czynności laboratoryjne ” powinny być kształtowane podstawowe umiejętności praktyczne, niezbędne do pracy w laboratorium. Należy zwrócić uwagę na skorelowanie ćwiczeń z przedmiotem teoretycznym „Podstawy analizy żywności”. Jako dominującą metodę zaleca się metodę ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia praktyczne poprzedzane powinny być instruktażem, w którym nauczyciel w szczególności zwróci uwagę uczniów na zachowanie zasad bezpiecznej pracy. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej jednolitej ( grupy 2-3 osobowe). Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Podstawowe czynności laboratoryjne”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania czynności laboratoryjnych, - posługiwanie się sprzętem laboratoryjnym, - sporządzanie i oznaczanie stężeń roztworów, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 73 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - pobieranie próbek do badań. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 10.2. Badania laboratoryjne w przetwórstwie mleczarskim Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna T.17.2(4)4. zapewnić warunki przeprowadzania analizy sensorycznej P B T.17.2(4)5. wykonać analizę sensoryczną surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(5)6. dobrać sprzęt laboratoryjny do badań jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(5)7. przygotować zestawy sprzętu do wykonywania określonych czynności i oznaczeń laboratoryjnych T.17.2(5)8. dobrać odczynniki chemiczne do badań jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich P C P C P C P C T.17.2(7)7. wykonać czynności z zakresu analizy wagowej, objętościowej i instrumentalnej T.17.2(7)8. oznaczyć właściwości fizyczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)9. oznaczyć wybrane składniki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)10. wykryć zafałszowania i skażenia występujące w mleku i jego przetworach T.17.2(7)11. zbadać jakość wody używanej do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(7)12. zbadać stężenia środków myjących i dezynfekujących P C P C P C P C P P C C Materiał kształcenia – – – – – – – – – – – – – – – – Przepisy sanitarno – epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych Karty charakterystyk substancji chemicznych. Sprawdzanie wrażliwości sensorycznej. Przeprowadzanie analizy sensorycznej w przetwórstwie mleczarskim. Badanie jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich: oznaczanie gęstości, oznaczanie zawartości wody i suchej masy, oznaczanie zawartości tłuszczu, oznaczanie kwasowości, oznaczanie zawartości białka, oznaczanie cukrów, oznaczanie soli, wykrywanie zafałszowań i skażeń, oznaczanie wybranych cech fizykochemicznych. Ocena materiałów pomocniczych. Oznaczanie twardości wody. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 74 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.2(8)1. porównać uzyskane wyniki badań laboratoryjnych z zapisami zawartymi w dokumentacji technologicznej T.17.2(8)2. ocenić jakość wyrobów mleczarskich na podstawie uzyskanych wyników badań laboratoryjnych, norm i dokumentacji technologicznej T.17.2(9)1. zastosować zasady postępowania z odczynnikami chemicznymi na podstawie kart charakterystyk T.17.2(9)2. zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska podczas pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych. OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań P C P D P C P C OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(3)1. zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów OMZ(5)1zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(5)2. zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(6)2. zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych Planowane zadania: 1. Analiza sensoryczna wyrobów mleczarskich. Przeprowadź analizę sensoryczną wybranego wyrobu mleczarskiego. Uzyskane wyniki porównaj z wymaganiami stawianymi temu wyrobowi w normach i dokumentacji technologicznej. Oceń jakość tego wyrobu. 2. Ocena jakości sera twarogowego Przeanalizuj wymagania jakościowe dla sera twarogowego zawarte w dokumentacji technologicznej. Zaplanuj i przeprowadź badania laboratoryjne, dzięki którym ocenisz jego jakość. Uzyskane wyniki porównaj z wymaganiami. Oceń jakość badanego sera. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Pracownia, w której prowadzone będą zajęcia powinna być wyposażona w instalację wodno – kanalizacyjną, stoły laboratoryjne, dygestorium, środki ochrony indywidualnej, sprzęt laboratoryjny, odczynniki. Środki dydaktyczne Akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, kalkulatory, układ okresowy pierwiastków lub tablice chemiczne, instrukcje do ćwiczeń, normy czynnościowe. Zalecane metody dydaktyczne W dziale programowym „Badania laboratoryjne w przetwórstwie mleczarskim” powinny być kształtowane podstawowe umiejętności praktyczne, niezbędne do pracy w laboratorium. Należy zwrócić uwagę na skorelowanie ćwiczeń z przedmiotem teoretycznym „Podstawy analizy żywności”. Jako dominującą metodę zaleca się metodę ćwiczeń praktycznych. Ćwiczenia praktyczne poprzedzane powinny być instruktażem, w którym nauczyciel w szczególności zwróci uwagę uczniów na zachowanie zasad bezpiecznej pracy. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej jednolitej (grupy 2-3 osobowe). Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Badania laboratoryjne w przetwórstwie mleczarskim”. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania czynności laboratoryjnych, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 76 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - stosowanie przepisów sanitarno – epidemiologicznych i ochrony środowiska dotyczących badania żywności, - wykonywanie analizy sensorycznej wyrobów mleczarskich, - wykonanie badań fizykochemicznych surowców, półproduktów, wyrobów mleczarskich oraz dodatków do żywności i materiałów pomocniczych. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 77 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 11.Praktyki zawodowe 11.1. Bezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego 11.2. Czynności związane z produkcją wyrobów mleczarskich 11.3. Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów mleczarskich 11.1. Bezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi …. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P C P C P C P C P C P C BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(4)6. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań z ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowisk pracy BHP(7)3. zastosować przepisybezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej. i ochrony środowiska podczas pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(8)5. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej obowiązujące podczas pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(8)6. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w zakładzach przetwórstwa mleczarskiego BHP(9)5. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(10)1.zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładów przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia Materiał kształcenia – – – – – – – T.17.1(2)7. rozróżnić dokumentację technologiczną i normy w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)8. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technologicznej i norm w produkcji wyrobów mleczarskich P C P C P C P B P C – – Analizowanie schematu struktury organizacyjnej zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Analizowanie zakresu obowiązków pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy. Poznanie układu funkcjonalnego pomieszczeń zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Analizowanie warunków technicznych i technologicznych zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Stosowanie regulaminu pracy obowiązującego podczas odbywania praktyki zawodowej w zakładzie. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujących w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego. Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego. Zagospodarowywanie odpadów poprodukcyjnych. Ocenianie zagrożenia środowiska spowodowanego ściekami odprowadzanymi z zakładu przetwórstwa spożywczego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 78 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.1(5)5. rozpoznać maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie mleczarskim P B T.17.1(5)6. wskazać zastosowanie maszyn i urządzeń w przetwórstwie mleczarskim P C P C P B P B P C P C P C P C P C P C P C P C P C T.17.1(5)7. zastosować maszyny i urządzenia podczas produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(6)3. rozróżnić środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)4. wskazać przeznaczenie środków transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)5. posługiwać się środkami transportu wewnętrznego w magazynie T.17.1(7)2. ustalić zapotrzebowanie na surowce, półprodukty i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(7)3. ustalić zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(8)1. obliczyć wydajność produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1.(9)6. wskazać kierunki zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych powstałych w toku produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1.(9)7. scharakteryzować produkty uboczne i odpady w przetwórstwie mleczarskim T.17.1.(9)8. określić znaczenie zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych dla ochrony środowiska T.17.2(1)1. skontrolować przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(1)2. zweryfikować prawidłowość przebiegu produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; Planowane zadanie: Zaproponuj sposób zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych powstałych w toku produkcji masła. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka powinna odbywać się w nowoczesnych zakładach przetwórstwa spożywczego pod opieką opiekuna praktyk. Środki dydaktyczne Wyposażenie zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Zalecane metody dydaktyczne W czasie praktyki zawodowej należy stosować ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Grupy 2-3 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 79 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Bezpieczeństwo i organizacja pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego”. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie do możliwości indywidualnych ucznia -dostosowanie do potrzeb indywidualnych ucznia 11.2. Czynności związane z produkcją wyrobów mleczarskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi Poziom wymagań programowych (P lub PP) T.17.1(2)9. zastosować dokumentację technologiczną i normy dotyczące produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)10.z interpretować dokumentację technologiczną i normy dotyczące produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)11. wnioskować o jakości wyrobów gotowych na podstawie porównania wyników wykonywanych badań laboratoryjnych z obowiązującymi normami T.17.1(2)12. wypełnić dokumentację magazynową, produkcyjną i laboratoryjną Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia P C P C – – – – – P C – P C Organizacja pracy. Zasady pracy w zespole. Dokumentacja technologiczna w przetwórstwie spożywczym. Normy w przetwórstwie spożywczym. Zastosowanie procesów i operacji jednostkowych w produkcji wyrobów mleczarskich. Zastosowanie maszyn, urządzeń, aparatury kontrolnopomiarowej oraz środków transportu w zakładach przetwórstwa Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 80 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.1(3)3. dobrać operacje mechaniczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)4. dobrać operacje i procesy termiczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)5. dobrać procesy biochemiczne stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)2. wskazać zastosowanie maszyn i urządzeń w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)3. zastosować maszyny i urządzenia w produkcji wyrobów mleczarskich zgodnie z ich przeznaczeniem T.17.1(6)3. rozróżnić środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)4. wskazać przeznaczenie środków transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)5. posługiwać się środkami transportu wewnętrznego w magazynie P C P C P C P C P C P C P C – mleczarskiego. Procedury systemów zapewnienia jakości HACCP, GMP, GHP. P C T.17.2(1)1. przestrzegać procedur systemów zapewniania jakości podczas produkcji P C wyrobów mleczarskich T.17.2(1)2. prowadzić produkcję wyrobów mleczarskich zgodnie z procedurami P C systemów zapewniania jakości Planowane zadanie: Zaproponuj działania mające służyć poprawie warunków i podniesieniu jakości pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Wskazane jest, aby praktyka zawodowa odbywała się w nowoczesnych zakładach przetwórstwa mleczarskiego pod opieką opiekuna praktyk. Środki dydaktyczne Wyposażenie zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Zalecane metody dydaktyczne Ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Grupy 2-3 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, - dokładność i staranność wykonanej pracy, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 81 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Czynności związane z produkcją wyrobów mleczarskich”. