docBiuletyn Informacyjny WRPO Nasz Region
download 
Reklamacja Transkrypt
Biuletyn Informacyjny WRPO Nasz Region
nasz region Biuletyn Informacyjny Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 Nr 2/2011 ISSN 1733-6473 EGZEMPLARZ BEZPŁATNY ROZWIJA SIĘ Z EUROPĄ ➤ Eurofundusze na naukę i zdrowie ➤ Światowe Dni Innowacji ➤ Unia inwestuje w transport Czysta energia W Wielkopolsce powstaje nowoczesna elektrownia wiatrowa FUNDUSZE EUROPEJSKIE – DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO flesz ➤ Spotkania w ramach prezydencji 1 lipca rozpoczęła się polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Przez 6 najbliższych miesięcy jesteśmy najważniejszym państwem w Europie, a Poznań i Wielkopolska będą miały swój udział w tym znaczącym wydarzeniu. Znaleźliśmy się w ekskluzywnym gronie kilku polskich miast, w których odbędą się najistotniejsze wydarzenia polskiej prezydencji. 24 listopada w stolicy Wielkopolski zaplanowano konferencję poświęconą przyszłości Europy, w której udział wezmą ministrowie ds. polityki regionalnej, komisarze, eksperci oraz decydenci szczebla centralnego i regionalnego. Dzień później, 25 listopada w Poznaniu, z udziałem 360 delegatów, odbędzie się nieformalne spotkanie ministrów ds. polityki regionalnej, spójności terytorialnej i rozwoju miast. Tematem obrad będzie debata polityczna nad strategicznymi aspektami polityki spójności po 2013 r. Wcześniej, we wrześniu, zostaną zorganizowane w Poznaniu dwa spotkania z inicjatywy ➤ Zdjęcie za 2000 zł marszałka województwa Marka Woźniaka, jako przewodniczącego polskiej delegacji do Komitetu Regionów. 8 września zaplanowano założycielskie posiedzenie Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego (CORLEAP). Konferencja umożliwi współpracę polityczną władz lokalnych i regionalnych w UE i w krajach należących do Partnerstwa Wschodniego, a także będzie stanowić dalszy wkład w zaangażowanie Komitetu Regionów na rzecz europejskiej polityki sąsiedztwa. 9 września odbędzie się z kolei nadzwyczajne posiedzenie prezydium Komitetu Regionów Unii Europejskiej. Spotkanie zostanie poświęcone wyzwaniom, przed jakimi stoi realizacja polityki spójności w nowej perspektywie finansowej. • Projekty realizowane w powiatach w ramach działań priorytetu III Środowisko przyrodnicze 3.1 Racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi złotowski 3.2 Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku 3.3 Wsparcie ochrony przyrody pilski 3.4 Gospodarka wodno-ściekowa 3.5 Wzmocnienie ochrony przeciwpowodziowej zagrożonych obszarów oraz zwiększenie retencji na terenie województwa chodzieski czarnkowsko-trzcianecki 3.6 Poprawa bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego wągrowiecki 3.7 Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii obornicki międzychodzki szamotulski gnieźnieński koniński Poznań nowotomyski słupecki poznański grodziski wolsztyński średzki kościański jarociński kolski turecki pleszewski gostyński rawicki kaliski Kalisz krotoszyński ostrowski Priorytet III, wartość dofinansowania z UE w umowach w podziale na powiaty MARIUSZ MAMET/MAC MAP | nasz region | 2/2011 2 Konin śremski leszczyński Leszno wrzesiński 0-100 ostrzeszowski 100-200 200-500 500-1500 zł/mieszk. Dane z Krajowego Systemu Informatycznego. Źródło i opracowanie: Oddział Monitorowania, Departament Polityki Regionalnej UMWW kępiński Fotografujesz ciekawe miejsca i obiekty? Przyślij na konkurs zdjęcie inwestycji sfinansowanej z UE. Urząd Marszałkowski w Poznaniu ogłosił konkurs fotograficzny „Fundusze w obiektywie”, który potrwa do 20 lipca br. Ma on promować fundusze unijne, a zwłaszcza inwestycje zrealizowane dzięki dotacjom z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Konkurs skierowany do amatorów i profesjonalistów, polega na nadesłaniu zdjęć przedstawiających projekty zrealizowane dzięki WRPO. Są wśród nich np. obiekty architektoniczne, elementy architektury i krajobrazu, wyremontowane budynki, szlaki turystyczne, a także parki czy skwery. Lista zadań dofinansowanych z Brukseli, regulamin oraz formularz zgłoszeniowy dostępne są na stronie www.wrpo.wielkopolskie.pl. Spośród nadesłanych zdjęć jury wybierze zwycięzców. Nagroda za I miejsce wynosi 2000 zł, za II miejsce – 1500 zł, a za III miejsce – 1000 zł. • ➤ Konkurs dla dziennikarzy Urząd Marszałkowski w Poznaniu ogłosił konkurs dziennikarski „Dobra informacja – efekt dotacja”. Konkurs potrwa do 30 listopada br. i ma wyróżnić materiały dziennikarskie, które dotyczą Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Skierowany jest do dziennikarzy radiowych, prasowych i telewizyjnych publikujących w mediach wielkopolskich, a także do redaktorów serwisów internetowych (w tym autorów spotów/filmów). Zgłoszone prace (artykuł prasowy, notka w Internecie, nagranie radiowe lub telewizyjne) powinny zostać opublikowane lub wyemitowane w okresie od stycznia 2009 r. do listopada 2011 r. Regulamin konkursu wraz z formularzem zgłoszeniowym znajduje się na stronie www.wrpo.wielkopolskie.pl. Jury konkursu, złożone z przedstawicieli redakcji kilku wielkopolskich mediów, wybierze zwycięzców. Za zajęcie I miejsca laureaci otrzymają 5000 zł, za II miejsce – 3000 zł, a za III miejsce – 2000 zł. • ➤ Środowisko przyrodnicze – W obecnym okresie programowania Fundusz przeznaczy na ochronę środowiska ponad miliard złotych ze środków UE. To wyjątkowa sytuacja, bo tak dużych pieniędzy w tak krótkim czasie nigdy jeszcze na ten cel nie przeznaczyliśmy. – mówi Krystyna Poślednia, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu (więcej na str. 4-5) • WPROWADZENIE Fot. ARCHIWUM UMWW W NUMERZE: 4 | Nowa jakość w ochronie środowiska Rozmowa z Krystyną Poślednią, prezes zarządu WFOŚiGW w Poznaniu na temat działań dotyczących ochrony środowiska 6 | Czysta sprawa Elektrownia wodna i wiatrowa – projekty współfinansowane w ramach działania 3.7 Podsumowanie priorytetu V Infrastruktura dla kapitału ludzkiego 9 | Inwestycje w kolorze nadziei Projekty realizowane w ramach działania 5.4 12 | U nia inwestuje w transport Podsumowanie priorytetu II Infrastruktura komunikacyjna 13 | Kolej w stylu retro Jak WRPO zmienia kolej 14 | Europejskie i królewskie W maju otwarto nowy odcinek pilskiej obwodnicy śródmiejskiej 15 | Porozmawiajmy o innowacjach Podsumowanie Światowych Dni Innowacji NASZ REGION • Biuletyn Informacyjny WRPO Województwa Wielkopolskiego wydawany jest na zamówienie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, al. Niepodległości 18, 61-713 Poznań Departament Polityki Regionalnej, ul. Przemysłowa 46, 61-541 Poznań tel.: 61 65 80 600 • faks: 61 65 80 605 e-mail: [email protected] Departament Wdrażania Programu Regionalnego, ul. Szyperska 14, 61-754 Poznań tel.: 61 62 66 100 • faks: 61 62 66 103 e-mail: [email protected] www.wrpo.wielkopolskie.pl Wydawca: Smartlink Sp. z o.o., ul. Mickiewicza 3/10, 60-833 Poznań e-mail: [email protected], www.funduszeonline.pl Redakcja: Jerzy Gontarz, Joanna Gontarz, Andrzej Szoszkiewicz Koordynacja: Piotr Ratajczak Projekt i skład: Alina Merha Druk: Interak Szanowni Państwo, Inwestycje w kapitał ludzki to dobrze wydane pieniądze, dlatego samorząd województwa chętnie wspiera takie projekty. Dzięki pracy urzędników rozdzielających eurodotacje oraz aktywności samorządów, organizacji pozarządowych, zakładów opieki zdrowotnej i uczelni – realizujemy aż 105 przedsięwzięć (w tym 11 kluczowych) związanych z infrastrukturą społeczną. Zadania z priorytetu V „Infrastruktura dla kapitału ludzkiego” łącznie otrzymały dotacje z EFRR w wysokości ponad 400 mln zł. Inwestycje te są równomiernie rozmieszczone na obszarze