FOLK? A ja się (nie) zgadzam!
Transkrypt
FOLK? A ja się (nie) zgadzam!
FOLK? A ja się (nie) zgadzam! Zasłyszana kiedyś maksyma mówiąca o szanowaniu tradycji i jednoczesnym zrywaniu z nią, zainspirowała mnie do ponownego zajęcia się fenomenem folkloru w tańcu. Czy kultura ludowa może dziś jeszcze służyć jakimś wspólnym celom ? W Polsce folklor został wyparty jako wsteczny, prymitywny, śmieszny. Wynika to z braku świadomości osadzenia sztuki ludowej w kulturze i inspiracji jakiej jej dostarczała przez wieki. Realizując projekt „FOLK? A ja się (nie) zgadzam!” chcemy zwrócić uwagę na ten problem i postawić tezę, że podtrzymywanie tego stanu uniemożliwia nam redefinicję folkloru i podjęcie z nim twórczego dialogu. Postanowiłam sprawdzić, czy twierdzenie serbskiego etnologa Ivana Čolović’a o polityce, która zwraca się ku folklorowi, by dzięki niemu stać się bardziej autentyczną i przekonującą, ma rzeczywiście wymiar ponadlokalny. Zaprosiłam do współpracy Ásgerður G. Gunnarsdóttir i Alexandra Roberts z Reykjavik Dance Festival, by razem opracować projekt wymiany pomiędzy artystami z krajów o diametralnie różnych podejściach do zagadnienia. WARSAW FOLK DANCE FESTIVAL WARSZTAT & WYKŁAD Ásrún Magnúsdóttir Czas__14.00-14.40 Miejsce__Modelatornia Ásrún Magnúsdóttir chciała zbadać, w jakich okolicznościach i z kim ludzie tańczą oraz dlaczego niektórzy tego nie robią. Przestudiowała tradycję, modę i rozwój ruchu tańca folkowego na przestrzeni wieków i na tej podstawie stworzyła nowy symbol jedności: nowy folkowy taniec. Teraz pragnie podzielić się nim z ludźmi. Przyjdźcie i przyłączcie się do tańczącej folkowej rewolucji. WIZYTATORKI Iza Szostak współpraca__Vaida Braziunaite (Litwa)__ Jón Sigurðsson (Islandia) Czas__15.00–15.30 Miejsce__Modelatornia Punktem wyjścia dla projektu „Wizytatorki” Izy Szostak było zaaranżowane spotkanie (wymiana) trojga artystów o różnej proweniencji kulturowej z Islandii, Polski i Litwy. Spotkanie miało formę dwutygodniowego research’u w Islandii, w trakcie którego choreografka podjęła próbę przyswojenia praktyki lutniczej. Artystka poprzez badanie etnograficzne: rozmowę, obserwację uczestniczącą oraz ucieleśnienie pracy rzemieślniczej, W Polsce folklor był używany do różnych celów i zostawił spuściznę w postaci cepeliowskich wyrobów, tysiąca oficjalnych twórców ludowych, setek zespołów pieśni i tańca oraz orkiestr wykorzystywanych do oprawy świąt i uroczystości państwowych. W Islandii – jak się zdaje - folklor ma zupełnie inne oblicze. Jednocześnie „Islandia jest krajem z niewielką ludnością, ale za to z potężną energią i duchem, dlatego nawet krótkie wymiany artystów i odbiorców mogą tutaj stworzyć ogromne fale pozytywnej zmiany” przekonują kuratorzy z Islandii. Czy na skutek tego spotkania ujawnią się niedostrzegane do tej pory stare problemy? Czego może nauczyć nas nasza rodzima ludowość znana każdemu jako przaśna i stanowiąca obiekt kpin? Czy poprzez nowe formy wizualne ujrzymy w nowym świetle stare rytuały, zwyczaje i symbole? EDYTA KOZAK - kuratorka 20 WRZEŚNIA 2014R GODZ. 14.00 -22.00 TEATR STUDIO IM. ST. I. WITKIEWICZA osób mających uczestniczyć w wymianie zakorzeniony był w pytaniu o sposób, w jaki artyści zarówno w Islandii jak i w Polsce mogą włączać w swoje praktyki artystyczne “zanikającą kulturę ludową” i wchodzić z nią w dialog. Szczególnie zależało nam wobec tego na zaproszeniu artystów, którzy już wcześniej angażowali się w dawanie drugiego życia lub odkrywanie na nowo zapomnianych czy nieobecnych już rytuałów. Artystów, którzy przez przedstawianie tych rytuałów i ich czasoprzestrzennych struktur chcieli skierować ku światu pewien szczególny rodzaj uwagi czy też stworzyć szczególną przestrzeń jego percepcji. Wynikiem projektu będzie seria form artystycznych pozwalających potraktować jego zagadnienie przewodnie jako pytanie