mosimage

Załącznik nr 12 - J2
KOPIA JEDNOROGA 3-FUNTOWEGO ARTYLERII LEKKIEJ
Z LAWETĄ
DZIAŁO
Odlew żeliwny.
1. długość działa (bez grona)
- w wagomiarach – 11
- długość działa w stopach i calach angielskich – 2 stopy i 11,662 cali (90,58
cm)
2. wagomiar (kaliber) działa w calach angielskich – 3,242
3. [średnica pocisku w calach angielskich – 3,107
Tabela wymiarów działa jednoroga 3-funtowego lekkiej artylerii
Nazwa części
długość
działa bez grona
sztuki
wylotowej
czopowej
dennej
Jednostka miary
wagomiar części.
11
5
24
3
12
2
12
10
33
1
45
1
16
12
18
22
26
24
24
6
31
32
kanału z komorą
komory
grona
grubość
w początku sztuki wylotowej
ścian
w końcu sztuki wylotowej
w początku sztuki czopowej
w końcu sztuki czopowej
w początku sztuki dennej
w końcu sztuki dennej
środek czopów oddalony jest od wylotu na
długość czopów
średnica czopów
Środek czopów znajduje się równo pomiędzy osią i spodnią linią kanału
Średnica zapału jest na 2 ½ linii. Wysokość celu (kręglika) jest równa różnicy grubości ścian
dna i wylotu w tym miejscu, w którym się go umieszcza.
LAWETA
ŁOŻE
Ściany łoża powinny być wykonane z desek dębowych, które w kilku miejscach mają być
powiązane ze sobą szponami, w takiej odległości, aby mogła się w nich zmieścić denna część
działa.
1
Ściany powinny mieć widoczny załomek, tj. miejsce od którego następuje zwężenie w
kierunku ogona łoża.
Ogon, na którym część łoża opiera się na ziemi powinien być zaokrąglony.
Szpony (4 sztuki) łoża
1. szpona czołowa powinna być usytuowana pomiędzy gniazdami, w których działo leży
na czopach i przodem łoża. Szpona ta powinna być ścięta ukośnie.
2 i 3. szpony spoczynkowa i celownicza (tzw. średnie) powinny być pomiędzy załomkiem
łożowym i gniazdami czopowymi. Na szponach tych powinna leżeć poduszka z klinem
celowniczym, za pomocą którego działo podnosi się i opuszcza.
4. szpona ogonowa, w której powinien być otwór do zasadzenia sworzenia przodka (w
celu transportu). W szponie ogonowej należy osadzić czworoboczną skuwkę drążkową, w
którą są włożone drążki celownicze służące do kierowania łoża.
Gniazda czopowe łoża
Usytuowane powinny być w ścianach łozowych nad samą osią. Stanowią je półokrągłe,
adekwatne do średnicy czopów, wycięcia.
Okucia łoża
1. strzemiona do przytwierdzenia osi do ścian łożowych
2. panwie spodnie, osadzone w gniazdach czopowych
3. panwie wierzchnie pokrywające czopy leżące na panwiach spodnich
4. blacha wierzchnia i spodnia pokrywająca grzbiety ścian łożowych
5. opaski opasujące w poprzek ściany łożowe
6. blacha pokrywająca wierzch i spód szpony ogonowej
7. skuwki drążkowe na szponie ogonowej, w które zakłada się drążki celownicze
8. sierdzenie, gwoździe, śruby mocujące ściany łożowe w różnych miejscach
9. mutry do przykręcania sierdzeni
10. płatki (różyczki) do podłożenia pod główki
11. haki i kółka do zakładania narzędzi i szelek do transportu
Tabela wymiarów łoża do jednoroga 3-funtowego lekkiej artylerii
Nazwa części łoża
Jednostki miary długości
stopy
cale
6
9¼
2
2
3
6¾
6½
1¼
1¼
9½
5
4
1
6
7
10
6½
długość
szerokość
grubość
Od czoła
do załamku
łoża
do środka czopów
spodem do wpustu na osi
Wpust
w ścianie na oś
w osi na ścianę
Długość pozioma ogona
Szerokość
na początku
ogona
na końcu
Promień zaokrąglenia łuku ogona
Od załamku z wierzchu
ze spodu
Od ogona
z wierzchu
Ściana łoża
2
Szpona
czołowa
ze spodu
szerokość
8
7¾
grubość
2
Średnie
szerokość
4
szpony
grubość
2¼
Odległość pomiędzy średnimi szponami
5½
Grubość szpony ogonowej
2¼
Opaski
u czołowej i średnich szpon dają
¼
się ze spodu i z boku na
u ogonowej szpony z boku ku
½
końcowi łoża na
Średnie szpony wpuszczają się w ściany łoża
¼
na
Szpony czołowa i ogonowa wpuszczają się w
½
ściany łoża na
Waga łoża z kołami, klinem i drążkami
pudy
funty
celowniczymi
16
5
Uwaga: odległość pomiędzy ścianami oznacza odległość od opasek czopowych do
powierzchni dna. Długość wszystkich szpon jest równa oddaleniu pomiędzy ścianami, gdzie
mają być wpuszczone szpony.
