Gazetka szkolna Nr 1

" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
W
itamy Państwa w pierwszym, w tym roku szkolnym 2013/14 wydaniu
gazetki "Szkolne echo". Ale nie znaczy, że dotychczas wszyscy
leniuchowaliśmy. Miało miejsce mnóstwo zajęć, wycieczek, atrakcji,
których realizacja zależała od nakładu pracy nauczycieli szkoły, ale przede
wszystkim od chęci pozytywnej współpracy Państwa z nami, wspierania nas
w każdej potrzebie i otwartości na proponowane formy aktywności. Ukłon
dla Państwa składamy na ręce Dyrektor DPS-u, Siostry Krystyny, której
"patronowanie" naszym pomysłom i postawa otwartości
pozwala na
układanie się tak pozytywnych relacji. Bardzo dziękujemy.
Numer 4 gazetki rozrósł się nam nieprzewidywalnie, gdyż jest co
wspominać. Podczas przebiegu imprez i spotkań zawsze mogliśmy liczyć na
wolontariuszy chętnych do opieki nad niepełnosprawnymi uczestnikami, co
starałyśmy sie naświetlić w relacjach. Chciałybyśmy zachęcić Państwa do
lektury zawartych artykułów, nt. "Sytemu przedsionkowego", którego
prawidłowe działanie jest istotne nie tylko w przypadku naszych uczniów,
problemu "Nadpobudliwości psychoruchowej", cyklu wykorzystywanych
form terapii, zajęć otwartych.
Mamy nadzieję, że wydanie to
zainteresowaniem i pozytywnym odbiorem.
spotka
się
z
Państwa
Zapraszamy do lektury
1
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
System przedsionkowy – o równowadze i nie tylko…
W kolejnych wydaniach naszej gazetki zachęcamy do lektury cyklu poświęconego
integracji sensorycznej. W bieżącej gazetce zamieszczamy część pierwszą poświęconą systemowi
przedsionkowemu.
Układ przedsionkowy nie jest tak dobrze znany jak inne systemy zmysłowe (np. system słuchowy
czy wzrokowy). Najprawdopodobniej jest to związane z faktem, że funkcji tego systemu „nie
czujemy” i na co dzień nie odczuwamy jego pracy.
Dlaczego tak się dzieje?
Przyczyna tkwi w roli układu przedsionkowego w naszym życiu. Najogólniej ta rola
dotyczy związku z siłą przyciągania ziemskiego, czyli grawitacją. A ściślej system ten
odpowiedzialny jest za odczuwani przyciągania ziemskiego i ruchów własnego ciała. Wyobraźmy
sobie, że jesteśmy w sklepie i chcemy wziąć jakiś produkt z półki. Na co dzień nie zastanawiamy
się, jakie zmysły są nam potrzebne do wykonania tej czynności. Po prostu wyciągamy rękę i
produkt ląduje w koszyku. Jeśli spojrzymy na to od strony zmysłów, okazuje się, że do
sprawnego wykonania tej czynności potrzebujemy przede wszystkim: odpowiedniej równowagi,
sprawnie funkcjonującego dotyku i czucia głębokiego (tzw. propriocepcji, czyli informacji z
mięśni, stawów, ścięgien), pozostałe zmysły też oczywiście są potrzebne . Dla sprawnego
wykonania tej prostej czynności ważne jest oczywiście to, czy są ze sobą zintegrowane. Wówczas
możemy daną czynność wykonać bez trudności. A zatem system przedsionkowy, jako jeden z
trzech bazowych systemów sensorycznych (obok dotyku i propriocepcji), jest niezbędny do tego,
aby dobrze funkcjonować, panować nad swoim ciałem, czuć się w nim dobrze i komfortowo,
wykonywać różne zadania o charakterze ruchowym. Bez możliwości kontrolowania położenia
własnego ciała nie ma możliwości wykonywania nawet najprostszej czynności. Niektórzy wręcz
uważają, że jest to system niezbędny do życia. Jego sprawność jest niezbędna do naszej orientacji,
jak również do wytwarzania antygrawitacyjnych odruchów posturalnych (np. podczas stania,
chodzenia, biegania, skakania itp.). Nawet do przyjmowania tak statycznych pozycji jak siedzenie
i leżenia praca tego systemu jest niezbędna. Nie ma zatem takiej aktywności ruchowej i pozycji
ciała, w której nie wykorzystujemy siły tego systemu.
Od początku
System przedsionkowy jest jednym z trzech najwcześniej rozwijających się systemów
sensorycznych. Literatura przedmiotu podaje, iż w 10. – 11. tygodniu życia płodowego
wykształcony jest nerw przedsionkowy, a w około 5. miesiącu życia płodowego jest już
całkowicie rozwinięty. Wraz z pierwotnym zmysłem, jakim jest dotyk i system czucia głębokiego
zarówno odbiera, jak i przekazuje impulsy do mózgu rozwijającego się dziecka. Stąd
niebezpodstawne apele o ruch kobiet w ciąży czy kontakt z dzieckiem choćby przez głaskanie
brzucha. Każda z tych informacji ruchowo – czuciowych ma kluczowe znaczenie dla
rozwijającego się dziecka, to po prostu stymulacja jego rozwoju, dostarczanie niezbędnych
wrażeń zmysłowych – pożywki dla rozwijającego się układu nerwowego. A co się dzieje po
urodzeniu dziecka? Niewątpliwie rozwój jego motoryczności jest bardzo intensywny. Dziecko
poniekąd jest zaprogramowane do aktywności ruchowej, dzięki czemu osiąga kolejne sprawności
2
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
(np. unoszenie głowy, siedzenie, raczkowanie, stanie, chodzenie itp.). Opanowanie ich jest
możliwe dzięki intensywnie rozwijającemu się zmysłowi równowagi, ale również dzięki danym z
innych kanałów sensorycznych. I oczywiście nie wystarczy, aby te informacje dopłynęły, ważna
jest również ich integracja – wrażeń z układu przedsionkowego z informacjami z innych
systemów sensorycznych (dotyku, propriocepcji, wzroku, słuchu, węchu). Z tego względu
pierwsze dwanaście miesięcy życia to okres intensywnego rozwoju, zdobywanie nowych
sprawności, osiągania kolejnych umiejętności, to też okres intensywnego rozwoju równowagi
dziecka. Większość z nas system przedsionkowy kojarzy się w znacznej mierze z równowagą i
błędnikiem. Jednakże budowa i działanie tego systemu są bardziej skomplikowane, niż się
wydaje, a zakres odpowiedzialności i wpływu na różne aspekty życia i funkcjonowania dużo
szerszy. Krótko przedstawię najważniejsze kwestie z tym związane.
Receptory ruchu
W uchu wewnętrznym występują dwa typy receptorów rejestrujących ruch:
- receptory ruchu liniowego
- receptory ruchu rotacyjnego
Receptory ruchu linowego aktywizowane są np. podczas chodzenia w linii prostej, biegania,
skakania itp. Dotyczą zatem ruchu: przód – tył, góra – dół, z boku – na bok. Receptory ruchu
liniowego są bardzo precyzyjne, gdyż rejestrują nawet najmniejszy ruch liniowy głowy.
Natomiast receptory ruchu rotacyjnego aktywizowane są, kiedy obracamy się wokół własnej osi,
np. kiedy kręcimy się w fotelu obrotowym.
