UCHWAŁA NR XX/226/12 Rady Miasta Otwocka z dnia

UCHWAŁA NR XX/226/12
Rady Miasta Otwocka
z dnia 31 maja 2012 r.
w sprawie odmowy zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i
zbiorowego odprowadzania ścieków
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z 8 marca 1990r. o
samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. nr 142, poz. 1591 ze zmianami), w związku z art.
24 ust. 1 i ust. 5 ustawy 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 123, poz. 858 ze zmianami), Rozporządzenia
Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o
zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U.
z 2006r. nr 127, poz. 886) Rada Miasta Otwocka uchwala, co następuje:
§1
1.Odmawia się zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego
odprowadzania ścieków wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych, przedstawionych
przez Otwockie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. na okres od 1
sierpnia 2012r. do 31 lipca 2013r.
2.Wykaz stwierdzonych niezgodności ustaleń taryf z przepisami prawa stanowi załącznik
nr 1 do uchwały.
§2
1.Niezatwierdzony wniosek wraz z przedstawioną taryfą, o której mowa w §1 tej uchwały
przekazuje się Otwockiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w celu
zmiany kalkulacji.
§3
Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Otwocka.
§4
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady Miasta
Piotr Kudlicki
Uzasadnienie
Otwockie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. złożyło do Rady
Miasta Otwocka wniosek o zatwierdzenie taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i
zbiorowego odprowadzania ścieków wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych, na
okres od 1 sierpnia 2012r. do 31 lipca 2013. W związku z art. 24 ust. 1 a szczególnie z
ust. 5 ustawy 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 123, poz. 858 ze zmianami) Rada Miasta
Otwocka może podjąć uchwałę o zatwierdzeniu przedstawionych taryf lub o odmowie
zatwierdzenia, jeśli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami. Ze względu na
stwierdzone niezgodności z przepisami, opisane w załączniku nr 1 do uchwały, Rada
Miasta Otwocka powinna podjąć uchwałę o odmowie zatwierdzenia taryf.
Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Miasta Otwocka nr .XX/226/12 z dnia 31 maja 2012 r.
w sprawie odmowy zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego
odprowadzania ścieków
1.Ustalony w taryfie sposób naliczania opłat abonamentowych dla odbiorców
posiadających więcej niż jeden wodomiar na przyłączu wodociągowym i korzystających z
usług dostarczania wody we wszystkich grupach taryfowych z wyjątkiem IV jest niezgodny
z lit. a pkt 1 §3 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie
określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe
odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886). Przepis ten określa, że
kalkulacja taryf ma zapewnić uzyskanie n i e z b ę d n y c h przychodów.
W tymże rozporządzeniu, w p. 11 §2 znajduje się definicja stawki opłaty
abonamentowej oraz wskazanie jakiego rodzaju koszty powinna ona zawierać. Są to
między innymi koszty utrzymania w gotowości do świadczenia usług urządzeń
wodociągowych lub kanalizacyjnych oraz jednostka usługi odczytu wodomierza.
W przypadku korzystania przez odbiorcę z jednego wodomiaru naliczana opłata
abonamentowa z taryfy będzie wynosiła np. 5,15 zł netto. Dla odbiorcy korzystającego z
więcej niż jednego wodomiaru na jednym przyłączu opłata abonamentowa będzie
iloczynem kwoty 5,15 zł netto i ilości wodomiarów. Oznacza to, że odbiorca taki będzie
ponosił wielokrotnie koszty osobowe odczytu a przede wszystkim wielokrotnie koszty
eksploatacji i utrzymania w gotowości urządzeń przedsiębiorstwa. Zasada taka
wprowadza naliczanie nie tylko niezbędnych przedsiębiorstwu przychodów, ale także
dodatkowych.
Przepis wymieniony w p. 1. stanowi, iż sposób opracowania taryfy musi zapewnić
uzyskanie niezbędnych przychodów. Kryterium niezbędności przychodów należy rozumieć
zarówno jako taką wysokość przychodów, która pozwoli na wykonywanie usługi wg
określonych norm, jak i taką, która nie stanowi przychodu dodatkowego, gdyż nie jest on
już przychodem niezbędnym dla prowadzenia usługi lecz dodatkowym, nieuzasadnionym
ponoszonymi kosztami.
