1. Wskaż narody, których dorobek ukształtował kulturę

1. Wskaż narody, których dorobek ukształtował kulturę śródziemnomorską.
………………………………………………………………………………………………………
2. Mity dotyczą sfery sacrum. Czym jest sfera sacrum, w odróżnieniu od sfery profanum?
………………………………………………………………………………………………....……
………………………………………………………………………………………………....……
………………………………………………………………………………………………....……
3. Podane pojęcia połącz z odpowiednimi definicjami.
Pojęcia:
A. archetyp
Definicje:
B. topos
1. mityczny, półboski bohater
C. heros
2. motyw powtarzający się w dziełach literatury i sztuki
3. symbol – wytwór doświadczeń ludzkości
4. mit o pochodzeniu zjawisk
5. Podaj imiona mitologicznych bohaterów, których dotyczą poniższe informacje.
A. Był niezrównanym śpiewakiem. Zakochał się w pięknej leśnej bogince. Jego ukochana zmarła
ukąszona przez żmiję i trafiła do Hadesu. Swoim śpiewem wzruszył władców podziemia. Stał się
patronem przekształcającej świat poezji.
………………………………………………………………………………………………....……
B. Bohater ateński. Uwolnił Ateny od haniebnego haraczu – dziewcząt i chłopców składanych w
ofierze Minotaurowi, potwornemu synowi króla Krety. Pokonał Minotaura i dzięki Ariadnie wyszedł z
labiryntu.
………………………………………………………………………………………………....……
C. Król Koryntu, ukarany przez bogów za podstępne działanie pracą ciężką, nieprzynoszącą efektu i
niemającą końca.
………………………………………………………………………………………………....……
8. Jaki środek stylistyczny charakterystyczny dla Homera odnajdujesz w podanym fragmencie
Iliady?
Jako sokół wśród gór, najściglejszy z rzeszy skrzydlatej,
na gołębicę skalną strwożoną chybko uderza –
ta chce się wymknąć pod spodem, lecz on raz w raz na nią z bliska
spada ze skwirem donośnym, bo żądny jest chwycić ją w szpony:
tak Achilles biegł prosto w zajadłym pościgu, a Hektor
chyżo wyrzucał kolana, uchodząc przed nim pod murem.
(Przełożył Ignacy Wieniewski)
………………………………………………………………………………………………………
9. Kształtując dynamikę opowieści, Homer stosuje retrospekcje i retardacje. Wyjaśnij istotę tych
zabiegów.
A. Retardacja to……………………………………………………………………………………
B. Retrospekcja to …………………………………………………………………………………
10. Podaj pięć najistotniejszych cech eposu jako gatunku literackiego.
…………………………………………………………………………………………....…………
…………………………………………………………………………………………....…………
…………………………………………………………………………………………....…………
14. Uważnie przeczytaj fragment Poetyki Arystotelesa.
Tragedia jest to naśladowcze przedstawienie akcji poważnej, skończonej i posiadającej odpowiednią
wielkość, wyrażone w języku ozdobnym, odmiennym w różnych częściach dzieła, przedstawienie w
formie dramatycznej, a nie narracyjnej, które przez wzbudzenie litości i trwogi doprowadza do
„oczyszczenia” tych uczuć.
(Przełożył Henryk Podbielski)
14.1. Sformułowanie Arystotelesa: „Tragedia to naśladowcze przedstawienie akcji poważnej”
oznacza, że:
A. tragedia jest utworem naśladującym epos
B. tragedia jest utworem naśladującym inne teksty
C. tragedia jest utworem mimetycznym
14.2. Jakim terminem określa się „oczyszczenie” od uczuć litości i trwogi w tragedii greckiej?
A. hybris
B. katharsis
C. mimesis
D. hamartia
24. Do podanych niżej zdań dopisz nazwy szkół filozoficznych, których poglądy wyrażają.
A. W życiu trzeba szukać przede wszystkim przyjemności, a unikać cierpienia i bólu.
………………………………………………………………………………………………....…………
B. Zachowanie spokoju w każdej sytuacji, niezależnie od okoliczności, to podstawowa umiejętność
sztuki życia.