Receptory układu przedsionkowego uważane są za najwrażliwsze ze wszystkich narządów
zmysłu. A połączenie wrażeń płynących z ruchu liniowego i rotacyjnego jest bardzo precyzyjne,
dostarcza bowiem informacji o tym, czy się poruszamy, czy nie, a jeśli się poruszamy, to w jakim
kierunku i jak szybko.
Poniżej krótko przedstawię sieć zależności i wzajemnych powiązań pomiędzy systemem
przedsionkowym a innym, równie ważnymi dla naszego funkcjonowania i jakości życia.
Układ przedsionkowy a system czucia głębokiego
To systemy ściśle ze sobą współpracujące. Połączenie danych płynących z systemu
przedsionkowego i propriocepcji (te informacje powstają zwłaszcza podczas ruchu) stanowi nasz
specyficzny wewnętrzny GPS, bez którego tak naprawdę nie jesteśmy w stanie poruszać się w
przestrzeni, nie możemy ani nad nią, ani nad sobą zapanować. Do tego, aby się poruszać,
przemieścić, czy coś zrobić, potrzebujemy zintegrowanych informacji (choć nie tylko) z tych
systemów. I tak potrzebne są dane z układu przedsionkowego, czyli zmysłu czucia ruchu,
specjalizującego się w rejestracji ruchu i propriocepcji, czyli zmysłu odczuwania siebie,
pozwalającego na dokładne określenie ułożenia ciała w przestrzeni oraz umożliwiającego
rozpoznawania ich wzajemnego przemieszczania się. Inny bardzo ważny aspekt dotyczy wpływu
informacji przedsionkowych i proprioceptywnych na rozwój reakcji posturalnych i
równoważnych. Bez ścisłej współpracy tych systemów ich rozwój, a dalej rozwój koordynacji
ruchowej, wzrokowo – ruchowej, planowania motorycznego, rozwój percepcji wzrokowej i
słuchowej nie jest możliwy. Dla uproszczenia często spotykaną nazwą jest system przedsionkowo
– proprioceptywny, wskazujący na silną współzależność tych systemów.
3
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
Układ przedsionkowy a system słuchowy
Zależność pomiędzy tymi systemami dotyczy nie tylko lokalizacji – receptory sąsiadują w
uchu, a przede wszystkim bliskiego związku neuroanatomicznego – sensoryczne informacje
przekazywane są tym samym nerwem do pnia mózgu. A zatem system przedsionkowy ma
związek z funkcjonowaniem słuchowo – językowym. Dalej nieprawidłowości w działaniu
systemu przedsionkowego mogą mieć bezpośrednio związek z występowaniem trudności w
percepcji słuchowej. Liczne dowody związane z zależnością systemu słuchowego od
przedsionkowego dostarcza twórczyni teorii integracji sensorycznej – J. Ayres, która w sposób
szczególny zajmowała się pracą badawczą i terapią dzieci z trudnościami w uczeniu się.
Literatura specjalistyczna zawiera wiele doniesień o efektywności stymulacji przedsionkowej na
poprawę funkcji słuchowych.
Układ przedsionkowy a system wzrokowy
Rozwój percepcji wzrokowej przebiega na współdziałaniu z układem przedsionkowym.
Dla rozwoju percepcji wzrokowej ważne są aktywności ruchowe – łapanie się za stopy, wkładanie
rąk do ust nie byłoby możliwe bez udziału systemu przedsionkowego i proprioceptywnego. Inny
bardzo ważny aspekt rozwoju dziecka dotyczy ruchów oczu. Szczególnie ważne są ruchy oczu
kompensacyjne (tzw. odruch przedsionkowo – okoruchowy_, gdyż dotyczą one możliwości
poruszania oczami niezależnie od ruchów głowy, co jest niezbędne do fiksacji wzroku i
zapewnienia stabilizacji pola widzenia. Inne ruchy oczu są równie ważnie i nie ma wątpliwości,
że mają wpływ na rozwój dziecka i zdobywanie kompetencji szkolnych.
Ruszające się ściany
Silną zależność tych systemów dokładnie odczuwamy, gdy „włączamy” wzrok podczas
wykonywania jakiejś czynności lub gdy nagle zgaśnie światło i pomieszczenie wypełnia się
ciemnością. Zaczynamy poruszać się inaczej, inaczej czujemy siebie i swoje ciało,
niejednokrotnie też dochodzi do potknięć. Połączenie informacji wzrokowych i przedsionkowo –
proprioceptywnych wpływa bezpośrednio na pewność i jakość naszego ruchu. W eksperymencie
służącym zbadaniu związków pomiędzy czuciem równowagi i percepcją wzrokową (Lee,
Aronson) umieszczono dzieci (13-, 16-miesięczne) w pokoju, którego ściany mogły się poruszać,
natomiast podłoga pozostawała nieruchoma. Ruszające się ściany przekazywały do systemu
wzrokowego komunikat – „idziesz”, natomiast dane z narządu równowagi – „jesteś w miejscu”.
Okazało się, że u dzieci częściej zwyciężały dane z systemu wzrokowego, gdyż częściej upadały
do tyłu. Pokazuje to, że wzrok odgrywa bardzo ważną rolę, a informacja wzrokowa jest bardzo
ważna dla oceny pozycji ciała. Czasem takiego „zamieszania” doświadczają dorośli, np. kiedy
siedzimy w pociągu, obok stoi inny, gdy ten obok ruszy, nieobce jest wrażenie, że my jedziemy
do tyłu.
Podwyższona i obniżona wrażliwość
Gdy system przedsionkowy działa nieprawidłowo lub inaczej, gdy widzimy
nieprawidłowości w zakresie rozwoju reakcji równoważnych dziecka, możemy mieć do czynienia
z dwoma sytuacjami:
- podwyższoną wrażliwością na ruch, czyli nadwrażliwością (in. Niepewnością grawitacyjną)
4
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
- obniżoną wrażliwością na bodźce ruchowe, czyli podwrażliwością.
Dla dziecka z nadwrażliwością odczucia związane z ruchem są nieprzyjemne. Dlatego dzieci te
unikają czegoś, co nie jest komfortowe. A jeśli już podejmują aktywność ruchową, to najczęściej
ponoszą duże „koszty”.
Dzieci z nadwrażliwością na odczucia związane z ruchem:
- ogólny lęk przed ruchem
- obawy przed oderwaniem nóg od podłoża
- często nieprawidłowy wzorzec postawy i chodu (krok dostawny, szuranie nogami)
- trudności z poruszaniem się po schodach (częste trzymanie się poręczy)
- obawy przed ruchem rotacyjnym
- obawy przed ruchem w tył
- lęk przy nagłym zatrzymaniu, hamowaniu, skręcaniu, np. podczas jazdy samochodem
- obawy przed upadkiem
- unikanie zabaw i aktywności na karuzeli, huśtawkach, zjeżdżalniach
- niechęć do chodzenia po murkach, krawężnikach
- obawy i niechęć do zabaw związanych ze wspinaniem, wysokością
- trudność z oceną odległości i wysokości
- częste potykanie się, przewracanie się.
