Zasady etyki nauczycielskiej

Zasady etyki nauczycielskiej
Wstęp
Kodeks etyczny dotyczy postawy nauczyciela, jego kultury osobistej,
odpowiedzialności, samokrytycyzmu, uczciwości, hierarchii wartości, wiedzy i
kompetencji. Naczelną zasadą w postępowaniu z dziećmi jest poszanowanie ich
godności oraz świadomość, że proces edukacyjny wymaga czasu i u każdego
ucznia przebiega indywidualnie. W swoich działaniach nauczyciel powinien być
obowiązkowy i sprawiedliwy. Szanuje przy tym godność osobistą każdego
człowieka i wymaga takiego samego szacunku wobec siebie.
Zasady ogólne etyki zawodowej
1. Nauczyciela obowiązuje: sprawiedliwość, bezinteresowność, obiektywizm,
szacunek i takt wobec każdego człowieka.
2. Nauczyciel wychowuje w duchu patriotycznym i w zgodzie z wartościami
konstytuującymi cywilizację europejską. Z powagą i szacunkiem odnosi się do
przekonań religijnych uczniów.
3. W pracy wychowawczej nie opowiada się za jakąkolwiek opcją polityczną,
mając jednocześnie prawo do posiadania i obrony własnych poglądów.
4. Nauczyciel zobowiązany jest do zachowywania szczególnej ostrożności w
przekazywaniu informacji o uczniu i jego środowisku rodzinnym.
5. Nauczyciel przestrzega przed zagrożeniami płynącymi z nałogów jako źródła
patologii społecznych.
6. Nauczycielom nie wolno włączać uczniów do żadnych form protestów,
których celem miałaby być obrona własnych interesów.
7. Nauczyciel troszczy się o dobre imię szkoły, prestiż zawodu, aktywnie włącza
się w życie szkoły oraz stara się poszerzać jej oddziaływanie na rzecz
środowiska.
8. Nauczyciel, kierując się solidarnością zawodowa, dzieli się zdobytym
doświadczeniem i wiedzą z innymi nauczycielami.
9. Nauczyciel przeciwdziała dyskryminacji, traktuje wszystkich uczniów
jednakowo niezależnie od: rasy, narodowości, sytuacji materialnej, pozycji
społecznej, wyznania.
10. Nauczyciel nie może wykorzystywać swojej pozycji do osiągania korzyści
osobistych kosztem ucznia, jego rodziców lub prawnych opiekunów.
11. Nauczyciel, który naruszył zasady etyki zawodowej, powinien
podjąć niezwłocznie działania mające na celu usunięcie skutków swojego
postępowania i naprawienie powstałych szkód.
Zasady szczegółowe etyki zawodowej nauczyciela
Nauczyciel wobec ucznia
1. Nauczyciel szanuje godność ucznia jako osoby: akceptuje go, uznaje jego prawa,
rozwija samodzielność myślenia i refleksyjność oraz pozwala mu wyrażać
własne poglądy.
2. Nauczyciel pamięta, że pierwszymi i głównymi wychowawcami dzieci są
rodzice lub ich opiekunowie prawni, szanuje ich prawa oraz wspomaga w
procesie wychowania.
3. Nauczyciel troszczy się o wszechstronny i harmonijny rozwój ucznia w sferze
intelektualnej, duchowej, moralnej, estetycznej, fizycznej oraz społecznej.
4. Nauczyciel traktuje indywidualnie każdego ucznia, starając się rozumieć jego
potrzeby i wspomagać jego możliwości.
5. Nauczyciel poprzez działania pedagogiczne i własną postawę wspomaga ucznia
w procesie integralnego rozwoju i doskonalenia oraz czyni go
współuczestnikiem i współtwórcą tego procesu.
6. Nauczyciel ma świadomość, że oddziałuje wychowawczo także swoją godną
postawą w życiu prywatnym.
7. Nauczyciel wychowuje ucznia do odpowiedzialności za własne czyny i
ponoszenia konsekwencji dokonanych wyborów.
8. Nauczyciel uczy zasad kultury osobistej oraz wpływa na kształtowanie postaw
prorodzinnych ucznia.