otwarte. Publiczność zaprosimy do zapoznania się z pracami i samodzielnej oceny dających się z nich zauważyć śladów “zanikającej kultury ludowej”. Edyta Kozak zwróciła się do nas z zaproszeniem do współpracy mającej ułatwić nawiązanie wymiany między artystami islandzkimi a polskimi. Wybór ÁSGERÐUR G. GUNNARSDÓTTIR I ALEXANDER ROBERTS - kuratorzy próbowała dowiedzieć się jak najwięcej o specyfice zawodu lutnika. Bohaterem wizyty był lokalny artysta, pasjonat instrumentów, zamieszkały w północnej części wyspy. Prezentacja wspólnej pracy w procesie w formie performensu jest wydarzeniem spinającym całe spotkanie i podsumowującym przyswojenie praktyki. METALOWY AEROBIK Valdimar Johannsson, Erna Ómarsdóttir E-SOUND Karol Tymiński Czas__15.40–16.10 Miejsce__ Foyer „E-Sound” został zainspirowany białym śpiewem uważanym za technikę wokalną zbliżoną do naturalnego sposobu wydawania głosu przez człowieka. Wykorzystuje ona naturalne rezonatory i nawiązuje do komunikowania się na odległość za pomocą krzyku. Często używana jest do przekazywania tekstów o bardzo poetyckim charakterze. „E-sound” bada potencjał emocjonalny tego typu pracy z głosem, oscylując pomiędzy tradycyjnym przedstawieniem tekstu a źródłem samej techniki, czyli krzykiem/ oddechem/mruczeniem. Czas__16.15–16.45 Miejsce__Foyer „Metalowy Aerobik” to nowe odkrycie ze stajni Shalala, gdzie ciemne moce przeplatają z mocami niezmiernie jasnymi się w stopniu niemalże nieprawdopodobnym. Zapożyczenie formy z zajęć fitness i aerobiku pozwala większości osób łatwo odnaleźć się w sytuacji i w nią wejść. Te dwa przenikające się nieustannie ekstrema, proste kroki, głośny wydech, powtórzenie i niezmiernie proste ruchy, oddechy, a na koniec – krzyk – pozwalają doświadczyć chwil krańcowej wolności, które to uczucie trwa do końca dnia razem z delikatnym bólem karku. PANEL DLACZEGO NIE CIERPIMY FOLKLORU, JEDNOCZEŚNIE CZERPIĄC Z CEPELIADY TYLE RADOŚCI? Czas__17.00–18.00 Miejsce__Modelatornia Dyskusja na temat współczesnego folkloru z udziałem dr Ewy Klekot (UW), Wioli Ujazdowskiej. Prowadzenie: Paweł Dobrowolski CHOREOGRAFIA NA ŚLEPO II (NIEMA CHOREOGRAFIA) Sigurður Jónsson zamknięte formy. Performance przygląda się również zjawisku plotki oraz nawiązuje do lamentu, tak powszechnego wśród nastrojów polskiego społeczeństwa. Czas__18.00–18.40 Miejsce__Modelatornia WIROWANIE Edyta Kozak__Wojtek Kaniewski „Choreografia na ślepo II (Niema choreografia)” to przedstawienieeksperyment w formie warsztatów, podczas którego uczestnicy podejmą próbę odtworzenia tradycyjnego islandzkiego tańca ludowego „Vikivaki”. Nazwa „Vikivaki” odnosi się do trzech rzeczy: tańca, akompaniującej mu melorecytacji i samego zdarzenia łączącego oba te elementy. Taniec odzwierciedla rozwój narracji recytacji, ale rytm i intonacja wszystkich śpiewanych zwrotek są identyczne. Eksperyment polega na tym (i dlatego nazwany został „Niemą choreografią), że tym razem choreografia stanie się niema, nie mogąc przekazać dramaturgicznie kluczowych elementów w tańcu. Uczestnicy eksperymentu będą musieli ze sobą współpracować aby dopasować zestaw ustalonych ruchów do piosenki. FOLK? I JESZCZE RAZ… „FOLK? I jeszcze raz…” jest rozwinięciem spektaklu „FOLK? A ja się nie zgadzam!” z 2011 r, w którym Edyta Kozak wraz z Rolandem Rowińskim pokusili się o przedstawienie portretu pokolenia młodych Polaków. W wyniku nowych poszukiwań powstała trylogia, na którą składają się: instalacja interaktywna, instalacja wideo oraz część performatywna nawiązująca do spektaklu. Każda z tych prac realizowana jest przez choreografkę we współpracy z zaproszonymi artystami: architektem, artystą wideo, reżyserem filmowym. Wspólnie próbują wskrzesić dyskusję o polskiej przaśności, o tradycjonalizmie, tożsamości i ludowej erotyce. Głównym spoiwem prac jest badanie, poszukiwanie równowagi pomiędzy