Dzieci z podwrażliwością na wrażenia związane z ruchem:
- szukają ruchu i doznań z nim związanych
- często ruszają się szybciej, mocniej, intensywniej niż rówieśnicy
- często wykonują wiele ruchów niepotrzebnych (głową, nogami, stopami), które mają na
celu dostarczenie sobie dodatkowych doznań
- charakterystyczna jest duża chaotyczność ruchów i trudności z zatrzymaniem się
- wskazują wzmożoną potrzebę ruchu rotacyjnego
- często mają obniżone centralne napięcie ciała
- często mają trudności w zakresie aparatu artykulacyjnego
- prezentują często trudności z przyjmowaniem i utrzymywaniem prawidłowej postawy
ciała (stanie, chodzenie)
- charakteryzują się często obniżoną sprawnością manipulacyjną rąk, trudnościami z
koordynacją wzrokowo – ruchową
- często przewracają się i potykają
- uwielbiają chodzić po murkach, ale często z nich spadają, upadają
- mają trudności w zakresie współpracy obu stron ciała
- towarzyszą im często trudności związane z właściwym odbiorem, przetwarzaniem
bodźców wzrokowych i słuchowych
- preferują zabawy na huśtawkach, drabinkach
- uwielbiają zabawy z przewracaniem się, fikołki, zwisanie głową w dół
- dobrze się czują w zabawach siłowych
- mają trudności ze skupieniem się na wykonywaniu jednej czynności.
5
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
Kilka propozycji ćwiczeń w warunkach domowych, ważnych dla zmysłu równowagi (choć nie
tylko):
- chodzenie po zróżnicowanym pod względem faktur podłożu (również boso)
- skoki obunóż, jednonóż w miejscu
- podskoki z nogi na nogę
- utrzymywanie równowagi na jednej nodze
- przeskakiwanie przez linę, skakankę, obręcz
- chodzenie po śladzie (np. rozłożona lina)
- chodzenie po murkach, krawężniakach, materacach nie w pełni napompowanych
- ruchy głowy: wahadłowe, na boki, w górę – w dół
- marsz z ruchem głowy (podnoszenie i opuszczanie)
- marsz z wymachami rąk i nóg
- wchodzenie po stopniach i schodzenie
- obrót wokół własnej osi w pozycji stojącej
- obroty na krześle obrotowym
- bujanie się na fotelu na biegunach
- wymachy rąk i nóg w różnych kierunkach i w różnym tempie w pozycji siedzącej i stojącej
- skoki, sprężynowe na kanapie (ważne, aby zapewnić dziecku bezpieczeństwo)
- turlanie się po podłodze, zróżnicowanym podłożu, materacu nie w pełni napompowanym
- huśtanie w kocu
- jeżdżenie/wożenie dziecka w pozycji leżącej na brzuchu
- jeżdżenie/wożenie dziecka w pozycji siedzącej
- siedzenie/skakanie na piłkach typu skoczek
Kiedy system nie działa prawidłowo
Dzieciom z nadwrażliwością często podejmowanym zabawom i działaniom ruchowym
towarzyszą zawroty głowy, nudności, czasem zdarzają się wymioty, co w konsekwencji
przyczynia się wielokrotnie do całkowitego wycofania się dziecka. Z jednej strony narasta
niechęć do ruchu, z drugiej liczne, często bardzo silne obawy z nim związane. Doświadczony
przez dziecko lęk/strach wręcz je paraliżuje, często też dochodzi do antycypowania sytuacji
wzbudzających te silne stany emocjonalne. Jak to wpływa na sposób myślenia o sobie i swoich
możliwościach? Dziecko niepodejmujące aktywności typowych dla swojego wieku, ponoszące
„porażki” w tym zakresie będzie miało tendencję do zaniżania swojej wartości. W takiej sytuacji
ogólnie nie sprzyjającej rozwojowi psychofizycznemu warto od początku objąć dziecko
profesjonalnym wsparciem.
Dla dziecka z podwrażliwością na wrażenia związane z ruchem charakterystyczną cechą
jest podejmowanie wielu aktywności ruchowych. Ta grupa dzieci uwielbia ruch, ruch jest dla nich
doświadczeniem bardzo przyjemnym i pożądanym. Oczywiście podejmowanie aktywności
ruchowych nie jest niczym złym czy nieprawidłowym, wręcz przeciwnie – jest to naturalna
potrzeba dziecka. Nie mniej zaniepokoić powinna nas sytuacja, gdy dziecko poszukuje tylko
wrażeń ruchowych i stymulacji, a ma to konsekwencje w jego funkcjonowaniu szkolnym,
społecznym czy domowym. Wówczas potrzebna jest specjalistyczna pomoc. Dodatkowo dziecku
z tak silną potrzebą ruchu towarzyszą wielokrotnie trudności natury emocjonalnej. I tak
6
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
charakterystyczny jest niepokój, pobudzenie psychoruchowe, czasem złość, a nawet agresja w
sytuacjach, gdy ta potrzeba ruchu i doznań płynących z niego nie jest zaspokojona.
Zarówno dla dzieci z nadwrażliwością, jak i podwrażliwością szeregu charakterystycznych
objawów nie sposób ująć tylko i wyłącznie w relacji do układu przedsionkowego. Jak wcześniej
pisałam układ przedsionkowy jest również ważnym systemem dla innych, dlatego ta izolacja
objawów jest praktycznie niemożliwa.
Literatura:
Mass V. F.: Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej dla rodziców i profesjonalistów,
WSiP, Warszawa 1998
Mass V. F.: Integracja sensoryczna a neuronauka – od narodzin do starości. Fundacja Innowacja, Wyższa Szkoła
Społeczno – Ekonomiczna, Warszawa 2007
Odochowska – Szkachcic B. : Terapia integracji sensorycznej. Zeszyt 1 i 2. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2011
Przyrowski Z.: Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii. Wydawnictwo Empis
Vasta R., Haith M.M., Miller S.A.: Psychologia dziecka. WSiP, Warszawa 1999
GDY POZNAM , TO ZROZUMIEM...
Nadpobudliwość psychoruchowa
Poważnym i trudnym problemem, ze względu
na częstotliwość jego występowania u dzieci w
wieku wczesnoszkolnym stała się w ostatnich
latach wzmożona pobudliwość psychoruchowa
zwana też nadpobudliwością psychoruchową
lub wg J. Kostrzewskiego nadmierną
pobudliwością
psychoruchową.
Zespół
nadruchliwości
psychoruchowej
jest
zaburzeniem
psychicznym
okresu
dzieciństwa,
prowadzącym do istotnego upośledzenia
funkcjonowania oraz zwiększającym ryzyko
wystąpienia innych zaburzeń psychicznych,
takich jak zaburzenia zachowania i
nadużywanie substancji psychoaktywnych.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej,
określany często jako "zespół nadpobudliwości
psychoruchowej z deficytem uwagi" lub
"zaburzenia hiperkinetyczne".
Zespół
nadpobudliwości
psychoruchowej jest najczęściej występującym
zaburzeniem psychicznym okresu dzieciństwa.
Choroba
objawia
się
zaburzeniami
koncentracji, nadmierną impulsywnością i
nadruchliwością.
To grupa zaburzeń charakteryzujących się
"wczesnym początkiem
(zazwyczaj
w
pierwszych pięciu latach życia), brakiem
wytrwałości w realizacji zadań wymagających
zaangażowania poznawczego, tendencją do
przechodzenia z jednej aktywności do drugiej
bez ukończenia
żadnej
z
nich
oraz
zdezorganizowaną,
słabo
kontrolowaną
nadmierną aktywnością" (Międzynarodowa
Klasyfikacja Chorób, Urazów i Przyczyn
Zgonów, 1944).
Przyczyny:
Przyczyny ADHD nie są do końca
znane. Uważa się, że największe znaczenie w
jej rozwoju mają czynniki genetyczne.
