docradca.pl nr 2(6) 2015 - Okręgowa Izba Radców Prawnych w
download 
Reklamacja Transkrypt
radca.pl nr 2(6) 2015 - Okręgowa Izba Radców Prawnych w
radca.pl KWARTALNIK OKRęgOWej Izby RAdcóW PRAWNych W KATOWIcAch – Upadłość konsumencka W kraju ajatollahów NR 2(6)/2015 s. 25 s. 54 Muzyka, która (podobno) łagodzi obyczaje s. 63 K WARTALNIK OKRęgOWej Izby R AdcóW PR AWNych W K ATOWIcAch 1 Serdecznie zapraszamy radców prawnych wraz z najbliższymi na II Piknik Radców Prawnych organizowany przez Radę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach z okazji Dnia Radcy Prawnego 20czerwca 2015 r. w godz. 14.00 -20.00 na terenie Centrum Edukacji Przyrodniczej i Ekologicznej (Śląski Ogród Botaniczny) w Mikołowie- Mokrem przy ul. Sosnowej 5 W trakcie trwania imprezy przewidziane są: • występ zespołu muzycznego • różnego rodzaju atrakcje dla dzieci w różnym wieku • poczęstunek dla wszystkich uczestników Szczegółowy program Pikniku zamieścimy na stronie internetowej OIRP w Katowicach w terminie późniejszym. W celach organizacyjnych uprzejmie prosimy o dokonanie zgłoszenia udziału na adres e-mail: [email protected] ze wskazaniem liczby osób oraz wieku dzieci [email protected] 2 radca.pl kwartalnik Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach nr 2(6)/2015 Wydawca: Okręgowa Izba Radców Prawnych w Katowicach 40-600 Katowice, ul. Kościuszki 223c tel. 32 354 00 42 e-mail: [email protected] Redakcja: Redaktor Naczelny Marek Wojewoda Sekretarz Redakcji Alicja Brocka Materiałów niezamówionych Redakcja nie zwraca. Zdjęcie na okładce: © - Fotolia Druk i łamanie: Centrum Usług Drukarskich Henryk Miler www.cuddruk.pl DYŻURY DZIEKANA I CZŁONKÓW PREZYDIUM RADY OIRP W KATOWICACH Dziekan r. pr. Ryszard Ostrowski poniedziałek (po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu terminu i godziny spotkania) Wicedziekan ds. aplikacji r.pr. Katarzyna Jabłońska poniedziałek 16 00 – 17 00 Wicedziekan ds. wykonywania zawodu r.pr. Grzegorz Łaszczyca poniedziałek 15 30 – 16 30 Wicedziekan ds. promocji zawodu r.pr. Marek Wojewoda poniedziałek 15 00 – 16 00 poniedziałek 15 30 – 16 30 Wicedziekan do spraw Delegatury OIRP w Bielsku-Białej r.pr. Piotr Ligus (w siedzibie Delegatury w Bielsku-Białej) Skarbnik r.pr. Zbigniew Głodnyśroda14 30 – 15 30 Sekretarz r.pr. Katarzyna Palka Bartoszek poniedziałek 16 00 – 17 00 Członek Prezydium ds. szkoleń i mediacji r.pr. Janusz Wiltos poniedziałek 15 00 – 16 00 K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 3 DO NAS, O NAS... SPIS TREŚCI Do nas, O nas ..����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 5 Z ostatniej chwili... �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 8 Zamiast wywiadu ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Wiadomości z Izby �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 15 A w Krajowej Radzie... ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 19 Zaproszenie�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 22 dr hab. Prof. Rafał Adamus Upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej ����������������������������������������������� 25 To nas dotyczy – rubryka stała Zenona Klatki ������������������������������������������������������������������������������������������� 35 Józef Wolnik - Wspomnienie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 39 Tomasz Kubalica Z filozoficznego punktu widzenia ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 41 Aleksander Chmiel Wiedzieć więcej ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 44 Ugór Sądu i Rzecznika Dyscyplinarnego ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 47 Turystyka judykacyjna - Wiedeń ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 50 Bartek Ostrowski KLUB PODRÓŻNIKA – Iran ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 54 Kultura���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 63 Sport������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 67 4 DO NAS, O NAS... Koleżanki i Koledzy! Nie ma się co oszukiwać, wielu było wątpiących, przyjmowano zakłady, że prowizorka nasza pod trudnym do przyjęcia tytułem utrzyma się po wsze czasy istnienia samorządu (i jeden dzień dłużej). A tu masz: pewien starszego już pokolenia, ale ciągle obiecujący radca prawny zaproponował tytuł radca.pl przyjęty przez Radę z westchnieniem ulgi, bo narzekań i namolności Redaktora Naczelnego, domagającego się nowego tytułu dla kwartalnika, wszyscy mieli już dosyć. Autor nowego tytułu zastrzegł sobie niestety anonimowość, zatem nie ogłosimy tryumfalnie jego nazwiska; niemniej w sekrecie zdradzić możemy, że kiedy udał się do Dziekana po obiecaną nagrodę (uścisk ręki i dyplom drukowanymi literami) usłyszał tylko wypowiedziane zbolałym głosem znad sterty papierów: stary, nie wygłupiaj się... Owa sterta papierów, to były dokumenty wpisu na listę radców prawnych 128 kolejnych tychże, z których większość po ślubowaniu dojmująco przekona się o tym, co powtarzam kolejnym rocznikom aplikantów, że źle wybrali. Gdyby ukończyli matematykę na przykład, to wiedza nabyta w pierwszej klasie szkoły podstawowej, że dwa plus dwa równa się cztery pozostałaby aktualna do ich matematycznej śmierci, w systemie dziesiętnym oczywiście... A tutaj?... Wytłumacz klientowi, że między datą wniesienia pozwu, a dniem wyrokowania zmieniła się linia orzecznicza i że twoje zapewnienia o wygraniu przegranego procesu nie są wyrazem osobistej głupoty, tylko wyrazem naiwności, że jest coś stabilnego, pewnego w tym chwiejnym świecie, w którym nawet Trybunał Konstytucyjny operując tą samą ciągle Konstytucją w tej samej sprawie w odstępie paru lat potrafi zająć dwa różne i wzajemnie sprzeczne stanowiska (np. BTE). I pomijając już fakt, że obecny poziom zderegulowania wszystkiego doprowadził do tego, że pomoc prawną świadczyć może weterynarz także (nie ujmując nic weterynarzom), to czas uzmysłowić sobie, że radcami to może i jesteśmy, ale prawnymi, coraz mniej. Bo proces alienacji prawa, rozumiany jako oddzielanie się norm prawnych od ich adresatów, postępuje wykładniczo. Zacznijmy od Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską (ktoś z Was to czytał), zerknijmy w stronę prawa wtórnego: dyrektyw, rozporządzeń, decyzji, opinii, zaleceń (to wszystko są akty prawa!), gdy tylko rozporządzeń do bezpośredniego stosowania w państwach członkowskich jest kilkanaście tysięcy... Znacie? Stosujecie? Nadal czujecie się specjalistami, profesjonalnymi radcami prawnymi? W porządK WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 5 DO NAS, O NAS... ku, dodam zatem około dwóch tysięcy pozycji Dziennika Ustaw i to każdego roku. Znacie? Nie?... To co z was za prawnicy?! Dzisiaj pomoc prawną świadczy google, ale też Lex, Legalis, Polonica i co tam jeszcze. I dwuręczny, dwunożny, często bezmyślny, dodatek do komputera. Ta nowoczesność każe nam o 22.00 odebrać telefon od klienta, w przerwie między rozprawami pisać na laptopie opinię i elektronicznie odprawić do adresata (miało być na wczoraj), w sobotę wisieć na telekonferencji w sprawie fuzji, wieczorem uspokajać prezesa, który nie może spać, a w niedzielę zapomnieć dla kogo u diabła pisaliśmy ten pozew do drugiej nad ranem. Jedni polecają nas drugim, doba trzeszczy w swoich 24 godzinach, i pęka... Amok ustaje. Wokół białe fartuchy, cisza, spokój. Ale kancelaria kręci się dalej, teraz już w rękach aplikantów na wolontariacie. Mamy do czego wracać: do kolejnego zawału bądź ślicznej depresji, dopuszczalnej, owszem, ale tylko między 4 i 6 rano. A było tak pięknie... Owi wspomniani nowi radcowie prawni nie pamiętają czasów, gdy aplikację opuszczało trzydziestu paru naprawdę wyedukowanych radców prawnych rocznie, a świeżo opublikowany tekst Kodeksu Cywilnego zakupiony w 1965 roku służył bez zmian przez ponad 20 lat, gdy po wyjściu z pracy stawaliśmy się nieosiągalni dla klienta (nie było telefonów w domu, komórek przy uchu, maili na zawołanie) i byliśmy panami swojego wolnego czasu, który wówczas nie tylko jako pojęcie abstrakcyjne, ale faktycznie występował. Do sądu jechało się pociągiem, tramwajem lub autobusem przez pół dnia, a pisząc żmudne opinie lub pisma procesowe na maszynie z papierem z przebitką, byliśmy w stanie obsłużyć jednego klienta (ustawowo maksymalnie półtorej klienta). W ten sposób każdy radca prawny pracę miał. I znał się na niej. Dzisiaj nieliczni w sumie, podążający ku samozagładzie, pochwytali już wszystkie nisze na rynku, wciskają się w nowe – a wy, tacy nowiutcy, tacy śliczni, tacy liczni, będziecie się ogłaszać przez CB na parkingach (autentyczne). No, chyba że – wzorem pewnego radcy z miasta Piła – utworzycie zakład wodno-kanalizacyjny przy Kancelarii Radcy Prawnego (też autentyczne). Opisane zjawisko trwa od wielu lat, narasta, śmieje się skarbnikowi w twarz we wnioskach o umorzenie składek z dołączonym odnośnym zaświadczeniem z Urzędu Pracy, a chętnych na aplikacje radcowskie, adwokackie i notarialne (na każdym rogu notariusz i apteka) przybywa. Są zjawiska, których rozumem nie zgłębisz. Na przykład kariera i wysyp szwedzkiej literatury kryminalnej; zjawisko jest zdumiewające, bo o jakiej mrocznej fabule można mówić w kraju, w którym piwo ma góra 2,5 promila, wódka praktycznie jest niedostępna, palenie papierosów jest zakazane, jeżdżenie z prędkością ponad 80 km/godz. jest zakazane, wszystko jest zakazane, nawet podniesienie głosu na nieznośnego smarkacza jest zakazane. I co? I nic. Oto potęga wyobraźni, fantazji, marzenia... rzeczywistość niech sobie skrzeczy; filozofowie z dawien dawna dowiedli, że 6 DO NAS, O NAS... zbyt pochopnie wzięliśmy się za odróżnianie świata realnego od wyobrażeń, a przyczynowość może i występuje w kodeksach, ale nie w świecie, w którym Achilles wciąż nie może dogonić żółwia. W tym świecie pod światłym kierownictwem organów katowickiej Izby Radców Prawnych nasz kolega został Ministrem Sprawiedliwości. Nie tak dawno (perspektywę czasu mam już spaczoną upływem dni) kolega Borys Budka był aplikantem, i nagle wyznaczony zostaje do udźwignięcia całego tego bałaganu, o którym już nawet nie chce mi się pisać, a on o tym wie. Ministrowi Borysowi Budce życzymy jak najlepiej, a że znane jest jego zamiłowanie do długich dystansów, niech to nie będzie tylko pięciomiesięczna próba. Na razie spotkajmy się na Pikniku 20 czerwca, z nie byle jakiego powodu, bo przecież z okazji Dnia Radcy Prawnego, odetchnijmy trochę od całego tego zgiełku, bo czas zacząć koncert życzeń, którymi zasypiemy naszego biednego Ministra. Ale nie liczmy na zbyt wiele; pamiętamy jak to w 2002 roku kolega radca prawny, ówczesny Minister Sprawiedliwości, obniżył nam czterokrotnie stawki z tytułu zastępstwa procesowego, czym zapoczątkował długi marsz ku pauperyzacji zawodu. Pozostaniemy zatem dozgonnie wdzięczni naszemu koledze, jeżeli po latach wspomnimy, że marsz ten zakończył się na Ministrze Gowinie. I tylko tyle. W bieżącym numerze w nośnym temacie upadłości konsumenckiej artykuł dr. hab. prof. Rafała Adamusa, którego też pamiętam – wygląda na to, że dzisiaj moja pamięć narzuca mi wciąż ten sam kierunek myślenia – w ławach aplikacji, z tym znaczącym podkreśleniem, że była to wówczas jeszcze aplikacja prawdziwa. Zamiast wywiadu numeru prezentujemy skrót wystąpienia Dziekana Ryszarda Ostrowskiego na dorocznym Zgromadzeniu Delegatów, przekazujemy również informacje z wystąpień Skarbnika Zbigniewa Głodnego i Macieja Krzyżaniaka, Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej. Dobrze jest wiedzieć co w trawie piszczy, naszą misję rozumiemy również, jako obowiązek przekazania naszym radcom prawnym podstawowych informacji o jednostce samorządu, w której uczestniczą. W numerze również relacja wizyty kolegi Bartka Ostrowskiego w kraju ajatollahów; sama myśl udania się w regiony gorące i dosłownie, w rozumieniu Celsjusza, i w przenośni: w rozumieniu gnuśnego Europejczyka – wydaje się ryzykowna, a tu tymczasem nasz kolega nie tylko tam był, ale i wrócił! I następnego dnia poszedł na rozprawę!... Każde bohaterstwo warte jest uwiecznienia. Nasi stali autorzy znów przekonają nas, że nie wszystko jest takie jak się wydaje, z wyjątkiem oczywiście felietonu koleżanki Marii Nogaj, która ponad wszelką wątpliwość dowodzi, że stolica Śląska wielkim centrum kultury jest. Redaktor Naczelny Marek Wojewoda K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 7 Z OSTATNIEJ CHWILI ADWOKATURA ZASKARŻYŁA DO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO UPRAWNIENIA RADCÓW PRAWNYCH DO OBRON W SPRAWACH O PRZESTĘPSTWA Uchwała Naczelnej Rady Adwokackiej z 28 marca 2015r. postanawia o wystąpieniu z wnioskiem o uznanie za niezgodne z Konstytucją: art. 6 ust 1 i art. 8 ust. 6 ustawy o radcach prawnych w zakresie w jakim pozbawiają samorząd adwokacki wpływu nad sprawowaniem pieczy nad należytym występowaniem w charakterze obrońcy, a więc nad wykonywaniem zawodu adwokata przez radcę prawnego, art. 8 ust. 6 tej ustawy przez to, że zezwala na łączenie z pozostawaniem w stosunku pracy wykonywania zawodu przez radców prawnych w innych sprawach aniżeli w charakterze obrońcy w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, art. 6 ust. 1 i art. 8 ust 6. ww. ustawy oraz art. 82 KPK przez to, że dopuszczają występowanie przez radcę prawnego w charakterze obrońcy. Z wypowiedzi prasowych wyznaczonych do sprawy pełnomocników wynika następująca argumentacja wniosku: ••poszerzone uprawnienia radcowskie naruszają konstytucyjną zasadę równości wobec prawa w zw. z zasadą sprawiedliwości społecznej, ••uprzywilejowano zawód radcy prawnego, który może wybrać czy łączyć różne formy wykonywania zawodu czy też nie wykonywać zawodu w stosunku pracy i mieć dostęp do funkcji obrońcy. Adwokaci takiego wyboru nie mają, ale nie chcą mieć takich możliwości w swojej ustawie, ••zmiana art. 82 KPK spowodowała, że słowo „obrońca” występujące w art. 42 ust. 2 Konstytucji będzie rozumiane w sposób nieznany ustrojowi w dacie uchwalenia Konstytucji, ••radcowie prawni wykonujący funkcje obrońcy znajdą się poza kontrolą samorządu zawodowego adwokatów Istotę rzeczy odkrywa autor opinii dla NRA dr R. Piotrowski („Gazeta Prawna” z 24.04.2015r.), który wskazuje, że zaskarżone zmiany prawa eliminują monopol adwokatury, zacierają granice obu zawodów, zagrażają niezależności adwokatów, radykalnie pogarszają ich sytuacje zawodową i materialną, dyskryminują adwokatów skoro przyznają radcom prawnym uprawnienia adwokatów bez obciążania ich obowiązkami wolnego zawodu (chodzi pewnie o brak dostępu do stosunku pracy). 8 Z OSTATNIEJ CHWILI Nasze zdziwienie i niepokój może budzić powyższy wniosek nr 2, co prawda niezbyt precyzyjny, ponieważ nie wiadomo czy „pozostawanie w stosunku pracy” odnosi się do radcowskiego stosunku pracy czy jakiegokolwiek stosunku pracy. Sformułowanie tego wniosku pozwala na taką jego interpretację, że obecnie adwokatura po upływie 18 lat od zmiany naszej ustawy w 1997 r.- dopuszczającej niekwestionowane jednoczesne wykonywanie zawodu w różnych formach – poddaje ocenie Trybunału również i to, że łączymy wykonywanie zawodu w różnych formach wskazanych w art. 8 naszej ustawy. Czyżby więc adwokatura uważała, że zgodnie z Konstytucją w naszej ustawie należałoby rozdzielić wykonywanie zawodu w stosunku pracy od wykonywania go w innych formach organizacyjno-prawnych? Należy zwrócić uwagę, że w pewnym związku z powyższymi wnioskami adwokatury i jej argumentacją pozostaje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2015 r. K 19/14. Trybunał stwierdził, że zniesienie samorządu zawodowego urbanistów (w ramach deregulacji) było zgodne z Konstytucją ponieważ z jej art. 17 nie można wyprowadzić prawa podmiotowego do samorządu zawodowego. Adresatem tego przepisu jest bowiem ustawodawca, który decyduje o zasadności tworzenia, jak i zniesienia określonego rodzaju samorządu zawodowego. Trybunał dodał też, że zmiana warunków społecznych lub gospodarczych może wymagać zmian regulacji prawnych w tym również takich, które znoszą lub ograniczają dotychczas zagwarantowane prawa podmiotowe. Radca prawny Zenon Klatka Przypominamy fragmenty klasycznego tekstu Przysięgi Hipokratesa – (a my, po upływie 2500 lat mamy obszerny Kodeks Etyki i przepisy o deregulacji) Mistrza mego w tej sztuce będę szanował na równi z rodzicami, będę się dzielił z nim swym mieniem i na żądanie zaspokajał jego potrzeby; synów jego będę uważał za swych braci i będę uczył ich swej sztuki, gdyby zapragnęli się w niej kształcić, bez wynagrodzenia i żadnego zobowiązania z ich strony; prawideł, wykładów i całej pozostałej nauki będę udzielał swym synom, synom swego mistrza oraz uczniom wypisanym i związanym prawem lekarskim, poza tym nikomu innemu… Jeżeli dochowam tej przysięgi i nie złamię jej, obym osiągnął pomyślność w życiu i pełnieniu swej sztuki, ciesząc się uznaniem ludzi po wsze czasy; w razie jej przekroczenia i złamania niech mnie los przeciwny dotknie. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 9 ZAMIAST WYWIADU Wystąpienie r.pr. Ryszarda Ostrowskiego, Dziekana Rady OIRP w Katowicach na dorocznym Zgromadzeniu Delegatów w dniu 15 kwietnia 2015 r. (skróty pochodzą od redakcji) Szanowni Państwo! Koleżanki i Koledzy! Wpisanych na listę radców prawnych prowadzona przez Radę OIRP w Katowicach, według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r., było 2751 radców prawnych (w tym 1305 kobiet i 1446 mężczyzn). Wykonywanie zawodu radcy prawnego zgłosiło 2155 osób; są to osoby objęte obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej radcy prawnego. W naszym okręgu radcowie prawni wykonują zawód: – na podstawie umowy o pracę 907 osób, – w kancelariach indywidualnych i spółkach 1569 osób, – na podstawie umowy cywilnoprawnej 293 osób. Tendencja powiększania się ilości radców wykonujących zawód w formie kancelarii indywidualnych i w spółkach jest trwała i obserwujemy ją od kilku lat. Zawieszonych w prawie wykonywania zawodu było 178 osób wpisanych na listę radców prawnych. 