Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów

UZASADNIENIE
Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 24 ust. 1 ustawy
z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
zgodnie, z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, na wniosek ministra
właściwego w zakresie zawodu, którego dotyczy wniosek, określi, w drodze rozporządzenia,
klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego, z uwzględnieniem klasyfikacji zawodów
i specjalności na potrzeby rynku pracy.
Obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia
2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7,
z 2014 r. poz. 1140 oraz z 2015 r. poz. 954) zawiera 203 zawody ujęte w siedem grup
wielkich (grupy 3 - 9).
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego wskazuje także typy szkół
ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie w danym zawodzie,
kwalifikacje wyodrębnione w zawodzie, zawody, w których nie wyodrębnia się kwalifikacji,
wnioskodawcę – ministra właściwego w zakresie danego zawodu, obszary kształcenia, do
których są przypisane zawody, a także kwalifikacje w zawodzie, których kształcenie może
być prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz szczególne uwarunkowania
lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie.
Konieczność wprowadzenia zmian w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego wynika z wniosków zgłoszonych przez ministrów właściwych dla
zawodów dotyczących wprowadzenia do klasyfikacji nowych zawodów:
1) Kierowca mechanik;
2) Jeździec.
Wniosek ministra właściwego do spraw transportu dotyczący wprowadzenia do klasyfikacji
zawodów szkolnictwa zawodowego nowego zawodu Kierowca mechanik wynika
z obserwowanego deficytu kadr z wykształceniem zasadniczym zawodowym, które mogłyby
zasilić rynek pracy w branży transportowej, tj. zapełnić lukę w wykonywaniu usług
związanych z przewozem rzeczy. Na podstawie zgłoszeń członków organizacji pracodawców
Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej oraz stowarzyszeń branżowych i zawodowych, minister
właściwy do spraw transportu podjął decyzję o wprowadzeniu do klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego powyższego zawodu, tym samym wskazując na dynamiczny
i ciągły rozwój branży transportowej, która generuje potrzebę ciągłego pozyskiwania dobrze
przygotowanych pracowników świadczących pracę w zakresie wykonywania przewozu
rzeczy. Kierowca mechanik to jeden z zawodów, który stwarza możliwość uzyskania
odpowiednich uprawnień do wykonywania przewozów drogowych, tym samym stwarza
możliwość wykonywania odpowiedzialnej pracy w stale rozwijającym się sektorze
przedsiębiorstw świadczących szeroko rozumiane usługi transportowe. Osoby wykonujące ten
zawód w przyszłości, jako wykwalifikowana kadra przedsiębiorstw transportowych, będą
mogły znaleźć zatrudnienie na rynku pracy, na którym istnieje stałe zapotrzebowanie na
pracowników posiadających uprawnienia kierowcy samochodu ciężarowego. Ze względu na
zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę pracowniczą oraz wobec ciągle rozwijającego
się sektora transportowego, w opinii ministra właściwego, celowe jest zastosowanie
systemowego podejścia do przygotowania kadry posiadającej kompetencje zawodowe
właściwe dla kierowcy mechanika. Dlatego też, minister właściwy do spraw transportu uznał
1
za zasadne uruchomienie procesu kształcenia w zawodzie Kierowca mechanik w ramach
systemu oświaty.
Wniosek ministra właściwego do spraw kultury fizycznej dotyczy wprowadzenia do
klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego nowego zawodu Jeździec. W opinii ministra
kształcenie młodych ludzi w tym zawodzie przygotuje fundament do odbudowania polskich
sportów konnych. Szkoła zawodowa pozwoli stworzyć bazę dla rozwoju jeździectwa oraz
umożliwi młodym ludziom, których pasjonują konie i jeździectwo, zdobycie wiedzy
praktycznej i merytorycznej otwierającej ścieżki kariery na rynkach polskich i zagranicznych.
Jak podaje raport „Removing the Blinkers World Horse Welfare and Eurogroup for Animals
Raport” z 2015 r., wartość europejskiego biznesu jeździeckiego to 100 mld euro rocznie
(ośrodki jeździeckie, sklepy ze sprzętem, produkcja pasz i sprzętu jeździeckiego, szkolenia
dla jeźdźców i hodowców, trening i transport koni). Jego siłą napędową są odpowiednio
przygotowane przez zawodowców konie. Szacuje się, że w Europie jest łącznie 400 000
pełnoetatowych miejsc pracy w biznesie jeździeckim. W Polsce w 2006 r. takich miejsc
pracy było 42 000. Pochodzące z 2009 r. szacunki przewidują, że w Polsce w ciągu
najbliższych kilkunastu lat:
− jeździectwo stanie się w Polsce sportem masowym, formą rekreacji, obejmującą 600800 tys. osób,
− nastąpi wzrost popytu na konie wierzchowe i zaprzęgowe rzędu 150-200 tys. sztuk,
które zostaną wyhodowane w Polsce albo będą sprowadzone z zagranicy,
− rozwój jeździectwa i hodowli może zapewnić w Polsce 50-75 tys. miejsc pracy.