Badacze mówią również o zależności
między
budową
i
funkcjonowaniem
ośrodkowego
układu
nerwowego,
a
wystąpieniem nadpobudliwości. Wymienia się
także wiele czynników środowiskowych, które
mogą nasilać objawy ADHD - np. ekspozycja
dziecka na szkodliwe czynniki w czasie ciąży
jak np. dym papierosowy, czy problemy
okołoporodowe. Obecnie, inaczej niż jeszcze
7
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
kilkanaście lat temu, uważa się, że ADHD nie
jest wynikiem uszkodzenia układu nerwowego,
lecz opóźnionym dojrzewaniem niektórych
struktur mózgu. Za takim wyjaśnieniem
przemawia zmniejszanie się nasilenia lub
ustępowanie objawów wraz z wiekiem u
znacznej
liczby
pacjentów.
Na poziomie biochemicznym, u osób z
ADHD
dochodzi
prawdopodobnie
do
osłabienia działania dwu substancji (dopaminy
i
noradrenaliny)
uczestniczących
w
przekazywaniu
pobudzeń
w
układnie
nerwowym. Leki stosowane w farmakoterapii
ADHD zwiększają aktywność tych substancji
w mózgu.
- często robi rzeczy bardzo ryzykowne,
nie umiejąc przewidzieć konsekwencji,
- ma kłopoty z wieczornym
zaśnięciem.
KŁOPOTY W RELACJACH Z
DZIEĆMI
- ma zazwyczaj nie najlepszą pozycję
w grupie, jest samotne,
- nie umie przegrywać,
- musi koncentrować na sobie uwagę,
- jest zazwyczaj niepewne i nieśmiałe,
ma złe zdanie na własny temat,
- nie umie czekać na swoją kolej.
U
niektórych
dzieci
nadpobudliwych
psychoruchowo
występują
dodatkowe
zaburzenia
tworzące skomplikowane
powiązania przyczynowo skutkowe:
- zaburzenia snu , lęki dzienne i
nocne, moczenie się i tiki, jąkanie,
samogwałt, itp. Objawy te wynikiem
wzmożonej równowagi procesów
nerwowych (przewaga pobudzenia) i w
wyniku niewłaściwych oddziaływań
mogą prowadzić do znerwicowania
dziecka,
- wybiórcze opóźnienia w rozwoju
funkcji percepcyjno-motorycznych,
- ruchy mimowolne, pojawiające się
niecelowo, wielokrotnie w obrębie
różnych części ciała dziecka,
- moczenie mimowolne,
mimowolne
oddawanie
kału
(związane z brakiem poczucia
bezpieczeństwa, akceptacji, uznania).
Objawy:
BRAK KONCENTRACJI
- słucha nieuważnie,
- nie jest w stanie skupić się na
szczegółach,
- łatwo się rozprasza pod wpływem
zewnętrznych zdarzeń,
- nie pamięta, co miało zrobić,
- jest mało spostrzegawcze,
- często buja w obłokach,
- w środku zdania zapomina, o czym
mówiło.
IMPULSYWNOŚĆ
- wyrywa się z odpowiedzią zanim
zostanie zadane pytanie,
- często przerywa innym,
- podejmuje pochopne decyzje,
- wydaje się agresywne, bo nie potrafi
powstrzymywać się od
natychmiastowego zaspokajania
potrzeb,
- łatwo, bez zastanowienia, akceptuje
cudze pomysły.
Główne zasady postępowania z dzieckiem
nadpobudliwym:
1. konsekwencja w postępowanie,
stawianie jasnych granic, co
dziecku wolno, a czego nie może
wykonać,
2. należy zaznaczyć niezbyt odległe
cele działania i określić sposób ich
realizacji, co pozwoli na realizację
zadania i osiągnięcie sukcesu
przez dziecko,
3. systematyczne
wdrażanie
i
przyzwyczajanie
dziecka
do
NADMIERNA RUCHLIWOŚĆ
- nie jest w stanie usiedzieć na miejscu,
- ma często nerwowe ruchy rąk albo
nóg,
- nie umie spokojnie bawić się ani
odpoczywać,
- często jest nadmiernie gadatliwe,
hałaśliwe,
8
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

finalizacji
każdego podjętego
działania,
stała kontrola i przypominanie o
obowiązkach oraz pomoc w ich
realizacji, dostosowanie ich do
możliwości dziecka,
kontrolowanie swoich emocji i
zachowań
w
zetknięciu
z
niewłaściwą postawą dziecka,
zapewnienie
jasnej,
uporządkowanej struktury dnia
dziecka,
ograniczanie
czasu
odbioru
telewizji,
programów
agresywnych, z dużym ładunkiem
emocji,
obserwować zachowanie dziecka
w celu zapobiegania wybuchom
złaości,
agresji
poprzez
odwracanie
uwagi,
spokojne
omawianie konfliktu,
angażowanie dziecka w zabawy
typu:
lepienie,
wycinanie,
malowanie, układanie klocków,
zapewnienie
wyciszonego,
odosobnionego
miejsca
do
wypoczynku
pozbawionego
dodatkowych
dekoracji
i
kolorowych elementów.
II.
III.
Nieleczone lub zaniedbane ADHD prowadzi
do odległych konsekwencji społecznych i
ekonomicznych. Ludzie z ADHD nie radzą
sobie w dorosłym życiu, często popadają w
konflikt z prawem, są bardziej podatni na
uzależnienia, uzyskują gorsze wykształcenie,
często powodują wypadki drogowe, nierzadko
są bezrobotni i skazani na opiekę rodziny lub
państwa. Aby uniknąć negatywnych skutków
społeczno-ekonomicznych
ADHD,
obciążających całe społeczeństwo, należy
podejmować
odpowiednie
środki
zapobiegawcze już w okresie dzieciństwa.
ADHD powinno leczyć się kompleksowo
przy
wykorzystaniu
psychoterapii,
oddziaływania
psychospołecznego
i
farmakoterapii. Terapia jest bardzo trudna i
trwa zazwyczaj wiele lat - angażuje lekarza,
rodzinę oraz szkołę dziecka. Daje jednak
szansę - szansę na normalne życie.
Najczęściej stosowane terapie dla dzieci
nadpobudliwych psychoruchowo to:
I.
terapię rodzinną poprawiającą
komunikację w rodzinie i
system jej funkcjonowania;

terapię zachowania uczącą
kontroli
nad
sobą
i
wytrwałości.
Terapie kierujące aktywnością
ruchową dziecka i poprawiające
jego zdolność skupienia uwagi i
koncentracji.
Zaliczamy do nich m. in.:

muzykoterapię;

relaksację;

arteterapię;

terapię przez ruch (metoda V.
Sherborne,
Kinezjologia
Edukacyjna P. Dennisona)

terapię integracji sensorycznej.
Terapie lekowe.
Zaliczamy do nich:

farmakologię;

terapię homeopatyczną.
Terapie wspomagające rozwój
osobowości dziecka, porządkujące
jego stosunek do siebie i innych.
Zaliczamy do nich:

terapię
zw.
"holding"
polegającą
na
trzymaniu
dziecka w ścisłym kontakcie
cielesnym
po
to,
aby
umożliwić
mu
otwarte
wyrażenie agresji;
nadruchliwością. F. Robakowski, A. Rajewski, Warszawa
2004 r.,
3. Dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej
(ADHD). Objawy i sposoby pomocy. T. Wolańczyk, A.