całej Wielkopolski. Dzięki wsparciu z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 zmienia się wygląd naszych uczelni i jakość nauczania na nich. Studenci będą uczyć się w komfortowych warunkach, korzystając z nowoczesnej aparatury badawczej w laboratoriach i pracowniach technicznych. W tym numerze biuletynu opisujemy inne ciekawe projekty: budowę ogrodu zmysłów dla niewidomych i niedowidzących w Owińskach, warsztatów terapii zajęciowej dla niepełnosprawnych w Wolsztynie oraz renowację zabytkowych budynków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy. Zachęcam do zapoznania się z opisami tych przedsięwzięć. Najwięcej pieniędzy w WRPO przeznaczono na priorytet II „Infrastruktura komunikacyjna”. Sześć działań wspiera inwestycje w transport, a jedno skierowane jest na projekty związane z e-usługami oraz siecią internetu szerokopasmowego. Z puli 413 mln euro najwięcej unijnych dotacji wydamy na poprawę stanu dróg – prawie 260 mln euro. Wciąż modernizujemy kolej regionalną. Jeszcze przed Euro 2012 r. podróżni pojadą historyczną trasą z Lubonia do Wolsztyna po unowocześnionym torowisku. I będą wysiadać na eleganckich peronach. Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Krystyna Poślednia, mówi o czekających nas wyzwaniach w związku z upływem okresów przejściowych zapisanych w traktacie akcesyjnym, sankcjonującym przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Pieniądze z WRPO (w ramach priorytetu III) przyczyniają się do poprawy wskaźników związanych z ochroną powietrza, gospodarką ściekową czy produkcją energii ze źródeł odnawialnych. Mamy za sobą kolejne Światowe Dni Innowacji (23-28 maja 2011 r.). W świetle trwających dyskusji nad kształtem polityki unijnej po 2013 r. debata miała szczególny charakter. Goście z całego świata dyskutowali m.in. o znaczeniu Strategii do 2020 r., roli tożsamości regionalnej oraz specjalizacji regionów. Wybór tematyki nie był przypadkowy. Historycznie ukształtowany etos Wielkopolan zaowocował dziś wysoką aktywnością gospodarczą regionu. Przedsiębiorcy coraz chętniej współtworzą klastry, coraz więcej mieszkańców korzysta z szerokopasmowego internetu, a niebawem w centrum Poznania zostanie otwarte Wielkopolskie Centrum Designu. W poszanowaniu tradycyjnych wartości stajemy się nowoczesnym regionem. To ważne, bo przecież 1 lipca rozpoczęła się polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Zapraszam do lektury! Leszek Wojtasiak Wicemarszałek województwa wielkopolskiego UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Biuletyn NASZ REGION jest wydawany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Pomocy Technicznej Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 | nasz region | 2/2011 8 | Eurofundusze na naukę i zdrowie 3 ochrona środowiska Nowa jakość w ochronie środowiska Rozmowa z Krystyną Poślednią, prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. ➤ Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu to instytucja z 18-letnim stażem, która obecnie wdraża wybrane działania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Jak Pani postrzega na obecnym etapie realizację WRPO? Krystyna Poślednia: Jesteśmy już bardzo zaawansowani we wdrażaniu priorytetu III WRPO. Umowy podpisane w ubiegłych latach zawierały kilkuletnie plany inwestycyjne. W ostatnim czasie ceny prac budowlanych obniżyły się, co oznacza, że będziemy mogli zrobić to samo lub więcej za mniejsze pieniądze. Pojawiają się też oszczędności w już realizowanych projektach. Oznacza to, że również beneficjenci poniosą mniejsze koszty własne projektów. WFOŚiGW w Poznaniu będzie mógł przeznaczyć wszystkie oszczędności na realizację nowych inwestycji, w ramach projektów z list rezerwowych. W tym okresie programowania Fundusz przeznaczy na ochronę środowiska ponad miliard złotych ze środków UE. To wyjątkowa sytuacja, bo tak dużych pieniędzy w tak krótkim czasie nigdy jeszcze na ten cel nie przeznaczyliśmy. W ciągu 18-letniej historii, WFOŚiGW w Poznaniu – konsekwentnie budując swoją pozycję – zgromadził kapitał w wysokości ponad 0,5 mld zł. Jestem przekonana, że po zakończeniu wszystkich projektów uzyskamy nową jakość w sektorze ochrony środowiska. | nasz region | 2/2011 ➤ Jakimi flagowymi inwestycjami w tym obszarze województwo 4 może się pochwalić? W wypadku WRPO zdecydowanie wyróżniają się przedsięwzięcia z zakresu gospodarki wodnej i ściekowej. Ogromne środki finansowe wykorzystuje np. osiem gmin nadnoteckich w północnej Wielkopolsce w ramach projektu „Ochrona wód zlewni rzeki Noteć”. Zlewnia Noteci zostanie wyposażona w infrastrukturę kanalizacyjną i oczyszczalnię ścieków. Dzięki temu ochronimy najpiękniejsze walory przyrodnicze tej części Wielkopolski. A jednocześnie dajemy szansę na cywilizacyjny skok niewielkim gminom, które bez wsparcia Funduszy Europejskich nigdy nie byłyby w stanie zbudować znaczącej infrastruktury. Bardzo ciekawym, pionierskim przedsięwzięciem jest też projekt „System grzewczy z odnawialnych źródeł energii z instalacją przesyłową przy użyciu pomp ciepła typu Solanka/Woda dla osiedla Podolany w Poznaniu”. To projekt pilotażowy w skali województwa, wykorzystujący energię cieplną ziemi do ogrzewania małego osiedla bloków mieszkalnych. Z kolei bardzo duże znaczenie dla poprawy naszego bezpieczeństwa ma projekt „Rozbudowa zintegrowanego systemu bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego województwa wielkopolskiego”, którego celem jest zbudowanie systemu powiadamiania o zagrożeniach naturalnych oraz systemów ochrony i bezpieczeństwa. Dla mnie i dla wielu samorządowców istotne znaczenie ma też gospodarka odpadami, w której duże projekty realizowane są obecnie w ramach POIiŚ. Takim projektem jest na przykład „System gospodarki odpadami dla Miasta Poznania i Konina”, który obejmuje budowę zakładu termicznego przekształcania odpadów. ➤ W obszarze gospodarki odpadami mamy też projekty dofinansowane z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Rozumiem, że tutaj przebiega linia demarkacyjna pomiędzy WRPO a POIiŚ. Z WRPO wsparcie uzyskały dwa takie projekty. Linia demarkacyjna wyznaczona jest liczbą mieszkańców objętych powstającym systemem gospodarki odpadami. Ustalono, że z POIiŚ dofinansowanie mogą otrzymać systemy obsługujące powyżej 150 tys. mieszkańców. W Planie Gospodarki Odpadami, który województwo przyjmuje uchwałą sejmiku, dwa systemy obejmują obszary o mniejszej liczbie mieszkańców, tym samym mogą korzystać ze wsparcia w ramach WRPO. Te obszary to powiaty wągrowiecki i chodzieski oraz kępiński i oleśnicki. ➤ Jakie problemy pojawiały się podczas wdrażania WRPO i jak je rozwiązywano? Fundusz jest odpowiedzialny za wdrożenie III priorytetu WRPO „Środowisko przyrodnicze”, który składa się z 7 działań z łącznym W tym okresie programowania Fundusz przeznaczy na ochronę środowiska ponad miliard złotych ze środków UE budżetem ok. 700 mln zł. Konkursy do czterech z nich odbywały się w dwóch etapach. Najpierw przeprowadzono preselekcję, która pozwalała wstępnie wybrać projekty do dofinansowania. Spostrzegliśmy, że projekt dotyczący kanalizacji sanitarnej, ujęty w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych, a planowany do realizacji w imieniu kilku gmin przez Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Nadnoteckich, był trudny do wdrożenia w całości. Ze względu na kluczowe znaczenie tego projektu, uznaliśmy, że rozwiązaniem będzie złożenie wniosków o jego dofinansowanie oddzielnie przez poszczególne gminy, aby nie rezygnować z jego realizacji. Kolejny problem to realizacja projektu, bo od czasu konkursu, przyznania pieniędzy i podpisania