Potencjał ten został już dostrzeżony przez środowisko jeździecko-hodowlane, reprezentowane
przez: Polski Związek Jeździecki, Polski Związek Hodowców Koni, Polski Klub Wyścigów
Konnych, Agencję Nieruchomości Rolnych i Polish Prestige. W ramach współpracy
organizacje te przygotowały cykl międzynarodowych konferencji pod hasłem „Hodowla koni
i jeździectwo, jako szansa dla Polski”, z których jedna została zatytułowana „Konie dają
pracę”. Z danych Unii Europejskiej wynika, że biznes koński generuje znaczną liczbę miejsc
pracy, zwłaszcza w terenach wiejskich i podmiejskich, które w Polsce zalicza się do obszarów
dotkniętych największym bezrobociem.
Na terenie kraju działa około 1 500 podmiotów gospodarczych zajmujących się sportem,
rekreacją i turystyką konną (kluby i ośrodki jeździeckie, agroturystyki, prywatne ośrodki). Od
dnia 1 stycznia 2007 r. Polski Związek Jeździecki przyjął model szkolenia jeźdźców
i trenerów wraz z systemem Odznak Jeździeckich i certyfikowania Ośrodków Jeździeckich.
System ten oprócz funkcji szkolenia ludzi koncentruje się na właściwym przygotowaniu
konia, na którym jeździec (zawodnik) ma się przygotować do udziału w rywalizacji
sportowej. Model bazuje na sieci rozproszonych ośrodków szkoleniowych. Polski Związek
Jeździecki zauważa potrzebę wprowadzenia także profesjonalnego i kompleksowego
programu kształcenia o charakterze publicznym i państwowym poprzez szkoły zawodowe.
System odznak Polskiego Związku Jeździeckiego jest dostępny głównie dla osób
posiadających konie lub je dzierżawiących, a więc osób majętnych. Kształcenie zawodowe
jeźdźców otworzyłoby ścieżki rozwoju i kariery osobom dysponującym ograniczonymi
środkami finansowymi, ale chętnym do podjęcia pracy w przemyśle jeździeckim. Uczniowie
kształcący się w zawodzie Jeździec zdobyliby przewagę w postaci praktycznych umiejętności
w zakresie użytkowania koni o przeznaczeniu sportowym, wyścigowym, rekreacyjnym,
służbowym, roboczym i dla potrzeb hipoterapii.
W chwili obecnej w Polsce działają trzy tory wyścigowe, na których startują konie i jeźdźcy
zarówno z kraju jak i z zagranicy. Wraz ze zmianami, jakie zachodzą na polskim rynku
2
wyścigów konnych, do których należy przede wszystkim wzrost rangi organizowanych
wyścigów, rośnie zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę – trenerów oraz jeźdźców. Bez
profesjonalnych jeźdźców hodowla, profesjonalna organizacja zawodów jeździeckich jak
i prowadzenie treningu nie są możliwe. Kształcenie uczniów w zawodzie Jeździec zwiększy
szanse pozytywnych zmian w sektorze jeździeckim w Polsce, a młodym ludziom umożliwi
realizowanie pasji i kariery w Polsce i na arenie międzynarodowej.
W celu zachowania drożności kształcenia i umożliwienia podnoszenia kwalifikacji,
kwalifikacja K1 wyodrębniona w zawodzie Jeździec jest jednocześnie jedną z dwóch
kwalifikacji K2 wyodrębnionych w zawodzie Technik hodowca koni. W związku z tym
kształcenie w zawodzie Technik hodowca koni będzie odbywać się w kwalifikacjach
K1„Organizowanie chowu i hodowli koni” oraz K2 „Szkolenie i użytkowanie koni” albo
„Jeździectwo i trening koni”. Osoby, które uzyskają kwalifikacje w zawodzie Jeździec będą
mogły zdobyć zawód Technik hodowca koni po uzyskaniu dodatkowej kwalifikacji
„Organizacja chowu i hodowli koni”.
W toku uzgodnień międzyresortowych Minister Pracy i Polityki Społecznej wnioskował o
zmianę symbolu cyfrowego dla zawodu Jeździec. W dotychczasowym projekcie
rozporządzenia zawód ten był umiejscowiony w grupie „6121 Hodowcy zwierząt
gospodarskich i domowych” i oznaczony symbolem cyfrowym 612112. W opinii Ministra
Pracy i Polityki Społecznej, mając na względzie spójność polskiej klasyfikacji zawodów i
specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z Międzynarodowym
Standardem ISCO-08, zawód Jeździec powinien być umiejscowiony w grupie „5164
Opiekunowie zwierząt domowych i pokrewni” i oznaczony symbolem cyfrowym 516408.
