Fragment PDF

Rozdział 7
1
ODZYSK I RECYKLING ZUŻYTEGO SPRZĘTU
ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO
W celu zapewnienie ochrony życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska
wprowadzono w Polsce przepisy prawa 1 związane z odzyskiem i recyklingiem zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a więc: lodówek, pralek, kuchenek, radioodbiorników, telewizorów, itd. Przepisy te dotyczą zarówno sprzętu produkcji krajowej, jak i importowanego i nakładają szereg obowiązków na różne grupy podmiotów, nazwane w ustawie: „użytkownikami sprzętu”, „zbierającymi zużyty sprzęt”,
„wprowadzającymi sprzęt” oraz „zakładami przetwarzania”.
Użytkownicy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych to klienci.
Nie mogą oni pozbywać się zużytego sprzętu poprzez umieszczanie go razem z innymi odpadami. Są natomiast zobowiązani do przekazania tego sprzętu podmiotowi
zbierającemu zużyty sprzęt.
Zbierający zużyty sprzęt – to przedsiębiorstwo handlu detalicznego, hurtowego,
a także inne przedsiębiorstwa zajmujące się zbieraniem odpadów komunalnych.
Wprowadzający sprzęt do sprzedaży to przedsiębiorca:
 produkujący sprzęt;
 importujący sprzęt z krajów UE lub innych krajów;
 dokonujący sprzedaży sprzętu wyprodukowanego przez inny podmiot, ale oznaczonego nazwą tego przedsiębiorcy.
OBOWIĄZKI PODMIOTÓW WPROWADZAJĄCYCH SPRZĘT NA RYNEK
Na podmiocie wprowadzającym sprzęt do obrotu ciążą następujące obowiązki:
1. Załączanie do sprzętu informacji dla klienta o:
 zakazie umieszczania zużytego sprzętu razem z innymi odpadami, wraz z zamieszczaniem symbolu graficznego (rysunek 28.);
Rys. 28. Wzór oznakowania sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180,
poz. 1495).
141
 potencjalnych skutkach dla środowiska i zdrowia ludzi wynikających z obecności składników niebezpiecznych w sprzęcie;
 masie sprzętu.
2. Informowanie o systemie zbierania zużytego sprzętu oraz roli klientów w ograniczeniu odpadów.
3. Zorganizowanie i sfinansowanie:
 odbierania zużytego sprzętu od podmiotów zbierających zużyty sprzęt (przedsiębiorstwa handlowe);
 przetwarzania, odzysku, w tym recyklingu, i unieszkodliwiania zużytego sprzętu.
4. Utworzenie sieci zakładów przetwarzania zużytego sprzętu.
5. Opracowywanie informacji dla zakładów przetwarzania dotyczącej ponownego
użycia i przetwarzania zużytego sprzętu.
Należy pamiętać, że wymienione wyżej obowiązki mogą być obowiązkami przedsiębiorstwa handlowego, o ile jest ono importerem lub sprzedającym sprzęt wyprodukowany przez inny podmiot, ale oznaczonego nazwą przedsiębiorcy prowadzącego
działalność w zakresie handlu hurtowego lub detalicznego.
OBOWIĄZKI PODMIOTÓW ZBIERAJĄCYCH ZUŻYTY SPRZĘT
Każdy podmiot dokonujący sprzedaży sprzętu, a więc przede wszystkim przedsiębiorstwa handlowe, jest zobowiązany do:
 umieszczania w punkcie sprzedaży detalicznej informacji o punktach zbierania
zużytego sprzętu;
 sprzedawania jedynie takiego sprzętu, który opatrzony jest informacją dla klienta
(ta informacja sporządzona jest przez podmiot wprowadzający sprzęt na rynek
i dotyczy spraw opisanych powyżej – w punkcie 1. obowiązków wprowadzającego do obrotu);
 przyjmowania nieodpłatnie od swoich klientów zużytego sprzętu gospodarstwa
domowego;
 przekazywania zakładom przetwarzania zużytego sprzętu pozyskanego od nabywców.