Kołakowski, A. Pisula, M. Skotnicka
Bibliografia:
1. Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie
wszystko, co chcielibyście wiedzieć. T. Wolańczyk, A.
Kołakowski, M. Skotnicka, Lublin 1999 r.,
2. Farmakologiczne leczenie zespołu deficytu uwagi z
9
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
SŁOWO O SZKOLNYCH FORMACH TERAPII
METODA DOBREGO STARTU
Geneza Metody Dobrego Startu { MDS }.
Metoda Dobrego Startu (MDS) została opracowana przez Martę Bogdanowicz w czasie
bezpośredniej pracy z dziećmi .Autorka rozpoczęła pracę nad MDS w latach 1967/8. Inspiracją stała
się francuska metodA Bon Départ . Z której autorka zaczerpnęła :
- ogólną ideę , czyli wielozmysłowe uczenie dziecka wykonywania ruchów
zharmonizowanych w określonej przestrzeni i czasie oraz jednoczesne rozwijanie
podstawowych funkcji spostrzegania i motoryki,
- kilka jej technik czyli wystukiwanie rytmu na wałeczkach z piaskiem, rysowanie figur
geometrycznych na piasku i na papierze w rytm śpiewanej piosenki,
- kilka wzorów – figur geometrycznych.
Założenia i cele metody.
Założeniem MDS jest jednoczesne rozwijanie:
- funkcji językowych,
- funkcji spostrzeżeniowych: wzrokowych, słuchowych, dotykowych, kinestetycznych
{ czucie ruchu},
- funkcji motorycznych oraz współdziałania między tymi funkcjami czyli integracji
percepcyjno – motorycznej.
Są to funkcje które leżą u podstaw złożonych czynności czytania i pisania. Usprawnianie w
tym zakresie , jak również kształtowanie lateralizacji i orientacji w prawej i lewej stronie ciała, jest
wskazane dla dzieci przygotowujących się do nauki czytania i pisania , natomiast niezbędne dla dzieci,
u których występują opóźnienia rozwoju tych funkcji. Doskonalenie integracji percepcyjno –
motorycznej i kompetencji językowych ułatwia naukę czytania i pisania wszystkim dzieciom. W
przypadku dzieci opóźnionych w rozwoju, udział w ćwiczeniach służy rehabilitacji zaburzeń rozwoju
psychomotorycznego i pomaga im zmniejszyć trudności w opanowywaniu skomplikowanych
umiejętności szkolnych. Metoda MDS wpływa również korzystnie na procesy emocjonalne i
zachowania społeczne oraz na rozwój mowy dziecka.
Struktura zajęć prowadzonych MDS
Wspólny dla wszystkich modyfikacji MDS model struktury zajęć stanowi podstawę do ich
prowadzenia. Powinien on być jednak gruntownie zmieniany i dostosowany do potrzeb dzieci z
którymi pracujemy. Będzie on inny gdy pracujemy indywidualnie z jednym dzieckiem i odmienny gdy
prowadzimy zajęcia z grupą dzieci czy zespołem. Stosowanie MDS wymaga elastyczności , twórczego
myślenia i działania nie znosi rutyny i sztywnego działania , musi się zmieniać z uwagi na :
- specjalne potrzeby edukacyjne,
- możliwości i ograniczenia dzieci.
10
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
Struktura zajęć MDS :
1. Zajęcia wprowadzające.
Są to ćwiczenia koncentracji uwagi i orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Mogą mieć
formę przywitania i zabawy ruchowej. Dzieci uczą się rozróżniać i nazywać części ciała, odróżniać
prawe i lewą stronę. Ćwiczenia stwarzają okazję do utrwalenia orientacji w przestrzeni , odróżniania
kierunków : góra – dół, nad – pod, obok, w , dookoła, strona lewa – prawa. Dzieci uczą się nowej
piosenki , która będzie towarzyszyła dalszym zajęciom.
2. Zajęcia właściwe : zawierają trzy rodzaje ćwiczeń:
- ćwiczenia ruchowe- usprawniają motorykę dużą i małą , aktywizując analizator kinestetyczno –
ruchowy. Jest to zabawa do piosenki, ćwicząca umiejętność równowagi, sprawność ruchową całego
ciała , usprawniają ruchy rąk.
- ćwiczenia ruchowo – słuchowe - mają aspekt ruchowy i dźwiękowy { piosenka}. W ćwiczenia te są
zaangażowane dwa analizatory : kinestetyczno – ruchowy, słuchowy. Dzieci wystukują rytm piosenki
na wałeczkach z sypkim materiałem ,na bębenku, na woreczkach z grochem. Te ćwiczenia to ruchy
pięści, dłoni, palców .Dzieci wykonują ćwiczenia najpierw wg wzoru, a potem proponują własne
formy ćwiczeń.
-ćwiczenia ruchowo – słuchowo – wzrokowe- stanowią najbardziej złożoną formę ćwiczeń, ponieważ
mają aspekt ruchowy, dźwiękowy { piosenka}, i wizualny { figura geometryczna, litera}. Angażują
trzy analizatory : kinestetyczno – ruchowy, słuchowy, wzrokowy. Uczymy dzieci wykonywania
wzorów w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki.
3. Zajęcia końcowe.
Mają umożliwić odpoczynek, rozładowanie napięcia nerwowego, emocjonalnego. Mogą to
być ćwiczenia słuchowo – ruchowe z wykorzystaniem instrumentalnych wersji piosenek. Na
zakończenie zajęć prace dzieci są wyeksponowane. Dzięki temu dziecko czuje się nagrodzone. Nie
należy wprowadzać rywalizacji, wskazane jest udzielenie głównie pozytywnych informacji.
Modyfikacje Metody Dobrego Startu i ich zastosowanie.
Metoda Dobrego Startu wszechstronnie wpływa na rozwój psychomotoryczny dziecka i
ułatwia naukę czytania i pisania. Dlatego też może być wykorzystywana w pracy z dziećmi o
prawidłowym rozwoju – w celu stymulowania go, jak i z dziećmi o zaburzonym rozwoju – w celu
rehabilitacji zaburzeń rozwojowych, rozwijaniu nauki pisania.
Profesor Marta Bogdanowicz opracowała trzy formy MDS :
1. Piosenki do rysowania
2. Piosenki i znaki
3. Piosenki i litery
Modyfikacje MDS nawzajem się uzupełniają, stanowiąc kolejne etapy stymulacyjno –
terapeutycznej początkowo na materiale nieliterowym , a następnie na materiale obejmującym litery
drukowane i pisane .Metoda ta kształci również zdolność rozumienia i posługiwania się symbolami
abstrakcyjnymi, uczy współdziałania i nawiązywania kontaktów społecznych dzieci z zaburzeniami
emocjonalnymi i zaburzonym przystosowaniem społecznym.
Bibliografia:
M. Bogdanowicz „Metoda Dobrego Startu”. Warszawa: WSiP. 1999r.
11
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
IMPREZY Z KALENDARZA
"Mityng LA"
Dnia 28 września 2013 r. odbył się
IX Mazowiecki Mittyng Lekkoatletyczny
Olimpiad Specjalnych zorganizowany przez
Sekcję „Fiszor”, w którym wzięło udział 80
zawodników. Po raz kolejny stworzono okazję
do spotkania, które przysporzyło wiele radości
ze wspólnych sukcesów sportowych. Celem
imprezy była popularyzacja lekkiej atletyki
jako dyscypliny dla osób niepełnosprawnych
intelektualnie. Zawodnicy mogli zmierzyć się
ze
swoimi
możliwościami w
różnych
konkurencjach,
m.in. w: skoku w dal,
wyścigach na wózkach, biegu na 50
m. Impreza nie mogłaby się odbyć bez
wsparcia wolontariuszy. Zawodnicy otrzymali
pamiątkowe medale oraz deskorolki, które
poszczególnym drużynom wręczył Burmistrz
Grzegorz Nowosielski. Wydarzenie takie jak
to, zazwyczaj na długo zapisuje się w pamięci
zarówno uczestników, jak i dopingujących.