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 11.3. Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów mleczarskich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi T.17.1(2)10. zinterpretować dokumentację technologiczną i normy dotyczące produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)11. wnioskować o jakości wyrobów gotowych na podstawie porównania wyników wykonywanych badań laboratoryjnych z obowiązującymi normami T.17.1(7)3. ustalić zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(8)1. obliczyć wydajność produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(1)1. skontrolować zgodność przebiegu produkcji z procedurami systemów zapewniania jakości Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P C P C P C P C P D Materiał kształcenia Kontrola w toku produkcji. Kontrola międzyoperacyjna. Stosowanie zasad organizacji pracy obowiązujących w laboratorium zakładu przetwórstwa spożywczego. Stosowanie sprzętu i aparatury laboratoryjnej. Przeprowadzanie oceny sensorycznej i organoleptycznej surowców, półproduktów i wyrobów gotowych. Wykonywanie analiz fizyko - chemicznych i mikrobiologicznych surowców, półproduktów i wyrobów gotowych. Interpretowanie wyników badań w oparciu o obowiązujące normy. Prowadzenie dokumentacji laboratoryjnej. Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 82 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.2(1)2. przestrzegać procedur systemów zapewniania jakości podczas produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(3)4. pobrać do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(3)5. przygotować próbki do badań laboratoryjnych T.17.2(4)2. wykonać analizę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(5)2. przygotować zestawy sprzętu do wykonywania określonych czynności i oznaczeń laboratoryjnych T.17.2(5)3. dobrać odczynniki chemiczne do badań jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(6)4. przechować odczynniki chemiczne zgodnie z obowiązującymi zasadami. T.17.2(7)8. oznaczyć właściwości fizyczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)9. oznaczyć wybrane składniki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(9)1. zastosować zasady postępowania z odczynnikami chemicznymi na podstawie kart charakterystyk T.17.2(9)2. zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska podczas pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych. OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań P C P C P C P C P C P C P C P C P C P C P C obowiązujących podczas pracy w laboratorium. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(3)1. zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów OMZ(4)3. wyegzekwować wysoką jakość wykonania powierzonych zadań OMZ(4)4. zweryfikować jakość wykonania powierzonych zadań Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 83 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(5)1zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(5)2. zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami OMZ(6)2. zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych OMZ(6)3. dbać o dobrą atmosferę pracy w zespole OMZ(6)4. utrzymać stały kontakt ze współpracownikami podczas wykonywania zadań zawodowych Planowane zadanie: Ocenić jakość wyprodukowanej partii masła na podstawie porównania wyników wykonanych badań (organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych) z wymaganiami zawartymi w obowiązujących normach. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Wskazane jest, aby praktyka zawodowa odbywała się w nowoczesnych zakładach przetwórstwa mleczarskiego pod opieką opiekuna praktyk. Środki dydaktyczne Wyposażenie zakładu przetwórstwa mleczarskiego. Zalecane metody dydaktyczne W czasie praktyki zawodowej należy stosować ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie grupowej zróżnicowanej. Grupy 2-3 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie prowadzone na podstawie obserwacji uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, - dokładność i staranność wykonanej pracy, - sprawność wykonania zadania, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. W procesie oceniania należy uwzględnić wszystkie efekty kształcenia przewidziane w dziale „Kontrola jakości i rozliczanie produkcji wyrobów mleczarskich”. Szczegółowe kryteria oceniania na poszczególne stopnie szkolne powinien ustalić prowadzący zajęcia, uwzględniając treści programowe oraz możliwości edukacyjne uczniów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 84 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 85 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1: EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1) Załącznik 2: POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 2) Załącznik 3: USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 4) Załącznik 1 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK PRZETWÓRSTWA MLECZARSKIEGO ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Tabela 1. Efekty kształcenia dla zawodu technik przetwórstwa mleczarskiego Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 86 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(T.b) PKZ(T.b)(1) stosuje przepisy prawa dotyczące produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(2) określa wartość odżywczą produktów spożywczych; PKZ(T.b)(3 wyjaśnia rolę drobnoustrojów w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(4) charakteryzuje zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne zachodzące podczas produkcji i przechowywania wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(5) rozróżnia metody utrwalania żywności i określa ich wpływ na jakość i trwałość wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(6) interpretuje rysunki techniczne i schematy maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(7) rozróżnia części oraz zespoły maszyn i urządzeń; PKZ(T.b)( 8) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(9) posługuje się instrukcjami obsługi maszyn stosowanych w produkcji oraz dokumentacją technologiczną; PKZ(T.b)(10) rozpoznaje instalacje techniczne stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; PKZ(T.b)(11) rozpoznaje urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne; PKZ(T.b)(12) posługuje się aparaturą kontrolno-pomiarową stosowaną w przetwórstwie spożywczym; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 87 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(T.b)(13) określa zagrożenia dla środowiska związane z przemysłowym przetwórstwem żywności i sposoby zapobiegania tym zagrożeniom; PKZ(T.b)(14) identyfikuje zagrożenia bezpieczeństwa żywności i monitoruje krytyczne punkty kontroli w procesach produkcji oraz podejmuje działania korygujące zgodnie z zasadami GHP (ang. Good Hygiene Practice), zasadami GMP (ang. Good Manufacturing Practice) i systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point); PKZ(T.b)(15) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru turystyczno-gastronomicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(T.i); PKZ(T.i)(1) rozróżnia surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.i)(2) rozróżnia operacje i procesy wykorzystywane w produkcji żywności; PKZ(T.i)(3) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w procesach technologicznych produkcji wyrobów spożywczych, utrwalania żywności, pakowania i konfekcjonowania produktów spożywczych, mycia i dezynfekcji opakowań, pomieszczeń, maszyn i urządzeń oraz urządzenia energetyczne, urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.i)(4) charakteryzuje procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.i)(5) charakteryzuje systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; PKZ(T.i)(6) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik przetwórstwa mleczarskiego opisane w części II: T.2. Produkcja wyrobów spożywczych z wykorzystaniem maszyn i urządzeń; T.2.1.(1). dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych; T.2.1.(2) przeprowadza ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.1.(3) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.1.(4) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane do przygotowywania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.1.(5) dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami systemu HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point) w przemyśle spożywczym. T.2.2.(1) rozróżnia technologie produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2.(2) dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2.(3) posługuje się dokumentacją technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2.(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2.(5) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2.(6) przeprowadza ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego; T.2.2.(7) prowadzi procesy technologiczne z zachowaniem Zasad Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP (ang. Good Manufacturing Practice), Dobrej Praktyki Higienicznej GHP (ang. Good Hygiene Practice) oraz systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point). T.2.3.(1) określa warunki magazynowania wyrobów gotowych; T.2.3.(2) wykonuje czynności związane z magazynowaniem wyrobów gotowych; T.2.3.(3) wykonuje czynności związane z ekspedycją wyrobów gotowych; T.2.3.(4) użytkuje środki transportu wewnętrznego; T.2.3.(5) przestrzega Zasad Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP (ang. Good Manufacturing Practice), Dobrej Praktyki Higienicznej GHP (ang. Good Hygiene Practice) oraz systemu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 88 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point) podczas magazynowania wyrobów gotowych i przygotowania ich do wysyłki. T.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1.(1) dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji poszczególnych wyrobów mleczarskich; T.17.1.(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1.(3) dobiera operacje i procesy stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1.(4) ustala harmonogramy produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1.(5) dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1.(6) dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; T.17.1.(7) rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1.(8) określa wydajność produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1.(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych. T.17.2.(1) monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2.(2) podejmuje działania korygujące w przypadku stwierdzenia niezgodności w procesie produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.2.(3) pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2.(4) wykonuje analizy sensoryczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2.(5) dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2.(6) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności; T.17.2.(7) przeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2.(8) interpretuje wyniki badań fizykochemicznych wyrobów T.17.2.