9. Nauczyciel wychowuje swoich uczniów w duchu współdziałania i współżycia w
grupie, ucząc jednocześnie poszanowania zasad szlachetnego
współzawodnictwa.
10. Stosunek nauczyciela do ucznia cechuje życzliwość, wyrozumiałość cierpliwość,
a jednocześnie stanowczość i konsekwencja w stosowaniu ustalonych kryteriów
wymagań.
11. Nauczyciela obowiązuje obiektywizm, sprawiedliwość, bezinteresowność i
szacunek w traktowaniu i ocenie każdego ucznia bez względu na okoliczności.
Nauczyciel wobec rodziców
1. Nauczyciel honoruje prawa rodziców do zasięgania informacji i konsultacji,
poprzez uzgodnione procedury mające na celu dobro ich dzieci.
2. Nauczyciel respektuje władzę rodzicielską, jednakże służy profesjonalną radą,
mając na uwadze dobro dziecka.
3. Nauczyciel dokłada wszelkich starań, aby zachęcić rodziców do aktywnego
udziału w edukacji dziecka i wspierania procesu nauczania.
4. Nauczyciel przekazuje w sposób komunikatywny informacje, wskazując nie
tylko słabe, ale przede wszystkim mocne strony dziecka, z zachowaniem
obowiązujących przepisów prawa, a także z taktownym wyczuciem
sytuacyjnym.
5. Nauczyciel w sytuacjach konfliktowych dla dobra szkoły i ucznia
wypracowuje kompromis w relacji: szkoła-rodzice.
6. Nauczyciel zdecydowanie przeciwstawia się jakimkolwiek formom wywierania
wpływu na sposób oceny uczniów.
Nauczyciel wobec innych nauczycieli
1. Nauczyciel wraz z nadzorem pedagogicznym i innymi pracownikami oświaty
tworzy zespół ludzi wspomagających się w realizacji wspólnego celu, jakim jest
nauczanie i wychowanie.
2. Nauczycieli łączą zasady współpracy, pedagogicznej solidarności, szlachetne
współzawodnictwo i szacunek.
3. Nauczyciel doświadczony otacza opieką nauczycieli
rozpoczynających pracę, służąc im radą i pomocą.
4. Nauczyciel nie podważa autorytetu innych nauczycieli,
pracowników oświaty wobec uczniów i ich rodziców.
Prawa nauczyciela
1. W sytuacjach spornych nauczyciel ma prawo przedstawić motywacje
swojego postępowania.
2. Nauczyciel ma prawo do szacunku ze strony uczniów, rodziców i swoich
przełożonych oraz do godnego wynagrodzenia i godnych warunków
pracy.
3. Ma prawo do nowoczesnego warsztatu pracy, umożliwiającego stosowanie
nowatorskich form i metod pracy, w tym technologii informacyjnej.
4. Ma prawo ubiegać się o dofinansowanie do form doskonalenia i dokształcania z
funduszu przeznaczonego na ten cel.
5. Ma prawo do zdobywania kolejnych stopni awansu zawodowego w celu
podnoszenia efektywności oddziaływań edukacyjnych.
6. Ma prawo do wdrażania innowacji pedagogicznych.
7. Ma prawo do odwołania od krzywdzącej jego zdaniem oceny pracy
oraz do obrony swoich praw.
Bibliografia:
•
•
•
•
•
•
Kodeks Etyczny Nauczyciela wg Centrum Edukacji Obywatelskiej;
Ferdynand Froissart „Kodeks Etyczny Nauczyciela - projekt" Nauczycielska
Edukacja, Biuletyn Centrum Edukacji, Nr7/53, Koszalin 2009;
Polskie Towarzystwo Nauczycieli „Kodeks Etyki Nauczycielskiej" Warszawa
1997;
Kodeks etyczny - Szkoła Podstawowa nr 47 im. Kornela Makuszyńskiego w
Szczecinie;
Kodeks Etyczny Nauczyciela - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 w
Słupsku;
Kodeks Etyki Nauczyciela Akademickiego Uniwersytetu Gdańskiego;