Noty o autorach - Towarzystwo Naukowe Pruthenia

Noty o autorach
Białuński Grzegorz
Prof. dr hab., Zakład Historii Krajów Nadbałtyckich, UWM, członek Towarzystwa
Naukowego Pruthenia. Ważniejsze publikacje: Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich (Olsztyn 1999); Siedlungswesen im Bereich der Groβen Masurischen Seen vom
14. bis 18. Jahrhundert – Ämter Lötzen und Rhein (Hamburg 2005); Ród Prusa Kleca
ze szczególnym uwzględnieniem rodziny von Pfeilsdorfów-Pilewskich (Malbork 2006);
Bevölkerung und Siedlung im ordensstaatlichen und herzoglichen Preussen im Gebiet der
„Grossen Wildnis” bis 1568 (Hamburg 2009); Misja prusko-litewska biskupa Brunona
z Kwerfurtu (Olsztyn 2010); Studia z dziejów rycerskich i szlacheckich rodów pruskich
(XIII–XVI wiek). Część I (Olsztyn 2012).
Dobrosielska Alicja
Adiunkt w Ośrodku Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, członek
Towarzystwa Naukowego Pruthenia. Prowadzi badania nad zmianą kulturową w Prusach od okresu plemiennego po nowożytność. Ważniejsze publikacje: Opór Prusów
wobec zakonu krzyżackiego w dobie podboju i budowy władztwa krzyżackiego. Szkic
z antropologii politycznej Prusów, KMW, 2013, nr 3 (281), s. 445–478; Pamięć i tożsamość – Prusowie wobec zmiany kulturowej, Komunikaty Warmińsko-Mazurskie, 2010,
nr 4 (270), s. 493–509.
Fonferek Joanna
Archeolog, adiunkt ds. ceramiki w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu. Prowadzi wspólnie z innymi bloga archeologicznego: O Starym Mieście Elblągu
słów kilka.
Gierszewski Andrzej
Doktorant na Wydziale Historycznym UG, członek Towarzystwa Naukowego Pruthenia. Przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą historii i strukturze osadnictwa na
Mierzei Kurońskiej i wokół Zalewu Kurońskiego. Ważniejsze publikacje: Organization
of Teutonic Military Infrastructure on Curonian Spit from 1283 A.D. up to 1525 A.D.,
Acta Historica Universitatis Klaipediensis, Vol. 15, 2007, s. 9–24; Strefy rybołówcze na
Pruthenia, 2013, t. VIII, s. 311–313
312
Noty o autorach
Zalewie Kurońskim (do 1525 r.), [w:] Z dziejów średniowiecza. Pamięci Profesora Jana
Powierskiego (1940–1999), red. W. Długokęcki, Gdańsk 2010, s. 89–102.
Zainteresowania: kartografia, marsze na orientację, grafika komputerowa, Prusy,
bursztyn, logistyka.
E-mail: [email protected]
Jagodziński Marek, Franciszek
Starszy kustosz Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu, doktor nauk humanistycznych w zakresie archeologii, członek Towarzystwa Naukowego Pruthenia.
Odkrywca i badacz Truso. Autor licznych publikacji dotyczących problematyki Truso
i okresu wikińskiego, m.in.: Truso. Między Weonodlandem a Witlandem (2010).
E-mail: [email protected]
Kulakov Wladimir Iwanowicz (Кулаков Владимир Иванович)
Doctor habilitas, prowadzi badania z zakresu historii a archeologii Europy I tyciaclecia
n.e. oraz wykopaliska archeologiczne w obwodzie Kaliningradzkim. Ostatnio opublikował pracę: Неманский янтарный путь в эпоху викингов, Калининград, 2013.
E-mail: [email protected]
Marcinkowski Mirosław
Archeolog, kustosz dyplomowany, w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu. Prowadzi wspólnie z innymi bloga archeologicznego: O Starym Mieście Elblągu
słów kilka.
Radzicki Bogdan
Filozof, adiunkt w Instytucie Filozofii UWM, Członek Towarzystwa Naukowego
Pruthenia, zajmuje się metaetyką, ostatnio prowadzi badania nad zmianą społeczną
w ­Prusach od okresu plemiennego po nowożytność, a także nad ontologicznymi supozycjami dyskursów historiograficznych o Prusach. Ważniejsze publikacje: Uwagi
o niektórych sposobach interpretacji kamiennych posągów z terenu Prus. Refleksja metateoretyczna. [w:] Pruskie baby kamienne. Fenomen kulturowy czy europejska codzienność?, OBN, Olsztyn 2007, s. 132–146; Między Cholinun a Rzymem. Studium nad
czynnikami zmiany kulturowej w Prusach między X–XIII w. cz. I; Pruthenia, 2011, t. 6,
s. 176–207, wspólnie z A. Dobrosielską; Instytucje władzy Prusów a teoria społeczna.