"Sprzątanie świata"
stan środowiska oraz kształtowanie zachowań
zmierzających do świadomego, ekologicznego
postępowania z odpadami. Rozpoczęto od
zajęć ruchowo – naśladowczych, następnie
wspólnie wykonano ekologicznego ludka.
Uczniowie ratowali naszą planetę przed
zaśmieceniem dokonując segregacji odpadów
w specjalnie przeznaczone do tego worki.
Pozyskali także wiedzę na temat wtórnego
wykorzystania odpadów, wykonując z nich
wazoniki, obrazki, instrumenty muzyczne. Te
ostatnie posłużyły do zagrania koncertu, dzięki
czemu każdy z uczestników mógł doskonalić
swoje zdolności muzyczne. Na zakończenie
rozdane zostały odznaczenia „Przyjaciela
przyrody”.
Z okazji obchodów Światowego Dnia
Ziemi w dniu Szkole Filialnej w Gaju zostały
zorganizowane zajęcia otwarte dla uczniów
naszej
szkoły.
Celem
zajęć
było
uświadomienie wpływu każdego człowieka na
12
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"Nieprzetarty szlak"
przyjacielskich więzi dokonuje się podczas
biesiady przy ognisku i wesołej zabawy, co też
i w tym roku miało miejsce.
W dniu 24.10.2013r. na terenie DPS
dla Dzieci "Fiszor" w Gaju odbyła się impreza
plenerowa o charakterze integracyjnym.
Pogoda w tym dniu nie dopisała, jednak nie
stanowiło to przeszkody, aby uczniowie naszej
szkoły i mieszkańcy DPS-u, a także zaproszeni
goście z Gimnazjum w Zabrodziu licznie
przybyli na integrację. Założeniem imprezy
była wspólna zabawa w terenie, podczas
której uczestnicy mogli sprawdzić własne
możliwości
i
zaprezentować
swoje
umiejętności w grach i konkurencjach
sportowych. Jak zwyczaj nakazuje utrwalenie
"Dzień Edukacji Narodowej"
Po
powitaniu
gości
uczniowie
zaprezentowali swoje zdolności aktorskie
uczestnicząc w inscenizacji dedykowanej
swoim nauczycielom pt "Ufoludki w
szkole”" . Podczas występów można było
wysłuchać koncertu muzycznego i
obejrzeć
„Skecz
o
małżeństwie”.
Przedstawienie
było
wyrażeniem
wdzięczności uczniów i podziękowaniem
za trud włożony w pracę nauczycieli. Po
przedstawieniu
wraz z życzeniami
popłynęła piosenka
z dedykacją dla
każdego nauczyciela przygotowana przez
koleżanki z terapii zajęciowej. Występy
wprawiły wszystkich zebranych w dobry
nastrój, a po jego zakończeniu aktorzy
zostali nagrodzeni gromkimi brawami.
W dniu 18.10.2013r. w sali
widowiskowej odbyła się uroczystość z
okazji Dnia Edukacji Narodowej. Udział w
niej wzięli uczniowie i nauczyciele szkoły,
dyrekcja i pracownicy DPS "Fiszor".
13
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"Dzień Pracownika Socjalnego"
Z
okazji
Dnia
Pracownika
Socjalnego w dniu 20.11.2013r. odbyło się
uroczyste spotkanie, w którym wzięli udział
pracownicy Domu Pomocy Społecznej. Święto
pracowników, niosącym pomoc swoją
codzienną pracą w formie opieki nad jego
mieszkańcami, było doskonałą okazją do
wyrażenia wdzięczności za trud włożony w ich
pracę i złożenia podziękowań . Sposób
świętowania tego dnia był tradycyjny
spotkanie przy kawie, ciastku i poruszającym
filmie w przyjemnej atmosferze. Jeszcze raz
chcielibyśmy skierować do Państwa życzenia:
"Powodzenia w życiu osobistym,
satysfakcji z wykonywanego zawodu"
Kadra Pedagogiczna i Uczniowie
Szkoły Filialnej
"Andrzejki"
Dnia 26 listopada 2013 r. w sali
widowiskowej DPS „Fiszor” w Gaju odbyła
się dyskoteka andrzejkowa. Wzięli w niej
udział uczniowie i mieszkańcy DPS-u,
zaproszeni
uczniowie
Technikum
Poligraficzno – Usługowego w Wyszkowie
oraz goście z Fundacji „Pomocna Dłoń” z
Warszawy. Jak już nie raz mogliśmy się
przekonać, andrzejki są wspaniałą okazją do
14
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
dobrej zabawy, a jednocześnie źródłem
szacunku dla tradycji i obrzędów ludowych,
dlatego też przy dźwiękach muzyki tradycyjnie
nie zabrakło wróżb i konkursów. Mimo, iż
tańce i zabawa trwały kilka godzin, po
uczestnikach zabawy nie było widać
zmęczenia.
Z OSTATNIEJ CHWILI
W listopadzie br. odbyło się pierwsze w tym roku spotkanie Rady Rodziców. Głównym celem
spotkania było wybranie członków na bieżący rok szkolny. Jednogłośnie skład rady pozostał bez
zmian, przewodniczącą jest s. Cherubina, zastępcą – Marta Powierza. Ponadto podczas spotkania
opiekunowie naszych uczniów zostali zapoznani z planem pracy szkoły na bieżący rok szkolny oraz
wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Omówione zostały również wymagania edukacyjne na
każdym etapie kształcenia. Doprecyzowano zasady współpracy między szkołą, a rodzinkami w
zakresie zadań opiekuńczo – dydaktyczno – wychowawczych.
DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNO - KULTURALANA
WYCIECZKI
"Wycieczka do Różana"
7 września uczniowie naszej szkoły
wspólnie z mieszkańcami DPS wzięli udział w
wycieczce do Różana. Celem tej wyprawy
było zwiedzanie miasta ze szczególnym
uwzględnieniem miejsc historycznych oraz
udział w Pikniku Militarnym Różan 2013,
podczas którego mieli okazję obejrzeć z bliska
sprzęt
militarny,
spróbować
swoich
umiejętności strzelniczych na strzelnicy
wojskowej
oraz
posmakować
posiłki
przygotowane
w
kuchni
polowej.
Kulminacyjnym punktem wycieczki była
możliwość obejrzenia sceny batalistycznej z
okresu powstania styczniowego.
15
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"Mielec stolicą łamania barier"
W dniach 20 – 22 września 2013r. w
Mielcu odbył się IX Ogólnopolski Dzień
Treningowy
Programu
Aktywności
Motorycznej Olimpiad Specjalnych. To
niecodzienne wydarzenie ściągnęło do Mielca
stu wyjątkowych sportowców z 17 Oddziałów
Regionalnych. Wśród nich znalazło się 7
zawodników
Klubu
Fiszor:
Kubuś
Chmielarczyk, Jacuś Ławniczek, Adaś
Matusiak, Patryk Wirtek, Adam Kobyliński,
Rafał
Ragajsin,
Adrian
Kłosek.