(9) stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 89 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Załącznik 2 POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA X X X (6) interpretuje rysunki techniczne i schematy maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji wyrobów spożywczych; X X X X (7) rozróżnia części oraz zespoły maszyn i urządzeń; X X X X (8) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; X X X X (9) posługuje się instrukcjami obsługi maszyn stosowanych w produkcji oraz dokumentacją technologiczną; X X X X (10) rozpoznaje instalacje techniczne stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego; X X X X X X X X liczba godzin przeznaczona na realizację efektów kształcenia X II II (1) stosuje przepisy prawa dotyczące produkcji wyrobów spożywczych; IV I I III II II I Uczeń: I II Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/ klasa I Efekty wspólne dla wszystkich zawodów / wspólne dla zawodów w ramach obszaru T PKZ(T.b) kwalifikacje Nazwa przedmiotu / pracowni Tabela 2. Pogrupowane efekty kształcenia (11) rozpoznaje urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne; PKZ (T.b) Technika w przetwórstwie spożywczym Kształcenie zawodowe teoretyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 90 80 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego (12) posługuje się aparaturą kontrolno-pomiarową stosowaną w przetwórstwie spożywczym; X X X X (1) rozróżniapojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; X X X X (2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiskaw Polce; X X X X X X X X X X X X X X X X (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X X X (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X X X X 1(4) użytkuje maszyny i urządzeniastosowane do przygotowywania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; X X 2(5) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; X X 3(1) określa warunki magazynowania wyrobów gotowych; X X 3(2) wykonuje czynności związane z magazynowaniem wyrobów gotowych; X X 3(3) wykonuje czynności związane z ekspedycją wyrobów gotowych; X X X X (3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; T.2. 3(4) użytkuje środki transportu wewnętrznego; BHP (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 91 10 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X X X X (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X X X X X X X KPS (4) jest otwarty na zmiany; (10) współpracuje w zespole. łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot 150 (1) stosuje przepisy prawa dotyczące produkcji wyrobów spożywczych; X X X X X (2) określa wartość odżywczą produktów spożywczych; X X X X X (3) wyjaśnia rolę drobnoustrojów w produkcji wyrobów spożywczyh; X X X X X (4) charakteryzuje zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne zachodzące podczas produkcji i przechowywania wyrobów spożywczych; X X X X X (5) rozróżnia metody utrwalania żywności i określa ich wpływ na jaość i trwałość wyrobów spożywczych; X X X X X 150 (14) identyfikuje zagrożenia bezpieczeństwa żywności i monitoruje krytyczne punkty kontroli w procesach produkcji oraz podejmuje działania korygujące zgodnie z zasadami GHP (ang. Good Hygiene Practice), zasadami GMP (ang. Good Manufacturing Practice) i systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point); X X X X X X X X X X X X X X X 1(1) dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych; X X X X X 1(2) przeprowadza ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; X X X X X 165 1(3) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; X X X X X 2(1) rozróżnia technologie produkcji wyrobów spożywczych; X X X X X X X X X X T.2. Przetwórstwo spożywcze (15) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ (T.b) (13) określa zagrożenia dla środowiska związane z przemysłowym przetwórstwem żywności i sposoby zapobiegania tym zagrożeniom; 2(2) dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 92 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2(3) posługuje się dokumentacją technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych; X X X X X X X X X X 2(6) przeprowadza ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego. X X X X X (4) jest otwarty na zmiany; X X X X X (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X X X X X X X X X KPS 2(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych; łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot (1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; 315 X X (2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i praa autrskiego; X X (3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; X X X X (5) analizuje działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży; X X (6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X X X X X X X X X X (4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; (7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gopodarczej; (8) prowadzi korespondencję niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; (9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalnościgospodarczej; (10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym (10) współpracuje w zespole. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 93 90 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X X (1) pzestrzega zasad kultury i etyki; X X (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X (5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X (9) potrafi negocjować warunki porozumień; X X X X KPS (11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. 90 X X (2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; X X (3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X X (4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X X X X JOZ łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot (1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; (5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. 30 30 łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot (1) rozróżnia surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych; X X (2) rozróżnia operacje i procesy wykorzystywane w produkcji żywności; (3) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w procesach technologicznych produkcji wyrobów spożywczych, utrwalania żywności, pakowania i konfekcjonowania produktów spożywczych, mycia i dezynfekcji opakowań, pomieszczeń, maszyn i urządzeń oraz urządzenia energetyczne, urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; X X 60 X PKZ (T.i) Technologie przetwórstwa mleczarskiego Język obcy w przetwórstwie spożywczym (10) współpracuje w zespole. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 94 X Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X X X X (6) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. X X (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X X X X X (5)określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. 1(1) dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji poszczególnych wyrobów mleczarskich; BHP (4) charakteryzuje procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych; (5) charakteryzuje systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; 2 X 1(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich; X X 1(3) dobiera operacje i procesy stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich; X X 1(5) dobiera maszyny i urządzeniado produkcji wyrobów mleczarskich X X X X T.17. 1(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych 58 120 (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; (5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; (6) określa skutki oddziaływania czynników szkodiwych na oranizm człowieka; (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP Podstawy analizy żywności łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 95 X X X X X X X X 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X X (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X X (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; X X X X 2(3) pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; X X 2(4) wykonuje analizy sensoryczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; X X 2(5) dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich;; 2(6) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności; X X OMZ (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań. 27 X 2(7) przeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; X X 2(8) interpretuje wyniki badań fizykochemicznych wyrobów; X X X X 2(9) stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. T.17. X 30 łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne 735 Kształcenie zawodowe praktyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 96 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X 3 X (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań; 3(1) określa warunki magazynowania wyrobów gotowych; X 3(2) wykonuje czynności związane z magazynowaniem wyrobów gotowych; X 3(3) wykonuje czynności związane z ekspedycją wyrobów gotowych; X 3(4) użytkuje środki transportu wewnętrznego; X 3(5) przestrzega Zasad Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP (ang. Good Manufacturing Practice), Dobrej Praktyki Higienicznej GHP (ang. Good Hygiene Practice) oraz systemu HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point) podczas magazynowania wyrobów gotowych i przygotowania ich do wysyłki. 57 T.2. X łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot/pracownię 60 (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X X X (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X X X (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań; BHP Procesy produkcji wyrobów spożywczych Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 97 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X X X X 1(2) przeprowadza ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; X X X X 1(3) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; X X X X 1(4) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane do przygotowywania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; X X X X 1(5) dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami systemu HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point) w przemyśle spożywczym; X X X X X X X X X X X X 2(5) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; X X X X 2(6) przeprowadza ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego; X X X X 2(7) prowadzi procesy technologiczne z zachowaniem Zasad Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP (ang. Good Manufacturing Practice), Dobrej Praktyki Higienicznej GHP (ang. Good Hygiene Practice) oraz systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point). X X X X (1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X X X (2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; X X X X (3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X X X (5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X X X X X X X 2(3) posługuje się dokumentacją technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych; KPS T.2. 2(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych; (6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 98 400 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego (7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X X X (8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X X X (10) współpracuje w zespole. X X X X 405 X X (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X X X X (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; X X (2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; X X (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; X X (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; X X (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; X X X X X X X X X X 1(7) rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich; X X 1(8) określa wydajność produkcji wyrobów mleczarskich; X X X X OMZ BHP (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; (6) komunikuje się ze współpracownikami. 