W innym miejscu uzasadnienia taryfy ustalono zasadę, że w przypadku gdy
odbiorca podłączony jest zarówno do sieci kanalizacyjnej jak i wodociągowej, naliczana
jest tylko jedna opłata abonamentowa w wysokości ustalonej dla grupy taryfowej. W taryfie
brakuje kwotowego określenia opłaty abonamentowej w takim przypadku lub innego
doprecyzowania, gdyż nie rozstrzygnięto lub nie jest to jasne, którą z opłat
abonamentowych w takim przypadku będzie obciążany odbiorca. Można się domyślać, że
skoro do grup taryfowych odbiorców, którzy nie rozliczani są ryczałtem za odprowadzanie
ścieków tylko korzystają także z dostawy wody, nie jest doliczona opłata abonamentowa,
to przedmiotowe rozstrzygnięcie skutkuje obciążaniem ich opłatą abonamentową za
rozliczanie wody.
Zasada taka ustanawia, że odbiorca korzystający z sieci zarówno wodociągowej jak
i kanalizacyjnej, niejako zwolniony zostaje z ponoszenia kosztów na pokrycie niezbędnych
przychodów związanych z utrzymaniem jednej z sieci. Skoro odbiorca wody płaci
uzasadnioną opłatę abonamentową, a inny odbiorca korzystający z sieci kanalizacyjnej
płaci również uzasadnioną opłatę abonamentową, co powoduje, że klient korzystający z
dwóch sieci nie płaci jednej z opłat abonamentowych. W tym przypadku przedsiębiorstwo
wg taryfy nie będzie pobierało części uzasadnionych kosztów, gdyż nie ma wątpliwości, że
odbiorca korzystający z dwóch rodzajów sieci generuje większe koszty eksploatacji i
utrzymania urządzeń dla przedsiębiorstwa niż odbiorca jednej z usług.
Ponadto, w sytuacji ponoszenia przez odbiorcę z grupy taryfowej IV usługi odbioru
ścieków, (rozliczanego ryczałtem za korzystanie tylko z nieopomiarowanej sieci
kanalizacyjnej) kosztów opłaty abonamentowej w takiej samej wysokości jak opłaty
abonamentowej naliczanej odbiorcy z opomiarowaną siecią świadczy o niewłaściwym jej
naliczeniu. Istotnym elementem stałej opłaty w postaci miesięcznego abonamentu są
przychody pokrywające koszty rozliczania ilości medium. Są to koszty osobowe pracy
polegającej na odczytywaniu wyniku wodomiaru w terenie oraz rozliczania rachunkowego
tego wyniku. Obciążanie i rozliczanie ryczałtem z natury rzeczy nie skutkuje koniecznością
poniesienia tych kosztów, zatem jest to kolejne naruszenie kryterium niezbędności
pozyskiwanych przychodów poprzez pobieranie przychodów dodatkowych.
2.Przywołane argumenty w p. 1 tego załącznika stanowią uzasadnienie twierdzenia, że
przedstawione taryfy naruszają przepis lit. b pkt 1 §3 Rozporządzenia Ministra
Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o
zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U.
z 2006r. nr 127, poz. 886) mówiący iż taryfy muszą spełniać kryterium ochrony odbiorców
usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen i stawek opłat.
Przepis ten narusza ustalona w taryfie zasada stanowiąca, iż w przypadku
korzystania przez odbiorcę usług dostarczenia wody z przyłącza do sieci przedsiębiorstwa,
który posiada więcej niż jeden wodomiar, obciążany jest opłatą abonamentową za każdy z
wodomiarów. Jak czytamy w uzasadnieniu do wniosku „w zakresie dostawy wody (...)
