Klasyfikacja debiutów szachowych

Klasyfikacja debiutów szachowych
Debiutem (otwarciem) nazywamy około 10-12 pierwszych posunięć w partii, mających na celu przygotowanie
naszych figur i pionów do dalszej gry.
Podział debiutów:

Debiuty otwarte - zaczynające się od posunięć 1.e2-e4 e7-e5. Do najbardziej znanych należą: partia
hiszpańska, partia włoska, otwarcie szkockie, gambit królewski, obrona Philidora, partia rosyjska.
Charakteryzują się dużą otwartością pozycji oraz dynamiką działań.

Debiuty półotwarte - różnią się inną niż w przypadku debiutów otwartych odpowiedzią czarnych na
posunięcie 1.e2-e4, np. 1... c7-c5 to obrona sycylijska, 1... e7-e6 to obrona francuska, 1... c7-c6 to
obrona Caro-Kann, 1... d7-d5 obrona skandynawska itd.
Debiuty półotwarte mają różnorodną strategię zależną od obranego systemu. Np. obrona francuska
należy do systemów, gdzie dominują powolne manewry figur, a obrona sycylijska pozwala na żywą,
figurową grę.

Debiuty zamknięte - są to wszystkie otwarcia, które nie rozpoczynają się od posunięcia 1.e2 -e4.
Najczęściej grane to: gambit hetmański, obrona Nimzowitscha, obrona królewsko -indyjska, obrona
Grunfelda, debiut Reti, obrona Benoni itd.
Jest to grupa debiutów, gdzie dominuje strategia nad taktyką, choć nierzadko dochodzi do
bezpardonowej wymiany ciosów
"Już
w początkowym okresie walki kryją się zarodki przyszłych niepowodzeń lub
wygranej."
Georg Marco
Zasady gry w debiucie
Najważniejsze zasady gry w debiucie:

Zajmij centrum szachownicy pionami i w miarę możliwości ustaw swoje figury tak, aby atakowały
centrum
(pola d4, d5. e4 i e5).

Wprowadź figury. To one będą odgrywać główną rolę w dalszej grze. W pierwszej kolejności wprowadzaj
figury lekkie (skoczki i gońce), a potem ciężkie (wieże i hetmana).

W miarę możliwości zrób roszadę, gdyż na skrzydle, pod os łoną pionów, król będzie się czuł
bezpieczniej.

Unikaj powtarzania posunięć tą samą figurą, gdyż spowolni to ich rozwój.
"Pokażcie mi trzy warianty z wyśmienitego podręcznika otwarć, a ja wam udowodnię, ze dwa z nich są
b łędne."
Emanule Lasker
Przewagę pozycyjną w debiucie uzyskuje się poprzez:

Kontrolowanie większej liczby centralnych pól (d4, d5, e4, e5), co spowoduje, że przeciwnik będzie miał
mniej miejsca dla swoich figur.

Wprowadzenie większej liczby figur niż uczynił to przeciwnik.


Lepsze niż u przeciwnika ustawienie figur.
Stworzenie u przeciwnika słabości.
Przykład poprawnie rozegranego debiutu:
1.e2-e4 Swoim pierwszym posunięciem białe otwierają drogę gońcowi z c1, oraz biorą pod kontrolę centralne
pola. Dobrymi posunięciami, którymi można rozpoczynać partię są jeszcze: 1. d2 - d4, 1. c2-c4, oraz 1. Sg1f3. 1...e7-e5 Czarne z podobnych względów wykonują posunięcie pionkiem e. Dobrą alternatywą jest granie
któregoś z debiutów półotwartych. 2.Sg1-f3 Skoczek wchodząc do gry na aktywne pole f3 atakuje pionka
przeciwnika, bierze pod kontrolę dwa centralne pola szachownicy, oraz zwalnia miejsce dla króla na
roszadę. 2...Sb8-c6 Drugim dobrym posunięciem w tym momencie jest ruch pionem: 2. ... d7 -d6.3.Gf1-b5 Goniec
wchodzi aktywnie do gry. Powstały debiut nazywa się "partią hiszpańską". 3...Sg8-f6 4.0-0 Białe zabezpieczyły
swojego króla. 4...d7-d6. Posunięcie, które wzmacnia centrum, oraz otwiera przekątną c8-h3 dla białopolowego
gońca. 5.d2-d4Białe
aktywnie
grają
w
centrum. 5...Gc8-d7
6.Sb1-c3
Gf8-e7 Czarne
konsekwentnie
wyprowadzają swoje figurki. 7.Wf1-e1 e5:d4 8.Sf3:d4 0-0 9.Gb5:c6 b7:c6 10.Gc1-g5 Zakończył się debiut. Obie
strony bardzo szybko wyprowadziły swoje wszystkie figurki. Pozycja jest bliska równości.
Przykład źle rozegranego debiutu:
1.e2-e4 e7-e5 2.Gf1-c4 Sb8-c6 3.Hd1-h5? Złamanie zasad debiutowych! Hetman zbyt szybko wchodzi do gry.
Należy jednak grać bardzo uważnie, gdyż grozi mat na polu f7 ! 3...g7-g6 Obrona przed matem. Hetman musi
wykonać kolejne posunięcie. 4.Hh5-f3Białe są uparte i znów wycelowały swojego hetmana na punkt f7. 4...Sg8f6! 5.g2-g4? Kolejne bardzo słabe posunięcie nastawione na nieuważną grę przeciwnika. Białe grożą ruchem g4g5 z wygraną skoczka, gdyż po odejściu konika nastąpiłby mat. 5...Sc6-d4 Czarne wykorzystują moment aby z
tempem ustawić swojego konika w centrum. Atakują równocześnie punkt c2 (grożąc podwójnym uderzeniem na
króla i więżę) oraz hetmana. 6.Hf3-d1 Hetman wrócił na swoje wyjściowe pole. 6...Sf6:e4Czarne zostały z
pionkiem więcej i z praktycznie wygraną pozycją.
Powyższą partię należy przyswoić, lub nawet nauczyć się na pamięć, gdyż początkujący gracze bardzo często
mogą próbować złapać nas na prymitywnego mata na polu f7.
Osoby mające ambicje zgłębić tajniki szachowych otwarć zachęcam do samodzielnego studiowania
podręczników debiutowych. Najlepsze dla początkujących są książki posiadające słowne komentarze do partii.