KLIN CELOWNICZY
1. opaski z blachy, obejmujące poduszkę klinową po obydwu jej końcach
2. żłobkowate blachy, zagięte pod katem prostym, wzdłuż klina po obu jego bokach
3. listwy przymocowane wzdłuż poduszki klinowej po obu stronach fugi, w której
porusza się klin
4. śruba z czworograniastą głową, aby klin poruszał się w przód i w tył
5. kółko zębate, które osadza się na czworograniastej głowie śruby
6. korba osadzona na głowie śruby
7. macica miedziana, w której chodzi śruba
8. gniazdo z łapkami, w którym obraca się śruba
9. listwa przypierająca do powyższego gniazda, pokrywająca wierzch klina
10. zasuwka osadzona w klinie, zapadająca w zęby kółka, dla utrzymania klina w
należytym położeniu
Tabela wymiarów klinów celowniczych
Rozmiar klinów celowniczych
długość klina
wysokość klina
grubość klina
z wierzchu do karnesu
od karnesu do ustępu
od ustępu do spodu
z wierzchu
w karnesie
w fudze
od zadniego końca do prostopadłej
opuszczonej z wierzchołka kąta
3
stopy cale
1
7 i 1/4
5 i 1/2
1 i 1/4
1 i 1/4
1 i 3i1/2 przez
10
2 i 4/10
3 i 1/2
2 i 8/4
długość poduszki klinowej
grubość poduszki
1
6
w przednim końcu
3 i 1/2
w zadnim
3 i 3/4
szerokość poduszki klinowej jest równa odległości pomiędzy ścianami u średnich szpon łoża
OSIE KÓŁ
Powinny być wykonane z drewna dębowego. Ich środek (pośrodek) winien być
czworoboczny. Wrzeciona osi, czyli części, na które nakładane są koła mają być w kształcie
uciętych stożków.
Oś, pośrodkiem powinna być osadzona w łożu, albo naprzeciwko środków gniazd czopowych
lub też blisko tego miejsca. Dla jej osadzenia powinny być użyte wchodzące w siebie wpusty.
Okowy osi:
1. podosek, czyli pręt żelazny wpuszczony wzdłuż spodu całej osi
2. blachy do tarcia, którymi z wierzchu obite są wrzeciona
3. obręcze, osadzone na końcach osi, dla zapobieżenia rozłupaniu osi
4. klamerki wbite w końce osi dla przywiązania lonu.
Tabela wymiarów osi kół
Oś
długość pośrodka
szerokość pośrodka
stopy
3
z wierzchu
ze spodu
cale
3
4¾
4½
wysokość pośrodka
6½
długość wrzeciona
5 ½ (?)
średnica wrzeciona
w grubym końcu
4½
w cienkim końcu
2¾
KOŁA
Koła powinny być wykonane z dębu, tzw. dzwoniaste. Każdy krąg koła dzwoniastego
powinien mieć sześć części (dzwonów), w każdym dzwonie osadzone mają być dwie
szprychy (razem 12 szprych). Szprychy nie mogą być osadzone w piaście pod kątem 90
stopni w stosunku do osi koła. Koło powinno wykazywać się szybistością.
Okowy koła:
1. szyny składające się z trzech części, z których każda przybita jest na kole w ten
sposób, aby koniec każdej części znalazł się na środku dzwonu.
2. śruby z mutrami przytwierdzające szyny do dzwonu
3. ryfy opasujące piasty zewnątrz
4. buxy osadzone wewnątrz piasty
5. blachy do tarcia, przybite do obu końców piasty
Tabela wymiarów kół
Koło
długość piasty
stopa
1
4
cale
3
grubość piasty
w środki
9½
w przodzie
6¾
w tyle
8¾
promień koła
wysokość dzwona
szerokość dzwona
2
3¼
z wierzchu
2¼
ze spodu
długość dzwona jest równa szóstej części okręgu koła
grubość szprych
szerokość szprych
3
1½
u góry
w środku
2¼
u spodu
3¼
Waga okutego koła wynosi 3 pudy 10 funtów.
Jednostki miar długości
1 stopa – 304,8 mm; 0,3048 m
1 cal – 25,4 mm; 0,0254 m
Jednostki wagi
1 pud – 16,38 kg
1 funt – 0,40951241 kg
5