spontanicznością kultury ludowej, a jej martwotą. FOLK EXPO Edyta Kozak__Roland Rowiński Czas__19.00–19.45 Miejsce__Duża Scena W części performatywnej artyści poszukują tożsamości współczesnego Polaka – artysty tańca. Zastanawiają się, czym dzisiaj dla młodych tancerzy jest folklor i na ile może on być inspirujący. Folklor rozumiany nie tylko jako ludowy taniec, ale także to wszystko, co się z nim wiąże: tradycja, wspólnota, polskość, Organizator Partner Czas__14.00–22.00 Miejsce__Foyer SMOKI KONTRA TROLLE Edyta Kozak__Lech Rowiński Praca składa się z dwóch elementów: instalacji artystycznej i serii obrazów, harmonijnie wkomponowanych w wystrój wnętrza. Pająkami nazwane są w polskiej tradycji ludowej dekoracyjne, ręcznie wyplatane żyrandole. Pająki to symbol przędzenia, tkania tkanin, wikliny, plecionki i tworzenia sieci z pajęczych nici przędnych. Ten aspekt kulturowych przedstawień pająków związany jest z islandzką częścią pracy. Jednym z najbardziej znaczących elementów islandzkiej kultury ludowej są tradycyjne wzory dziewiarskie, a lopapeysa - islandzkie, ręcznie robione swetry, rozpoznają niemal wszyscy. Czas__14.00–22.00 Miejsce__Pl. Defilad THE BLACK YOGA SCREAMING CHAMBER Valdimar Jóhannsson__Erna Ómarsdóttir Instalacja interaktywna „Smoki kontra Trolle” zainspirowana podwórkową grą dziecięcą, to fikcyjna wojna pomiędzy dwoma odległymi od siebie krajami (Polską i Islandią), które nigdy nie prowadziły działań zbrojnych przeciwko siebie. Można ją jednak rozumieć również jako realne zagrożenie terytorialne i walkę o wpływy. Szczególnie w Islandii, która kilka lata temu przeżyła najazd Polaków (obecnie największa grupa etniczna ich kraju), a Polacy dowiedzieli się, że ich ukochany wafelek Prince Polo został przez Islandczyków okrzyknięty narodowym przysmakiem. Czas__10.00–22.00 Miejsce__Taras Baru Studio WYKŁAD O MUSICALACH TYPU BORDERLINE Valdimar Jóhannsson__Erna Ómarsdóttir Czas__14.00–22.00 Miejsce__Stolarnia Czas__14.00–22.00 Miejsce__Foyer Wideo instalacja „Wirowanie” to próba uwolnienia się od sztuczności tańca ludowego, wykorzystywanego przez państwo socjalistyczne, jako narzędzie propagandy politycznej wpajającej wzorzec młodego, wesołego i roztańczonego Polaka. Czas__20.00–21.00 Miejsce__Malarnia Wykład o musicalach typu borderline obnaża ich tajemnice i rozbiera na czynniki pierwsze. Z sercem na dłoni, Ema i Valdimar zapraszają widzów na wyprawę do źródeł tego inspirująco innowacyjnego gatunku. Przedstawią im również osobistości po uszy zanurzone w ów nurt, takie jak MC Multiple Personality Disorder czy Putrid Sapphire. Duet Lazyblood zagra kilka kawałków, a zespół tańca Shalala wypręży się dumnie po swoim występie. Kilka kluczowych momentów z historii musicali typu borderline zostanie odegranych lub odtworzonych z odrobiną pomocy ze strony sił nadprzyrodzonych. Współpraca Projekt finansowany z funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, oraz środków krajowych Partnerzy medialni HISTORIE PAJĄKÓW Wiola Ujazdowska „The Black Yoga Screaming Chamber” miał premierę podczas Nocy Kultury w sierpniu 2013 roku w centralnych miejscach stolicy Islandii. „The Black Yoga Screaming Chamber” to wygłuszone pomieszczenie, w którym każdy może wykrzyczeć się w odosobnieniu i zarejestrować swoje wrzaski. W projekcie wzięło udział już ponad 1200 osób. GŁOSY REYKJAVIKU Valdimar Jóhannsson__Erna Ómarsdóttir „Głosy Reykjaviku” to kontynuacja projektu „The Black Yoga Screaming Chamber”, Z zarejestrowanych i zmiksowanych krzyków powstała mantra zatytułowana „Głosy Reykjaviku”, której dźwięki przyniosą przyjemne wibracje w specjalnie zaprojektowanej wannie. W instalacjach Smoki kontra Trolle i The Black Yoga Screaming Chamber można uczestniczyć do 25 września w godz. 10.00 -22.00. Instalacja Głosy Reykjaviku będzie dostępna do 25 września w godz. 17.00 - 21.00.