umowy, wiele się z projektem dzieje. Każda inwestycja poprzedzona jest postępowaniem przetargowym i dopiero po przetargu znamy rzeczywisty koszt przedsięwzięcia. I wtedy przystępujemy do podpisywania aneksów. Dla jednego projektu aneksów może być kilka. Z naszych obserwacji wynika, że wyłaniani są rzetelni wykonawcy. Najczęściej pochodzą z kraju oraz z lokalnego rynku pracy. Przy korzystaniu z Funduszy Europejskich musimy być partnerem, który będzie beneficjentom pomagał przejść przez meandry prawne. OCHRONA ŚRODOWISKA Poznałam problemy ochrony środowiska z perspektywy samorządowca. Teraz, dysponując pewnymi instrumentami finansowymi, wiem, jak należałoby je kierować do samorządów Ziemi. Z drugiej strony z WRPO wspieramy wdrażanie systemów poszanowania energii, np. na dużą skalę realizowane są projekty termomodernizacji. I wreszcie z WRPO najwięcej środków, czyli ok. 50% alokacji na priorytet III, przeznaczamy na gospodarkę wodno-ściekową. W tym obszarze zakładane wskaźniki musimy osiągnąć już w 2015 roku. Obecnie jesteśmy na etapie opracowywania procedur, które pozwolą zebrać dane z regionu. Przeprowadzamy obecnie wiele rozmów, na podstawie których próbujemy ocenić jakie obszary w ochronie środowiska pozostają jeszcze do zagospodarowania. Tu już można wskazać np. małą retencję, problemy związane z podtopieniami czy z odprowadzeniem i przechowywaniem wód deszczowych. ➤ Jakie są kamienie milowe? W dziedzinie ochrony powietrza okres przejściowy skończy się za rok, a my jeszcze nie osiągnęliśmy zakładanych w traktacie akcesyjnym wskaźników. Niestety, Unia Europejska nie zgodziła się na przesunięcie tego terminu dla całej Polski. Kolejna ważna data to rok 2015, gdy mija okres przejściowy dotyczący oczyszczania ścieków. Część projektów jest już zrealizowana, ale pozostają jeszcze małe aglomeracje, w których należy zmodernizować system odprowadzania i oczyszczania ścieków. Na usuwanie azbestu mamy czas do 2032 r. Ten program zaczynamy wdrażać, na razie za pomocą niewielkich środków finansowych. Staramy się wypełniać nasze zobowiązania dotyczące produkcji energii i zwiększenia udziału energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych do roku 2020. Polska dziś uzyskuje 90% energii ze źródeł tradycyjnych. A my na terenie województwa mamy kopalnię węgla brunatnego, który pozwala wyprodukować ok. 12% energii dostępnej na rynku polskim. ➤ W jakim stopniu WRPO pozwala nam zbliżyć się do tych wskaźników? Prowadzimy dwutorowe działania. Z jednej strony budujemy źródła energii odnawialnej: na największą skalę w Wielkopolsce powstają dziś elektrownie wiatrowe, ale mamy też kogeneracje, elektrownie wodne, solary, a także systemy korzystania z energii termalnej procent alokacji został wykorzystany? W całym obszarze Priorytetu III „Środowisko przyrodnicze” beneficjenci zgłosili wnioski na ponad 1,6 mld złotych. Tylko na samą gospodarkę wodno-ściekową zapotrzebowanie przekroczyło 600 mln zł, a zakontraktowanych jest 357 mln zł. Potrzebujemy więc jeszcze drugie tyle środków, by zrealizować wszystkie zgłoszone inwestycje. ➤ Czyli w tym obszarze cała alokacja jest już zakontraktowana. Czy będą Państwo ogłaszali jeszcze jakieś konkursy w ramach WRPO? Nie będziemy, chyba że otrzymamy dodatkowe środki. Na priorytet III nie dostaliśmy dodatkowych pieniędzy po podziale Krajowej Rezerwy Wykonania. Warto jednak pamiętać, że dziedzina ochrony środowiska wspierana jest też z innych źródeł, w których podziale nie pośredniczy WFOŚiGW. Myślę tu na przykład o wsparciu z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, z którego korzystają gminy wiejskie i miasta do 5 tys. mieszkańców. Ponadto Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka” realizuje duży projekt „Kanalizacja obszaru Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka i okolic”, na który uzyskano ponad 200 mln zł dofinansowania z Funduszu Spójności. Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej będą się starać o dodatkowe środki krajowe na inwestycje w tych obszarach, gdzie mamy zobowiązania wobec Unii Europejskiej. Wolelibyśmy zbudować niezbędną infrastrukturę, niż płacić kary. ➤ Jakie priorytety postawiła Pani przed swoim urzędem, obejmując stanowisko prezesa WFOŚiGW? Podział WRPO na priorytety pokazuje, jak ważna dla rozwoju regionu jest sfera środowiska. Priorytet „Środowisko przyrodnicze” zakłada poprawę stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi regionu. Projekty, które otrzymały dofinansowane, mają pomóc w rozwoju Wielkopolski w sposób najbardziej zrównoważony. Teraz jesteśmy już na etapie realizacji i rozliczania projektów – w tym zakresie musimy nadal wspierać beneficjentów. Ponadto moje zadanie polega na tym, by pozyskać jak najwięcej środków krajowych, które pozwolą nam nadal realizować nasz cel. Aby osiągnąć sukces, będziemy współdziałać z samorządem regionalnym. Ważne jest też dla mnie spojrzenie z perspektywy beneficjenta. W okresie, gdy zarządzałam gminą Września, poznałam problemy ochrony środowiska z perspektywy samorządowca. Teraz, dysponując pewnymi instrumentami finansowymi, wiem, jak należałoby je kierować do samorządów. Rozmawiał Jerzy Gontarz | nasz region | 2/2011 Fot. EWA BIELAŃCZYK, SŁAWOMIR OBST ➤ Jak duże było zapotrzebowanie na pieniądze z WRPO i jaki 5 EKOINNOWACJE Energię dla około 450 gospodarstw domowych zapewni powstająca właśnie w Graboszewie w powiecie słupeckim nowoczesna elektrownia wiatrowa. Udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym Wielkopolski zwiększy się także dzięki modernizacji istniejącej już elektrowni wodnej w Tarnowskim Młynie. Czysta sprawa O | nasz region | 2/2011 Potrzebna jest rzetelna informacja, ponieważ elektrownie wiatrowe nie tylko nie szkodzą ludziom i środowisku, ale przynoszą wiele korzyści 6 FOT. archiwum wew ba projekty współfinansowane są z unijnych dotacji w ramach działania 3.7 „Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii” Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Współczesna cywilizacja nie może funkcjonować bez energii elektrycznej. Konwencjonalne sposoby jej pozyskiwania na coraz większą skalę obracają się jednak przeciwko środowisku naturalnemu. Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem węgla, siarki i azotu potęguje efekt cieplarniany. Jedynym wyjściem w tej sytuacji staje się poszukiwanie nowoczesnych, przyjaznych naturze rozwiązań technicznych i alternatywnych źródeł energii. Odnawialne źródła energii, wykorzystujące w procesie przetwarzania np. energię wiatru, promieniowania słonecznego czy spadku rzek, znane są już od dawna. Siłę wiatru wykorzystywano do wiatraków nawadniających pola, młynów wiatrowych oraz holenderskich tartaków. Elektrownie wodne lokalizowane najczęściej w miejscach spiętrzenia rzek także mają już swoją historię. Dopiero jednak współczesne, wysokozaawansowane technologie pozwalają wykorzystywać odnawialne źródła energii na dużą skalę. Będzie się kręcić Elektrownia wiatrowa w Graboszewie wraz ze śmigłem mierzyć będzie 150 metrów. Wyposażona będzie w wirnik o średnicy 82 metrów, a jej moc wyniesie 2 MW. – To całkiem spora elektrownia. Jest w stanie wyprodukować tyle energii, to także korzyści finansowe dla gminy – mówi Jan Zysk. Całkowita wartość projektu wynosi około 19 mln zł. Dotacja w ramach WRPOprzekracza 7 mln zł. Nowocześniej i oszczędniej Przebudowa elektrowni wodnej Tarnowski Młyn na rzece Gwda oraz montaż nowocześniejszej turbiny przyczynią się do zwiększenia mocy obiektu. Dzięki temu w ciągu roku zaoszczędzonych zostanie 10080 MWh energii pierwotnej wytwarzanej z paliw konwencjonalnych. Elektrownia ta należy do