Skarby skalbmierskiej kolegiaty - szaty liturgiczne

Skarby skalbmierskiej kolegiaty - szaty liturgiczne
Zespół
doktorantów i studentów Instytutu Historii Sztuki UJ, pod opieką dra hab.
Andrzeja Betleja, przeprowadził w skalbmierskiej kolegiacie inwentaryzację zbioru starych
szat liturgicznych. Członkowie zespołu twierdzą, Ŝe zasługują one na szersze poznanie
i przebadanie przez historyków sztuki, bowiem wśród kilkudziesięciu szat znalazła się duŜa
część bardzo cennych i wiekowych paramentów.
Szczególną wartość historyczną, a takŜe artystyczną, prezentuje ornat z końca XVI lub
początku XVII wieku z bardzo dobrze zachowaną kolumną z haftem metalowym z nicią
srebrną i złotą kładziony. Na uwagę zasługuje równieŜ kapa, która została wykonana
z uŜyciem pasów kontuszowych – niegdyś popularne, dziś niewiele z nich zachowało się
w muzeach, zaś niemal nie występują w posiadaniu parafii. Warto zwrócić takŜe uwagę na
ornat i kapę z II połowy XVIII wieku z bardzo dobrymi, efektownymi haftami wypukłymi
z nicią srebrną, naśladującymi ornament rocaille. WaŜnym i cennym (ze względu na
niewielką liczbę zachowanych przykładów) jest ornat wykonany z perskiej tkaniny pod
koniec XVII lub na początku XVIII wieku. Szczególne miejsce w całym zbiorze zajmuje
z kolei ornat z zachowaną inskrypcją fundacyjną, podarowany w 1700 roku przez kanonika
Stanisława Józefa Humińskiego.
Większość szat jest zachowana w dobrym stanie, jednakŜe pewna jej część,
szczególnie szaty najcenniejsze pod względem historycznym i artystycznym, wymagają
szybkiej konserwacji. Trudne dzieje Skalbmierza w okresie rozbiorowym i późniejszym
przyczyniły się do nie zawsze bezpiecznego przechowywania szat liturgicznych, stąd na
części z nich pozostały ślady kontaktu z wodą i mikrobami. Krakowski zespół doktorantów
i studentów zapewnia, Ŝe fachowa konserwacja powinna przywrócić im dawny blask.
Członkowie zespołu wyraŜają równieŜ nadzieję, Ŝe podjęta przez nich praca to tylko początek
prac zarówno naukowych, jak i konserwatorskich, które w przyszłości pozwolą na odkrycie
wszystkich skarbów skalbmierskiej kolegiaty i przyczynią się do lepszego poznania jej
dziejów i wartości artystycznych wszystkich przechowywanych tam zabytków.
Informację przekazał ks. Marian Fatyga
Zdjęcie 1. Kapa, która została wykonana
z użyciem pasów kontuszowych.
Zdjęcie 2-3. Ornat i kapa z II połowy XVIII wieku z
efektownymi haftami wypukłymi z nicią srebrną ,
naśladującymi ornament rocaille.
Zdjęcie 4-5. Szczególne miejsce w całym zbiorze zajmuje ornat
z zachowaną inskrypcją fundacyjną, darowany do kolegiaty
w 1700 roku przez kanonika Stanisława Józefa Humińskiego.
Zdjęcie 6. Ornat z I połowa XX wieku.
Zdjęcie 7. Ornat czerwony – połowa XVIII wieku.