Niepełnosprawni z całej Polski rywalizowali w
wielu spersonalizowanych konkurencjach,
które odbywały się w środowisku wodnym,
czyli na pływalni oraz na hali sportowej.
"Muzeum Ewolucji PAN i Ogrody na dachu UW"
łowców. Niewątpliwie wzbudzającym
zachwyt wydarzeniem było zwidzenie
Ogrodów na dachu UW. Pomysł i
zamierzenia twórców jako miejsca
spędzania czasu w sposób relaksujący i
przyjemny zostały zrealizowane poprzez
wykorzystanie różnorodności gatunków
roślin, tworzących ogród barwnym i
przyjemnym w odbiorze.
Olbrzymim
zaskoczeniem
dla
zwiedzających Muzeum Ewolucji w
Warszawie w dniu 02.10.2013 były
znajdujące się w nim eksponaty
olbrzymich rozmiarów dinozaurów i
innych prehistorycznych istot wydobytych
na pustyni Gobi, stanowiących podwaliny
naszego świata. Dzięki odkryciom
paleontologicznym mogli zobaczyć rośliny
i skamieniałości, które kształtowały obecne
środowisko. Uczniowie mieli okazję z
bliska zmierzyć się z wystawą "Zabójcy
bez winy", ukazującą naturę zwierząt jako
16
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"Mazowiecki Mityng w Jeździe Szybkiej na wrotkach"
z udziałem 30 zawodników Mazowieckiego
Oddziału Olimpiad Specjalnych odbyła się w
Miejskim Centrum Sportu i Rekreacji TOR
STEGNY
w
Warszawie.
Zakres
współzawodnictwa naszych sportowców:
Adrian Krystian Dębski: wyścig na 100m;
wynik – srebrny medal, Michał Kubik: wyścig
na 100m; wynik – srebrny medal, Jakub
Dudziński: wyścig na 100m w dość
konkurencyjnej grupie startowej; wynik – brąz.
Krystian Dębski i Jakub Dudziński: sztafeta
2x100m; wynik – SREBRNY MEDAL.
Pomimo zmęczenia – radość z sukcesów. To
dowód, że wysiłek się opłacał.
Dnia 3 października br. 3 naszych
zawodników po raz pierwszy uczestniczyło w
zawodach jazdy szybkiej na wrotkach. Impreza
"VIII Mazowiecki Turniej Bowlingowy Olimpiad Specjalnych, Warszawa 2013"
Podsumowanie
efektów
szkoleniowych uzyskanych w czasie treningów
i zajęć odbywających się systematycznie 1 raz
w tygodniu w Warszawskim Centrum
Rozrywki Hulakula dla 7 zawodników Klubu
Fiszor i 53 innych z Oddziału Regionalnego
Olimpiady Specjalne Mazowieckie. Podczas
Ceremonii Otwarcia jeden z naszych uczniów
– Jakub Dudziński w imieniu wszystkich
zawodników złożył przysięgę. Michał Kubik
zajął – IV miejsce, Jakub Dudziński i Krystian
Dębski – brąz.
17
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"Koncert Symfoniczny – Środa na Okólniku"
16 października br. 3 uczniów naszej
szkoły wzięło udział w kolejnym koncercie
symfonicznym z cyklu „Środa na Okólniku”,
w którym wystąpiła Orkiestra Symfoniczna
Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
pod dyrekcją Stefanosa Tsialisa (Grecja).
Solistką koncertu była Maria Wójcik —
fortepian. Udział w tego typu wycieczkach
pozwala przygotować chłopców do aktywnego
uczestnictwa w kulturze. Uczestnictwo w
Koncercie możliwe było dzięki Publicznemu
Gimnazjum w Zabrodziu, które organizuje
wyjazdy.
"Cmentarz w Niegowie"
Wycieczka na Cmentarz w Niegowie
odbyła się w dwóch turach. Pierwsza z nich
przed Świętem Zmarłych, w trakcie której
chłopcy mogli obserwować przygotowania do
obchodów święta, druga natomiast po Święcie
Zmarłych. Chłopcy odwiedzili groby kolegów,
znajomych, sióstr zakonnych, zapalili znicz.
ZAJĘCIA POZALEKCYJNE
W obecnym roku szkolnym nadal funkcjonują formy zajęć pozalekcyjnych w postaci
kółek zainteresowań: kulinarne, wyrównawcze, plastyczne, logopedyczne, sportowe,
przyrodnicze, informatyczne.
W ramach realizowanych zajęć uczniowie mają okazję poszerzać ukształtowane już
zainteresowania, doskonalić umiejętność poszukiwania wiedzy, umiejętności praktyczne, a
przede wszystkim spędzać czas wolny w sposób aktywny i przyjemny.
18
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
ZAJĘCIA OTWARTE
"Chromoterapia - kolorowa metoda"
kolorami realizowany jest głównie w ramach
zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Podczas
zajęć wykorzystywane są wszystkie dostępne i
efektywne metody pracy
rozbudzające
zmysły i zainteresowania uczestników
otaczającym
światem
("Malowanie
dziesięcioma palcami", mandale, naświetlania
filtrami, spożywanie kolorowych produktów,
zabawy w kolorowych masach, ćwiczenia
P.Denisona, itd.). A przy okazji ćwiczące i
doskonalące umiejętności psychomotoryczne.
Zajęcia przebiegają w atmosferze dobrej,
ukierunkowanej zabawy z wykorzystaniem
oddziaływania określonej barwy. Dzięki tak
szerokim
oddziaływaniom
pozwalają
doświadczyć uczniom nowych wrażeń i nabrać
nowych doświadczeń. Zajęcia odbywają się w
co drugi wtorek każdego miesiąca.
Koloroterapia (chromoterapia) była
znana i praktykowana już w starożytności,
min. Egipcie, Grecji, Azji. Przez wieki
używano wiedzy o kolorach do przywracania
równowagi i harmonii w organizmie
człowieka. Poszczególne kolory wywołują u
nas różne reakcje: pobudzają, uspokajają, koją,
z czego nie zawsze zdajemy sobie sprawę.
Każdy z nas ma własną, właściwą sobie
wrażliwość na kolory. Kolor to obraz, obraz to
sztuka, a sztuka to zwykło się mówić
"lekarstwo dla duszy". Na nasze otoczenie
składają się wiec przedmioty i zjawiska mające
swoją barwę, a przez to oddziaływujące na
nasze zmysły i emocje.
Chromoterapia wykorzystywana jest w
szkolnictwie specjalnym, gdyż wielką rolę w
nauczaniu odgrywają metody stymulacyjnopolisensoryczne,
czyli
wielozmysłowe.
Obejmują swym zasięgiem dotyk, wzrok,
słuch, węch i smak. Dlatego program terapii
19
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
W CO SIE BAWIMY ?
"Rysowany wierszyk"
"Zabawa plastyczna - kolorowa choinka"
Pomoce: tektura, klej, resztki zrzynów z
temperowanych kredek.
Należy
wyciąć
kontur
choinki,
nasmarować go klejem i przyklejać kolejno
różnokolorowe ścinki z temperowanych
kredek, które utworzą piękny, barwny
wzór łańcuchów na naszym świątecznym
drzewku.
Proponujemy prostą zabawę, która
pozwoli dzieciom wypełnić przyjemnie i
aktywnie czas świąteczny.