fabryki tektury w Tarnówce, której właścicielem jest spółka Warter. Jaz piętrzący w Tarnówce na rzece Gwda wybudowano u schyłku XIX w. Początkowo energię wodną wykorzystywano do napędu turbiny, która z kolei dzięki systemowi przekładni pasowych zasilała wszystkie urządzenia w młynie. Po przebudowie młyn zlikwidowano i uruchomiono fabrykę tektury. W latach 1903-1913 zmodernizowano całą instalację w celu wykorzystania spiętrzonych wód rzeki do bezpośredniego napędu urządzeń przemysłowych w zakładzie. Turbina napędzała ścieraki służące do wytwarzania ścieru drzewnego używanego przy produkcji papieru i tektury. W 1978 r. w Tarnówce zaprzestano produkcji ścieru drzewnego. W połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku w miejscu dawnych ścieraków zamontowano generator prądowy i uruchomiono produkcję energii elektrycznej na potrzeby zakładu. Nadwyżki energii przekazywane są do sieci krajowej. Od ubiegłego roku firma Warter Sp. Jawna przygotowuje się do realizacji projektu pt. „Budowa elektrowni wodnej Tarnowski Młyn na rzece Gwda KM 49+ 450”. – Inwestycja polegać będzie na przeprowadzeniu prac budowlanych w budynku elektrowni i wymianie turbiny. Dzięki nowej turbinie podwyższy się sprawność elektrowni oraz zwiększy wykorzystanie przepływu wody. Na razie na terenie elektrowni prowadzone są inne prace modernizacyjne. Trwa remont jazu. Dopiero po jego zakończeniu będzie można przystąpić do realizacji projektu – Dzięki nowej turbinie podwyższy się sprawność elektrowni oraz zwiększy wykorzystanie przepływu wody mówi Szymon Średzki, specjalista ds. administracji i zaopatrzenia w spółce Warter, oddział Tarnówka. Planuje się także montaż nowoczesnej turbiny o mocy 500-600 kW. Jakie dokładnie będzie to urządzenie, jeszcze nie wiadomo. – Obecnie pracująca turbina pochodzi z początków dwudziestego wieku. Chcemy wymienić ją na bardzo nowoczesną, odpowiadającą dzisiejszym standardom. Trudno jednak mówić na razie o szczegółach technicznych, bowiem przygotowujemy się dopiero do rozpisania przetargu na zakup tego urządzenia – wyjaśnia Szymon Średzki. – Prace w tym zakresie nieco się opóźniają. W związku z tym, prawdopodobnie będziemy wnioskować o przesunięcie terminu zakończenia realizacji projektu na drugą połowę przyszłego roku – dodaje. Całkowita wartość projektu wynosi ponad 4,5 mln zł, z czego dofinansowanie w ramach WRPO przekroczy kwotę 1,8 mln zł. Iwona Połoz | nasz region | 2/2011 ile zużywa przeciętnie 1500 czteroosobowych rodzin – tłumaczy Jan Zysk, prezes realizującej projekt w Graboszewie spółki Wielkopolskie Elektrownie Wiatrowe. Prace przy budowie elektrowni trwają już od ubiegłego roku. Na razie wykonywane są fundamenty pod wiatrak. – Budowa elektrowni wiatrowej to nie tylko droga, ale i bardzo pracochłonna inwestycja. Niestety, sporo czasu i energii kosztuje przebrnięcie przez gąszcz formalności wymaganych przez obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące tego typu przedsięwzięć. Nasze prawo nie sprzyja rozwojowi energetyki wiatrowej, dlatego w tej dziedzinie pozostajemy mocno w tyle. Przodują Niemcy, Hiszpania, Wielka Brytania, a ostatnio w budowę elektrowni wiatrowych bardzo angażują się Chiny, Indie oraz Stany Zjednoczone – mówi Jan Zysk. Realizowany przez Wielkopolskie Elektrownie Wiatrowe Sp. z o.o. projekt pt. „Budowa elektrowni wiatrowej z instalacją do przesyłu energii o mocy znamionowej 2MW w Graboszewie” przewiduje także stworzenie infrastruktury technicznej wokół obiektu. Wybudowana zostanie stacja transformatorowa oraz drogi dojazdowe do elektrowni. – Postęp związany z unowocześnianiem konstrukcji elektrowni wiatrowych przypomina obecnie ten w informatyce. Komputer, choć sprawny, często nadaje się już do wymiany, bo jest technicznie przestarzały. Wiele elektrowni wiatrowych w Polsce należy do starszej generacji tego typu urządzeń. W Graboszewie postawiliśmy na najnowocześniejsze rozwiązania. Budowana elektrownia będzie np. dużo ciszej pracować. Będzie także bardziej wydajna i jednocześnie bezpieczna dla środowiska – podkreśla Jan Zysk. Jego zdaniem, w Polsce wciąż pokutują fałszywe mity związane z budową elektrowni wiatrowych. – To zrozumiałe, że każda nowość wzbudza nieufność, a czasem wręcz strach. Potrzebna jest rzetelna informacja na ten temat, ponieważ elektrownie wiatrowe nie tylko nie szkodzą ludziom i środowisku, ale przynoszą wiele korzyści. Produkują „czystą” energię elektryczną będąc jej ekologicznym źródłem. Lokalizacja elektrowni na danym terenie FOT. ARCHIWUM WARTERSJ EKOINNOWACJE 7 PRIORYTET V WRPO Eurofundusze na naukę i zdrowie Inwestycje w kapitał ludzki to dobrze wydane pieniądze. Dzięki nim powstają i rozbudowują się szkoły, trwa modernizacja szpitali, rozwiązywane są problemy społeczne. W większości wielkopolskich powiatów realizowane są projekty związane z inwestycjami w kapitał ludzki. Fakt równomiernego rozmieszczenia inwestycji w województwie wynika z dużych potrzeb w tych dziedzinach oraz z aktywności samorządów, organizacji pozarządowych, zakładów opieki zdrowotnej i uczelni. W Priorytecie V WRPO Infrastruktura dla kapitału ludzkiego w 6 konkursach złożono ponad 350 wniosków. Po przeprowadzonej ocenie, dotacje otrzymało 105 projektów (w tym 11 kluczowych) o łącznej wartości dotacji z UE przekraczającej 400 mln zł. Dzięki tym inwestycjom zmienia się wygląd wielkopolskich uczelni. W Poznaniu rozbudowuje się Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Przyrodniczy, AWF, Politechnika Poznańska i Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa. Do wsparcia zakwalifikowane zostały także Państwowe Wyższe Szkoły Zawodowe w Lesznie, Ka- Priorytet V, wartość dofinansowania z UE w umowach w podziale na powiaty 0 0-50 zł/mieszk. złotowski 50-100 zł/mieszk. 100-300 zł/mieszk. 300-500 zł/mieszk. pilski Liczba projektów Działanie 5.1 (szkoły wyższe) Działanie 5.2 (infrastruktura edukacyjna) czarnkowsko-trzcianecki Działanie 5.3 (ochrona zdrowia) chodzieski Działanie 5.4 (infrastruktura społeczna) wągrowiecki 5 liczba wdrożonych projektów w działaniu 5.1 w Poznaniu obornicki międzychodzki 14 liczba wdrożonych projektów w działaniu 5.3 w Poznaniu szamotulski gnieźnieński 14 5 Poznań nowotomyski koniński poznański średzki grodziski kościański | nasz region | 2/2011 8 kolski Konin śremski leszczyński Leszno słupecki turecki jarociński pleszewski gostyński krotoszyński rawicki kaliski Kalisz ostrowski ostrzeszowski Dane z Krajowego Systemu Informatycznego. Źródło i opracowanie: Oddział Monitorowania, Departament Polityki Regionalnej UMWW kępiński MARIUSZ MAMET/MAC MAP wolsztyński wrzesiński liszu i Koninie. Studenci będą uczyć się w komfortowych warunkach, korzystając z nowoczesnej aparatury badawczej w laboratoriach i pracowniach technicznych. Wsparcie z WRPO pozwoli na wybudowanie 18 i przebudowanie 5 obiektów uczelnianych, dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Unijnym dofinansowaniem objęto też placówki oświatowe na poziomie podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym, a także kształcenia ustawicznego. Projekty mają na celu poprawę warunków kształcenia w tych szkołach oraz wyrównanie szans w dostępie do edukacji na terenach wiejskich. Pieniądze w tym działaniu są ograniczone (13 mln euro), dlatego ze 184 wniosków złożonych w 2 konkursach z wnioskowanym dofinansowaniem ponad 450 mln zł, wybrano 22 projekty na łączną kwotę dofinansowania ponad 43 mln zł. Przy udziale unijnych funduszy wybudowanych będzie 11, a przebudowanych 6 obiektów szkolnych (m.in. 7 sal sportowych). Ponadto 8 centrów kształcenia ustawicznego zostanie wyposażonych w sprzęt na potrzeby