Przyczynek do historii społecznej Prusów, „Pruthenia”; t. VII (2012), s. 267–281.
E-mail: [email protected]
Sieńkowska Urszula
Archeolog, konserwator zabytków archeologicznych w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu. Prowadzi wspólnie z innymi bloga archeologicznego: O Starym Mieście Elblągu słów kilka.
Noty o autorach
313
Shiroukhov Roman (Широухов Роман)
Historyk i archeolog, pracuje w Instytucie Archeologicznym Uniwersytetu Wileńskiego.
Autor m.in.: Prussian Graves in the Sambian Peninsula, with Imports, Weapons
and Horse Harnesses, from the Tenth to the 13th Century: The Question of the Warrior
Elite. In People at the Crossroads of Space and Time (Footmarks of Societies in Ancient
Europe), II (Archaeologia Baltica, Vol. 18). Klaipėda, 2012, pp. 224–255; „Prūsijos“
muziejaus archeologijos kolekcijos ir archyvai. In Mažoji Lietuva: paribio kultūros tyrimai, sud. G. Blažienė, N. Morozova, J. Zabarskaitė, Vilnius, 2012, p. 131–166.
E-mail: [email protected]
Sokal Joanna
Doktorantka na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
w Olsztynie. Przygotowuje pracę doktorską o rozwoju prawa zwyczajowego Prusów pod
kierunkiem prof. G. Białuńskiego. Interesuje się kulturą i społeczeństwem pruskim.
Szczepański Seweryn
UWM Olsztyn, Towarzystwo Naukowe Pruthenia, Prowadzi badania nad osadnictwem pruskim na obszarze Pomezanii, religijnością Prusów, historią archeologii i historiografii Prusów i zakonu krzyżackiego w III Rzeszy. Ważniejsze publikacje: Archaeology in the Service of the Nazis: Himmler’s Propaganda and Excavations at the
Hill Fort Site in Stary Dzierzgoń (Alt Christburg). Lietuvos Archaeologija, t. 35, 2009,
s. 83–94; „Arbor custodie que vulgariter dictur wartboum”: Funkcje i występowanie
tzw. „drzew wartowniczych” na obszarze Żuław Wiślanych i Pomezanii w XIII–XIV w.,
Zapiski Historyczne, t. LXXVI, z. 1, 2011, s. 7–22; Chomor Sancti Adalberti (1249)
a możliwości lokalizacji terenowej wybranych kościołów Pomezanii, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 1, 2013, s. 19–45.
E-mail: [email protected]
Wadyl Sławomir
Archeolog i historyk – absolwent UMK w Toruniu. Aktualnie pracuje przy projekcie
„Opracowanie i publikacja wyników interdyscyplinarnych badań archeologicznych
zespołu osadniczego z XI–XII w. w Węgrach” realizowanym w Muzeum Zamkowym
w Malborku. Ważniejsze publikacje: Wczesnośredniowieczne toporki miniaturowe, Toruń
2011 (współautorzy: P. Kucypera, P. Pranke); Grodzisko w Ornowie-Lesiaku w świetle
wyników ostatnich badań archeologicznych, „Pruthenia”, t. VII, s. 117–133; Some remarks
on early medieval pottery in Prussia [w:] Barbarians at the Gates. Mare Integrans, Studies
on the history of the shores of the Baltic Sea, ed. M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń 2013, s. 206–
223; Kultura materialna, [w:] Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, ed. S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot, A. Zalewska, Poznań 2012, s. 614–626 (współautor:
P. Kucypera); Early medieval miniature axes of Makarov’s type 2 in the Baltic Sea Region,
Archaeologia Lituana, t. 12, Vilnius 2011, s. 122‒130 (współautor: P. Kucypera).