Przedsiębiorstwo ponosi koszty stałe obsługi swoich klientów, co uzasadnia stawkę opłaty
abonamentowej. Koszty te ponosi niezależnie od tego, czy poszczególny odbiorca w
danym okresie będzie faktycznie pobierał wodę, czy też nie, a ponoszenie ich wymusza
proces produkcji wody i gotowość do jej dostarczenia (...).” Pobieranie więcej niż jednej
opłaty abonamentowej, ale wszystkich w tej samej wysokości, jak od odbiorcy
korzystającego z jednego wodomiaru oraz w świetle przytoczonego przez
przedsiębiorstwo uzasadnienia stanowi naruszenie zasady wyrażonej w przywołanym
wyżej przepisie. Skoro ustalenie taryf ma chronić odbiorców usług przed nieuzasadnionym
wzrostem cen i stawek opłat, to tym bardziej przed nieuzasadnioną wysokością tych cen i
stawek naliczanych na bieżąco. Jak stwierdzono, trudno przyjąć, że odbiorca korzystający
z kilku wodomiarów generuje dla przedsiębiorstwa kilkakrotnie każdy ze składników
kosztowych składający się na opłatę abonamentową.
3.Przedstawione taryfy nie zapewniają spełnienia przepisu lit. e pkt 1 §3 Rozporządzenia
Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o
zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U.
z 2006r. nr 127, poz. 886), czyli łatwości obliczania i sprawdzania cen stawek i opłat.
Jak powiedziano w p. 1 niniejszego załącznika, można się domyślać, że skoro do
grup taryfowych odbiorców, którzy nie rozliczani są ryczałtem za odprowadzanie ścieków
tylko korzystają także z dostawy wody, nie jest doliczona opłata abonamentowa,
rozstrzygnięcie stanowiące o naliczaniu tylko jednej z opłat abonamentowych skutkuje
obciążaniem ich opłatą abonamentową za rozliczanie wody. Ustalanie zasad naliczania i
wysokości opłat w taryfie nie powinno opierać się o domysły, tylko zgodnie z przyjętym w
Rozporządzeniu kryterium, winno skutkować łatwym obliczaniem i sprawdzaniem przez
odbiorcę cen i stawek opłat.
Pominąwszy ten argument ważniejsze jest to, że takim rozstrzygnięciem spowodowano
brak uwzględnienia w ustalanych zasadach naliczania opłat abonamentowych grupy
odbiorców, którzy korzystają wyłącznie z usługi odbioru ścieków do sieci przedsiębiorstwa,
nie posiadając przyłącza wodociągowego, ale własne ujęcie, które jest opomiarowane i
rozliczane wg wskazań zużycia wody. Tym samym rozliczanych przez przedsiębiorstwo wg
wskazań urządzenia pomiarowego. Skoro nie korzystają oni z sieci wodociągowej a
ewentualna opłata abonamentowa ma pokrywać oprócz kosztów rozliczenia wody także
koszty ponoszone ze względu na eksploatację, utrzymanie w gotowości urządzeń i inne, to
opłata służąca jedynie pokryciu kosztów rozliczania powinna być adekwatnie niższa. Jeśli
natomiast stawka abonamentowa związana ma być z korzystaniem z sieci kanalizacyjnej
przez tego odbiorcę usług, to nie ma jej w taryfie, gdyż odbiorca taki nie znajduje się w
grupie rozliczanej ryczałtowo.
4.Przedstawione taryfy są niezgodne z pkt. 7 §5 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z
28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz
warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz.
886). W przepisie tym ustalono, że taryfy (...) zawierają: 7) stawkę opłaty za przyłączenie
do urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych, będących w posiadaniu przedsiębiorstwa,
wynikającą z kosztów przeprowadzenia prób technicznych przyłącza wybudowanego
przez odbiorcę usług (...).
Przepis ten nie pozostawia możliwości wyboru, czy przedsiębiorstwo w taryfach ma
umieścić wymienioną opłatę, czy nie. Stanowi wyraźne, niepozostawiające wątpliwości
zobowiązanie przedsiębiorstwa do ustalenia takiej opłaty. Przedstawiona we wniosku
przedsiębiorstwa taryfa nie zawiera opłaty wymienionej w przywołanym przepisie.