1(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich; 1(4) ustala harmonogramy produkcji wyrobów mleczarskich; 1(6) dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; 1(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych; T.17. Nadzór produkcji w przetwórstwa zakładzie spożywczego łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot/pracownię Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 99 1 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2(1) monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; 2(2) podejmuje działania korygujące nieprawidłowy przebieg procesów produkcji wyrobów mleczarskich; X X X X łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot/pracownię 30 Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X X X X X (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X X (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; X X (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; X X (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; X X (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; X X X X X X (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP OMZ (6) komunikuje się ze współpracownikami. 2(3) pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17. mleczarskiego (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 100 2 148 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2(4) wykonuje analizy sensoryczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; X X 2(5) dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; X X 2(6) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności; X X 2(7) przeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; X X X X X X 2(8) interpretuje wyniki badań fizykochemicznych wyrobów; 2(9) stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. 150 łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot/pracownię (4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X (7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; (9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X (10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X (1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OM BHP Z Praktyki zawodowe X Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 101 X 5 115 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego (3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; X (4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; X (5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; X (6) komunikuje się ze współpracownikami. X 1(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich; X 1(5) dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich; X 1(6) dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; X X 1(8) określa wydajność produkcji wyrobów mleczarskich; X 1(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych; X 2(1) monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości. T.17. 1(7) rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich; X łączna liczba godzin przeznaczona na przedmiot/pracownię 120 Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne 765 Łączna liczba godzin przeznaczona na efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru turystycznogastronomicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów 441 łączna liczba godzin przeznaczona na kwalifikację 1 682 łączna liczba godzin przeznaczona na kwalifikację 2 377 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 102 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego razem 1500 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 103 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Załącznik 3 USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA Nazwa przedmiotu Tabela 4. Uszczegółowione efekty kształcenia A Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia B PKZ(T.b)(1) stosuje przepisy prawa dotyczące produkcji wyrobów spożywczych; C PKZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładzie przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(6) interpretuje rysunki techniczne i schematy maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(6)1. rozróżnić elementy rysunku technicznego PKZ(T.b) (6)2. narysować elementy maszyn i urządzeń PKZ(T.b) (6)3. narysować schematy linii technologicznych Technika w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(7) rozróżnia części oraz zespoły maszyn i urządzeń; PKZ(T.b)(8) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(9) posługuje się instrukcjami obsługi maszyn stosowanych w produkcji oraz dokumentacją technologiczną; PKZ(T.b)(7)1. scharakteryzować części maszyn i urządzeń PKZ(T.b)(7)2. rozpoznać części i zespoły w maszynach i urządzeniach stosowanych w zakładach przemysłu spożywczego PKZ(T.b)(7)3. określić przeznaczenie części maszyn PKZ(T.b )(8)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia do produkcji spożywczej PKZ(T.b )(8)2. rozpoznać elementy budowy maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego PKZ(T.b )(8)3. określić zastosowanie maszyn i urządzeń stosowanych w zakładach przemysłu spożywczego PKZ(T.b)(9)1. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technicznej maszyn i urządzeń PKZ(T.b)(9)2. wyjaśnić zasady obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej PKZ(T.b)(9)3. zaplanować czynności związane z obsługą i konserwacją maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(10) rozpoznaje instalacje techniczne stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(11) rozpoznaje urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków PKZ(T.b)(10)1. sklasyfikować instalacje niezbędne w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(10)2. dokonać analizy zastosowania poszczególnych instalacji technicznych PKZ(T.b)(10)3. scharakteryzować instalacje techniczne stosowane w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(11)1. rozróżnić urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 104 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego i powietrza oraz urządzenia energetyczne; PKZ(T.b)(12) posługuje się aparaturą kontrolno-pomiarową stosowaną w przetwórstwie spożywczym; T.2.1(4) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane do przygotowywania surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; T.2.3(1) określa warunki magazynowania wyrobów gotowych; T.2.3(2) wykonuje czynności związane z magazynowaniem wyrobów gotowych; oraz urządzenia energetyczne PKZ(T.b)(11)2. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza oraz urządzenia energetyczne PKZ(T.b)(12)1. sklasyfikować aparaturę kontrolno-pomiarową stosowaną w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(12)2. scharakteryzować metody pomiarów wykonane za pomocą aparatury kontrolno-pomiarowej PKZ(T.b)(12)3. dobrać aparaturę kontrolno-pomiarową do mierzonego parametru PKZ(T.b)(12)4. odczytać parametry na aparaturze kontrolno-pomiarowej T.2.1(4)1. scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)2. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)3. dobrać maszyny i urządzenia do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji wyrobów mleczarskich T.2.1(4)4. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do obróbki wstępnej surowców oraz przygotowania surowców i dodatków do żywności do produkcji T.2.1(4)5. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.1(4)6. dobrać maszyny i urządzenia do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.1(4)7. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do mycia i czyszczenia opakowań, maszyn, urządzeń, narzędzi i pomieszczeń produkcyjnych T.2.2(5)1. pogrupować maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)2. scharakteryzować budowę maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)3. wyjaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)4. zaplanować czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych T.2.3(1)1. sklasyfikować wyroby spożywcze ze względu na warunki przechowywania T.2.3(2)1. rozróżnić urządzenia używane w magazynie wyrobów gotowych T.2.3(2)2. wyjaśnić zasadę działania urządzeń chłodniczych T.2.3(2)3. wskazać aparaturę kontrolno – pomiarową stosowaną w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)4. zaplanować rozmieszczenie wyrobów gotowych w magazynie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 105 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.2.3(2)5. zaplanować czynności związane z obsługą urządzeń magazynowych T.2.3(3) wykonuje czynności związane z ekspedycją wyrobów gotowych; T.2.3(4) użytkuje środki transportu wewnętrznego. BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; T.2.3(3)1. wskazać urządzenia używane do ekspedycji wyrobów gotowych T.2.3(3)2. zaplanować czynności związane z obsługą urządzeń do ekspedycji T.2.3(4)1. sklasyfikować środki transportu wewnętrznego używane w zakładach przetwórstwa spożywczego T.2.3(4)2. scharakteryzować zasadę działania poszczególnych rodzajów środków transportu T.2.3(4)3. zaplanować czynności związane z obsługą środków transportu wewnętrznego BHP(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej, higieny pracy i ochrony środowiska obowiązujące w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(1) 2. wyjaśnić zasady ergonomii BHP(1) 3. rozróżnić środki gaśnicze BHP(2)1. wskazać instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce BHP(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce BHP(2)3. zidentyfikować podstawowe przepisy prawne dotyczące prawnej ochrony pracy BHP(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(3)2. rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)2. rozróżnić typowe choroby zawodowe związane z wykonywaniem zadań zawodowych BHP(5)3. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym przy obsłudze maszyn i urządzeń zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji przetworów spożywczych; BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 106 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. BHP(7)1. dokonać analizy wymagań z ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacja stanowisk pracy. BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii , przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(9)1. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(9) 2. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prac w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KPS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 107 Nazwa przedmiotu Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Uczeń: A B PKZ(T.b)(1) stosuje przepisy prawa dotyczące produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(2) określa wartość odżywczą produktów spożywczych PKZ(T.b)(3) wyjaśnia rolę drobnoustrojów w produkcji wyrobów spożywczych Przetwórstwo spożywcze PKZ(T.b)(4) charakteryzuje zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne zachodzące podczas produkcji i przechowywania wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(5) rozróżnia metody utrwalania żywności i okresla ich wpływ na jakość i trwałość wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(13) określa zagrożenia dla środowiska związane z przemysłowym przetwórstwem żywności i sposoby zapobiegania tym zagrożeniom C PKZ(T.b)(1)1. określić rodzaje aktów prawnych obowiązujących w produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.b)(1)2. zastosować przepisy prawa w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(2).1. sklasyfikować składniki żywności PKZ(T.b)(2)2. scharakteryzować składniki żywności PKZ(T.b)(3)1. określić szkodliwe działanie drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(3)2. określić pożyteczne działanie drobnoustrojów w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(4)1. określić zmiany biochemiczne, fizykochemiczne i mikrobiologiczne zachodzące podczas produkcji i przechowywania żywności PKZ(T.b)(4)2. wskazać sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom biochemicznym, fizykochemicznym i mikrobiologicznym, zachodzącym podczas produkcji i przechowywania żywności PKZ(T.b)(5)1. sklasyfikować metody utrwalania żywności PKZ(T.b)(5)2. wskazać zastosowanie metod utrwalania w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.b)(5)3. określić wpływ zastosowanej metody utrwalania na jakość i trwałość żywności PKZ(T.b)(13)1. zidentyfikować zagrożenia dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spożywczego PKZ(T.b)(13)2. wskazać sposoby zapobiegania zagrożeniom dla środowiska ze strony zakładów przetwórstwa spozywczego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 108 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(T.b)(14) identyfikuje zagrożenia bezpieczeństwa żywności i monitoruje krytyczne punkty