20
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"Bałwanek" - zabawa paluszkowa"
/zabawa do wykonania w parach, np. mama z dzieckiem, lub dwoje dzieci/
Zimą, gdy śnieg prószy /naśladujemy padający śnieg/
a mróz szczypie w uszy /przyszczypujemy uszy/
dzieci bawią się na dworze
kto ulepić bałwanka pomoże?
Ja /pokazujemy na siebie/ ulepię kule dwie /pokazujemy dwa palce/
to podstawa, a to brzuch /kładziemy pięść na pięść/
tu potrzeba ludzi dwóch. /pokazujemy dwa palce/
Trzecia kula zamiast głowy /druga osoba dokłada pięść/
nasz bałwanek już gotowy.
"A to coś dla duszy świątecznego tropiciela"
MIŁEJ ZABAWY!
21
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
"NA DOBRANOC, DOBRY WIECZÓR"
- bajka terapeutyczna
Oddziaływanie: redukowanie leku przed pójściem do szkoły.
„O wróbelku”
Mama prowadziła małego wróbelka do szkoły. Szedł tam dzisiaj pierwszy raz. Czego
ja się będę uczył? - zastanawiał się. Wszystko co przyda ci się w życiu - odpowiedziała
tajemniczo mama, ale on tylko pokręcił łebkiem, bo w dalszym ciągu nic nie rozumiał. O, już
jesteśmy - powiedziała mama, gdy stanęli pod wielkim dębem, naokoło którego było już
wiele mam ze swoimi pociechami. Panował gwar nie do opisania. Nagle pojawiła się wielka
pani Wróbel, nauczycielka w okularach na dziobie, i powiedziała donośnym głosem: Witam
wszystkich nowych uczniów na pierwszej lekcji nauki fruwania! Zwracając się do mam,
dodała: Dzisiaj wasze pociechy już samodzielnie przylecą do domu, nie potrzebujecie po nie
przychodzić. A teraz proszę mnie zostawić z dziećmi, bo chcę rozpocząć lekcję. Rozległo się
ciche klap, klap, klap. To dźwięk, jaki wydają dzioby, gdy dotykają się przy pożegnaniu. Po
chwili mamy wróbelków odleciały. Nauczycielka podchodziła do każdego z uczniów i
pomagała mu się dostać na gałązkę dębu. Kiedy ostatni już był na drzewie, pani powiedziała:
- Proszę położyć się na brzuszku wygodnie, o tak, jak najwygodniej. Rozkładamy szeroko
skrzydełka, oddychamy wolno, spokojnie. Przywieramy całym ciałem co drzewa. Czujemy
zapach kory, miły powiew wiatru, odpoczywamy. Oddychamy miarowo i spokojnie.
Wyobraźcie sobie, małe wróbelki, że powiew wiatru mógłby was unieść w powietrze tak, jak
unosi liście. Czujecie się wspaniale. Proszę lekko poruszać skrzydełkami, raz, dwa,
wolniutko, a teraz troszkę szybciej, raz, dwa... Skrzydełka małego wróbelka jak skrzydła
latawca lekko poruszały się. Odpychamy się nóżkami od gałązki i płyniemy w powietrzu,
płyniemy razem. - Nasz wróbelek poczuł, że skrzydła same go unoszą. Obok niego, z boku i z
tyłu, i nad nim fruwały inne wróbelki. Poruszał lekko skrzydłami i wzbijał się w górę, w
błękit nieba. Czuł się tak lekko i swobodnie, było mu tak przyjemnie! Popatrzył w dół,
wznosił się nad zielonymi koronami drzew. Dookoła rozciągał się piękny park. Nie spiesząc
się, w ślad za nauczycielką leciał w górę, do słońca. Ciepłe słoneczko wychyliło się zza
chmurki i ciekawie spoglądało na wróbelki. Posłało promyczek, który ciepłym dotykiem
przyjemnie go pogłaskał. Wróbelek wznosił się w górę, wyżej i wyżej. Czuł się lekko i
swobodnie. Teraz przelatywał nad łączką, zatoczył koło, jedno, drugie i wolniutko sfruwał w
dół. Był nad małym strumyczkiem, przy brzegu, którego wygrzewał się na słoneczku
zajączek. Sfrunął jeszcze niżej, nad samą taflę wody, zobaczył kolorowe rybki, jak wolno
płynęły z nurtem, usłyszał, jak kumkają żabki: kum, kum, rozmawiając między sobą. Poczuł
zapach łąki, kwiatów. Wciągał głęboko ten zapach w siebie. Sfrunął nad brzeg strumyka,
usiadł na małym kamyczku, nachylił się i napił wody. Była zimna i orzeźwiająca. Posłuchał
szemrzącego strumyka. Odpoczywał. Wiatr lekko muskał mu piórka. Postanowił zamoczyć
22
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
łapki, wszedł do wody, popryskał się nią troszeczkę, jak to wróbelki mają w zwyczaju.
Otrząsnął się i tysiące kropelek spadło na spragnione wody roślinki. Zrobił to raz i drugi,
pokropił wszystkie kwiatki dookoła. Poczuł się rześko, czuł, że wstępuje w niego razem z tą
zimną wodą energia. Nagle usłyszał głos nauczycielki: - Pora wracać! - Znowu rozpostarł
skrzydła i z niezwykłą siłą wzniósł się wysoko, wysoko. Wzbijał się szybko, wznosił się jak
samolot i krążył w powietrzu pełen sił i radości, że potrafi fruwać. Tak skończyła się pierwsza
lekcja nauki fruwania w szkole dla wróbelków. Jeśli będziecie chcieli tam wrócić, to możemy
to zrobić jutro i zobaczyć, czego jeszcze uczą się ptaszki w swojej szkole.
Doszliśmy do końca naszego wydania. Mamy nadzieję, że czas poświęcony na
poznanie jego zawartości pozwoli zachować pamięć o tym, co minęło. A czas mija
nieubłaganie, lecz my wykorzystujemy każdą jego chwilę.
Pozostała nam przyjemność złożenia życzeń z okazji nadchodzących
"Świąt Bożego Narodzenia"
Na zbliżające się Święta
pragniemy złożyć życzenia
przeżywania Bożego Narodzenia
w zdrowiu, radości
i ciepłej rodzinnej atmosferze.
Kolejny zaś Nowy Rok
niech będzie czasem pokoju
oraz realizacji osobistych zamierzeń.
WESOŁYCH ŚWIĄT
I SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU!

23
" Szkolne echo "
Nr 4
Gazetka szkolna / Grudzień 2013
Informacje szkolne
 Przypominamy, że w Szkole Filialnej w Gaju zajęcia odbywają się w godzinach 8:00 – 16:00
 Organizacja zajęć dla uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum oraz szkoły przysposabiającej
do pracy odbywa się według tygodniowego rozkładu zajęć w godz. 8:00 – 12:05 oraz 12:45 –
15:10
 Podobnie zajęcia w zespołach rewalidacyjno – wychowawczych odbywają się od 8:00 do
12:00 oraz od 12:00 do 16:00, w trakcie przerwy obiadowej nauczyciele uczestniczą w
doskonaleniu samoobsługi uczniów w rodzinkach
 O wszelkich zmianach w organizacji zajęć wynikających z organizacji różnych imprez
szkolnych oraz pozaszkolnych, udziału nauczycieli w szkoleniach bądź w radach
pedagogicznych informujemy na bieżąco.
Nauczyciele redagujący gazetkę: Edyta Walaszek, Katarzyna Skoczeń, Hanna Cichocka
24