W KRĘGU TRADYCJI – CERAMIKA SIWA

II MIĘDZ YNAROD OW Y PLENER
W KRĘGU TRADYCJI
– CERAMIKA SIWA
2–5 września 2013 r.
Czarna Wieś Kościelna
Projekt „Dbajmy o tradycję” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach działania 413
Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju objętego PROW na lata 2007-2013
K o ś c i e l n a
W i e ś
C z a r n a
r .
2 0 1 3
w r z e ś n i a
2 – 5
II Międzynarodowy Plener Garncarski „W kręgu tradycji – ceramika siwa” zorganizowany jest w miejscu szczególnym. Czarna Wieś Kościelna jest bowiem ostatnim czynnym, nie tylko na Podlasiu ale i w Polsce, wiejskim ośrodkiem garncarskim, w którym produkowana jest
ceramika siwa. Tradycje garncarskie sięgają tu końca XVIII w. i wiążą się
z przybyciem z Knyszyna garncarza Antoniego Piechowskiego, który wykorzystując miejscowe złoża gliny, toczył garnki i wyrabiał ceramiczne
dachówki. W XIX w. we wsi rozwinął się duży ośrodek ludowego przemysłu domowego produkcji ceramicznej dachówki. Masowo też wytwarzana była ceramika biskwitowa, szkliwiona i ceramika siwiona wypalana
w piecach bez dostępu tlenu.
Dziś tradycje garncarskie kontynuują kolejne pokolenia rodu Piechowskich: Bolesław, Mirosław, Zbigniew, Jan, Adam i Paweł oraz Jan
Kudrewicz, Stanisław Mosiej i Wojciech Maculewicz. Obok form współczesnych wytwarzane są, toczone ręcznie na kołach garncarskich, tradycyjne, o wielowiekowym rodowodzie naczynia dzbankowate i bezuszne tzw. „ładyszki” oraz flaszowate „buńki” a także gary, misy, dwojaki,
ceramiczne zabawki.
Tematem przewodnim tegorocznego pleneru jest „buńka” – charakterystyczne pękate gliniane naczynie flaszowate toczone ręcznie na
kole garncarskim. W XVIII–XIX w. buńki były wytwarzane też z innych
materiałów: kamionki i miedzi. Używano je do przechowywania i przenoszenia różnego rodzaju płynów – napojów, oleju oraz drobnoziarnistych nasion, m.in. maku, lnu. W zależności od przeznaczenia i lokalnych
WIESŁAW BEDNARZ
Polska, Lublin
ceramika biskwitowa
SAULIUS BOBINAS
Litwa, ceramika siwa (LTS)
JÓZEF BORYS Polska, Olsztyn,
ceramika szkliwiona (STL)
UCZESTNICY PLENERU
tradycji nadawano im kształty kuliste, jajowate bądź
soczewkowate. Te najczęściej jednouszne naczynia,
zaopatrywane były w wąski wylew na krótkiej cylindrycznej szyjce. Piękno doskonalonych przez pokolenia kształtów „buniek”, podkreślają rytmiczne
gładzenia wykonane za pomocą krzemiennego otoczaka, które po wypaleniu mienią się metalicznym
połyskiem na matowej powierzchni.
W tegorocznych plenerowych spotkaniach
w pracowniach garncarskich w Czarnej Wsi uczestniczą garncarze kultywujący tradycje ceramiki siwej
z Białorusi, Litwy Łotwy i Ukrainy oraz garncarze
z Polski, wykonujący naczynia pokrywane szkliwem
według lokalnych tradycji. Każdy z nich w trakcie
pleneru wytoczy zestaw tradycyjnych form tego naczynia. Wykonane naczynia trafią na stałą ekspozycję do siedziby organizatora pleneru – Centrum Rękodzieła Ludowego w pobliskim Niemczynie.
Plener jest też doskonałą okazją do wymiany
doświadczeń, integracji środowisk garncarskich kultywujących tradycje ceramiki siwej w Polsce, na Litwie, Białorusi, Łotwie i Ukrainie oraz promocji tej
szlachetnej, wielowiekowej dziedziny rękodzieła.