10 W roku ubiegłym na listę radców prawnych wpisano: – 39 osób na podstawie art. 25 ustawy o radcach prawnych, – 115 po odbytej aplikacji i złożonym egzaminie radcowskim, – 10 osób wskutek przeniesienia z innych Izb na naszą listę. Odnotowaliśmy 17 wystąpień o zawieszenie prawa do wykonywania zawodu z powodu wykonywania innych zawodów prawniczych. Z listy radców prawnych skreślono 52 osoby, w tym na wniosek radcy 20 osób, wskutek przeniesienia do innej izby 4 osób i w trybie art. 29 pkt. 4a ustawy: 7 osób. Niestety z naszego grona odeszło na zawsze w roku ubiegłym 21 radców prawnych: Janusz Słania, Piotr Gowarzewski, Alina Kasperczyk, Marian Tobór, Krystyna Marut, Bogusława Lewicka-Woźniak, Zbigniew Żmudka, Hanna Krupka, Małgorzata Dobija, Stanisław Kukieła, Andrzej Oświęcimski, Grzegorz Jędrzejkiewicz, Józef Kry- ZAMIAST WYWIADU stian, Jacek Chomicz, Piotr Pyrcz, Leszek Rakszewski, Stefan Walter, Maria Struzik, Piotr Rocznik, Ryszard Petri, Bogdan Kania. Rada utrzymuje bieżące kontakty z sądami powszechnymi, Okręgową Radą Adwokacką w Katowicach i Bielsku-Białej, Izbą Notarialną w Katowicach, Izbą Komorniczą w Katowicach, Śląską Izbą Lekarską w Katowicach, Okręgową Izbą Pielęgniarek i Położnych w Katowicach. W roku 2014 uczestniczyliśmy w uroczystości otwarcia nowej siedziby Sądu Rejonowego w Siemianowicach Śląskich, Zgromadzeniu Okręgowej Izby Adwokackiej i ślubowaniu adwokackim. Braliśmy udział w Jubileuszu Śląskiej Izby Lekarskiej, zjeździe Śląskiej Izby Lekarskiej, spotkaniach przedświątecznych i noworocznych Izby Komorniczej i Izby Notarialnej. Prezesi Sądów, sędziowie oraz przedstawiciele innych samorządów zapraszani są przez nas i uczestniczą w ważniejszych uroczystościach Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach. Utrzymujemy stały kontakt z organami władzy, administracji rządowej i samorządowej, wyższymi uczelniami i organizacjami pozarządowymi. Współorganizowaliśmy Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw, nawiązaliśmy współpracę z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach. Ich efektem jest: udział radców prawnych w posiedzeniach naukowych organizowanych przez Wydział Prawa i Administracji UŚl oraz wspólna organizacja konferencji pt. „Postępowanie kasacyjne w sprawach cywilnych – aspekty teoretyczne i praktyczne”, która odbyła się w dniu 5 grudnia 2014 r. Konfe- rencja ta spotkała się z dużym zainteresowaniem i bardzo dobrym odbiorem. Rada OIRP w Katowicach powołała uchwałą w dniu 5 lutego 2014r. zespół przedstawicieli OIRP w Katowicach do uczestniczenia w przeszukaniu, jeżeli w jego wyniku mogłoby dojść do wyjawienia tajemnicy zawodowej radcy prawnego. Zespół składa się z 19 członków Rady. Koordynatorem zespołu jest r.pr. Marzena Psonka-Nowak. Na stronach internetowych Sądu Apelacyjnego w Katowicach oraz Sądów Okręgowych w Bielsku – Białej, Częstochowie, Gliwicach i Katowicach w zakładce „Informacje, Instytucje” znajdują się linki kierujące do strony internetowej Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach, na której widnieje aktualny wykaz radców prawnych. W ramach współpracy z innymi okręgowymi Izbami Radców Prawnych w październiku 2014 r. odbyło się organizowane przez Radę OIRP w Katowicach ogólnopolskie spotkanie skarbników i księgowych izb radców prawnych. Członkowie Prezydium Rady, Rzecznik Dyscyplinarny i jego zastępcy, Przewodniczący i sędziowie Sądu Dyscyplinarnego OIRP w Katowicach oraz Rzecznik Prasowy, Rzecznik Kapituły Funduszu Seniora uczestniczą w spotkaniach i szkoleniach organizowanych przez inne Izby i Krajową Radę skierowane do członków tych organów. Przedstawiciele OIRP w Katowicach współpracują z Krajową Radą Radców Prawnych przy opiniowaniu projektów aktów prawnych dotyczących samorządu i zawodu radcy prawnego. Członkiem Komitetu stałego ds. zagranicznych jest K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 11 ZAMIAST WYWIADU r.pr. Piotr Bober, członkiem Komisji praw człowieka jest Anna Zaleska, członkiem Komisji ds. wykonywania zawodu jest r.pr. Grzegorz Łaszczyca, członkiem Komitetu Stałego do spraw aplikacji jest r.pr. Katarzyna Jabłońska, Członkami Krajowej Rady są radcowie prawni Piotr Bober, Anna Zaleska, Marek Wojewoda i Ryszard Ostrowski. W Wyższym Sądzie Dyscyplinarnym orzekają nasze koleżanki i koledzy: Piotr Dragon, Bogusław Pasieczny, Marek Hamerlik. Członkiem Krajowej Komisji Rewizyjnej i jej sekretarzem jest r.pr. Aleksandra Otrębska. Funkcję Zastępcy Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego pełni r.pr. Krystyna Wal-Sobieszek. Członkiem Kapituły Funduszu Seniora jest r.pr. Danuta Kubica. Rada naszej Izby, reprezentując interesy zawodowe radców prawnych, w reakcji na uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach z dnia 25 września 2014r., kwestionującą zgodność z Konstytucją ustawę przyznającą radcom prawnym uprawnienia do występowania w procesie karnym w charakterze obrońcy – podjęła uchwałę z dnia 22 października 2014r., w której treści odniosła się krytycznie do stanowiska ORA w Katowicach. Powołany przez Radę OIRP w Katowicach Zespół Wizytatorów przeprowadził w roku 2014 wizytację 9 radców prawnych poddawanych ocenom okresowym, wydając w każdym przypadku pozytywną opinię o wykonywaniu przez nich zawodu. Wizytacje przeprowadzono w Urzędzie Miasta w Bielsku-Białej, 12 Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Dąbrowie Górniczej, w Izbie Skarbowej w Katowicach, w Urzędzie Miejskim w Rybniku, Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Piekarach Śląskich oraz w Izbie Celnej w Katowicach. W ubiegłym roku wyznaczyłem 752 razy radców prawnych jako pełnomocników z urzędu; w 233 przypadkach odpowiadaliśmy na wezwania sądów o wskazanie kandydatów na kuratorów procesowych. Na poszczególnych latach aplikacji radcowskiej prowadzonej przez OIRP w Katowicach szkolenie odbywa 468 aplikantów, z liczby tej na pierwszym roku 119 osób, na drugim roku 162 osoby i 187 osób na trzecim roku. Po egzaminie wstępnym w 2014 r., do którego przystąpiło 253 kandydatów, na listę aplikantów wpisano 113 osób na wniosek po pomyślnym zaliczeniu egzaminu wstępnego oraz 6 osób przenoszących się z innych Izb. Egzamin radcowski odbył się w dniach 19-21 marca 2014 r. w obiektach Centrum Targowo-Wystawienniczego EXPO SILESIA w Sosnowcu. Do egzaminu przystąpiło 219 osób, z czego 159 osób po ukończeniu aplikacji radcowskiej. Z wynikiem pozytywnym egzamin zakończyło (według aktualnego stanu po uwzględnieniu złożonych odwołań) 145 osób w tym 115 osób po aplikacji radcowskiej. Obowiązek szkoleniowy nałożony na radców prawnych w cyklu szkoleniowym 2012-2014 wypełniło 2036 radców prawnych naszej Izby. Obowiązku tego nie wypełniło 356 radców prawnych (w tym 173 osoby nie zdobyły żadnego punktu szko- ZAMIAST WYWIADU leniowego), mimo że Rada OIRP tylko w ubiegłym roku zorganizowała 41 szkoleń zawodowych: 36 szkoleń jednodniowych oraz 5 szkoleń trzydniowych tzw. wyjazdowych. Do przedsięwzięć szkoleniowych OIRP zaliczyć należy także listopadową konferencję „Międzynarodowe prawo rodzinne i spadkowe” (Hotel Pałac Czarny Las). W szkoleniu uczestniczyło 75 radców prawnych. Wznowiliśmy wydawanie kwartalnika OIRP w Katowicach pod nazwą, tymczasowym, tytułem: Biuletyn Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach. Obecnie jak Państwo widzicie, myślę tu o czytelnikach mojego wystąpienia, mamy nowy tytuł. Pismo dostarczane jest do wszystkich radców prawnych i aplikantów radcowskich OIRP w Katowicach oraz do członków KRRP i samorządów zawodowych w Katowicach: Okręgowej Rady Adwokackiej, Izby Notarialnej, Rady Komorniczej, Śląskiej Izby Lekarskiej, Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych W toku dalszych działań dla poprawienia komunikacji wewnątrz samorządu i przekazu informacyjnego kierowanego do wszystkich zainteresowanych naszą obecnością w przestrzeni publicznej, zmodernizowaliśmy stronę internetową OIRP w Katowicach. Pozwolę sobie przypomnieć że adres strony to: www.oirp.katowice.pl. W działania te wpisuje się również uchwała Rady z dnia 8 października 2014 r. o powołaniu r. pr. Macieja Czajkowskiego do pełnienia funkcji stałego rzecznika prasowego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach. Nie sposób nie wspomnieć o inicjatywach Rady, jej członków i radców prawnych wchodzących w skład komisji tematycznych, którzy zorganizowali w ubiegłym roku: • stały, od września 2014 r., pilotażowy program edukacji prawnej wg autorskiego programu r.pr. Grzegorza Chyckiego; którego zakresem objęto uczniów liceum ogólnokształcącego w II LO z Oddziałami dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej w Katowicach. Zajęcia edukacyjne prowadziło pięciu radców prawnych naszej Izby: Dominik Adamczyk, Grzegorz Chycki, Maciej Niwiński, Adam Jasiewicz, Tomasz Rak. • Karnawałowy Bal Dzieci Radców Prawnych w styczniu, a potem w grudniu 2014 roku, na którym bawiło się – z dziadkami i rodzicami – 72 dzieci radców prawnych, • Drugi Bal Radcy Prawnego w lutym 2014 r. w którym uczestniczyło 78 radców prawnych, • Piknik z okazji Dnia Radcy Prawnego w czerwcu 2014 r., w którym uczestniczyło 189 radców prawnych wraz z rodzinami, • Mistrzostwa Śląska w Tenisie o Puchar Dziekana OIRP w Katowicach w lutym 2014 r., • Squashowe Mistrzostwa Śląska Prawników w październiku 2014 r,. • wspólnie z Sądem Apelacyjnym w Katowicach oraz ZPP Oddział w Katowicach, Rada OIRP w Katowicach organizowała majowe XVIII Tenisowe Mistrzostwa Polski Prawników. W dniu 10 grudnia 2014 r. obchodzony był Europejski Dzień Prawnika. W dniu tym radcowie prawni prowadzili zajęcia edukacyjne w Liceum Ogólnokształcącym Towarzystwa Ewangelickiego w Cie- K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 13 ZAMIAST WYWIADU szynie, II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Konopnickiej w Katowicach, Liceum Ogólnokształcącym nr 3 w Tychach, Gimnazjum Nr 1 im. Powstańców Śląskich w Mikołowie oraz Gimnazjum im. Powstańców Śląskich w Imielinie. Uczniowie II LO z Oddziałami dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej w Katowicach – uczestnicy pilotażowego programu edukacji prawnej byli gośćmi Sądu Okręgowego w Katowicach. Klub Seniora w 2014 r. zorganizował dla radców prawnych wycieczkę do Budapesztu, wieczorek poezji z udziałem autorki prof. Stanisławy Kalus, umożliwił wspólny udział w spektaklach teatralnych, w Koncercie NOSPR w Katowicach. Klub Seniora OIRP w Katowicach rekomendował r.pr. Marię Nogaj do Rady Seniorów Miasta Katowice, w której działa od dnia 3 listopada 2014r. Do Kapituły Funduszu Seniora KRRP w Warszawie skierowano wnioski 5 radców prawnych o zapomogę pieniężną i 4 wnioski o dofinansowanie sanatorium. Wnioski zostały rozpatrzone pozytywnie. Rada OIRP w Katowicach w roku 2013 zgłosiła do konkursu Kryształowe Serce Radcy Prawnego za działalność Pro Bono aplikanta radcowskiego Pana Adriana Dzwonka, który został Laureatem tego konkursu. Rada nasza zorganizowała i koordynowała dni bezpłatnej pomocy prawnej Niebieski Parasol, organizowanej razem z Krajową Radą od 22 do 27 września ubiegłego roku. Pomocna okazała się współpraca z Prezesami Sądów apelacji katowickiej, którzy 14 w sądach rozpowszechnili informację o naszej akcji. Pomocy udzielało 51 kancelarii radców prawnych naszej Izby w swoich kancelariach oraz w siedzibie OIRP w Katowicach przy ul. Kościuszki 223c oraz w delegaturze w Bielsku-Białej. W sumie udzielono porad prawnych około 237 osobom. Rada OIRP w 2014 r. odbyła 11 posiedzeń, na których podjęła 828 uchwał. Przedmiotem uchwał były w większości sprawy osobowe radców prawnych i aplikantów radcowskich: wpisy, skreślenia, zawieszenia prawa do wykonywania zawodu, wszczęcia postępowania w sprawie skreślenia, umorzenia należności, rozłożenia opłat na raty, wyznaczenia patrona aplikanta radcowskiego, zwolnienia z obowiązku szkoleniowego itp. Dodatkowo podejmowane były uchwały dot. programu aplikacji radcowskiej oraz osób prowadzących zajęcia z aplikantami... Odpisy wszystkich podejmowanych przez Radę OIRP w Katowicach uchwał przesyłane są do Ministerstwa Sprawiedliwości i do Krajowej Rady. Zwrócę się tutaj do Koleżanek i Kolegów... to tylko część spraw, którymi zajmowaliśmy się w ubiegłym roku. Widać jednak, że zadań nie tylko ustawowych, ale również i tych, które sami sobie narzuciliśmy, jest wiele. Wdzięczni będziemy za wszelkie sugestie. Zachęcam również do włączania się w prace samorządu. Myślę że każdy chętny do pracy na rzecz naszego środowiska znajdzie swoje pole do działania. Ryszard Ostrowski Dziekan OIRP Katowice WIADOMOŚCI Z IZBY Prawnicy na rzecz równości OIRP w Katowicach odpowiada na wezwanie Okręgowa Izba Radców Prawnych w Katowicach przystąpiła do projektu pt. „Prawnicy na rzecz równości. Lokalne platformy współpracy”. Projekt ten ma na celu rozpoczęcie lokalnej współpracy pomiędzy przedstawicielkami i przedstawicielami struktur samorządów prawniczych – radcowskich i adwokackich, a środowiskiem organizacji pozarządowych działających na rzecz grup szczególnie narażonych na wykluczenie. Projekt ma na celu uruchomienie systemowej współpracy pomiędzy tymi podmiotami i – na co oczywiście liczą jego organizatorzy – powinien zaowocować obustronnymi korzyściami. Organizacje pozarządowe liczą na fachowe wsparcie prawne pro bono, a profesjonalni pełnomocnicy na dostęp do wiedzy i doświadczeń organizacji równościowych, co jest szczególnie ważne w związku z coraz większą ilością postępowań sądowych, w których pojawia się zarzut dyskryminacji. Warto dodać, że organizatorzy projektu mogą pochwalić się wsparciem Komisji Praw Człowieka przy Krajowej Izbie Radców Prawnych, Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz Norweskiej Rady Adwokackiej. W najbliższej przyszłości planowane jest, aby do- bre praktyki i rekomendacje opracowane wspólnie z partnerami projektu opublikować w podręczniku dla samorządów prawniczych i organizacji pozarządowych. Efektem zgłoszonego przez OIRP w Katowicach akcesu do tego ciekawego projektu było spotkanie zorganizowane w dniu 11 maja 2015 r. w siedzibie Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach, które prowadziły radczynie prawne: Karolina Kędziora oraz Anna Zaleska. Spotkanie miało na celu poznanie się osób, które w trakcie dotychczasowej praktyki zawodowej zajmowały się już przeciwdziałaniem dyskryminacji i prawami człowieka, jak również zainteresowane zgłębianiem tej tematyki. W spotkaniu wzięli udział również przedstawiciele/ki lokalnych organizacji pozarządowych, które działają na rzecz grup szczególnie narażonych na wykluczenie. Omówione zostały możliwe pola współpracy pomiędzy tymi środowiskami, zaprezentowano wybrane zagadnienia z zakresu prawa antydyskryminacyjnego oraz możliwości angażowania organizacji pozarządowych na potrzeby indywidualnych postępowań sądowych. Spotkanie zostało bardzo pozytywnie ocenione przez uczestniczących w nim radców prawnych, którzy zwrócili uwagę nie tylko na wyjątkową aktualność omawianego problemu, ale także na konieczność zgłębiania go w formie szkoleń zawodowych. Postulat jak najszybszego zorganizowania takiego panelu szkolenio- K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 15 WIADOMOŚCI Z IZBY wego spotkał się z dużą przychylnością, dlatego też nie można wykluczyć, że jeszcze w tym roku będziemy mogli poszerzyć swoją wiedzę na tematycznych zajęciach dotyczących przeciwdziałania dyskryminacji i wykluczeniu. morządem. Widzi z pozycji Prezesa może więcej, niż my tyrający wokół swojego małego podwórka, nieMaciej Czajkowski mniej wrażenie pozostało takie, że jest dobrze, ale nie Zgromadzenie beznadziejnie... Oczywiście nie dało się uciec od tematu Delegatów OIRP obron w sprawach karnych, które mamy Katowice podjąć już od 1 lipca. Tak, tego roku. RozW przyjaznej auli Wydziału Prawa Uni- stawione w newralgicznych punktach wersytetu Śląskiego w dniu 15 kwietnia obserwacyjnych placówki śledzące saodbyło się doroczne Zgromadzenie Dele- morządy nie odnotowały szczególnego gatów Okręgowej Izby Radców Prawnych. entuzjazmu; na listy chętnych do pełnieZaproszeni goście z pokrewnych sa- nia funkcji obrońcy z urzędu zapisuje się morządów nie nawiedzili nas już tak licz- około 10 proc. radców prawnych, w kulunie, jak w zeszłym roku, i chcemy wierzyć, arowych rozmowach najczęściej słyszaże nie stało się to za sprawą niektórych nym okrzykiem po poruszeniu tematu tekstów w naszym byłym Biuletynie, jest: w życiu!... doręczanym im z urzędu. Nie zawiódł Faktem jest, że nie ma się czym podniePrezes KRRP Dariusz Sałajewski, którego cać. Szczególnie w dobie kas fiskalnych. Nie wystąpienie wlało trochę otuchy w zbo- dość, że gałąź prawa tak bardziej od siekielałe serca radców prawnych, jednakże bez ry, to jeszcze telefony w nieuzgodnionych szczególnego optymizmu wypowiadał porach nocy i dnia, że właśnie zatrzymali, się o wyzwaniach stojących przed sa- że na dołku, że przyjaciel, mąż, syn, ko- 16 WIADOMOŚCI Z IZBY chanek... że wyskocz z fotela, wdziewaj kapotę, pędź. I wymyśl jeszcze po drodze w taksówce (gdy oderwano cię od piwa), jak wytłumaczyć przerażonej rodzinie, że za potraktowanie po pijanemu nożem, pałką, gazrurką... (życie dopisze w tym zdaniu kolejne rekwizyty) nie otrzymuje się ostrzeżenia Dziekana. Prawa w tym tyle, co kot napłakał. A potem wyjazdy na widzenia z osadzonym, do różnych trudnych do znalezienia na mapie miejsc, wielogodzinne rozmowy z osobnikami, którzy raczej nie olśnią nas błyskotliwą inteligencją, i którym wszystkie środki płatnicze zatrzymano w depozycie. Rozprawa, to już akord ostatni. Wielogodzinna nuda z prawem mająca mało wspólnego, kradnąca czas, który można by poświęcić świadczeniu prawdziwej pomocy prawnej w obszarach bliskich prawa cywilnego (a nawet podatkowego – przyp. MW). Być może zmieni się coś w procedurze kontradyktoryjnego procesu karnego. Może. OIRP w Katowicach w latach 1995-1999, potem Prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych, niezmiennie naszego przewodnika w zawiłościach Kodeksu etyki radcy prawnego, a przede wszystkim niestrudzonego tropiciela wszelkich bzdur, głupoty, tandety i zakłamania. Życzymy 100 lat Zenku! Bądź z nami. Ponieważ sprawozdanie Dziekana Ryszarda Ostrowskiego ze stanu samorządu i działalności Rady Izby przedstawiamy w innym miejscu, tutaj pochylimy się nad twardymi faktami, czyli rachunkami, czyli sprawozdaniem finansowym Skarbnika Zbigniewa Głodnego. Dochody Izby w 2014 roku wyniosły 5.876.915 złotych, z tego składki członkowskie (z wyłączeniem kwoty OC) zapewniły wpływy 2.227.967 złotych. Wydatki wyniosły 5.855.479 złotych. Ze względu na specyficzne wymogi rachunkowości przewidziane dla samorządów zawodowych, nie prowadzących działalności gospodarczej, nadwyżki dochodów nad wydatkami względnie wydatków nad dochodami nie wykazuje się, jako zysku bądź straty, ale zwiększają one odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym. Wystąpienie Dziekana Ryszarda Os- Sprawozdanie finansowe Izby zostało trowskiego rozpoczynającego obrady, poddane badaniu biegłego rewidenta poprzedziły życzenia dla kolegi Zenona (Audyt Śląski Sp. z o.o.), który wystawił Klatki, z okazji jego 75 urodzin, Dziekana naszemu Skarbnikowi laurkę. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 17 WIADOMOŚCI Z IZBY Wystąpienie Skarbnika uzupełnił kolega Maciej Krzyżaniak, Przewodniczący Komisji Rewizyjnej, po badaniu ksiąg rachunkowych Izby. Nie stwierdzając żadnych nieprawidłowości w urządzeniach księgowych i wnosząc o udzielenie Radzie absolutorium dodał, że majątek trwały Izby wynosi 2.889.900 złotych, wolne środki lokowane są na rachunkach bankowych i nie występują żadne zobowiązania kredytowe. Jako Izba w warstwie finansowej rośniemy w siłę, chciałoby się jeszcze, by radcom prawnym żyło się dostatniej... Inne organy Izby nie wykazywały już takiego entuzjazmu, choć wykresy rosną, owszem, ale nie jest to raczej pożądane zjawisko, gdy Rzecznik Dyscyplinarny mówi o liczbie prowadzonych spraw. Kolega Wojciech Kubisa, ubolewając nad ogólnym upadkiem obyczajów, zapowiedział, że łatwo nie będzie, a zamieszczona obok fotografia rozwiewa wszelkie złudzenia. W ogólną tonację stałego wzrostu, choć tylko Skarbnik na wzrost nie narzekał, wpisał się również Przewodni- 18 czący Sądu Dyscyplinarnego, kolega Tomasz Michalski. Spraw przybywa, ale powodem do dumy może być to, że coraz mniejsza ilość wyroków uchylana jest przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny, co dobrze świadczy o poziomie merytorycznym naszych sędziów. W dyskusji udział wzięli kolega Zenon Klatka, kolega Marian Wachowiak, zaś koleżanka Anna Zaleska przedstawiła dorobek Komisji Praw Człowieka działającej przy Krajowej Radzie Radców Prawnych. Zainteresowanych działaniami Komisji zapraszamy na stronę KIRP http://kirp.pl/category/ aktualnosci-prawa-czlowieka/. W kolejnych głosowaniach jednomyślnych właściwie (wstrzymujących się z wrodzonej skromności nie odnotowujemy) zebrani udzielili organom Izby absolutorium i w następnym punkcie programu, kiedy Przewodniczący Zgromadzenia, kolega Janusz Wiltos, zamykał obrady, wydawał się tym faktem wielce ukontentowany. Red. A W KRAJOWEJ RADZIE... Marcowe posiedzenie Krajowej Rady Radców Prawnych rozpoczęło się uroczystym wręczeniem wyróżnień w ósmej już edycji podsumowującej działalność Pro bono. Tym razem osiemnastu radców prawnych i aplikantów otrzymało z rąk Prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych statuetki „Kryształowego Serca Radcy Prawnego”. Z naszej Izby nagrodzony został kolega Krzysztof Kania, na terenie Prezes Krajowej Rady Dariusz Sałajewski oraz Dziekan OIRP w Katowicach, Ryszard Ostrowski, prezentują nagrodę naszego kolegi. Bielska-Białej działacz ruchu hospicyjnego. Prowadzi nieodpłatne wykłady i szkolenia dla wolontariuszy i zespołów hospicyjnych. Od 2005 roku jest Honorowym Członkiem Salwatoriańskiego Stowarzyszenia Hospicyjnego. Dla uważnych czytelników nie jest tajemnicą, że Wasz Korespondent (WK) ma ostrożny, a jest to najdelikatniejsze z możliwych określenie, stosunek do wszelkich akcji i sposobu myślenia o sposobie załatwiania istotnych problemów, który akcyjnością nazwać właśnie można; pamiętając, jak onego i słusznie już minionego czasu brał udział w akcji „Kartofel” na przykład, gdzie wraz z całą klasą wywożony był na PGR-owskie pola w celu zbierania płodów rolnych gnijących na polu, ponieważ tym którzy mieli to zrobić i którym za to zapłacono – nie chciało się... Nie ujmując niczego najlepszym spośród nas, którzy poświęcają swój czas dla wspólnego dobra, bardzo często najwyższego dobra, nie oczekując w zamian żadnych nagród i wyróżnień, pamiętajmy o tym, że najczęściej działają w obszarach, za obsługę których Państwo istniejące tylko formalnie (niezapomniany Minister B. Sienkiewicz) pobrało już od nas podatki na opłacenie profesjonalistów i wynagrodzenie to wypłaciło. A ponieważ WK nie byłby sobą, gdyby nie znalazł dziury w całym, to odnosząc się cały czas do kryształowych serc, zauważa, że najszlachetniejsza idea w pewnym momencie staje się karykaturą samej siebie, i tak też stało się tym razem: statuetkami „Kryształowego Serca” obdarowane zostały również niektóre Izby Radców Prawnych in corpore. Myślicie, że w sprawie tej jakaś szanowna Kapituła się zebrała? Że ważyła zasługi, że jednych uznała, innych odrzuciła?... Nie. Tych Izb nikt nie wybrał i nie wyłonił. Radośnie nie oznajmił szlachetnych zasług. Statuetkę po prostu dostały te Izby, które po nią zgłosiły się, same. Bo uznały, że tak. Że im się należy. I dostały. I już. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 19 A W KRAJOWEJ RADZIE... Nie trzeba chyba dodawać, że katowicka Izba Radców Prawnych, okazująca na co dzień bezmiar serca wszystkim członkom naszego samorządu, nie tylko nie zgłosiła życzenia odebrania statuetki, uznając – najwyraźniej niesłusznie – że robi tylko to co do niej należy, to z przykrością przyznać trzeba, o możliwości takiej wręcz nie wiedziała. A nawet gdyby wiedziała, to by tego nie zrobiła. Została w nas jeszcze odrobina wstydu. Poniżej fotka nagrodzonych, z której WK wyciął kieliszki na pierwszym planie (kolega Krzysztof Kania nie mógł przybyć na uroczystość): W kolejnym dniu i całkiem nieuroczyście Krajowej Radzie przedstawione zostało sprawozdanie z działalności Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w drugim półroczu 2014 roku; była to prawdę mówiąc nie zasługująca na fajerwerki, bo sucha rela- 20 cja ze żmudnego rzeźbienia codziennych, ale niezbędnych do załatwienia spraw samorządu. Skarbnik Krajowej Rady, Iwona Bendorf-Bundorf przedstawiła informację z wykonania budżetu Krajowej Rady w 2014 r. (wpływy: 14.029.444 zł, wydatki 12.873.988 zł – i mimo że po stronie wydatkowej nie jest to jeszcze suma zamknięta, to widać, że na poziomie centralnym wcale nie jest tak źle po obniżeniu odpisu składki przekazywanego przez okręgowe izby). Podjęto uchwały o zmianie zasad wynagradzania wizytatorów, o zmianie uchwały w sprawie regulaminu działalności finansowej samorządu radców prawnych, w sprawie zryczałtowanych kosztów postępowania dyscyplinarnego, dokonano zmian osobowych w Komisji Etyki, przedstawiona została informacja o przebiegu prac nad przygotowaniem regulami- A W KRAJOWEJ RADZIE... nu szczegółowych zasad wykonywania zawodu radcy prawnego. Zwykła orka, nic ciekawego. Najciekawszy bodaj (emocjonalnie) temat posiedzenia, dotyczący umorzenia należności OIRP Wałbrzych, gdzie niefrasobliwie raczej pilnowano pieniędzy samorządowych – został zdjęty z porządku obrad. WK zaproponował formalnie likwidację Izby w Wałbrzychu, który to wniosek przy powszechnym cichym poparciu, ale głośno nie ujawnionym, ma być głosowany na kolejnym posiedzeniu Krajowej Rady. Ale pewnie nie będzie, bo procedury nie ma. Palącym i wciąż niezałatwionym problemem, którego jednak Krajowa Rada nie traci z pola widzenia, jest zawisła, jakby w przestworzach, kwestia wynagrodzeń adwokatów i radców prawnych z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. W siedzibie KRRP odbyło się kolejne spotkanie kierownictw KRRP i Naczelnej Rady Adwokackiej (tutaj akurat nie ignorują nas totalnie) z udziałem m.in. Prezesa adw. Andrzeja Zwary i Wiceprezesa adw. Jacka Treli. Dominującym tematem spotkania było dalsze postępowanie obu samorządów wobec braku, jak dotychczas, jakiejkolwiek reakcji Ministra Sprawiedliwości, na przedłożone w połowie ubiegłego roku wspólne stanowisko KRRP i NRA w sprawie konieczności nowego uregulowania kwestii wynagrodzeń adwokatów i radców prawnych z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. Dyskutowano też o stanowiskach, jakie zajmować będą samorządy w trakcie sej- mowej ścieżki procesu legislacyjnego nad projektem ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Zdaniem WK, jeżeli ktoś myśli, że objęcie stanowiska Ministra Sprawiedliwości przez radcę prawnego z katowickiej Izby Radców Prawnych (Borys Budka) cokolwiek zmieni w kwestii wynagrodzeń z tytułu zastępstwa, wykazuje się całkowitym brakiem realizmu, naiwnością i nie nadaje się nawet na zmywak w Londynie; powinien też uświadomić sobie wreszcie, dlaczego to nie on został Ministrem Sprawiedliwości. Połączone komisje Etyki i Wykonywania Zawodu z udziałem Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych prowadzą prace nad projektem Regulaminu szczegółowych zasad wykonywania zawodu radcy prawnego. Temat ten będzie szczegółowo omawiany podczas spotkania członków Krajowej Rady i Dziekanów w dniach 14 – 16 maja br. Wasz Korespondent PS Podczas spotkania 14/16 maja przedstawione zostały wyniki badań dotyczących percepcji zawodu radcy prawnego i postrzegania ogólnie pojętej potrzeby pomocy prawnej. Badania zleciła Krajowa Rada Radców Prawnych, przez co jest dysponentem opracowania i na razie nie wolno nam przytaczać ich wyników (słusznie zresztą, bo hieny podążają za karawaną). Powiem tyle: jeżeli wydaje się nam, że jesteśmy śliczni, liryczni i apetyczni – to pozostajemy w tzw. mylnym błędzie. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach WK 21 ZAPROSZENIE Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach ma zaszczyt zaprosić na Międzynarodową Konferencję Arbitrażową Applicable Law in the International Arbitration współorganizowaną przez Katedrę Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego wraz z Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie i Okręgową Izbą Radców Prawnych w Katowicach przy wsparciu Fundacji Wydziału Prawa i Administracji UŚ Facultas Iuridica Katowice, 20 listopada 2015 r. Konferencja odbędzie się w budynku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przy ul. Bankowej 11 B. Konferencja poświęcona jest szeroko pojętej problematyce prawa właściwego w arbitrażu. Udział w tym wydarzeniu zapowiedzieli znamienici referenci reprezentujący zarówno środowisko naukowe, jak i praktykę, w tym, m.in: prof. dr hab. Marek Safjan (Warszawa/Luxemburg), dr hab. prof. UŚ Maciej Szpunar (Katowice/Luxemburg), prof. dr Bettina Heiderhoff (Münster), prof. JUDr. Monika Pauknerova (Praga), prof. h.c. Ernst Johansson (Kilonia), dr Maxi Scherer (Londyn), dr Paolo Michele Patocchi (Genewa), prof. dr Vladimir Pavić (Belgrad), prof. dr Davor Babić (Zagrzeb), Marnix Leijten (Amsterdam). Szczegółowe informacje zawiera karta informacyjna i formularz zgłoszeniowy konferencji. 22 ZAPROSZENIE KARTA INFORMACYJNA Międzynarodowa Konferencja Arbitrażowa Applicable Law in the International Arbitration Uniwersytet Śląski, w Katowicach współorganizowana przez Katedrę Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego wraz z Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie i Okręgową Izbą Radców Prawnych w Katowicach przy wsparciu Fundacji Wydziału Prawa i Administracji UŚ Facultas Iuridica Katowice, 20 listopada 2015 r. Zgłoszenia: Udział w konferencji można zgłaszać do dnia 31 października 2015 r. Płatność: OPŁATA KONFERENCYJNA (uwaga nie zawiera opłaty za noclegi): opłata standardowa 369 zł (300 zł + VAT23%) obniżona opłata tylko dla pracowników naukowo-dydaktycznych i aplikantów 184,50 zł (150 zł + VAT23%) opłata dodatkowa za uczestnictwo w kolacji 20.11. 130,00 zł (zawiera VAT) opłata standardowa (zawiera uczestnictwo w kolacji) 499,00 zł (zawiera VAT) obniżona opłata tylko dla pracowników naukowo-dydaktycznych i aplikantów 314,50 zł (zawiera VAT) proszę przekazać do dnia 31 października 2015 r. na konto: K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 23 ZAPROSZENIE Fundacja Wydziału Prawa i Administracji UŚ Facultas Iuridica, ul. Bankowa 11b 40-007 Katowice, NIP: 9541931619 BANK ING Bank Śląski S.A. FILIA Oddział w Katowicach ADRES BANKU: 40-092 Katowice ul. Mickiewicza 3 Nr konta 30 1050 1214 1000 0007 0056 4511 KOD IBAN: PL 30 1050 1214 1000 0007 0056 4511 SWIFT INGBPLPW Tytułem: ICARB, nazwisko uczestnika Miejsce: Konferencja odbędzie się w budynku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach przy ul. Bankowej 11 B. Kontakt: Informacja internetowa (program konferencji, formularz zgłoszenia): www.wpia.us.edu.pl/icarb e-mail: [email protected] Informacja o możliwościach noclegowych: Prosimy o dokonanie rezerwacji i płatności we własnym zakresie. Novotel (ul. Roździeńskiego 16, 200 m. od WPiA http://www.accorhotels.com/pl/hotel-3377-novotel-katowice-centrum/index.shtml), pokój standard dwuosobowy- 208 zł/noc; pokój standard jednoosobowy- 179 zł/noc, pokój premium dwuosobowy- 248 zł/noc; pokój premium jednoosobowy- 219 zł/noc – z powołaniem się na uczestnictwo w konferencji w razie dokonania rezerwacji i opłaty do 20 października 2015 Inne hotele w pobliżu (ceny orientacyjne, wymagają indywidualnego uzgodnienia): Hotel Qubus (ul. Uniwersytecka 13, 5 min. piechotą od WPiA, http://www.qubushotel.com/hotele. php?lang=1&id_h=10#menu) Pokój jednoosobowy ze śniadaniem – 195,00PLN/pokój; Pokój dwuosobowy ze śniadaniem – 265,00PLN/pokój; Hotel Monopol (ul. Dworcowa, 15 min. piechotą od WPiA, http://www.monopol.hotel.com.pl/ ) pokój jednoosobowy: 490 zł/doba; pokój dwuosobowy: 580 zł/doba; Hotel Ibis Budget (ul. Roździeńskiego 18, 300 m od WPiA http://www.accorhotels.com/pl/hotel-6601-ibis-budget-katowice-centrum/index.shtml pokój jednoosobowy ze śniadaniem 110 zł/noc, pokój dwuosobowy ze śniadaniem 65 zł/noc; Hotel Katowice (al.Korfantego 9, 10 min. piechotą od WPiA http://www.hotel-katowice.com.pl/) pokój jednoosobowy: 140 zł/doba, pokój dwuosobowy: 210 zł/doba). 24 PRAWO Upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej radca prawny dr hab. Rafał Adamus prof. UO Ustawodawca zdecydował się poddać głębokiej reformie przepisy o niewypłacalności dłużników. Na pakiet nowelizacyjny składają się przepisy o tzw. upadłości konsumenckiej1, Prawo restrukturyzacyjne, wreszcie głęboka nowelizacja przepisów o upadłości przedsiębiorcy. Nowe przepisy o upadłości konsumenckiej weszły w życie z dniem 31 grudnia 2014 r. Poprzednia wersja przepisów o upadłości konsumenckiej – wprowadzona w wyniku nowelizacji z roku 2008 – nie sprostała pokładanym w niej oczekiwaniom. Liczba wszczętych pod ich rządem upadłości konsumenckich była stosunkowo niewielka. Nowy stan prawny ma istotne znaczenie dla praktyki gdyż upadłość konsumencka została w znaczny sposób uatrakcyjniona z punktu widzenia interesów dłużnika. 1. Prymat zasady oddłużenia konsumenta Po pierwsze należy zwrócić uwagę na fakt, że ustawodawca w sposób zasadniczy zdecydował się przebudować pryncypia postępowania upadłościowego prowadzonego w stosunku do osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami. Zasada maksymalizacji interesów wierzycieli (w tym banków) wyrażona w art. 2 ust. 1 p.u.n. została ograniczona przez art. 2 ust. 2 p.u.n., zgodnie z którym, postę1 Na temat nowej upadłości konsumenckiej zob. w szczególności: F. Zedler, Zmiany w regulacji postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, Polski Proces Cywilny, 2015, nr 1, P. Zimmerman, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2015, wyd. 3, P. Filipiak, A. Hrycaj, Ł. Lipowicz, Upadłość konsumencka po dużej nowelizacji, Warszawa 2015, R. Adamus, J. Bełdowski, M. Geromin, B. Groele, P. Kuglarz, J. Płoch, Upadłość konsumencka. Komentarz do nowelizacji Prawa upadłościowego i naprawczego, pod red. R. Adamusa, B. Groelego, Warszawa 2015, R. Adamus, Nowa upadłość konsumencka. Poradnik praktyczny, Warszawa 2015, A. Witosz, Układ w upadłośći konsumenckiej, Przegląd Prawa Handlowego 2015, nr 2, A.J. Witosz, Przesłanki upadłości konsumenckiej, Przeglad Prawa Handlowego 2015, nr 2, R. Adamus, Nowa upadłość konsumencka, Monitor Prawa Bankowego 2015 nr 2, R. Adamus, Zaspokojenie wierzyciela rzeczowego w upadłości konsumenckiej, Przegląd Prawa Handlowego 2015, nr 2. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 25 PRAWO powanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej należy prowadzić tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym, a jeśli jest to możliwe – zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Zasadniczym, pierwszoplanowym celem upadłości konsumenckiej jest zatem oddłużenie upadłego. Zaspokojenie wierzycieli zdaje się uzyskiwać pozycję dopiero drugoplanową. Stanowi to oczywisty kontrast względem zasad obowiązujących w przypadku upadłości przedsiębiorcy. Zasada prymatu oddłużenia konsumenta jest uszczegóławiana w szeregu przepisach nowej upadłości konsumenckiej, o czym będzie mowa w dalszej części niniejszego opracowania. 2. Zdolność upadłościowa w zakresie upadłości konsumenckiej W pierwszej kolejności powstaje pytanie, w stosunku do kogo może być ogłoszona upadłość konsumencka? Innymi słowy chodzi o wskazanie zakresu konsumenckiej zdolności upadłościowej. W myśl art. 4911 p.u.n. przepisy o upadłości konsumenckiej stosuje się wobec osób fizycznych, których upadłości nie można ogłosić zgodnie z przepisami działu II tytułu I części pierwszej ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Obecnie nie ulega wątpliwości, że pod rządem nowych przepisów można ogłosić upadłość konsumencką w stosunku do osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, które nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej. Dalej należy pamiętać, że zdolność upadłościową według przepisów o upadłości przedsiębiorcy posiadają osoby fizyczne nie będące przedsiębiorcami, np. wspólnicy osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia, całym swoim majątkiem (art. 5 ust. 2 pkt 2 p.u.n.). Niemniej przepisy nie dają osobom fizycznym prawa wyboru pomiędzy postępowaniem upadłościowym względem przedsiębiorcy a postępowaniem upadłościowym względem osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej. Postępowania upadłościowe przedsiębiorcy i postępowanie odrębne, jakim jest tzw. upadłość konsumencka mają charakter rozłączny. 3. Zmodyfikowana podstawa dla ogłoszenia upadłości konsumenckiej Struktura przesłanek ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest złożona. Nowela również w tym zakresie wprowadziła pewne modyfikacje. Po pierwsze, upadłość może zostać ogłoszona wyłącznie w stosunku do osoby niewypłacalnej (art. 10 p.u.n.). Osoba fizyczna jest niewypłacalna jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (art. 11 ust. 1 p.u.n.). Przesłanka ta ma charakter uniwersalny, gdyż odnosi się także do przypadku upadłości przedsiębiorcy. Z istoty rzeczy nie jest możliwe ogłoszenie upadłości w stosunku do osoby 26 PRAWO wypłacalnej. W takim wypadku doszłoby bowiem do oczywistego nadużycia instytucji upadłości. Przy czym ta zasada nie uległa w wyniku noweli żadnym zmianom. Niemniej de lege ferenda, poprzez wprowadzenie w życie Prawa restrukturyzacyjnego, proponuje się – w przyszłości – zasadniczą przebudowę pojęcia niewypłacalności. Po drugie, podobnie jak w poprzednim stanie prawnym ustawodawca wprowadził dla upadłości konsumenckiej cenzus moralności płatniczej. Innymi słowy z punktu widzenia dopuszczalności ogłoszenia upadłości konsumenckiej ma znaczenie okoliczność z jakich to przyczyn dłużnik stał się niewypłacalny (w przypadku upadłości przedsiębiorcy przesłanką upadłości nie jest p r z y c z y n a powstania niewypłacalności). Na wspomniany cenzus moralności płatniczej składa się kilka wymienionych poniżej zasad. Zgodnie z art. 4914 ust. 1 p.u.n. sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Ergo – w płaszczyźnie upadłości konsumenckiej – należy wyciągnąć wniosek, że doprowadzenie do niewypłacalności w wyniku zwykłego niedbalstwa czy lekkomyślności dłużnika nie dyskwalifikuje dopuszczalności ogłoszenia upadłości konsumenckiej, a w dalszej konsekwencji także oddłużenia upadłego. Dla kontrastu warto podnieść, że jednym z przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu jest doprowadzenie, przez osobę będącą dłużnikiem kilku wierzycieli, nawet w sposób lekkomyślny, do swojej upadłości lub niewypłacalności, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku, zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania. Za taki czyn przewidziana jest kara w postaci grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (301 § 3 k.k.). Zatem już „lekkomyślne” doprowadzenie do upadłości lub niewypłacalności w obrocie gospodarczym stanowi postać czynu zabronionego. Ponadto zgodnie z art. 4914 ust. 2 p.u.n. sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, z następujących przyczyn. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów o upadłości konsumenckiej (bez względu na to w oparciu o jaki stan prawny: tzn. sprzed nowelizacji, po nowelizacji), jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika. Z treści tego przepisu można wyciągnąć wniosek, że dłużnik może w istocie rzeczy uzyskać oddłużenie poprzez upadłość konsumencką więcej niż jeden raz w życiu. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, o ile ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 49120 p.u.n. (przede wszystkim chodzi tu o przypadek niewykonywania przez upadłego planu spłaty; niemniej przepis art. 49120 ust. 2 p.u.n. wskazuje również także na inne podstawy dla uchylenia planu spłaty). Sąd oddala K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 27 PRAWO wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jeżeli dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Ta bariera ma przede wszystkim na celu zapobieganie przenikaniu osób fizycznych posiadających status przedsiębiorców z surowszego reżimu upadłości przedsiębiorcy do ewidentnie korzystniejszej dla dłużnika upadłości konsumenckiej. Przy czym chodzi tu o przypadek zaniechania złożenia wniosku o ogłoszenie w ł a s n e j upadłości (zatem nie miałaby znaczenia prawnego sytuacja, w której dłużnik był członkiem zarządu osoby prawnej i zaniechał złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości tej właśnie osoby prawnej). Wreszcie sąd upadłościowy oddala wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jeżeli czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli. W konsekwencji skarga pauliańska może uzyskać nowe znaczenie: nie tylko w wymiarze zakwestionowania czynności dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli ale także w wymiarze przesłanki blokującej dopuszczalność ogłoszenia upadłości konsumenta. Ponadto zgodnie z art. 49120 ust. 2 pkt 4 p.u.n. prawomocne uznanie czynności prawnej za dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli stanowi podstawę do uchylenia planu spłaty. Z kolei uchylenie planu spłaty wyłącza dopuszczalność umorzenia zobowiązań dłużnika (art. 49120 ust. 3 p.u.n.). W konsekwencji korzystne rozstrzygnięcie na rzecz wierzyciela procesu pauliańskiego może dodatkowo wywołać taki skutek, że wierzyciel nie dopuści do oddłużenia upadłego. Przy czym należy pamiętać, że zgodnie z art. 133 ust. 1 p.u.n. syndyk może wejść na miejsce powoda w sprawie wszczętej przez wierzyciela, który zaskarżył czynności upadłego. Dalej – w myśl art. 4914 ust. 3 p.u.n. - sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności. Wreszcie sąd – na podstawie art. 4914 ust. 4 p.u.n. - oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Doprecyzować w tym miejscu należy, że pomimo zajścia opisanych w treści art. 4914 ust. 2 – 4 p.u.n. faktów prawnych sąd upadłościowy może – w szczególnych okolicznościach – dzięki przyjętym klauzulom generalnym (tzw. względy słuszności lub względy humanitarne), ogłosić upadłość konsumencką. 28 PRAWO 4. Ochrona interesów dłużnika na etapie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej Kontrapunktem korzystnej sytuacji dłużnika w świetle procedury upadłościowej jest pozycja wierzyciela (m.in. banku). Konstrukcja upadłości konsumenckiej już od samego początku zakłada bardzo korzystną pozycję prawną dłużnika w ramach postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości jak i w ramach właściwego postępowania upadłościowego. Po pierwsze, ustawodawca istotnie „rozmiękczył” przesłankę istnienia moralności płatniczej dłużnika. Pomimo zajścia okoliczności opisanych w treści art. 4914 ust. 2 – 4 p.u.n. sąd może ogłosić upadłość konsumencką, jeżeli przeprowadzenie postępowania (a zatem i oddłużenie dłużnika) jest uzasadnione „względami słuszności lub względami humanitarnymi”. Ponadto ustawodawca wprowadził w niektórych przypadkach kolejny wyjątek w postaci tzw. zasady proporcjonalności. Owa swoista abolicja od moralności płatniczej poszerza możliwości dłużników dla skorzystania z oddłużenia w ramach upadłości konsumenckiej. Ustawodawca posłużył się klauzulami generalnymi, których stosowanie w praktyce może przynieść różne efekty, w zależności np. od wrażliwości sędziego (sprawy o ogłoszenie upadłości konsumenckiej rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie tylko jednego sędziego - art. 4913 p.u.n.). Wydaje się jednak, że wyjątki od zasady moralności płatniczej powinny dotyczyć tylko najbardziej skrajnych przypadków aby nie generować społecznie nieakceptowalnych postaw. Po drugie, „odchudzono” wymogi formalne wniosku o ogłoszeniu upadłości. Uproszczony pod względem formalnym wniosek o upadłości jest łatwiejszym instrumentem w ręku dłużnika (art. 4912 ust. 4 p.u.n.). Należy pamiętać, że okoliczności wskazane we wniosku o upadłość wymagają jedynie „uprawdopodobnienia” a nie ich „udowodnienia”. Po trzecie – co jest niezwykle istotne – okoliczność, że dłużnik nie ma jakiegokolwiek majątku albo, że ma majątek tak niewielki, że nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania nie tamuje możliwości ogłoszenia upadłości konsumenckiej (przepis art. 4912 ust. 1 p.u.n. wyłączył stosowanie art. 13 p.u.n. o tzw. ubóstwie masy jako przeszkodzie dla ogłoszenia upadłości). Innymi słowy dla ogłoszenia upadłości konsumenckiej ustawodawca nie wprowadza jakiegokolwiek, choćby minimalnego, progu majątkowego po stronie dłużnika. Zgodnie z art. 4917 w przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa. Po czwarte, istnieje szereg dalszych udogodnień dla dłużnika. Ustawodawca dopuścił ogłoszenie upadłości konsumenckiej – choć z istoty rzeczy jest to postępowanie zbiorowe - tylko przy jednym wierzycielu (4912 ust. 2 p.u.n.), dopuścił możliwość nawet wielokrotnego oddłużania się w czasie życia dłużnika (4914 ust. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 29 PRAWO 3 p.u.n.), przyznał wyłącznie dłużnikowi – z pominięciem wierzycieli (np. banku) - prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nie limituje czasu jaki może upłynąć od zaistnienia niewypłacalności do dnia złożenia wniosku o upadłość. Wreszcie dłużnik może skutecznie cofnąć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej (wniosek a fortiori z treści art. 49110 ust. 1 p.u.n.). 5. Sposób przeprowadzenia postępowania upadłościowego według przepisów o upadłości konsumenckiej Upadłość konsumencka – co do zasady – polega, w pierwszej kolejności, na likwidacji masy upadłości dłużnika (art. 491 2 ust. 1, art. 491 5 pkt 3 p.u.n.). Celem likwidacji majątku jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli z uzyskanych funduszów masy upadłości i uzyskanie środków na pokrycie kosztów postępowania. Wierzyciele posiadający zabezpieczenie rzeczowe na składnikach majątkowych upadłego podlegają zaspokojeniu z zachowaniem tzw. prawa odrębności (art. 336 p.u.n.). Niemniej zgodnie z art. 49122 p.u.n. jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że w drodze układu zostaną osiągnięte cele postępowania, sędzia-komisarz, na wniosek upadłego, zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu zawarcia układu. Zwołując zgromadzenie wierzycieli sędzia-komisarz może wstrzymać likwidację majątku upadłego, w szczególności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, w którym zamieszkuje upadły. Przy czym układ może zostać przyjęty wyłącznie za zgodą upadłego (de lege lata układ przedsiębiorcy może zostać przyjęty także bez zgody upadłego). Do zawarcia układu w upadłości konsumenckiej, do jego skutków, zmiany oraz uchylenia stosuje się (z pewnymi wyjątkami) odpowiednio przepisy o układzie w postępowaniu upadłościowym prowadzonym wobec przedsiębiorców (art. 49123 p.u.n.). Przyjęcie układu w upadłości konsumenckiej wstrzymuje likwidację masy upadłości i wykonywanie planu spłaty. W treści układu, co do zasady, określa się jakiej części wierzytelności podlegają umorzeniu. Innymi słowy także układ może być nośnikiem oddłużenia konsumenta. Wydaje się, że przepisy o zasadach ustalania planu spłaty nie determinują dopuszczalnej treści układu. Należy przyjąć, że niezawarcie czy niezatwierdzenie układu skutkuje dalszym prowadzeniem postępowania upadłościowego i likwidacją majątku upadłego, a następnie przyjęciem planu spłaty. Wierzyciele posiadający wierzytelność zabezpieczoną rzeczowo na składnikach majątkowych upadłego, znajdującą pokrycie w przedmiocie zabezpieczenia, nie podlegają układowi, chyba że wyrażą oni zgodę na objęcie ich wierzytelności układem (art. 273 ust. 2 p.u.n.). W konsekwencji tryb układowy nie zawsze doprowadzi do stanu oddłużenia upadłego. 30 PRAWO 6. Ochrona interesów dłużnika po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej 6.1. Ograniczona ochrona socjalna dłużnika Ustawodawca w treści art. 49113 ust. 1 p.u.n. gwarantuje pewne przywileje socjalne dla upadłego. Zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. Ochrona socjalna upadłego nie jest jednak bezwzględna: upadły musi zamieszkiwać w nieruchomości na moment ogłoszenia upadłości, a zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu musi być „konieczne”. Z istoty rzeczy środki wydzielone upadłemu pozostają do jego wyłącznej dyspozycji i pomniejszają kwotę, która zostanie przekazana do podziału pomiędzy wierzycieli. Dokładną wysokość tej kwoty określa – na wniosek upadłego – sędzia komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego oraz opinię syndyka (art. 49113 ust. 2 p.u.n.). Środki przekazane upadłemu w istocie rzeczy obniżają perspektywy zaspokojenia wierzycieli. Kwota wydzielona na potrzeby socjalne upadłego w oparciu o treść art. 49113 p.u.n. poprzedza także roszczenia wierzyciela zabezpieczonego rzeczowo na nieruchomości stanowiącej „lokal mieszkalny” lub „dom jednorodzinny”. Jeżeli upadły jest właścicielem więcej niż jednego „lokalu mieszkalnego” lub „domu jednorodzinnego” należy mu się tylko jedna suma pieniężna. 6.2. Instrumenty upraszczające postępowanie Na uwagę zasługują pewne instrumenty upraszczające postępowanie upadłościowe. Ustawodawca w zasadzie jednoznacznie wskazał, że w przypadku braku majątku postępowanie upadłościowe może nie wejść w etap likwidacji majątku i w konsekwencji tego w etap podziału funduszów masy upadłości, skoro upadły był „bez majątku” (art. 49114 ust. 1 p.u.n.). Niemniej prowadzenie likwidacji jedynie pro forma, bez możliwości realnego zasilenia funduszów masy upadłości, nie miałoby żadnego sensu w upadłości konsumenckiej (ciężar kosztów postępowania ustawodawca przerzuca na Skarb Państwa). Dalej, zgodnie z art. 49116 ust. 1 p.u.n. sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Pominięcie w pewnych warunkach etapu likwidacji masy upadłości czy ustalenia planu spłaty w znaczny sposób może przyspieszać postępowanie upadłościowe. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 31 PRAWO 6.3. Przepisy o ustaleniu planu spłaty Istotne znaczenie mają przepisy o ustaleniu planu spłaty. Co do zasady, ustalenie planu spłaty następuje po zakończeniu etapu likwidacji masy upadłości. Zgodnie z art. 49115 ust. 1 p.u.n. w postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd określa, w jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planów podziału, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli. Przy czym zgodnie z art. 49115 ust. 2 p.u.n. zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości i niewykonane w toku postępowania uwzględnia się w planie spłaty wierzycieli w pełnej wysokości, przy czym ich spłata może być rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany na wykonanie planu spłaty wierzycieli. Ustawodawca przyjął, że sąd nie jest związany stanowiskiem upadłego co do treści planu spłaty wierzycieli. Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności i realność ich zaspokojenia w przyszłości (art. 49115 ust. 4 p.u.n.). Podobnie jak w przypadku zawarcia układu przez przedsiębiorcę ustalenie planu spłaty wierzycieli nie narusza praw wierzyciela wobec poręczyciela upadłego oraz współdłużnika upadłego ani praw wynikających z hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego oraz hipoteki morskiej, jeśli były one ustanowione na składnikach mienia osoby trzeciej. Ustalenie planu spłaty wierzycieli i umorzenie zobowiązań upadłego jest skuteczne również w stosunkach pomiędzy upadłym, a poręczycielem, gwarantem i współdłużnikiem upadłego (art. 49115 ust. 5 p.u.n.). Wreszcie w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w art. 49121 ust. 2 p.u.n., tzn. zobowiązania nie podlegającego umorzeniu (art. 49115 ust. 6 p.u.n.). Na uwagę zasługują środki zaskarżenia: od postanowienia sądu drugiej instancji o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli przysługuje skarga kasacyjna (art. 49117 ust. 1 p.u.n.). W przypadku wniesienia skargi kasacyjnej, na wniosek skarżącego sąd może wstrzymać wydanie postanowienia, postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli (art. 49117 ust. 1 p.u.n.). 32 PRAWO 6.4. Przepisy o zmianie planu spłaty Zgodnie z art. 49119 ust. 1 p.u.n. jeżeli upadły nie może wywiązać się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli, sąd na jego wniosek, po wysłuchaniu wierzycieli, może zmienić plan spłaty wierzycieli. Sąd może przedłużyć termin spłaty wierzytelności na dalszy okres nie przekraczający osiemnastu miesięcy. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie, a od postanowienia sądu drugiej instancji skarga kasacyjna. Co więcej, jeżeli brak możliwości wywiązania się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli ma charakter trwały i wynika z okoliczności niezależnych od upadłego, sąd na wniosek upadłego, po wysłuchaniu wierzycieli, może uchylić plan spłaty wierzycieli i umorzyć niewykonane zobowiązania upadłego. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie, a od postanowienia sądu drugiej instancji skarga kasacyjna (art. 49119 ust. 2 p.u.n.). Co prawda w razie istotnej poprawy sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli, wynikającej z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej, każdy z wierzycieli oraz upadły może wystąpić z wnioskiem o zmianę planu spłaty wierzycieli. O zmianie planu spłaty wierzycieli sąd orzeka po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli. Na postanowienie przysługuje zażalenie (art. 49119 ust. 3 p.u.n.). 6.5. Uchylenie planu spłaty W razie niewykonywania przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd z urzędu albo na wniosek wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty wierzycieli, uchyla plan spłaty wierzycieli, chyba że uchybienie obowiązkom jest nieznaczne lub dalsze wykonywanie planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Na postanowienie przysługuje zażalenie (art. 49120 ust. 1 p.u.n.). Powyższa zasada znajduje odpowiednie zastosowanie do przypadków gdy upadły nie złożył w terminie sprawozdania z wykonania planu spłaty wierzycieli, w sprawozdaniu z wykonania planu spłaty wierzycieli zataił osiągnięte przychody lub nabyte składniki majątkowe, dokonał czynności prawnej, o której mowa w art. 49118 ust. 1, bez uzyskania zgody sądu albo czynność ta nie została przez sąd zatwierdzona; ukrywał majątek lub czynność prawna upadłego została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli (art. 49120 ust. 2 p.u.n.). Co ważne, w razie uchylenia planu spłaty wierzycieli zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu (art. 49121 ust. 3 p.u.n.). K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 33 PRAWO 6.6. Oddłużenie Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych, w wyniku wykonania przez upadłego planu spłaty wierzycieli. Na postanowienie sądu upadłościowego przysługuje zażalenie (art. 49121 ust. 1 p.u.n.). O ile z punktu widzenia upadłego umorzenie zobowiązań stanowi oddłużenie, o tyle z punktu widzenia wierzyciela ma ono charakter swoistego wywłaszczenia, dokonywanego na mocy orzeczenia sądu upadłościowego. Zasada umorzenia zobowiązań nie ma jednak charakteru absolutnego. Nie podlegają umorzeniu zobowiązania upadłego o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu (art. 49121 ust. 2 p.u.n.). Po wydaniu postanowienia o umorzeniu zobowiązań niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałej przed dniem ustalenia planu spłaty wierzycieli z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań nie podlegających umorzeniu (art. 49121 ust. 3 p.u.n.). Podsumowanie Przepisy o upadłości konsumenckiej zyskają nowe znaczenie w przypadku wejścia w życie Prawa restrukturyzacyjnego, choćby z uwagi na nową definicję niewypłacalności i nową postać konstrukcji układu. Limit zmian nie został zatem wyczerpany. Niemniej problem sezonowości prawa odnosi się nie tylko do dziedziny prawa upadłościowego. Wysunięcie w upadłości konsumenckiej na pierwszy plan zasady oddłużenia upadłego (umorzenia zobowiązań) pozwala na nowe zdefiniowanie upadłości w stosunku do osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Nowa upadłość konsumencka zdecydowanie przesunęła punkt ciężkości w kierunku ochrony interesów upadłego. Radca prawny dr hab. Rafał Adamus, prof. UO Zakład Prawa Gospodarczego, Handlowego i Upadłościowego WPiA Uniwersytetu Opolskiego 34 TO NAS DOTYCZY OBRONA W POSTĘPOWANIU W SPRAWACH O WYKROCZENIA Trybunał Konstytucyjny na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich orzekł w wyroku z dnia 3 czerwca 2014r. (K 19/11), iż niezgodne z Konstytucją są przepisy tego kodeksu, które już na etapie czynności wyjaśniających nie dają osobie, wobec której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia wniosku o ukaranie: · prawa do korzystania z obrońcy; · możliwości dostępu do akt. Trybunał uznał, iż konstytucyjne prawo do obrony obejmuje takie osoby, niezależnie od stadium postępowania, zaś całkowity brak dostępu do akt na etapie postępowania wyjaśniającego ogranicza jej prawo do obrony (ustawodawca może ograniczyć ten dostęp z uwagi na zharmonizowanie wglądu do akt z efektywnością czynności wyjaśniających oraz dobrem wymiaru sprawiedliwości). Uwzględniając to stanowisko ustawodawca zmienił ww. kodeks. I tak już w toku postępowania wyjaśniającego osoba taka będzie mogła korzystać z obrońcy i będzie mogła sama, ale i jej obrońca, mieć wgląd do akt sprawy – a w razie odmowy dostępu do akt będzie służyło zażalenie. Poszerza to niewątpliwie możliwości świadczenia przez nas pomocy prawnej. OBROŃCY Z URZĘDU Toczą się prace nad projektem Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu zapewnienia oskarżonemu korzystania z pomocy obrońcy z urzędu. Projekt był już kilkakrotnie zmieniany, a ministerstwo- gospodarz projektu odstępowało od rozwiązań już przyjętych w pracach zespołu z udziałem m.in. naszego samorządu. KRRP w stanowisku z lutego 2015 r. odniosła się krytycznie do: przepisu, iż we wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu oskarżony może wskazać, czy żąda wyznaczenia adwokata czy radcy prawnego (nie byłoby to wiążące dla organu wyznaczającego); przepisu o ustalaniu przez prezesa sądu dwóch odrębnych list obrońców – adwokatów i radców prawnych. Zdaniem KRRP lista powinna być wspólna, ułożona alfabetycznie, z uwzględnieniem oświadczeń o gotowości do występowania w charakterze obrońcy z urzędu. Jak nietrudno się domyślić adwokatura ma w tej sprawie inne zdanie. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 35 TO NAS DOTYCZY CZY SAM FAKT PROWADZENIA POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO MOŻE BYĆ NARUSZENIEM DÓBR OSOBISTYCH RADCY PRAWNEGO? Rzecznik Dyscyplinarny przedstawił zarzut popełnienia przewinienia dyscyplinarnego w postaci zaniechań w prowadzonej przez radcę sprawie. Radca ten wystąpił przeciwko Rzecznikowi z powództwem o ochronę dóbr osobistych żądając 5 tysięcy złotych zadośćuczynienia oraz przeprosin i podnosząc, że podstawą odpowiedzialności dyscyplinarnej może być jedynie naruszenie konkretnej zasady opisanej w Kodeksie Etyki. Prowadzenie postępowania uznał za naruszenie prawa do prywatności, zdrowia, godności osobistej, godności zawodu i dobrego imienia. Sąd Okręgowy w Gdańsku (I C 379/13) oddalił powództwo wskazując na brak legitymacji biernej Rzecznika i uznając, że działanie Rzecznika nie było bezprawne i nie naruszyło dóbr osobistych. Sąd stwierdził, że nie można przyjąć, iż postępowanie przewidziane prawem w stosunku do członka samorządu zawodowego jest niedopuszczalne, nawet jeśli w jego subiektywnym odczuciu narusza dobra osobiste. KOSZTY DOJAZDU NA ROZPRAWĘ SĄDOWĄ PONIESIONE PRZEZ OBROŃCĘ SPOZA OKRĘGU DANEGO SĄDU Sąd Apelacyjny w Rzeszowie (II AKz 63/14) uznał, że takie faktycznie poniesione koszty stanowią uzasadnione wydatki uniewinnionego oskarżonego, a więc podlegają zwrotowi przez Skarb Państwa. Sąd podkreślił, iż KPK ogranicza liczbę obrońców z wyboru, ale nie reglamentuje prawa do obrony z uwagi na miejsce siedziby kancelarii wybranego obrońcy. Sąd przywołał podobne stanowisko Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z 26 lipca 2006r.- SK 21/04), iż zasadą jest prawo do wyboru obrońcy oraz pełna kompensata udokumentowanych kosztów. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 20 kwietnia 2011 r. (I CZ 22/11) dopuścił też możliwość domagania się zwrotu kosztów podróży samolotem. Sąd wskazał, że „nie znajduje obecnie uzasadnienia twierdzenie, że podróż (w celu wzięcia udziału w rozprawie) powinna odbywać się przy wykorzystaniu najtańszego środka transportu. Z uwagi na znaczną odległość do siedziby sądu możliwe jest skorzystanie z transportu lotniczego”. ZWROT KOSZTÓW POMOCY PRAWNEJ UDZIELONEJ Z URZĘDU W Biuletynie nr 5 przytoczono postanowienie WSA w Warszawie o braku podstaw do zwrotu kosztów za sporządzenie przez pełnomocnika z urzędu opinii prawnej o nieistnieniu przesłanek do wniesienia skargi na decyzję administracyjną. Przedstawiam poniżej orzeczenia w podobnych sprawach. Sąd Okręgowy w Częstochowie postanowieniem z 11 grudnia 2014r. (VII Kz 699/14) nie przyznał kosztów obrońcy wyznaczonemu w postępowaniu przygotowawczym, który swoje żądanie w tym zakresie oparł na tym, iż wystąpił do prokuratury o doręczenie mu odpisu postanowienia o przedstawieniu zarzutów 36 TO NAS DOTYCZY i zapoznał się z nim. Sąd podkreślił, że przyznanie wynagrodzenia dotyczy pomocy udzielonej, a więc powstaje po rozpoczęciu wykonywania czynności związanych bezpośrednio z udzieleniem tej pomocy. Takie też było stanowisko Sądu Najwyższego (postanowienie z 24 maja 2005r. – I KZP 15/05), który wskazał, że „udzielenie pomocy prawnej… polega nie na samej gotowości jej świadczenia, ale na przystąpieniu do czynności o charakterze intelektualnym, połączonych najczęściej z pewnymi czynnościami o charakterze fizycznym i zmierzających do oceny, a w jej rezultacie – do poprawy lub ochrony sytuacji prawnej osoby, której udzielana jest pomoc.”. Sąd wskazał, że za takie czynności „należy uznać już pierwsze przejawy aktywności intelektualnej (np. zapoznanie się z aktami, czy choćby tylko odbycie rozmowy z osobą, którą adwokat ma reprezentować; nie wystarczą natomiast kroki o „czysto technicznym charakterze np. założenie teczki akt lub tzw. zarejestrowanie sprawy”. Sąd dodał tutaj, że organ procesowy może zbadać czy wyznaczony z urzędu adwokat przystąpił do tak rozumianego udzielenia pomocy prawnej, ale nie może przeprowadzać „merytorycznej kontroli czynności wykonywanych prze adwokata i uzależniać przyznania wynagrodzenia od wykazania określonego stopnia ich staranności lub poprawności”. Krytyka poziomu podjętych czynności przejawi się bowiem w rozstrzygnięciu sądowym, a w skrajnych wypadkach może spowodować wystosowanie zawiadomienia sygnalizacyjnego do organu samorządu. W ten sposób Sąd Najwyższy nie podzielił poglądu wyrażanego uprzednio w kilku orzeczeniach Sądu Najwyższego, iż „sprzeczne z zasadami profesjonalizmu czynności adwokata wyznaczonego z urzędu nie uzasadniają przyznania mu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej”. Jednak w sprawie w postępowaniu sądowo-administracyjnym WSA we Wrocławiu (postanowienie z 6 października 2014r.