pobierz - Froebel.pl

Lublin 2016
Spis treści
Wstęp /7
czĘść Pierwsza. założenia metodyczne
I. Teatrzyki i ich rola w rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym /11
II. Symbolizm /13
III.Dziecko widzem i aktorem /15
IV.Twórczy nauczyciel – twórczy przedszkolak /19
V. Techniki teatralne /21
VI.Scena i scenografia /23
VII. Teatr w przedszkolu /24
VIII. Organizacja pracy – z nauczycielskiej praktyki /25
czĘść druga. propozycje sytuacji edukacyjnych
uwagi wprowadzające /29
I. Edukacja językowa
1.Temat: Jak powstała nazwa miasta Lublin? – zajęcia dydaktyczne inspirowane
teatrzykiem stolikowym /34
2.Temat: Jak sprytny szewczyk pokonał smoka – zajęcia dydaktyczne inspirowane
legendą /39
3.Temat: Historia o warszawskiej Syrence – zajęcia dydaktyczne inspirowane
legendą /44
4.Temat: Językowa stonoga – zabawy w rymowanie /49
5.Temat: Literowy zawrót głowy – zadania inspirowane wierszem /52
6.Temat: W Przeźroczystej Krainie… – snucie fantastycznych opowieści /57
7.Temat: Zawody – zabawy dydaktyczne inspirowane wierszem /61
8.Temat: Kulturalne słowa: proszę, przepraszam, dziękuję! /63
9.Temat: Wierszokleci i poeci – zabawy w rymowanie /69
10.Temat: Co to jest przyjaźń? – rozmowy inspirowane wierszem /72
II. Edukacja matematyczna
1.Temat: Bałwanki – zadania matematyczne /76
2.Temat: Przygoda robaczka – opowieść matematyczna /81
3.Temat: Opowieść o czterech kotach – ćwiczenia w orientacji na kartce
i w przestrzeni /85
3
Spis treści
4.Temat: Historia Złotowłosej i misiów – orientacja w przestrzeni i w schemacie
własnego ciała /90
5.Temat: Gdzie ten piasek? – zabawy matematyczne i badawcze – mierzenie
objętości /94
6.Temat: Ile dni ma tydzień? – praca z wierszem /98
7.Temat: Mikołaj i prezenty – zadania matematyczne /103
8.Temat: Sprzeczki darów – zabawy badawcze /109
9.Temat: Wyprawa koziołeczka na targ – opowieść matematyczna /113
10.Temat: W ogródku – zabawy matematyczne /117
III. Edukacja przyrodnicza
1.Temat: Życiodajna woda – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /122
2.Temat: Kto mieszka w jabłku? – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /126
3.Temat: Ptaki zimujące w Polsce – przygoda młodego gawronka /129
4.Temat: Drzewo i drewno – inscenizacja w teatrzyku cieni /133
5.Temat: W świecie owadów – zagadki tematyczne /135
6.Temat: Jak powstaje tęcza? – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /140
7.Temat: Obowiązki leśnego strażnika – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /143
8.Temat: Przemiana motyla – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /148
9.Temat: Obieg wody w przyrodzie – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /153
IV. Edukacja społeczna
1.Temat: Domki trzech świnek – inscenizacja w teatrzyku cieni /158
2.Temat: Nigdy nie rozmawiaj z nieznajomym! – inscenizacja w teatrzyku
stolikowym /162
3.Temat: Nie ma się czego bać! – inscenizacja w teatrzyku cieni /169
4.Temat: Sąsiedzkie zwyczaje – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /172
5.Temat: Przekorna Kaczka-Dziwaczka – inscenizacja w teatrzyku cieni /177
6.Temat: Jak żuk szukał żony – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /180
7.Temat: Zazdrosne koleżanki – inscenizacja w teatrzyku cieni /185
8.Temat: Każdy z nas jest inny, ale tak samo ważny! – inscenizacja w teatrzyku
cieni /187
V. Edukacja muzyczna i ruchowa
1.Temat: „Jestem sobie przedszkolaczek” – ilustracje do piosenki /192
2.Temat: Na łące – improwizacje taneczno-ruchowe /196
3.Temat: Bal na zamku – improwizacje taneczno-ruchowe /202
4.Temat: Jesienny deszczyk – zabawy z rytmem /205
5.Temat: Kołysanki-usypianki – zabawy muzyczno-ruchowe /209
6.Temat: Taniec igły z nitką – improwizacje taneczno-ruchowe /212
7.Temat: Skacz jak piłka – ćwiczenia gimnastyczne /215
8.Temat: Ćwiczenia z kózką – zabawy ruchowe ze skakankami /219
9.Temat: „Cztery słonie, zielone słonie” – zabawy inspirowane piosenką /223
10.Temat: Muzyczne obrazy – kreatywne układanie inspirowane muzyką
klasyczną /227
4
Spis treści
VI. Edukacja plastyczna
1.Temat: Nierozsądny kornik – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /230
2.Temat: W krainie wyobraźni – układanie z darów /234
3.Temat: Przedziwny świat! – układanie z darów /237
4.Temat: Brzydkie zwierzę – zajęcia plastyczne /241
5.Temat: W jednokolorowym świecie – inscenizacja w teatrzyku stolikowym /245
6.Temat: Czy śnieg musi być biały? – zabawy inspirowane wierszem /250
7.Temat: Układamy kolorowe zamki /253
8.Temat: Kreatywne obrazki – kompozycje z darów /258
9.Temat: Domy i domki – układanie z darów /262
Zakończenie /265
bibliografia /267
zestawy sylwet do teatrzyków cieni /271
5
Część druga
3. Temat: Historia o warszawskiej Syrence – zajęcia
dydaktyczne inspirowane legendą
Pomoce dydaktyczne Dary froeblowskie; dary natury: kamyki, muszle; arkusz
i sposób prezentacji
białego papieru; teatrzyk stolikowy
Cele i odniesienie
do p.p.w.p.