K o ś c i e l n a
W i e ś
ČESLOWAS GUDŽIUS
Litwa, ceramika siwa (LTS)
2 – 5
w r z e ś n i a
2 0 1 3
r .
C z a r n a
IZYDOR BORYS
Polska, Olsztyn,
ceramika
szkliwiona (STL)
NELLIJA DALBA
Łotwa, Daugapilis,
ceramika
biskwitowa,
siwa i szkliwiona
EDWARD GACEK
Polska, Skomielna Biała,
woj. małopolskie,
ceramika szkliwiona (STL)
VYGANTAS
JAZERSKAS
Litwa, ceramika
siwa i szkliwiona
(LTS)
DMYTRO KAGANIUK
Ukraina, ceramika
siwa i biskwitowa
VALERII LENARTOVYCH
Ukraina, ceramika siwa i biskwitowa
KRYSTIAN LUBERDA
Polska, woj. małopolskie,
ceramika biskwitowa
WOJCIECH
MACULEWICZ
Polska, Czarna Wieś
Kościelna, ceramika
biskwitowa i siwa
OKSANA MARTYNOVYCH
Ukraina, ceramika siwa i biskwitowa
STANISŁAW MOSIEJ
Polska, nestor tradycyjnego garncarstwa w Czarnej Wsi Kościelnej (STL)
UCZESTNICY PLENERU
JAN KUDREWICZA
Polska, Czarna Wieś
Kościelna, ceramika
siwa, biskwitowa
i szkliwiona (STL)
ADAM PIECHOWSKI
Polska, Czarna Wieś Kościelna,
ceramika siwa i biskwitowa (STL)
K o ś c i e l n a
2 – 5
w r z e ś n i a
2 0 1 3
r .
C z a r n a
W i e ś
PIOTR NYCZ
Polska, Czarna Wieś
Kościelna, ceramika siwa
i biskwitowa
RAISA OLKHOVSKA
Ukraina, ceramika siwa i biskwitowa
ROBERT JEHN OLSZEWSKI
Polska Nowa Iwiczna, woj.
warszawskie, ceramika
szkliwiona (STL)
BOLESŁAW
PIECHOWSKI
nestor
tradycyjnego
garncarstwa
w Czarnej Wsi
Kościelnej (STL)
JAN PIECHOWSKI
Polska, Czarna Wieś
Kościelna, ceramika siwa
i biskwitowa (STL)
ARTURAS SURVILA
Litwa, ceramika siwa (LTS)
PAWEŁ PIECHOWSKI
Polska, Czarna Wieś
Kościelna, ceramika
siwa, biskwitowa
i szkliwiona (STL)
INGA SAMOŠKIENÄS
Litwa, ceramika siwa (LTS)
VALERY SZEPIELEWICZ
Białoruś, ceramika siwa
DAWID WĘDZARZ
Polska, Raba Wyżna,
woj. małopolskie,
ceramika biskwitowa
UCZESTNICY PLENERU
MIROSŁAW PIECHOWSKI
Polska, Czarna Wieś
Kościelna, ceramika siwa
i biskwitowa (STL)
CENTRUM RĘKODZIEŁA LUDOWEGO
Tekst: Wojciech Kowalczuk
Zdjęcia z archiwów uczestników Pleneru
Proponujemy bogatą ofertę warsztatów rękodzieła, skierowaną zarówno do dzieci i młodzieży, jak
też do osób dorosłych ( na poziomie początkującym
i zaawansowanym).
Zajęcia prowadzone są przez lokalnych twórców ludowych oraz wykwalifikowanych instruktorów. Aktywna forma zajęć, umożliwi rozwój pasji oraz posiadanych już umiejętności.
Organizujemy również plenery oraz zielone szkoły.
i Archiwum Fotograficznego Działu Etnografii
Muzeum Podlaskiego w Białymstoku
(fot. Anna Sierko-Szymańska,
Piotr Męcik, Wojciech Kowalczuk)
Koordynator projektu – Anna Stefańczuk
Komisarz pleneru – Wojciech Kowalczuk
Zapraszamy!!!
Niemczyn 42
16-020 Czarna Białostocka
www.crl.czarnabialostocka.pl
[email protected]
tel. 698 519 658; +48 85 7109149