- I SO/Wr 15/14) nie przyznał pełnomocnikowi zwrotu kosztów uznając, że konieczne jest podjęcie czynności procesowych zmierzających do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd. Nie sposób do nich zaliczyć zapoznanie się z treścią akt sprawy oraz rozmowy telefoniczne z wnioskodawcą – skoro nie doprowadziły one do wniesienia skargi, a więc do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy. Sąd przytoczył tutaj, że z przepisów o taksie adwokackiej wynika, iż bierze się pod uwagę wkład pełnomocnika w przyczynienie się do wyjaśnienia sprawy i jej rozstrzygnięcia – pominął jednak, iż tamże nakazuje się brać pod uwagę niezbędny nakład pracy. Nie wiadomo czy w tej sprawie pełnomocnik sporządził pisemną opinię prawną o braku podstaw do złożenia skargi. Taka opinia prawna stwarzałaby być może podstawę do innej oceny takiego przypadku. Odrębnym zagadnieniem – dla nas już aktualnym – jest nieuregulowanie wynagrodzenia za obowiązkowe dyżury w celu umożliwienia oskarżonemu korzystania z pomocy obrońcy w postępowaniu przyśpieszonym (art. 517j KPK). Obrońca pozostaje przecież w gotowości doświadczenia pomocy prawnej pełniąc dyżur K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 37 TO NAS DOTYCZY w siedzibie sądu lub za zgodą prezesa sądu w innym miejscu, ale z obowiązkiem stawienia się w sądzie w ciągu 30 minut. Trybunał Konstytucyjny w takiej sprawie (SK 15/10) umorzył postępowanie uznając skargę adwokata, popartą przez Rzecznika Praw Obywatelskich, za niedopuszczalną i wskazując, że „wypełnienie treścią normatywną zaniechań ustawodawczych jest zadaniem władzy ustawodawczej”. KRÓTKO · Naczelna Rada Adwokacka podjęła uchwałę, że postanowienia Kodeksu Etyki CCBE obowiązują także polskich adwokatów. O tym nasz Zjazd postanowił już w roku 2007; · w „Palestrze nr 3-4/2015” w protokole posiedzenia NRA znalazła się informacja, iż „na przewodniczącą CCBE została zaprzysiężona Pani Maria Ślęzak (sic!) wpisana na listę adwokacką w Gdańsku. Jest to niewątpliwie wyróżnienie dla Adwokatury”. Jak wiemy koleżanka Maria Ślązak od wielu lat wykonuje zawód radcy prawnego; · w marcu 2015 r. NRA odrzuciła wniosek swojego zespołu do opracowania strategii, by spytać wszystkich członków samorządu i przeprowadzić dyskusję m.in. na temat: - czy Adwokatura powinna rozważać połączenie z radcami prawnymi; - czy zamierza się przeciwdziałać potencjalnemu odpływowi adwokatów do konkurencyjnego samorządu; - czy należy rozważyć możliwość eliminacji ograniczenia zatrudnienia adwokata na podstawie umowy o pracę; - czy należy zaostrzyć czy złagodzić zasady etyki w zakresie reklamy, promocji, udziałów w zarządach spółek kapitałowych. · baner promujący katowicką adwokaturę na ulicach został uznany w konkursie „Chamlet 2014” za najgorszy w kategorii „projektowanie komunikacji” (konkurs organizuje Instytut Dziennikarstwa UW). Baner przedstawiał sowę i sępy rozszarpujące padlinę oraz slogan „wiemy, nie skubiemy”. Zenon Klatka PS W związku z rychłym przejmowaniem obron karnych warto przypomnieć co Thompson w Ogólnej teorii ludzkiej przemocy w roku 1921 napisał o obrońcach oraz prokuratorach i policjantach. Obrońcy uważają, że oskarżony jest człowiekiem jak my i wart jest obrony. Każdy kryje w duszy zbawczą odrobinę humanizmu; zasługuje na zrozumienie i litość; jest połączeniem dobra i zła. Prokuratorzy i policjanci szybko dostrzegają plamy, robaka, skrywaną przestępczość nawet w najlepszych ludziach. Doświadczenie im mówi, że miły sąsiad jest zdolny do wszystkiego. Jedno i drudzy wierzą w to co mówią z tego samego powodu: ludzie są tylko ludźmi. ZK 38 WSPOMNIENIE Józef Wolnik 1941 – 2015 Jakże rzadko można spotkać człowieka tak mądrego i sympatycznego, a przy tym tak skromnego jakim był Mecenas Józef Wolnik. Miałem zaszczyt przez ostatnich ponad 10 lat współpracować z Nim i prowadzić Kancelarię Radców Prawnych. Warto przypomnieć i spróbować naszkicować sylwetkę tego niezwykłego w swej „zwykłości” człowieka. Józef Wolnik urodził się 2 marca 1941 r. w Nowym Bytomiu (obecnie Ruda Śląska). Ojciec Edward był od 1939 r. urzędnikiem Urzędu Skarbowego w Katowicach. W latach 1960-1966 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie w 1966 r. uzyskał dyplom oraz tytuł magistra prawa za pracę na temat: „Wybrane zagadnienia polskiego prawa stowarzyszeniowego”. Pierwszymi nauczycielami zawodu Mecenasa były tak znaczące osoby jak prof. Antoni Agopszowicz oraz mec. Maria Toczkowska. Po ukończeniu studiów Mecenas Wolnik rozpoczął aplikację sądową, którą zakończył złożeniem z pozytywnym wynikiem w październiku 1968 r. egzaminu sędziowskiego. Rodzące się jednak w czasie aplikacji zainteresowanie prawem gospodarczym oraz administracyjnym przesądziły o wyborze zawodu radcy prawnego. W związku z tymi zainteresowaniami Mecenas Wolnik w maju 1969 r. zdał egzamin na stanowisko radcy prawnego i w tym samym roku został wpisany na listę radców prawnych. Zawód ten Józef Wolnik wykonywał aż do swojej śmierci 23 lutego 2015 r., a więc przez ponad 45 lat. Szerokie zainteresowania powodowały, że działalność Józefa Wolnika nie ograniczała się tylko do pracy zawodowej, bowiem w latach 1970 – 1976 brał on udział w pracach redakcji bibliografii prawniczej ZZP, początkowo pod redakcją mec. Kurcjusza, a następnie prof. Maksymiliana Pazdana. Ponadto od 1974 r. był On związany ze spółdzielczością, także mieszkaniową, w której organach działał szereg lat społecznie. Oprócz tych zainteresowań zajmował się na poziomie prawie zawodowym fotografiką, oraz poszerzał swoje zainteresowania literaturą. Należy wspomnieć, że w latach 1980 – 1986 Józef Wolnik był członkiem NSZZ „Solidarność”, w początkowym okresie od września 1980 r. do grudnia 1981 r. ak- K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 39 WSPOMNIENIE tywnie działał w strukturach zakładowych i regionalnych, jako między innymi delegat na Walne Zebranie Regionu. Po grudniu 1981 r. Józef Wolnik nie był internowany, ale spotkało Go wiele szykan ze strony władzy, w tym utrata pracy i konieczność przejściowego przekwalifikowania się do zawodu adwokata. Po roku 1990, w związku z wejściem w życie ustawy o działalności gospodarczej, Józef Wolnik jako jeden z pierwszych podjął indywidualną działalność zawodową w kancelarii prawniczej. Od 1990 r. wykonując zawód radcy prawnego wyłącznie w kancelarii prawnej, początkowo indywidualnej, potem z synem Rafałem Wolnikiem, a następnie w spółkach partnerskich po zmianie przepisów i wejściu w życie kodeksu spółek handlowych, który umożliwił wykonywanie zawodu radcy prawnego w tej formie. Mecenas Wolnik aktywnie brał udział w działalności samorządu radców prawnych od 1993 r. będąc nieprzerwanie delegatem na Zebrania Okręgowej Izby Radców Prawnych, uczestnicząc w życiu Okręgowej Izby Radców Prawnych oraz od 2006 roku do swojej śmierci pełniąc funkcję Zastępcy Rzecznika Odpowiedzialności Dyscyplinarnej Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach. Józef Wolnik był także patronem i wychowawcą szeregu aplikantów, którzy do dzisiaj z wielkim szacunkiem wspominają Mecenasa. Wszyscy o Nim pamiętali w dniu Jego urodzin, wielokrotnie także odwiedzali Kancelarię. Mecenas Wolnik miał rzadko spotykany dar przebaczania ludziom ich słabostek, Jego stosunek do ludzi był niezwykłe życzliwy, nacechowany połączeniem często spotykanym u wielkich ludzi – wiedzy i serdeczności dla drugiego człowieka. Szereg spraw Mecenas prowadził pro publico bono lub za symbolicznym wynagrodzeniem. Nigdy też nie odmawiał pomocy, nawet w trudnych lub wręcz beznadziejnych sprawach. Józef Wolnik do końca życia był czynny, pracował zawodowo, prowadził Kancelarię. Ostatnio przygotowywał się do obchodów 25-lecia istnienia prowadzonej przez siebie Kancelarii Prawnej. Pragnąłbym, aby pamięć o Mecenasie była zawsze żywa, bowiem postawa pełna wyrozumiałości i uczciwości, którą reprezentował jest coraz rzadsza i warta zapamiętania. Jego otwartość i szerokość horyzontów powodowały, że był fantastycznym rozmówcą, z którym można było dyskutować na prawie każdy temat. Przede wszystkim jednak Mecenas Wolnik był dobrym człowiekiem, czego wielokrotnie doświadczyłem i czego nigdy nie zapomnę. Głównie zasługą Mecenasa Wolnika była też specyficzna atmosfera panująca w naszej kancelarii. W której kancelarii prawnej jej partner przygotowuje czasami rano pracownikom tosty, lub w której można w trakcie dnia obejrzeć na ścianie w gabinecie wyświetlany film. Można mieć pretensję do losu, że ludzie tego pokroju nie żyją wiecznie, ale mogą i powinni żyć w naszej pamięci. 40 Zbigniew Opałko z filozoficznego punktu widzenia Wakacje na łonie natury? dr Tomasz Kubalica Pośpiech, zagęszczenie, konkurencja i konsumpcja. Tak widzimy nasze życie w mieście tęskniąc za spokojną egzystencją na wsi z dala od przytłaczającej nas metropolii. Życie na wsi jawi się nam jako raj utracony i rozwiązanie wszystkich naszych problemów. Czy słuszne jest nasze przekonanie, że na wsi żyje się lepiej? Czy życie w mieście zamyka nam dostęp do prawdziwych siebie? Dlaczego wieś jest dla nas tak atrakcyjna? Najczęściej z życiem na wsi wiążemy takie wartości jak wolność, autentyczność czy jasność refleksji. Dla nas mieszkańców dużych miast wieś kojarzy się ze swobodą życia z dala od tłumu i kontrolujących nas spojrzeń sąsiadów, z perspektywą odkrycia siebie samego bez zafałszowanego obrazu przedstawianego nam przez innych oraz klarownością ulegającej presji społecznej refleksji nad sobą i nad światem. Czy tak jest w rzeczywistości? Piewcy wiejskiej sielanki tacy jak Jean-Jacques Rousseau głoszą, że z natury wolny człowiek ulega w mieście wyobcowaniu. Dostrzega on w brudzie, biedzie i obłudzie ówczesnego Paryża wszystkie symptomy upadku człowieka. Rousseau w swej rozprawie Emil, czyli o wychowaniu uznaje, że pierwotnie wolny człowiek zostaje zniewolony przez miasto. Życie w metropolii dostarcza mu przekonujących dowodów na to, że cywilizacja prowadzi człowieka w konieczny sposób do wyobcowania i zatraty danych mu przez naturę zdolności. Dlatego postuluje on reformę cywilizacji tak, żeby odpowiadała naturze. W radykalnym powrocie do wiejskiego osamotnienia poszukuje on recepty na cywilizacyjne zniewolenie. W opozycji do modelu wielkiego miasta proponuje umowę społeczną miasta demokratycznego, w którym – na wzór jego rodzimej Genewy – interesy partykularne zostaną podporządkowane woli wspólnej i nastąpi harmonijne połączenie cywilizacji z naturą. Jednak nie wszyscy jednak podzielają zachwyt Rousseau nad wolnością życia na wsi. Przeciwne stanowisko wyraża Georg Wilhelm Hegel w swych Wykładach z historii filozofii, dla którego wieś wiąże się z chłopskim poddaństwem i pańszczyźnianą niewolą, a prawdziwą obywatelską wolność możemy znaleźć tylko w mieście. Hegel krytyku- K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 41 z filozoficznego punktu widzenia je wyidealizowany przez Rousseau stan natury uznając jego wizje pierwotnej niewinności człowieka za przejaw „chorej filantropii”. Zamiast rajskiej niewinności Hegel widzi w przedcywilizacyjnym stanie natury „stan absolutnego i całkowitego bezprawia”, przejawiający się w okrucieństwie i brutalnej przemocy. Zdaniem Hegla dopiero mocne państwo z jego cywilizowanymi instytucjami i strukturami umożliwia jednostce samorealizację, gdyż wolność nie jest dana, lecz musi zostać faktycznie ukonstytuowana: „Wolność natury nie jest rzeczywista, gdyż dopiero państwo urzeczywistnia wolność.” Dlatego Hegel opowiada się za „społeczeństwem obywatelskim”, w którym jednostka może odnaleźć należne jej miejsce. Jednocześnie każdy z nas musi oddzielić siebie samego od rozumienia siebie, sferę osobistą od państwowo regulowanej sfery publicznej. Tego rodzaju alienacja i rozdwojenie cechują według Hegla nie tylko nowożytnego obywatela, lecz również nowoczesny podmiot: dostęp do siebie samego paradoksalnie uzyskujemy dopiero wtedy, gdy staniemy się dla siebie obcym przedmiotem, czyli, gdy dojdzie do wewnętrznego wyodrębnienia siebie jako przedmiotu. Życie w nowoczesnej metropolii opiera się na takim dialektycznym procesie rozwoju świadomości, w którym wnętrze i zewnętrzność odpowiadają samoświadomości oraz doświadczeniu. Okazuje się, że tak banalna sprawa 42 jak wybór między życiem na wsi a życiem w mieście jest istotnym wyborem filozoficznym i wymaga głębokiej refleksji. Dla innych głównym motywem wyjazdu na łono natury jest chęć odnalezienia siebie samego. Tak uważa Henry David Thoreau, dla którego prawdziwe poznanie siebie samego możliwe jest dzięki uważności, którą osiągnąć możemy jedynie z dala od zgiełku miasta. Sam dał temu przykład wyprowadzając się na dwa lata do własnoręcznie zbudowanej przez siebie chaty nad stawem Walden w lasach prowincji New England. Zebrane wtedy doświadczenia w zakresie samopoznania opisał w zbiorze esejów Walden, czyli życie w lesie. Punktem wyjścia Thoreau było przekonanie, że życie filozoficzne wymaga maksymalnej „prostoty, niezależności i wielkoduszności”, których nie można znaleźć w hałasie wielkich miast. Zauważa on, że z powodu nienaturalnych warunków życia wielu ludzi w mieście cierpi na permanentną depresję. Przypisuje on tym samym naturze ukrytą mądrość, do której ludzie w obcowaniu z przyrodą mogą się zbliżyć. Thoreau postrzega przyrodę jako postępujący proces tworzenia siebie samej i podkreśla duchowy charakter jej wzrostu, a tym samym panteistycznie przypisuje naturze boski charakter. Człowiek w obcowaniu z przyrodą może odnaleźć prawdę o sobie samym. Nasza istota pod wpływem czynników zewnętrznych ulega nie- z filozoficznego punktu widzenia ustannemu stawaniu się. W zetknięciu z niezmąconą wpływem cywilizacji przyrodą możemy bez zakłóceń przyjrzeć się sobie samym. Thoreau przeprowadza głęboką krytykę współczesnego świata wraz z jego konsumpcjonizmem. Stawia sobie on za cel sprowokowanie czytelników do krytycznej oceny własnego sposobu życia i myślenia, a tym samym zwraca uwagę na konieczność świadomej egzystencji. Natura stanowi dla niego niewyczerpane źródło poznania, a obcowanie z nią przynosi nam świadomość istnienia. Ale nie wszyscy podzielają tak optymistyczną i – powiedzmy sobie szczerze – nieco naiwną wizję natury. Michaił Michajłowicz Bachtin w swej Estetyce słowa przenikliwie zauważa, że świadomość natury nie wystarcza do wyczerpującego ujęcia pełni złożoności ludzkiego Ja, rozumianego jako nieustannie przepływający strumień znaków językowych. Uznaje on, że zbyt głęboko tkwimy w wielorakich interakcjach społecznych, by odejście od cywilizacji i obcowanie z naturą umożliwiło nam poznanie pełni nas samych. Z tego powodu do pełnego wykształcenia naszego wewnętrznego bogactwa potrzebujemy raczej żyznych kulturowo metropolii niż jałowych cywilizacyjnie wsi. Natura wcale nie skłania nas do wydobycia z naszej złożonej osobowości tego, co w niej najlepsze. Bachtin chwali nowożytny rozwój życia wielkomiejskiego w Europie, który przynosi wielokulturowe i wielojęzyczne interakcje między ludźmi zachodzące w klimacie wspólnej koegzystencji. Taki stan nieustannie ścierających się światopoglądów i ideologii nazywa polifonią, w której dopiero możemy odnaleźć swój własny głos. Okazuje się zatem, że bez nowoczesnego miasta nie można ani szukać, ani odnaleźć siebie samego K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach Tomasz Kubalica 43 recenzja dr Aleksander Chmiel radca prawny Wiedzieć więcej …? „Novitas gratissima rerum” 1 Wśród potrzeb „wyższego rzędu”, które występują/ujawniają się u większości z ludzi dopiero wtedy, gdy potrzeby podstawowe człowieka, takie jak np. potrzeby fizjologiczne (zaspokojenie głodu, pragnienia, snu itp.), potrzeba bezpieczeństwa (wolność, poczucie oparcia i opieki itp.) zostały zaspokojone, jedną z najważniejszych jest potrzeba samorealizacji czyli dążenia do rozwoju swoich możliwości. Nie ogranicza się to tylko do rozwoju zawodowego, lecz może dotyczyć wszelkich pól jego działalności. Nie wchodząc tu w spory pomiędzy psychologami czy filozofami dla dalszych naszych rozważań można przyjąć, iż aby mówić o zaistnieniu potrzeby samorealizacji u danej osoby, musi mieć ona także potrzeby poznawcze jak i też potrzeby estetyczne. To właśnie istnienie potrzeby poznania otaczającego nas świata jak i naszego „wnętrza” jest motorem napędzającym postęp we wszelkich dziedzinach. Gdyby zaś nie istniały potrzeby estetyczne trudno byłoby mówić o rozwoju sztuki (rozumianej tu bardzo szeroko). Oczywiste jest, iż do zmiany rzeczywistości nie wystarczy istnienie samej potrzeby poznania, konieczna 1 44 Nowość ma szczególny powab. jest też wiedza, czyli poznanie/posiadanie określonych informacji o otaczającym nas świecie, a także posiadanie umiejętności łączenia tych informacji w sposób pozwalający na ich optymalne wykorzystanie. Trzeba też przyjąć, iż w zależności od posiadanej wiedzy i naszej sprawności intelektualnej potrzeby poznawcze u poszczególnych ludzi będą różne; na różnym poziomie abstrakcji. Ta immanentna człowiekowi potrzeba poznania świata często sprowadza się do poznania empirycznego poprzez nabycie w toku życia określonych doświadczeń. Poznawanie świata Niestety, nie zawsze nasze jednostkowe doświadczenia wzbogacają naszą wiedzę. Weźmy na przykład podróże – wiadomo „podróże kształcą”, należy „uczyć się choćby od diabła” itp. Pobyt za granicą na zorganizowanej wycieczce czy wczasach, aczkolwiek pozwala nam wypocząć, niewiele nas wzbogaca w poznaniu mieszkańców i zwyczajów obowiązujących w tym kraju. Ludzie, których spotykamy (kelner, boy hotelowy, przewodnik) pełnią określone role społeczne i bariera ta wyjątkowo może ulec przełamaniu. recenzja Aby poznać dany kraj trzeba jeść to, co jego mieszkańcy, robić codzienne zakupy, chodzić do teatru, na wystawy – po prostu żyć jak jego obywatele. Utrzymywanie odrębności np. odmiennej kuchni może mieć miejsce tylko w uzasadnionych przypadkach – np. choroby układu pokarmowego. Warto też (choć tego nikomu nie życzę) poznać działanie miejscowej służby zdrowia i porównać z tym jak to wygląda w Polsce... Istotnym czynnikiem jest jednak czas – nie można poznać kraju i ludzi w nim żyjących w kilka tygodni. Ktoś, kto w założeniu ma przebywać gdzieś miesiąc lub dwa traktuje swój pobyt jako coś wyjątkowego, odświętnego, tymczasowego. Jeśli przyjechał do pracy, chce zaoszczędzić jak najwięcej – żywi się więc suchym prowiantem, który często przywiózł jeszcze z Polski. O żadnym zwiedzaniu (nie mówiąc o poznawaniu kraju) nie ma oczywiście mowy. Jeszcze mniej interesująco wygląda pobyt w ramach delegacji służbowej (na ogół tydzień lub dwa) – gospodarze, chcąc wypaść jak najlepiej pokazują swój kraj tylko od strony pozytywów, życie spoza szyb samochodu. Jest jeszcze kwestia znajomości języków obcych, ale to zupełnie inne zagadnienie … Zważywszy powyższe nasze poznanie danego kraju przez doświadczenie nie będzie pełne, stąd osoby bardziej dociekliwe sięgną po odpowiednie przewodniki i informatory – jedni przed podróżą, inni w jej trakcie a jeszcze inni będą przeprowadzać konfrontację post factum weryfikując swoje doświadczenia. Ranga przewodników bywa różna – nieliczne pokazują różnorodność kul- turową danego kraju, odmienności obyczajowe, uwarunkowania historyczne czy religijne. Większość ogranicza się do porad dotyczących zakwaterowania, lokali gastronomicznych i wskazówek co, gdzie i tanio kupić. Często też informacje zawarte w przewodnikach nie są aktualne i ktoś, kto im bezkrytycznie wierzy może przeżyć kosztowne rozczarowanie. Poznanie prawa Początkujący „podróżnicy po prawie”, aspirujący do uzyskania uznania jako jego wybitni znawcy, czyli studenci studiów prawniczych lub kierunków, które w ramach podstawy programowej wymagają znajomości prawa (np. finansowego czy gospodarczego) muszą w toku edukacji poznać jego podstawowe zasady. Często jednak w trakcie studiów nie sięgają po podręczniki, omawiające poszczególne przedmioty w sposób całościowy, lecz korzystają z różnego rodzaju uproszczonych, skróconych kompendiów czy to w formie papierowej czy elektronicznej (Internet). Tego typu „bryki” w sposób bardzo skrótowy i powierzchowny naświetlają istotę danej dziedziny prawa, często pomijają kwestie teoretyczne, a ich celem nie jest ułatwienie poznania danej dziedziny prawa, lecz uzyskanie przez czytelnika minimalnych informacji pozwalających mu na zaliczenie danego przedmiotu na ocenę pozytywną. Informacje te pozwalają na powierzchowne poznanie prawa obowiązującego „tu i teraz” nie wskazują na powiązania z innymi dziedzinami prawa. Dramatem dla absolwenta, który zna prawo tylko z takich właśnie „bryków” jest sytuacja, w której musi on udzielić porady/ K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 45 recenzja podjąć decyzję a okazuje się, iż prawo się zmieniło … Oczywiste jest, iż sięgnie po kolejny, aktualny „bryk”, bowiem podręcznika nie będzie w stanie „ogarnąć”. Aby jednak to zrobić i właściwie zastosować przepisy, to trzeba wiedzieć o zaistniałych zmianach prawa i umieć stosować normy prawa intertemporalnego. Różnego rodzaju „przewodniki po prawie” nie zastąpią rzetelnej wiedzy uzyskanej od znawców danej dziadziny – niezależnie od tego czy nastąpiło to w trakcie wykładu, czy lektury podręcznika. Te quasi podręczniki są wykorzystywane przez studentów tylko dlatego, iż przyjęty na uczelniach system egzaminacyjny w zasadzie ogranicza się do różnego typu testów i można zaliczyć dany przedmiot bez jakiekolwiek kontaktu z wykładowcą. Stąd nie należą do rzadkości przypadki, kiedy student pyta wykładowcę X o to, czy nie wie w której sali ma dyżur tenże wykładowca X. Spora grupa studentów poznaje prawo przez doświadczenie np. podejmując pracę w kancelariach prawniczych albo odbywając staże w sądach czy urzędach. Mamy więc poznanie przez doświadczenie. Tylko jakie potrzeby przyświecają tym studentom? Czy na pewno jest to potrzeba poznania prawa? Czy nie chodzi tylko o to, aby w przyszłości uzyskać pracę w danej instytucji? Czasem motywem