dydaktyki, dzięki czemu wzrośnie jakość kształcenia i zwiększą szanse absolwentów na rynku pracy. Dużym zainteresowaniem cieszyły się 3 konkursy w działaniu dotyczącym ochrony zdrowia. Spośród 136 złożonych wniosków wybrano 61 na kwotę dotacji UE ponad 200 mln zł. Ze wsparcia skorzystały szpitale, samodzielne zakłady opieki zdrowotnej oraz centra medyczne. Projekty polegały m.in. na zakupie urządzeń medycznych (np. tomografów, rezonansów magnetycznych, ultrasonografów, mammografów i aparatów RTG), dzięki którym przeprowadzonych będzie rocznie ponad 700 tys. badań związanych z leczeniem różnych schorzeń. W efekcie możliwe będzie wczesne wykrywanie chorób i przeprowadzanie precyzyjnej diagnostyki. W Priorytecie V wspierane są też przedsięwzięcia z zakresu podstawowej infrastruktury społecznej. Wpływają one na ograniczenie problemów społecznych występujących w województwie: ubóstwa, marginalizacji, bezdomności, bezrobocia i niepełnosprawności – poprzez upowszechnienie dostępu do odpowiedniej infrastruktury oraz zwiększenie jakości usług. Spośród 32 zgłoszonych wniosków dotację UE na ponad 21 mln zł otrzymało 14 projektów. To m.in. modernizacje istniejących obiektów lub budowa nowych, a w niektórych przypadkach – zakup wyposażenia. Wsparcie z Brukseli trafiło do domów opieki społecznej, budynku socjalno-terapeutycznego, zakładu aktywności zawodowej, powiatowych centrów pomocy rodzinie, warsztatów terapii zajęciowej, ośrodka pomocy społecznej i młodzieżowego ośrodka wychowawczego. (rak) PROJEKTY DLA WIELKOPOLSKI Budowa ogrodu zmysłów dla niewidomych i niedowidzących w Owińskach, warsztatów terapii zajęciowej dla niepełnosprawnych w Wolsztynie oraz gruntowny remont zabytkowych budynków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy – to tylko niektóre inwestycje realizowane w Wielkopolsce dzięki unijnym dotacjom. Projekty te uzyskały dofinansowa- nie z działania 5.4 „Wzmocnienie pozostałej infrastruktury społecznej”. W tym wypadku wsparcie otrzymują przedsięwzięcia dotyczące podstawowej infrastruktury społecznej, której stworzenie lub wzmocnienie może w sposób znaczący ograniczyć problemy społeczne na terenie województwa. Inwestycje w kolorze nadziei Już we wrześniu 2011 roku niepełnosprawni z powiatu wolsztyńskiego będą mogli uczęszczać na warsztaty terapii zajęciowej. Budynek, w którym mieścić się będą specjalistyczne pracownie, powstaje przy Zespole Szkół Specjalnych w Wolsztynie. Inwestycję realizuje powiat wolsztyński w partnerstwie ze Stowarzyszeniem „Razem łatwiej”. O warsztaty dla niepełnosprawnych w Wolsztynie walczymy od wielu lat. Takie osoby z terenu powiatu nie miały dotychczas gdzie się podziać. Nie byliśmy jednak w stanie stworzyć odpowiedniej placówki z własnych środków. Udało się to dopiero teraz, dzięki uzyskaniu dotacji z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na realizację projektu pt. „Budowa warsztatów terapii zajęciowej w Wolsztynie” – mówi Jacek Skrobisz, wicestarosta wolsztyński. Budynek terapii zajęciowej jest już prawie gotowy. Przy jego budowie zastosowano rozwiązania sprzyjające ochronie środowiska naturalnego oraz wdrożono nowoczesne technologie. Budynek jest w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Posiada dojścia i dojazdy bez stopni, bezprogowe drzwi oraz toalety dla niepełnosprawnych. Wewnątrz zamontowana zostanie także winda. Wicestarosta wolsztyński Jacek Skrobisz W obiekcie o powierzchni ponad 449 m kw. powstaną m.in. pracownie: komputerowa, poligraficzna, rękodzieła, stolarska, krawiecka i gospodarstwa domowego. W placówce znajdować się będą także gabinety lekarski i psychologiczny oraz stołówka. Projekt przewiduje ponadto budowę parkingu na 20 miejsc oraz zagospodarowanie zieleni wokół budynku. – Do niedawna byliśmy jednym z 90 powiatów w Polsce, w których nie wdrożono tak ważnej formy pomocy, jaką są warsztaty terapii zajęciowej. Cieszę się, że to już przeszłość. Zwłaszcza, że problem aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych na naszym terenie wymaga jak najszybszego rozwiązania. Obecnie aż 246 niepełnosprawnych w powiecie wolsztyńskim pozostaje bez pracy. Zjawisko bezrobocia w tej grupie nasila się. Obserwujemy także narastający problem wykluczenia społecznego niepełnosprawnych. Warsztaty pozwolą nam na szybką interwencję i udzielanie im wszelkiego możliwego wsparcia – tłumaczy wicestarosta. Warsztaty terapii zajęciowej obejmą opieką zarówno dzieci, młodzież jak i dorosłych. Z pomocy nowej placówki korzystać będzie 80 niepełnosprawnych. W ośrodku powstanie też 12 nowych miejsc pracy. – Ostatecznymi beneficjentami projektu są osoby niepełnosprawne oraz pośrednio również ich rodziny. Warsztaty terapii zajęciowej pozwolą wyjść nam naprzeciw oczekiwaniom społecznym i skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom wynikającym z niepełnosprawności – podkreśla Jacek Skrobisz. Całkowita wartość projektu to niemal 2 mln zł, a dotacja z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi ponad 1,4 mln zł. Problem aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych na naszym terenie wymaga jak najszybszego rozwiązania | nasz region | 2/2011 FOT. MACIEJ ZAKRZEWSKI Warsztaty równych szans 9 PROJEKTY DLA WIELKOPOLSKI Barok dla zmysłów Drogi o różnej nawierzchni, obiekty symulujące prawdziwy ruch uliczny, pajęczyny do wspinaczki, wiszący most, tor przeszkód i komunikatory głosowe już niedługo pozwolą osobom niewidomym i niedowidzącym lepiej poznawać otaczający je świat. Powstający właśnie w Owińskach park orientacji przestrzennej umożliwi niepełnosprawnym z powiatu poznańskiego aktywną rehabilitację. | nasz region | 2/2011 ak zwany ogród zmysłów, w którym wykorzystane zostaną nowoczesne rozwiązania techniczne pomagające niepełnosprawnym m.in. w nauce orientacji przestrzennej, powstanie na terenie barokowego parku otaczającego budynki Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych w Owińskach. Placówka ta funkcjonuje od 1946 roku. Mieści się w barokowym klasztorze pocysterskim, założonym w 1241 roku. Przez Owińska przebiega słynny szlak historyczno-kulturowy zwany Szlakiem Cysterskim. Realizowana obecnie inwestycja przyczyni 10 się do połączenia walorów historycznych i przyrodniczych terenu ze współczesną funkcją edukacyjną służącą rehabilitacji i rewalidacji osób niewidomych. – Projekt pt. „Stworzenie otwartej strefy rekreacji dziecięcej na potrzeby uczniów Ośrodka SzkolnoWychowawczego dla Dzieci Niewidomych w Owińskach oraz mieszkańców powiatu poznańskiego” realizowany od ubiegłego roku przez poznański samorząd powiatowy, zakłada m.in. odtworzenie barokowego Park orientacji przestrzennej umożliwi niepełnosprawnym aktywną rehabilitację FOT. ARCHIWUM T ogrodu, renowację istniejących już elementów oraz instalację urządzeń sportowych i przyrządów dydaktycznych w powstającym parku krajobrazowym – mówi Bartosz Zawieja, dyrektor Wydziału Tworzenia i Realizacji Projektów w Starostwie Powiatowym w Poznaniu. Obecnie trwają prace związane z instalacją infrastruktury elektrycznej i wodociągowej. Planuje się meliorację stawu oraz przygotowanie podłoża pod nasadzanie drzew i krzewów. W celu rozwinięcia zmysłu węchu u niewidomych posadzone będą zioła, krzewy owocowe oraz kwiaty o intensywnych zapachach. Zakończenie wszystkich prac nastąpić ma w II kwartale 2012 roku. – Głównym celem projektu jest zapobieganie marginalizacji społecznej osób niewidomych i niedowidzących z powiatu poznańskiego. Dzięki realizacji tego przedsięwzięcia dzieci będą mogły nauczyć się swobodnego i bezpiecznego poruszania się w terenie, a także korzystać z przyjemności jazdy na rowerze czy