Nr wniosku: 240955, nr raportu: 13387. Kierownik (z rap.): dr
Transkrypt
Nr wniosku: 240955, nr raportu: 13387. Kierownik (z rap.): dr
Nr wniosku: 240955, nr raportu: 13387. Kierownik (z rap.): dr Krzysztof Cezary Domżalski Celem naukowym projektu było ukończenie monografii pt. Late Roman and Early Byzantine Fine Pottery Production, Trade and Consumption in the Black Sea Region (4th – 7th centuries AD). Służyły temu takie zadania, jak: weryfikacja dokumentacji znalezisk, wykonanie finalnej kwerendy bibliotecznej i prac analitycznych dotyczących badanych zabytków, przygotowanie strony ilustracyjnej pracy i korekta językowa. Przedmiotem badań były znaleziska naczyń stołowych na wybrzeżach Morza Czarnego i na ziemiach przyległych, na szerokim tle wytwórstwa i dalekosiężnego handlu morskiego tymi wyrobami rzemieślniczymi w świecie Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza (IV - VII w. n.e.). Chodziło głównie o kategorię naczyń, zwanych późnymi terra sigillata (w literaturze anglo- i rosyjskojęzycznej nazywanymi red slip pottery i keramika krasnolakovaja), które stanowiły podstawowy rodzaj ceramiki luksusowej w cywilizacji grecko-rzymskiej. Charakteryzowały się najwyższą jakością, powtarzalnymi kształtami, dekoracją reliefową i stemplowaną oraz pokryciem czerwoną polewą, nadającą im metaliczny połysk. We wschodnich prowincjach rzymskich ceramika ta była produkowana w kilku zaledwie ośrodkach garncarskich i stanowiła przedmiot handlu drogą morską. Do chwili obecnej znaleziska tych naczyń w regionie czarnomorskim były bardzo słabo zbadane, a publikacje im poświęcone przyniosły więcej chaosu niż wiarygodnych informacji. Przygotowana monografia kończy kilkuletnie badania autora nad tym zagadnieniem. Zawiera ona szczegółowe omówienie grup ceramicznych, wytwarzanych w regionie czarnomorskim w IV – VII w., nazwanych przez autora odpowiednio: Pontic Red Slip Ware, Chersonesos Red Slip Ware i Late Roman Pontic Burnished Ware, zawierające opisy cech makroskopowych, charakterystykę fizyko-chemiczną, chronologię produkcji opartą na analizie kontekstów znalezisk, oraz typo-chronologiczne klasyfikacje naczyń ilustrowane opisami, rysunkami i fotografiami wybranych zabytków, typowych dla danego kształtu, wraz z pełnymi listami znalezisk, zarówno publikowanych jak i niepublikowanych. W podobny sposób zostały przedstawione czarnomorskie znaleziska późnych naczyń terra sigillata, importowanych z regionu śródziemnomorskiego. Chodzi tu głównie o egejskie produkty grup Late Roman C/Phocean Red Slip Ware i Late Roman Light-coloured Ware, oraz o mniej liczne wyroby z Północnej Afryki (dzisiejsza Tunezja), zwane African Red Slip Ware. Poza szczegółowymi opisami zabytków i analizą typo-chronologiczną, monografia zawiera syntetyczne przedstawienie historii wytwórstwa, handlu i użytkowania badanych naczyń ceramicznych w regionie pontyjskim na szerszym tle rozwoju tej kategorii rzemiosła w okresie późnoantycznym i wczesnośredniowiecznym, wzbogacając bardzo niepełną dotąd wiedzę o istotnym aspekcie kultury materialnej społeczności grecko-rzymskich i barbarzyńskich. Monografia posłuży również jako podręcznik, umożliwiający archeologom prowadzącym badania terenowe w regionie pontyjskim szybką identyfikację znajdowanych naczyń i fragmentów ceramicznych, oraz dostarczający podstawowe informacje na ich temat (pochodzenie, datowanie, klasyfikacja etc.). Jest to o tyle istotne, że fragmenty ceramiczne badanego okresu stanowią najbardziej dostępny materiał zabytkowy, znajdowany na stanowiskach archeologicznych niemal każdego rodzaju, także na etapie prospekcji powierzchniowych.