podjęcia takiej pracy są pieniądze, choć są to przypadki niezbyt częste, zważywszy na wysokość wynagrodzenia. W niektórych instytucjach stażysta/praktykant traktowany jest jako „dopust boży” i otrzymuje niezbyt ambitne zadanie porządkowania akt czy adresowania kopert. Ponieważ w dzisiejszych czasach trudno znaleźć ciekawy i dobrze płatny staż, niektó46 rzy ze studentów/absolwentów, aby go uzyskać, wykorzystują koneksje rodzinne czy towarzyskie. W zależności od stanowiska/ autorytetu osoby rekomendującej uzyskują status „świętych krów” i nie są obciążani żadną wymagającą wysiłku intelektualnego pracą, bądź też otrzymują tylko takie zadania, dzięki którym mogą się dowartościować wobec innych zatrudnionych w tej instytucji osób – zdarza się i tak, że są prowadzeni przez patrona krok po kroku. Ale czy wtedy wiedza prawnicza jest tu naprawdę przydatna? Czy takimi osobami kieruje potrzeba poznania prawa? Potrzeba poznania jest podstawą realizacji potrzeby dążenia do rozwoju swoich możliwości, także zawodowych. Trudno dopatrzyć się, aby wśród współczesnych studentów potrzeba poznania była dominującą. Dotyczy to także studentów prawa. Oczywiście nie można tego uogólniać – jednakże – są osoby dla których samorealizacja jest wiodącą potrzebą, są to jednak niestety tylko jednostki. Ogół studentów jest nastawiony na zaspokojenie bardziej przyziemnych, podstawowych potrzeb. Być może dlatego mamy prawo takie jak każdy z nas widzi, a o wielkich prawnikach i reformatorach prawa jakoś współcześnie nie słychać. *** Reasumując, być może warto zastanowić się nad reformą studiów prawniczych nie tyle od strony programowej, ile od strony sprawdzania i egzekwowania wiedzy. Czy będzie to jednak wystarczające? Czy nie byłoby korzystnym rozpoczęcie takiej reformy już od etapu szkoły podstawowej? Każdy ma potrzebę „wiedzieć więcej” i może trzeba ją tylko w nim rozbudzić? Aleksander Chmiel UGÓR SĄDU I RZECZNIKA DYSCYPLINARNEGO Tomasz Michalski Wojciech Kubisa W dniach 7-10 maja we Wrocławiu odbyła się IV Ogólnopolska Konferencja Sędziów i Rzeczników Dyscyplinarnych. Konferencja jest organizowana przede wszystkim przez Okręgową Izbę Radców Prawnych we Wrocławiu przy wsparciu i udziale Krajowej Izby Radców Prawnych. Izbę naszą reprezentowała 8-osobowa grupa (4 sędziów i 4 rzeczników), w tym piszący ten artykuł. Artykuł ten jest informacją o przebiegu Konferencji, jak i skróconym podsumowaniem wniosków wynikających z przebiegu konferencji i mających wpływ na postępowanie dyscyplinarne. W Konferencji wzięła udział m. in. Prokurator Beata Sawicka-Felczak będąca Naczelnikiem Wydziału Adwokatury i Radców Prawnych, Departamentu Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej Ministerstwa Sprawiedliwości, czyli osoba, która ma stały i bieżący kontakt z postępowaniem dyscyplinarnym radców prawnych i adwokatów. Z podanych przez Panią Naczelnik informacji wynika, że w 2014 roku przeciwko radcom prawnym toczyło się 1400 postępowań dyscyplinarnych, a przeciwko adwokatom 1100. W kolejnym roku (2015) już wszczęto co do radców prawnych 500 spraw, a co do adwokatów 400 spraw. Mając na uwadze ww. dane dot. ilości radców prawnych i adwokatów to podkreślić należy, iż nasza korporacja w tych statystykach źle nie wypada. Od października 2014 r. (czyli od III Konferencji) Minister Sprawiedliwości złożył 5 odwołań od orzeczeń Okręgowych Sądów Dyscyplinarnych i wydał 1 polecenie wszczęcia dochodzenia. Podkreślono, że szczególnie monitorowane są te sprawy, gdzie delikt dyscyplinarny wyczerpuje także znamiona przestępstwa. Według słów Pani Naczelnik w ostatnim okresie wyraźnie wzrosła (stała się „plagą”) ilość popełnianych przez członków korporacji przestępstw z art. 178 a Kodeksu karnego i art. 270 Kodeksu karnego. Ocena tych zdarzeń przez Sądy Dyscyplinarne – w szczególności popełnianie przestępstw z art. 178 a Kodeksu karnego - winna być, jej zdaniem, surowa. Zasadniczym jednak problemem poruszanym na Konferencji były kwestie wynikające ze zmiany przepisów, tj. Ustawy o radcach prawnych, Kodeksu postępowania karnego - w wersji, która ma wejść w życie w dniu 1 lipca 2015 roku, Ustawy z dnia 28 listopada 2014 roku o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, która weszła w życie z dniem 8 kwietnia 2015 roku. Wykłady na te tematy prowadzili K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 47 UGÓR SĄDU I RZECZNIKA DYSCYPLINARNEGO SSA we Wrocławiu Andrzej Kot i prokuratorzy Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu – Daniel Drapała i Marcin Kuma, a swoje stanowisko przedstawiał także SSN Andrzej Siuchniński – Przewodniczący Wydziału VI Izby Karnej Sądu Najwyższego. Pozwalamy sobie zwrócić skrótowo uwagę na niektóre problemy związane z tymi zmianami. Ad. 1 Art. 64 ustawy o radcach prawnych stanowiący podstawę prawną odpowiedzialności dyscyplinarnej stwierdza m. in., iż radcowie prawni i aplikanci radcowscy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem (…).Powstaje tutaj pytanie - co to znaczy „postępowanie sprzeczne z prawem”? Czy tylko chodzi tu o postępowanie sprzeczne z normami karnymi, zawartymi w kodeksie karnym i ustawach szczególnych, czy także o inne przepisy prawa? Czy odpowiedzialność dyscyplinarna może być oparta o np. niepłacenie długów, czyli naruszenie prawa cywilnego? Wydaje się, że nie, ale można też formułować tezę odmienną. A np. niewykonywanie obowiązku meldunkowego jest naruszeniem prawa? Jest, a więc czy rodzi odpowiedzialność dyscyplinarną? Generalnie wydaje się jednak, że naruszenie norm prawa, za które przewidziano sankcje karne zawsze będzie mogło stanowić podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej, a ocena naruszenia norm, za naruszenie których nie przewidziano sankcji karnych pozostanie dyskusyjna. 48 Ad. 2 Zmiany w Kodeksie postępowania karnego wchodzące w życie z dniem 1 lipca 2015 roku (choć Prokuratura dąży do zmiany tej daty) mieć będą także wpływ na postępowanie dyscyplinarne, oczywiście z uwzględnieniem zasady, iż przepisy Kodeku postępowania karnego w tym postępowaniu stosuje się odpowiednio. Nowa procedura wprowadza zasady, iż postępowanie przygotowawcze dalej będzie postępowaniem inkwizycyjnym i tu też w naszych dochodzeniach niewiele albo i nic się nie zmieni, bowiem art. 67 ustawy o radcach prawnych wzmacnia jeszcze charakter inkwizycyjności naszego dochodzenia. Jednocześnie jednak w toku wykładów i dyskusji próbowano wypracować rozwiązanie dla problemu odpowiedniego stosowania procedury postępowania karnego do postępowań dyscyplinarnych. Jeden z prelegentów odwołując się do brzmienia naszej ustawy zwrócił uwagę na treść art. 671 ust. 2 zdanie drugie, które stanowi, że dowody przeprowadza się na wniosek stron albo z urzędu – co odpowiada aktualnemu – do 30 czerwca 2015 roku – brzmieniu art. 167 Kodeksu postępowania karnego. Nowelizacja procedury karnej zmienia kategorycznie ten artykuł – zasadniczo odbierając inicjatywę dowodową sądowi. Natomiast utrzymanie wskazanego zapisu naszej ustawy rodzi pytanie, czy w ogóle w postępowaniu dyscyplinarnym należy dostrzegać problem kontradyktoryjności procesu. UGÓR SĄDU I RZECZNIKA DYSCYPLINARNEGO Niemniej jednak wydaje się, że przeważającymi były głosy opowiadające się za tym, że postępowanie przed Sądem Dyscyplinarnym stanie się postępowaniem kontradyktoryjnym w większym stopniu jak to miało miejsce dotychczas. Podobnie jak w ogólnym procesie karnym sąd ma dążyć do prawdy obiektywnej ale raczej nie poprzez własną inicjatywę, ale wskutek analizy materiału dowodowego dostarczonego prze dwie spierające się ze sobą strony procesowe. Zatem to strony powinny nie tylko wnioskować o dopuszczenie dowodu, ale także przeprowadzić ten dowód przed sądem. W tej sytuacji to Rzecznikom Dyscyplinarnym i samym obwinionym przybędzie obowiązków, bowiem to oni będą musieli wykazać się większą inicjatywą dowodową. Odrębnie do zwykłej procedury karnej Okręgowy Sąd Dyscyplinarny będzie nadal miał do dyspozycji wskazaną powyżej regulacje art. 671 ustawy o radcach prawnych dającą szerszą możliwość przeprowadzania dowodów z urzędu. Jednocześnie zwrócono uwagę na wykreślenie w znowelizowanej procedurze karnej art. 345 Kodeksu postępowania karnego co skutkuje brakiem możliwości przekazania sprawy prokuratorowi (Rzecznikowi Dyscyplinarnemu) w celu uzupełnienia istotnych braków postępowania. Ad. 3 Najwięcej jednak problemów praktycznych sprowadzała ta ustawa. Ustawa ta de facto wprowadza obowiązek prowadzenia przez rzecznika w każdej sprawie trzech odrębnych akt: akt nie zawierających danych osobowych, akt zawierających te dane i akt „pełnych”. W związku z powyższym nie tylko zwiększy się zakres czynności rzecznika i obsługi struktury rzeczników, ale także wzrosną oczekiwania rzeczników dot. koniecznych powierzchni biurowych (szafy!). Także konieczne będą decyzje organów Izby, co do zapewnienia odpowiedniej archiwizacji akt dyscyplinarnych zawierających dane osobowe. Ponadto w trakcie konferencji członek naszej Izby – radca prawny Jędrzej Klatka przedstawił zebranym modelowe rozwiązania CCBE z zakresu tajemnicy zawodowej, konfliktu interesów, niezależności i wynagrodzenia – wypracowane po 7 latach prac komisji roboczej powołanej przez Radę Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE), której to komisji obecnie Jędrzej Klatka przewodniczy. Generalnie Konferencja była bardzo przydatna dla organów dyscyplinarnych i niestety wykazała, iż pracy nam przybędzie, a rozwiązania pewnych problemów proceduralnych zostaną wypracowane dopiero w praktyce działalności Rzeczników Dyscyplinarnych oraz Sądów Dyscyplinarnych naszego Samorządu. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach Tomasz Michalski Wojciech Kubisa 49 TURYSTYKA JUDYKACYJNA WIEDEŃ Marcin Dutkiewicz radca prawny Tym razem pora zawitać do Wiednia – naddunajskiej stolicy, która stała się siedzibą wielu międzynarodowych organizacji. Odległość do tego miasta dla mieszkańców południowej Polski jest niemal taka sama jak odległość do Warszawy, co sprawia, że Wiedeń staje się bardzo atrakcyjną propozycją na spędzenie przedłużonego weekendu. HISTORIA MIASTA Stolica dzisiejszej Austrii została założona ok. 500 roku p.n.e. jako osada celtycka. Później znana była jako rzymski posterunek graniczny Vindobona, gdzie zmarł cesarz Marek Aureliusz. W X wieku powstała tzw. Marchia Wschodnia, która dostała się pod władanie rodu Babenbergów. Wówczas też pojawiła się nazwa Wienne. W XII wieku siedziba tego rodu została przeniesiona do Wiednia w okolice dzisiejszego placu Am Hof. Wówczas powstały także mury obronne, a to dzięki pieniądzom, pochodzącym z okupu za angielskiego króla Ryszarda Lwie Serce, który był przetrzymywany w miejscowości Dürnstein w Dolinie Wachau. Wiedeń przecinały szlaki handlowe – szczególnie ten wzdłuż Dunaju oraz biegnący znad Morza Bałtyckiego do Półwyspu Apenińskiego. W 1221 roku Wiedeń uzyskał prawa miejskie, a następnie w 1440 roku przeszedł w ręce 50 rodu Habsburgów. Przez kilka kolejnych wieków stawał się jednym z najważniejszych miast Europy – stolicą Świętego Cesarstwa Rzymskiego, siedzibą biskupstwa oraz miastem uniwersyteckim i centrum kulturalnym. Miasto dwukrotnie próbowała zająć armia Imperium Osmańskiego – w 1529 roku i w 1683 roku, kiedy to wojskami chrześcijańskimi skutecznie dowodził polski król Jan III Sobieski. Druga odsiecz wiedeńska była jedną z najważniejszych bitew w historii Europy. W XVIII wieku rozpoczął się gwałtowny rozwój Wiednia, w szczególności handel, przemysł, a także kultura, sztuka i architektura. Wówczas tworzyli Ludwig van Beethoven, Joseph Haydn oraz Wolfgang Amadeusz Mozart, którzy to do dziś są symbolami Wiednia. W połowie XIX wieku cesarz Franciszek Józef postanowił zlikwidować stare mury miasta, a na ich miejscu wybudować reprezentacyjną okrężną aleję tzw. Ring, wzdłuż której budowano najpiękniejsze obiekty dzisiejszego Wiednia m. in. operę, parlament, ratusz, Muzeum Historii Sztuki oraz Muzeum Historii Naturalnej. Pod koniec XIX wieku święciła triumfy również secesja wiedeńska, której głównym przedstawicielem był Gustaw Klimt. Za jego obrazy trzeba dziś płacić zawrotne sumy. ATRAKCJE TURYSTYCZNE Hofburg jest ogromnym zamkiem, który stanowił siedzibę rodu Habsburgów. Rozbudowywano go przez ponad 700 lat i zajmuje on dziś sporą część starówki wiedeńskiej. Z pierwszego zamku TURYSTYKA JUDYKACYJNA średniowiecznego pozostała do dziś jedynie część kaplicy, w której śpiewa najsłynniejszy austriacki chór chłopięcy Wiener Sängerknaben. Najnowszą częścią zamku jest półkoliste skrzydło z XX wieku, w którym znajduje się część Biblioteki Narodowej, Muzeum instrumentów muzycznych oraz Muzeum Efezu. Najbardziej znanym kościołem w Wiedniu jest Katedra św. Szczepana, której wieża południowa góruje nad starym miastem i sięga prawie 137 m wysokości. Jej budowę rozpoczęto już w XII wieku. W wieży północnej wisi drugi najcięższy dzwon w Europie – tzw. Pummerin. Wnętrze świątyni kryje wiele dzieł sztuki, m. in. gotycki ołtarz z Wiener Neustadt, potężny grobowiec Fryderyka III wykonany z czerwonego marmuru oraz późnogotycka kazalnica autorstwa Antona Pilgrama. Belweder znany jest dziś głównie jako siedziba jednego z najciekawszych wiedeńskich muzeów. W górnym pałacu podziwiać można sztukę XIX i XX wieku. To tam znajduje się największa na świecie kolekcja dzieł Gustawa Klimta z najsłynniejszym „Pocałunkiem” na czele. Ponadto można zobaczyć dzieła takich artystów jak Schiele, Kokoschka, Waldmüller, Amerling, Fendi oraz Hundertwasser. W dolnym pałacu znajduje się natomiast wystawa austriackiej sztuki średniowiecznej i barokowej. Oba pałace połączone są przepięknym ogrodem barokowym. W XVII wieku Belweder został wybudowany przez bohatera wojennego księcia Eugeniusza Sabaudzkiego jako pałac mieszkalny oraz imprezowy. Schönbrunn jest kolejnym kompleksem pałacowo-ogrodowym w Wiedniu. Zajmująca ok. 200 hektarów letnia rezydencja Habsburgów miała przyćmić francuski Wersal. Jej budowę rozpoczęto jeszcze w XVII wieku, jednak dzisiejszy kształt pałacowi i ogrodom nadała Maria Teresa. W pałacu można zwiedzać przepiękne wnętrza z oryginalnym wystrojem tzn. obrazami, meblami i sprzętami domowymi. Ciekawe jest pomieszczenie, w którym rodzina cesarska jadała kolacje. Piękna zastawa stołowa została wypożyczona z zamku Hofburg. Walca można zatańczyć w niedawno odrestaurowanej Wielkiej Galerii – sali balowej ozdobionej lustrami, złotem i pięknymi malowidłami. Można również zajrzeć do sypialni Franciszka Józefa i Sisi. Na terenie ogrodów Schönbrunn znajduje się najstarszy na świecie ogród zoologiczny, labirynt, palmiarnia i punkt widokowy z ozdobną Gloriettą. Hiszpańska Dworska Szkoła Jazdy znajduje się w jednym ze skrzydeł Hofburga i kultywuje klasyczne formy wyższej sztuki jeździeckiej. W pięknych wnętrzach zamkowych stworzono specjalną salę pokazową, w której można zobaczyć balet słynnych białych lipicańskich ogierów. Opera Wiedeńska była pierwszym dużym budynkiem, który powstał przy Ringu. Początkowo nie podobała się wiedeńczykom, którzy skrytykowali ją za brak stylu. Nazwali ją „skrzynką wciśniętą w ziemię” – wszystko dlatego, że wejście znajdowało się na poziomie ulicy, a nie podwyższonej kondygnacji. Pierwszą operą, którą można tu było usłyszeć był „Don Giovanni” Wolfganga Amadeusza Mozarta. Zniszczenie tego budynku podczas II wojny światowej było wielkim ciosem dla Wiednia. Po odbudowie w 1955 K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 51 TURYSTYKA JUDYKACYJNA roku można w niej było usłyszeć „Fidelio” Ludwiga van Beethovena. W repertuarze znajduje się ok. 60 oper i baletów granych przez 285 dni w roku (z przerwą wakacyjną). Parlament leży przy Ringu i przedstawia monumentalną świątynię antyczną. Przed budynkiem stoi pomnik Ateny oraz fontanna, symbolizująca cztery najdłuższe rzeki Austrii. Nawiązanie do kultury starożytnej Grecji nie jest przypadkowe – Ateny bowiem były kolebką demokracji. Ratusz został umieszczony przy Ringu i stanowi doskonały przykład XIX-wiecznego historyzmu, czyli nawiązywania do stylów poprzednich epok. Budowla wzorowana była na późnogotyckim ratuszu w Brukseli. Środkowa wieża ma 97 m wysokości, a na niej usadowiono posąg Rathausmanna. Cztery mniejsze wieże mają po 60 m wysokości. Przed ratuszem znajduje się plac, który może pomieścić ok. 100 tys. osób. W tym miejscu odbywają się zazwyczaj najważniejsze imprezy w mieście. ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE Do dziś w Wiedniu swoje siedziby założyło ponad 25 organizacji międzynarodowych. Stolica Austrii stała się stolicą światowej dyplomacji. Już w 1951 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych założyła w Wiedniu filię organizacji pomagającej uchodźcom (UNHCR – Biuro Wysokiego Komisarza NZ do spraw Uchodźców). Wybrano Wiedeń, ponieważ miasto to stało się domem dla wielu azylantów po II wojnie światowej. W 1957 roku pojawiła się w Wiedniu Międzynarodowa Organizacja Energii Atomowej (IAEO). Organizacja ta miała 52 zapewnić współpracę międzynarodową w zakresie zbrojenia nuklearnego i jego pokojowego wykorzystania. W Wiedniu pojawili się również kontrolerzy broni atomowej oraz komisja przygotowawcza Układu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO). Do Wiednia w 1965 roku zawitała również Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC). Założono ją w 1960 roku w Bagdadzie. Celem organizacji było stworzenie przeciwwagi dla międzynarodowych koncernów ropy naftowej. W 1967 roku powstała w Wiedniu siedziba Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju Przemysłowego (UNIDO), której głównym zadaniem jest pomoc gospodarcza najbiedniejszym krajom świata. Przełomem w najnowszej historii Wiednia był 1979 roku, kiedy to rozpoczęto budowę tzw. UNO-City (Vienna International Centre). Powstało nowoczesne miasteczko wieżowców, biurowców i hoteli, dzięki czemu Wiedeń bez przeszkód mógł przyjmować dużą liczbę dyplomatów oraz urzędników. Stolica Austrii stała się trzecią siedzibą Organizacji Narodów Zjednoczonych (po Nowym Jorku i Genewie, a przed Nairobi). Więcej na ten temat można znaleźć na stronie www.unvienna.org. W Wiedniu siedziby znalazły również następujące organizacje: Organizacja Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL). Zajmuje się bezpieczeństwem prawnym w handlu międzynarodowym. Biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Przestrzeni Kosmicznej TURYSTYKA JUDYKACYJNA (UNOOSA). Zajmuje się pokojowym użytkowaniem przestrzeni kosmicznej. Biuro do spraw Przestępstw Narkotykowych ONZ (UNODC). Zajmuje się kwestią ograniczonej uprawy i zastosowania narkotyków do celów medycznych. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Międzynarodowa Komisja ds. Ochrony Dunaju (IKSD). Europejski Instytut Polityki Kosmicznej (ESPI). Regionalne biuro Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EIB). Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA). go rodzaju zajazdami lub gospodami. Najczęściej można je znaleźć w mniejszych miejscowościach, ale charakteryzują się bardzo miłą, domową atmosferą, sympatyczną obsługą i dobrym jedzeniem. Turysta musi pamiętać, że w Austrii sklepy oraz supermarkety są czynne od poniedziałku do soboty zazwyczaj od godz. 7.30 do godz. 19. W niedziele sklepy są nieczynne. Zakupy w tym dniu można zrobić jedynie w piekarniach i na stacjach benzynowych. Dobrym pomysłem na oszczędne zwiedzanie miasta jest zakup Karty wiedeńskiej na 48 lub 72 godziny (ok. 19 lub 22 EUR). Dzięki niej można bez dodatkowych opłat poruszać się metrem, autobuINFORMACJE PRAKTYCZNE sami lub tramwajami. Do tego będziemy Do Wiednia z Katowic można naj- uprawnieni do ponad 200 zniżek w różprościej dostać się samochodem przez nych muzeach, restauracjach i sklepach. Czechy lub Słowację. Należy pamiętać w Każdy turysta powinien oczywiście tym przypadku o wykupieniu winiet (ty- spróbować kawy melange (delikatgodniowe w cenie ok. 10 EUR). Droga jest na kawa z pianką) oraz tortu Sachera niewiele dłuższa niż do Warszawy. Po dro- (czekoladowego ciasta przełożonego dze można przejechać przez dawną strefę warstwą marmolady morelowej – kobezcłową pomiędzy Austrią a Czechami niecznie z bitą śmietaną). Taki zestaw w mieście Znojmo. Do dziś można tam to koszt ok. 8-10 EUR. Do tego należy trafić na promocyjne ceny różnych towa- kupić pamiątkowy kubek lub filiżanrów. Z Katowic do Wiednia można dostać kę z motywem „Pocałunku” Gustawa się również bezpośrednim połączeniem Klimta. Warto również poczuć swojską autokarowym taniego przewoźnika. atmosferę w winiarskiej dzielnicy GrinBaza hotelowa w Wiedniu jest ogrom- zing, gdzie można skosztować specjana – począwszy od tanich hosteli, gdzie łów kuchni wiedeńskiej (np. Wienner za osobę w pokoju dwuosobowym za- Schnitzel, czyli panierowany sznycel płacimy ok. 20 EUR za noc wraz ze śniada- cielęcy) oraz napić się młodego wieniem, a skończywszy na hotelu Imperial deńskiego wina. Na koniec trzeba kuna samym Ringu, gdzie apartament może pić cukierki czekoladowe – najbardziej kosztować 2.000 EUR, ale śniadanie i gaze- znane są kuleczki Mozarta (z nadzietę mamy w cenie! Warte uwagi są również niem marcepanowym) lub talarki Sisi (z tzw. Gasthofy lub Gasthausy, które są swe- nadzieniem morelowym). K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 53 KLUB PODRÓŻNIKA W irańskim domu Bartek Ostrowski radca prawny Reakcje znajomych na wieść o planach podróży do Iranu w zdecydowanej większości były połączeniem niedowierzania z sugestiami dotyczącymi samobójstwa. Zwróciłem jednak uwagę na dość ciekawą kwestię. A mianowicie na konkretnie zadane pytanie, dlaczego nie powinienem tam jechać, większość osób miała spory problem z udzieleniem odpowiedzi. Iran po prostu źle się kojarzy … A więc od początku. Jesienią zacząłem poszukiwania tanich biletów na portalu internetowym, z którego regularnie korzystam. Po kilku tygodniach dopisało mi szczęście, bowiem tureckie linie lotnicze Pegasus zaoferowały promocyjny lot na trasie Lwów – Istambuł – Teheran w cenie 710 zł w obie strony. Aż grzech było nie skorzystać … Lot się pojawił, ale wraz z lotem dał o sobie znać inny problem. W związku z tym, iż pierwszy raz miałem lecieć bez żony, złożyłem obietnicę – której miałem zamiar dotrzymać – iż nie polecę sam. Zaczęły się zatem nerwowe poszukiwania towarzysza podróży, tj. kilkanaście wykonanych telefonów do 54 osób, które mogły być potencjalnie zainteresowane wyjazdem. Sprzyjało mi szczęście. Okazało się, iż kolega mieszkający na stałe w Londynie nie dość, że planował podróż do Iranu w podobnym terminie, to podjął już kroki zmierzające do uzyskania wizy. Ostatecznie bilety kupiliśmy na przełom lutego i marca 2015 r. Uwielbiam ostatnie dni przed wyjazdem. Powolne odkładanie rzeczy w jedno miejsce z wykorzystaniem listy niezbędnego ekwipunku tworzonej na przestrzeni ostatnich lat. Pakowanie plecaka. No i samo wyjście z domu z myślą, że nigdy nie wiadomo co w istocie człowieka czeka. Pomimo tego, iż staram się być dobrze przygotowanym merytorycznie do wyjazdu, zastana na miejscu rzeczywistość zawsze różni się od wyobrażeń. I to jest właśnie kwintesencja podróży – zdjęcia czy filmy nigdy nie oddadzą atmosfery panującej w innym miejscu na świecie. W Istambule spotkaliśmy się z Andrzejem, który praktycznie równocześnie ze mną przyleciał z Londynu. Ostatnie piwo przed podróżą smakowało wyjątkowo z oczywistych względów, tj. całkowitego zakazu sprzedaży i spożycia alkoholu w Iranie. Już podróż do Teheranu pozwoliła na obserwacje potwierdzające często formułowaną na temat Iranu tezę, iż jest to jedyny kraj w tej części świata, w którym ludzie są bardziej liberalni niż ich władza. Irańczycy bez skrępowania zama- KLUB PODRÓŻNIKA Formacje skalne na pustyni Lota. wiali na pokładzie samolotu tureckie piwo, a zdecydowana większość kobiet jeszcze podczas lotu cieszyła się całkowicie odkrytymi włosami. Wszystkie kobiety w Iranie (również turystki) zobowiązane są do noszenia na głowach chust. W pierwszym okresie po rewolucji irańskiej obowiązek ten był surowo przestrzegany, nawet kosmyk włosów wystających spod chusty mógł być przyczyną sporych kłopotów. Obecnie nakaz ten jest przedmiotem raczej kpin ze strony zwłaszcza młodych dziewcząt, które chustę wieszają na koku z tyłu głowy pozostawiając większość włosów zupełnie odsłoniętych. Przez cały pobyt w Iranie nie spotkaliśmy się z sytuacją sankcjonowania takiego zachowania. Pierwsze wrażenie po wyjściu z samolotu mogło być tylko jedno – zimno. Trudno powiedzieć, aby temperatura minus 2 stopnie nas zaskoczyła, ale spodziewaliśmy się, że nawet nad ranem będzie odrobinę cieplej. Iran pod względem klimatu jest krajem bardzo zróżnicowanym, w północnej części zimą temperatury zbliżone są do tych w Polsce, w rejonie Zatoki Perskiej jest za to ponad 20 stopni. W ostatniej czę- ści podróży byliśmy na wyspie Qeshm, temperatura ok. 30 stopni w pierwszej połowie marca. Latem przebywanie tam musi być istnym koszmarem, tubylcy twierdzili, iż jest ok. 47 – 50 stopni. Samochody seryjnie wyposażone są w wykładziny chroniące deskę rozdzielczą przed roztopieniem. Z lotniska udaliśmy się wprost na dworzec zachodni, z którego w miarę szybko udało nam się złapać autobus do Hamadanu, pierwszego celu naszej podróży. Na dworcu przeżyliśmy lekki stres w poszukiwaniu właściwego autobusu, bowiem napisy z kierunkiem podróży wypisane są wyłącznie w języku perskim. Ostatecznie wsiedliśmy do właściwego autobusu. Po ponad trzygodzinnej jeździe wysiedliśmy na przedmieściach Hamadanu. Sposób podróżowania autobusami po Iranie bardzo przypomina Turcję – dworce zazwyczaj zlokalizowane są poza centrami miast, w związku z czym z dworca do centrum trzeba łapać kolejny autobus lub taksówkę. Również kupno biletów wygląda tak samo – na dworcach znajdują się prywatne agencje przewoźników autobusowych. W zależności od godziny odjazdu, ceny Isfahan. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 55 KLUB PODRÓŻNIKA to zawiezie nas na dworzec. Z początku byliśmy nieufni podejrzewając nieznajomego o chęć zarobku z wykorzystaniem do jazdy prywatnego samochodu, którego notabene nigdzie w pobliżu nie widzieliśmy. Najbliższy czas pokazał jak bardzo się myliliśmy. Ów młody człowiek zadzwonił bowiem po swoją żonę, która podjechała Meczet Jameh w Yazd. po nas po ok. 10 minutach. Wsiedliśmy w trójkę do auta, i komfortu autobusu można wybrać spakowaliśmy bagaże i pojechaliśmy najdogodniejszą dla siebie opcję po- na właściwy dworzec autobusowy. Po dróży. kolejnych 10 minutach byliśmy już na Hamadan nie był dla nas celem sa- dworcu. Podziękowaliśmy za podrzumym w sobie, lecz punktem przesiad- cenie nas na dworzec i zapytaliśmy ile kowym do zlokalizowanej ok. 100 km jesteśmy mu winni. Nowo poznany odna północ jaskini Ali Sadr – podobno parł, że zaprowadzi nas do autobusu, najdłuższej jaskini wodnej na świecie. bo możemy mieć problem z jego znaZ przedmieść szybko znaleźliśmy tak- lezieniem. Poszliśmy zatem na dworzec sówkę, która zawiozła nas do centrum i po chwili staliśmy już obok autobusu, miasta. W centrum pojawił się jednak który za 40 minut odjeżdżał we właściproblem, bowiem nie wiedzieliśmy wym kierunku. Nasz nowy kolega kupił skąd i czy w ogóle odjeżdżają auto- nam bilety i … nie chciał słyszeć o tym, busy na północ w kierunku jaskini. abyśmy zwrócili mu za nie pieniądze. Posiadane przewodniki nie dawały Stwierdził z całą stanowczością, że żadnam na to pytanie odpowiedzi. Stojąc przy sporym rondzie w centrum miasta zapytaliśmy o tę kwestię jednego przechodnia. Niestety, nie za bardzo wiedział o co nam chodzi, zapytał więc kolejnego. I tak po minucie staliśmy się obiektem zainteresowania ok. 10 młodych ludzi, z których wszyscy chcieli nam pomóc, nikt jednak nie mówił po angielsku poza jednym z nich. PowieNa kolacji w irańskim domu. dział on, abyśmy poczekali kilka minut, 56 KLUB PODRÓŻNIKA (kradzieże pieniędzy czy dokumentów osobom podróżującym zdarzają się głównie w Teheranie, ale i tam są rzadkością). Żadnych grup młodzieży wałęsających się po miastach bez celu i szukających zaczepki. Iran jest prawdopodobnie najbezpieczniejszym krajem, który udało mi się odwiedzić. Następnego dnia udaliśmy się do Kwiaciarka na ulicach Teheranu. Qom – drugiego po Meszchedzie najnych pieniędzy nie przyjmie zarówno ważniejszego miejsca pielgrzymkoweza bilety, jak i za podwiezienie i pożeg- go Iranu, miejsca, w którym ajatollah nał się z nami życząc nam miłej podró- Chomeini wygłaszał przedrewolucyjne ży. Po raz pierwszy przekonaliśmy się przemówienia. na własnej skórze o tym, o czym przed W trakcie podróży do Qom obalony wyjazdem tylko czytaliśmy – o legen- został jeden ze stereotypów na temat darnej wręcz gościnności Irańczyków. Iranu, a mianowicie rzekome problemy Jaskinie okazały się ciekawym miej- czy bariery w kontaktach z kobietascem, jednak nie powaliły nas na ko- mi. W autokarze zaraz za nami usiadlana. Po kilku godzinach wróciliśmy ły dwie studentki zmierzające w tym zatem do Hamadanu i znaleźliśmy samym, co my kierunku. Jedna z nich, nocleg. Mimo późnej pory udaliśmy się do tradycyjnej irańskiej restauracji, w której serwowano wyśmienite jedzenie. W związku z tym, iż od restauracji dzieliła nas odległość ok. półgodzinnego marszu tego dnia przekonaliśmy się jeszcze o jednej rzeczy, a mianowicie o niespotykanym gdzie indziej poziomie bezpieczeństwa w Iranie. Nawet idąc nocą po tak dużym mieście jak Hamadan (ok. 600 tys. mieszkańców) czuliśmy się bezpiecznie jak nigdzie indziej na świecie. Na pewno ogromny wpływ na to ma zakaz picia alkoholu. Brak barów, pubów, dyskotek, klubów nocnych, żadnych ludzi na ulicach pod wpływem alkoholu czy narkotyków sprawia, iż przestępczość pospolita Różowy meczet w Shirazie. jest w Iranie na znikomym poziomie K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 57 KLUB PODRÓŻNIKA w związku z tym, iż mówiła płynnie po angielsku, sama rozpoczęła rozmowę z nami pytając skąd jesteśmy itd. Z początku dyskretnie zerkaliśmy na innych pasażerów badając ich reakcję, nie dostrzegliśmy jednak w istocie specjalnego zainteresowania tym faktem. Starszy pan siedzący obok pozazdrościł chyba koleżankom konwersacji z nami, próbował też wielokrotnie zagaić rozmowę, niestety nie po angielsku – w którym to języku nie rozumiał ani słowa – lecz w farsi. Sprawiał wrażenie wyraźnie zdziwionego, że nie rozumiemy jego długich monologów kierowanych w naszą stronę. Nie przejmował wach islamu. Szczególnie podkreślał fakt, iż chrześcijaństwo i islam mają wspólne korzenie, a religie zdecydowanie więcej łączy niż dzieli. Na potwierdzenie swych słów odczytał nam kilka fragmentów Koranu traktujących o Jezusie Chrystusie i Maryi łudząco podobnych do opisów biblijnych. Po zwiedzeniu kompleksu rozpoczęliśmy włóczęgę po pobliskich sklepikach oferujących lokalny przysmak, tj. maślane ciasteczka. Przed jednym ze sklepów zagadnął nas młody, wyglądający na Hindusa, chłopak. W rzeczywistości okazał się Pakistańczykiem, a spotkanie to rozpoczęło najbardziej zabawny i najciekawszy etap naszej całej podróży, ale o wszystkim po kolei. Adnan – bo tak nowo poznany kolega miał na imię – po pierwszej wymianie uprzejmości i standardowych pytaniach co słychać i skąd jesteś, zapytał również dokąd wybieramy się po zobaczeniu Qom. Odparliśmy, Uroda Iranek mówi sama za siebie, iż naszym następnym celem podróży większość nie ma nic przeciwko fotografo- jest Kashan. Okazało się, iż Adnan wybiera się tam nazajutrz rano i – co więwaniu. cej – ma w Kashan przyjaciela, który się tym i wielokrotnie zagadywał nas z przyjemnością zaprosi nas do siebie po persku z nieznikającym z twarzy i pokaże nam miasto (przynajmniej tak uśmiechem. twierdził). Bez wahania przystaliśmy Po przybyciu do Qom od razu uda- na wspólną podróż. W związku z tym, liśmy się do mauzoleum Fatimy Ma- iż już był wieczór, pojawił się problem sume, wyjątkowo ważnej postaci dla noclegu w Qom, o który z uwagi na szyitów. Miły przewodnik w pierwszej dużą liczbę pielgrzymów w tym miekolejności zaprosił nas do swojego ście nie jest podobno łatwo. O tym gabinetu i nienaganną angielszczyzną jednak nie mieliśmy się przekonać, opowiedział o historii miejsca, które bowiem dla Adnana załatwienie dla przybyliśmy odwiedzić oraz o podsta- nas noclegu w Qom również nie sta58 KLUB PODRÓŻNIKA Tzw. badgiry ochładzające powietrze w domach. nowiło żadnego problemu. Po wykonaniu kilku telefonów oświadczył nam, iż najpierw dobrze byłoby coś zjeść, a następnie udamy się na przedmieścia do jego kolegi, który z przyjemnością nas przenocuje. Na temat Adnana mógłbym napisać co najmniej małe opowiadanie. Z początku sprawił na nas wrażenie spokojnego, ułożonego studenta ze świętego miasta szyitów wtrącającego co drugie zdanie „inshallah” („jeśli Bóg pozwoli”). Jednak po dwóch dniach – jak to się mawia – wyszło szydło z worka. Adnan okazał się być człowiekiem – mieszkanką wybuchową – studentem teologii i bystrym żartownisiem, rozpatrującym każdy problem przez pryzmat filozofii życiowej Jasia Fasoli, którego myśli przez 95 proc. doby krążyły wokół tematu wdzięków kobiet. Wracając do rzeczy, po zjedzeniu smacznego kebaba (i tu znowu mała dygresja, większość głównych dań w Iranie ma w swojej nazwie kebab, nie jest to jednak kebab w naszym rozumieniu, są to po prostu kawałki mięsa ułożone na talerzu w kształt szaszłyka) udaliśmy się taksówką do znajomego Adnana. Przed złożeniem wizyty poszliśmy do sklepu, tak jak i u nas w Iranie nie wypada przecież pojawić się z pustymi rękami. Pewnie zaczynacie się zastanawiać co kupiliśmy … owoce. W Iranie zamiast napojów mniej lub bardziej wyskokowych przychodzi się do znajomych z owocami. W tym miejscu nie sposób pominąć tematu alkoholu, którego rzeczywiście nigdzie nie można oficjalnie kupić ani pić. Z relacji ludzi i tego, co udało mi się ustalić, karą za złamanie zakazu jest 80 batów. Oczywiście nie oznacza to, iż kara zawsze jest stosowana. Od wielu zwłaszcza młodych ludzi słyszeliśmy, iż organy ścigania K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 59 KLUB PODRÓŻNIKA za pierwsze lub drugie przewinienie są w stanie przymknąć oko. Zależy to od rejonu kraju i łaskawości policji. Alkohol jest łatwiej dostępny w dużych miastach i w rejonie Zatoki Perskiej (przemyt). Niemniej jego cena jest dość odstraszająca jak na nasze warunki, bowiem cena butelki wódki bądź whisky oscyluje w granicach 100 – 200 zł. Alkohol domowej roboty, który jest zresztą łatwiej dostępny niż alkohol z przemytu, jest odrobinę tańszy. Jeśli Irańczycy piją alkohol (sporo osób nie pije z przyczyn religijnych), to robią to w domowych zaciszach. Znajomy Adnana okazał się bardzo przyjaznym i spokojnym człowiekiem, pochodzącym z konserwatywnego pod względem religijnym obszaru Pakistanu. Fakt, iż nie przedstawił nam swojej żony, którą słyszeliśmy że krząta się po mieszkaniu, wcale nas nie zdziwił. Zdziwiło nas jednak to, iż nawet Adnan – jako dobry przyjaciel – nigdy jej nie widział (na uczelni, na której wszyscy studiowali zajęcia odbywają się osobno dla kobiet i mężczyzn, co nie jest jednak normą w Iranie, podobno uczelnie Z Adnanem. 60 są najlepszym miejscem na kontakty damsko – męskie, tak przynajmniej słyszeliśmy). Nazajutrz po znakomitym śniadaniu, którym uraczył nas gospodarz, wzięliśmy taksówkę i udaliśmy się na dworzec na autobus odjeżdżający w kierunku Kashan. Po kilkugodzinnej podróży wczesnym popołudniem pojawiliśmy się w Kashan. Na miejscu, w którym autobus wysadzał podróżnych, czekał już na nas znajomy Majida, który miał nas ugościć w Kashan. Zabrał nas do restauracji, gdzie oczekiwaliśmy na gospodarza pobytu w tym mieście. Po jakiejś godzinie pojawił się Majid, który według opowiadań sprawował funkcję wiceburmistrza miasta położonego niedaleko Kashan. Z początku sceptycznie podchodziliśmy do tych rewelacji, zaczęliśmy w nie wierzyć dopiero po wizycie na bazarze (jednym z największych w Iranie) i ogrodach Fin. W pierwszym z tych miejsc Majid przywitał się z jakąś setką osób, a do ogrodów weszliśmy za darmo po okazaniu tajemniczej legitymacji. Wieczorem nasz nowy kolega zabrał nas do sklepu z bronią myśliwską, w którym pracował jego znajomy – były oficer w armii, który służył podczas wojny iracko – irańskiej. Nie jestem zbyt wielkim fanem i znawcą broni, ale sprzęt zgromadzony w sklepie robił wrażenie. Zanim jednak weszliśmy do sklepu zdarzył się incydent, który kolejny raz tego dnia pozytywnie nas zaskoczył. W związku z tym, iż ruch uliczny w Iranie jest czymś zupełnie szalonym (obowiązują dwie zasady ruchu dro- KLUB PODRÓŻNIKA gowego: kto większy ten lepszy i kto pierwszy ten lepszy), podczas cofania na parkingu mieliśmy dość sporą stłuczkę. Na marginesie: najgorzej sprawa ruchu wygląda w Teheranie. Przechodząc na zielonym świetle na pasach trzeba spojrzeć w lewo, bowiem nikt zielonego światła dla pieszych nie respektuje. Ale przechodząc przez jezdnię trzeba popatrzyć jeszcze w prawo, ponieważ zarówno samochody jak i motocykle jeżdżą pod prąd. Ale to jeszcze nie koniec. Wchodząc na chodnik trzeba patrzeć dookoła siebie, bo motocykliści jeżdżą po chodnikach pomiędzy pieszymi J A więc Majid cofając nie popatrzył w lusterko i tylnym zderzakiem wybił potężną dziurę w boku innego auta. Obaj kierowcy wyszli z samochodów, przywitali się, porozmawiali najzupełniej spokojnie, ustalili kwotę za uszkodzone auto, wymienili numery telefonów i umówili się nazajutrz rano w tym samym miejscu celem zapłaty za szkodę. Wszystko trwało jakieś 3 minuty. Bez krzyku, wyzwisk i nerwów, bez wzywania Policji. Prawie jak w Europie J Najlepsze tego dnia było jednak jeszcze przed nami. Po wizycie w sklepie z bronią Majid przewiózł nas wąskimi uliczkami po centrum Kashan do domu swoich rodziców na kolację wraz z całą rodziną. Najbardziej chyba zaskoczyła nas atmosfera panująca w domu. Wszyscy żartowali, śmiali się, rozmawialiśmy o wszystkim i o niczym zarówno z kobietami jak i mężczyznami. Poza chustami na głowach kobiet i faktem, iż je się na podłodze na przygotowanej ceracie, wizyta ta niczym nie różniła się od wydarzeń tego typu w Polsce. Przy rozkładaniu naczyń do posiłku jak i w sprzątaniu po kolacji uczestniczyły zarówno kobiety jak i mężczyźni, również senior rodu. Wszyscy byli dla nas wyjątkowo mili i zainteresowani naszymi odczuciami na temat ich kraju. Jakże inny był to obraz od tego, jaki usilnie starają się nam przekazać media utożsamiając każdego muzułmanina z terrorystą (fakt, iż w Europie Irańczycy kojarzeni są z terrorystami wywołuje w Iranie raczej rozbawienie niż złość). Kolejnym stereotypem, który obaliliśmy przy okazji tego wieczoru i wyjazdu do Iranu jest kwestia rozmów na temat polityki i religii, które w krajach muzułmańskich są odradzane. Tak naprawdę większość rozmów sprowadzała się do tematów politycznych, a rzekomo powszechną nienawiść Irańczyków wobec Amerykanów można włożyć między bajki. Zdecydowanie bardziej zauważalne antagonizmy istnieją na linii Iran – Izrael, trudno uznać jednak postawę zwykłych Irańczyków w stosunku do Izraela za przejaw agresji czy chęci likwidacji Izraela jako państwa. Pomimo tego, iż wielu Irańczyków studiuje za granicą bądź wyjeżdża na stypendia, Iran pozostaje krajem dość zamkniętym, a wiedza Irańczyków na temat Polski pozostawia wiele do życzenia. Pierwsze skojarzenie z Polską to siatkówka, jeśli chodzi o konkretne osoby to najwięcej punktów dla Roberta Lewandowskiego i Romana Polańskiego. K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 61 KLUB PODRÓŻNIKA Z uwagi na fakt, iż zbliżała się godzina 23 wydawało nam się, że dzień zbliża się do końca. Stało się jednak inaczej. Serdecznie podziękowaliśmy rodzinie Majida za wyjątkowe przyjęcie i pojechaliśmy już tylko w męskim gronie do jego mieszkania na przedmieściach. I znowu przeżyliśmy szok. Nie wiem jakie macie wyobrażenie na temat irańskiego mieszkania w bloku, ale takich warunków się nie spodziewaliśmy. Mieszkanie poza tym, iż styl mebli był raczej lokalny, niczym nie różniło się od luksusowo i wygodnie urządzonego mieszkania europejskiego. Z okazji naszej wizyty Majid zaprosił kilku znajomych w różnym wieku, z którymi do 5 rano przy orzechach i owocach bawiliśmy się lepiej niż na niejednej imprezie w gronie znajomych w Polsce. Przy okazji dowiedzieliśmy się, że cenzura Internetu i blokada portali społecznościowych to zupełna fikcja – wszyscy młodzi ludzie mają konta na Facebook’u, specjalne programy służą zaś do usuwania blokad z wszelkich innych stron internetowych. Nazajutrz nasi nowi znajomi doszli do wniosku, iż wycieczka po mieście Kashan połączona z kolacją, noclegiem i długim wieczorem to jeszcze za mało uprzejmości, które mogli nam wyświadczyć. W związku z tym, iż kolejnym celem podróży był Isfahan, oddalony o ponad 200 km od Kashan, Majid postanowił, iż zawiezie nas tam samochodem przejeżdżając po drodze przez ośnieżone górskie wioski, znane z czerwonej barwy glinianych cegieł używanych do ich 62 wznoszenia. Wieczorem musieliśmy się jednak w końcu rozstać. Niesamowite było to, że po dwóch dniach spędzonych z Majidem i Adnanem czuliśmy się jakbyśmy znali się od wielu lat. Ostatnie chwile przypominały raczej pożegnanie starych przyjaciół niż ludzi pochodzących z zupełnie odmiennych kultur, znających się zaledwie od dwóch dni. Iran to przede wszystkim ludzie – tolerancyjni, otwarci, gościnni, kulturalni i spokojni. To kraj, w którym wciąż jeszcze pieniądze nie są kryterium oceny człowieka i jego działań. Nasza podróż oczywiście po tych kilku dniach się nie skończyła. Odwiedziliśmy najpiękniejsze miasto Iranu, absolutnie olśniewający Isfahan z drugim co do wielkości placem na świecie, niezliczonymi meczetami i prężnie funkcjonującą dzielnicą ormiańską, Persepolis zburzone w czasie podboju Persji przez Aleksandra Macedońskiego (Irańczycy z tej przyczyny na określenie Aleksandra nie używają przymiotnika „Wielki”), Yazd, jedno z najstarszych miast na świecie, w którym ludzie zamieszkują od 7 tysięcy lat i wiele innych miejsc, których nie sposób tu opisać. Nigdzie jednak nie spotkaliśmy tak serdecznych ludzi jak na początku naszej włóczęgi po Iranie. Nigdzie już nie czuliśmy się jak w domu. Jak w irańskim domu. Iran to wycieczka na inną planetę i to na planetę pod wieloma względami lepszą od naszej. Ja jeszcze się tam wybiorę i polecam Wam zrobić to samo. KULTURA Muzyka, która (podobno) łagodzi obyczaje Maria Nogaj Wydarzenia muzyczne w Katowicach, które miały miejsce w I kwartale 2015, a w których niektórzy może uczestniczyli, nazwałam dla siebie „Walką Postu z Karnawałem”. Taki bowiem jest tytuł słynnego obrazu Hieronima Boscha, który kojarzy mi się z repertuarem koncertowym pierwszego kwartału roku naszych obydwu znakomitych orkiestr. Najpierw NOSPR, czyli przypominam: Narodowa. Niegdyś WOSPR, czyli Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia. Przypomnę, orkiestra koncertująca aktualnie w budynku, o którym Krzesimir Dębski po powrocie z jednego z koncertów w Madrycie, powiedział: miałem koncert w Madrycie, po Katowicach czułem się tak, jak w powiatowym Domu Kultury... A zatem miło stwierdzić, że na koncertach NOSPR tłumy, a bilety na koncerty abonamentowe, nawet na większość koncertów kameralnych wysprzedana „na pniu” do końca sezonu. Magia budynku ideal- nego, czy też trafiony w dziesiątkę dobór repertuaru i solistów? Chyba jedno i drugie. Dla przykładu chciałabym przypomnieć końcówkę roku 2014 z występem światowej sławy kontratenora Andreasa Scholla, z towarzyszeniem Hubermann Trio. Słuchając cudownego głosu mojego ukochanego Andreasa Scholla i jego perfekcyjnej, sugestywnej i pełnej elegancji interpretacji Bacha, nie mogłam się opędzić od uporczywej myśli, że to wielkie przeżycie zawdzięczam w dużym stopniu gmachowi NOSPR i cudownej akustyce, zwłaszcza dużej sali, która ściąga do Katowic niedostępnych dotąd dla nas mistrzów z całego świata. Prawdopodobnie z tego powodu 1 kwietnia 2015 udało mi się obejrzeć niesamowitą orkiestrę Boston Baroque, na co niejednego mieszkańca Bostonu po prostu nie stać. A u nas w Katowicach, z powodu ogromnego zainteresowania, orkiestra zagrała dwa koncerty (drugi dodatkowy, nadzwyczajny). Boston Baroque, na 4 dni przed Wielkanocą (!) zaprezentowała nam wspaniałego Mesjasza Georga Friedricha Haendla. Wśród wykonawców słynni i świetni: sopran Yulia Van Doren, tenor Thomas Cooley, kontratenor Christopher Lowrey oraz K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 63 KULTURA bas-baryton Kevin Deas. W części końcowej, tradycyjnie wysłuchane na stojąco (tradycję tę wprowadził w czasach Haendla król angielski Jerzy) słynne Alleluja. Ja osobiście koncert ten obejrzałam w towarzystwie sympatycznych koleżanek i kolegów z Klubu Seniora przy naszej OIRP. Innym wydarzeniem, zdaniem melomanów należącym do najwspanialszych dotychczasowych osiągnięć NOSPR, należy bardzo rzadko wykonywana VIII Symfonia Es-dur Symfonia tysiąca Gustava Mahlera (1860-1911). Symfonia niesłychanie trudna dla wykonawców, przez kompozytora napisana w roku 1906, a więc 5 lat przed śmiercią, w ciągu kilku tygodni.”To było jak błyskawica, dzieło zjawiło mi się przed moimi oczyma od razu w całości. Pozostało mi je tylko zapisać jak dyktando.” Tak pisał Mahler. Ja dodam, pisał jakby pod dyktando Ducha Świętego, o czym świadczy zestawienie z tekstem z Veni Creator Goethego. Dzieło wymagało ogromnego zestawu wykonawców, bo poza praktycznie pełnym składem orkiestry NOSPR pod batutą maestro Jacka Kaspszyka, w wykonaniu wzięli udział znakomici soliści w wybitnym, międzynarodowym składzie: Chór Filharmonii Narodowej, Chór Filharmonii Krakowskiej oraz Warszawski Chór Chłopięcy. Niech żałują ci, co nie byli. Dodam, bo nie mogli „załapać się” na bilety. Jak by NOSPR-owi nie dość było opisanych atrakcji, to jeszcze na 12 kwietnia przygotował atrakcję spe64 cjalną: było nią zaproszenie do udziału w konkursie organizowanym przez NOSPR wspólnie z Goethe-Instytut i Festiwal Katowice Kultura Natura (festiwal odbywa się w dniach 15-24 maja). Konkurs zatytułowano Wygraj koncert berlińskiego Kwartetu Kuss Prywatnie – u Ciebie w domu. W programie zaproponowano między innymi Kwartet smyczkowy Witolda Lutosławskiego. Koncert odbył się 12 kwietnia o godz.16.30 w mieszkaniu sympatycznego małżeństwa z Katowic, zwycięzcy Konkursu, a wszystko można było obejrzeć w Internecie. Goethe – Instytut przygotował poczęstunek oraz wykwintne wino, które miał podawać osobiście Alexander Liebreich, bardzo przystojny dyrektor artystyczny i I dyrygent NOSPR. Wydawać by się mogło, że w tej sytuacji Filharmonia Śląska im. Henryka Góreckiego, mimo wyremontowanej siedziby, nie ma szans. Tymczasem wręcz przeciwnie: sala pełna, a bilety trzeba rezerwować ze sporym wyprzedzeniem. Niektóre zaś koncerty, jak np. pośmiertne wykonanie niesamowitej IV Symfonii Henryka Mikołaja Góreckiego, trzeba było powtarzać. Przy nadkomplecie widzów. Zapewne konkurencja sprawiła, że orkiestra wzniosła się na niespotykane wcześniej wyżyny, jakkolwiek zawsze była dobra, bo też świetnych miała dyrygentów. Po remoncie przybyły jej unikatowe organy, które wyglądają jak olbrzymi komputer. W dodatku w Katowicach mamy mistrza organowego, prof. KULTURA Gembalskiego, którego w „minionych” czasach, od zwolnienia z pracy w Akademii Muzycznej (co mogło zapewne łączyć się jednoczesnym pójściem „w niebyt”), uratował Henryk Górecki właśnie, jak dowiedzieliśmy się z prezentowanego nam przy okazji IV Symfonii, biograficznego filmu. I znowu, niech żałują ci, którzy nie byli. Żałować powinni także ci, którzy nie słyszeli w Filharmonii, w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej oraz Chóru Filharmonii Śląskiej pod batutą maestro Massimilano Caldi, świetnego wykonania (owacje na stojąco!!) Stabat Mater Antonina Dworzaka op.58. Niech żałują również ci, którzy nie zobaczyli Stabat Mater w NOSPR-rze, tym razem Giovaniego da Palestrina i Ferenca Liszta, w wykonaniu świetnego chóru Camerata Silesia. Jak pisałam wyżej, w NOSPR 1 i 2 kwietnia usłyszeliśmy Mesjasza Haendla. W Filharmonii nieco wcześniej, bo 27 marca, jedyną w swoim rodzaju Pasję wg św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha. W gmachu Filharmonii, w ramach integracji Ukrainy z Unią Europejską, odbył się koncert Opery Lwowskiej; usłyszeliśmy najsłynniejsze szlagiery operetkowe świata w wykonaniu artystów baletu i solistów Opery Lwowskiej. Orkiestrę poprowadził Myron Yusypovycha. No i na koniec felietonu METROPOLITAN OPERA (MET ) w kinie „Kosmos”. Na wstępie oczekiwany z niecierpliwością Mariusz Treliński w 2 jednoaktówkach: Jolancie Piotra Czajkowskiego i Zamku Sinobrodego Beli Bartoka. Ze wspaniałymi solistami, w Jolancie z Rosjanką Anną Netrebko i Polakiem Piotrem Beczałą a w Sinobrodym z Nadją Michael i Mikhailem Petrenko. Orkiestrę prowadził światowej sławy rosyjski dyrygent Valery Gergiev. Scenografię do obydwu przedstawień, ponadczasową i wymagającą wyobraźni, jak to w bajkach, zrealizował naczelny scenograf reżysera i Opery Narodowej w Warszawie, Słowak Borys Kudlicka. Spektakle różne w swojej wymowie a zarazem statyczne, wymagały zarówno od reżysera, scenografa i solistów, a także nas, widzów, ogromnej wyobraźni. Mnie oczarowały, zafascynowały, a jednocześnie przeraziły (Zamek Sinobrodego!!) swoją odwieczną aktualnością i odniesieniem do obecnej sytuacji na świecie. Bo „Sinobrodego” porównałabym do pewnego, znanego dyktatora ze Wschodu, z jego żądzą panowania i siania strachu, co może wynikać w pewnym stopniu z braku prawdziwej miłości w jego życiu. Również tej przez duże M. Te sale tortur, arsenały broni, ogromna ilość zgromadzonego bogactwa i jednocześnie łączące się z tym morze łez. I kobiety: piękne, niby kochające, ale jednocześnie wyzwalające nienasycenie. A dla kontrastu: Jolanta, ślepa księżniczka, która widziała więcej i głębiej aniżeli inni, bo widziała sercem. Dzięki Ci Mariuszu Treliń- K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 65 KULTURA ski, nasz eksportowy Polaku. Już nie mogę się doczekać nowego sezonu w Metropolitan Opera i w kinie „Kosmos”. Z Tristanem i Izoldą RICHARDA Wagnera, w reżyserii Mariusza Trelińskiego, która w MET ma otworzyć nowy sezon 2015/2016. Transmisje z MET w Kosmosie zakończyły dwie, ciągle słynne jednoaktówki: Rycerskość wieśniacza Pietro Mascaniego i Pajace Ruggero Leoncavallo. W reżyserii Sir Davida McVicara, tradycyjnej, bez udziwnień, za którymi publiczność chyba jednak nie przepada. Ale za to żeńska część publiczności płakała (mężczyźni może też), a wszyscy wyszli poruszeni i oczarowani piękną muzyką i znakomitym wykonawstwem. A słynna aria: śmiej się pajacu, choć serce twoje płacze... jeszcze długo będzie mi brzmiała w uszach. Zakończył się sezon 2014/2015 MET, już znamy bardzo ciekawy repertuar sezonu 2015/2016, ale to nie koniec comiesięcznych spotkań z MET w Kosmosie. Bo już w maju zaczynają się wybrane przez widzów z całego świata retransmisje przedsięwzięcia ”Operowe Lato w Kosmosie”. I tak: 30 maja „Łucja z Lammerooru„ Donizettiego z Anną Netrebko oraz naszymi wspaniałymi: Piotrem Beczałą w roli pięknego ukochanego i Mariuszem Kwietniem w roli okrutnego intryganta, brata Łucji. Dużo miłości, krwi i nade wszystko pięknej muzyki. W tym samym wykonaniu 27 czerwca „Eugeniusz Oniegin” Piotra Czajkowskiego, o którym w jednym z poprzednich felietonów dość szczegółowo pisałam. Następnie 25 lipca „La Traviata” Verdiego, o miłości kurtyzany i poety, ze słynną arią, zaczynającą się od słów „więc pijmy!...”. Potem 29 sierpnia „Wesoła Wdówka” Lehara z rewelacyjną Renee Fleming w roli tytułowej i na koniec, 19 września, niewystawiana chyba w Polsce „Córka Pułku” Donizettiego. Na brak atrakcji muzycznych w Katowicach narzekać nie możemy. 66 Maria Nogaj SPORT Relacja z VII Ogólnopolskich Mistrzostw Polski Radców Prawnych w Halowej Piłce Nożnej jęcie miejsca na podium, z drugiej z pewną dozą frustracji wynikającej z faktu, iż w poprzednich latach – pomimo zawsze dobrej gry i dominacji w rozgrywkach grupowych – czterokrotnie odpadała w ćwierćfinałach, w tym trzykrotnie w rzutach karnych. W VII Ogólnopolskich Mistrzostwach W fazie grupowej los zetknął drużynę Polski Radców Prawnych w Halowej Pił- z Katowic z radcami prawnymi z Warszace Nożnej, rozgrywanych w dniach 17-18 wy, Białegostoku, Olsztyna i Torunia. Grupa kwietnia 2015 roku tradycyjnie w Kielcach, okazała się bardzo silna, a rywalizacja zaciędrużyna OIRP Katowice powtórzyła sukces ta. Katowice nie odniosły żadnej porażki, ale sprzed 5 lat zdobywając tytuł mistrza. awansowały do ćwierćfinałów z drugiego W tegorocznym turnieju udział wzięło miejsca uzyskując wyniki: 1:1 z Warszawą, 14 reprezentacji Okręgowych Izb Radców 2:2 z Białymstokiem, 2:2 z Olsztynem i 4:0 Prawnych, w tym z: Białegostoku, Bydgosz- z Toruniem. czy, Gdańska, Katowic, Kielc, Krakowa, LubW ćwierćfinale nasza drużyna wylosolina, Łodzi, Olsztyna, Rzeszowa, Szczecina, wała bardzo mocnego przeciwnika – druTorunia, Warszawy i Wrocławia. żynę z Bydgoszczy – dwukrotnego mistrza Katowicka drużyna wyjeżdżała na mi- i corocznego faworyta. Po zdecydowanie strzostwa z jednej strony z nadziejami na za- najlepszym meczu Mistrzostw, stojącym K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 67 SPORT na wysokim sportowym poziomie, Katowice pokonały radców prawnych z Bydgoszczy 3:0, przełamując tym samym fatum ćwierćfinałów. Treningi rzutów karnych, przeprowadzone przed Mistrzostwami z uwagi na przebieg poprzednich ćwierćfinałów, okazały się zbyteczne. W półfinale OIRP Katowice pokonała radców prawnych z Lublina 3:0, a w finale drużynę z Łodzi 1:0. Wysoki poziom gry drużyny OIRP Katowice potwierdza zdobycie także Pucharu Fair-Play. Tytuł króla strzelców zdobył zawodnik OIRP Katowice Damian Seręga, który w ocenie większości uczestników był także najlepszym zawodnikiem turnieju, pomimo że decyzją organizatora tytułu najlepszego zawodnika przyznany został zawodnikowi z drużyny wicemistrza. Warto wspomnieć, iż tegoroczne wyniki pozwoliły drużynie OIRP Katowice awansować w „tabeli wszech czasów” Mistrzostw na pierwsze miejsce, przed drużynami z Bydgoszczy i Warszawy. Drużyna OIRP Katowice zdobyła tytuł w składzie: Piotr Bubik, Łukasz Chruściel, Marcin Kałat, Jakub Kowalski, Jakub Matan, Mariusz Nawrot, Damian Seręga, Michał Skrypko, Krzysztof Swadźba. Michał Skrypko 68 XIX TENISOWE MISTRZOSTWA POLSKI PRAWNIKÓW Na kortach klubu Górnik Bytom położonych w zielonym sercu jednego z najstarszych miast Śląska w dniach 1517 maja 2015 r. odbyły się XIX Tenisowe Mistrzostwa Polski Prawników, których organizatorem obok Sądu Apelacyjnego w Katowicach i Zrzeszenia Prawników Polskich Oddział Katowice była już drugi rok z rzędu Okręgowa Izba Radców Prawnych w Katowicach. Ten jedyny w swoim rodzaju turniej o randze mistrzowskiej przyciągnął pół setki zawodniczek i zawodników, rywalizujących w aż pięciu kategoriach wiekowych w grze pojedynczej oraz w dwóch kategoriach wiekowych w grze podwójnej, zapraszając także do rywalizacji w grze mieszanej, turnieju pocieszenia oraz kategorii „gości”. Trzy dni zmagań tenisowych obfitowały w liczne niespodzianki sportowe, murowani faworyci żegnali się z rozgrywkami w początkowej ich fazie, a na tenisowym firmamencie rozbłysnęły w Bytomiu nowe gwiazdy. Jak zwykle nie zawiodła pogoda oraz widzowie, którzy licznie przychodzili obserwować zmagania najlepszych w kraju tenisistów spod znaku Temidy. Organizatorzy zadbali przy tym o dodatkowe atrakcje i oprawę godną mistrzostw kraju. W piątek dla najambitniejszych zawodników zorganizowany został miniturniej prędkości serwisu, w sobotę zawodnicy uczestniczyli w losowaniu atrakcyjnych nagród delektując się wspaniałą panoramą zmieniających się w oczach Katowic rozciągającą się z okien Sky Baru. W niedzielę finałowe gry oraz uroczyste wręczenie medali i pucharów SPORT uświetnił występ oryginalnej orkiestry górniczej. Wszystko się może zdarzyć….. To motto przyświecało zawodom tenisowym, które po raz pierwszy odbywały się przez trzy dni, co dało możliwość zagrania przez wszystkich uczestników po dwa sety w każdym meczu, a w przypadku remisu rozstrzygającego super tie-breaka. Ta mała zamiana sprawiła dużą radość wszystkim graczom, gdyż zaprawieni w bojach tenisiści wiedzą znakomicie, iż sytuacja podczas gry zmienia się wraz z upływem czasu. Do głosu dochodzi zmęczenie, a o wyniku decyduje umiejętność analizy sytuacji na korcie oraz wytrzymałość organizmu. Również tzw. głowa jak mówią tenisiści, oprócz umiejętności technicznych ma ogromne znaczenie. Poza tym organizatorzy turnieju zapewnili uczestnikom rozgrywek inne atrakcje, jak chociażby możliwość skorzystania z seansu z saunerem, czy też zobaczenia pokazu mody. Kolekcja Pani Ewy Miętkiewicz–Ciepły, sponsora turnieju, wzbudziła wśród zawodników i zgromadzonej publiczności, zapewne w większości nie mających styczności z takimi eventami, zaskoczenie i duże zainteresowanie, tym bardziej, że modelki na wybiegu skupiały oczy wielu panów, a także pań. Pokaz został zakończony oklaskami i podziękowaniem dla projektantki. Modelki miały zrobiony makijaż dzięki uprzejmości firmy kosmetycznej KEENWEEL. Ufundowała ona nagrody w postaci kosmetyków dla pań, które zajęły pierwsze miejsca w kategorii open i 35+. Zatem jak widać udało nam się po raz pierwszy wyodrębnić dwie kategorie pań, co przy wzrastającym zaintereso- waniu płci pięknej tym turniejem dobrze wróży. W tym roku pojawiły się nowe twarze w turnieju pań, a mianowicie z Wrocławia Aleksandra Muczke, oraz z Nowego Sącza -Katarzyna Celewicz, a także Natalia Mykietyn z Katowic. Ta pierwsza pokonała w finale kategorii open zeszłoroczną zwyciężczynię Panią Karolinę Szudek z Warszawy 6/1, 6/4. Sponsorzy w tym roku rozpieszczali panie, gdyż wszystkie, które stanęły na podium w obu kategoriach, otrzymały zestawy lakierów od firmy NAILASH ACADEMY. Zacięty przebieg miał również finał kategorii pań 35+, gdzie w pierwszym secie Pani Joanna Neumann de Spallart pokonała Joannę Olszówka-Zarzecką 6/4, by w drugim przegrywając 3/5 „wyciągnąć” do po 5 i wygrać seta 7/5 i cały mecz. Również u panów pojawiły się nowe twarze, bowiem odwiedzili nas koledzy z Poznania: Filip Czeluśniak (pasjonat kulturystyki), ze Szczecina Paweł Bilicki, a także Przemysław Leśniewski z Warszawy, a jak wieść gminna niesie, obecnie z Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Pan Przemysław w swojej karierze zawodniczej miał przyjemność zagrać jako nastolatek z takimi zawodnikami z obecnej czołówki tenisowej jak Tomas Berdych, czy Gael Monfils. Poziom w kategorii open w stosunku do poprzedniego roku znacznie się podniósł. W finale spotkali się Michał Zawiła i Przemysław Leśniewski. Mecz zakończył się wygraną Przemysława Leśniewskiego 6/2, 6/3. (w półfinale duży opór stawiał jemu Paweł Bilicki, który przegrał 5/7, 0/6). Na wyróżnienie w tej kategorii zasługuje również pan Jarosław Wawrowski, który pomimo początków kariery tenisowej bez K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 69 SPORT uprzedzeń wszedł na kort i zagrał mecz. Podkreślić należy, że Jarosław Wawrowski zajął trzecie miejsce w turnieju badmintona, który jest jego dyscypliną wiodącą. Turniej badmintona ponownie zakończył się finałem, zresztą tak jak w zeszłym roku, stoczonym pomiędzy Pawłem Klimkiem a Krystianem Mularczykiem. Miał on swoją dramaturgię, gdyż Pan Paweł nie wykorzystał dwóch lotek meczbolowych, obronionych przez Pana Krystiana, który ostatecznie zwyciężył i powtórzył wynik z poprzedniego roku. Gratulacje dla badmintonistów i zapraszamy ponownie!!! Grupa panów 45+, tak jak kategoria open została wzmocniona o nowe nazwiska, znane powszechnie na „tenisowym rynku prawniczym” o przedstawicieli „stajni” warszawskiej tj. Pana Stanisława Leśniewskiego wielokrotnego mistrza w tenisowych turniejach prawniczych, a także Janusza Dziedzica, którzy na swojej drodze spotkali się z Wicedziekanem OIRP w Katowicach Piotrem Ligusem, który pokonał ich obu w drodze do finału. W tej kategorii w finale zagrali ponownie dwaj Piotrowie, Pan Ligus i Zarzecki. Mecz był zacięty, a o zwycięstwie zadecydowały pojedyncze piłki. Ostatecznie po raz kolejny na podium z numerem jeden stanął Piotr Ligus wygrywając 5/7, 6/4 11/9. W tym roku sponsorem sportowym turnieju była firma Babolat, która wsparła zawodników czapeczkami tenisowymi i zaopatrzyła nasz turniej w piłki firmy Babolat Rolland Garros All Court. Serdeczne podziękowania dla Pana Irka Maciochy. 70 Oprócz gier pojedynczych rozegrano deble panów oraz miksty. W grze podwójnej w finale miały się spotkać pary Stanisław i Przemysław Leśniewscy oraz Marcin Rogowski i Rafał Sasiak, jednakże z względów pozasportowych do rozegrania finału nie doszło i mistrzami została pierwsza z par reprezentująca barwy Warszawy. W finale miksta zagrały pary Monika Sobas-Rogowska wraz z Marcinem Rogowskim oraz Ewa Jurczak wraz z Przemysławem Leśniewskim. Zwycięzcami finału została druga para wygrywając z małżeństwem Rogowskich 6/1,6/3. Podkreślić należy, że w drodze do finału zwycięzcy turnieju mikstowego zmierzyli się z parą Joanna Neumann de Spallart – Maciej Czajkowski, który to mecz wygrali po zaciętej walce zakończonej wynikiem 4/6, 6/4 10/5. Organizatorzy serdecznie zapraszają do odwiedzenia strony internetowej www.oirp.katowice.pl, gdzie w zakładce „SPORT” opublikowana zostanie szczegółowa relacja z turnieju, lista zwycięzców oraz w najbliższym czasie ukażą się galerie zdjęć oraz materiał video przygotowany przez współpracujące z turniejem media internetowe. Dziękując za świetną frekwencję oraz stale rosnący poziom sportowy zawodów, zaprosili wszystkich na kolejną, jubileuszową, dwudziestą edycję Tenisowych Mistrzostw Polski Prawników, które odbędą się w dniach 20-22 maja 2016 r. Piotr Zarzecki, Maciej Czajkowski ????????????????? K WARTALNIK Okręgowej Izby R adców Prawnych w K atowicach 71 ????????????????? POL SKIE SA L ON Y OP T YC Z NE inter OPTYK GALERIA KATOWICKA POZIOM 1 UL. 3 MAJA 30 KATOWICE TEL. 530-391-093 72