Minister Infrastruktury i Rozwoju w toku uzgodnień międzyresortowych wnosił o zmianę
postanowień zawartych w projektowanym rozporządzeniu w części dotyczącej „szczególnych
uwarunkowań lub ograniczeń związanych z kształceniem w danym zawodzie” w odniesieniu
do dwóch zawodów tj. Kierowcy mechanika (symbol cyfrowy zawodu 832201) oraz Technika
transportu drogowego (symbol cyfrowy zawodu 311927). W opinii ministra właściwego dla
wyżej wymienionych zawodów, kształcenie w zawodzie Kierowca mechanik nie powinno być
uwarunkowane wymaganiem dotyczącym posiadania prawa jazdy kat. B, natomiast
kształcenie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w tym zawodzie powinno być
prowadzone wyłącznie w formie stacjonarnej. Podobnie, w przypadku zawodu Technik
transportu drogowego, wnioskowano o wykreślenie z części dotyczącej szczególnych
uwarunkowań lub ograniczeń związanych z kształceniem w danym zawodzie wymagania
dotyczącego posiadania prawa jazdy kat. B, zarówno w stosunku do słuchaczy szkół
policealnych jak również do uczestników kwalifikacyjnych kursów zawodowych.
Zaproponowane przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju zmiany mają zapewnić spójność w
zakresie realizacji kształcenia w ramach kwalifikacji K1 „Eksploatacja środków transportu
drogowego” zarówno w zawodzie Kierowca mechanik, jak i Technik transportu drogowego.
Ponadto, w toku uzgodnień międzyresortowych Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
wnioskował o wprowadzenie modyfikacji w zakresie zawodu Technik mechanizacji
rolnictwa. Nowy zawód otrzymałaby nazwę Technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki,
a w jego skład wchodziłyby trzy kwalifikacje: K1 Użytkowanie pojazdów, maszyn, urządzeń
i narzędzi stosowanych w rolnictwie, K2 Obsługa techniczna oraz naprawa pojazdów, maszyn
i urządzeń stosowanych w rolnictwie oraz K3 Eksploatacja systemów mechatronicznych
w rolnictwie. W opinii ministra właściwego dla tego zawodu wskutek zaproponowanej
zmiany absolwenci szkół kształcących w zawodzie Technik mechanizacji rolnictwa
3
i agrotroniki będą przygotowani m.in. do kompleksowego posługiwania się nowoczesnym
sprzętem rolniczym, również w branży zajmującej się obrotem pojazdami, maszynami
i urządzeniami rolniczymi, a co za tym idzie będą posiadać wiedzę i umiejętności wymagane
na współczesnym rynku pracy. Wskutek realizacji wniosku Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi uchylono pozycję dotyczącą zawodu Technik mechanizacji rolnictwa.
W związku z organizacją pracy szkoły (wcześniejszym planowaniem kształcenia
w określonych zawodach) uczniowie i słuchacze, którzy rozpoczęli kształcenie w zawodzie
Technik transportu drogowego oraz Technik mechanizacji rolnictwa przed dniem wejścia
w życie rozporządzenia będą kontynuować kształcenie w zawodzie lub kwalifikacjach
określonych w dotychczas obowiązujących przepisach aż do zakończenia cyklu kształcenia.
Jednocześnie, w związku z wejściem rozporządzenia w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia, od roku szkolnego 2016/2017 będzie istniała możliwość prowadzenia kształcenia
w nowym zawodzie Technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, w którym (jako
kwalifikację K3) wyodrębniono kwalifikację „Eksploatacja systemów mechatronicznych
w rolnictwie”.
W konsekwencji ww. zmian związanych z dodaniem nowych zawodów do tabeli
„Klasyfikacja właściwa” dokonano także zmian o charakterze porządkującym w tabeli
„Struktura klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego” polegających na:
1) w grupie dużej „51. Pracownicy usług osobistych”:
a) dodaniu w kolumnie 3 zatytułowanej „grupy średnie” po pozycji „515.
Gospodarze obiektów” pozycji „516. Pozostali pracownicy usług osobistych”,
b) dodaniu w kolumnie 4 zatytułowanej „Liczba zawodów ujętych w grupie
średniej”, w odniesieniu do grupy średniej „516. Pozostali pracownicy usług
osobistych” – pozycji zawierającą liczbę „1”,
2) w grupie dużej „83. Kierowcy i operatorzy pojazdów”:
a) dodaniu w kolumnie 3 zatytułowanej „grupy średnie” przed pozycją „834.
Operatorzy pojazdów wolnobieżnych i pokrewni” pozycji „832. Kierowcy
samochodów osobowych, dostawczych i motocykli”,
b) dodaniu w kolumnie 4 zatytułowanej „Liczba zawodów ujętych w grupie
średniej”, w odniesieniu do grupy średniej „832. Kierowcy samochodów
osobowych, dostawczych i motocykli” – pozycji zawierającej liczbę „1”,
c) ustaleniu ogólnej liczby zawodów ujętych w grupie średniej – na 205.
Projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa
Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz w Biuletynie
Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces
Legislacyjny, zgodnie z § 52 ust. 1 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października
2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. poz. 979).
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu
notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 i z 2004 r. Nr 65, poz. 597)
i w związku z tym nie podlega notyfikacji w rozumieniu tego rozporządzenia.
Projekt rozporządzenia nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.
4
Projekt rozporządzenia nie wymaga przedłożenia właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania
konsultacji lub uzgodnienia.
5