Zapoznanie dzieci z legendą warszawską; rozwijanie
poczucia przynależności do swojego miasta, społeczności
lokalnej i państwa (XV.3); wdrażanie do roli widza
przedstawienia teatralnego (VII.1); kształtowanie
umiejętności zwracania się bezpośrednio do rozmówcy,
wypowiadania się poprawnie pod względem
artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;
wdrażanie do uważnego słuchania, pytania o niezrozumiałe
fakty i formułowania dłuższych wypowiedzi o ważnych
sprawach; mówienie w sposób zrozumiały o swoich
potrzebach i decyzjach (III.1, 3, 4); stwarzanie okazji do
słuchania legend i rozmawiania o nich (XIV.5)
Odniesienie
do programu
„Dar zabawy”
Aktywność społeczna w kontekście regionalnym
i międzykulturowym, s. 64; Aktywność werbalna, s. 52
Warszawska Syrenka84
Dawno temu wśród pradawnej puszczy, na brzegu Wisły, stała rybacka osada. Krążyła w niej legenda o syrenie mieszkającej w głębinach Wisły, jednak nikt tej tajemniczej istoty dotąd nie widział. Czasami rybacy słyszeli tylko jej śpiew, gdy wracali
w nocy z połowów. Jedni mówili, że to szum trzcin, lecz inni słyszeli jej śpiew z bliska
i wiedzieli, że jest obdarzona cudownym głosem.
Pewnego dnia trzej rybacy spotkali się na brzegu.
– Jeśli złapiemy syrenę i zawieziemy ją księciu, dostaniemy mnóstwo złota – powiedział jeden z nich.
– Musielibyśmy wypłynąć w nocy na rzekę i ukryć łódź w nadbrzeżnych trzcinach.
Ale trzeba by było wziąć ze sobą pochodnię, bo w ciemnościach niczego nie zobaczymy
– dodał drugi.
– W takim razie poczekajmy do pełni księżyca. Wtedy będzie jaśniej i nie będziemy
potrzebowali ognia – odezwał się trzeci.
Pokiwali głowami i umówili się, że wypłyną za kilka dni, gdy księżyc będzie w pełni.
Kiedy nadeszła noc, zaczaili się w łodzi nieopodal brzegu, trzymając w dłoniach moc Źródło: <http://www.bajkowyzakatek.eu/2010/11/polskie–legendy–warszawska–syrenka.html> [dostęp: 22.06.2015].
84
44
I. Edukacja językowa
ną sieć. Nie czekali zbyt długo. Syrena wypłynęła z fal i usiadła na jednym z przybrzeżnych głazów, a potem zaczęła śpiewać. Rybacy, urzeczeni jej głosem, przez dłuższą chwilę nie byli w stanie poruszyć się, aż wreszcie najstarszy z nich otrząsnął się
i wyjął z kieszeni wosk. – Zatkajcie tym uszy – powiedział, podając go towarzyszom. Rybacy włożyli wosk w uszy i, nie słysząc już urzekającego śpiewu syreny, zarzucili na nią sieć. Przerażoną wyciągnęli na brzeg i zanieśli do jednej z chat. Postawili na
straży najmłodszego rybaka, a sami udali się przygotować wóz, którym zamierzali zawieźć syrenę do księcia. Młody rybak przyglądał się syrenie z zaciekawieniem i kiedy
zobaczył, że otwiera usta, odetkał sobie uszy, aby usłyszeć, co mówi.
– Wypuść mnie, proszę.
– Jak to? Mam cię uwolnić? – zapytał zdziwiony.