5.Naruszenie przepisu ust. 5 §13 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca
2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków
rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886). W
przepisie tym uregulowano, iż koszty odczytu wodomierza lub urządzenia pomiarowego
nie mogą być wliczone do opłaty abonamentowej kalkulowanej dla odbiorców usług
rozliczanych na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody.
Cena opłaty abonamentowej w przypadku korzystania z nieopomiarowanego
przyłącza kanalizacyjnego znacznie przekracza cenę opłaty naliczaną w przypadku
konieczności opłacenia przez przedsiębiorstwo kosztów odczytów wodomiarów.
Dodatkowo ze względu na współczynnik alokacji o symbolu D2, uwidoczniony w tabeli E
taryfy wskazuje na procentowo największy udział w stosunku do zrzuconych metrów
ścieków IV taryfowej grupy odbiorców w kosztach osobowych przedsiębiorstwa. Oznacza
to, że udział IV grupy taryfowej w ogólnych kosztach osobowych przedsiębiorstwa jest
znacznie zawyżony, gdyż koszty osobowe nie powinny dotyczyć tej grupy odbiorców w
części dotyczącej obsługi odczytów.
6.Inne stwierdzone nieprawidłowości.
-W tabeli E nie uwzględniono IV grupy taryfowej, dlatego podsumy poszczególnych
wierszy nie sumują się do kwot wykazanych jako kwoty ogółem. To praktycznie
uniemożliwia obiektywną ocenę prawidłowości danych. Jeśli przyjąć, że jest to błąd druku,
to w czwartej kolumnie podsum należy wykazać różnicę pomiędzy kwotą ogółem sumą
pozostałych trzech pozycji. Niestety daje to dane, które należy zakwestionować, ponieważ
okaże się, że zadziwiająco duża część (445 007zł) kosztów osobowych zakładu na terenie
Otwocka (1 115 305 zł ogółem) przypisana jest IV grupie taryfowej. Nie sposób odnieść to
do ilości odebranych ścieków – 219 598 m/3 IV grupy z ogólnej ilości 1 881 874 m/3.
-Opłata abonamentowa (zgodnie z Rozporządzeniem par. 2 pkt 11) powinna być naliczana
za okres rozliczeniowy. Faktycznym okresem rozliczeniowym w O.P.W.iK. Sp. z o. o. są
dwa miesiące, natomiast wprowadza się opłatę miesięczną.
-W taryfach brakuje definicji zaopatrzenia na cele użyteczności publicznej. Obiekt
świadczący lub wykonujący zadania użyteczności publicznej określany jest różnie w
różnych aktach prawa. Bank, dom opieki społecznej, żłobek, dworzec kolejowy, mogą być
różnie określane w zależności od potrzeb interpretacyjnych, dlatego definicja taka jest
konieczna w taryfie. Stanowi to brak wypełnienia przepisu lit. e p. 1 §3 Rozporządzenia.
-Brakuje wyraźnego uzasadnienia naliczenia znacznie wyższej opłaty jednostkowej za
metr sześcienny dla IV grupy taryfowej za ścieki, to jest 8,24zł do 5,06zł opłaty dla I grupy.
To samo dotyczy opłaty abonamentowej, o czym mowa wyżej. Jeżeli użyć by tutaj
argumentu, że jest to obciążenie kosztem straty wody zużytej w tej grupie w ilości większej
niż 3 m/3 wg przypisanych norm, to biorąc pod uwagę inne straty wody, np. płukanie
przewodów, używanie wody jako wody technologicznej do płukania urządzeń na terenie
OPWIK, awarie itp. należałoby to wliczyć to ogólnych strat i podzielić kosztem
proporcjonalnie wszystkie grupy. Okazuje się bowiem, że IV grupa taryfowa ponosi
wszystkie koszty straty wody, niezależnie od przyczyny straty. W takim przypadku mamy
do czynienia z niedozwolonym subsydiowaniem skrośnym.