………………………………………………………………………………………………....…………
1. Co po grecku znaczy słowo „Biblia”? Wskaż poprawną odpowiedź.
A. lud Boży
B. Bóg
C. księgi
D. diaspora
4. Uzupełnij zdania:
A. Przekład Biblii na język grecki to ........................................................................................................
B. Przekład Biblii na język łaciński to ......................................................................................................
9. Przeczytaj uważnie przytoczony fragment.
I ujrzałem:
gdy Baranek otworzył pierwszą z siedmiu pieczęci,
usłyszałem pierwszą z czterech Istot żyjących, gdy mówiła
jakby głosem gromu:
„Przyjdź”.
I ujrzałem:
oto biały koń,
a siedzący na nim miał łuk.
I dano mu wieniec,
i wyruszył jako zwycięzca, by [jeszcze] zwyciężać.
9.1. Podaj tytuł biblijnej księgi, z której pochodzi ten fragment.
.....................................................................................................................................................................
9.2. Określ główny motyw tematyczny tej księgi.
.....................................................................................................................................................................
9.3. Spośród podanych symboli wybierz te, które pojawiają się w cytowanej księdze.
A. czterej jeźdźcy
B. krwawa łuna
C. siedem pieczęci
D. Baranek
11. Podaj tytuł księgi biblijnej, z której pochodzi przytoczony fragment.
Panie, w gniewie Twoim nie karć mnie, * w zapalczywości Twojej nie sróż się nade mną.
Zmiłuj się nade mną, Panie, bo słaby jestem, * uzdrów mnie, bo zatrwożyły się kości moje.
I dusza moja zatrwożona jest wielce. * Długoż tak będzie, o Panie?
(Przełożył Czesław Miłosz)
.....................................................................................................................................................................
12. Jednym z gatunków biblijnych są psalmy. Wymień trzy ich rodzaje, ukazujące różne relacje
między Bogiem i człowiekiem.
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
17. Przeczytaj uważnie fragment tekstu Ericha Auerbacha o stylu homeryckim i stylu biblijnym.
[A] Po jednej stronie zjawiska odtworzone są w pełnym ukształtowaniu, równomiernie oświetlone,
określone czasowo i przestrzennie, powiązane ze sobą bez niedopowiedzeń i pojawiające się na
pierwszym planie; myśli i uczucia – wypowiedziane, wydarzenia rozwijające się w sposób swobodny i
ubogie w napięcie.
[B] Po drugiej stronie – spośród zjawisk charakteryzuje się tylko to, co ważne jest dla celu akcji, reszta
pozostaje w cieniu; zaakcentowano jedynie rozstrzygające punkty kulminacyjne fabuły; wszystko, co
znajduje się między nimi, jest nieistotne; miejsce i czas pozostają nieokreślone i domagają się
wykładni; myśli i uczucia nie są wyrażane […] całość, w najwyższym i nieprzerwanym napięciu
skierowana jest ku jednemu celowi, a przez to o wiele bardziej jednolita, pozostaje zagadkowa i na
dalszym planie.
17.1. Czym charakteryzuje się typ narracji przedstawiony we fragmencie [A]? Zaznacz
wszystkie poprawne odpowiedzi.
A. wyraźnym określaniem czasu i miejsca zdarzeń
B. budowaniem skomplikowanych fabuł
C. bezpośrednim przedstawianiem myśli i uczuć
D. dużą emocjonalnością w opisywaniu zdarzeń, klimatem napięcia
17.2. Czym charakteryzuje się typ narracji opisany we fragmencie [B]? Zaznacz wszystkie
poprawne odpowiedzi.
A. nieodookreślaniem miejsca i czasu zdarzeń
B. szczegółowym przedstawianiem licznych zdarzeń
C. nieeksponowaniem myśli i uczuć
D. dużą nieokreślonością i zagadkowością prezentowanego świata
17.3. Uzupełnij zdania:
A. Sposób pisania, o którym mowa we fragmencie [A], charakterystyczny jest dla dzieł ........................
B. Sposób pisania, o którym mowa we fragmencie [B], występuje w .............................................