– Tak. Uwolnij mnie i chodź ze mną – odpowiedziała syrena i zaczęła cichutko nucić jedną ze swych pieśni.
Zauroczony jej głosem rybak wziął ją na ręce i zaniósł na brzeg Wisły. W tym czasie
pozostali rybacy wrócili do chaty po syrenę. Gdy zobaczyli, że izba jest pusta, ruszyli
w pogoń.
Lecz było już za późno. Syrena dopływała do środka rzeki. Przestraszony krzykami
młody rybak również skoczył do wody i płynął do syreny, mimo nawoływań pozostałych, aby wracał na brzeg. Syrena zatrzymała się jeszcze na chwilę i zawołała do stojących na brzegu:
– Śpiewałam dla was co noc, bo was polubiłam! Chciałam wam towarzyszyć, żeby
w razie potrzeby ostrzec was przed niebezpieczeństwem! A wy złapaliście mnie jak
zwykłą rybę i chcieliście sprzedać za garść złota! Dlatego was opuszczam. Jeżeli wrócę,
to tylko z mieczem i tarczą, aby was bronić. Ale pojawię się tylko wtedy, gdy niebezpieczeństwo będzie tak wielkie, że sami sobie nie poradzicie.
Po tych słowach syrena zniknęła na zawsze. Nikt też już nigdy nie widział młodego rybaka, który podążył za nią. Dziś na miejscu rybackiej wioski stoi wielkie miasto – Warszawa. Mieszkańcy nie
zapomnieli o swojej syrenie. Na brzegu Wisły stoi jej pomnik. Z tarczą i mieczem uniesionym do góry strzeże bezpieczeństwa miasta. Jednak do tej pory, pomimo różnych
dziejów Warszawy, ani razu się nie pojawiła. A to oznacza, że wciąż jeszcze nie nadszedł czas wypełnienia jej obietnicy.
45
Część druga
Fot. 13 [dary: 2 – stelaż, 1.1, 1.2 – sznurówki; dary natury: kamienie, muszle; tiule; bibuła]
Fot. 14
46
I. Edukacja językowa
Fot. 15
47
Część druga
Propozycje metodyczne:
ROZMOWA KIEROWANA
— Kto był bohaterem legendy? Jak wyglądało miejsce, w którym rozgrywały się te wydarzenia?
Jakie miasto stoi dziś na miejscu rybackiej wioski? Kiedy syrenka śpiewała? Dlaczego rybacy
zatkali sobie uszy woskiem? W jaki sposób powinni postąpić rybacy, by syrenka pozostała
z nimi i nadal im śpiewała? Przed czym syrenka chciała ostrzec rybaków? Jak wygląda pomnik warszawskiej Syrenki – co trzyma w dłoniach? Czy znacie inne legendy warszawskie?
ZABAWA JĘZYKOWA
— „O czym mogła śpiewać rybakom syrenka?” – zadanie problemowe dla dzieci: giełda pomysłów; improwizacje słowno-wokalne.
ZABAWA BADAWCZA/ DOŚWIADCZENIE
— badanie właściwości wosku i parafiny.
TWÓRCZE PRACE RĘCZNE
— perforowanie wzoru warszawskiej Syrenki;
— „Tarcza Syrenki” – modelowanie w glinie (rzeźba płaska).
ZABAWA DRAMOWA
— „Obietnica Syrenki”: jedno z chętnych dzieci wciela się w rolę syrenki, mówi o tym,
co odczuwa i formułuje obietnicę, którą kieruje do pozostałych dzieci.
ZABAWA RUCHOWA
— „Taniec syren” – improwizacje taneczno-ruchowe przy relaksacyjnej muzyce.
WYCIECZKA TERENOWA
— „Szlakiem legendy z mojego miasta” – wycieczka do miejsc związanych z historią
lub legendą miejscowości, w której mieszkają dzieci.
SPOTKANIE Z EKSPERTEM
— zaproszenie na zajęcia rodzica lub pracownika przedszkola, który wcieli się w rolę
eksperta. Oglądanie wspólnie z dziećmi pocztówek z Warszawy i albumów związanych tematycznie ze stolicą Polski; rozmowy przy ilustracjach na temat cech charakterystycznych tego miasta, architektury, herbu.
PRACE GOSPODARCZE
— „Tarcza warszawskiej Syrenki” – ozdabianie okrągłych ciastek lukrowymi pisakami.
INNE PROPOZYCJE
— „Warszawskie zoo” – budowanie makiety z materiałów odpadowych, przygotowanie pomieszczeń dla zwierząt (wykorzystanie figurek z tzw. małego świata) oraz
dla syrenki;
— „Stolice Polski” – ilustrowana książeczka; zapoznanie dzieci z legendami o Lechu,
Czechu i Rusie oraz Królu Popielu.
48