na rolkach. Z obiektu korzystać będą mogli nie tylko podopieczni Ośrodka w Owińskach. Ogród dostępny będzie dla wszystkich mieszkańców powiatu, w tym także osób pełnosprawnych. Ci ostatni będą mieli okazję zapoznać się z funkcjonowaniem ludzi niewidomych w przestrzeni. Mam nadzieję, że pomoże to w pokonywaniu barier w kontaktach z niepełnosprawnymi – tłumaczy Bartosz Zawieja. Całkowita wartość projektu to ponad 4,1 mln zł. Dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi ponad 2,9 mln zł. PROJEKTY DLA WIELKOPOLSKI Dwa zabytkowe budynki z czerwonej cegły znajdujące się na terenie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy Nowej (powiat jarociński) wyglądają jakby je właśnie wybudowano. Choć na zewnątrz nie straciły nic ze swej dziewiętnastowiecznej krasy, wewnątrz odpowiadają najnowszym standardom. Kolorowe pokoje z łazienkami czekają tylko na umeblowanie. Kiedy to nastąpi, w internacie zamieszkają podopieczne ośrodka. Prawie gotowe są już kuchnia i stołówka. Świat bez krat Od maja ubiegłego roku na terenie ośrodka trwają prace remontowe związane z realizacją projektu pt. „Przebudowa Młodzieżowego Ośrodka w Cerekwicy”. Wymieniono już wszystkie instalacje elektryczne i wodociągowe. W budynkach montowany jest system ogrzewania gazowego. Niebawem rozpocznie się przebudowa osiemnastowiecznego pałacu, w którym znajduje się obecnie internat dla dziewcząt. Planuje się m.in. wyburzenie szpecącej zabytkowy obiekt przybudówki powstałej w latach czterdziestych XX wieku oraz rewaloryzację elewacji pałacu – wylicza Marek Krzyżostaniak, dyrektor Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Cerekwicy. Ośrodek – zlokalizowany w ponad 4-hektarowym parku, na terenie którego znajduje się także szkoła wraz z salą gimnastyczną, budynki mieszkalne oraz administracyjne – poszczycić się może więcej niż stuletnią historią. W dawnym majątku Czapskich już pod koniec XIX w. prowadzono ośrodek wychowawczy dla chłopców. Działał on także w latach międzywojennych. W 1948 r. do Cerekwicy trafiły dziewczęta. W obecnej formie ośrodek, podlegający samorządowi województwa wielkopolskiego, funkcjonuje od 1994 r. Przeznaczony jest dla dziewcząt w wieku od 14 do 18 lat. – Przyjmujemy dziewczęta z całej Polski. Trafiają do nas na mocy postanowień sądów rodzinnych, to nie są jednak wyroki za przestępstwa. Nasze wychowanki sprawiają kłopoty wychowawcze. Często pochodzą z patologicznych rodzin. Wagarują, sięgają po alkohol, narkotyki. Czasem mają na swoim koncie drobne kradzieże lub doświadczenia z prostytucją. Staramy się im pomóc poprzez zajęcia psychoterapeutyczne. U nas kończą szkołę. Organizujemy im czas wolny. Nasz ośrodek nie jest zakładem poprawczym. Tu nie ma krat – opowiada dyrektor. Obecnie w ośrodku przebywa 48 dziewczyn. Jego przebudowa, która zakończyć ma się do września bieżącego roku, pozwoli na przyjęcie 84 nowych podopiecznych i stworzenie 7 grup wychowawczych. – Choć dzięki realizacji projektu udało się już bardzo wiele zrobić, to niestety pieniędzy nie wystarczyło na wszystko. Zabrakło ich m.in. na remont szkoły i kompleksową renowację parku. Obecnie odrestaurowany został zabytkowy płot ogradzający teren ośrodka. Odtworzona zostanie też historyczna droga od strony bramy głównej, zwana drogą paradną. Jej nawierzchnia wykonana zostanie metodą utwardzania ziemi Hanse Grand – mówi Marek Krzyżostaniak. – Taka nawierzchnia jest odporna na działanie warunków atmosferycznych, nie ściera się, nie pyli i nie brudzi. Całkowita wartość projektu to ponad 5 mln 536 tys. zł. Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi ponad 3 mln 725 tys. zł. Teksty na str. 9-11 Iwona Połoz | nasz region | 2/2011 FOT. MACIEJ ZAKRZEWSKI (2x) Przebudowa ośrodka pozwoli na przyjęcie 84 nowych podopiecznych i stworzenie 7 grup wychowawczych 11 PRIORYTET II WRPO Na projekty dotyczące transportu drogowego, kolejowego, lotniczego i komunikacji miejskiej Wielkopolska otrzyma z Brukseli 413 mln euro. Unia inwestuje w transport N ajwięcej pieniędzy w WRPO przeznaczono na priorytet II Infrastruktura komunikacyjna. W 6 działaniach wspierane są inwestycje w transport, a 7. działanie obejmuje projekty związane z infrastrukturą społeczeństwa informacyjnego (sieć internetu szerokopasmowego, e-usługi). Nasze drogie drogi Z puli 413 mln euro najwięcej unijnych dotacji wydamy na poprawę stanu dróg – prawie 260 mln euro. W 14 konkursach beneficjenci złożyli ponad 400 wniosków na kwotę dotacji przekraczającą 3 mld zł. Największym zainteresowaniem cieszyły się 4 konkursy dotyczące dróg wojewódzkich w miastach na prawach powiatu oraz dróg powiatowych i gminnych, w których złożono wnioski na ponad 900 mln zł dofinansowania (alokacja na konkursy była o połowę niższa). Efektem 142 podpisanych umów będzie ponad 60 km nowych dróg, prawie 800 km dróg zmodernizowanych, 2 nowe wiadukty i 1 most oraz 2 przebudowane mosty i 1 wiadukt. Ułatwi to dojazd np. do terenów inwestycyjnych oraz skróci czas podróży. Polepszy się też komfort jazdy i bezpieczeństwo kierowców (szersze drogi, lepsza nawierzchnia, zainstalowane systemy sterowania ruchem) oraz rowerzystów (23 km nowych Projekty realizowane w powiatach w ramach działań priorytetu II Infrastruktura Komunikacyjna budowa lub przebudowa drogi wojewódzkiej budowa lub przebudowa drogi powiatowej Złotów budowa lub przebudowa drogi gminnej złotowski budowa obwodnicy przebudowa linii kolejowej pilski Piła budowa linii tramwajowej zakup autobusów Trzcianka Czarnków Krzyż Wlkp. czarnkowsko-trzcianecki Oborniki Murowana Goślina poznański Nw. Tomyśl Poznań wolsztyński | nasz region | 2/2011 12 Września Środa Wlkp. wrzesiński słupecki kościański Śrem Kościan Śmigiel leszczyński Kleczew Słupca Opalenica Luboń Grodzisk Wlkp. grodziski Wolsztyn Gniezno gnieźnieński Kostrzyn Wlkp. Swarzędz Turek Krotoszyn turecki kaliski krotoszyński Rawicz Kalisz Ostrów Wlkp. ostrowski Ostrzeszów Dane z Krajowego Systemu Informatycznego. Źródło i opracowanie: Oddział Monitorowania, Departament Polityki Regionalnej UMWW kolski Pleszew gostyński rawicki Kołó Koło Jarocin pleszewski jarociński Gostyń Leszno koniński Konin średzki śremski Inwestycje związane z transportem kolejowym realizowane są poprzez 3 projekty kluczowe. Dwa (o wartości dotacji z UE ponad 162 mln zł) dotyczą modernizacji linii kolejowych Luboń–Wolsztyn i Poznań Wschód–Wągrowiec. Łącznie zmodernizowane zostaną 123 km tras kolejowych, co skróci czas podróży na pierwszej trasie o 17 minut, a na drugiej o 34 minuty. Poprawi się również bezpieczeństwo i komfort jazdy. Trzecie przedsięwzięcie PKP to duży projekt zakupu nowoczesnego taboru, na który uzyskano dofinansowanie unijne o wartości ok. 168 mln zł. Zakupione w ten sposób 22 pociągi będą wykorzystane dla regionalnych przewozów pasażerskich. Autobusy, tramwaje i lotnisko drogi wojewódzkie Szamotuły Tarnowo Podg. Kolej na kolej drogi krajowe Wągrowiec obornicki szamotulski nowotomyski autostrada ostrzeszowski Kępno kępiński MARIUSZ MAMET/MAC MAP międzychodzki Międzychód modernizacja Portu Lotniczego Poznań Ławica Chodzież chodzieski wągrowiecki ścieżek rowerowych). Ponadto mieszkańcy miejscowości, w których zainwestowano w drogi, odczują skutki tych działań: ekrany akustyczne obniżą hałas, a chodniki i przejścia dla pieszych z sygnalizacją zapewnią bezpieczne poruszanie się. Mieszkańcy Śremu, Tarnowa Podgórnego, Piły, Murowanej Gośliny, Czarnkowa, Międzychodu, Wągrowca, Opalenicy, Lubonia, Kostrzyna, Grodziska Wielkopolskiego, Kleczewa i Złotowa mogą cieszyć się z budowy obwodnic, co zmniejszy codzienne uciążliwości i polepszy komfort życia w tych miastach, a także