Problemy z orientacją przestrzenną

E_2:Layout 1
2008-10-30
15:17
Page 1
Problemy z orientacjà przestrzennà
Grażyna Dorodzińska
Ćwiczenia kształtujące orientację
w schemacie własnego ciała
i orientację przestrzenną
Rozpoczynając ćwiczenia kształtujące orientację w schemacie własnego ciała i orientację przestrzenną, należy zwrócić uwagę na kolejność i wykonywanie. Podane przykłady ćwiczeń przedstawione są z uwzględnieniem sekwencji rozwojowej. Dzięki temu
trudności, jakie wystąpią w czasie wykonywania ćwiczeń, umożliwią również
przybliżoną ocenę progu, na jakim pojawia się problem dziecka.
Kształtowanie i zdobywanie orientacji w schemacie ciała i orientacji przestrzennej
powinno odbywać się w naturalnych warunkach, tak jak odbywa się to w rozwoju
dziecka. Najlepiej w miejscach, które dziecko zna, w których czuje się bezpiecznie.
Zdolności orientacji przestrzennej nie rozpatrujemy odrębnie od innych umiejętności.
Prawidłowa orientacja przestrzenna związana i uzależniona jest od innych obszarów
rozwoju dziecka. Zabawy czy ćwiczenia, które proponujemy dziecku, powinny
charakteryzować się różnorodnością angażującą inne obszary zmysłowe – percepcję
wzrokową, słuchową czy koordynację wzrokowo-ruchową lub stymulującą dotyk.
Wszystkie ćwiczenia należy wykonywać aktywnie razem z dzieckiem, tak aby mogło
uczyć się również przez naśladowanie.
Nasłuchiwanie bicia serca
n
Cel: utrwalenie świadomości stron ciała.
Kształtowanie odczuwania własnego ciała dziecko rozpoczyna od odczuwania
i nasłuchiwania własnego serca. Każda aktywność pobudzająca bicie serca powinna
zostać skontrolowana przez dziecko poprzez położenie ręki na sercu, aby sprawdzić
jego rytm. Jest to również okazja do określenia strony ciała, po której znajduje się serce.
3
E_2:Layout 1
2008-10-30
15:17
Page 2
Problemy z orientacjà przestrzennà
Ćwiczenia równoważne
n
Cel: doskonalenie poczucia równowagi i grawitacji.
Ćwiczenia kształtujące schemat ciała oparte są na zabawach, m.in. równoważnych.
Ten rodzaj ćwiczeń można wykonywać na każdym etapie rozwoju dziecka. W czasie
takich zabaw dziecko ma szczególną okazję do kontroli własnego ciała, modulowania
napięcia mięśniowego potrzebnego do utrzymania odpowiedniej pozycji. Prowokowanie dziecka do pokonywania trudności związanych z utrzymaniem równowagi zmusza
je do koncentrowania się na własnej osi ciała i powoduje wzmocnienie odczuwania
poszczególnych części ciała. Przykłady ćwiczeń:
n
chodzenie (kroczenie) po rozłożonej na podłodze skakance lub wąskiej ławeczce,
ćwiczenie dziecko może rozpocząć od chodzenia po linii narysowanej na podłodze, 2–3 powtórzenia, przodem – tyłem,
n
chodzenie stopka za stopką, 2–3 powtórzenia, przodem – tyłem,
n
chodzenie po krawężnikach, przodem – tyłem,
n
stanie na jednej nodze, zabawa w jaskółkę, głośno liczymy, jak długo dziecko utrzymuje pozycję,
n
balansowanie w pozycji siedzącej na dużej piłce,
n
chodzenie na palcach i na piętach, odliczamy głośno razem z dzieckiem po 10 kroków, przodem – tyłem,
n
chodzenie po linii ósemki, chodzenie po spirali.
Po opanowaniu ćwiczeń proponujemy dziecku wykonanie tych samych form ruchu
z zamkniętymi oczami.
Ważne!
Szczególnie młodsze dzieci wymagają wzmocnienia w czasie wykonywania
poszczególnych ćwiczeń. Dlatego warto przygotować kilka motywujących
historyjek, jakie opowiadamy dziecku w trakcie aktywności, tak aby im nadać
pewien sens i cel.
Ściskanie piłeczek
n
Cel: świadoma kontrola napięcia mięśniowego w obrębie dłoni.
n
Pomoce: dwie miękkie piłeczki wielkością dostosowane do dłoni dziecka.
4