E-mail: [email protected]
PRUTHENIA
VIII
Pismo poświęcone Prusom
i ludom bałtyjskim
Zeitschrift für Geschichte
und Kultur der Prußen
und der baltischen Völker
Journal of the history
of Prussians and the Baltic Nations
Rada Naukowa:
Wiesław Długokęcki, Kazimierz Grążawski, Sławomir Jóźwiak,
Jacek Kowalewski, Wojciech Nowakowski, Norbert Ostrowski,
Leszek P. Słupecki, Matthias Wemhoff
Komitet Redakcyjny:
Grzegorz Białuński (redaktor), Mirosław J. Hoffmann, Alina Kuzborska,
Jerzy M. Łapo, Marek M. Pacholec, Bogdan Radzicki (zastępca redaktora),
Ryszard Sajkowski, Joachim Stephan, Seweryn Szczepański (sekretarz)
Pozaautorskie tłumaczenia streszczeń i spisu treści:
j. niemiecki – Joachim Stephan;
j. rosyjski – Seweryn Szczepański;
j. angielski – Seweryn Szczepański, Andrzej Gierszewski
Opracowanie graficzne, skład (DTP) i projekt okładki:
Marek M. Pacholec
Edycja wspólna
Towarzystwa Naukowego
Pruthenia
oraz
Ośrodka Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
ISSN: 1897-0915
Olsztyn 2013
Czasopismo Pruthenia ukazuje się równolegle
w wersji drukowanej oraz elektronicznej
Wersja elektroniczna (PDF) Rocznika dostępna jest pod adresem:
http://pismo.pruthenia.pl
Wydanie drukowane jest wersją pierwotną czasopisma
Wydanie współfinansowane ze środków
Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego
Umowa nr KE.62.2014/MM
314
Pruthenia, 2013, t. VIII,
Spis treści
Inhaltsverzeichnis
Contents
Contents
History of Prussians and Baltic Nations
Alicja Dobrosielska, Between Cholinun and Rome. Change as Autopoiesis a social
Bogdan Radzicki, system Prussians
Andrzej Gierszewski, Demographic processes of fishermen population in the region
of the Curonian Lagoon
7
59
Baltic Archaeology
Marek F. Jagodziński, Cultural affiliation the Vistula estuary region from 1st to 9th
century in the light of archaeological and historical sources
Vladymir I. Kulakov, Kleine Kaup: two forms of rituals
Sławomir Wadyl, Early medieval settlement complex in Rejsyty, comm. Rychliki
(site 1–2) in the light of archaeological research
97
127
149
Society – Culture – Language
Grzegorz Białuński, Bruno of Querfurt. Memory and cult
Seweryn Szczepański, Eikim kruwom! or, „Let us go for an assembly!”: Remarks
on the collection of kriwulas from ethnographic repertories
of the Altertumsgesellschaft Insterburg and the durability
of Old Prussian tradition
167
181
Classic
Alicja Dobrosielska, The discreet charm of sources, or on the validity of the work
Grzegorz Białuński, of Max Toeppen: „Exkurs über die Verschreibungen des Ordens
für Stammprußen im 13. Jahrhundert”
197
Max Pollux Toeppen, Exkurs über die Verschreibungen des Ordens für Stammprußen
im 13. Jahrhundert
219
Contents
Inhaltsverzeichnis
Spis treści
Pruthenia, 2013, t. VIII
315
Polemics – Discussions – Reviews
Roman Shiroukhov, New publication of the Kaup-Wiskiauten data
Konstantin Skvortsov,
243
Vladymir I. Kulakov, Response to my former students
265
Jarosław Ościłowski, More on localization of Wallewona-Wisenburg
271
(Review) Ziemie pruskie w podręcznikach Polski, Niemiec, Litwy i Rosji,
red. I. Lewandowska, S. Zloch, s. 331, Olsztyn 2013 ( Joanna Sokal)
287
Academic Chronicle
Jan Gancewski, Report on activities Pruthenia Society for the year 2012
Heino Neumayer, In memory of Wilfried Menghin 1942–2013
Joanna Fonferek, Archaeological research of the former Teutonic Order Castle in Elbląg
Mirosław Marcinkowski,
Urszula Sieńkowska,
Contributors
295
303
307
311
316
Pruthenia, 2013, t. VIII,
Spis treści
Inhaltsverzeichnis
Contents
I n h a lt s ve r z e i c h n i s
Geschichte der PruSSen und der Baltischen Völker
Alicja Dobrosielska, Zwischen Cholinun und Rom. Kultureller Wandel als
Bogdan Radzicki, Autopoiesis des Gesellschaftssystems der Prußen
7
Andrzej Gierszewski, Demographische Prozesse unter der Fischerbevölkerung
am Kurischen Haff im 16. Jahrhundert
59
Baltische Archäologie
Marek F. Jagodziński, Schriftliche und archäologische Quellen zur ethnokulturellen
Zugehörigkeit des Flussmündungsgebiets der Weichsel vom
vom 1. bis das 9. Jahrhundert
Vladymir I. Kulakov, Klein Kaup: Zwei Formen von Bestattungsbräuchen
Sławomir Wadyl, Der frühmittelalterliche Siedlungskomplex in Rossitten,
Gemeinde Reichenbach (Siedlungspunkte 1–2) im Licht
der archäologischen Forschung
97
127
149
Gesellschaft – Kultur – Sprache
Grzegorz Białuński, Bruno von Querfurt. Gedächtnis und Kult
Seweryn Szczepański, Eikim kruwom! oder, „Gehen wir zur Versammlung!”
