M i S mody
Transkrypt
M i S mody
Zasada działania, właściwości i parametry światłowodów © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 1 Parametry światłowodów - klasyfikacja Parametry włókien światłowodowych: 1. Optyczne tłumienie, dyspersja, długość fali odcięcia, współczynniki załamania, apertura numeryczna, właściwości modowe, stabilność temperaturowa parametrów 2. Geometryczne wymiary poprzeczne, geometria 3. Mechaniczne wytrzymałość na zerwanie, promień gięcia 4. Dodatkowe (dla włókien specjalnych) rodzaj domieszki aktywnej, droga zdudnień © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 2 Okna telekomunikacyjne i generacje systemów światłowodowych TŁUMIENIE WŁÓKNA ZE SZKŁA KRZEMIONKOWEGO W FUNKCJI DLUGOŚCI FALI ŚWIATŁA [dB/km] 50 II okno I okno Tłumienie 10 5 III okno 30 3 1 0.5 0.3 0.1 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 1.8 [µm] Długosc fali © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 3 Podstawowe parametry światłowodów - tłumienie Tłumienie [dB/km] włókna jednomodowe 1310nm 0,33-0,42 1550nm 0,18-0,25 włókna wielomodowe (gradientowe) 850nm 2,4-2,7 (50/125) 1300nm 0,5-0,8 © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 2,7-3,2 (62,5/125) 0,6-0,9 4 Charakteryzacja światłowodów - jednostki Długość fali światła wyraża się w: µm = 10-6 m nm = 10-9 m Tłumienie światłowodu wyraża się w dB/km (znak minus pomija się): 10 log A [dB / km] = PWY PWE L 3 dB = 50% 20 dB = 1% 30 dB = 0,1% 40 dB = 0,01% © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 5 Efektywna grubość światłowodu 2⋅ π ⋅ρ 2 2 1/ 2 V = n1 − n2 ) ( λ0 Gdzie: n1, n2 - współczynniki załamania rdzenia i płaszcza ρ - promień rdzenia λ0 - długość fali światła Prawa optyki geometrycznej obowiązują jeżeli V >> 1 © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 6 Prawo odbicia i prawo załamania. Określenie układu współrzędnych x x ncl nco θc θx © Sergiusz Patela 1999 - 2003 θt θx ncl nco θc z θx Podstawowe właściwości światłowodów θx z 7 Prawo Sneliusa i kąt graniczny nco sin θco = ncl sin θcl kąt graniczny: nco sin θc = ncl sin 90 x θt ncl θ c = arcsin nco © Sergiusz Patela 1999 - 2003 ncl nco θc θx Podstawowe właściwości światłowodów θx z 8 Klasyfikacja promieni ncl nco θc θx promienie prowadzone: 90° ≥ θx > θc θx ncl nco θc promienie wyciekające: θc ≥ θx ≥ 0 θx θx ncl Promienie (mody) podłożowe: θc2 ≥ θx ≥ θc1 tylko dla światłowodu asymetrycznego nco θc1 θx θx θc2 ns © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 9 Apertura numeryczna światłowodu θm θc nco α ncl NA = sin α = © Sergiusz Patela 1999 - 2003 nco 2 − ncl 2 Podstawowe właściwości światłowodów 10 Wyprowadzenie wzoru na aperturę numeryczną nco sin(θ c ) = ncl sin(90°) = ncl Apertura Numeryczna z zależności na sumę kątów w trójkącie: nco cos(θ m ) = ncl z wzorów redukcyjnych: θm nco 1 − sin 2 θ m = ncl θc α nco sin (90° − θ m ) = ncl Podnosimy obie strony do kwadratu: ( 2 ) 2 nco nco 1 − sin 2 θ m = ncl ncl Korzystamy z prawa załamania dla granicy rdzeń - powietrze: ! 