ułatwi kierowcom przejazd. Projekty zakładają też rozwiązania środowiskowe – drogi zaopatrywane są w przejścia dla zwierząt, przepławki dla ryb, a spływająca z nich woda odprowadzana jest przydrożną kanalizacją. Jak wynika z mapy, drogi modernizowane są w całej Wielkopolsce, choć najwięcej w południowej części województwa. Ponadto 12 wielkopolskich miast skorzystało z możliwości dofinansowania zakupu autobusów. W ramach 17 projektów region wzbogaci się o 209 nowoczesnych, w większości ekologicznych i dostosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych, autokarów. Wartość unijnych dotacji wynosi tu ponad 143 mln zł. W Poznaniu planuje się też budowę 2 tras tramwajowych z os. Lecha na Franowo oraz przedłużenie trasy PST do Dworca Zachodniego. Realizacja tych projektów znacząco ułatwi przemieszczanie się mieszkańców i osób odwiedzających te części Poznania. I wreszcie na transport lotniczy w WRPO przeznaczono ponad 8 mln euro z funduszy UE. Beneficjentem jest Port Lotniczy Poznań Ławica, gdzie zmodernizowana zostanie płyta postojowa, droga startowa i kołowania, co pozwoli m.in. na uruchomienie nowych połączeń lotniczych. (rak) KOMUNIKACJA Kolej w stylu retro Muzealne parowozy i nowoczesne technologie? To połączenie jest możliwe tylko w Wielkopolsce. Jeszcze przed Euro 2012 r. historyczna trasa z Lubonia do Wolsztyna zyska nowe oblicze. Turyści i mieszkańcy regionu szybciej dojadą nie tylko do Muzeum Parowozów, ale przede wszystkim do pracy w aglomeracji poznańskiej. W ojewódzki Konserwator Zabytków czujnym okiem przypatruje się pracom trwającym na trasie nr 357 Sulechów–Luboń. Na modernizowanym odcinku zachowane zostaną stare semafory kształtowe oraz dawne elementy sterowania ruchem kolejowym. Jak zapewnił Zbigniew Wolny, rzecznik poznańskiego oddziału Centrum Realizacji Inwestycji PKP Polskie Linie Kolejowe SA, w starym stylu zbudowane zostaną wiaty peronowe, a na wielu przystankach będzie można podziwiać historyczną infrastrukturę w nowym wydaniu. Co najważniejsze, pasażerowie szybciej przemierzą trasę do Poznania. – Miejsca, w których dziś pociągi muszą zwalniać nawet do 20 km/h, zostaną zmodernizowane. Wymienimy torowisko, ułożymy nowe podkłady oraz szyny. W efekcie nowoczesne szynobusy będą mogły jechać z prędkością 110 km/h. Zaoszczędzimy na trasie 17 minut – podkreśla Zbigniew Wolny. Będzie bezpieczniej Modernizacja to nie tylko remonty torowisk i peronów. Przyczyni się ona także do podniesienia bezpieczeństwa pasażerów. – Zostanie zamontowana samoczynna blo- kada liniowa oraz specjalna sygnalizacja, dzięki której dyżurni ruchu będą mogli obserwować wszystkie pociągi poruszające się na wydzielonych odcinkach – wyjaśnia Zbigniew Wolny. Wprowadzenie takich rozwiązań zminimalizuje ryzyko wystąpienia wypadków. Na remoncie zyskają także osoby niepełnosprawne, którym podróż koleją przez Polskę nadal przysparza wielu problemów. Przystanki na modernizowanej trasie będą miały podwyższone perony oraz zostaną wyposażone w specjalne pochylnie, które ułatwią wjazd wózków inwalidzkich. Zdążymy przed Euro Chociaż projekt nie ma bezpośredniego znaczenia dla imprez Euro 2012, wykonawcy zapewniają, że zdążą przed mistrzostwami. – Od 14 marca 2011 roku prowadzone są prace na odcinku łączącym Luboń ze Stęszewem. Ich zakończenie jest planowane na 2 lipca. Następnie remont rozpocznie się na kolejnym odcinku: Stęszew-Grodzisk, gdzie potrwa do końca roku kalendarzowego – podsumowuje Zbigniew Wolny. Zapewnia jednocześnie, że pasażerowie nie będą długo narażeni na trudności związane z remontem 73 km trasy. – Mimo że prace nad projektem trwają już od 2005 roku, ca- łość inwestycji zaplanowaliśmy tak, by tylko przez niecały rok powodować utrudnienia w ruchu kolejowym – dodaje. WRPO zmienia kolej Oprócz zmian na trasie Luboń-Wolsztyn, PKP PLK rozpoczęły już prace nad modernizacją kolejnej linii: Poznań Wschód-Wągrowiec. – Obie inwestycje nie byłyby możliwe, gdyby nie dofinansowanie z Unii Europejskiej – zaznacza Zbigniew Wolny, który bardzo ceni sobie współpracę spółki z Urzędem Marszałkowskim w Poznaniu. Oba projekty wpisują się w zadania kluczowe dla rozwoju województwa wielkopol- Modernizacja trasy to nie tylko wyremontowanie torowiska i peronów. Przyczyni się ona także do podniesienia bezpieczeństwa pasażerów skiego i – jak zapewniają sami wykonawcy – mają poprawić jakość życia mieszkańców oraz przyciągnąć turystów. Wartość projektu „Modernizacja linii kolejowej nr 357 Sulechów-Luboń na terenie województwa wielkopolskiego mającej duże znaczenie w obsłudze połączeń małych miejscowości z aglomeracją poznańską na odcinku Wolsztyn–Luboń to 84 mln zł, a wartość dofinansowania z EFRR to 52,8 mln zł. Izabela Rutkowska | nasz region | 2/2011 FOT. ZBIGNIEW WOLNY Remontowane perony w Szreniawie 13 KOMUNIKACJA 7 maja 2011 r. hucznie i rozmachem otwarto ostatni odcinek pilskiej obwodnicy śródmiejskiej, łączący drogę krajową nr 11 z wojewódzką nr 188. Na Królewskie Mosty wkroczyli uczniowie pilskich szkół przebrani w barwy narodowe krajów europejskich, oficjele i mieszkańcy Piły. FOT. ARCHIWUM MIASTA PIŁA Europejskie i królewskie Oficjalnemu otwarciu obwodnicy towarzyszyły obchody święta Unii Europejskiej. Dlatego na Królewskie Mosty wkroczyli uczniowie pilskich szkół przebrani w barwy narodowe krajów europejskich. | nasz region | 2/2011 Ze 14 względu na wkład Unii w realizację naszych przedsięwzięć, zaprosiliśmy na tę uroczystość młodzież ze wszystkich szkół podstawowych i gimnazjów Piły. Dzieci w barwnym korowodzie przedstawiły zwyczaje, kulturę i stroje regionalne państw Unii Europejskiej. Młodzież włożyła w to dużo pracy i czasu – komentuje Piotr Głowski, prezydent miasta Piły. Budowa ostatniego odcinka obwodnicy śródmiejskiej była ważną inwestycją. Na jej realizację mieszkańcy Piły czekali już długo. Pierwsze rozwiązania planistyczne, wskazujące miejsce przeprawy przez lotnisko i starorzecze rzeki Gwdy oraz koncentryczny układ całej obwodnicy, pochodzą jeszcze sprzed kilkudziesięciu lat. Środki finansowe z WRPO pozwoliły zrealizować inwestycję w pełnym zakresie i tym samym „domknąć” ring obwodnicy śródmiejskiej miasta, której budowa kosztowała nas ponad 102 mln zł – mówi Piotr Głowski. Realizacja projektu pod nazwą „Nowe połączenie drogi krajowej nr 11 i wojewódzkiej nr 188 – ostatni etap budowy obwod- nicy miasta Piły” współfinansowana była środkami Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Wartość projektu to ponad 44,5 mln zł, unijne dofinansowanie wyniosło ok. 17,6 mln złotych. Nowa aleja 500-lecia i mosty Najtrudniejszymi przedsięwzięciami w ramach pilskiej inwestycji była budowa 3 obiektów inżynierskich nad rzeką Gwdą i jej starorzeczem, tj. dwóch mostów i łączącej je estakady. Pierwszy most od strony al. Niepodległości, to trzyprzęsłowa stalowa konstrukcja o długości 84 metrów. Bezpośrednio z niego kierowcy wjadą na 70-metrową, czteroprzęsłową żelbetową estakadę, a następnie na drugi jednoprzęsłowy most. Zbudowaną nad dawnym korytem rzeki 32-metrową konstrukcję utrzymują 94 kilometry cięgien kabli sprężających. Nowy odcinek obwodnicy otrzymał nazwę aleja 500-lecia, ze względu na jubileusz nadania Pile w 1513 roku praw miejskich. Natomiast wybudowane mosty mają wspólną nazwę – Mosty Królewskie. Wszystkie rozwiązania projektowe i techniczne podporządkowane zostały uwarunkowaniom środowiskowym terenów, przez które prowadzona jest trasa. Projekt spełnia zatem standardy unijne. Nowa droga ma długość 1,3 km, 7 skrzyżowań, ponad 1 km sieci kanalizacji deszczowej oraz 1,2 km ciągu pieszo-rowerowego. Wybudowano chodniki, postawiono 65 lamp oświetlenia