UWAG KILKA O JĄKANIU… Jąkanie to zaburzenie płynności mowy

UWAG KILKA O JĄKANIU…
 Jąkanie to zaburzenie płynności mowy wraz z reakcjami towarzyszącymi utrudniające
w mniej lub bardziej znaczącym stopniu proces komunikacji międzyludzkiej.
 Pojawia się ono zazwyczaj pomiędzy 2. a 4. rokiem życia, częściej dotyczy chłopców
niż dziewczynek, a jego przyczyny nie są do końca znane. Istnieje wiele koncepcji
powstawania jąkania, ale badacze zgadzają się, że jest ono rezultatem oddziaływania
na siebie kilku czynników.
 Jąkanie jest zaburzeniem o zmiennej dynamice. Pojawia się i znika, mija lub utrwala
się, występuje w jednych sytuacjach, nie pojawia się w innych.
 Jąkanie może mieć wpływ na osiągnięcia szkolne i życie społeczne dziecka.
 W mowie osoby jąkającej się usłyszeć i zaobserwować można wybrane spośród
wymienionych niżej objawów:
 powtarzanie pojedynczych dźwięków, sylab, słów
 przedłużenia dźwięków, tzw. prolongacje
 blokady – dziecko blokuje się na dźwięku
 wtrącenia typu: „yyy”, „eee”
 zmiany tonu i natężenia głosu
 reakcje wskazujące na wzmożony wysiłek oraz dyskomfort psychiczny
związany z mówieniem, tj. przymykanie oczu, wzmożone napięcie mięśniowe
w okolicy ust, nadreaktywność ciała (bębnienie palcami, tupanie nogami, in.).
 Nie istnieje niezawodny „lek” na jąkanie, nie wyłączając terapii.
 Celem terapii jest zwiększenie płynności mowy, wypracowanie sposobów radzenia
sobie z trudnościami w trakcie mówienia oraz kształtowanie prawidłowej postawy
i uczuć wobec mówienia.
 Badania pokazują, że ludzie, którzy się jąkają, są tak samo dobrze przystosowani do
życia jak ci, którzy się nie jąkają. W gronie powszechnie znanych i szanowanych osób
jąkających się znaleźli się m.in.:
 Jerzy VI – król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
 Marilyn Monroe – aktorka
 Winston Churchill – brytyjski polityk, dwukrotny premier Zjednoczonego
Królestwa
 Joseph Biden – wiceprezydent USA
 Jerzy Owsiak – dziennikarz, działacz charytatywny, twórca WOŚP
 Anna Józefina Lubieniecka - piosenkarka
 Kenyon Martin – gwiazda koszykówki
WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW DZIECKA JĄKAJĄCEGO SIĘ:
 Nie udzielaj rad typu: „zwolnij, weź głęboki oddech”, „zrelaksuj się”.
 Nie dopowiadaj słów za dziecko; nie kończ rozpoczętej przez nie wypowiedzi.
 Nie przerywaj wypowiedzi dziecka.
 Wymagaj tego samego od dziecka jąkającego się, co od pozostałych.
 Rozmawiaj z dzieckiem w sposób spokojny, rób pauzy.
 Okazuj dziecku, że słuchasz tego, co mówi, a nie tego, jak mówi.
 Nie pozwól, by jąkanie traktowane było jak coś, czego należy się wstydzić. Rozmawiaj
z dzieckiem o jąkaniu otwarcie, tak jak rozmawiacie o innych sprawach.
BIBLIOGRAFIA:
Tarkowski Z., Jąkanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
Węsierska K. red., Jak mówić w szkole o jąkaniu. Podręcznik dla nauczycieli
i logopedów, Centrum Logopedyczne, Katowice 2012