2 2 nco − nco sin 2 θ m = ncl 2 nco sin 2 θ m = 1sin 2 (α ) 2 2 nco − sin 2 α = ncl 2 Ostatecznie otrzymujemy: 2 NA = sin α = nco − ncl 2 lub korzystając z przybliżonej zależności: 2 n −n n − n n + ncl nco − ncl ∆ = co cl = co cl co ≈ 2 nco nco nco + ncl 2nco 2 2 2 nco − ncl = 2 nco ∆ © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 2 NA = nco 2∆ 11 Analiza zjawisk światłowodowych • Równania Maxwella - rozchodzenie się fali elektromagnetycznej w swobodnej przestrzeni i ośrodkach jednorodnych • Równanie falowe - rozchodzenie się fali elektromagnetycznej w ośrodkach jednorodnych i w światłowodach (warunki brzegowe) • Równanie modowe - szczegółowy opis rozchodzenia się fali w światłowodach określonego typu © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 12 Mod światłowodu - definicja Mod – w falowodzie lub rezonatorze modem nazywamy jedną z dopuszczalnych struktur pola elektromagnetycznego. Dopuszczalne struktury pola otrzymamy korzystając z równań Maxwella i odpowiednich warunków brzegowych. Przykłady Mody falowodu – mody włókna światłowodowego Mod rezonatora – mody lasera półprzewodnikowego © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 13 Równania Maxwella ! ! ∂B ∇× E = − ∂t ! ! ∂D ! ∇× H = +J ∂t ! ∇⋅D = ρ ! ∇⋅B = 0 J = gęstość prądu [A/m2], ρ = gęstość ładunku [C/m3] Równania materiałowe: Z definicji © Sergiusz Patela 1999 - 2003 ! ! ! ! D = ε E = ε0 E + P ! ! ! ! B = µ H = µ0 H + M µ 0 = 4π ⋅10−7 N ⋅ A−2 ε0 ⋅ µ 0 = c −2 Podstawowe właściwości światłowodów 15 Wielkości fizyczne w równaniach Maxwella Symbol Wielkość fizyczna Jednostka SI Oznaczenie E Natężenie pola elektrycznego Volt na metr V/m D Indukcja elektryczna Coulomb na metr kwadratowy C / m2 P Polaryzacja H Natężenie pola magnetycznego Amper na metr A/m M Magnetyzacja j Gęstość prądu Amper na metr kwadratowy A / m2 B Indukcja magnetyczna Tesla ρ Gęstość ładunku elektrycznego Coulomb na metr sześcienny C / m3 σ Przewodność elektryczna Siemens na metr S/m µ Przenikalność magnetyczna Henr na metr H/m ε Przenikalność elektryczna Farad na metr F/m Symbol © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Wielkość fizyczna T Wartość c Szybkość światła w próżni 2.998 x 108 m/s µ0 Przenikalność magnetyczna próżni 4p x 10-7 H/m ε0 Przenikalność elektryczna próżni 8.854 x 10-12 F/m Podstawowe właściwości światłowodów 16 Operatory różniczkowe Gradient Dywergencja ∇ Φ (x , y , z ) = ∂Φ " ∂Φ " ∂Φ " i + j+ k ∂x ∂y ∂z ! ∂ Fx ∂ F y ∂ Fz ∇ ⋅ F (x , y , z ) = + + ∂x ∂y ∂z Rotacja i" ! ∂Fy ∂F ∂ Fz " ∂ F y ∂ Fx " ∂ ∂F ∇ × F (x , y , z ) = z − − j+ i" + x − k = ∂z ∂z ∂x ∂y ∂x ∂y ∂x Fx Operator Laplace’a © Sergiusz Patela 1999 - 2003 "j ∂ ∂y Fy k" ∂ ∂z Fz ∂ 2Φ ∂ 2Φ ∂ 2Φ ∇ Φ = + + ∂x 2 ∂y 2 ∂z 2 2 Podstawowe właściwości światłowodów 17 Równania falowe dla ośrodka jednorodnego ! 2 ! ∂ E 2 ∇ E − µε 2 = 0 ∂t ! 2 ! ∂ H ∇ 2 H − µε 2 = 0 ∂t Rozwiązania mogą mieć postać (fala płaska) ψ=e( !! i ωt − kr gdzie: © Sergiusz Patela 1999 - 2003 ) k = ω με Podstawowe właściwości światłowodów 21 Rozkłady pola elektrycznego trzech pierwszych modów światłowodu planarnego 2 1 -2 -1.5 -1 -0.5 0.5 1 -1 -2 ns = 1,5, nf = 2, nc = 1, λ = 633 nm © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 23 Równanie modowe (postać addytywna, mody TE) 2k0 n f t cos(θ ) − 2Φ s − 2Φ c = 2π m, m = 0,1,2,... n 2 sin 2 θ − n 2 p f s Φ s = arctan = arctan n f cos θ h n 2 sin 2 θ − n 2 f c q Φ c = arctan = arctan n f cos θ h © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 24 Wykres modowy: TE i TM Krzywe modowe TE i TM nf=2., ns=1.5, nc=1. 