kontroli w procesach produkcji oraz podejmuje działania korygujące zgodnie z zasadami GHP (ang. Good Hygiene Practice), zasadami GMP (ang. Good Manufacturing Practice) i systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point); PKZ(T.b)(15) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. T.2.1(1) dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych; T.2.1(2) przeprowadza ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.1(3) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.2(1) rozróżnia technologie produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2(2) dobiera parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.b)(14)1. rozróznić zagrożenia w procesie produkcji żywności PKZ(T.b)(14)2. wskazać krytyczne punkty kontroli w procesie produkcji żywności PKZ(T.b)(14)3. wskazać sposoby korygowania nieprawidłowego przebiegu procesu produkcji żywności zgodnie z zasadami GMP, GHP i HACCP PKZ(T.b)(14)4. określić znaczenie przestrzegania zasad HACCP, GMP i GHP podczas utrwalania żywności PKZ(T.b)(15)1. zastosować programy komputerowe wspomagające gospodarowanie surowcami, dodatkami do żywności i materiałami pomocniczymi PKZ(T.b)(15)2. zastosować programy komputerowe wspomagające produkcję wyrobów spożywczych T.2.1(1)1. sklasyfikować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych według różnych kryteriów T.2.1(1)2. rozróżnić surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(1)3. określić czynniki wpływające na jakość surowców żywnościowych T.2.1(1)4. określić kierunki wykorzystania surowców żywnościowych w przetwórstwie spożywczym T.2.1(2)1. wskazać metody pobierania do oceny jakości prób surowców,dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2)2. stosować ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2)3. ocenić surowce na podstawie norm T.2.1(2)4. określić przydatność surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie analizy organoleptycznej T.2.1(3)1. zaplanować obróbkę wstępną surowców T.2.1(3)2. przygotować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(1)1. sklasyfikować technologie produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(1)2. rozróżnić kierunki produkcji w przetwórstwie spożywczym T.2.2(1)3. dokonać analizy linii produkcyjnych i schematów technologicznych wybranych wyrobów spożywczych T.2.2(2)1. ustalić parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(2)2. skorygować parametry technologiczne do produkcji wyrobów spożywczych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 109 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.2.2(3) posługuje się dokumentacją technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2(6) przeprowadza ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego; T.2.2(3)1. obliczyć zapotrzebowanie na surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych zgodnie z dokumentacją technologiczną T.2.2(3)2. zastosować dokumentację technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(3)3. zinterpretować dokumentację technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(4)1. określić czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(4)2. podjąć czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(6)1. wyjaśnić znaczenie oceny organoleptycznej półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego T.2.2(6)2. wykonać ocenę organoleptyczną żywności utrwalonej różnymi metodami T.2.2(6)3. wykonać ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego KPS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i technik pracy KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 110 Nazwa przedmiotu Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: A Działalność gospodarcza w przetwórstwie spożywczym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: B PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; C PDG(1)1.wyjaśnić podstawowe pojęcia ekonomiczne PDG(1)2. scharakteryzować zasady funkcjonowania gospodarki rynkowej PDG(1)3. scharakteryzować zachowania klientów na rynku PDG(1)4. wyjaśnić rolę i funkcję pieniądza PDG(2)1. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony autorskiego danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa PDG(2)2. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz autorskiego; przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego PDG(2)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego PDG(2)4. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności PDG(3)1. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; gospodarczej PDG(3)2. dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)4. zastosować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i PDG(4)1. zróżnicować scharakteryzować przedsiębiorstwa i instytucje występujące powiązania między nimi; w przetwórstwie spożywczym PDG(4)2. wyjaśnić wzajemne powiązanie pomiędzy przedsiębiorstwami i instytucjami działającymi w branży przetwórstwa spożywczego PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa PDG(5)1. określić działania prowadzone przez firmy funkcjonujące w branży przetwórstwa funkcjonujące w branży; spożywczego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 111 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(5)2.dokonać analizy funkcjonowania zakładów przetwórstwa spożywczego na rynku PDG(5)3. określić czynniki kształtujące wielkość sprzedaży w zakładzie przetwórstwa spożywczego; PDG(5)4. ustalić czynniki wpływające na popyt na wyroby spożywcze PDG(5)5.porównać działania prowadzone przez zakłady konkurencyjne; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami PDG(6)1. zaplanować wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży z branży; PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia zakładu przetwórstwa spożywczego w surowce, dodatki do żywności oraz materiały pomocnicze i półprodukty niezbędne do produkcji PDG(6)3. określić możliwości współpracy z innymi zakładami przetwórstwa spożywczego PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia PDG(7)1. sporządzić algorytm postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej; i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(7)2. wybrać właściwą do możliwości zakładu przetwórstwa spożywczego formę organizacyjnoprawną planowanej działalności PDG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalnościz zakresu przetwórstwa spożywczego PDG(7)4. wybrać odpowiednią do zamierzonego przedsięwzięcia formę opodatkowania działalności z zakresu przetwórstwa spożywczego PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla wybranej działalności z zakresu przetwórstwa spożywczego zgodnie z ustalonymi zasadami; PDG(7)6. określić formę organizacyjno-prawną zakładu przetwórstwa spożywczego PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności PDG(8)1. zredagować pisma i wypełnić formularze niezbędne do uruchomienia i prowadzenia gospodarczej; działalności gospodarczej PDG(8)2. dokonać analizy pism, formularzy i dokumentów niezbędnych do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej PDG(8)3. uzyskać informacje i wskazówki niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej PDG(8)4. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(8)5. wysłać i przyjąć korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej w różnej formie; PDG(9)1. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy gospodarczej komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(9)2. rozróżnić urządzenia biurowe PDG(9)3. posługiwać się urządzeniami biurowymi PGD(9)4. zastosować zasady bhp podczas prac biurowych; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej PDG(10)1. określić rodzaje działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej działalności gospodarczej; PDG(10)2. określić znaczenie działań marketingowych prowadzonej działalności gospodarczej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 112 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. KPS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki KPS(2) być kreatywnym i konsekwentnym w prowadzeniu działań KPS(5) radzić sobie ze stresem KPS(9) negocjować warunki porozumień KPS(10) współpracować w zespole PDG(10)3. zaplanować działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej PDG(10)4. zmodyfikować działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej PDG(10)5. opracować kwestionariusz badający preferencje konsumentów w odniesieniu do rodzaju i jakości wyrobów zakładu przetwórstwa spożywczego PDG(10)6. przeprowadzić badanie ankietowe w zakresie preferencji konsumentów w odniesieniu do rodzaju i jakości wyrobów zakładu przetwórstwa spożywczego PDG(10)7.dokonać analizy potrzeb klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych; PDG(11)1. oszacować koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej PDG(11)2. obliczyć koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej PDG(11)3. podjąć działania zmierzające do optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej PDG(11)4. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy zakładu gastronomicznego PDG(11)5. wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności KPS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej KPS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej KPS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów KPS(2)2. zastosować oryginalne i nowatorskie rozwiązania problemów KPS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres KPS(5)2. zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem KPS(9)1. zachowywać się asertywnie KPS(9)2. zaproponować konstruktywne rozwiązania KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 113 Nazwa przedmiotu Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Uczeń: Język obcy w przetwórstwie spożywczym A B JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych C JOZ(1)1. zastosować słownictwo definiujące podstawowe pojęcia związane z przetwórstwem spożywczym JOZ(1)2. nazwać wykonywane czynności zawodowe w języku obcym JOZ(1)3. posługiwać się obcojęzycznymi nazwami maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym JOZ(1)4. posługiwać się obcojęzyczną terminologią ogólnotechniczną oraz związaną z przetwórstwem spożywczym JOZ(1)5. skorzystać ze słowników specjalistycznych obcojęzycznych, JOZ(1)6. stosować słownictwo związane z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej JOZ(2)1. określić główną myśl wysłuchanego tekstu, nawet w części niezrozumiałego JOZ(2)2. wyselekcjonować istotne informacje z wysłuchanego tekstu JOZ(3)1. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne krótkie teksty pisemne, np. instrukcje obsługi urządzeń w przetwórstwie spożywczym; JOZ(3)2. określić główną myśl przeczytanego tekstu bez użycia słownika JOZ(3)3. wyciągnąć ć wnioski z przeczytanego tekstu JOZ(3)4. określić funkcję czytanego tekstu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 114 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego JOZ(3)5. zrozumieć fragmenty czytanego tekstu na podstawie kontekstu JOZ(3)6. przeanalizować oferty dotyczące poszukiwania pracy JOZ(4)1. napisać prosty tekst zawodowy JOZ(4)2. wypełnić różnego typu formularze JOZ(4)3. napisać podanie o pracę, CV, list motywacyjny JOZ(4)4. napisać krótki tekst użytkowy (ogłoszenie, notatkę, e-mail) JOZ(4)5. sformułować krótką wypowiedź na tematy zawodowe JOZ(4)6. wyrazić i uzasadnić opinię na temat zawodowy JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy JOZ(4)7. poprowadzić rozmowy telefoniczne na temat zawodowy JOZ(4)8. uzyskać informacje i wskazówki niezbędne do wykonywania czynności zawodowych JOZ(4)9. udzielić informacji i wskazówek niezbędnych do wykonywania czynności zawodowych JOZ(4)10. przeanalizować i interpretować umowy o pracę JOZ(4)11. poprowadzić podstawową korespondencję biznesową (e-mail, list z reklamacją, list z prośbą o informację) JOZ(4)12. poprowadzić konwersacje zawodowe JOZ(5)1. skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu, selekcjonowaniu i przetwarzaniu informacji zawodowych JOZ(5)2. skorzystać z obcojęzycznej prasy i literatury zawodowej JOZ(5)3. skorzystać z obcojęzycznych czasopism, katalogów, poradników, publikacji, dokumentacji technicznej i technologicznej dotyczącej przetwórstwa spożywczego JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 115 Nazwa przedmiotu Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Technologie przetwórstwa mleczarskiego A Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia B C PKZ(T.i)(1)1. określić źródła żywności PKZ(T.i)(1)2.wyjaśnić pojęcia: surowce, dodatki do żywności, materiały pomocnicze PKZ(T.i)(1)3.rozróżnić podstawowe grupy surowców PKZ(T.i)(1)4.scharakteryzować grupy surowców stosowanych w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(1)5. określić przydatność surowców do produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(1)6.rozróżnić dodatki do żywności ze względu na ich rolę w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(1)7. wskazać zastosowanie dodatków do żywności zgodnie z przepisami prawa dotyczącymi produkcji żywności PKZ(T.i)(1)8. określić rodzaje materiałów pomocniczych stosowanych w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(1) rozróżnia surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.i)(2)1. sklasyfikować operacje i procesy jednostkowe stosowane w przetwórstwie żywności PKZ(T.i)(2)2. wskazać cel prowadzenia operacji i procesów w produkcji żywności PKZ(T.i)(2)3. scharakteryzować operacje i procesy stosowane w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(2)4. scharakteryzować metody utrwalania żywności PKZ(T.i)(2)5. wskazać zmiany zachodzące w żywności podczas prowadzenia operacji i procesów technologicznych PKZ(T.i)(2) rozróżnia operacje i procesy wykorzystywane w produkcji żywności; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 116 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(T.i)(3) rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w procesach technologicznych produkcji wyrobów spożywczych, utrwalania żywności, pakowania i konfekcjonowania produktów spożywczych, mycia i dezynfekcji opakowań, pomieszczeń, maszyn i urządzeń oraz urządzenia energetyczne, urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.i)(3)1. wskazać zasadnicze elementy budowy maszyn i urządzeń do pakowania i konfekcjonowania żywności PKZ(T.i)(3)2. objaśnić zasadę działania maszyn i urządzeń do pakowania i konfekcjonowania żywności PKZ(T.i)(3)3. wskazać zasadnicze elementy budowy maszyn do mycia i dezynfekcji opakowań PKZ(T.i)(3)4. wyjaśnić zasadę działania maszyn do mycia i dezynfekcji opakowań PKZ(T.i)(3)5. scharakteryzować systemy mycia i dezynfekcji linii produkcyjnych oraz pomieszczeń PKZ(T.i)(3)6. scharakteryzować urządzenia do uzdatniania wody, oczyszczania ścieków i powietrza stosowane w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(3)7. scharakteryzować urządzenia energetyczne wykorzystywane w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.i)(3)8. wskazać zasadnicze elementy maszyn i urządzeń stosowanych w operacjach i procesach w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(3)9. objaśnić budowę i zasadę działania maszyn i urządzeń stosowanych w opercjach i procesach w przetwórstwie spożywczym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 117 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(T.i)(3)10. wskazać zasadnicze elementy budowy urządzeń do utrwalania żywności PKZ(T.i)(3)11. objaśnić zasadę działania urządzeń do utrwalania żywności PKZ(T.i)(3)12. rozpoznać maszyny i urządzenia stosowane do przeprowadzania operacji i procesów technologicznych w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.i)(4)1. rozróżnić kierunki przetwórstwa spożywczego PKZ(T.i)(4)2. wskazać podstawowe surowce i wyroby gotowe w wybranych technologiach przetwórstwa surowców roślinnych i zwierzęcych PKZ(T.i)(4)3. wskazać elementy procesu technologicznego produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(4)4. wyjaśnić wpływ procesów technologicznych na trwałość, cechy organoleptyczne i wartość odżywczą wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(4)5. wskazać czynności wspomagające procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(4)6. scharakteryzować czynności wspomagające procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych PKZ (T.i)(5)1. zidentyfikować źródła zanieczyszczeń żywności PKZ(T.i)(5)2. wymienić systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności PKZ (T.i)(5)3.wyjaśnić pojęcia: Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP), Dobra Praktyka Higieniczna (GHP), HACCP, punkt kontrolny (CP), krytyczny punkt kontrolny (CCP), normy ISO PKZ (T.i)(5)4.scharakteryzować zasady Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP), Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), HACCP PKZ (T.i)(5)5.dokonać analizy zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo wyrobów PKZ(T.i)(4) charakteryzuje procesy technologiczne produkcji wyrobów spożywczych; PKZ(T.i)(5) charakteryzuje systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 118 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego gotowych PKZ(T.i)(5)6. wskazać krytyczne punkty kontroli jakości w procesie produkcji żywności PKZ(T.i.)5.7. rozpoznać stosowane systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w produkcji poszczególnych wyrobów spożywczych PKZ(T.i)5.8. wyznaczyć krytyczne punkty kontroli na podstawie dokumentacji HACCP w produkcji poszczególnych wyrobów spożywczych PKZ(T.i)(6)1. wykorzystać zasoby sieci internetowej do wyszukiwania informacji dotyczących maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym PKZ(T.i)(6)2. wykorzystać zasoby sieci internetowej do wyszukiwania informacji dotyczących operacji i procesów stosowanych w przetwórstwie spożywczym BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w BHP(5)1. zidentyfikować zagrożenia występujące przy obsłudze maszyn i urządzeń w środowisku pracy; zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(5)2. rozróżnić typowe choroby zawodowe związane z wykonywaniem zadań zawodowych BHP(5)3. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym przy obsłudze maszyn i urządzeń w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. BHP(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy produkcji wyrobów spożywczych BHP(6)2. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika w zakładach przetwórstwa spożywczego PKZ(T.i)(6) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. T.17.1(1) dobiera surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze do produkcji poszczególnych wyrobów mleczarskich; T.17.1(1)1. określić kierunki przerobu mleka, T.17.1(1)2. wyjaśnić wpływ składników mleka na jego przydatność technologiczną T.17.1(1)3. wskazać substancje dozwolone stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(1)4. dobrać surowce, dodatki i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 119 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego mleczarskich, T.17.1(1)5. obliczyć ilości surowców, dodatków i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich, T.17.1(2)1. określić znaczenie normalizacji składników mleka w produkcji mleczarskiej, T.17.1(2)2. obliczyć ilości składników do normalizacji wyrobów mleczarskich na podstawie dokumentacji technologicznej, T.17.1(2)3. dobrać parametry stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich na podstawie dokumentacji technologicznej T.17.1(3)1. sklasyfikować operacje i procesy stosowane w procesie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)2. wyjaśnić przebieg operacji procesów stosowanych w procesie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)3. dobrać operacje mechaniczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)4. dobrać operacje i procesy termiczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)5. dobrać procesy biochemiczne stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)1. sklasyfikować maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)2. dobrać maszyny i urządzenia do operacji mechanicznych stosowanych w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)3. dobrać maszyny i urządzenia do obróbki termicznej w procesie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(3) dobiera operacje i procesy stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(5) dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(5)4. dobrać środki transportu wewnętrznego stosowane w procesie produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych T.17.1(9)1. wskazać produkty uboczne oraz odpady produkcyjne uzyskiwane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(9)2. określić przydatność produktów ubocznych oraz odpadów produkcyjnych T.17.1(9)3. przewidzieć wpływ produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych na środowisko naturalne T.17.1(9)4. wskazać sposoby zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 120 Nazwa przedmiotu Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego A Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia B BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; Podstawy analizy żywności BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; C BHP(4)3. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(4)4. scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(4)5. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanych z pracą w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(5)4. rozróżnić czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(5)5. scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(5)6. określić metody zapobiegania zagrożeniom występującym podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(6)3. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm pracownika laboratorium zakładowego BHP(6)4. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowisk pracy BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)3. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej obowiązujące podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(8)4. zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 121 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. BHP(9)3. dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(9)4. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas prac w laboratorium zakładowym BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; BHP(10)3. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika laboratorium OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów T.17.2(3) pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(3)1. wyjaśnić pojęcia związane z pobieraniem próbek do badań T.17.2(3)2. wyjaśnić zasady pobierania i przechowywania próbek T.17.2(3)3. rozróżnić sprzęt laboratoryjny do pobierania próbek T.17.2(4) wykonuje analizy sensoryczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(4)1. wyjaśnić pojęcia związane z analizą sensoryczną i oceną organoleptyczną T.17.2(4)2. określić warunki przeprowadzania analizy sensorycznej T.17.2(5) dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(6) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności; T.17.2(4)3. scharakteryzować metody analizy sensorycznej i oceny organoleptycznej żywności T.17.2(5)1. rozpoznać sprzęt laboratoryjny T.17.2(5)2. określić zastosowanie sprzętu laboratoryjnego T.17.2(5)3. sklasyfikować odczynniki chemiczne w laboratorium zakładu przetwórstwa mleczarskiego T.17.2(5)4. wyjaśnić zasady posługiwania się sprzętem laboratoryjnym stosowanym do badania jakości żywności T.17.2(5)5. rozróżnić zestawy sprzętu do wykonywania określonych czynności i oznaczeń laboratoryjnych T.17.2(6)1. wykonać obliczenia związane ze sporządzaniem roztworów o określonym stężeniu T.17.2(6)2. wyjaśnić zasady sporządzania roztworów o określonych stężeniach T.17.2(6)3. wyjaśnić sposób mianowania roztworów przeznaczonych do analiz Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 122 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.2(6)4. określić zasady przechowywania odczynników chemicznych w laboratorium analizy żywności T.17.2(7)1. sklasyfikować badania fizykochemiczne żywności T.17.2(7) przeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(7)2. scharakteryzować zasady analizy wagowej, objętościowej i instrumentalnej T.17.2(7)3. wyjaśnić zasady oznaczania właściwości fizycznych surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)4. wyjaśnić zasady oznaczania składników surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)5. scharakteryzować metody wykrywania zafałszowań i skażeń surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)6. wyjaśnić metody badań wody, środków dezynfekcyjnych i myjących T.17.2(8) interpretuje wyniki badań fizykochemicznych wyrobów; T.17.2(8)1. porównać wyniki badań laboratoryjnych z zapisami zawartymi w dokumentacji technologicznej T.17.2(8)2. ocenić jakość wyrobów mleczarskich na podstawie wyników badań laboratoryjnych, norm i dokumentacji technologicznej T.17.2(9)1. stosować zasady postępowania z odczynnikami chemicznymi na podstawie kart charakterystyk T.17.2(9)2. stosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska podczas pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych. T.17.2(9) stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 123 Nazwa przedmiotu Efekty kształcenia z podstawy programowej A B Gospodarka magazynowa w zakładzie przetwórstwa spożywczego Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Uczeń: C BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i zycia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanym z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska związanych z organizacją stanowiska pracy BHP(7)2. Zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP (8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań; BHP(8)2. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładu przetwórstwa spożywczego BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. T.2. 3(1) określa warunki magazynowania wyrobów gotowych; T.2.3(2) wykonuje czynności związane z magazynowaniem wyrobów gotowych; BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia T.2.3(1)2. dobrać warunki magazynowania w zależności od rodzaju wyrobów gotowych T.2.3(2)6. obsługiwać aparaturę kontrolno – pomiarową stosowaną w magazynach Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 124 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego wyrobów gotowych T.2.3(2)7. obsługiwać urządzenia magazynowe T.2.3(2)8. kontrolować warunki przechowywania w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)9. zorganizować pracę w magazynach wyrobów gotowych T.2.3(2)10. wypełnić dokumentację magazynową T.2.3(2)11. wykonywać prace porządkowe w magazynie wyrobów gotowych T.2.3(3)3. przygotować wyroby gotowe do ekspedycji T.2.3(3)4. obsługiwać urządzenia do ekspedycji T.2.3(3)5. wykonać prace związane z załadunkiem i transportem wyrobów gotowych T.2.3(4)4. obsługiwać środki transportu wewnętrznego w magazynie T.2.3(4)5. określić odpowiednie warunki transportu dla wskazanych wyrobów gotowych T.2.3(3) wykonuje czynności związane z ekspedycją wyrobów gotowych; T.2.3(4) użytkuje środki transportu wewnętrznego; T.2.3(4)6. dobrać prawidłowo warunki transportu dla wskazanych wyrobów gotowych T.2.3(5)1. zastosować zasady GMP, GHP oraz HACCP podczas magazynowania wyrobów gotowych T.2.3(5)2. zastosować zasady GMP, GHP oraz HACCP podczas przygotowania wyrobów gotowych do ekspedycji Nazwa przedmiotu T.2. 3(5) przestrzega Zasad Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP (ang. Good Manufacturing Practice), Dobrej Praktyki Higienicznej GHP (ang. Good Hygiene Practice) oraz systemu HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point) podczas magazynowania wyrobów gotowych i przygotowania ich do wysyłki. Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: B BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; Proce sy prod ukcji w przet wórst wie spoży wczy m A Uszczegółowione efekty kształcenia C BHP(41. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładach przetwórstwa spożywczego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 125 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(4)2. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia związanym z pracą w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. BHP(7)1. dokonać analizy wymagań ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowiska pracy BHP(72. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)1. dobrać środki ochrony indywidualnej na stanowisku pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(8)2. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładów przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia T.2.1(2)2. zastosować ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(2) przeprowadza ocenę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych; T.2.1(2)4. określić przydatność surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie analizy organoleptycznej T.2.1(3) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem surowców, dodatków do T.2.1(3)2. przygotować surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze żywności i materiałów pomocniczych; do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(4)9. dobrać maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, T.2.1(4) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane do przygotowywania surowców, dodatków dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów do żywności i materiałów pomocniczych; spożywczych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 126 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.2.1(4)10. obsługiwać maszyny i urządzenia do przygotowania surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(5) dokumentuje przebieg pracy maszyn i urządzeń zgodnie z procedurami systemu HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point) w przemyśle spożywczym; T.2.2(3) posługuje się dokumentacją technologiczną dotyczącą produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2(4) wykonuje czynności związane z prowadzeniem procesów produkcji wyrobów spożywczych; T.2.2(5) użytkuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji wyrobów spożywczych; T.2.1(4)11. wykonać czynności czyszczenia, mycia i konserwacji maszyn i urządzeń służących do przygotowania surowców, dodatków do żywności oraz materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.1(5)1. dokonać zapisów dotyczących pracy maszyn i urządzeń w dokumentacji systemu HACCP zgodnie z procedurami T.2.2(3)2. dobrać surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze na podstawie dokumentacji technologicznej T.2.2(3)3. określić kolejne etapy produkcji wyrobów spożywczych na podstawie schematów technologicznych T.2.2(3)4. obliczyć ilości surowców, dodatków do żywności i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów spożywczych na podstawie receptur T.2.2(3)5. ustalić parametry prowadzenia procesów technologicznych na podstawie dokumentacji technologicznej T.2.2(4)3. wykonać czynności technologiczne podczas kolejnych etapów produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)6. dobrać maszyny i urządzenia stosowane do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)7. obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(5)8. wykonać czynności czyszczenia, mycia i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych do produkcji wyrobów spożywczych T.2.2(6)3. pobrać próbki półproduktów i wyrobów gotowych do oceny organoleptycznej T.2.2(6) przeprowadza ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego; T.2.2(6)4. wykonać ocenę organoleptyczną półproduktów i wyrobów gotowych w poszczególnych fazach procesu technologicznego T.2.2(6)5. ocenić prawidłowość przebiegu procesu technologicznego na podstawie oceny organoleptycznej półproduktów i wyrobów gotowych T.2.2(7) prowadzi procesy technologiczne z zachowaniem Zasad Dobrej Praktyki Produkcyjnej T.2.2(7)1. wskazać punkty kontrolne i krytyczne punkty kontrolne w procesie produkcji wyrobów spożywczych. GMP (ang. Good Manufacturing Practice), Dobrej Praktyki Higienicznej GHP (ang. Good Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 127 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Hygiene Practice) oraz systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point). KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(2)2. zastosować oryginalne i nowatorskie rozwiązania problemów KPS(3)1. analizować rezultaty działań KPS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres KPS(5)2. zastosować sposoby radzenia sobie ze stresem KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych KPS(7)1. respektować zasady dotyczące przestrzegania tajemnicy zawodowej KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(7)2. określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej KPS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań KPS 8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(8)2. przyjąć odpowiedzialność za podejmowane działania KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne KPS(10)2. uwzględnić opinie i pomysły innych członków grupy Nazwa przedmiotu KPS (10) współpracuje w zespole. Efekty kształcenia z podstawy programowej A B T.2.2(7)2. przeprowadzić czynności technologiczne zgodnie z procedurami systemów zapewnienia jakości produkowanej żywności KPS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej KPS(1)2. zastosować zasady etyki zawodowej KPS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązywania problemów Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Uczeń: C Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 128 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Nadzór produkcji w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)6. rozpoznać czynniki szkodliwe w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; ; BHP(4)7. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia związanym z pracą w zakładach przetwórstwa mleczarskiego BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska BHP(9)1. dokonać analizy przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(92. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas pracy w zakładach przetwórstwa spożywczego , BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia BHP(10)1 zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładów przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(2)1. rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole OMZ(2)2. rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu OMZ(3)1. zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 129 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów OMZ(5)1zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(5)2. zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. OMZ(6)2. zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych T.17.1(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(4) ustala harmonogramy produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(6) dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; T.17.1(7) rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(2)4. zastosować dokumentację technologiczną podczas prowadzenia produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)5. zastosować normy podczas prowadzenia produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)6. sprawdzić zgodność przebiegu produkcji z dokumentacją technologiczną i normami T.17.1(4)1. opracować schematy blokowe produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(4)2. ustalić kolejność procesów i operacji w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(6)1. zastosować środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)2. weryfikować dobór środków transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; T.17.1(7)1. obliczyć zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(7)2. porównać zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych z dokumentacją technologiczną. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 130 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.1(8)1. obliczyć wydajność produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(8) określa wydajność produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych; T.17.2(1) monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; Nazwa przedmiotu T.17.2(2) podejmuje działania korygujące nieprawidłowy przebieg procesów produkcji wyrobów mleczarskich; Badanie jakości w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego A T.17.1(9)5. rozróżnić sposoby zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych; T.17.1(9)6. wyznaczyć kierunki zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych powstałych w toku produkcji wyrobów mleczarskich ; T.17.2(1)1. skontrolować przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(1)2. zweryfikować prawidłowość przebiegu produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(2)1. skorygować nieprawidłowe parametry procesów technologicznych w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(2)2. skorygować nieprawidłowe warunki przebiegu produkcji wyrobów mleczarskich Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia B BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; C BHP(4)4. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w laboratorium w zakładach przetwórstwa mleczarskiego BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)2. zastosować zasady ergonomii, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas planowania stanowisk pracy BHP(8)4. zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w laboratorium w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(9) 4. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas prac w laboratorium zakładowym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 131 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach BHP(10)3. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia zagrożenia zdrowia i życia. pracownika laboratorium BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(3)1. zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań. OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów OMZ(5)1zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(5)2. zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. OMZ(6)2. zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych T.17.2(3)4. pobrać do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(3)5. przygotować próbki do badań laboratoryjnych T.17.2(3) pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(4) wykonuje analizy sensoryczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(5) dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(6) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności; T.17.2(3)6. zabezpieczyć próbki przed wpływem czynników zewnętrznych T.17.2(4)4. zapewnić warunki przeprowadzania analizy sensorycznej T.17.2(4)5. wykonać analizę sensoryczną surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(5)6. dobrać sprzęt laboratoryjny do badań jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(5)7. przygotować zestawy sprzętu do wykonywania określonych czynności i oznaczeń laboratoryjnych T.17.2(5)8. dobrać odczynniki chemiczne do badań jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(6)5. przygotować sprzęt laboratoryjny do badań T.17.2(6)6. posłużyć się sprzętem laboratoryjnym T.17.2(6)7. sporządzić roztwory odczynników chemicznych o określonym stężeniu T.17.2(6)8. oznaczyć miano roztworów przeznaczonych do analiz Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 132 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.2(7) przeprowadza badania fizyczne, chemiczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(8) interpretuje wyniki badań fizykochemicznych wyrobów; T.17.2(9) stosuje przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. T.17.2(6)9. przygotować odczynniki zgodnie z instrukcjami T.17.2(6)10. przechować odczynniki chemiczne zgodnie z obowiązującymi zasadami. T.17.2(7)7. wykonać czynności z zakresu analizy wagowej, objętościowej i instrumentalnej T.17.2(7)8. oznaczyć właściwości fizyczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)9. oznaczyć wybrane składniki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(7)10. wykryć zafałszowania i skażenia występujące w mleku i jego przetworach T.17.2(7)11. zbadać jakość wody używanej do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(7)12. zbadać stężenia środków myjących i dezynfekujących T.17.2(8)1. porównać uzyskane wyniki badań laboratoryjnych z zapisami zawartymi w dokumentacji technologicznej T.17.2(8)2. ocenić jakość wyrobów mleczarskich na podstawie wyników badań laboratoryjnych, norm i dokumentacji technologicznej T.17.2(9)1. zastosować zasady postępowania z odczynnikami chemicznymi na podstawie kart charakterystyk T.17.2(9)2. zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska podczas pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 133 Nazwa przedmiotu Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego A Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: B BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; Praktyki zawodowe Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: C BHP(4)1. rozpoznać zagrożenia dla zdrowia i życia pracownika oraz mienia i środowiska w zakładzie przetwórstwa spożywczego BHP(4)6. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w zakładach przetwórstwa mleczarskiego BHP(7)1. dokonać analizy wymagań z ergonomii, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska związanych z organizacją stanowisk pracy. BHP(7)3. zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas pracy w zakładzie przetwórstwa mleczarskiego BHP(8)5. wskazać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej obowiązujące podczas pracy w zakładach przetwórstwa mleczarskiego BHP(8)stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych BHP(8)6. zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas pracy w zakładach przetwórstwa mleczarskiego BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 134 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(9)5. zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas prac w zakładach przetwórstwa spożywczego BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań BHP(10)1. zidentyfikować stan zagrożenia zdrowia i życia pracownika zakładów przetwórstwa spożywczego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu OMZ(3)1. zmobilizować współpracowników do wykonywania zadań OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4)1. monitorować jakość wykonywanych zadań OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami OMZ(4)3. wyegzekwować wysoką jakość wykonania powierzonych zadań OMZ(4)4. zweryfikować jakość wykonania powierzonych zadań OMZ(5)1zaproponować zmiany w organizacji pracy mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(5)2. zaproponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 135 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(6)2. zastosować właściwe formy komunikacji interpersonalnych OMZ(6)3. dbać o dobrą atmosferę pracy w zespole T.17.1(2) posługuje się dokumentacją technologiczną i normami w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(5) dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(6) dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(7) rozlicza zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(8) określa wydajność produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1.(9) planuje zagospodarowanie produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych T.17.2(1) monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości OMZ(6)4. utrzymać stały kontakt ze współpracownikami podczas wykonywania zadań zawodowych T.17.1(2)7. rozróżnić dokumentację technologiczną i normy w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)8. wyjaśnić znaczenie dokumentacji technologicznej i norm w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)9. zastosować dokumentację technologiczną i normy dotyczące produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)10. zinterpretować dokumentację technologiczną i normy dotyczące produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(2)11. wnioskować o jakości wyrobów gotowych na podstawie porównania wyników wykonywanych badań laboratoryjnych z obowiązującymi normami T.17.1(2)12. wypełnić dokumentację magazynową, produkcyjną i laboratoryjną T.17.1(5)5. rozpoznać maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)6. wskazać zastosowanie maszyn i urządzeń w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)7. zastosować maszyny i urządzenia podczas produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(6)3. rozróżnić środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)4. wskazać przeznaczenie środków transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)5. posługiwać się środkami transportu wewnętrznego w magazynie T.17.1(7)2. ustalić zapotrzebowanie na surowce, półprodukty i materiały pomocnicze do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(7)3. ustalić zużycie surowców, półproduktów i materiałów pomocniczych do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(8)1. obliczyć wydajność produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1.(9)6. wskazać kierunki zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych powstałych w toku produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1.(9)7. scharakteryzować produkty uboczne i odpady w przetwórstwie mleczarskim T.17.1.(9)8. określić znaczenie zagospodarowania produktów ubocznych i odpadów poprodukcyjnych dla ochrony środowiska T.17.2(1)1. skontrolować przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(1)2. przestrzegać procedur systemów zapewniania jakości podczas produkcji wyrobów mleczarskich Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 136 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.1(3)3. dobrać operacje mechaniczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3) dobiera operacje i procesy stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich; T.17.1(3)4. dobrać operacje i procesy termiczne stosowane w produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(3)5. dobrać procesy biochemiczne stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)5. rozpoznać maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5) dobiera maszyny i urządzenia do produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(5)6. wskazać zastosowanie maszyn i urządzeń w przetwórstwie mleczarskim T.17.1(5)7. zastosować maszyny i urządzenia podczas produkcji wyrobów mleczarskich T.17.1(6)3. rozróżnić środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6) dobiera środki transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego; T.17.1(6)4. wskazać przeznaczenie środków transportu wewnętrznego w zakładach przetwórstwa mleczarskiego T.17.1(6)5. posługiwać się środkami transportu wewnętrznego w magazynie T.17.2(1)1. skontrolować zgodność przebiegu produkcji z procedurami systemów zapewniania jakości T.17.2(1) monitoruje przebieg produkcji wyrobów mleczarskich pod kątem zgodności z systemami zapewnienia jakości; T.17.2(3) pobiera do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(4) wykonuje analizy sensoryczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(5) dobiera sprzęt i odczynniki do badania surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(6) wykonuje czynności związane z przygotowywaniem i przechowywaniem odczynników stosowanych w analizie żywności; T.17.2(1)2. przestrzegać procedur systemów zapewniania jakości podczas produkcji wyrobów mleczarskich T.17.2(3)4. pobrać do badań próbki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(3)5. przygotować próbki do badań laboratoryjnych T.17.2(4)2. wykonać analizę organoleptyczną surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(5)2. przygotować zestawy sprzętu do wykonywania określonych czynności i oznaczeń laboratoryjnych T.17.2(5)3. dobrać odczynniki chemiczne do badań jakości surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(6)4. przechować odczynniki chemiczne zgodnie z obowiązującymi zasadami. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 137 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego T.17.2(7) przeprowadza badania fizyczne, chemiczne T.17.2(7)2. oznaczyć właściwości fizyczne surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich; T.17.2(7)3. oznaczyć wybrane składniki surowców, dodatków do żywności, półproduktów i wyrobów mleczarskich T.17.2(8)1. porównać wyniki badań laboratoryjnych z zapisami zawartymi w dokumentacji technologicznej T.17.2(8) interpretuje wyniki badań fizykochemicznych wyrobów; T.17.2(9) stosuje przepisy sanitarnoepidemiologiczne i ochrony środowiska dotyczące badania żywności. T.17.2(8)2. ocenić jakość wyrobów mleczarskich na podstawie wyników badań laboratoryjnych, norm i dokumentacji technologicznej T.17.2(9)1. zastosować zasady postępowania z odczynnikami chemicznymi na podstawie kart charakterystyk T.17.2(9)2. zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne i ochrony środowiska podczas pobierania próbek, badania żywności i utylizacji odpadów laboratoryjnych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 138