Bemerkungen zur Sammlung von kriwulas in den
ethnographischen Sammlungen der Altertumsgesellschaft
Insterburg und der Beständigkeit der altpreußischen Tradition
167
181
Klassik
Alicja Dobrosielska, Der diskrete Charme der Quellen oder über die Aktualität
Grzegorz Białuński, der Arbeit von Max Toeppen: „Exkurs über die Verschreibungen
des Ordens für Stammprußen im 13. Jahrhundert”
Max Pollux Toeppen, Exkurs über die Verschreibungen des Ordens für Stammprußen
im 13. Jahrhundert
197
219
Contents
Inhaltsverzeichnis
Spis treści
Pruthenia, 2013, t. VIII
317
Polemiken – Diskussionen – Bewertungen
Roman Shiroukhov, Eine neue Veröffentlichung der Materialien des Friedhofs
Konstantin Skvortsov, von Kaup-Wiskiauten
243
Vladymir I. Kulakov, Meinen früheren Schülern
265
Jarosław Ościłowski, Noch einmal zur Lokalisierung von Wallewona-Wisenburg
271
(Bewertung) Ziemie pruskie w podręcznikach Polski, Niemiec, Litwy i Rosji,
red. I. Lewandowska, S. Zloch, s. 331, Olsztyn 2013 ( Joanna Sokal)
287
Chronik
Jan Gancewski, Tätigkeitsbericht der Gesellschaft Pruthenia für das Jahr 2012
Heino Neumayer, Wilfried Menghin 1942–2013
295
303
Joanna Fonferek, Die Forschungen auf dem Gelände der ehemaligen Burg
Mirosław Marcinkowski, des Deutschen Ordens in Elbing
Urszula Sieńkowska,
307
Annotationen über Autoren
311
318
Pruthenia, 2013, t. VIII,
Spis treści
Inhaltsverzeichnis
Contents
S p i s tr e ś c i
Historia Prusów i ludów bałtyjskich
Alicja Dobrosielska, Między Cholinun a Rzymem. Zmiana kulturowa jako
Bogdan Radzicki, autopojeza systemu społecznego Prusów
7
Andrzej Gierszewski, Procesy demograficzne wśród ludności rybackiej w rejonie
Zalewu Kurońskiego w XVI wieku
59
Archeologia bałtyjska
Marek F. Jagodziński, Źródła pisane i archeologiczne o przynależności etnokulturowej
rejonu ujścia Wisły od I do IX wieku
Владимир И. Кулаков, Малый Кауп: две формы обрядности
Sławomir Wadyl, Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Rejsytach, gm.
Rychliki (stan. 1 i 2) w świetle wyników badań archeologicznych
97
127
149
Społeczeństwo – kultura – język
Grzegorz Białuński, Brunon z Kwerfurtu. Pamięć i kult
Seweryn Szczepański, Eikim kruwom! czyli „Chodźmy na zebranie!”. Uwagi o
kolekcji kriwul ze zbiorów etnograficznych Altertumsgesellschaft
Insterburg i trwałości staropruskiej tradycji
167
181
Klasyka
Alicja Dobrosielska, Dyskretny urok źródeł czyli o aktualności pracy Maxa Toeppena:
Grzegorz Białuński, „Exkurs über die Verschreibungen des Ordens für Stammprußen
im 13. Jahrhundert”
Max Pollux Toeppen, Exkurs über die Verschreibungen des Ordens für Stammprußen
im 13. Jahrhundert
197
219
Contents
Inhaltsverzeichnis
Spis treści
Pruthenia, 2013, t. VIII
319
Polemki – dyskusje – recenzje
Роман Широухов, Новая публикация материалов могильника Кауп-Вискяутен
Константин Скворцов,
Владимир И. Кулаков, Моим бывшим ученикам
Jarosław Ościłowski, Jeszcze w sprawie lokalizacji Wallewony-Wisenburga
(Recenzja) Ziemie pruskie w podręcznikach Polski, Niemiec, Litwy i Rosji,
red. I. Lewandowska, S. Zloch, s. 331, Olsztyn 2013 ( Joanna Sokal)
243
265
271
287
Kronika
Jan Gancewski, Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Naukowego
Pruthenia za rok 2012
Heino Neumayer, Wilfried Menghin 1942–2013
Joanna Fonferek, Badania na terenie dawnego zamku krzyżackiego w Elblągu
Mirosław Marcinkowski,
Urszula Sieńkowska,
Noty o autorach
295
303
307
311