Obowiązek przyjmowania nieodpłatnie od swoich klientów zużytego sprzętu gospodarstwa domowego występuje tylko wtedy, gdy klient nabywa nowy towar (może
on wtedy przekazać przedsiębiorstwu handlowemu stary, zużyty towar). Przekazanie
może dotyczyć wyłącznie takiego samego towaru, jaki klient nabywa (np. zużyty telewizor klient może przekazać jedynie wtedy, gdy kupuje nowy telewizor).
Przekazanie zużytego sprzętu dokonywane jest w punkcie sprzedaży detalicznej,
a więc to klient ponosi ewentualne koszty transportu zużytego sprzętu do punktu
sprzedaży.
Zużyty sprzęt musi być musi być zbierany (gromadzony) w sposób selektywny.
Nie jest zatem możliwe gromadzenie np. w jednym pojemniku różnych sprzętów
(np. kuchenek i radioodbiorników). Oznacza to potrzebę wyodrębnienia z całej powierzchni sklepowej części przeznaczonej na zużyty sprzęt, a następnie wydzielenia
w ramach tej części odrębnych pomieszczeń lub pojemników przeznaczonych na zbieranie poszczególnych odmian sprzętu.
Przedsiębiorca handlu detalicznego przekazuje zebrany od klientów zużyty
sprzęt przedsiębiorstwu handlu hurtowego lub też zakładowi przetwarzania. Przedsiębiorstwo handlu hurtowego przekazuje zużyty sprzęt bezpośrednio zakładowi
przetwarzania.
Zakład przetwarzania powinien zapewnić bezpieczne dla środowiska i zdrowia
ludzi przetwarzanie zużytego sprzętu oraz powstających z niego odpadów. Przekazuje
on zużyty sprzęt przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w zakresie recyklingu czy
innej niż recykling formy odzysku.
Podmioty wprowadzające na rynek sprzęt lub reprezentujące ich organizacje tworzą organizacje odzysku sprzętu elektrycznego lub elektronicznego, których zadania wiążą się z organizowaniem, zarządzaniem lub prowadzeniem przedsięwzięć
związanych ze zbieraniem, przetwarzaniem, recyklingiem i innymi niż recykling procesami odzysku oraz unieszkodliwieniem zużytego sprzętu.
Osiągnięcie mniejszego poziomu odzysku lub recyklingu oznacza konieczność
uiszczenia przez podmioty wprowadzające sprzęt na rynek i organizacje odzysku
sprzętu elektrycznego lub elektronicznego opłaty produktowej. Opłatę produktowa
oblicza się według wzoru:
Opłata
produktowa
=
Stawka opłaty
produktowej
Wymagany
* [ poziom recyklingu –
Osiągnięty
poziom recyklingu
]
Wymagany poziom recyklingu określony został w art. 30. ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Jeżeli jest on większy od faktycznego (osiągniętego) poziomu recyklingu, to należy zapłacić opłatę produktową. Stawka tej opłaty określona została w art. 31. tej ustawy.
Obowiązki przedsiębiorstwa handlowego w zakresie odzysku i recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zależą zatem od tego, jaki jest zakres
działania tego przedsiębiorstwa. Najczęściej wykonywać ono będzie obowiązki związane ze zbieraniem zużytego sprzętu, natomiast rzadziej obowiązki przewidziane dla
podmiotów wprowadzających sprzęt elektryczny i elektroniczny na rynek.
ĆWICZENIA I PYTANIA
1. W jaki sposób użytkownik zużytej lodówki może się jej pozbyć?
2. Wyjaśnij, w jakiej sytuacji przedsiębiorstwo handlowe jest zobowiązane do wypełniania obowiązków, jakie ciążą na wprowadzającym sprzęt do obrotu?
3. Jakie informacje o sprzęcie powinien znaleźć klient w dokumencie załączonym do
nabywanego sprzętu elektrycznego i elektronicznego?
4. Co oznacza znak graficzny „przekreślony kosz”?
5. Jakie informacje na temat zużytego sprzętu muszą być zamieszczone w punkcie
sprzedaży detalicznej?
6. Czy nabywając nową lodówkę, klient może przekazać przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w zakresie handlu detalicznego zużytą kuchenkę elektryczną?
7. Na czym polega selektywne gromadzenie zużytego sprzętu?
8. Co to jest i jak jest ustalana opłata produktowa?