2 Neff 1.9 1.8 1.7 1.6 1.5 0.2 0.4 0.6 0.8 1 d [um] Zależność efektywnego współczynnika od grubości warstwy dla trzech pierwszych modów TE i TM światłowodu planarnego © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 26 Tory promienia w światłowodach skokowych promień główny ρ ncl P P θx nco Q Q © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 27 Tory promienia w światłowodach skokowych promień skośny (spiralny) ρ ric θφθφ P Q P Q ric = promień kaustyki wewnętrznej © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 28 Mody hybrydowe światłowodu włóknistego 1 HE11 TM01 TE01 b EH11 HE31 HE12 HE21 1 2 2⋅ π ⋅ρ 2 2 1/ 2 V = n1 − n2 ) ( λ0 © Sergiusz Patela 1999 - 2003 3 V 4 5 6 β k 0 − n2 neff − n2 b= = n1 − n2 n1 − n2 Podstawowe właściwości światłowodów 29 Światłowód włóknisty - mody liniowo spolaryzowane 1 LP 0 1 LP 1 1 b LP 2 1 LP 0 2 1 2 3 V 4 5 6 Mody liniowo spolaryzowane światłowodu włóknistego © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 30 Definicja dyspersji Definicja: Dowolne zjawisko, w którym prędkość rozchodzenia się fali elektromagnetycznej zależy od długości fali. W telekomunikacji terminu dyspersja używa się opisując procesy, w których sygnał niesiony przez falę elektromagnetyczną rozchodzącą się w ośrodku ulega degradacji. Degradacja ta występuje, ponieważ różne składowe fali (różniące się częstotliwościami lub wektorami falowymi) rozchodzą się z różnymi szybkościami. W komunikacji światłowodowej termin dyspersja odnosi się do kilku, ściśle zdefiniowanych parametrów włókna: dyspersji modowej, materiałowej, własnej i polaryzacyjnej. © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 31 Rodzaje dyspersji światłowodowej - jednostki i wartości 1. Dyspersja międzymodowa [200-800 MHz/km] 2. Dyspersja chromatyczna (materiałowa+własna) [0-20 ps/km-nm] 3. Dyspersja polaryzacyjna [≤ 0,2 ps/km1/2] © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 32 Poszerzenie impulsu w światłowodzie skokowym θc α nco ncl t TB © Sergiusz Patela 1999 - 2003 TB+∆T Podstawowe właściwości światłowodów 33 Dyspersja światłowodu jednodomowego 30 Dyspersja materiałowa Dyspersja [ps/(km-nm)] 20 10 Dyspersja (całkowita) 0 -10 λZD Dyspersja światłowodowa -20 -30 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Długość fali [µm] © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 35 Dyspersja światłowodu z przesuniętą dyspersją (DSF) n 1.54 20 n1 n2 n2 Dyspersja [ps/(km-nm)] d = ~9 µm 10 125 µm Standardowa Dyspersja płaska 0 Dyspersja przesunięta -10 -20 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Długość fali [µm] © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 36 r Podstawowe parametry światłowodów - dyspersja Pasmo transmisji włókien wielomodowych [MHz.km] 850nm 400-800 (50/125) 160-400 (62,5/125) 1300nm 400-1500 300-1200 Dyspersja chromatyczna włókien jednomodowych [ps/km.nm] 1285 - 1330 nm ≤ 3,5 1550nm ≤ 18 Dyspersja polaryzacyjna PMD włókna ≤ 0,2 ps/km1/2 © Sergiusz Patela 1999 - 2003 Podstawowe właściwości światłowodów 37