ulicznego i 13 przejść dla pieszych. Są też dwa systemy sygnalizacji ulicznej i dwie zatoki autobusowe. Wzdłuż obwodnicy wykonana została także kanalizacja teletechniczna, stanowiąca fragment miejskiej sieci szerokopasmowej. Oprócz oczywistych korzyści komunikacyjnych, budowa obwodnicy poprawi atrakcyjność inwestycyjną i pobudzi rozwój gospodarczy miasta. Skomunikowane i zaktywizowane obszary inwestycyjne, powojskowe i okołolotniskowe będą bardziej dostępne dla potencjalnych inwestorów. Oprac. JoG ŚWIATOWE DNI INNOWACJI Porozmawiajmy o innowacjach Wielkopolskie tradycje pracy organicznej predestynują region do bycia inkubatorem innowacyjności, a prawdziwa innowacja wymaga globalnego spojrzenia i mądrego, odpowiedzialnego przywództwa. Musimy wiedzieć, że innowacje nie są wyłącznie domeną naukowców – napisał prezydent Bronisław Komorowski w liście na otwarcie Światowych Dni Innowacji. Poznań już po raz piąty stał się stolicą innowacyjności. T Nowoczesne = innowacyjne Tydzień innowacji rozpoczął się od debaty na temat znaczenia tożsamości oraz roli przywództwa we współczesnym świecie. Nie zabrakło odniesień do konfliktów oraz przejawów braku akceptacji FOT. JERZY GONTARZ egoroczna edycja Światowych Dni Innowacji (23-28 maja 2011 r.) przebiegała pod hasłem budowy nowoczesnego regionu w oparciu o innowacyjność i kreatywność. W świetle trwających obecnie dyskusji nad kształtem polityki unijnej po 2013 roku, poznańska debata nabrała szczególnego znaczenia. Goście z całego świata dyskutowali m.in. o znaczeniu Strategii 2020, roli tożsamości regionalnej oraz o specjalizacji regionów. Jak podkreślił wicemarszałek województwa Leszek Wojtasiak, wybór tematyki nie przypadkowo zrodził się w Wielkopolsce. Historycznie ukształtowany etos Wielkopolan owocuje dziś wysoką aktywnością gospodarczą regionu. Przedsiębiorcy coraz chętniej zakładają klastry, coraz więcej mieszkańców ma dostęp do sieci szerokopasmowego internetu, a niebawem w centrum Poznania zostanie otwarte Wielkopolskie Centrum Designu. dla obcych narodowości. Wśród zaproszonych gości znaleźli się: dr Mahdi F. Abdul Hadi z Palestyńskiego Akademickiego Stowarzyszenia na rzecz Studiów nad Stosunkami Międzynarodowymi, prof. Arnon Soffer z Uniwersytetu w Hajfie oraz dr Ralph Nurnberger z Georgetown University w USA. Drugi dzień przebiegał pod znakiem dyskusji socjologicznych, które – jak podkreślił prof. Ryszard Cichocki z UAM – mają bardzo duże znaczenie dla innowacyjności regionu. W dwóch debatach: „My i Oni. Kim jesteśmy w zglobalizowanym świecie” oraz „Innowacyjne myślenie, a stosunek do Innego” poruszono kwestie tolerancji, równości płci oraz barier, jakie napotykają osoby innych narodowości. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, głos w dyskusji wirtualnie zabrali także studenci z ośrodków akademickich w Wielkopolsce. Inteligentne specjalizacje oraz Strategia 2020 to tematy przewodnie konferencji, którą poprowadziła Elżbieta Książek z Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego. Michael Ralph z Komisji Europejskiej omówił najważniejsze kwestie dotyczące przyszłości innowacyjnej Europy. Jego zdaniem regiony powinny rozpocząć proces odkrywania wiedzy i za pomocą funduszy unijnych dążyć do tzw. inteligentnych specjalizacji, dzięki którym zyskają przewagę konkurencyjną. Przeciwne stanowisko zaprezentował prof. Philip Cooke z Uniwersytetu w Cardiff. – Nie ograniczajcie się w sposobie myślenia, starajcie się łączyć różne branże oraz korzystać z pieniędzy dostępnych na specjalizacje – podkreślił gość. Jako przykład podał szwedzkie klastry, które mimo specjalizacji, wymieniają się wiedzą. W debacie na temat inteligentnych specjalizacji wzięli udział przedstawiciele różnych europejskich regionów, w tym z województwa świętokrzyskiego oraz warmińsko-mazurskiego, gdzie trwają prace nad aktualizacją Regionalnych Strategii Innowacji. Akcja InsPYRAcja Światowe Dni Innowacji to nie tylko konferencje i debaty. Na Międzynarodowych Targach Poznańskich można było zwiedzać wystawę Arena DESIGN. Nowoczesne wzornictwo, innowacyjne rozwiązania wyposażenia wnętrz oraz architektury przyciągnęły nie tylko projektantów, ale także mieszkańców Poznania. Dodatkowe atrakcje czekały też na Hipodromie Wola, gdzie został zainaugurowany projekt „Wola. Innowacje i Kreacje”. Izabela Rutkowska | nasz region | 2/2011 FOT. ARCHIWUM UMWW Smart specializations receptą na rozwój regionów 15 a i n e z r a d Wy ➤ 18 kwietnia 2011 Strategia Promocji Gospodarczej Województwa Wielkopolskiego 2011-2020 Dokument pozwoli na zapewnienie spójności i koordynacji działań realizowanych w zakresie promocji gospodarki regionu. Dokąd po informacje Więcej: www.innowacyjna-wielkopolska.pl ➤ 29 kwietnia 2011 Konkurs BGK na poręczenia portfelowe / JEREMIE BGK ogłosił konkurs zamknięty dla Pośredników Finansowych w ramach wsparcia ze środków Funduszu Powierniczego JEREMIE Województwa Wielkopolskiego. Więcej: www.jeremie.com.pl ➤ 18 maja 2011 Marszałek na konwencie w Sopocie Strategia EUROPA 2020, modyfikacja Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T) projekt Strategii innowacyjności i efektywności gospodarki to główne filary rozmów szefów polskich regionów na Konwencie Marszałków Województw RP. Więcej: www. umww.pl ➤ 18 maja 2011 Pierwsza umowa o pożyczkę w ramach Inicjatywy JESSICA Developer budujący Galerię Goplana w Lesznie jako pierwszy pozyskał kilkudziesięciomilionowe wsparcie na rewitalizację poprzemysłowych obiektów fabryki Goplana i Metalplast. Więcej: www.bgk.com.pl ➤ 8-9 września 2011 Wydarzenia w Poznaniu z okazji polskiej prezydencji w Radzie UE • 8 września 2011 Założycielskie posiedzenie Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego (CORLEAP). • 9 września 2011 Nadzwyczajne Posiedzenie Prezydium Komitetu Regionów Unii Europejskiej. Więcej: www.prezydencjaue.gov.pl ➤ 24-25 listopada 2011 Konferencje i spotkania w Poznaniu z okazji prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Do stolicy Wielkopolski przyjadą m.in. ministrowie ds. polityki regionalnej, komisarze, eksperci oraz decydenci szczebla centralnego i regionalnego: • 24 listopada Konferencja ministerialna „Zintegrowane podejście do rozwoju – klucz do inteligentnej, inkluzywnej i zrównoważonej Europy • 25 listopada Nieformalne spotkanie ministrów ds. polityki regionalnej, spójności, spójności terytorialnej i rozwoju miast. Więcej: www.prezydencjaue.gov.pl formacji: więcej in e.pl www.w olski p o k l e i w . rpo Wszystkich zainteresowanych uzyskaniem informacji na temat Funduszy Europejskich zapraszamy do skorzystania z oferty jednego z 11 Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich (PI FE) działających w województwie wielkopolskim. Konsultanci PI FE udzielają bezpłatnych informacji z zakresu Funduszy Europejskich: Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (WRPO) oraz krajowych programów operacyjnych funkcjonujących w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata 2007-2013. W PI FE dowiesz się jak skorzystać ze wsparcia finansowego dostępnego w ramach Funduszy Europejskich, otrzymasz odpowiedzi na pytania dotyczące poszczególnych programów operacyjnych oraz materiały informacyjne w wersji drukowanej i elektronicznej, a także poznasz tryb i wymagane terminy złożenia wniosków aplikacyjnych. Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich: ➤ Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego ul. Szyperska 14, 61-754 Poznań tel. 61 626 61 92 i 61 626 61 93 mail: [email protected] [email protected] Lista pozostałych Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich: www. wrpo.wielkopolskie.pl
