Monitoring mediďż˝w - Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych

GAZETA PRAWNA
2008-05-16
STOWARZYSZENIE INWESTORÓW INDYWIDUALNYCH ODPOWIADA
Czym jest prawo poboru
Jaka jest reguła powstawania praw poboru oraz przeprowadzania nowych emisji akcji? Czy nie niosą
one ze sobą ryzyka dla akcjonariuszy?
rawo poboru (oznaczane skrótowo PP) po­
wstaje w związku z nową emisją akcji przez
spółkę. Dotychczasowi akcjonariusze mają pierw­
szeństwo w zapisywaniu się na akcje w procesie
podwyższania kapitału zakładowego, aby uniknąć
rozwodnienia kapitału spółki.
Cena akcji nowej emisji jest niższa od ceny rynko­
wej (inaczej nie znalazłyby ona nabywców). Przy­
znane inwestorowi PP równoważą spadek wynikają­
cy z różnicy między ceną starych i nowych walorów
spółki. W momencie kiedy PP stają się samodziel­
nym papierem wartościowym (odcięcie praw pobo­
ru), następuje spadek wartości starych akcji. Prawo
poboru można sprzedać na rynku, bądź wykorzy­
stać je - obejmując nowe walory spółki.
Wspomniany spadek kursu zależny jest od ceny
rynkowej starych akcji, liczby nowych walorów, do
objęcia których uprawnia jedno PP oraz ceny emi­
syjnej nowych akcji.
Jeśli emitent przeprowadza nową emisję akcji,
podając uprzednio informacje o wszystkich powyż­
szych elementach oferty, nie niesie ona ze sobą do­
datkowego ryzyka dla akcjonariuszy.
Szczególne ryzyko natomiast wiąże się jednak
z sytuacją, kiedy to emitent nie podaje ceny akcji
nowej emisji. W dniu ustalania praw poboru inwe­
storzy nie wiedzą, po jakiej cenie będą obejmować
nowe walory. Nie wiedzą także, jak duży będzie
spadek ceny, korygujący wartość posiadanych akcji
o prawa poboru (co zmusza do inwestowania w
ciemno).
Kolejnym niebezpieczeństwem jest fakt, iż od­
cięcie praw poboru może nastąpić nawet przed zło­
P
mKONRAD
SMOK
specjalista
ds. interwencji
i analiz
•:
S T O W A R Z Y S Z EMIE
I N W E S T O R Ó W
INDYWIDUALNYCH
żeniem prospektu emisyjnego przez spółkę do Ko­
misji Nadzoru Finansowego. Złożenie przez nie­
rzetelnego emitenta nieprofesjonalnie sporządzo­
nego prospektu do Komisji Nadzoru Finansowego
(już po odcięciu praw poboru) może być fatalne
w skutkach dla akcjonariuszy.
W powyższej sytuacji czas potrzebny na zgłasza­
nie uwag oraz dokonywanie kolejnych poprawek
w prospekcie znacznie się wydłuża. Prowadzi to
w prostej linii do długiego oczekiwania akcjona­
riuszy na dopuszczenie praw poboru do obrotu,
czyli do niepotrzebnego zamrażania kapitału (w
okresie, gdy inwestorzy czekają na zaakceptowa­
nie prospektu przez KNF).
W bardziej pesymistycznym wariancie inwesto­
rzy narażeni są na spore straty, jeśli nadzorca ryn­
ku nie dopuści do wątpliwej emisji akcji.
Ponieważ niedoskonałość naszego prawa do­
puszcza powyżej opisany schemat przeprowadza­
nia emisji (prowadzący w prostej linii do strat ak­
cjonariuszy), warto każdorazowo uważnie przestu­
diować warunki nowej emisji akcji, indywidualnie
oceniając tym samym wiarygodność i rzetelność
emitenta.
Należy także pamiętać, iż prawa poboru po okre­
sie ich notowań na rynku oraz terminie zapisów na
nowe akcje wygasają. Wspomniana specyfika tego
instrumentu finansowego prowadzi niejednokrot­
nie to strat wśród mniej doświadczonych inwesto­
rów. Strata jest tym dotkliwsza, że nie można jej
odliczyć od podatku, tak więc każdorazowo należy
zwrócić szczególną uwagę na okres notowań praw
poboru.B